NHỨT THỨ TƯỞNG GẪM -

Bốn điềm tiên-truyền nầy đã ứng nghiệm cho Thái-tử Sỉ-đạt-tha hản mặt rồi.

Song vua cha là Đầu-đồ-ra cũng chưa chịu phục Bụt-Pháp, bèn tính cách nầy thế kia làm sao cho Thái-tử khỏi nương cửa Bụt, đặng mà hưởng các việc danh vọng thế-gian mà thôi.

Khi Thái-tử vừa vào phòng mà an nghỉ, tức thì vua cha dạy các con mái vào đó múa hát mà trêu nghẹo việc nguyệt hoa, họa may Thái-tử có sóng tình phúc động chăng.

Số cung-phi mỹ-nữ là năm chục nàng, mình hạt xương mai, tóc dài da trắng, yểu điệu vô song, hoc hành tót chúng. Cả thảy lõa thể, da trắng tơ ngà, có đeo đủ thứ trân-châu, hình trạng mảnh mai tợ Nghê-thường giáng-thế. Vú son, mắt sáng, đủ lẻ dễ xiêu lòng người.

Múa hát ca xang, ngã qua, tràn lại, nhiều cách dịu dàng, dầu ai cố ý cũng phải động tình.

Cả thảy đồng cất tiếng một lược mà hát rằng: «Điện-hạ ôi! Hãy xem tóc thơm chúng tôi, láng tợ cánh ong huyền, hãy xem răng chúng tôi chói bằng tuyết trắng, chẳng kém xà-cừ, hãy xem gương mặt chúng tôi sáng tợ ngôi sao tinh-tú. Tướng đi tướng đứng chúng tôi giống hình chim nhạn, hình trạng chúng tôi mỉa mai con ong nghệ, núm vú chúng tôi nhọn như ngọn giáo, cách điệu chúng tôi chẳng khác thần-xà.

Xin Điện-hạ chớ chê chị em tôi, hãy nghe lời chúng tôi ca rất hữu tình quyến luyến. Xin Điện-hạ đoái tưởng đến thân bồ liễu nầy thì chúng tôi sẽ tận tâm mà làm cho Điện-hạ toại chí, mảng kỳ sở nguyện.

Điện-hạ ôi! Chim ca thì miệng chúng tôi giống tợ hoa sen, ong hát thì lòng chúng tôi ước mơ trăng gió.

Điện-hạ còn đang xuân thời, tốt tươi như ngọc, còn chúng tôi đây chẳng khác biển-ái trông Ngài».

Thái-tử ngồi trên long sàng mà đáp lại rằng: «Ớ dâm-phụ, hãy dang ra cho xa khỏi mình ta, vì ta thấy tuy da thịt bây tốt tươi, chớ đầy những dòi tửa, con mắt bây sáng ngời, chớ lòng bây ước mơ việc trái».

Song cung-phi mỹ-nữ cứ tiêu thiều nhịp trối, đàn hát ca xang, dề mình đến gần Thái-tử mà cám dỗ, nhưng Thái-tử chẳng chút đoái hoài.

Thấy cuộc như thế thì Ngài bèn tưởng gẫm về sự dối giả thế tình mà nghĩ như vầy: «Con người mà bị trầm luân nơi khổ hải là bởi tại đâu mà ra, và phải làm cách nào đặng cho vượt khỏi cái trũng gian nan nầy?»

Duy cung-phi mỹ-nữ múa hát hèn lâu đã mỏi mệt rồi, bèn nằm xuống gần chưn long sàng của Thái-tử ôm nhau mà ngủ.

Khi ngủ vậy xem ra rất đẹp bội phần, dẩu thần thánh thấy được cũng phải động lòng. Song khi Thái-tử hết xem lại càng sanh long ghê gớm và buồn bã vô cùng.

Lòng dạ Thái-tử như vậy thì đủ cho ta biết các món thất tình đã chẳng dấy động lòng Ngài nổi được. Ấy cũng là đến ngày cho Thái-tử bỏ đền đài nước Ca-duy-la-việt và từ bỏ các sự vui sướng phàm trần vô ích rồi.

Thái-tử bèn đứng dậy sẻ lén mở cửa các phòng mà hỏi rằng: «Ai trực tại đây?» Thì có người đáp lại rằng: «Dạ, tôi là Chandaka (Săn-đa-ca) thần-hạ của Ngài đang trực tại đây. Thái-tử bèn dạy rằng: «Ngươi hãy mau đi bắt con ngựa nào chạy giỏi hơn hết, thắng kiều khấu dắc lại dây cho ta, và ngươi cũng phải sắm sửa mà theo ta, vì ngày giờ đã đến rồi».

Khi Chandaka vâng lịnh đi thắng ngựa thì Thái-tử bèn vào trong mà viếng vợ và con lần sau chót. Khi đi gần tới cửa phòng tấm lòng chạnh tủi, nên Ngài dừng gót tại ngạch mà nói rằng: «Bớ Cung-chúa Yasodhara ôi! Vẫn nàng là như ngọc báu chói lòa trong đền nầy. Hoàng-nam Ruhula con ta ôi! It lâu đây ta chẳng còn thấy mặt mẹ con bây nữa. Và khi ta từ biệt đây mà đi thì ta không đến mà lưu luyến với bây nữa, vì sợ bịn rịn mà đi không được.

Sỉ-đạt-tha nói vậy rồi liền bỏ đền mà ra chốn đại đình trước cung.

.