⊆ 6 ⊇

Bàn bạc về việc khi nào tiện Koroku sẽ rời khỏi chỗ trọ và chuyến đến nhà anh trai đã xong, Oyone quan sát chiếc bàn trang điểm bằng gỗ dâu đặt trong phòng sáu chiếu với vẻ mặt có chút nuối tiếc.

“Thế này thì liệu có chỗ nào để kê nó không nhỉ?” Cô nói với Sōsuke như thể phàn nàn.

Thực ra, nếu Kokoru đến ở thì Oyone sẽ chẳng còn chỗ để trang điểm. Sōsuke không mảy may bận lòng, vừa đứng đó vừa liếc nhìn cái gương đang đặt ở chỗ cửa sổ đối diện. Bỗng nhiên, ở góc độ này, anh thấy được từ phần cổ đến phần má của Oyone đang phản chiếu trong gương. Ngạc nhiên với khuôn mặt nhợt nhạt của vợ mình, anh hỏi:

“Em này, có chuyện gì vậy? Sắc mặt em xấu quá.”

Vừa nói, anh rời ánh mắt ra khỏi gương và nhìn vào dáng vẻ thực của Oyone. Tóc cô rối bù, phần phía sau cổ áo còn hơi bẩn bởi cáu ghét. Oyone chỉ trả lời:

“Có lẽ là do trời lạnh.”

Sau đó, cô lập tức đi về phía tây căn phòng và mở một cái tủ ra. Phía dưới cái tủ có một ngăn kéo cũ với toàn vết xước, phía trên có hai, ba cái rương kiểu Trung Quốc và túi đựng hành lý đan bằng liễu gai.

“Chẳng biết sắp xếp những thứ này thế nào nữa.”

“Thế thì em cứ để như vậy đi.”

Từ những chuyện như thế này đã thấy việc Koroku chuyển đến đây gây ra chút ít phiền toái với vợ chồng họ. Vì thế, dù đã hứa hẹn là để Koroku tới sống cùng nhưng họ cũng chẳng hề thúc giục gì cậu em lúc này vẫn chưa chuyển đến. Đâu đó, họ cảm thấy dường như chỉ cần kéo dài thêm được ngày nào thì sẽ có thể tránh được sự gò bó ngày đấy. Koroku cũng ngần ngại y hệt như vậy nên cậu đã quyết định rằng để thoải mái hơn, tạm thời cậu vẫn ở lại nhà trọ cho đến khi thực sự phải chuyển đi. Dù vậy, với tính cách của mình, cậu không thể chịu đựng được việc cứ lần khần như vợ chồng anh trai mình.

Sương giá mỏng sa xuống đã tàn phá rõ rệt bụi chuối sau nhà. Buổi sáng, chim chào mào trong vườn của chủ nhà phía trên vách đá hót chói cả tai. Đến chiều tối, có thể nghe thấy âm thanh của tiếng mõ tụng kinh trong chùa Enmyōji hòa với tiếng kèn của người bán đậu phụ rong đang đi vội vã trước nhà. Ngày dần ngắn lại. Sắc mặt của Oyone vẫn chẳng sáng sủa hơn so với khi Sōsuke nhận ra nó trong gương. Đã hai, ba lần lúc từ cơ quan về nhà, anh nhìn thấy vợ mình đang nằm ngủ trong phòng sáu chiếu. Khi anh hỏi han xem có chuyện gì thì cô chỉ trả rằng hơi khó chịu một chút. Anh khuyên Oyone thử đi khám bác sĩ xem sao nhưng cô không đồng ý vì cảm thấy không cần làm vậy.

Sōsuke khá lo lắng. Dù đến cơ quan nhưng anh rất bất an về Oyone, cũng có lúc anh nhận ra việc này còn ảnh hưởng đến cả công việc của mình. Nhưng một ngày nọ, trên tàu điện để trở về nhà, đột nhiên anh đập đầu gối của mình vào nhau. Hôm đó, anh mở cửa trượt một cách mạnh mẽ, rồi hỏi Oyone xem hôm nay cô thế nào. Như thường lệ, cô gom quần áo và tất mà anh thay ra xong, chuẩn bị đi vào phòng sáu chiếu thì anh hỏi với theo:

“Oyone này, có phải em có thai không?” Vừa cười, anh vừa nói.

Oyone không trả lời, cúi mặt xuống và không ngừng lau vết bụi bặm trên bộ vét của chồng. Tiếng lau chùi đã dừng lại mà mãi cô vẫn chẳng đi ra từ phòng sáu chiếu, anh thử đến đó thì thấy trong căn phòng mờ tối, Oyone đang ngồi một mình trước bàn trang điểm với vẻ lạnh lẽo. Cô nói “vâng” rồi đứng đậy nhưng giọng nói đó nghe như vừa khóc xong vậy.

Tối hôm đó, hai vợ chồng ngồi đối diện nhau, hơ tay gần cái ấm gang đặt trên bếp than.

“Rồi cuộc sống của chúng ta sẽ thế nào nhỉ?” Sōsuke tươi tắn chẳng giống với anh bình thường.

Hình ảnh của Sōsuke và Oyone trước khi họ trở thành vợ chồng hiện lên một cách đẹp đẽ trong tâm trí của Oyone.

“Chúng ta hãy làm gì đó thú vị nhé. Dạo này tẻ nhạt quá.” Sōsuke nói tiếp.

Sau đó, hai người chỉ toàn nói về chuyện Chủ nhật này sẽ cùng đi đây đi đó. Rồi chủ đề tiếp theo là quần áo Tết của họ. Sōsuke có một người đồng nghiệp tên là Takagi, khi bị vợ bắt mua cho cô một bộ kosode [1] , anh ta nói là mình không kiếm tiền để làm thỏa mãn sự phù phiếm của vợ và từ chối việc đó. Vợ anh ta cảm thấy thật tồi tệ rồi thanh minh là thực ra trời lạnh rồi mà cô ấy chẳng có thứ gì để mặc. Nghe vậy, anh ta lại bảo rằng lạnh thì cũng đành phải chịu thôi rồi bảo vợ mình hãy mặc đồ ngủ vào hoặc trùm chăn lên người và cố gắng chịu đựng những lúc thời tiết như vậy. Sōsuke tỏ ra hài hước, kể đi kể lại cho Oyone nghe câu chuyện này và làm cho cô cười. Oyone quan sát dáng vẻ của chồng, cô thấy dường như anh của ngày xưa đã quay trở về trước mắt cô.

“Vợ của Takagi có thể mặc đồ ngủ cũng chẳng sao, nhưng anh muốn có một cái áo măng tô mới. Hôm nọ, khi đến chỗ nha sĩ, anh nhìn người làm vườn đang quấn gốc cây thông bằng những tấm rơm bện và đã thực sự nghĩ về việc đó.”

“Ý anh là muốn có áo măng tô?”

“Ừ.”

Oyone nhìn mặt chồng mình, nói với vẻ đáng thương:

“Anh hãy mua đi. Chúng ta sẽ trả góp.”

“Thôi, quên chuyện đó đi.” Đột nhiên, anh đáp lại với vẻ hối lỗi. Rồi anh hỏi: “Nhân tiện thì em muốn khi nào Koroku chuyển đến.”

“Koroku cũng không thích đến đây mà.” Oyone trả lời.

Trong lòng Oyone có một cảm giác là ngay từ đầu Koroku đã ghét mình. Tuy nhiên, cô nghĩ dù gì thì cậu ấy cũng là em chồng nên cố giữ hòa khí và cho đến ngày hôm nay, cô đã đối xử với cậu theo cách để có thể dần gần gũi hơn. Oyone tin rằng có lẽ nhờ vậy mà bây giờ không còn như trước đây, xét ở mức độ mối quan hệ chị dâu và em chồng thông thường, hai người đã trở nên khá thân thiết. Nhưng giờ đây, hoàn cảnh trở nên như vậy, vô tình làm Oyone lo lắng trên mức bình thường, thậm chí còn nghĩ rằng chính mình là nguyên nhất duy nhất khiến Koroku không dọn đến.

“Chà, hẳn là nó không thích chuyển từ nhà trọ đến chỗ như thế này rồi. Bởi vì giống như chúng ta cảm thấy phiền thì nó cũng cảm thấy gò bó. Nếu Koroku không đến thì anh sẽ có đủ can đảm để quyết tâm mua cái áo măng tô ngay lúc này.” Sōsuke nói với vẻ dứt khoát của một người đàn ông.

Nhưng chỉ như vậy thì Oyone cũng không hết bận lòng. Cô im lặng một lúc, không đáp lại rồi cúi đầu xuống như vùi chiếc cằm thon gọn của mình vào cổ áo. Bỗng cô ngước mắt lên và hỏi:

“Koroku vẫn còn ghét em phải không?”

Lúc mới lên Tokyo, thỉnh thoảng Sōsuke vẫn hay nhận được những câu hỏi tương tự thế này từ Oyone. Mỗi lẫn như vậy, anh đã cố gắng để an ủi vợ mình và gần đây, cô chẳng còn nói gì về chuyện đó nữa, anh nghĩ là cô đã hoàn toàn quên đi nên vô tình không còn bận tâm đến chuyện đó.

“Chứng hysteria [2] lại bắt đầu rồi. Thôi nào, Koroku có nghĩ thế nào đi nữa thì cũng có anh ở đây rồi mà.”

“Trong Luận ngữ viết thế à?” Vào những lúc như vậy, Oyone là kiểu phụ nữ có thể đùa thế này.

“Ừ, có viết thế.” Sōsuke trả lời.

Đến đây, cuộc trò chuyện giữa hai người kết thúc.

Tỉnh giấc vào sáng hôm sau, Sōsuke nghe thấy một âm thanh lạnh lẽo trên mái tôn. Oyone đến bên chỗ anh nằm, tay áo vẫn đang buộc lên và nhắc:

“Nào, đến giờ dậy rồi.”

Sōsuke vừa nghe tiếng nước đang nhỏ giọt, vừa muốn vùi mình trong chăn ấm thêm một lúc nữa. Nhưng ngay khi vừa nhìn thấy dáng vẻ hoạt bát của Oyone dù sắc mặt cô vẫn không tốt, anh đồng ý rồi lập tức ngồi dậy.

Bên ngoài đang bị một cơn mưa dày hạt bao phủ. Thỉnh thoảng, những cây trúc sào trên vách đá làm bắn nước mưa ra giống như một con vật đang vung vẩy cái bờm của nó. Động lực của Sōsuke, người sẽ đi ra ngoài rồi sẽ bị ướt dưới bầu trời ảm đạm này, không có gì khác ngoài súp miso và cơm nóng.

“Giày sẽ lại bị ướt. Nếu mà không có hai đôi thì rắc rồi đấy.” Anh nói rồi miễn cưỡng đi đôi giày có lỗ thủng nhỏ ở đế vào và xắn quần lên khoảng một tấc.

Quá trưa anh về nhà thì thấy Oyone đang ngâm giẻ lau trong cái chậu kim loại, và đặt nó bên cạnh bàn trang điểm ở phòng sáu chiều. Riêng phần trần nhà phía trên đã đổi màu, và thỉnh thoảng có những giọt nước nhỏ xuống.

“Không chỉ có giày mà cả đến trong nhà cũng bị ướt.” Anh nói rồi cười khổ.

Tối hôm đó, Oyone nhóm lửa vào lò sưởi để hong khô đôi tất bằng vải tuýt Scotland và quần len sọc. Hôm sau, trời vẫn mưa như thế. Vợ chồng họ cũng lặp đi lặp lại những việc giống ngày hôm trước. Ngày tiếp theo, trời vẫn không nắng. Đến sáng ngày thứ ba, Sōsuke nhíu mày và tặc lưỡi:

“Có vẻ trời sẽ còn mưa tiếp. Giày của anh ướt lép nhép, anh không thể chịu đựng được việc mang nó nữa.”

“Phòng sáu chiếu đang bị dột, điều đó mới đáng lo.”

Hai vợ chồng bàn bạc và quyết định là khi nào trời tạnh ráo sẽ đi nói chuyện với người chủ để yêu cầu sửa lại mái nhà. Nhưng với đôi giày thì chẳng biết phải làm thế nào. Sōsuke đành đi đôi giày mà anh đã kêu ca là sẽ không xỏ chân vào rồi đi ra ngoài.

Thật may là từ khoảng 11 giờ ngày hôm đó, trời đã nắng lên. Đó là một ngày cuối thu đầu đông ấm áp dễ chịu với tiếng chim sẻ hót trên hàng rào. Lúc Sōsuke về nhà, sắc mặt của Oyone rạng rỡ hơn bình thường, đột nhiên cô hỏi:

“Anh này, chúng ta phải bán bức bình phong đi thôi.”

Bức bình phong của Hōitsu mà họ nhận từ thím Saeki hôm trước vẫn được dựng trong góc thư phòng. Nó là một bức bình phong gồm hai tấm nhưng xem xét về vị trí và diện tích của phòng khách thì nó lại là một món đồ trang trí phiền toái. Nếu xoay về hướng nam thì nó sẽ chặn mất một nửa cửa ngoài từ lối đi vào, nếu đặt nó ở hướng đông thì căn nhà sẽ bị tối, nếu đặt nó ở hướng còn lại thì sẽ che mất tokonoma [3] nên Sōsuke nói:

“Anh nghĩ rằng nó là kỷ vật của cha nên cất công đi lấy về nhưng đúng là chẳng biết phải làm gì với nó. Nó chiếm chỗ quá.”

Đã hai lần Sōsuke cằn nhằn như thế. Mỗi lúc như vậy, Oyone lại quan sát ánh trăng tròn vành vạnh màu bạc đã xỉn cùng màu sắc của những bông hoa lau mà gần như không thể phân biệt được chúng trên nền vải lụa của bức bình phong. Có vẻ cô không thể lý giải được tại sao lại có người coi trọng nó đến thế. Nhưng cô e ngại chồng mình, nên chẳng nói ra suy nghĩ của mình, ngoại trừ một lần duy nhất.

“Đây là một bức tranh đẹp à?” Cô hỏi.

Khi đó, lần đầu tiên Sōsuke mới giải thích về Hōitsu cho Oyone nghe. Nhưng những điều anh nhắc đến chỉ là những ký ức mơ hồ mà ngày xưa đã được nghe từ cha mình. Sōsuke hoàn toàn không chắc chắn về giá trị thực của bức tranh và cả tiểu sử chi tiết của Hōitsu.

Tuy nhiên, điều này vô tình lại là nguyên nhân tạo nên động cơ để Oyone có một hành động thật kỳ lạ. Khi liên hệ những kiến thức mình có về Hōitsu với cuộc trò chuyện với chồng trong một tuần vừa rồi, Oyone mỉm cười. Hôm đó, trời vừa tạnh, những tia nắng lập tức chiếu vào cửa trượt ở phòng ăn, cô choàng một tấm khăn có màu khác lạ cùng bộ trang phục bằng vải dệt không có cổ ra ngoài bộ đồ mặc nhà rồi đi ra ngoài. Đi bộ được vài trăm thước, cô rẽ về phía có tàu điện rồi đi thẳng. Ở giữa cửa hàng bán đồ khô và cửa hàng bánh mì là một tiệm đồ cũ khá lớn. Oyone vẫn nhớ dạo trước cô đã mua chiếc bàn ăn có chân xếp ở tiệm này. Đây cũng là nơi mà Sōsuke đã mua cái ấm gang mà giờ họ đang đặt trên lò than.

Cho tay vào ống tay áo, Oyone dừng lại ở trước cửa hàng đồ cũ. Cô thấy rất nhiều nồi gang mới được bày ở đó như mọi khi. Ngoài ra, thứ đập vào mắt cô nhiều nhất là những cái lò than phù hợp với mùa này. Nhưng hình như chẳng có một thứ nào để có thể gọi là đồ cổ. Có một cái mai rùa trông kỳ bí treo ngay trước mặt cô, ở dưới là chiếc phất trần dài đã ố vàng giống như một cái đuôi. Rồi có một, hai cái tủ đựng đồ pha trà bằng gỗ hồng được bày ở đó, nhưng cái nào cũng làm bằng gỗ tươi và có vẻ sắp hỏng. Oyone hoàn toàn không quan tâm đến việc làm rõ điều đó. Cô chỉ cần xác định rằng không hề có một bức bình phong nào rồi bước vào phía trong tiệm.

Đương nhiên là Oyone cất công đến đây để xem sẽ bán bức bình phong mà chồng mình đã lấy từ chỗ Saeki về với giá bao nhiêu. Nhờ có khá nhiều kinh nghiệm như thế này từ hồi còn ở Hiroshima nên việc này không làm cô cảm thấy phải cần đến nhiều nỗ lực hay khó chịu như những người vợ bình thường khác. Cô quyết định nói chuyện với chủ tiệm. Đó là một người khoảng năm mươi tuổi, gầy gò, nước da đen, ông ta đeo cặp kính đồi mồi vô cùng lớn, đang hơ tay trên chiếc lò than bằng đồng đỏ với toàn các đốm lỗ chỗ trên đó.

“Vậy à, để tôi đến xem nó.” Ông ta nhẹ nhàng nhận lời nhưng không có vẻ gì hào hứng.

Trong lòng Oyone hơi thất vọng, nhưng bởi chính cô cũng chẳng ôm niềm hy vọng lớn lao nên đành chấp nhận lời đề nghị đơn giản như vậy, như thể phải năn nỉ ông ta làm giúp mình một việc.

“Được rồi. Lát nữa tôi sẽ đến. Vì bây giờ nhân viên bán hàng không có ở đây.”

Oyone nghe những lời nói qua loa đó rồi ra về, quả thực trong lòng cô rất nghi ngờ liệu người chủ tiệm đó có đến hay không. Bữa trưa chỉ có một mình của cô kết thúc như mọi ngày, trong khi Kiyo đang dọn mâm thì có một giọng nói lớn vang lên:

“Xin lỗi ạ.” Người chủ tiệm đồ cũ đã xuất hiện ở ngoài cửa.

Oyone dẫn ông ta vào phòng khách rồi cho xem bức bình phong.

“À, thì ra là cái này.” Ông ta nói, sờ vào cả mặt sau và phần viền của nó. “Nếu cô định vứt nó đi... Ông ta suy nghĩ một chút rồi ra giá vẻ miễn cưỡng: “Tôi sẽ trả với giá 6 yên.”

Oyone nghĩ cái giá mà ông ta trả khá phù hợp. Nhưng cô chợt nhận ra rằng nếu không nói chuyện với Sōsuke thì thật là tự tiện, hơn nữa món đồ cũng là thứ gắn liền với những kỷ niệm ngày xưa của anh. Vì vậy cô trả lời rằng sẽ bàn bạc thêm với chồng khi anh ấy đi làm về, rồi tiễn ông chủ tiệm. Lúc ra ngoài, ông ta nói:

“Chà, cô này, đã mất công của cô như vậy rồi, tôi sẽ trả hào phóng thêm 1 yên nữa. Cô hãy để tôi mang nó đi nhé.”

Lúc đó, Oyone dứt khoát:

“Nhưng ông này, đó là tranh của Hōitsu đấy!”

“Bây giờ, Hōitsu không thịnh hành đâu.” Ông ta thản nhiên trả lời với vẻ hờ hững. Rồi lại nhìn dáng vẻ của Oyone chằm chằm và nói: “Chà, cô hãy bàn bạc kỹ đi nhé.”

Người chủ tiệm ra về.

Kể lại chi tiết chuyện này cho chồng xong, cô ngây thơ hỏi:

“Chúng ta có cần phải bán nó không nhỉ?”

Dạo này, những ham muốn về vật chất không ngừng hiện lên trong đầu Sōsuke. Nhưng việc quen với cuộc sống giản dị đã hình thành trong anh thói quen chấp nhận rằng cuộc sống thiếu thốn của mình vẫn đủ. Vì thế, anh không có động thái gì đến mức lúc nào đó vô tình phải xoay xở để làm cho cuộc sống thoải mái hơn một chút ngoài những thứ đã được xác định. Nghe chuyện xong, anh ngạc nhiên với sự tháo vát, nhạy bén của Oyone. Đồng thời, quả thật anh cũng nghi ngờ rằng có cần thiết phải làm như vậy hay không. Anh thử hỏi xem Oyone nghĩ thế nào. Cô nói rằng nếu có được khoản tiền dưới 10 yên thì có thể đặt cho Sōsuke một đôi giày mới, còn mua được thêm một tấm vải meisen [4] nữa. Sōsuke cũng nghĩ vậy. Nhưng khi anh đặt bức bình phong của Hōitsu mà cha mẹ mình để lại một bên, bên kia là đôi giày mới và tấm vải meisen rồi suy nghĩ, thì việc chuyển đổi giữa chúng vô cùng kỳ quặc và khôi hài.

“Nếu em muốn bán thì cứ bán đi nhé. Dù gì thì để nó trong nhà cũng vướng víu. Nhưng anh chưa mua giày cũng được. Trời cứ mưa liên tục như dạo vừa rồi mới rắc rối, mà thời tiết cũng tốt hơn rồi.”

“Nhưng nếu lại mưa nữa thì thật đáng lo.”

Sōsuke không thể đảm bảo với Oyone là trời sẽ đẹp mãi được. Oyone cũng không thể nói rằng nhất định cô sẽ bán bức bình phong trước khi trời lại mưa.

Cả hai nhìn nhau rồi cười. Cuối cùng, Oyone hỏi:

“Có quá rẻ không nhỉ?”

“Anh cũng nghĩ vậy.” Sōsuke trả lời.

Nếu người khác nói là rẻ, anh sẽ cảm thấy rẻ. Nếu có người mua, anh muốn thu được càng nhiều tiền càng tốt. Anh nhớ hình như mình đã đọc trên báo rằng, gần đây các bức tranh cổ được mua bán với giá khá cao. Anh ước gì mình có một bức tranh như thế. Nhưng rồi đành phải chấp nhận rằng không có thứ nào như vậy rơi vào bầu không khí mà anh đang hít thở.

“Có lẽ là tùy vào bên mua nhưng cũng tùy cả bên bán nữa. Dù nó có là tác phẩm nổi tiếng thế nào đi nữa, nhưng bởi là đồ của anh nên chẳng thể nào bán được với giá cao đâu. Nhưng mà 7, 8 yên thì rẻ quá.”

Cùng với việc biện minh cho bức bình phong của Hōitsu, Sōsuke cũng nói ra những lời như thể biện minh cho người ở tiệm nội thất. Sau đó, anh thấy dường như chỉ có chính mình mới là người không đáng để biện minh. Oyone có vẻ hơi chán nản. Câu chuyện về tấm bình phong dừng lại ở đó.

Ngày hôm sau, Sōsuke đến cơ quan và kể chuyện này với đồng nghiệp. Lập tức, mọi người đều đồng thanh rằng thế thì rẻ quá. Nhưng chẳng có ai nói rằng mình sẽ giới thiệu nó để bán được với mức giá tương xứng. Hơn nữa, cũng chẳng có ai chỉ cho anh một quy trình làm thế nào để không bị hớ. Quả là Sōsuke chẳng còn cách gì khác ngoài việc bán bức bình phong cho tiệm nội thất trong ngõ phố đó. Nếu không làm như vậy thì đành phải đặt nó trong phòng khách như cũ dù có vướng víu đi nữa. Và anh đã chọn cách này. Bỗng nhiên, người ở tiệm nội thất lại đến, ông ta đề nghị vợ chồng anh bán cho mình bức bình phong với giá 15 yên. Hai vợ chồng Sōsuke nhìn nhau mỉm cười. Họ từ chối bán mà đặt nó ở đó thêm một chút nữa xem sao. Sau đó, người ở tiệm nội thất lại đến một lần nữa. Họ vẫn không bán. Oyone thấy việc từ chối trở nên thật thú vị. Đến lần thứ tư, người ở tiệm nội thất dẫn thêm một người đàn ông nữa, ông ta thì thầm trao đổi với người đàn ông kia, và cuối cùng bức bình phong đã được định giá là 35 yên. Lúc đó, vợ chồng Sōsuke vừa đứng vừa bàn bạc với nhau. Và họ đã quyết định bán nó.

⚝ ✽ ⚝

[1] Trang phục truyền thống của Nhật, kiểu dáng giống với kimono nhưng có ống tay nhỏ.

[2] Bệnh rối loạn phân ly, phát sinh từ sự lo lắng quá mức dẫn đến kích động thái quá và không thể điều khiển được cảm xúc của bản thân.

[3] Có thiết kế giống như một hốc tường trong nhà truyền thống của Nhật. Tại đây, người ta thường trang trí bằng một bình hoa và treo một bức thư họa.

[4] Một loại vải lụa dệt từ những sợi tơ to, thường dùng để may kimono.