⊆ 15 ⊇
Mang trong mình một quá khứ như vậy, dù có chuyển đến Hiroshima, hai người vẫn cứ đau khổ. Rồi dù có đi Fukuoka, họ vẫn khổ đau. Kể cả lên Tokyo, vẫn có một gánh nặng đè lên họ như trước đây. Hai người không thể có một mối quan hệ thân thiết với nhà Saeki. Chú của Sōsuke đã mất, thím anh và Yasunosuke vẫn đang sống nhưng những ngày tháng lãnh đạm vẫn cứ trôi qua giữa họ, như thể mối quan hệ gần gũi sẽ không bao giờ có lại được khi còn tồn tại trên đời. Vào dịp cuối năm nay, hai vợ chồng Sōsuke đã không đến nhà thím mình. Thím Saeki cũng chẳng đến chỗ anh. Ngay cả Koroku, người đã chuyển đến nhà Sōsuke sống, trong lòng cậu cũng chẳng còn kính trọng anh. Khi hai người vừa trở lại Tokyo, với đầu óc trong sáng và tính cách thẳng thắn của một đứa trẻ, Koroku đã tỏ rõ thái độ căm ghét Oyone. Cả Oyone và Sōsuke đều biết rõ điều này. Hai vợ chồng họ mỉm cười dưới ánh mặt trời, suy nghĩ dưới ánh trăng và những tháng năm lặng lẽ cứ thế trôi qua. Giờ đây cũng đã đến lúc một năm kết thúc.
Trên đường phố, từ dịp cuối năm, tất cả những cánh cổng đều được trang trí với những vòng dây rơm bện. Hàng chục gốc tre cao hơn cả mái nhà được đặt ở hai bên đường, lao xao trong gió lạnh. Sōsuke mua một cành thông nhỏ cao khoảng hai thước và đóng đinh nó vào cái cột trên cổng. Rồi anh để một quả cam đỏ lên khay đồ lễ và đặt nó vào tokonoma. Một vầng trăng hình vỏ sò ló ra sau cành mơ trong bức tranh thủy mặc rẻ tiền treo ở tokonoma. Sōsuke cũng chẳng hiểu được việc đặt cam và đồ lễ trước bức tranh kỳ lạ này có ý nghĩa gì.
Ngắm nhìn những thứ đồ mà mình vừa bày biện xong, anh hỏi Oyone:
“Rốt cuộc những thứ này để làm gì nhỉ?”
Oyone cũng hoàn toàn chẳng hiểu được ý nghĩa của việc hàng năm phải làm những việc như vậy.
“Em không biết. Nhưng anh cứ để thế đi.” Cô nói rồi lui vào bếp.
“Bày biện thế này rồi cuối cùng cũng để ăn thôi mà.”
Sōsuke nghiêng đầu và sửa lại vị trí của khay đồ lễ.
Buổi tối, bánh noshimochi [1] đặt trên một cái thớt được mang vào phòng ăn để mọi người cùng cắt. Tuy nhiên, vì không đủ dao nên ngay từ đầu Sōsuke đã không tham gia vào việc này. Còn Koroku cắt được nhiều nhất nhờ vào sự khỏe mạnh vốn có, nhưng cậu cũng là người cắt thành những cái có hình dạng khác nhau nhiều nhất. Trong đó có những cái với hình dạng thật xấu xí. Cứ mỗi lần có chiếc bánh nào bất thường, Kiyo lại cười phá lên. Koroku đặt cái khăn ướt trên sống dao, dồn hết lực đến nỗi tai đỏ cả lên để cắt đứt những phần cứng của cái bánh, cậu nói:
“Hình thù thế nào cũng không quan trọng, miễn sao ăn được là được.”
Để chuẩn bị đón năm mới thì còn phải làm những việc như rang cá khô, tích đầy các loại rau củ đã ninh vào hộp. Vào đêm Giao thừa, Sōsuke đến chỗ Sakai để trả tiền thuê nhà và nhân tiện chúc mừng năm mới. Anh ngại ngần đi vòng ra cửa sau thì thấy ánh đèn sáng đang chiếu lên cửa kính mờ, bên trong khá ồn ào. Một cậu bé có vẻ như là đi thu nợ mang theo quyển sổ ghi chép đang ngồi ở bậc thềm đứng dậy chào Sōsuke. Chủ nhà và vợ anh ta đều ở trong phòng khách, thêm một người mặc chiếc áo hanten [2] có chữ trên đó đang ngồi chỗ góc phòng, có vẻ là người hay ra vào nhà họ, anh ta cúi đầu xuống và đang chuẩn bị không biết bao nhiêu vòng rơm trang trí nhỏ. Cạnh đó có cành yuzuriha [3] , dương xỉ, giấy trắng, kéo. Cô giúp việc trẻ tuổi ngồi trước mặt vợ Sakai đang xếp lên chiếu tatami những tờ tiền giấy và tiền xu, có vẻ như là tiền thừa của một khoản nào đó. Sakai nhìn Sōsuke và nói:
“Chà, cảm ơn anh. Năm mới cận kề rồi nên hẳn anh cũng bận rộn nhỉ? Như anh thấy đấy, thật là phiền phức. À, mời anh ngồi xuống. Nói gì thì nói chứ chắc anh cũng như tôi, chán Tết rồi nhỉ. Một thứ dù có thú vị đến mấy mà cứ lặp đi lặp lại đến hơn bốn mươi lần thì cũng thành nhàm chán thôi.”
Người chủ nhà nói như thể việc đón năm mới thật phiền toái, nhưng thái độ thực tế thì lại chẳng có vẻ gì là khó chịu. Cách ăn nói của Sakai thật sống động. Gương mặt của anh ta bừng sáng, dường như sức mạnh của rượu mà anh ta đã uống trong bữa ăn tối vẫn còn phảng phất trên má. Sōsuke hút thuốc lá được mời và nói chuyện trong khoảng hai mươi, ba mươi phút rồi ra về.
Ở nhà, Oyone nói rằng cô định dẫn Kiyo đi ra nhà tắm công cộng, cô bọc hộp xà phòng vào chiếc khăn lau và đang đợi chồng về để nhờ anh trông nhà.
“Có chuyện gì à? Anh đã đi khá lâu đấy.” Cô nói rồi nhìn đồng hồ.
Đồng hồ đã chỉ gần 10 giờ. Hơn nữa, trên đường từ nhà tắm về, Kiyo còn muốn ghé qua tiệm làm tóc để búi lại mái đầu. Trong cuộc sống tĩnh lặng của Sōsuke cũng có những sự việc kiểu như vậy phát sinh vào đêm Giao thừa.
“Em đã trả xong hết các khoản rồi chứ?” Vừa đứng Sōsuke vừa hỏi Oyone.
Oyone trả lời rằng vẫn còn của chỗ bán củi nữa.
“Nếu họ đến thì anh đưa giúp em nhé.”
Cô nói rồi từ trong túi áo lấy ra cái ví đựng tiền giấy kiểu đàn ông hay dùng trông bẩn thỉu và cái ví đựng tiền xu, đưa cho Sōsuke. Chồng cô vừa nhận lấy chúng vừa hỏi.
“Koroku đi đâu rồi?”
“Lúc nãy cậu ấy nói là muốn ngắm khung cảnh đêm Giao thừa nên đi ra ngoài rồi. Thật là vất vả. Lạnh thế này cơ mà.” Kiyo nói to rồi cười khúc khích khi theo sau Oyone. Cô ta còn thêm vào lời giải thích “vì cậu ấy còn trẻ mà”, sau đó đi ra cửa bếp và chuẩn bị geta cho Oyone.
“Nó định ngắm cảnh đêm ở đâu?”
“Koroku nói là từ Ginza cho đến đại lộ Nihonbashi.”
Lúc đó, Oyone cũng bắt đầu bước xuống khỏi bậc thềm. Rồi theo sau là tiếng mở cửa trượt. Sōsuke lắng nghe âm thanh đó rồi ngồi một mình trước lò than, ngắm nhìn màu sắc của chỗ than sắp biến thành tro. Trong đầu anh là hình ảnh lá quốc kỳ sẽ xuất hiện vào ngày mai. Anh nhìn thấy cả ánh sáng óng ánh trên chiếc mũ lụa của những người đang đi loanh quanh bên ngoài. Anh nghe thấy âm thanh của những thanh kiếm Tây, tiếng ngựa hí, tiếng đánh cầu. Chỉ vài giờ nữa thôi, anh sẽ phải đối mặt với những cảnh tượng được tạo ra để làm cho tâm hồn con người trở nên mới mẻ nhất so với các sự kiện trong năm.
Những thứ trông có vẻ vui tươi, những thứ trông có vẻ náo nhiệt, biết bao nhiêu là thứ cứ trôi qua tâm trí anh, nhưng trong đó chẳng có thứ nào nắm được khuỷu tay và kéo anh đi. Anh cảm thấy mình như một vị khách không mời trong một bữa tiệc, không có quyền say sưa và cũng tránh để không say xỉn. Anh chẳng có hy vọng nào cho tương lai ngoài việc tiếp tục sống một cuộc đời cùng Oyone giữa những sóng gió tầm thường của mỗi năm tháng trôi qua. Vào đêm Giao thừa bận rộn, sự tĩnh lặng khi anh một mình trông nhà chính là đại diện cho hiện thực bình thường của anh.
Oyone về nhà lúc hơn 10 giờ. Đôi má có thần sắc tốt hơn hẳn mọi khi của cô sáng lên dưới ánh đèn, chiếc cổ áo phía ngoài bộ juban vẫn còn lại hơi nóng của bồn tắm mở hé ra một chút. Có thể nhìn thấy rất rõ gáy của cô.
“Nhà tắm đông nghịt đến nỗi chẳng thể tắm hay lấy được một cái xô.” Cô bắt đầu thở ra từ từ và chậm rãi nói.
Kiyo trở về nhà lúc hơn 11 giờ. Từ cửa trượt, cô ló cái đầu đẹp đẽ của mình ra. Sau khi xin lỗi vì về muộn, cô đã kể là phải đợi hai, ba người mới đến lượt mình. Chỉ còn lại Koroku là vẫn chưa về nhà. Khi đồng hồ điểm 12 giờ, Sōsuke bảo Oyone đi ngủ nhưng Oyone nghĩ rằng vào ngày hôm nay mà lại đi ngủ trước thì thật kỳ quặc nên cố gắng để có thể kéo dài câu chuyện. Thật may là một lúc sau Koroku đã về. Koroku giải thích rằng cậu đi từ Nihonbashi đến Ginza rồi sau đó đi về phía khu Suitengū, nhưng tàu điện rất đông và phải đợi mấy chuyến liền nên mới về muộn thế này.
Cậu còn vào cửa hàng Hakubotan vì muốn nhận quà tặng là một chiếc đồng hồ vàng cho người may mắn, nhưng nều không mua gì thì không được nên chỉ còn cách là mua một quả bóng vải bên trong chứa hạt đậu và có gắn chuông. Rồi cậu nhặt một quả trong số hàng trăm quả bóng đang được phun ra từ cái máy nhưng thay vì chiếc đồng hồ vàng, Koroku lại nhận được món đồ khác. Cậu lấy ra từ túi áo một gói xà phòng bột của thương hiệu Club, đặt trước mặt Oyone và nói:
“Em tặng chị này.”
Rồi cậu đặt quả bóng vải có gắn chuông và được khâu thành hình hoa mơ trước mặt Sōsuke:
“Anh hãy tặng nó cho con gái nhà Sakai nhé.”
Đêm Giao thừa của một gia đình nhỏ và nghèo đã kết thúc ở đó.
⚝ ✽ ⚝
[1] Bánh gạo nếp dạng mỏng và dẹt, ban đầu có hình chữ nhật lớn rồi sau đó mới được cắt thành miếng nhỏ.
[2] Một loại trang phục truyền thống của Nhật Bản, là áo khoác ngoài, ngắn tay, thường được mặc bởi tầng lớp bình dân. Sau áo có biểu tượng của xưởng may hoặc nhuộm áo.
[3] Một loại cây thân gỗ cỡ vừa, khi mùa xuân đến cây sẽ mọc rất nhiều lá non. Người Nhật thường lấy lá cây này để trang trí vào ngày Tết.