mười năm

Tôi gặp lại Hai Cũ lần chót trước khi anh tập kết trong trận đánh trên đường 13.

Sau bao năm quen nhau, hôm nay tôi ghé nhà anh. Ngôi nhà sáng sủa ngó ra xóm Bờ Cảng. Chị Hai dọn về đây chưa bao lâu, song dàn bầu đã nặng trĩu trái. Mới - học Trường Thiếu sinh quân - nhổ giò cao nghệu, càng lớn càng giống cha, nhất là cặp chân mày. Em của Mới - lên 8 - là thằng Hùng, học trường Long Nguyên, học bữa đực bữa cái, nên tồng ngồng vậy mà chưa hết lớp ba. Anh chị có thêm một gái sau trận Trảng Bom, đặt tên là Hạnh. Cháu Hạnh nói đã sõi, đeo dính Hai Cũ.

Đại đội 3 phát triển thanh Tiểu đoàn 3 - vẫn là tiểu đoàn độc lập - và Hai Cũ là tiểu đoàn trưởng. Hứng cùng Út Giảng tiếp tục cộng tác với Hai Cũ trong quy mô lớn hơn của đơn vị và chuyện mặn lạt giữa Hai Cũ với Hứng hễ bớt mặt này thì xì mặt khác, dù rằng hai người đều góp công mở rộng đơn vị mà hai người yêu hơn mọi sự trên đời.

Hứng cưới vợ. Không phải con gái tay hương cả Ngô Văn Công như Hai Cũ trêu anh. Và sau buổi cơm thịt gà kho sả cay xé lưỡi do chị Hai thết, khi cả nhà đã ngủ, câu chuyện Hứng lấy vợ giữa anh và tôi dưới giàn bầu, mê mải đến nỗi sương đêm thấm lạnh mà hai đứa chưa chịu thôi.

Sau trận Gò Xoài, một cô gái - 17 là cùng - đến xóm Bình Sơn, nơi Đại đội 3 dưỡng quân. Cô gái tóc bôm bê, da trắng mịn, mắt bồ câu, môi trái tim ướt đỏ, mang một ba-lô hướng đạo sinh, xin gặp chính trị viên. Cô Yến, học trường áo tím Sài Gòn năm thứ ba, con một gia đình công chức thích kháng chiến nên tình nguyện ra bưng. Trước khi từ giã đô thành vào chiến khu xanh, cô theo một lớp y tá cấp tốc: biết đo nhiệt độ, biết thụt tháo, biết tiêm - tiêm thịt, dưới da hay tiêm mạch - biết mặt một số thuốc thông dụng. Sở dĩ cô chọn Bình Sơn là vì bạn của cô cho biết một đại đội Vệ quốc đoàn hiện trú quân tại đây. Đường ra chiến khu qua Bình Sơn tiện hơn nơi khác. Cô trốn nhà, cho nên không thích lang thang, chờ đợi. Vả lại, cô sợ đỉa, đi kháng chiến ở miền Đông hợp hơn ở Đồng Tháp Mười.

Yến khoe với Hứng nào ống chích, nào kim, nào thuốc đỏ, bông gòn... mà cô nhét đầy ba-lô. Cô không quên mang theo chiếc áo dài tím - kỷ niệm thời nữ sinh của cô.

Tất cả diễn ra trong nửa giờ: Hứng viết giấy giới thiệu Yến vào quân y đại đội.

Từ hôm đó, ngày nào Hứng cũng gặp Yến. Yến hát hay, nhất là bài Thiên Thai - cô hát được bằng liếng Ăng-lê.

Phụ trách quân y là một y sĩ - tên Thạnh. Y sĩ Thạnh học y tá ở nhà thương Chợ Rẫy, đi kháng chiến sau phong trào trò Ơn. Trước nay, Thạnh luôn nhắc người yêu chờ mình ngoài thành, khoe nào thơ, nào ảnh... Song, khi Yến vào quân y, anh làm như chưa hề có người yêu bao giờ.

Đại đội bắt đầu xầm xì về Hứng. Lại cũng có tiếng xầm xì về Thạnh. Điều đáng chú ý là Hứng và Thạnh bỗng trâu trắng trâu đen với nhau.

- Ôi! Chẳng qua ông ta nhờ ông Thẳng nâng đỡ nên nhảy phóc lên ghế chính trị viên đại đội, chớ dốt đặc cán mai, tài cán gì... được cái mã thôi, gạt mấy cô nhẹ dạ!

Thạnh nói hành nói tỏi Hứng - trước Yến, tất nhiên.

- Ôi! Thứ học trò lêu têu, “không có chó bắt mèo ăn cứt”, chớ va học hành lỡ dở, giao quân y cho va bằng gửi trứng cho ác!

Hứng nặng nhẹ Thạnh với Yến. Anh thường chêm một câu chẳng đâu vào đâu cả.

- Va vợ con đùm đề rồi!

Đôi khi, Hứng tỏ ra mình là cấp trên của Thạnh - vào những trường hợp hoàn toàn không cần thiết:

- Đồng chí Thạnh lên văn phòng đại đội, tôi có việc “phổ biến”.

Thạnh phải chập gót chân:

- Báo cáo! Y sĩ Thạnh có mặt!

Việc “phổ biến” ấy chỉ là: nhớ cho thương binh uống sữa hoặc giặt băng bằng xà bông!

Hai Cũ biết hết.

- Thì trai chưa vợ gái chưa chồng, một mái tới hai trống!

Anh đánh giá sự đời gọn hơ như vậy. Út Giảng khác anh. Theo Út Giảng, Yến vào Đại đội 3 không ngẫu nhiên, chọn Hứng làm quen đầu tiên càng nên suy nghĩ và gieo bất hòa giữa Hứng với Thạnh thì rõ ràng không phải vì vô ý. Lần nào Út Giảng cũng bị Hai Cũ gạt ngang:

- Chuyện trai gái... Chớ ông hồi chưa vợ thì sao?

Rồi Út Giảng gặp Hứng. Rồi Hứng gặp Yến. Hứng chính thức báo cho đơn vị biết anh và Yến đính hôn, sửa soạn đám cưới.

Y sĩ Thạnh ngã lăn ra đau. Theo nhân viên quân y báo Thạnh khóc như cha chết.

Hai Cũ nổi thầu lậu:

- Nước mắt đâu mà nhiều dữ vậy! Làm như thế gian hết con gái...

Anh gọi Thạnh đến. Thạnh chối bai bải:

- Em với cô Yến chỉ là tình đồng đội thôi... Cô mà xây dựng với anh Hứng, em mừng lắm... Ai vẽ rồng vẽ rắn khiến anh Hai bực mình, là tầm bậy. Em đau thiệt mà... bị thức đêm liên tiếp..

Anh gọi Yến, Yến giẫy đông đổng:

- Cháu chỉ yêu anh Hứng!

Thế là lễ tuyên bố. Hai Cũ chủ hôn. Yến nói ngọt như đường phèn:

- Nhờ chú Hai, chú Út với cả đơn vị, tôi xây dựng gia đình với anh Hứng. Tôi hứa đặt hạnh phúc riêng trong hạnh phúc chung, trước một mình thì cố gắng một, nay có đôi bạn thì cố gắng mười. Với anh Hứng, tôi sẽ là vợ hiền...

Thiên hạ vỗ tay hoan hô. Hai Cũ khoái quá:

- Con nhỏ khôn thiệt!

Anh hơi khó chịu cái lắc đầu thiếu tin tưởng của Út Giảng.

- Thằng cha này đa nghi hơn Tào Tháo!

Hôm sau, anh được một thơ dài của Thạnh. Thạnh “tự phê” là đã nói dối. Anh ta và Yến yêu nhau, nhưng anh ta sợ Hứng. Bây giờ, đám cưới rồi, Yến đau khổ, anh ta thấy phải trình bày sự thật.

Kèm theo: hai bức thơ của Yến gởi Thạnh.

Bức thứ nhứt lúc hai người mới tỏ tình. Mùi mẫn không còn chỗ chê. Bức thứ hai, sau đêm tân hôn, tức là sáng nay. Lâm ly thống thiết hơn Chiêu Quân cống Hồ.

- Đ.m! Sao kỳ ôn vậy?

Chửi thề xong, Hai Cũ gọi Thạnh. Y sĩ Thạnh giống như con chuột lọt vô khạp nước, lông lá sát rạt, mắt trõm lơ. Thạnh vừa khóc vừa kể cho Hai Cũ nghe. Té ra, Yến với anh ta đã ăn ngủ với nhau rồi. Không phải một lần.

Hai Cũ mời Hứng tới văn phòng. Hứng nai nịt chỉnh tề, cười nói thoải mái. Một con người hưởng hạnh phúc trọn vẹn. Hứng tâng bốc Yến tận mây xanh:

- Cô ấy hăm tôi: tôi mà liếc cô nào thì cô ấy tự tử liền!...

Hứng cho hay anh họp các chính trị viên trung đội bàn công việc hôm nay, ngày mai xin phép đưa Yến ra rẫy của đại đội nghỉ một tuần.

Hứng ra về, Hai Cũ làu bàu:

- Con nhỏ này là quỷ cái..,

Anh hăm hở đến nhà Hứng.

Ngôi nhà ấm cúng mà đơn vị cho vợ chồng mới cưới cửa khép hờ. Hai Cũ xô cửa vào:

- Cô Yến đâu?

Anh chưa biết sẽ làm gì, ném người lên ghế.

- Chú Hai hả?

Yến nép bên cửa buồng, hỏi Hai Cũ. Anh ngó vô rồi vội quay lại. Yến trần truồng ẩn hiện sau lấm ny-lon mỏng treo làm màn.

- Chú Hai đi đâu sớm vậy?

Đôi tay trắng muốt của Yến quàng cổ anh, bộ ngực đồ sộ ép vào đầu anh.

Hai Cũ bật dậy. Anh tát Yến không biết mấy cái. May mà anh không mang súng theo, bằng không nhất định anh bắn rồi.

- Đồ đĩ ngựa! - Anh gầm như cọp ba móng.

- Không chỉ là đĩ! - Út Giảng bảo anh.

Khi Hai Cũ hiểu ra, khi anh và Út Giảng đến nhà Hứng “để nắm đầu con do thám dám đùa với Hai Cũ” - như Hai Cũ đấm bàn la lối, thì cô ta đã biệt tăm. Sau này, điều tra cặn kẽ, biết Hà - người chỉ đường cho Yến vô khu - là vợ bé của Phẩm. Hình như Yến cũng là mèo của Phẩm. Cùng biến mất với Yến là toàn bộ lý lịch của cán bộ, chiến sĩ Đại đội 3. Y sĩ Thạnh bỏ trốn, song không thoát. Người ta xác minh: Thạnh không phải “Đơ B” - anh ta bị Yến xỏ mũi.

Hai Cũ nhận phần lỗi về mình, nên Hứng chỉ bị khiển trách. Thạnh, sau một thời gian nằm trại giáo hóa, được Hai Cũ lãnh về đơn vị, mọi giông tố đã qua. Chỉ phiền là Hứng và Thạnh mỗi lần gặp nhau y như hai tay thua cờ bạc sạch túi, cười mà giống mếu!