mười chín
Vào một buổi sáng, sau 24 giờ chạy một mạch từ Hòn Hèo, thuyền Hai Cũ buộc phải chọn nơi đỗ lại. Trên bản đồ, Tâm chỉ cho Hai Cũ vùng Sông Ray. Đành phải tìm một lạch con nào đó ẩn lạm. Máy trở chứng. Hai Cũ và Thử - cùng Tâm đưa thuyền ra Bắc, vốn xuất thân thợ máy Trường Kỹ thuật Cao Thắng, Sài Gòn - xoay đủ cách mà máy cứ hổn hển như lên con suyễn. Điệu này, không dám mạo hiểm bung ra khơi. Chết máy ngoài khơi, thuyền dạt nếu không vào Xuyên Mộc thì cũng Cấp. Cháy bô-bin thôi, cần vài tiếng đồng hồ thay bô-bin là xong...
Lạch con mà thuyền chui vào um tùm mật cật, dây mây, Hai Cũ cho rấn khá sâu. Máy tàu rống vang động cả khu rừng già... Họ trinh sát một vòng quanh nơi thuyền đỗ: hầu như không có lối mòn và dấu vết người ở.
Công việc tháo lắp máy không lâu lắm. Mặt trời chưa đứng bóng, máy đã nổ giòn. Nhưng, tất cả đều buồn ngủ nhất là sau bữa ăn cơm nóng, canh cá nục nấu dấm, cá thu kho. Vả lại, cần lấy sức trong chặng chót. Thẳng thét một đêm chính Nam và một buổi cấn Tây là họ đã lảng vảng bên ngoài vùng giải phóng Bến Tre rồi. Chậm mấy, đêm rằm họ cũng đến nơi...
Độ ẩn của rừng mật cật đẩy họ vào một giấc ngủ mê mệt, kéo dài. Khi Hai Cũ nghe tiếng người, anh phải cố gắng hết sức mới mở mắt nổi. Đầu nặng trĩu và anh cảm thấy ớn lạnh. Mặt trời đã nghiêng sau núi. Hai Cũ đánh thức mọi người. Mắt người nào cũng đỏ chạch.
- Ở đằng đó, có thấy gì không?
Một giọng oang oang cất lên trên bờ, cách nơi thuyền đỗ vài chục thước là cùng.
- Không thấy!... Còn ở đẳng đó?
Tiếng trả lời vang từ thượng nguồn, cũng khá gần.
- Chưa thấy, mà dấu chân thì rõ lắm...
Cành cây bị dẫm bật “rắc”. Hai Cũ ra hiệu. Tất cả cầm vũ khí và tản lên hai bên bờ. Hai Cũ mở chốt an toàn khẩu súng ngắn, chọn một chỗ thuận tiện: anh nhón nhẹ đến bên một thân cây đồ sộ trốc gốc ngã ngang.
- Chắc quanh đâu đây thôi... Tiếng tàu chạy vô đây, tiếng tàu rồ lên rồi ngưng, không nghe chạy ra...
- Ừ! Tao cũng tính như mầy...
Hai người đối đáp sát bờ lạch.
Một cái khoát tay vít tàu mật cật. Hai chiếc nón bành loại của biệt kích - hiện ra. Hai Cũ trông rõ người đi đầu: cao, da sậm, một vết sẹo dài trên má, trạc bốn mươi, khẩu Mi-mát lủng lẳng dưới nách. Người đi sau lùn hơn nên anh không thấy mặt, chỉ nhận được khẩu Ga-răng thò cao nghệu.
- Đây rồi!
Người sẹo mặt chợt phát hiện chiếc thuyền: Y tì ngón tay vào cò súng. Người thứ hai hạ khẩu Ga-răng.
Y cũng vào lứa sồn sồn, cánh tay trần xăm chi chít. Hai người mặc áo ka ki ngắn. Người sẹo mặt bỗng thét to:
- Toàn trung đội bao vây!
Từ một nơi gần đó, có tiếng hưởng ứng:
- Toàn trung đội bao vây!
Hai Cũ cười lạt. Trung đội cái cục cứt! Nội bộ tổng cộng ba tên... có thể là biệt kích... Chưa chắc. Biệt kích không trang bị như thế này. Quân giải phóng? Hai Cũ cứ ngờ ngợ. Quân giải phóng sao đội nón bành? Thôi đợi coi!
- Ê! Ai dưới ghe đó, ra biểu!
Người sẹo mặt lên giọng, sau khi ra hiệu cho người lùn lùi vào gốc cây, chĩa họng Ga-răng ngay cửa thuyền.
Một phút im lặng.
- Đạn! Tao kêu mà cứ trốn hoài dưới đó...Tao bắn chết cha bây giờ...
Y khoát tay. Người lùn rùn thấp sắp sửa bóp cò.
- Ê! Muốn chết ông nội hả?
Hai Cũ chưa kịp phản ứng thì Tâm - đối diện với hai kẻ lạ mặt, núp sau gò mối - đã lên liếng, giọng gát kèo trên.
- Liệu khẩu Mát “o mèo” với khẩu tự động Mỹ chịu nổi băng Tôm-xông này không?
Tâm ngo ngoe nòng khẩu Tôm-xông trên gò mối.
Người sẹo mặt thoáng bối rối. Y né vào một thân cây.
- Bọn bây bị vây rồi...
Y cố nói cứng.
- Ai vậy ai, cái đó “người anh em” nói hơi sớm.. - Tâm tiếp lục đùa cợt.
- Tụi bây ở đâu chun vô đây?
Người sẹo mặt đã ẩn kín, hỏi.
- “Người anh em” hỗn hào quá... Ai là “tụi bây”? - Tâm không trả lời, vặn lại...
- Trên ghe có mấy đứa?
Người sẹo mặt vẫn ngang bướng.
- Chừng một chục... Đủ sức chơi không? Có “Ép em”, có thủ pháo. Mời cả trung đội ông bạn tới, để vợ con mở cửa mả, màn tuần, giỗ kỵ trong một ngày cho gọn!
Cái thằng! Hai Cữ “chịu” Tâm. Nó dõng dạc, biết ta biết địch...
- Ghe chở cái gì?
Người sẹo mặt hỏi, giọng bớt kênh kiệu.
- Ghe chở cái gì, chỉ khai với đồn quốc gia hoặc với giải phóng... “Người anh em” thuộc loại nào?
- Giải phóng! - Người sẹo mặt quả quyết.
- Còn lâu!... - Tâm cười rộ.
- Nè! “Giải phóng” không giỡn với mấy người. Đ. m... Tất cả bỏ súng xuống, giơ tay, ra khỏi chỗ núp... Chúng tôi có phận sự xét ghe...- Người sẹo mặt ăn nói lộn xộn.
- Giải phóng mà chửi thề! Xin lỗi, “Người anh em” - Tâm đùa dai - có xem tuồng hát bội không? Kép đóng vai Trương Phi quên đeo râu, hoảng quá, xưng rằng: Ta là Trương Phì em của Trương Phi... “Người anh em” là Trương Phì! Bây giờ, xin mời Trương Phì bỏ khẩu Mát bắn ruồi xuống! Cũng xin mời ông bạn của Trương Phì thụt ló sau gốc bằng lăng vui lòng dựng khẩu Ga-răng...
- Tụi nó chắc đông đứa...
Hai Cũ nghe hai người khào kháo:
- Tụi buôn cần sa...
- Sao mầy biết?
- Buôn cần sa mới có súng bén... Tụi lính!
- Thiệt tụi nó đông không?
- Đông!
- Làm cách gì chia với tụi nó?
Hai Cũ nghe rõ hết. Đây là đám cướp! Anh vụt cười thầm.
Thấy là nên kết thúc trò đùa của Tâm. Hai Cũ tằng hắng. Cả hai lên ngớ người khi Hai Cũ chĩa khẩu P.38 vào chúng.
- Đứng yên! Cục cựa thì mỗi người lãnh một viên...
Súng của chúng sau đó bị tước. Tên thứ ba chém vè đâu đó gọi mãi vẫn không thưa.
- Đáng lẽ chúng tôi xử tử mấy người... Đã đào ngũ, sao không về quê làm ăn, lại sanh nghề trộm cướp… Đánh mấy đám rồi? Giết ai chưa?... Thì mấy người chối leo lẻo thôi... Mới vô nghề! Bữa nay là trận đầu! Nghèo đói quá! Tính làm một vố lấy tiền về xe! Cha mẹ già! Con nhỏ! Còn gì nữa? Tên tuổi rõ ràng, quê quán thì nói đến tên ấp, tên nhà kế cận... Ai hơi sức đâu lội xuống Giồng Riềng, mò vô Ông Dẻo, Thất Lát, kiếm cho ra nhà Tám Trà...
Hai Cũ mắng nhiếc hai đứa thậm tệ.
- Cỡ ăn cướp như mấy người mà cũng đòi chia chác... Tao biết tỏng tụi bây: nhà cửa quanh quất đây thôi... Hết nghề làm ăn sao đi ăn cướp!
Hai Cũ thét to, giận dữ. Anh giận thực sự:
- Ăn cướp cũng phải coi thời coi thế chớ! Thiên hạ đánh giặc ì ì... Giặc Mỹ, giặc Diệm... Tụi bây đi ăn cướp! Tao bắn bỏ đầu ráo! Đồ ngu... Ăn cướp hả?... Tao đây...
Hai Cũ nổi sùng, định trình lý lịch của anh ra. Song anh kịp tốp lại. Tụi “hậu sanh” này làm gì biết được Hai Cũ. Vả lại, ở đây xa tít tè cái xứ Biên Hòa.
Hai tên cướp hết ngơ ngác này đến ngơ ngác khác. Lúc Hai Cũ là tay buôn lậu cần sa chính cống, lúc lại giống mấy ông giải phóng, lúc y như đầu đảng anh chị bự. Giọng của anh vừa nghiêm khắc vừa có vẻ thông cảm…
- Tôi biết anh em lầm lạc... Nếu không đủ chí lo việc nước thì nên làm ăn: Thiếu gì nghề lương thiện... Đốn củi hầm than... Đánh cá... Nuôi heo... Mần mướn…
Anh bỗng bỏ nhỏ:
- Hổng được hả? Tề lính làm khó hả? Vậy thì dẹp, mẹ tụi tề lính... Theo Giải phóng. Hổng được hả?
Rồi, anh lại bừng bừng:
- Không theo Giải phóng thì chắc theo Mỹ Diệm.. Còn chối nữa! Trên đất nầy mà tụi bây tính “trung lập”, nói lào lao!
- Đó! Cầm lấy! - Hai Cũ vứt cho hai người mấy tờ giấy một trăm đồng - Làm vốn tìm phương sống, tao mà còn gặp tụi bây ăn cướp lần thứ hai thì tao lóc thịt... Hai cây súng để lại. Tao đem cho người khác, họ xài vô chỗ lợi ích... Đi cho khuất con mắt tao.. Xin súng hả? Tao biểu lủi cho lẹ, còn dang ca! Tao đổi ý, chôn sống hai đứa ngay bây giờ. Thiệt là đồ chua ngục!
Hai tên uể oải vẹt cành cây. Hai Cũ trông theo, cười độ lượng:
- Có thể rồi tụi nó khá...
Thử nâng khẩu Ga-răng:
- Cháu thấy tụi này đứa mỏ chuột, đứa mắt dơi, không tin nổi!
- Mầy theo mang mu rùa cho Khánh Sơn hồi nào?
- Để rồi chú coi... Chưa chắc đâu, chú ơi.
Một phát đạn cắt câu nói của Thử. Thử ôm ngực và ngã chúi. Phát thứ hai sượt vai Hai Cũ. Phát thứ ba truy theo Hai Cũ khi anh né vào gốc cây. Tràng Tôm-xông của Tâm rộ cùng lúc với khẩu súng ngắn của Hai Cũ. Cành và lá cây đổ rào rào. Khi Tâm cùng Thìn - người đóng vai con trai Hai Cũ, chiến sĩ Hải quân - đến nơi phát ra ba phát súng bắn tỉa, thì tứ bề vắng hoe. Họ chỉ còn lượm được ba vỏ đạn - đạn của một khẩu Ga răng. Hai Cũ gọi Cao - quân y sĩ, cũng đóng vai con trai anh - đến săn sóc Thử (thật ra, anh biết là Thử đã chết, đạn trúng ngực), anh lao vào rừng. Bất kể dây mây, mất cật. Hai Cũ càn ào ào, Nếu Tâm không rị cúng anh, anh còn bơi nữa, bơi tới khi nào tự tay xả hết băng P.38 vào đầu ba đứa khốn kiếp kia. Nhưng rừng mênh mông... Bóng chiều càng khiến nó thêm bí hiểm. Bọn cướp chẳng cần chạy xa và chúng hạ một Hai Cũ điên loạn thật dễ như lấy đồ trong túi. Bản lĩnh sử dụng Ga-răng của chúng không tồi... Hai Cũ dần dần trấn tĩnh. Anh vuốt mặt Thử:
- Lỗi của qua...
Thử được đặt lên tấm ni-lông. Hai Cũ quỳ bèn cạnh, khóc thút thít. Thử, tuy còn trẻ, song có cái nhìn rành rọt hơn Hai Cũ. Giá mà Hai Cũ cũng có được cái nhìn ấy, anh đâu mất một đồng chí trong trường hợp thật lãng như vậy.
- Mồ tổ cha tụi ăn cướp! Mồ tổ cha Hai Cũ.
Hai Cũ gào thống thiết, mỗi tiếng gào là một lạy, trán anh nện binh binh trên rễ cây...
Thử nằm nghỉ trên bờ con lạch không tên. Hai Cũ chọn một chỗ dễ tìm nhất, hí hoáy ghi vào sổ tay vị trí ngôi mộ.
- Thử đừng phiền... Thế nào cũng về nghỉ ngơi quê nhà.
Hai Cũ khấn lầm thầm. Thuyền nổ máy, anh ngó sững ngôi mộ, cả khi sóng biển đã vỗ mạn thuyền.
- Quân đầu trộm đuôi cướp!...
Tâm chửi đổng. Nếu trước kia, nghe chửi kiểu đó, thể nào Hai Cũ cũng nự:
- Ăn cướp, ăn trộm cũng là con người!
Anh biết Tâm không chửi xéo anh - chú ta đâu rõ ngày xửa ngày xưa của Hai Cũ. Song, anh thấm thía. Cứ cho như Tâm chửi cả anh, cũng không oan.
- Hừ! Quân đầu trộm đuôi cướp!
Hai Cũ lặp lại đau đớn...