Chương 4
Ông bà Hương về đến nhà, thấy cửa đóng kín liền gọi lớn:
- Tuyết! Tuyết!
Linh cảm cho bà Hương biết Tuyết đã đi rồi. Nghĩa cũng lo lắng gọi tiếp:
- Em Tuyết, mở cửa cho cha mẹ vào!
Nghĩa sợ Tuyết đã tự tử trong khi cha mẹ đi vắng nên tông cửa sau, chạy vào nhà lục lạo. Lúc ấy, Sương đã chạy qua:
- Em thấy chị ấy đi từ trưa hôm qua và đến tối vẫn không về. Chắc chị đi thành phố rồi.
Bà Hương hỏi:
- Con Lan có đi không?
- Dạ không. Sáng nay, cháu đi qua nhà ông bà Võ, thấy chị Lan đang tưới rau. Cháu ghé lại hỏi chuyện, chị Lan không hay biết gì hết. Chị Lan nói anh Sơn không còn ở Viện quân y 175 nữa, và chị Lan tỏ vẻ buồn phiền về sự bướng bỉnh của chị Tuyết.
Ông Hương nói:
- Tụi nó làm bộ làm tịch vậy thôi. Con Lan đã chỉ cho con Tuyết lên đó tìm thằng Sơn.
Nghĩa như người mất của, thờ thẫn không còn biết nói gì. Nghĩa đã tốn bao nhiêu tâm cơ, bây giờ Tuyết lại ra đi. Thôi thế là hết, không còn gì nữa.
Ông Hương thương hại Nghĩa:
- Cháu cứ yên lòng, thế nào bác cũng đi tìm cho ra nó để bắt về đây.
Bà Hương nói:
- Biết nó ở đâu mà tìm?
- Sao lại không? Cứ qua hỏi ông bà Võ thì rõ.
Sương chen vào:
- Bác trai nói rất phải. Anh Sơn ở đâu thì mình đến đó tìm chị Tuyết.
Nghĩa thất vọng:
- Tìm làm gì nữa? Như thế là hết!
Ông Hương an ủi Nghĩa:
- Cháu đừng vội thất vọng. Nó đi thăm thằng Sơn một lần chót rồi nó về.
Bà Hương thật tình:
- Nó không về đâu. Nó đem theo tiền bạc và nữ trang. Nó đập con heo đất, lấy hết tiền rồi.
Ông Hương nạt vợ:
- Bà chỉ được tài nói nhảm. Nó điên sao mà đến ở với thằng Sơn?
Nói thì nói vậy, nhưng sau đó, càng nghĩ càng tức, ông Hương đi ngay qua nhà ông Võ. Hai người cãi nhau ầm ĩ, thiên hạ bu lại nghe và nhiều người cười chê ông Hương vô lý.
Ông Hai Xuân, người có uy tín trong làng, khuyên can hai người và nói phải trái với ông Hương:
- Ông Hương đừng làm vậy, thiên hạ người ta cười. Ông Võ nhịn nãy giờ mà sao ông cứ to tiếng vậy? Cậu Sơn bị thương, tật nguyền, không về đây. Cậu ấy biết thân lại thương cô Tuyết, không nỡ để cô ấy phải khổ, nên cậu ở luôn trong làng thương binh, trả tự do cho cô Tuyết để cô ấy lấy người khác. Chuyện đã dứt khoát rồi, ai bạc tình, ai phụ nghĩa, ai nuốt lời hứa, cả làng này đều biết rõ, ông không nên làm ầm lên để thiên hạ người ta cười cho…
Ông Hương hổ thẹn, xuống nước năn nỉ ông Võ cho biết chỗ ở của Sơn, nhưng ông Võ nói chỉ có Lan biết. Ông Xuân gọi Lan lên. Lan nói:
- Lâu lắm cháu không gặp chị Tuyết. Cháu không chỉ chỗ anh Sơn ở cho chị ấy. Cháu nghĩ chị ấy lên thành phố để đi tìm. Nhưng cháu tin chắc, dù chị Tuyết tìm ra chỗ ở của anh Sơn, anh ấy cũng không chấp nhận cho chị ấy ở lại đâu.
Một người đứng bên ngoài nghe chuyện liền la lối:
- Cô Tuyết đi tránh để khỏi bị ông bà Hương ép gả cho cậu Nghĩa!
Một người đàn bà khác nói lớn:
- Người gì mà không trọng lời hứa gì hết!
Ông Hương xấu hổ bỏ ra về. Bà Hương và Nghĩa thấy ông về mặt hầm hầm thì không ai dám hỏi. Ông Hương ngồi xuống ghế và nói:
- Mình thua trí bọn nó rồi…Tức chết được!
Nghĩa vừa buồn vừa giận, bỏ ra về. Sương đi theo và nói với anh:
- Còn gì nữa mà anh tiếc? Cho rằng ngày mai chị ấy về thì anh có dám cưới chị ấy không? Tai tiếng quá rồi… Lại nữa, cưới một người không thương mình thì có khác gì cưới một khúc gỗ…
Nghĩa thở dài:
- Nhưng anh lỡ yêu thương người ta rồi, biết sao?
- Em thấy hình như chị Tuyết sắp đặt từ lâu rồi. Chị ấy may áo quần thật nhiều, gom góp tiền nong…
Nghĩa than thở:
- Vậy mà ông bà Hương cứ lợi dụng anh. Anh đã tốn không biết bao nhiêu công, của. Hôm qua chính anh bỏ tiền túi ra mua quà để ông bà Hương đem biếu ba má anh.
- Sao anh lại làm vậy?
- Để cho đẹp mặt. Lẽ ra ba má anh phải đến thăm ông bà Hương trước. Nhưng em à, chỉ vì anh sợ khi ba má anh qua đây sẽ nghe dư luận xôn xao về chuyện Tuyết trước đây đã hứa hôn với Sơn.
- Em hiểu chỗ lo ngại của anh. Nhưng về bên ấy, hai bác có nói gì không?
Nghĩa nói:
- Ba má anh mừng rỡ khi thấy ông bà Hương dễ tính như vậy. Và mấy món quà anh mua đều đắt giá và đúng sở thích của ba má anh, nên ông bà chịu lắm. Rượu ngũ gia bì này, một cặp trà ướp sen, hai cặp lạp xưởng thứ có rượu Mai Quế Lộ này…Còn bánh ngọt và nho khô cho má anh nữa.
Sương cười:
- Rốt cuộc Tuyết lại không chịu làm vợ anh. Anh ngó vậy mà vô duyên nhỉ?
Nghĩa tức tối:
- Anh vô duyên thật! Má vẫn còn nhắc chuyện cô Hòa. Cô ấy vẫn chưa chịu lấy chồng.
- Em nghĩ mà thương chị Hòa. Chị ấy đẹp, hiền và nết na. Vậy mà anh lại không thương.
- Đẹp làm gì bằng Tuyết? Tuyết cũng hiền và nết na chứ. Chỉ tiếc anh là người đến sau…
Nghĩa im lặng một chút rồi tiếp:
- Anh vẫn chưa hết hy vọng.
- Hy vọng gì?
- Tuyết sẽ trở về. Sơn không chấp thuận cho Tuyết ở trên ấy thì Tuyết ở với ai? Lại nữa, chắc gì Tuyết tìm ra chỗ ở của Sơn? Tìm mãi không được, Tuyết trở về thì sao?
- Em thấy không có gì đáng hy vọng cả…Nếu không tìm được, Tuyết cũng không mặt mũi nào về đây nữa. Nhưng làm sao không tìm được, đường đi trên miệng mình chứ đâu? Chỉ cần đến Viện quân y hỏi là ra. Mà anh tưởng Lan không chỉ chỗ cho Tuyết à? Họ làm bộ, mình hiểu sao được.
Nghĩa gật đầu:
- Em nói có lý lắm…
- Anh nên nghĩ lại, về xin cưới chị Hòa đi.
- Anh không thương Hòa. Chuyện Hòa và anh sở dĩ không đi đến hôn nhân là tại sao, em biết không?
- Anh gặp chị Tuyết, rồi chê chị Hòa, chỉ có thế.
- Không phải. Khi cha mẹ anh đi hỏi Hòa thì cha mẹ Hòa chưa chịu trả lời dứt khoát, vì lúc ấy có ông cán bộ nào đó trên huyện gắm ghé đi cưới Hòa. Đến khi ông này bỏ cuộc, lúc ấy cha mẹ Hòa mới cho người qua đồng ý. Vì vậy mà anh hơi ghét.
- Tội nghiệp chị Hòa. Chị ấy đâu có yêu ông cán bộ, nhưng không dám cãi lời cha mẹ đó thôi…
Trong khi Nghĩa và Sương chuyện trò thì bên nhà ông Hương, hai ông bà đang gây gổ om sòm, đổ lỗi cho nhau.
- Bà là mẹ, gần con gái mà không biết nó chuẩn bị bỏ nhà ra đi!
- Tôi làm sao biết được?
- Nó nấu cho mình ăn hết món này đến món khác là để ra đi, mà cũng không biết!
- Tôi thấy nó chịu kết hôn với thằng Nghĩa, tôi tưởng nó quên thằng Sơn rồi.
- Thôi đi…Tưởng như vậy mới mất con. Và bây giờ thì mang tiếng nữa.
Bà Hương tức giận:
- Bộ ông giỏi dữ à! Ông cứ ép con nhỏ, không gả nó cho thằng Sơn thì để nó ở nhà với mình, sao lại ép nó ưng thằng Nghĩa? Nó sợ thiên hạ dị nghị nên mới bỏ đi…
- Bây giờ mình phải ăn nói làm sao với người ta, nhất là với thằng Nghĩa?
- Phải đi tìm con Tuyết về…
- Biết đâu mà tìm?
- Ông lên thành phố tìm nó đi…Ông cứ nói với nó là mình không gả nó cho thằng Nghĩa nữa.
- Nói như vậy đâu được. Thà nó đi luôn thì thôi, chứ về đây thì phải gả cho thằng Nghĩa chứ. Mình đã hứa với cha mẹ nó rồi.
- Cha chả là rắc rối…
Rồi bà Hương khóc ầm lên:
- Tại ông mà con tôi bỏ nhà ra đi…Đất Sài Gòn…Trời ơi!
Nói xong bà xách nón ra đi, ông Hương ngăn lại:
- Bà định đi đâu bây giờ?
- Đi lại gặp con Lan và năn nỉ nó chỉ chỗ con Tuyết trốn.
- Bà làm vậy để người ta cười mình sao? Còn mặt mũi nào đến đó nữa! Họ đang vỗ tay reo hò đằng ấy.
Ông bà cãi vã và rốt cuộc cũng đành ngồi nhà chờ tin tức, chứ không biết làm gì khác.
Một ngày trôi qua, rồi hai, ba, bốn ngày. Bà Hương như ngồi trên lửa, đứng ngồi không yên, và có ai đến thăm thì bà lại kể lể và đổ lỗi cho ông Hương.
Nghĩa không lui tới nữa từ khi Tuyết bỏ đi, làm ông Hương thêm xót xa, khó chịu. Ông nói với bà:
- Chiều nay bà làm cơm rồi qua gọi thằng Nghĩa tới ăn với tôi.
Bà Huơng nói:
- Nó không thèm qua nữa thì thôi, gọi làm gì?
- Nó buồn thì mình phải khuyên nhủ nó chứ.
- Tôi thấy nó không qua thì mình cũng nên giả lơ. Tôi không đi mời đâu. Ông có muốn thì qua mà năn nỉ nó.
- Biết đâu nó không buồn rồi lâm bệnh? Mình cũng qua thăm hỏi chớ.
- Thì ông qua thăm đi.
Nghĩa buồn thật. Mấy ngày liền nằm im một chỗ, không ăn uống gì cả. Nghĩa nói với Sương là không dám chường mặt ra ngoài, sợ người ta cười.
- Kiểu này chắc anh phải dọn về quê và cưới cô Hòa cho xong. Ở đây để thiên hạ chê mình dại, nhục lắm.
Sương nói:
- Vậy anh phải qua nói dứt khoát với ông bà Hương. Cho rằng ngày mai đây, chị Tuyết không tìm ra anh Sơn, hay anh Sơn không chấp thuận cho chị ấy ở, đuổi chị về thì anh cũng không thể cưới chị ấy. Người ta dị nghị chịu sao nổi, và hai bác khi hay chuyện này chắc đâu chịu cưới chị Tuyết cho anh nữa.
- Em nói rất phải.
- Mấy hôm nay anh không qua bên ấy, chắc ông bà Hương buồn lắm.
- Buồn thì buồn, chứ biết sao…Đâu phải lỗi tại anh!
- Lẽ ra ông bà Hương phải cho người mời anh qua, ông bà cũng làm thinh luôn.
- Anh không muốn được mời mọc làm gì nữa, khi còn Tuyết ở nhà thì không cần mời anh cũng đến.
Sương cười:
- Có vậy bây giờ mới ngồi khóc.
Nhưng chiều hôm ấy, bà Hương cho người mời Nghĩa qua dùng cơm. Nghĩa hỏi Sương:
- Theo em, anh có nên qua không?
- Anh nên nhân dịp này nói dứt khoát cho rồi.
Khi Nghĩa qua, bà Hương ứa nước mắt:
- Con Tuyết tệ quá, bây giờ bác không còn biết nói gì với cháu nữa. Mấy hôm nay cháu làm gì ở bên ấy? Sao không qua bên này chơi?
Nghĩa nói:
- Qua bên này chỉ làm bác buồn thêm, ích gì? Có việc gì dạy bảo cháu không?
- Bác trai mời cháu qua dùng cơm cho vui.
Rồi bà Hương gọi chồng:
- Ông ơi! Có cháu Nghĩa qua đây này.
Nghĩa thấy bà Hương có vẻ gượng gạo khi gọi chàng bằng “cháu”. Mới cách đây ba hôm, bà vẫn ngọt ngào gọi chàng bằng “con” và xưng bằng “má”.
Ông Hương đi ra, thấy Nghĩa thì lắc đầu:
- Bác buồn quá. Bác biết cháu giận hai bác lắm. Nhưng thật bác không ngờ.
Nghĩa nói ngay:
- Hai bác luôn luôn không ngờ…Chính cháu mới không ngờ chứ.
Ông Hương nhìn Nghĩa:
- Cháu nói nặng nói nhẹ gì thì bác cũng đành chịu chứ biết sao? Cháu à, hai hôm nay không có cháu ở đây, bác cảm thấy buồn quá. Người lớn mà thất hứa, bác thấy khó chịu thật. Kìa, cháu ngồi chơi, làm gì mà đứng như vậy?
Nghĩa ngồi xuống, dè dặt như người lạ:
- Xin bác để mặc cháu.
Ông Hương nói:
- Thỉnh thoảng cháu qua đây chơi và xem nhà này là chỗ bà con vậy. Đừng giận hai bác. Hai bác đâu ngờ con Tuyết dám làm chuyện tày trời như vậy?
Nghĩa không nỡ nói nặng nhẹ gì nữa, ngồi im mặc cho ông bà Hương phân trần. Ông Hương kể lể một hồi, thúc hối bà Hương đi dọn cơm và nói với Nghĩa:
- Từ nay cháu lại đây chơi như trước. Bác lúc nào cũng xem cháu như cháu của bác. Con Tuyết ngu xuẩn mới bỏ chỗ sung sướng để tìm cái khổ cực, rồi đây nó sẽ ăn năn cho cháu xem.
Nghĩa thở dài. Ông Hương lại nói:
- Bác định lên thành phố tìm nó.
Nghĩa cười lạt:
- Bữa nay mà tìm thì hơi trễ rồi đó bác mà tìm làm gì? Cô ấy không muốn lập gia đình với cháu thì thôi. Nay mai cháu sẽ về quê thưa lại cho cha mẹ cháu biết, chứ không rủi ông bà đem lễ vật qua đây thì thật khó xử.
Ông Hương cuống quýt lên:
- Ông bà bên ấy định qua đây?
- Thì như hôm nọ cha mẹ cháu đã tính với hai bác là sẽ qua đây làm lễ hỏi.
Ông Hương lo lắng:
- Làm sao đây? Con Tuyết nó giết bác.
Nghĩa nói tỉnh bơ:
- Làm sao gì nữa? Cháu sẽ về quê nói hết sự thật. Tội nghiệp cha mẹ cháu, ở nhà đã nhắm cháu một đám, thế mà cháu không chịu. Cô này đàng hoàng ra phết. Ngoan ngoãn và hiền lành, cô ta lại yêu thương cháu lắm, đã từ chối nhiều đám để chờ cháu. Mà cô ta lại đẹp nữa.
Mỗi câu nói của Nghĩa như kim châm vào lòng ông Hương.
Ông nói:
- Thôi thì cũng tại ông Trời, cháu thương em Tuyết thì làm ơn nói khéo khéo để hai bác khỏi mang tiếng.
Nghĩa cười lạt:
- Cháu không biết phải nói gì. Cháu đã hết lời ca ngợi cô Tuyết với cha mẹ cháu rồi. Sở dĩ cháu mời hai bác qua bên nhà cháu trước là để cha mẹ cháu không hay biết chuyện Tuyết đã hứa hôn…
Hai người nói chuyện tới đó thì bà Hương đã lên mời họ xuống dùng cơm. Nhưng bữa cơm hôm ấy mới buồn tẻ làm sao! Bà Hương cứ nhắc đến Tuyết là rưng rưng nước mắt, làm ông Hương buồn bả nói:
- Cháu không cưới được con Tuyết thì cháu cưới người khác. Con gái thiếu gì? Chỉ tội nghiệp hai bác chỉ có một đứa con gái, bây giờ nó đi mất, không biết làm sao…
Nghĩa nói:
- Cũng tại hai bác không chịu gả cô ấy cho cậu Sơn nên mới ra nông nỗi!
Ông Hương nói:
- Nhắc đến thằng Sơn, bác tức muốn chết được. Tại nó mà hư hết mọi việc. Bác đâu muốn gả nó cho thằng Sơn. Từ hồi nó chưa đi lính lận.
- Thế ai gả?
- Nó năn nỉ quá. Mà số con Tuyết cũng long đong. Làm vợ cháu sung sướng, lại không muốn.
Nghĩa nói:
- Biết đâu chuyện đời. Rủi cưới cô ấy về rồi cháu ngã đùng ra chết thì sao? Đến lúc đó, hai bác sẽ nghĩ tại cháu mà cô Tuyết phải long đong.
Đến đây bà Hương không chịu được nữa, bà nhìn thẳng vào mặt Nghĩa:
- Cậu nỡ lòng nào ăn nói như vậy? Cậu cũng nên hiểu dùm vợ chồng chúng tôi. Chúng tôi quý mến cậu đến mực nào! Vì quý mến cậu, chúng tôi mới có ý gả con Tuyết. Cha mẹ nào mà không muốn con mình được sung sướng? Đâu phải vợ chồng chúng tôi ham giàu. Thật ra thì cậu cũng đâu có giàu hơn ai…
Ông Hương đưa tay ra ngăn không cho vợ nói nữa:
- Thôi, tôi tưởng cậu còn thương và nghĩ tình vợ chồng tôi, chứ cậu còn giận thì thôi, chúng tôi không dám mời cậu qua đây để nghe chửi khéo nữa. Con dại cái mang, đành vậy. Nhưng cậu à, vợ chồng chúng tôi vẫn thương mến cậu. Cậu không làm rể chúng tôi thì chúng tôi xin cậu cho phép được xem cậu như cháu trong nhà.
Ông Hương nói bằng một giọng cảm động, còn bà Hương tức giận đứng dậy:
- Đầu đuôi cũng tại ông. Một hai gì con Tuyết cũng không thương cậu Nghĩa, vậy mà ông cứ đưa cậu ấy về đây và cúi đầu nhận quà của cậu ấy, để bây giờ cậu ta nặng nhẹ có phải xấu hổ không? Tôi đã nói, hai ngày nay cậu ấy không thèm qua đây nữa, ông cũng không nghe, cứ bắt tôi làm cơm mời cậu ấy…
Nghĩa hối hận vì đã nặng lời với ông bà Hương:
- Cháu khổ lắm, xin hai bác tha lỗi.
Bà Hương nói lớn:
- Bộ chúng tôi vui lắm sao?
Bà bỏ vô nhà, để mặc ông Hương tiếp Nghĩa. Nghĩa thấy ở lại cũng không ích gì, nên đứng lên xin phép ra về. Khi ra đến ngoài cổng, Nghĩa nhớ lại lời Sương dặn và nói:
- Trong tình thế này, cháu không thể đợi cô Tuyết nữa. Còn gì nữa mà đợi, phải không bác? Vậy cháu xin phép bác, ngày mai cháu về đi hỏi vợ. Bao giờ có đám cưới, cháu xin mời hai bác đi họ giùm.
- Bác biết nói sao. Cháu có quyền làm theo ý muốn của ông bà bên nhà.
Khi Nghĩa đi rồi, ông Hương buồn bã đi vào nhà nằm hút thuốc, và lúc ấy ông mới ăn năn đã cưỡng bách chuyện hôn nhân của Tuyết. Bà Hương cũng buồn so, vừa ngồi têm trầu vừa nói:
- Thằng Nghĩa dễ ghét thật, Thì ra mấy lúc nay nó vẫn ngấm ngầm khinh mình. Nó cho rằng mình ham giàu phụ khó, thấy thằng Sơn tật nguyền nên bội ước.
Ông Hương nói:
- Đúng vậy chứ còn gì nữa. Bây giờ tôi mới ăn năn về chuyện thằng Sơn. Mình đối xử không bằng nó.
Giọng bà Hương buồn rượi rượi:
- Ông ăn năn thì việc đã rồi. Không biết con Tuyết giờ này ở đâu? Phải chi ông đừng bày tỏ thái độ trước, cứ để thằng Sơn tự động lấy lại lời hứa, có phải là đẹp đẽ không?
- Thôi, còn nói làm gì nữa. Mình dỡ thật đấy, người lớn mà không biết điều thì bọn con nít nó khinh.
Bà Hương băn khoăn về chuyện ra đi của Tuyết:
- Ai khinh tôi cũng không sợ, tôi chỉ sợ thân phận con Tuyết. Nó ra đi như vậy, rủi gặp bọn tú bà, ma cô thì sao? Người ta nói ở bến xe đò có bọn ấy đứng chực sẵn, hễ thấy con gái quê lên tỉnh là ra tay tán tỉnh, lừa gạt.
Ông Hương đâm lo:
- Vậy tôi phải đi kiếm nó mới được.
Ngày hôm sau, ông Hương đi Sài Gòn. Bà Hương đóng cửa nằm nhà, không muốn tiếp ai hết. Nhưng bà con, hàng xóm thấy ông Hương đi rồi, kéo nhau đến hỏi thăm bà về tin tức của Tuyết. Bà Hương phải tiếp họ và bà rất khổ tâm. Người ta đến vì lòng tốt thì ít, mà vì tò mò thì nhiều. Họ muốn biết Tuyết đi đâu.
Bà Hương kêu lên:
- Nếu tôi biết nó đi đâu thì tôi đã không khổ như thế này.
Có người hỏi:
- Bà Võ qua đây chưa?
Bà Hương lắc đầu:
- Con Tuyết đi, họ còn mừng, qua đây làm gì?
Nhưng sự thật, bên nhà ông Võ, Lan và cha mẹ rất lo ngại về tin này. Lan nói:
- Chị Tuyết lên sống với anh Sơn, nhưng anh Sơn không chịu thì sao? Không biết chị ấy có tìm ra chỗ không?
Bà Võ nói:
- Con Tuyết thật đáng thương … Chỉ tiếc thằng Sơn bị tật nguyền.
- Không biết chị Tuyết đã gặp anh Sơn chưa? Để vài hôm nữa, con lên thăm anh Sơn xem thử chuyện đi đến đâu.
Ông Võ nói:
- Dường như ông Hương đi tìm con Tuyết.
Lan cười:
- Tìm sao ra? Mấy hôm nay, bà Hương chắc ăn không ngon, ngủ không yên. Lại thêm cậu Nghĩa còn sang mắng nhiếc ông bà rồi bỏ về quê đi hỏi vợ.
Bà Võ hỏi:
- Con nghe ai nói?
Lan cười:
- Thì cô Sương chứ ai? Ông Hương căm lắm.
Ông Võ nói:
- Cũng tại con Tuyết. Nó ưng đại thằng Nghĩa đi có phải là yên chuyện không? Nó lên trên ấy cũng phiền phức cho thằng Sơn.
Lan nói:
- Phải công nhận chị ấy là người tốt.
Bà Võ nói:
- Mẹ có nói nó xấu đâu, nhưng mà tốt kiểu ấy thì chỉ khiến thằng Sơn khó xử. Không biết bên nhà ông Hương, người ta có nghĩ là mình thông đồng với con Tuyết không?
- Thái độ của mình rõ rệt lắm, nghi thế nào được. Nhưng tôi chắc thế nào bên ấy cũng ăn năn về chuyện ép con Tuyết lấy thằng Nghĩa.
Bà Võ nói:
- Có vậy mới sáng mắt họ ra!
Ba ngày rồi, ông Hương đi thành phố chưa về. Bà Hương ở nhà hết lo cho con lại lo cho chồng:
- Ông ấy làm gì đi lâu dữ vậy? Có tìm ra con Tuyết không?
Rồi bà chạy hỏi thăm những người thường đi thành phố, xem thử khi lên tới trên ấy, họ phải ăn ở tại đâu. Bà nói:
- Bây giờ không khéo lại đến phiên tôi phải đi kiếm.
Có người can:
- Bà thì biết đâu vào đâu mà đi tìm. Tại sao bà không lại nhờ cô Lan, em cậu Sơn? Cô Tuyết đi như vậy là đi tìm cậu Sơn chứ còn đi đâu nữa. Hễ cậu Sơn ở đâu thì cô Tuyết đến đó.
Bà Hương nói:
- Dù sao tôi cũng phải đợi ông ấy về.
Một người bà con của ông Hương nói:
- Bây giờ việc đã vậy, chị cũng nên làm lành với ông bà Võ.
Bà Hương không bằng lòng:
- Việc đã vậy là việc làm sao? Bộ ai cũng tưởng con Tuyết lên ở với thằng Sơn sao? Nó không muốn kết hôn với Nghĩa, nên nó bỏ đi, vì nó mới nghe nói trước đây Nghĩa có dính líu với một cô nào ở quê của cậu ấy rồi.
Nhiều người đã cười bà Hương.
Ông Hương đi đến ngày thứ năm mới về, bơ phờ mệt mỏi. Vừa thấy mặt vợ, ông thở dài, lắc đầu:
- Không thấy nó đâu cả.
- Ông tìm ở đâu mà không thấy?
- Tìm khắp nơi.
- Khắp nơi là ở đâu? Cái đất SàiGòn người ta đi ba năm chưa hết, ông đi mới năm ngày đã kêu là đi khắp nơi, vậy làm sao ông tìm ra con được?
- Vậy bà giỏi thì đi tìm đi. Tôi đến Viện quân y 175, người ta chỉ tôi đi loanh quanh mất hai ngày mà không thấy đâu cả. Rồi tôi lên Thủ Đức, đến cái làng thương binh gì đó, kiếm thằng Sơn không thấy đâu cả. Rồi tôi lên Thủ Đức, đến cái làng thương binh gì đó, kiếm thằng Sơn. Tôi gặp nó, nó nói không thấy con Tuyết đâu cả. Ở đó thì con Tuyết đâu ở được. Đàn ông, lính bị thương không thôi.
Bà Hương thở phào:
- Vậy là ông đã gặp thằng Sơn? Bây giờ nó ra sao?
- Nó đỡ rồi, đang học nghề.
Bà Hương nghi ngờ:
- Có thật nó chưa gặp con Tuyết không?
- Nó nói nó chưa gặp. Nó còn than phiền Tuyết làm vậy là gây thêm đau khổ cho nó.
Bà Hương vẫn không tin:
- Biết đâu thằng này không xạo?
- Nó nói với tôi nếu nay mai con Tuyết tìm ra chỗ, đến gặp nó thì nó sẽ khuyên con Tuyết về với mình.
Bà Hương hỏi:
- Ông chỉ đến Viện quân y hỏi là ra chỗ ở của thằng Sơn à?
- Chứ còn gì nữa.
- Nếu vậy con Tuyết cũng đến tìm, nó đâu có dại.
Ông Hương sững người:
- Tôi hiểu ý bà rồi. Nghĩa là con Tuyết có thể đã tìm ra chỗ ở của thằng Sơn và đến đó. Nhưng tại sao thằng Sơn lại nói như vậy? Chẳng lẽ nó nói dối tôi? Lần này gặp nó, tôi đâu có sần sộ, cau có như lần trước. Tôi tỏ ra rất thông cảm, nói phải chăng với nó. Nó không có ý gì phiền trách mình hết, nó nói định mệnh như vậy, nó không muốn làm khổ con Tuyết. Ngay như nhà cha mẹ nó, nó còn không muốn về…
Bà Hương sốt ruột vì thấy ông Hương nói dông dài:
- Rồi ông bỏ về?
- Chứ tôi ở trên ấy làm gì? Không có con Tuyết thì tôi về chứ. Lại nữa, ai cho mình ở đó?
Bà Hương thở dài:
- Ông đi tìm rồi, bây giờ đến phiên tôi phải không?
- Ừ, thì bà đi tìm đi. Bà đến những nhà quen, biết đâu con Tuyết không lên ở đó tìm việc là. Bà gặp nó thì nói cho nó biết mình không ép gả nó cho Nghĩa nữa. Nó cứ về đây.
Hai hôm sau, bà Hương đi lên Sài Gòn. Trước khi đi, bà vô phòng Tuyết, lục soát tủ áo. Từ khi Tuyết đi, bà quên làm việc ấy. Bà nghĩ Tuyết chỉ đem vài bộ áo quần thôi, chính Sương nói thấy Tuyết chỉ xách cái giỏ nhỏ. Hôm ấy, bà ngạc nhiên không biết Tuyết may từ bao giờ mà nhiều áo quần quá. Cả chục bộ bà ba, còn mới tinh, chưa mặc đến.
- Nó học may, rồi may cho quen tay? Hay nó chuẩn bị đi khỏi nhà từ lâu, từ khi hay tin thằng Sơn bị thương? – Ngồi trên xe đò, bà tự hỏi – Nó lên trên đó có nhà nào quen đâu?
Và bà bắt dầu lo lắng:
- Ta lên ở đâu đã chứ?
Bà bỗng nghĩ đến bà Mai, một người bạn cũ có chồng ở thành phố. Bà này thỉnh thoảng về quê mua gà, vịt, trứng rồi đem lên bán ở các chợ trên này.
- Chị ấy có nói là chị ấy ở Tân Định, sau chợ, không biết có dễ tìm không? Cả năm nay không thấy chị ấy về.
Khi bà Hương ra phía sau chợ Tân Định, đứng ở một hàng rau cải nhìn quanh quẩn thì bà Mai từ một cái sạp gần đó chạy đến vỗ mạnh vào vai bà Hương, vui mừng hỏi:
- Đi đâu trên này vậy chị?
Bà Hương quay lại, mừng quá, ôm lấy bà Mai:
- Vậy mà tôi đang lo không tìm ra chị.
- Tôi bán ở đây. Chị lên đây làm gì?
Bà Hương nghẹn ngào:
- Con Tuyết…
- Con Tuyết làm sao?
- Nó bỏ lên đây.
- Và chị đi tìm? Chắc chị ép gả nó cho ai chứ gì? Các cô bây giờ là vậy đó.
Bà Hương ngạc nhiên:
- Ai nói mà chị biết?
Bà Mai cười xòa:
- Nghe chị nói, tôi đoán. Thôi, lại đằng sạp của tôi mà nói chuyện.
Bà Mai kéo bà Hương lại cái sạp nhỏ bằng gỗ. Bà Hương nhìn qua, thấy cảnh buôn bán của bạn, không khỏi ái ngại. Vài con gà bị cột chân bỏ nằm trên sàn. Mấy trái bí đao và vài chục trái dưa leo, khổ qua trong cái giỏ. Một thúng hột vịt, vài bó củ cải còn nguyên lá…
- Chị buôn bán như vậy à? Thế còn anh ấy độ rày ra sao?
Bà Mai thở dài:
- Anh ấy đâu còn nữa?
Lúc ấy, bà Hương mới để ý đến mảnh vải đen nhỏ ghim trên ngực áo bà Mai, vì màu áo sậm nên miếng tang trông chìm hẳn. Bà Hương nhìn bạn, ái ngại:
- Tôi thật vô tình.
- Không, chị làm sao biết được. Anh ấy bị tai nạn xe cộ, tôi nuôi cả mấy tháng mới mất. Buồn ghê đi chị, tốn kém thật nhiều mà rốt cuộc anh ấy vẫn không ở lại với mình. Thằng Tánh của tôi lại mới nhập ngũ, thành ra tôi sống một mình, buồn làm sao. Buôn bán cho qua ngày, và cứ đến chủ nhật, tôi đi thăm con. Nếu không vì thằng Tánh, tôi về quê ở rồi. Dạo này ở quê có đỡ không chị?
Thế là hai bà bạn cũ có dịp tâm sự. Nhưng ngồi ở chợ mà tâm sự thì cũng không được tự do, thỏa thích. Bà Mai nói:
- Chị thử nghĩ, buôn bán như thế này thì ăn thua gì? Hồi anh ấy còn sống, mỗi ngày chạy xe, vợ chồng ăn tiêu cũng đủ. Thỉnh thoảng tôi về quê buôn một chuyến, kiếm thêm chút đỉnh. Bây giờ tôi phải sang căn phố lại cho người khác, ở có một phòng nhỏ, chị về nhà chơi mới thấy.
Bà Hương theo bà Mai về nhà. Khi nghe bà Hương kể chuyện Tuyết, bà Mai thở dài:
- Chị ép con Tuyết, nó buồn nó bỏ đi, biết đâu mà tìm. Bây giờ chị tính sao?
Bà Mai vừa nói chuyện vừa nấu cơm đãi bạn. Bà thấy đỡ buồn khổ khi có dịp kể lể, trút bớt chuyện đau thương…Bà Hương nói:
- Anh ấy đi tìm cả tuần lễ không được, bây giờ đến phiên tôi. Phải chi nó lên tìm chị.
- Nếu nó tìm tôi thì tôi đã khuyên nó lên ở đại với thằng Sơn rồi. Quê hương này đau khổ nhiều, con trai đi nhập ngũ đánh giặc giữ nước, tuổi trẻ dâng cho quê hương, bị tật nguyền, chết chóc, thì con gái, đàn bà phải biết điều chứ. Người ta đánh giặc cho ai? Bộ đánh cho họ à? Vậy tại sao khi họ bị tật nguyền thì vợ con lại bỏ đi lấy chồng khác? Như vậy là vô lý, là bất nghĩa, phản phúc…Tôi nói như vậy, chị giận thì giận. Tôi phục con Tuyết lắm. Cậu Nghĩa nào đó, tôi mà gặp thì tôi mắng vào mặt cậu ta. Tại sao cậu ta không đi nghĩa vụ? Trốn lính à? Ỷ có tiền rồi bỏ ra lo lót à? Vậy mà còn muốn cướp vợ của người đổ máu cho quê hương sao?
Bà Mai nói một hơi làm bà Hương ngồi im, vừa thẹn vừa ăn năn. Bà Mai nói xong ra bộ hả hê lắm. Bà nhìn bà Hương, rồi như đã suy nghĩ kỹ, hạ giọng xuống:
- Tôi đang bực mình về chuyện thằng Tánh của tôi thì đi làm bổn phận công dân, trong khi cậu con trai bà chủ tiệm vàng ở trước nhà tôi kia kìa, nhờ có tiền mà được ở nhà phây phây. Cậu ấy cũng thi rớt vào đại học như thằng Tánh vậy, và cũng cùng tuổi với thằng Tánh. Vậy mà bây giờ thằng Tánh đi lính thì cậu ở lại nhà, tối ngày đi đua xe với bọn con ông cháu cha khác. Thật là bất công phải không chị? Nhiều khi tôi nghĩ, buồn ghê chị ơi! Trên đời này có một người con gái như cháu Tuyết, thật là hiếm. Biết ăn ở thủy chung như vậy, Trời Phật đâu có phụ. Thật ra, chị và anh Hương thì bổn phận làm cha mẹ chỉ biết nghĩ đến hạnh phúc của con Tuyết. Nhưng mình tính chuyện êm đẹp mà nó không muốn thì thôi, cứ để mặc nó, tại sao lại ép? Nó ra đi là để khỏi bị ép gả cho thằng Nghĩa, là lên ở với Sơn, chứ nó dại gì tìm cái chết mà anh chị phải đi kiếm. Thằng Sơn ở đâu thì cứ đến đó mà tìm.
Bà Hương nói:
- Anh Hương đã lên làng thương binh tìm và gặp thằng Sơn rồi, mà không thấy con Tuyết đâu cả. Vì vậy tôi mới lo chứ.
- Khi con Tuyết đi có đem theo tiền bạc gì không?
- Nó có một số vốn.
- Vậy chị lo nỗi gì? Nó biết nghề gì không?
- Nó biết may.
- Vậy chắc nó lên ở lẩn quẩn gần chỗ thằng Sơn thôi, không sao đâu.
- Tôi có đến hỏi thăm con Lan, em thằng Sơn, nhưng nó không chịu nói thật.
- Vì anh chị cứ đòi đi bắt nó về.
- Anh Hương bây giờ đang ăn năn. Anh chỉ cầu mong sao cho con Tuyết đừng gặp chuyện gì rắc rối cả, lúc ấy anh mới yên lòng, chứ còn nó lên ở với thằng Sơn cũng không sao. Thằng Nghĩa về quê cưới vợ rồi. Làm sao hy vọng gả con Tuyết cho ai được nữa?
Bà Mai lấy dĩa múc thức ăn ra, vừa dọn mâm vừa nói:
- Vậy chị lên làng thương binh đi.
- Ngày mai tôi đi.
- Chị biết chỗ không? Hay để tôi đưa chị đi?
Bà Hương do dự:
- Làm vậy phiền chị quá. Chị phải bỏ một ngày chợ.
- Ôi! Buôn bán gì đâu mà tiếc. Con chị cũng như con tôi, để tôi đi với chị cho vui. Chị đi một mình, tôi cũng không yên lòng.
Ngày hôm sau, bà Mai và bà Hương đi Thủ Đức. Bà Mai không quên mua một chục trứng gà đem theo cho Sơn:
- Gọi là biết ơn một chiến sĩ.
Bà Hương cũng mua cam, chuối:
- Không biết có gặp con Tuyết ở đó không?
- Không gặp cũng đi thăm cậu Sơn một chuyến. Tiếc rằng mình không giàu để mua thật nhiều quà tặng các bạn cùng cảnh ngộ của Sơn. Trên ấy chắc đông lắm. Của ít lòng nhiều, mình đến chắc họ mừng và đỡ tủi phải không chị?
Hai bà đến làng thương binh, dò hỏi và tìm đến trại của Sơn. Sơn đang ngồi đọc sách, thấy bà Hương đến, lại có cả một người đàn bà lạ khác, thì không khỏi lo lắng. Sơn nghĩ:
- Chắc ông bà Hương lúc này khổ lắm.
Bà Hương nhận ra Sơn, mừng rỡ:
- Cháu Sơn!
Bà Mai hỏi:
- Cậu Sơn, con chị Võ đây à? Mặt mày được lắm! Cháu bị thương ra sao? Bây giờ đã khỏe rồi chứ?
Trước sự sốt sắng và rất tự nhiên của bà Mai, Sơn cảm động:
- Bác có quen với mẹ cháu sao?
Bà Mai nói:
- Dì là bạn của mẹ cháu. Nhưng dì lên Sài Gòn làm ăn. Dì có nghe chị Hương đây nói về chuyện của cháu và cháu Tuyết. Dì khen cháu Tuyết lắm. Dì đem cho cháu một chục hột gà.
Bà Mai nói một hơi, Sơn không biết trả lời sao, lại lo lắng nghĩ:
- Bộ bà này biết Tuyết đến đây với ta rồi à?
Nhưng bà Hương đã trấn tĩnh được sự xúc cảm trước sự tật nguyền của Sơn:
- Hôm nọ bác trai lên đây thăm cháu và nghe cháu nói con Tuyết không tới đây thì bác trai lo lắm, không ăn uống gì cả, hối bác đi tìm tiếp. Bác ghé thăm cháu và coi thử con Tuyết có đây không.
Sơn làm thinh, cúi đầu nghe, không dám nhìn hai bác. Bà Hương lấy cam và chuối để lên bàn:
- Bác đem cho cháu ít trái cây.
Sơn nói, cặp mắt buồn bã:
- Bác thương cháu quá. Cháu thật khó nghĩ. Cháu không ngờ vì cháu mà hai bác phải lo nghĩ, tốn công, nhọc trí.
Bà Mai ngồi xuống bên Sơn:
- Bây giờ anh chị ấy đang ăn năn, cháu đừng buồn nữa. Nếu con Tuyết có lên đây thì cháu cứ nói thật để anh chị ấy yên lòng, về quê làm ăn.
Sơn thật khó nghĩ. Trước vẻ lo âu của bà Hương, Sơn ăn năn đã nói dối ông Hương. Nhưng Tuyết đã căn dặn chàng đừng nhận có Tuyết lên đây.
- Thế nào cha mẹ em cũng tìm đến đây. Anh khoan chỉ chỗ em ở đã. Hãy để một thời gian nữa. Em cũng biết làm như vậy thì cha mẹ em khổ, lo, nhớ em, không biết làm sao bây giờ? Em không thể sống xa anh.
Nhưng lời dặn dò ấy của Tuyết còn văng vẳng bên tai Sơn. Sơn nhìn ra sân và nghĩ:
- Mới hôm qua Tuyết đến đây. May mà hai bà này không đến ngày hôm qua. Nếu không thì đã đụng đầu rồi.
Từ khi Tuyết mở tiệm may chung với Thúy thì mỗi tuần Tuyết chỉ đến thăm Sơn một lần. Và ngày hôm qua là lần thứ hai Tuyết đến.
Tuyết còn nói:
- Rồi đây mẹ em sẽ lên để dò thử có em ở đây với anh không. Anh phải giữ kín, đừng nói, tội nói láo em xin gánh cho anh. Anh chỉ làm theo ý em thôi.
Bà Mai ngồi nhìn quanh quất, thấy có cái đĩa đựng ba trái mận thì hỏi:
- Ai vô thăm cháu mà có mận vậy?
Sơn nói ngay:
- Mẹ anh Nên vô thăm, đem mận dưới quê lên, anh Nên cho cháu. Ở đây chúng cháu đồng bệnh tương lân, đồng cảnh ngộ nên thương yêu nhau lắm. Lát nữa đây, mấy anh em không có gia đình trong Nam, không ai thăm viếng, sẽ kéo đến đây để cháu chia xẻ quà cho họ.
Bà Hương hỏi:
- Thế gia đình họ ở đâu?
- Gia đình họ ở ngoài Trung, ngoài Bắc. Nhiều người không còn cha mẹ, chỉ còn họ hàng thân thích mà thôi. Nhưng cô bác, cậu mợ thì đời nào đi thăm.
Bà Mai cảm động:
- Tội nghiệp chưa.
Bà Hương nghe nói không có Tuyết lên đây thì ngồi sững sờ, không biết Tuyết đi đâu. Bà than thở với sơn:
- Lạ quá, Tuyết không lên đây thì nó đi đâu? Bác biết nó muốn đi tránh đám cưới với thằng Nghĩa, nhưng bây giờ thằng Nghĩa cưới vợ rồi, việc gì nó không ra mặt? Lại nữa, bác trai ăn năn nhiều rồi. Bây giờ nó về thì cũng không ép gả cho ai đâu.
Sơn nói:
- Có lẽ Tuyết chỉ đi tránh một thời gian, khi nào biết Nghĩa đã có vợ thì Tuyết sẽ về với hai bác. Tuyết đâu dám để hai bác phải lo nghĩ nhiều.
Bà Hương nói:
- Nhưng hai bác làm sao yên lòng được? Khổ quá đi thôi, nó lên đây thăm cháu khi cháu còn ở Viện quân y, cháu lại xô đuổi nó làm nó tủi.
- Chứ bác nghĩ cháu như thế này, cháu nỡ lòng nào làm khổ Tuyết? Cháu khuyên Tuyết quên cháu đi, lập gia đình với người khác, tức là cháu yêu Tuyết, yêu nhiều lắm, cháu nghĩ đến hạnh phúc của Tuyết, chứ đâu phải ghét bỏ Tuyết. Cháu mất Tuyết, cũng khổ lắm chứ.
Nói đến đây, Sơn lấy khăn chặm nước mắt. Bà Mai cảm động:
- Cháu và Tuyết cùng cao thượng quá.
Sơn tiếp:
- Nhưng bác thử nghĩ có một người chồng như cháu, Tuyết sẽ khổ một đời. Tuyết phải luôn luôn ở bên cháu, phải lo cho cháu, phải làm lụng như một người đàn ông, người chủ của gia đình. Cháu nỡ nào ngồi nhìn Tuyết làm để nuôi cháu? Tuyết làm sao khỏi tủi buồn khi thấy các bạn có chồng có địa vị, khỏe mạnh, làm ra tiền và nuông chiều vợ…
Bà Mai nói:
- Cháu lo như vậy, chứ Tuyết lại không nghĩ như vậy. Tuyết chỉ nghĩ đến cháu, không thể sống xa cháu.
- Nhưng nếu cháu chấp thuận như vậy là cháu ích kỷ. Dì thấy đó, ngay với gia đình cháu, cháu còn không muốn mang cái thân tàn tật phế thải này về để ăn bám và xin sự thương hại của mọi người. Cháu không để can đảm nhìn cha mẹ già làm lụng vất vả để lo cho cháu. Lẽ ra thì cháu phải lo cho cha mẹ.
- Tại hoàn cảnh, tại chiến tranh mà, chứ đâu phải tại cháu.
Sơn thở dài:
- Nếu Tuyết tìm đến đây thăm cháu, cháu sẽ van xin Tuyết trở về với hai bác để làm tròn bổn phận làm con. Cháu chỉ xin hai bác đừng ép gả Tuyết cho ai, nếu Tuyết không yêu thương người ấy.
Bà Mai hỏi:
- Cháu nói như vậy nghĩa là Tuyết chưa đến đây?
Sơn đành nói dối:
- Dạ chưa.
Bà Mai không tin:
- Nếu vậy Tuyết đi đâu kìa? Hay Tuyết chưa tìm ra chỗ này?
Bà Hương nói:
- Tìm chỗ này đâu phải khó. Tôi mà còn tìm được.
Bà Mai nói:
- Nhưng thế nào nay mai Tuyết cũng đến đây… Cũng có thể Tuyết ở quanh đây mà chưa ra mặt, vì biết trước thế nào anh chị Hương cũng đến đây tìm.
Hai bà hỏi thăm Sơn về sức khỏe, về chuyện học nghề, rồi ra về. Lúc ấy mới mười một giờ. Sơn nói:
- Xin bác yên lòng. Nếu Tuyết đến đây, cháu sẽ nói với Tuyết như cháu đã thưa với bác.
Ra ngoài cổng, bà Mai nói:
- Sao tôi nghi quá, chị ạ.
- Nghi cái gì?
- Nghi là con Tuyết đã đến đây, ở lẩn quẩn gần đây… Chị không thấy Sơn sao? Nó ở đây mà ai săn sóc nó chu đáo như vậy, nếu không có tay đàn bà? Từ cái áo lót đến đôi dép, từ cái ly uống nước đến mâm cơm… Chị ngó vậy mà dễ tin và không để ý đến việc gì cả. Lại nữa, Sơn có vẻ ngập ngừng. Khi nói đến Tuyết, nó không dám nhìn thẳng mặt mình.
Bà Hương hỏi:
- Tại sao Sơn lại nói dối? Tôi đã nói nhà tôi ăn năn, không ép gả Tuyết cho ai nữa hết.
- Nhưng Sơn đâu dám tin. Hay là Tuyết không cho Sơn nói thật?
- Vậy làm sao biết được sự thật?
- Không khó gì hết. Chị cứ chịu khó lên ở xung quanh đây, trước khu vực này chừng vài ngày, thế nào cũng bắt gặp Tuyết đến đây thăm Sơn.
- Nhưng tôi không dám đi lâu, sợ nhà tôi trông.
- Được rồi. Chị cứ về nói cho anh Hương biết đi rồi trở lên đây, đến ở với tôi. Sáng chị lên đây, ngồi la cà ở các quán cóc trước cổng, đêm chị lại về Tân Định, ngủ ở nhà tôi. Sáng đi chiều về, tôi tin chừng vài lần là gặp Tuyết ngay.
Bà Hương khen.
- Chị nói phải lắm. Hay quá, vậy mà tôi không nghĩ ra.
Ngày hôm sau bà Hương về quê, yên tâm với dự định sẽ quay lên lại…