PHẦN II: MÙA ĐÔNG - Chương 1

9 giờ sáng ngày 13 tháng chạp, Ryuji xuất hiện tại một trạm kiểm soát thuế ở bến tàu Tân Cảng. Fusako một mình đến đón chàng.

Bến tàu lúc đó là sự trừu tượng lạ lùng của phố xá xung quanh. Đường phố vắng tanh và sạch bóng; những cây tinh mộc mọc hai bên đường đều đã héo khô. Bên dưới đoạn đường xe lửa phụ chạy qua thương phố cũ kĩ, gạch đỏ và một văn phòng hãng chuyên chở hàng hải xây theo lối cổ một khi quán xa chạy bằng hai nước đang nổ máy ì à ì ạch phun ra những đám khói đen ngòm. Ngay cả đoạn đường xe lửa nho nhỏ chạy ngang qua hình như cũng có tính phi hiện thực, trông như là một bộ đồ chơi xe lửa của trẻ con vậy. Tất cả tính cách phi hiện thực ở nơi này đều do cơ năng hàng hải mà ra; thực vây, nhà cửa và ngay đến cả những viên gạch câm nín trong các bức tường cũng đều hướng về sự phục vụ cho cái cơ năng hàng hải đó. Biển cả đã đơn thuần hóa, trừu tượng hóa đến độ làm cho bến tàu cũng mất luôn cả cơ năng hiện thực và có vẻ như ẩn mình trong một giấc mộng mơ màng.

Ngoài ra, trời còn đang mưa. Nước màu đỏ quạch xối xả tuôn ra từ những bức tường mấy căn nhà kho chứa hàng cổ lỗ rồi đổ vào những cái ổ gà trên mặt đường phố.

Những cột buồm vươn cao trên các mái nhà cũng đang ướt đẫm những nước.

Không muốn cho ai nhìn thấy mặt mình, Fusako ngồi trong xe mà chờ. Qua cửa kính xe mờ mờ vì nước mưa, nàng nhìn thấy thủy thủ đoàn lần lượt, từng người một, đi ra khỏi căn nhà gỗ nhỏ dãi dầu mưa nắng của ti thuế quan.

Ryuji dừng lại một chút trước cửa thương khố, kéo cổ áo chẽn hàng hải và điệu đà sụp cái mũ xuống ngang tầm mắt. sau đó xách chiếc túi lữ hành cũ kĩ, chàng lao đầu chạy dưới làn mưa. Fusako bảo ông tài xế già ra gọi mời chàng.

Như một gói hành lí cồng kềnh sũng nước mưa, chàng nhào vào trong xe. “Anh biết mấy em cũng ra đón. Anh biết mấy em cũng ra đón mà!”. Chàng vừa nói vừa nắm chặt vai chiếc áo bằng lông điêu của Fusako.

Nước mưa chảy ròng ròng trên đôi má chàng, xạm nắng hơn trước rất nhiều – không biết đó là nước mưa hay nước mắt nữa. Fusako cảm động nhợt nhạt cả mặt mày. Khuôn mặt nàng trắng bệch, trông như một tấm cửa kính mở vào bên trong xe hơi tối mờ mờ. Hai người vừa hôn nhau vừa khóc. Ryuji lùa hai tay dưới áo Fusako, ôm chặt lấy thân mình nàng một cách bạo cuồng, man dại như thể đang tìm kiếm sự sống trong một tấm thân chàng vừa cứu vớt khỏi thoát chết chìm. Chàng ghì chặt lấy nàng như khóa chặt thân mình mềm mại của nàng rồi gọi lại trong tim và trong óc từng chi tiết về sự hiện hữu của nàng. Lái xe về nhà chỉ mất sáu bảy phút mà thôi. Cuối cùng khi chiếc xe vượt qua cầu Yamashita, hai người đã có thể bắt đầu trò chuyện bình thường.

“Cám ơn em đã viết thư cho Anh thực nhiều. Lá thư nào anh cũng đem ra đọc đi đọc lại cả trăm lần.”

“Em cũng thế, Anh ạ! Anh có thể lại đằng nhà và ở lại ít nhất sang tháng giêng năm mới, không Anh?”

“Được, Em ạ! Thế còn chú Noburu thì sao?”

“Nó muốn ra bến tàu đón anh nhưng hơi cảm lạnh nên phải nằm nhà. Không có gì đâu – hơi sốt một chút xíu thôi.”

Hai người trò chuyện thật là dễ dàng, không cần nghĩ ngợi gì; đó là câu chuyện bất cứ những ai đã sống trên đất liền cũng có thể nói cho nhau nghe.

Trong mấy tháng xa cách, chàng và nàng đã tưởng khi gặp nhau thì khó nói chuyện lắm; còn việc nối lại mối liên lạc tự nhiên giữa hai con người với những gì đã xảy ra sau ba ngày hè, họ thấy hầu như không thể có được. Ấy vậy mà mọi việc đã diễn ra hoàn toàn êm ả như là lùa cánh tay vào ống tay áo đã treo trong phòng sau hơn bốn tháng trời không hề xỏ tay vào mà thôi.

Tuy nhiên, những giọt nước mắt sung sướng đã lau sạch hết những nỗi bồn chồn và đưa hai người vào một cảnh huống tâm linh tưởng như là vạn năng, làm điều gì cũng được hết thảy. Lòng Ryuji dường như tê dại hẳn đi; quang cảnh những nơi quen thuộc, những nơi họ đã cùng nhau đến chơi không làm cho chàng xúc động mảy may. Nhìn qua cửa xe bên phải, bên trái, thấy công viên Yamashita và ngọn tháp hàng hải xuất hiện trước mắt mình đã hình dung hàng biết bao lần, chàng thấy thực là điều đương nhiên chẳng có gì lạ lùng hết cả. Làn mưa bụi bay lất phất như khói bay che mờ các phong cảnh quá minh bạch này, làm cho nó gần gũi hơn với những tâm tượng chồng chất trong kí ức, lại càng làm cho phong cảnh ấy tăng thêm tính cách hiện thực. Có lúc, sau khi lên bờ rồi Ryuji hi vọng cảm thấy đất liền rung rinh, dao động, bập bềnh dưới chân mình; thế nhưng hôm nay, hơn bao giờ hết, như một nhân vật trong một bức họa vừa khít,chàng lại cảm thấy ấm cúng trong một thế giới thân thiện.

Qua cầu Yamashita, họ rẽ về bên phải, cho xe chạy một lúc dọc theo con sông đào bị những chiếc bè mui vải xám che kín cả mặt nước, rồi bắt đầu leo lên đồi, đi ngang tòa lãnh sự Pháp. Xa xa trên trời cao, những đám mây rối bời, sáng tỏa, tách rời khỏi nhau; mưa đã ngừng rơi. Bây giờ, họ đương ở trên đỉnh đồi, vượt qua cổng vào công viên. Chiếc xe rẽ sang bên trái đi vào một con đường đất nhỏ rồi ngừng trước cửa gia đình nhà Kuroda. Từ cổng vào nhà chỉ có mấy bước, nhưng lối đi lát gạch đỏ cũng đọng vũng nước mưa. Người tài xế già cầm ô che cho Fusako đưa nàng tới cổng rồi bấm chuông.

Khi bà quản gia mở cửa đi ra, Fusako bảo bà ta bật đèn ở ngoài cổng tối mò. Ryuji bước qua ngưỡng cửa cổng ngoài thâm thấp, lẩn mình trong bóng tối mịt mờ.

Đúng lúc bước qua ngưỡng cửa cổng ngoài, Ryuji cảm thấy trong lòng dâng lên một cảm giác nao nao, lạ lùng. Có lẽ cái vòng lóng lánh họ đã cùng nhau bước vào còn nguyên vẹn như trước kia lúc họ rời bỏ. Chỉ có khác biệt một chút xíu; tuy nhiên có một cái gì đó, ở một nơi nào đó, ở một nơi nào đó, đã thay đổi đi rồi, Fusako đã chú ý cẩn thận để không bao giờ thề hẹn gì tới tương lai cả lúc hai người chia tay trước khi tàu ra khơi vào cuối mùa hè lẫn lúc nàng viết bao nhiêu lá thư cho chàng; tuy nhiên, việc hai người ôm nhau hôn mấy phút trước đây đã cho thấy rõ ràng chính ngôi nhà này mới là nơi cả chàng và nàng đều khao khát trở lại. Song le, nỗi hăm hở đã không để cho Ryuji ngừng lại xét kĩ cái cảm giác khác lạ nhỏ bé ấy nữa. Ryuji cũng không nhận thấy rằng mình đang bước vào một căn nhà hoàn toàn đổi khác.

“Khiếp, mưa dữ dội quá.” Fusako nói, “Tuy nhiên, hình như bây giờ đã ngớt rồi thì phải”. Sau đó ngọn đèn ở cổng ngoài bật lên đánh tách một cái, nền nhà đá hoa nhập cảng càng bồng bềnh hiện ra trước mắt.

Lửa đang bốc cháy trong lò sưởi phòng khách. Trên mặt lò sưởi đã dọn dẹp sẵn sàng chào đón năm mới, giá gỗ nhỏ chất đầy những cái bánh và hoa bày theo lối xưa với nào là lá bạch tinh, nào là lá mã vĩ tảo. Bà quản gia bưng nước trà vào đưa đẩy mấy lời chào đón:

“Quý hóa quá, ông lại về đây. Noburo và bà Kuroda nôn nả ngóng chờ ông suốt cả tuần nay.”

Trong phòng khách, chỉ có một vài sự thay đổi - một vài mẫu thêu mới của Fusako và một giải thưởng quần vợt nho nhỏ bày trong một góc.

Nàng dẫn Ryuji đi xem khắp căn phòng; cứ mỗi lần tới một cái gì bày trong phòng, nàng lại giải thích cho chàng nghe. Ngay sau khi chàng giong buồm ra đi, nàng lại cảm thấy ham quần vợt và thêu thùa. Kể từ đó, mỗi cuối tuần nàng đều ra chơi quần vợt ở hội quán gần ngôi chùa Myokoji; đôi khi vào những chiều ngày thường phải làm việc nàng cũng lẻn ra khỏi cửa hiệu mà đi. Đêm nào nàng cũng ngồi một mình trong phòng đem lụa ra thêu. Những tấm thêu mới đây của nàng đều dính dáng ít nhiều đến tàu biển. Những chiếc gối mới, thêu xong trong mùa thu, đều thêu hình những chiếc bánh lái theo lối cổ và những chiếc hắc thuyền theo kiểu Nam mạn bình phong. Giải thưởng nàng mới đoạt được trong cuộc tranh tài cuối năm ở hội quán là giải thưởng cho đánh đôi nữ. Đối với Ryuji, tất cả những cái đó chứng tỏ tấm lòng trinh khiết của nàng trong khi chàng vắng mặt.

“Nhưng chẳng có gì thích thú thực sự.” Fusako nói. “Chẳng có gì thực sự thích thú trong khi anh đi xa”.

Nàng thú nhận là đã vô cùng bứt rứt khi thấy là mình đã chờ đợi chàng mặc dù đã định bụng không chờ đợi. Nàng đã cặm cụi vùi đầu vào công việc, tiếp đãi khách hàng những tin là có thể quên được chàng. Nhưng khi người khách cuối cùng trong ngày đã trở về, cửa hiệu đã đóng kín nàng thường lắng nghe tiếng nước máy rỏ giọt trong trung đình và càng lắng nghe lại càng ngạc nhiên. Đến lúc đó, nàng mới biết là mình đang chờ đợi.

Lần này Fusako có thể bày tỏ nỗi lòng một cách trơn tru và thành thực. Những lá thư bạo dạn, nàng đã viết hết tuần này sang tuần khác, đã đem lại cho nàng một sự tự do mới mẻ, bất ngờ.

Và Ryuji cũng vậy, lần này may mắn, vui vẻ hơn trước nhiều. Sự thay đổi bắt đầu vào một ngày ở Honolulu; khi nhận được lá thư đầu tiên của Fusako, chàng có thái độ thân thiện hẳn lên với mọi người, đồng với thấy vui thích trong những buổi sinh hoạt công cộng trong phòng ăn. Chẳng bao lậu, tất cả các sĩ quan trên tàu Rakuyo đều biết rõ từng li từng tí về mối tình của chàng.

“Anh có muốn lên gác gặp Noburo không? Nó nóng lòng muốn gặp Anh lắm đấy; cho Anh hay nó cũng chẳng yên giấc ngủ đâu.”

Ryuji nhỏm dậy khỏi chỗ ngồi. Bây giờ thì chẳng còn nghi ngờ gì nữa: chàng quả là người mà hai mẹ con Fusako vẫn hằng chờ đợi, chàng quả là người được họ thực lòng yêu thương.

Lấy một món quà ra khỏi túi hành lí để đem cho Noburo, Ryuji theo chân Fusako lên cũng cái cầu thang gác tối om mà chàng đã từng nhón chân run rẩy leo lên trong cái đêm hè ấy. Lần này bước chân chàng là bước chân mạnh dạn, vững vàng của một người khách được vui mừng đón nhận.

Nằm trong giường trên gác, Noburo lắng nghe tiếng chân người bước lên cầu thang, đầu óc nó căng thẳng vì chờ đợi, thân mình nó dưới lớp chăn cứng đờ như khúc gỗ; tuy vậy dù sao đó cũng không hẳn là giống những bước chân nó đã chờ đợi,

Có tiếng gõ cửa phòng nó và cánh cửa mở bung ra. Noburo trông thấy một con cá sấu xinh xinh, nâu nâu màu trà. Con thú vờn vờn ngoài cửa phòng, bồng bềnh trong ánh sáng nhạt mờ đang từ bầu trời bên ngoài lùa vào căn phòng trong vắt và sáng tươi, và trong chốc lát, cặp mắt thủy tinh óng ánh, cái miệng há hốc và bốn cái chân cứng đơ ngọ nguậy trong không khí như sống thực. Trong đầu óc đục ngầu rối loạn hâm hấp sốt của nó chớm lên một câu hỏi: có bao giờ người ta dùng một cái gì hãy còn sống để làm huy hiệu không nhỉ? Đã có lần Ryuji kể chuyên cho nó nghe về những mỏm san hô nước bên trong chỉ lăn tăn gợn sóng như trên mặt ao nhưng bên ngoài thì sóng lớn dâng cao từng đợt ầm ầm đập vào vách đá bên ngoài, ngọn sóng sủi bọt trắng xóa bắn tung tóe trông như bóng ma khổng lồ ngoài xa. Chứng nhức đầu của nó vào hôm nay, so với hôm qua, đã rút về mạn xa chẳng khác gì một ngọn trắng xóa cuồn cuộn bên kia quần đảo san hô vậy. Con cá sấu kia là huy hiệu của chứng nhức đầu, là biểu hiện uy quyền xa xăm của chính nó. Quả thật cơn nóng sốt nhức đầu đã khiến nét mặt thằng bé trông có vẻ oai nghiêm, trịnh trọng.

“Thích không? Quà của cháu đó!” Từ nãy Ryuji vẫn đứng ngoài cửa phòng, tay ôm con cá sấu bấy giờ mới bước vào trong. Chàng mặc chiếc áo chẽn cổ tròn màu xám, da mặt xạm nắng kinh khủng.

Noburo đã sửa soạn đón Ryuji vào phòng bằng cách quyết định là không mỉm cười vui thích. Lấy cớ ốm đau, nó giữ vẻ mặt lầm lì, lạnh lẽo.

“Lạ thật! Vừa mới vui đùa lúc nãy tươi tỉnh như thế… Con ơi! Con lại lên cơn sốt đấy ư?”

Thực là một lời thêm thắt đưa đẩy hết sức vớ vẩn. từ trước đến giờ, chưa khi nào nó thấy mẹ nó cố hèn mọn đến thế.

“Còn có một câu truyện kèm theo con cá sấu này nữa.” Ryuji tiếp tục nói. Không để ý đến bầu không khí căng thẳng trong căn phòng. Chàng đặt con vật xuống bên cái gối của Noburo.

“Con cá sấu này do những người mọi da đỏ ở Bờ Tây nhồi nên. Bộ lạc ấy thuộc giống da đỏ chính cống. Khi tới hội mùa hè, những thằng cha mán mọi ấy để những con cá sấu hoặc đôi khi, những con vịt trời trùm lên phía trước mớ lông chúng đội trên đầu. Rồi chúng lấy ba tấm gương nhỏ mà nạm vào trán. Khi những tấm gương này phản ánh ngọn lửa trại, trông chúng chẳng khác gì những con quỷ ba mắt. Chúng nó lấy răng beo xâu thành chuỗi đeo trên cổ và lấy những tấm da beo mà quấn quanh mình. Và trên lưng, đứa nào cũng đeo ống tên, tay cầm những cây cung và những mũi tên nhiều màu rực rỡ. Đó là câu truyện về con cá sấu nhỏ này, một phần trong quần áo lễ của bọn mọi da đỏ BaTây vào những dịp hội hè.”

Noburo chỉ nói cộc lốc “Cảm ơn”, rồi nó đưa tay mân mê những cục vẩy bóng lộn trên lưng và vỗ những cái chân cá sấu sù sì. Đoạn nó quan sát tỉ mỉ lớp bụi đã tích tụ dưới cặp mắt thủy tinh màu đỏ trong thời gian con cá sấu này được bầy trên một giá hàng tại một cửa hiệu miền quê nào đó ở xứ BaTây cùng nghĩ ngợi lan man về những điều mà Ryuji vừa kể. Căn phòng nóng nực quá chừng, những tấm khăn trải giường nóng hừng hực, nhăn nheo ướt đẫm. trên gối có những mẩu da nho nhỏ từ đôi môi khô queo của Noburo bong ra, rụng xuống. Vừa mấy phút trước đây nó đã lén lút mân mê những mảnh da vừa tróc ra ấy. Đúng lúc nó vừa lo ngại đôi môi trông có vẻ đỏ quá thì vô tình đưa mắt về phía ngăn kéo che lấp cái lổ hỗng. Bây giờ thì nó đã làm xong việc ấy rồi! Nó lo lắng bấn cả người lên đây này. Ngộ nhỡ người lớn theo dõi ánh mắt của nó và dán cặp mắt nghi ngờ của họ vào bức tường thì sao? Nhưng không sao hết, bây giờ thì xong xuôi yên ổn cả rồi. Người lớn lại còn đù đờ hơn nó tưởng; họ đang vùi mình trong những cánh tay mê mẩn, rã rời của yêu đương nên chẳng thấy gì hết.

Noburo nhìn Ryuji chằm chằm. Khuôn mặt xạm ánh nắng nhiệt đới của anh chàng trông lại còn tràn trề nhựa sống hơn trước kia nữa. Cặp lông mày rậm và hàm răng trắng bong lại càng nổi bật hẳn lên. Tuy nhiên, Noburo cảm thấy có cái gì không tự nhiên trong mẩu độc thoại của người sĩ quan hàng hải, có một cố gắng gượng gạo, một cách bộc lộ rụt rè để cho ăn khớp với những điều tưởng tượng phóng đại mà anh chàng này thường viết trong thư. Nơi thằng cha Ryuji này, có một cái gì giả tạo. Khi không chịu đựng nổi nữa, Noburo nói:

“Trong cái này có một cái gì dáng như giả tạo, cháu không biết là cái quái gì nữa, nghe khó lọt tai lắm…”

“Thật thế hả? Nghe nói có vẻ lăng nhăng vì nó quá nhỏ, có phải vậy không?” Đó là một sự hiểu lầm có hảo ý của Ryuji. “Ngay cả những con cá sấu cũng có vóc dáng nhỏ khi còn bé mà! Có dịp hãy đến sở thú mà xem”.

“Noburo! Má thấy con thực là lạ đấy! Sao con không ngừng vô lễ một chút đi nào! Sao không đem tập album dán tem của con cho ông Tsunazaki xem đi”.

Nhưng trước khi nó đưa tay ra với, mẹ nó đã chộp lấy cuốn album trên bàn học của nó và đưa cho Ryuji xem những cái tem dán thực cẩn thận chàng đã gửi cho Noburo từ những hải cảng vòng quanh thế giới.

Mẹ nó ngồi trên ghế, quay mặt về phía cửa sổ ngập ánh mặt trời, tay lần giở các trang sách trong khi Ryuji, một tay choàng qua lưng ghế, nhìn qua vai nàng. Noburo nhận thấy là cả hai người nhìn nghiêng đều rất xinh đẹp: ánh sáng trong vắt, mong manh của mùa đông chạy dài trên sống mũi họ. Hai người hình như quên bẵng sự hiện diện của nó trong căn phòng mất rồi.

Noburo đột nhiên hỏi:

“Này ông Tsunazaki ơi! Bao giờ ông lại ra khơi hả?”

Mẹ nó quay nhìn nó, vẻ mặt kích động rõ rệt; nó thấy mặt bà tái nhợt hẳn đi. Đó là câu hỏi bà rất muốn, nhưng rất sợ nêu ra. Ryuji đang đứng gần cửa sổ, quya lưng về phía hai mẹ con. Chàng lim dim đôi mắt và rồi, rất chậm rãi, trả lời:

“Chú vẫn chưa biết chắc.”

Noburo ngẩn người ra. Fusako lẳng lặng chẳng nói một lời, nhưng nàng trông giống một cái chai đầy ắp tình cảm đang sục sôi sủi bọt, đội hẳn cái nút chai nhỏ bé lên. Vẻ mặt nàng trông như đang đau khổ mà cũng có thể là sung sướng – một khuôn mặt đàn bà tràn ngập những tình cảm phơi bày. Đối với Noburo, bà ta trông chẳng khác gì một mụ thợ giặt.

Ngưng một lúc, Ryuji lại nhỏ nhẹ tiếp lời. Giọng chàng đầy vẻ từ bi của một người biết chắc mình đang nắm quyền quyết định ảnh hưởng tới vậm mệnh của kẻ khác:

“Dù sao đi nữa, ít nhất cũng phải sau tháng giêng tàu mới dỡ hàng xong…”

Mẹ nó và Ryuji đã ra khỏi phòng. Mặt đỏ bừng vì giận dữ, cất tiếng ho sù sụ, Noburo rút tập nhật ký nhét dưới gối ra ngay khi hai người vừa ra khỏi phòng, viết một đoạn ngắn:

LỜI KẾT TỘI TSUKAZAKI RYUJI

Ba – Trả lời ‘Chú vẫn chưa biết chắc’ khi mình hỏi chừng nào hắn lại ra khơi.

Noburo đặt bút xuống nghĩ ngợi thêm một lúc, càng nghĩ càng thêm giận. Đoạn nó viết thêm:

Bốn – Trở lại nhà này ngay trước tiên.

Nhưng liền đó, nó bắt đầu cảm thấy xấu hổ vì sự giận dữ của mình. Cái sự huấn luyện “diệt hết tình cảm” ấy liệu có ích lợi gì nhỉ? Nó cẩn thận xét lại từng ngõ ngách của tâm hồn để biết chắc không còn một chút xíu giận dữ nào nữa, nó mới viết lại những gì muốn viết. khi đã viết xong, nó mới thấy rằng sự tu chỉnh xét ra chẳng cần thiết chút nào.

Thế rồi nó nghe thấy tiếng động ở phòng bên. Hình như mẹ nó đã lên giường ngủ; Ryuji dường như cũng leo lên nữa… cửa phòng nó vẫn không khóa. Tim nó bắt đầu nện thình thịch. Nó tự hỏi: trong một căn phòng không khóa cửa vào giờ này buổi sáng, làm thế nào nó có thể nhanh chóng – điều này thực quan trọng – rút cái ngăn kéo to tướng ra, rồi lách mình vào trong khoảng trống sát bức tường mà không bị ai tóm được nhỉ?