Chương 2

Quà cho Fusako là một cái ví da cừu trư. Thât là một món đồ dị dạng với cái quai xách trông như đầu con chuột, cái nắp gài và những mũi khâu thực thô kệch; vậy mà nàng đã mang theo khi ra khỏi nhà, vẻ mặt hí ha hí hởn, rồi còn lại đem trưng ra một cách thích thú khoe khoang ngoài cửa hiệu khiến ông già Shibuya cũng phải cau mày khó chịu.

Vào ngày cuối năm, Fusako và Ryuji mỗi người đi một đường; nàng phải trông nom công việc ngoài cửa hiệu Rex và chàng phải trực buổi chiều trên tàu Rakuyo. Lần này hình như họ thấy phải xa cách nhau trong nửa ngày trời là truyện tự nhiên, không có gì thắc mắc.

Buổi tối, khi Fusako từ cửa hiệu về đến nhà thì đã quá 10 giờ, Ryuji đã đỡ tay Noburo và bà quản gia trong việc quét dọn lau chùi nhà cửa theo như tục lệ mỗi tối ba mươi; có ba người nên năm nay công việc hoàn tất mau chóng hơn hẳn mấy năm trước. Ryuji chỉ thị mau mắn y như thể đang chỉ huy công việc quét dọn lau chùi tất cả mọi nơi trên tàu và Noburo từ sáng đã bớt sốt, tuân hành những chỉ thị của chàng một cách rất hỉ hả.

Fusako bước vào trong nhà khi ba người đang xuống cầu thang lễ mễ khuân theo nào chổi, nào sô nước sau khi đã lau chùi sạch sẽ các phòng trên gác. Ryuji đã xắn tay áo và quấn quanh đầu một tấm khăn lau; Noburo cũng quấn khăn trên đầu, hai má nó đỏ hồng nóng rực. Cảnh tượng đó khiến Fusako vừa ngạc nhiên vừa vui mừng, nhưng nàng cũng không khỏi hơi lo lo cho tình trạng sức khỏe của thằng bé.

“Hãy yên lòng mà! Cách tốt nhất để làm tan cơn cảm lạnh là làm thực hăng cho đổ mồ hôi ra.”

Lời nói mạnh mẽ này có thể là một cố gắng bạo dạn để làm yên lòng Fusako, nhưng ít nhất đó là ‘lời nói của đàn ông con trai’ điều mà căn nhà này đã bao nhiêu lần chưa hề nghe thấy. Những bức vách và những hàng cột kèo cũ kĩ trên trần nhà hình như vừa cảm thấy vừa bị trói buộc, vừa bị lôi cuốn mạnh mẽ vì cái ‘lời nói của đàn ông con trai’ này.

Khi cả nhà đã quây quần để lắng nghe hồi chuông giao thừa và ăn món kiều mạch trong ngày cuối năm, bà quản gia lại kể một chuyện vui của bà trong quá khứ - câu chuyện mà đêm cuối năm nào bà cũng lôi ra kể. “Tại nhà ông MacGregor - nơi tôi giúp việc – đêm cuối năm nào cũng tụ tập rất nhiều khách khứa, ăn uống lu bù. Và năm nào cũng vậy cứ đến đúng 12 giờ đêm là mọi người lại ôm nhau mà hôn, thực chẳng ra làm sao cả! Có lần tôi bị một ông Ái Nhĩ Lan râu ria rậm rạp, ôn hôm đánh chụt một cái lên má – ông ta cứ dán chặt cặp môi lên trên má tôi, y như là đỉa bám vậy!...”

Vừa vào phòng ngủ là Ryuji đã ôm choàng lấy Fusako. Và khi bóng đêm vừa mới nhạt dần, chàng đã đưa ra một đề nghị nghe thực trẻ con: Tại sao hai đứa mình lại không chạy ra ngoài công viên để ngắm buổi bình minh của năm mới nhỉ? Nghĩ đến truyện lao đầu mà chạy như điên dưới bầu trời lạnh lẽo là Fusako đã thích mê đi rồi. Nàng nhẩy phốc xuống giường, cuống quýt vơ vội vơ vàng đống quần áo, vố được cái nào là mặc luôn cái ấy – nào áo chẽn, quần chẽn, áo len rồi lại khoác luôn bên ngoài cái áo len Đan Mạch rực rỡ thường mặc khi đi trượt tuyết – thế rồi rón rén trên mấy đầu ngón chân hai người nhón bước xuống cầu thang, nhẹ nhàng mở khóa cổng mà len ra ngoài.

Làn không khí mát rượi buổi bình minh bao trùm thân mình nóng rực của hai người. Chạy xổ vào công viên mờ sáng vắng hoe, chàng và nàng cười vang ha hả rồi đuổi nhau dưới các hàng thông xanh vừa hít mạnh không khí vào đầy lồng ngực, vừa thi xem ai phà ra được làn hơi trong sáng nhất vào làn không khí lạnh lẽo tối tăm. Họ cảm thấy như thể có một lớp băng mỏng đang bao phủ những cái khoang miệng nồng nặc yêu đương của mình.

Khi chàng và nàng dựa lưng vào hàng song sắt nhìn ra hải cảng thì đã quá 6 giờ sáng. Kim tinh đã ngả về hướng nam. Tuy ánh đèn dưới hàng hiên căn nhà kho và những ngọn đèn đỏ nhấp nháy trên các cột buồm ngoài xa vẫn còn quét một đường dài qua màn tối công viên, song hai người đã có thể nhìn thấy hình bóng lờ mờ của các căn nhà và đã thấy bầu trời đang nhuộm hồng màu tía.

Văng vẳng từ xa, tiếng gà gáy đầu tiên của năm mới đã vọng tới tai họ, theo làn gió giá lạnh sáng sớm mai, một tiếng kêu đứt nối, bi tráng. Fusako cao giọng nguyện cầu “Cầu trời năm nay là năm tốt lành cho tất cả chúng mình”. Trời giá lạnh, khi nàng áp chặt má mình bên má Ryuji, môi chàng dán chặt lên môi nàng và Ryuji nói:

“Năm nay sẽ là một năm tốt lành. Quyết là phải tốt lành”.

Dần dần, một hình thù lờ mờ bên mặt nước hiện rõ thành một tòa nhà với những ngọn đèn đỏ rực trên các lối đi cấp cứu. Trong khi ngắm nhìn những bóng đèn đỏ ối, Ryuji nhận ra một cách thống thiết sự tiếp xúc của cuộc sống trên bờ. Đến tháng năm nay chàng đã ba mươi tư tuổi. đã đến lúc từ bỏ giấc mộng chàng vẫn hằng ôm ấp bấy lâu. Đã đến lúc ý thức được rằng chẳng làm gì có một thứ vinh quang nào đón mời chàng cả dù cho những ngọn đèn yếu ớt dưới mái hiên các thương khố vẫn còn bất chấp làn ánh sáng xanh xám buổi sớm mai mà không thèm thức dậy để mở mắt chàng ra.

Tuy là ngày Nguyên đán song tiếng nhạc run rẩy đục trầm đã tràn ngập hải cảng. Cứ vài phút lại có một chiếc bè tự tách mình khỏi dãy thuyền mà rã nước đi xuống con sông đào. Khi mặt nước nhuốm một màu bồ đào loang rộng ra thì những hàng bóng đèn chạy nghiêng nghiêng dọc theo dãy tàu biển đang đậu tại hải cảng bắt đầu thu nhỏ dần lại. Đến 6 giờ 15 phút thì những ngọn đèn thủy ngân trong công viên tắt phụt hết cả. Ryuji hỏi:

“Em có lạnh không?”

“Trời lạnh quá. Lợi em tê buốt cả rồi. Nhưng không sao. Chỉ chút xíu nữa là mặt trời mọc lên ngay đấy mà.”

“Em có lạnh không? Em có lanh không?” Ryuji hỏi đi hỏi lại không biết bao nhiêu lần, đồng thời chàng cũng tự hỏi lòng mình: Mình có thực sự từ bỏ ý định ấy không? Tình cảm đại dương, cái tình cảm say sưa tăm tối của cuộc sống bập bênh lênh đênh, sự run rẩy não lòng khi nói lời từ biệt? Những giọt nước mắt ngọt ngào vì những bài ca đang được lưu hành? Mình có sắp sửa từ bỏ cuộc đời đã tách mình khỏi đất liền, ngăn cách mình khỏi thế giới, thúc đẩy mình tiến tới trạng huống nam nhi hay không? Trong lồng ngực đầy đặn của chàng dâng lên niềm thèm khát cái chết. Sự vinh quang ở “phương trời khác”, cái chết ở “phương trời khác”. Hay hoặc dở, đúng hay sai đều ở “phương trời khác”. Liệu mình có vứt bỏ cái đó hay không? Tim chàng đập thình thịch từng hồi vì chàng luôn luôn tiếp xúc thẳng với những lớp sóng đại dương đen ngòm, với làn ánh sáng cao với ngoài mép những lớp mây trên trời, cuộn khúc cho đến khi ngưng đọng rồi lại vươn cao và chàng chẳng thể nào phân biệt những tình cảm ngây ngất nhất với những tình cảm nhạt nhẽo yếu hèn nhất – nhưng thực ra cũng chẳng có gì quan trọng vì hoàn toàn lào do công tội của biển cả hết thảy. Liệu mình có vứt bỏ cái tự do rạng rỡ ấy chăng?

Ấy vậy mà trên đường về sau chuyến đi bể này, Ryuji đã khám phá ra rằng mình chán ngấy, chán đến chết đi được cái nhầy nhụa và buồn nản của cuộc đời thủy thủ. Chàng tin chắc là mình đã nếm hết mọi mùi vị của cuộc sống, chẳng còn sót thứ gì. Bây giờ thì đã thấy rồi! Mình mới thực điên khùng làm sao làm gì có vinh quang ở đâu để mà tìm kiếm! Chẳng thấy ở một nơi nào trong thế giới này hết. Không có ở Bắc bán cầu. Không có ở Nam bán cầu. Cũng không có ở chòm sao Nam thập tự mà thủy thủ nào cũng vẫn hằng mơ ước.

Lúc này hai người có thể nhìn thấy rõ những miếng đất chứa gỗ phía bên kia mặt nước sông đào. Tiếng gà đua nhau gáy sáng, vang động cả một vùng trời cho đến lúc má nàng ửng hồng, những ngọn đèn trên các cột buồm đã tắt phụt, những con tàu như các bóng ma lùi dần vào đám sương mù đang bao trùm hải cảng. Thế rồi trong khi bầu trời rực lên một ánh đỏ mờ mịt bao trùm những lớp mây dăng ngang trời, khoảng không gian của công viên sau lưng hai người biến thành một khoảng trống rỗng trong suốt và quầng sáng trên ngọn toàn hồi đăng trên ngọn tháp hàng hải cũng tan đi, chỉ để lại những điểm xanh đỏ nhạt mờ lấp la lấp lánh.

Trời lạnh ghê gớm, dựa lưng vào hàng lan can, vòng tay ôm nhau, hai người giậm chân. Hơi sương lạnh càng ngấm vào mặt hai người, hai người càng giậm chân chăm chú, đều đặn hơn.

“Hết lạnh ngay bây giờ đây mà”. Fusako cất tiếng, giọng nàng cao vút, át tiếng của những con chim bé nhỏ. Nét son nàng tô trên môi trước khi hai người lẻn ra khỏi nhà, một điểm đỏ chót nổi bật tên khuôn mặt trắng bệch, tê tái giá lạnh của nàng. Ryuji thấy thật là đẹp.

Một phút sau, xa xa về phái bên phải miếng đất chứa gỗ và lạ lùng thay, ở tít trên cao, một vừng đỏ hiện ra trên nền trời xám đen. Tức khắc mặt trời biến thành một vùng cầu đỏ chót nhưng hãy còn yếu ớt khiến cho họ có thể nhìn vào – một vừng trăng tròn đỏ rực.

“Em biết năm nay sẽ là một năm tốt lành, không thể là một cái gì khác đối với hai đứa mình, cùng ở nơi đây, cùng nhau ngắm mặt trời mọc ngày đầu trong năm như thế này. Hẳn là anh cũng cảm thấy thế chứ? Từ khi sinh ra làm người đến giờ, đây là lần đầu tiên ngắm mặt trời mọc vào ngày đầu năm như thế này đấy.”

Giọng Fusako run rẩy trong làn không khí lạnh lẽo. Ryuji cũng nghe thấy chính mình oang oang lớn giọng, một giọng chắc chắn, vững vàng vang vang mà chàng thường dùng khi hét ra lệnh trên boong tàu lúc ngược gió:

“Em có bằng lòng kết hôn với anh không?”

“Cái gì ạ?”

Bực bội vì phải lặp lại lần nữa, Ryuji nói phăng cả những điều lẽ ra không nên nói thì hơn:

“Anh đã hỏi rằng em có bằng lòng kết hôn với anh hay không? Có thể anh chì là một thủy thủ không ra gì nhưng từ trước đến nay, Anh chưa bao giờ làm một việc gì để phải xấu hổ hết. Em có thể buồn cười khi anh nói điều này nhưng anh đã để dành được gần hai triệu yen trong ngân hàng, sau này anh sẽ đưa tập ngân phiếu cho em xem. Đó là tất cả tài sản của anh và anh sẽ cho em hết, dù cho em có bằng lòng lấy anh hay không cũng vậy”. Lời tỏ tình chất phác của chàng đã thu hút trọn vẹn tâm hồn người đàn bà thanh lịch một cách sâu xa hơn chàng tưởng. Sung sướng ngập lòng Fusako bật lên khóc.

Lúc này mặt trời cứ chói rạng thêm dần, quá chói rạng với cặp mắt lo lắng của Ryuji và tiếng còi tàu rúc lên bi ai, tiếng bánh xe nghiến trên mặt đường trèo trẹo mỗi lúc một dâng cao trên hải cảng. Chân trời mù sương, ánh thái dương trải rộng như một lớp mây khói đỏ hồng trên mặt nước bằng phẳng.

“Vâng, dĩ nhiên là em bằng lòng chứ. Nhưng theo em, còn mấy câu chuyện phải bàn trước đã chẳng hạn như Noburo và công việc của em ngoài cửa hiệu. Em có thể đưa ra một điều kiện mà thôi, có được không anh? Em muốn nói – điều mà anh vừa nói ấy mà – nếu anh dự định lên tàu ra đi ngay thì thực khó nghĩ quá….”

“Anh sẽ không ra khơi, ít nhất trong một thời gian. Vả lại…” Ryuji ngập ngừng rồi im lặng.

Trong nhà Fusako không có phòng nào bày biện theo lối Nhật Bản cả; nàng hoàn toàn sống theo lề thói phương Tây – chỉ trừ trong dịp Nguyên đán là nàng giữ truyền thống bằng việc uống rượu Tết cay cay và ăn bữa ăn đầu năm đựng trong cái khay sơn mài trong phòng ăn theo kiểu Tây phương. Ryuji ngủ được có chút xíu. Chàng rửa mặt bằng thứ nước được múc lần đầu tiên trong năm gọi là “nhược thủy” hay “nước non”, sau đó đi đến phòng ăn. Thực là một cảm giác là lạ, y như thể chàng vẫn ở trong một tòa lãnh sự Nhật Bản tại một hải cảng Bắc Âu nào đó. Trong quá khứ, chàng và những sĩ quan khác trên tàu Rakuyo vẫn thường được mời tới dự bữa cơm đầu năm tại các tòa lãnh sự Nhật Bản ở hải ngoại. Cái môi để múc rượu và những cái cốc gỗ để trên những cái đài mạ vàng, những cái hộp sơn mài đựng đầy trên những bộ đĩa đủ màu vẫn thường được bày ra trên bàn trong một phòng ăn theo lối Tây phương, y hệt như trong nhà ăn này vậy.

Noburo từ trên gác đi xuống, thắt một cái cà vạt mới. Mọi người đều chúc tụng lẫn nhau. Trong những năm trước, vẫn có lệ là Noburo uống ly rượu mừng đầu tiên nhưng năm nay, lúc nó vừa đưa tay tới cái cốc nhỏ nhất thì Fusako chặn nó lại với cái nhìn trách móc.

Giả vờ làm ra vẻ lúng túng, nó gượng cười:

“Buồn cười quá! Để ông Tsukazaki mà uống bằng cái cốc nhỏ xíu này thì thực không ổn chút nào.” Tuy vậy mắt nó vẫn hau háu nhình vào cái cốc lọt thỏm trong bàn tay to tướng, nổi chai đang đưa lên môi Ryuji. Nằm gọn lỏn trong những ngón tay cục mịch của cái bàn tay chỉ quen lôi kéo dây thừng, cái cốc gỗ sơn mài màu đỏ trông thực quê mùa kinh khủng.

Khi đã uống xong cốc rượu mừng, Ryuji bắt đầu kể chuyện một trận bão tại vùng biển Caribbean miền Trung Mĩ trước khi Noburo có thì giờ thúc giục.

“Khi tàu chòng chành quá tệ, mình khó mà nấu ngay được nồi cơm. Tuy nhiên dù sao cũng phải xoay xỏa cho xong rồi ăn cho qua bữa, chỉ việc nắm cơm thành từng nắm nhỏ là xong tuốt. Dĩ nhiên những chén uống trà chẳng chịu đứng yên trên mặt bàn vì vậy mình phải lật cái bàn trong phòng khách xuống rồi ngồi sụp xuống sàn tàu cố gắng mà nuốt cho xong bữa.

“Nhưng trận bão lần này trong vùng biển Caribbean thì thực kinh khủng. Chiếc Rakuyo đóng ở ngoại quốc từ hơn hai mươi năm trước đây đã bắt đầu thấm nước khi gặp trời xấu. Ừ, lần này nước dò vào qua các lỗ đinh đóng dưới đáy tàu. Vào những lúc đó thì chẳng còn phân biệt gì sĩ quan với thuộc viên nữa, ai nấy đều hì hục làm việc như nhau, loi ngoi bì bõm như những con chuột ướt sũng nước, nhoài người mà hạ buồm xuống, nhét xi măng vào các lỗ, các khe ngay sau khi trộn xong. Và cho dù có va đầu vào vách hoặc bị hất tung vào bóng tối khi tắt điện, cũng chẳng ai có thì giờ mà sợ sệt nữa.

“Này, cho chú hay một điều: dù cho có đi tàu trong bao nhiêu năm đi nữa, mình cũng chẳng bao giờ quen chịu các trận phong ba. Tôi muốn nói là cứ mỗi lần gặp một trận bão lớn là mình lại tin là đến ngày tận số rồi. Thế mà hôm trước xảy ra trận bão cuối cùng này, lúc mặt trời lặn trông giống hệt một đám cháy lớn, màu đỏ trên nền trời có vẻ sẫm đen và mặt nước lại phẳng lặng như mặt hồ. Lúc ấy mình có dự cảm ngay là sắp xảy ra truyện gì đáng ngại đây…”

“Thôi đi, em van; đừng kể những truyện như thế này nữa” Fusako vừa kêu vừa đưa hai tyay bịt chặt lấy tai. “Xin anh từ nay đừng kể những truyện như thế này nữa.”

Dáng điệu có vẻ phường tuồng của mẹ nó đã làm cho Noburo khó chiu: tại sao bà phải bịt tai lại và phản đối một câu truyện mạo hiểm rõ ràng là được kể cho nó nghe? Hay câu chuyện đó đã được kể ra chỉ vì bà mà thôi?

Ý nghĩ này làm cho nó bực bội. Trước đây Ryuji đã kể những truyện đi bể như thế nhưng lần này giọng điệu chàng có vẻ khác hẳn. Giọng điệu anh chàng làm cho Noburo nhớ đến người bán hàng rong đeo bao hàng trên lưng khi đưa hai bàn tay dơ dáy ra bầy hàng cho khách xem. Cởi gói hàng đeo trên vai xuống rồi trải ra, bầy đủ mọi thứ trên mặt đất cho mọi người xem. Một trận bão biển dọc theo lối trên vùng biển Caribbean – phong cảnh dọc theo kên đào Panama – một buổi hội ấy đầy bụi đất đỏ tại miền quê xứ Ba Tây – một trận bão mây mưa chồng chất ở vùng nhiệt đới làm cả thôn làng chìm ngập trong nháy mắt – những con chim anh vũ bẩy màu kêu quang quác dưới bầu trời tối tăm… không còn nghi ngờ gì nữa, thằng cha Ryuji này quả có cả một bao hàng để bầy bán.