Chương 3
Sau trận đấu khẩu giữa nó và con Bông, thằng Minh trở thành một khán giả xem chớp bóng rất đàng hoàng - nghĩa là khi có tiền hoặc có thằng bạn nào bao thì xem, nếu không thì thôi. Nó không thèm xem ké một lỗ nhìn cũng như không thèm chận vào màng trập vì mánh này đã bị con Bông lật tẩy. Còn riêng chú Hai Ngon thì không chơi trò thay tên mới cho phim cũ nữa mà nghĩ ra chớp bóng có tiếng nói.
Các phim 8 ly là phim câm, khán giả chỉ xem được các tài tử trong phim hành động nhưng không nghe được tiếng nói của họ. Một buổi nọ, chú Hai Ngon quảng cáo với bọn nhóc xóm Ba-ra-dô:
- Hôm nay ngon lành nghen tụi bây. Chớp bóng có tiếng nói, mà tiếng Việt đàng hoàng nghen.
Thằng Minh thắc mắc:
- Như phim chiếu bóng ở rạp Tân Lạc, Tân Bình vậy hả chú?
- Chứ sao mậy. Tao đi điều tra ở mấy rạp đó, tao biết làm phim có tiếng nói rồi. Ngon lành, dầu hèn cũng thể chứ mậy...
- Sức mấy mà nói được, phim chớp bóng của chú toàn là phim ba-xi-cùn không...
- Thì mầy cứ xem đi, rồi sẽ biết.
- Tuồng cũ hay tuồng mới.
- Tuồng cũ.
- Tuồng cũ mà biết nói, ý ẹ.
- Mầy cứ coi đi. Bữa nay chiếu buổi đầu tiên không tăng giá. Ngày mai tao tăng giá lên một đồng rưỡi một tuồng vì có tiếng nói. Thôi, hôm nay tao cho mầy coi không cũng như quảng cáo giùm tao vậy.
- Chú chiếu tuồng gì?
- Bạch Tuyết bảy chú lùn.
- Chán chết. Tuồng Hai tay súng oai hùng có tiếng nói không?
- Tuồng nào cũng nói được hết. Dầu hèn cũng thể chứ mậy.
- Vậy tuồng Thằng câm đánh thằng ngọng có tiếng nói không?
Không biết là mắc bẫy thằng Hải, chú trả lời gọn hơ:
- Có chứ sao không mậy!
- Thằng câm mà nói sao được chú?!
- Thằng ngọng nói, thằng câm la ớ... ớ... không được sao. Thôi coi phim đi mầy, tao cho coi không mà cũng làm tàng, tra với khảo hả mậy?
Chú Hai Ngon lắp phim vào máy. Sau khi cho máy chiếu phim chạy, chú mở một cái lỗ nhỏ phía sau thùng, một vị trí “đặc biệt” dành riêng cho chú xem để kiểm tra xem phim có bị trục trặc gì không khi đang chiếu. Sau đó, chú cầm cái mi-cờ- rô, được gắn vào một cái loa nhỏ xíu dùng để khuếch đại âm thanh cho các máy radô hiệu National ấp chiến lược chỉ đủ để tụi nhỏ nghe cà rột, cà rẹt. Chú bắt đầu nói theo diễn tiến hoạt động của các tài tử trong đoạn phim đang chiếu:
- Mầy giơ tay lên không, thằng cao bồi. Ê thằng cha cảnh sát, mầy tưởng mầy ngon ha, đ.m... mầy...
Mấy thằng nhỏ xem phim cười ré lên:
- Ê lính kín [1] Tây cũng biết chửi thề nữa tụi bây...
- Chửi thề là xài giấy năm trăm, tự vả miệng đi chú.
Hồi năm học lớp nhì, thầy giáo An nói với tụi nó chửi thề là xài giấy năm trăm. Tụi nó cũng chẳng biết tại sao “chửi thề là xài giấy năm trăm”. Mỗi lần lỡ miệng chửi thề tụi nó thường bị thầy bắt tự vả miệng hoặc bỏ vào quỹ lớp một đồng. Nhờ vậy mà tụi nó ít khi chửi thề như những thằng nhỏ ở xóm Ruộng. Hễ đứa nào trong xóm Ba-ra-dô quen miệng “xài giấy năm trăm” là bị tụi nó bắt tự vả miệng hoặc bỏ tiền ra bao tụi nó uống đá nhận xi-rô.
Quên rằng mình đang nói cho các tài tử trong phim, chú Hai Ngon văng tục:
- Cảnh sát, lính kín Tây cũng biết chửi thề chớ. Tụi nó chửi thề còn dữ hơn cảnh sát, lính kín Việt Nam nữa. “Tao không ngon gì ráo, nhưng tao là cảnh sát được lệnh đi bắt những thằng cao bồi, ăn cướp như mầy. Nếu mầy không giơ chân ủa giơ tay lên thì tao bắn thấy mẹ. Còn lâu à thằng lính kín. Dầu hèn cũng thể chớ mậy...”
Ủa, cao bồi mà cũng nói dầu hèn cũng thể nữa sao chú?
- Mầy ngoan cố hả. Nè, chéo, chéo... đùng đùng... A, tao xi-lắc-léo rồi...
Tụi nhỏ, kể cả thằng Minh khoái chí reo lên:
- Bắn chết tía thằng cao bồi du đãng đi.
- Thằng lính kín dở ẹc. Nói vậy làm sao nó nghe.
- Tại tuồng nó vậy mà.
Tụi nhỏ bắt đầu tranh cãi tại sao thằng cảnh sát lại nói với thằng cao bồi như vậy đáng lẽ phải như thế này, thế này... theo đủ cách mà tụi nó có thể nghĩ ra được. Rồi sau đó là tới những phim Tặc-dăng. Khi thấy Tặc-dăng để tay lên miệng, chú bèn hú vào cái mi-cờ-rô:
- Ò... ó... ò...
Thằng Minh cắc cớ hỏi chú:
- Tại sao thằng Tặc-dăng lại hú ò...ó...ò...?
- Tại vì nó không biết nói.
- Hổng phải đâu chú ơi, chú để ý, con khỉ đu dây chụp trúng con chim của thằng Tặc-dăng, đau quá nên Tặc-dăng phải kêu a... a... a...
Khi chiếu phim Bạch Tuyết bảy chú lùn, chú “nói tuồng” vai Bạch Tuyết với cái giọng eo éo:
- Mấy Chú Lùn đi đốn củi giùm chị Tuyết đi, chị ở nhà quét dọn nhen. Nè, chú Lùn thợ mộc nhớ sơn lại cái nhà ăn tết nha, nhưng nhớ đừng quét nhà trong mấy ngày tết, xui lắm, coi chừng con mẹ phù thủy đến là chết hết cả đám...
Thằng Minh thắc mắc:
- Trong chuyện cổ tích Bạch Tuyết của người Tây làm gì có tết như người Việt Nam hở chú?
- Sao mầy biết nó hổng có tết. Mấy không nghe nói tết tây sao? - Chú cãi lại.
- Ờ hé. Nhưng trong truyện Bạch Tuyết đâu có nói gì đến tết đâu chú. Chú chế tạo hả?
- Mầy... mầy biết cái gì, tao nói tuồng mệt thấy mẹ, còn bị mấy thằng như mầy bắt bẻ nữa, có ngon thì nói tuồng thay tao đi.
- Sức mấy mà sợ chú. Con là tổ sư bồ đề nói tuồng, chú nghe rụng rún luôn. Dầu hèn cũng thể chớ chú - Nó bắt chước câu nói cửa miệng của chú Hai Ngon.
Chú Hai Ngon cười khì khì:
- Mầy xạo ke hoài. Mầy ngon thì mầy lên nói đi. Mầy mà nói được, tao dẫn mầy đi ăn mì Chú Quẩy, dưới gốc cầu Bình Tây.
- Thiệt nhe chú. Người lớn không có nói dóc con nít...
- Tao không có nói dóc, tao chỉ nói xạo thôi. Nhưng nói chơi với mầy vậy chớ, dầu hèn cũng thể mà, hổng lẽ hổng có tiền bao mầy ăn hủ tiếu một bữa sao?
- Thêm cái xíu mại, cà phê sữa nữa...
- Sao tham quá vậy mậy? Tao bao bụng [2] mầy miễn là mầy nói tuồng thiệt lả lướt cho tao.
- Tưởng cái gì, nói tuồng như chú thì con nói ngon như ăn cơm tấm sườn bì chả xíu mại có thêm cái hột gà nữa.
- Ê, đừng nói tao thèm mậy.
- Con cũng thèm vậy, nói cho đỡ thèm vậy mà.
Chú đưa mi-cờ-rô cho thằng Minh. Không chút e dè, nó hỏi:
- Bây giờ chú chiếu tuồng gì?
Tụi nhóc nhao nhao:
- Hiệp sĩ Dô-rô bịt mặt đi chú Hai...
Làm theo lời bọn nhỏ, chú gắn phim vào trục quay rồi bật công tắc cho máy chạy. Thằng Minh, vì nhỏ con, nên ngồi chễm chệ trên yên chiếc xe Gô-ben, tay cầm mi-cờ-rô, nhìn vào cái lỗ cửa sổ phía sau xe chỉ dành riêng chú Hai Ngon, bắt đầu “nói tuồng”:
- Tao rút gươm ra khỏi vỏ rồi đó, mi có quy phục triều đình không? Hà hà, thằng kia mi không biết tao là ai hả? Tao là hiệp sĩ bặt mịt tức bịt mặt đây. Soạt. Hãy đưa kiếm ra, tên tiểu tử kia, nếu không lão Tôn cho ngươi một thiết bảng, coi chừng ngươi sẽ về chầu Diêm chúa nghe chưa kẻng... kẻng... kẻng.
Rồi chiếu đến phim cao bồi bắn súng:
- Thằng lính kín kia, đã lọt vào tay bọn cao bồi này thì mầy sẽ chết ha... ha...
Tao đâu có sợ tụi bay. Nhất định tao thà làm quỷ nước Nam chứ không làm vua đất Bắc.
Tụi nhỏ đang xem phim phản đối:
- Ê, mầy nói tuồng xạo rồi. Làm gì có ông Trần Bình Trọng trong tuồng Tây mậy?
- Thì sửa lại mấy hồi. Ta thà làm con ma cà rồng lính kín còn hơn làm trùm ăn cướp.
- Ừ, như vậy mới đúng đó.
Tụi con nít nghe thằng Minh nói tuồng khoái chí quá, cười rân. Không những nói tuồng cho các tài tử mà thằng Minh còn sáng tác ra tiếng đánh gươm kẻng kẻng, tiếng bắn súng đùng đùng... chéo chéo... trong phim nghe rất sống động. Bắt đầu từ ngày đó, nó được “phong chức” làm người nói tuồng thay cho chú Hai Ngon nên nó được xem phim cũ miễn phí. Bù lại, thằng Minh phải suy nghĩ làm sao để các tài tử trong phim cũ luôn luôn có những câu nói mới. Trong phim Bạch Tuyết bảy chú lùn nó giả giọng làm Bạch Tuyết hát vọng cổ khi sắp chết: “Hoàng hậu nương nương ơi, tại sao hoàng hậu lại nỡ độc thủ không lưu... ờ tình”. Cái vụ này nó học được từ các phim Ấn Độ [3] được chuyển âm tiếng Việt với giọng hát của đào thương Út Bạch Lan chiếu tại rạp Phi Long - Xóm Củi. Có khi nó bắt chước chương trình phụ diễn tân nhạc cải cách trước những buổi chiếu phim “Kính thưa quý vị khán giả, sau đây là đôi song ca Ngọc Cẩm - Nguyễn Hữu Thiết [4] với bài ‘Ai đi qua cầu Bông, té xuống sông ướt cái quần nilong, vô đây em, dù trời phia [5] anh vẫn đưa em về... Khoan... khoan... hò... hò khoan...’.” Rồi nó lại đem những chuyện xảy ra trong lớp học, trong xóm để nói tuồng. Lần khác, cũng là phim Bạch Tuyết bảy chú lùn nhưng khi sắp chết Bạch Tuyết không ca vọng cổ nữa mà lại nói: “Ta không thể sống được vì thằng Chim cứ đi đánh bầu cua cá cọp hoài”. Trong phim Lính kín bắt ăn cướp - một loại phim cao bồi, thằng Minh cho thằng lính kín nói với thằng ăn cướp: “Ê, thằng Hai lùn, mầy lùn có thước mốt, mầy tưởng tao không dám bắt mầy về đồn sao? Mầy đừng có ăn hiếp mấy thằng nhỏ không có súng tự vệ, có ngon thì ăn hiếp sê-ríp [6] Sáu Cụt nè”. Tụi nhỏ cười rần rần, có đứa đã từng bị thằng Hai lùn ăn hiếp còn vỗ tay nữa. Tụi nó cũng khoái khi thằng Minh dám đem tên ông cảnh sát Sáu Cụt - ba thằng Cảnh hù ra nói tuồng. Trong khu vực xóm Chùa, xóm Chổi, xóm Ruộng, cảnh sát Sáu Cụt là khắc tinh của mấy thằng cao bồi, du đãng mặc áo chim cò, áo cánh dơi, quần ống túm, để tóc dài với hai mai tóc bự tổ chảng. Còn thằng Cảnh hù, vì thế vô lớp cứ ta đây là anh chị, nên tụi nhỏ không khoái chút nào. Nói chung là thằng Minh sáng chế đủ thứ chuyện trên trời dưới đất, những chuyện nó nghe trong trường, trong xóm, đọc được trong những cuốn truyện, trong báo thiếu nhi, trong sách Cổ học tinh hoa... Vì vậy, hôm nào có thằng Minh nói tuồng, bọn khán giả con nít ngóng tai chờ nghe thằng này sẽ nói về ai, chuyện gì xảy ra trong lớp hay trong xóm. Trong khi đó, những hôm khác thì chú Hai Ngon ngáp dài ngáp vắn.
Chú thích:
[1] Mật vụ, công an không mặc sắc phục.
[2] Cho ăn đến khi no mới thôi.
[3] Thời điểm này phim Ấn Độ chỉ “hoành hành” ở các rạp nhỏ trong Chợ Lớn, Xóm Củi như Tân Bình, Tân Lạc, Phi Long, ở trung tâm Sài Gòn là rạp Long Phụng (đường Gia Long) nay là trụ sở của đoàn Hát Bội Thành Phố (đường Lý Tự Trọng) “chuyên trị” phim Ấn Độ.
[4] Song thân của nữ ca sĩ Hồng Hạnh.
[5] Khuya, phát ôm theo kiểu miền Nam.
[6] Cảnh sát trưởng.