Chương 4

Bỗng dưng giữa thằng Minh và xe chiếu bóng thùng có một mối tình cảm khắng khít như thể nó là chủ chứ không phải chú Hai Ngon. Không phải là vì nó được xem phim không tốn tiền, mà là vì cái nghèo, cái già nua, cũ kỹ của cái xe hát bóng thùng. Chú Hai Ngon luôn chiếu phim cũ bởi vì chú không đủ tiền mua phim mới. Nhà chú Hai Ngon nghèo, nghèo cũng như nhà nó. Cái nghèo rõ nhất - đối với nó là xe hát bóng thùng không có phim mới, hình ảnh bị xước, phim dán nối tùm lum vì bị đứt liên tục. Bình ắc-quy thì không được mới nên rất mau hết điện, đang chiếu phim nửa chừng thì tắt ngúm, phải trả tiền lại cho bọn con nít. Có lần nó nghe chú Hai Ngon than “chắc kiểu này phải giải nghệ quá”. Nhưng rồi, chú lại nói tiếp “Dầu hèn cũng thể, nát vỏ vẫn còn bờ tre”. Bây giờ, ngoài việc nói tuồng, nó còn thay thế con Bông trong việc kiểm tra những thằng xem phim không trả tiền, những thằng coi ké một mắt. Vốn là thằng coi ké chuyên nghiệp nên khi nó thu tiền thì không thằng nào qua mặt nó được. Nó còn mượn thằng Long mập cho chú Hai một cuộn phim mới nữa. Nhưng không biết tại sao cuộn phim này chú không cho tụi nó xem.

Có một hôm thằng Minh được thằng Long mập rủ lại nhà chơi vì cô giáo bị bệnh. Đối với bọn học trò lớp nhứt 2, được thằng Long mập rủ về nhà chơi là cả một điều mơ ước. Nhà thằng Long mập rất giàu. Tụi nhóc nghe nói ba thằng Long mập làm nghề thầu khoán gì đó cho Mỹ nên nhà nó có đầy đủ những thứ đồ rất lạ. Thằng Minh được thằng Long mập rủ về nhà là để chỉ cho nó cách làm bài tập làm văn vì thằng này thuộc loại ăn nhiều nhưng chậm tiêu, học dốt. Có một lần thằng Long mập nhờ thằng Minh chỉ làm bài:

- Ê, mầy làm ơn chỉ tao cách làm nhập đề tập làm văn đi. Tao không biết thế nào là lung khởi, trực khởi hay khởi nghĩa hết...

- Dễ ẹc. Lung khởi là nói vòng vo, lung tung rồi mới đi vô đề.

- Tao không hiểu. Mầy thí dụ được không?

- Ờ, thí dụ như mầy muốn tả rạp Tân Lạc thì mầy không tả rạp Tân Lạc liền mà mầy phải nói là... là... để tao nghĩ xem là... là xem hát bóng rất có lợi cho tinh thần học sinh... rồi... muốn có hát bóng thì phải có rạp chiếu phim hát bóng, sau đó rồi mầy mới nói tới rạp chiếu bóng Tân Lạc... vậy đó.

- Như vậy là lung khởi?

- Lung là lung tung... Nhưng mầy phải lung làm sao mà nói được tới cái đề bài văn nếu không thì mầy đi lung tung xà beng luôn đó con.

- Còn trực khởi?

- Trực là trực là... thẳng. Trực khởi là mầy đi thẳng vào đề bài luôn. Cái này còn dễ hơn lung khởi nữa. Thí dụ nói về rạp hát Tân Lạc thì nhập đề mình nói liền là rạp mặc dù cầu tiêu có hơi khai nhưng rạp Tân Lạc là rạp chiếu bóng “năm bờ oan” [1] ở Bình Tiên.

- Nhưng nhập đề nào hay hơn mậy?

- Tao khoái lung khởi vì mình nói lung tung không ai biết được mình nói gì nhưng khi mình nói tới đề bài thì cô giáo bị lung lạc liền.

- Nhập đề lung khởi là nói lung tung để cô giáo bị lung lạc. Tao nhớ rồi.

Khi cô giáo Lan Sinh kêu thằng Long mập lên đọc bài luận văn của nó cho cả lớp cùng nghe. Cô hỏi nó:

- Em có biết nhập đề của em là nhập đề theo cách nào không hay là em viết đại?

- Dạ, em biết chứ cô.

- Em viết theo cách nào...

- Dạ thưa cô nhập đề có hai cách. Cách thứ nhứt là trực khởi. Cách thứ hai là lung khởi. Em làm bài tập làm văn theo cách lung khởi.

- Em có thể nói cho cô nghe lung khởi là sao không?

- Dạ. Lung khởi là... là... nói lung tung cho cô giáo bị lung lạc...

Nhà thằng Long mập là một biệt thự thật to ở góc đường Phạm văn Chí và Ngô Nhân Tịnh, gần sát ngay bên trường Bình Tây [2]. Căn nhà có khu vườn nhỏ bao bọc chung quanh khuôn viên, trong đó có trồng những cây mận cao đầy trái chín làm thằng Minh nhìn thấy phát thèm. Khi đi ngang qua phòng khách, thằng Minh thấy ba người, trong đó có anh thằng Long mập, mặc áo chim cò, quần bó sát để lộ những cặp chân khẳng khiu, tóc để dài phủ kín cả trán và ót, người thì ôm đàn, người thì ngồi đánh trống cà xập cà xình, người thì đứng hát trước máy ghi âm bằng tiếng gì lạ hoắc. Thấy thằng Minh trố mắt ngạc nhiên, thằng Long mập giải thích với vẻ tự hào:

- Mấy ảnh đang chơi kích động nhạc cho mấy cái “lúp” [3] Mỹ đó..

- “Lúp” là cái gì?

- Cái chỗ mấy thằng lính Mỹ vô uống rượu.

- Mà anh mầy hát nhạc gì vậy?

- Nhạc “Bí tồ” [4].

- Nhạc Bí tồ như là bí lù, bí rị vậy hả.

- Mầy quê quá. Nhạc “Bí tồ” là ban kích động nhạc của mấy thằng tứ quái tóc dài.

- Giống như anh mầy đang để tóc vậy đó hả? Ảnh có phải là “Bí tồ” hông?

- Không, ban nhạc ảnh lấy tên là Những con ruồi.

- Tên gì xấu hoắc vậy mậy?

- Tên Việt Nam nghe xấu, nhưng mấy ảnh lấy tên Mỹ mà, đâu có ai biết. Tên Mỹ đọc là “lai... lai” gì đó.

Trong khi những chàng trai của ban nhạc Những con ruồi đang hát gào rú trước mi-cờ-rô thì thằng Long mập dẫn thằng Minh vào phòng học của nó. Khi đi ngang qua phòng khách thì mắt thằng Minh sáng rỡ khi thấy một cái máy chiếu phim 8 ly, mới cáu và một chồng phim để bên cạnh. Thằng Minh hỏi:

- Mầy cũng coi hát bóng ở nhà hả?

Thằng Long mập lắc đầu:

- Tao coi ở rạp. Máy này nhỏ lắm coi hổng đã. Máy này của ba tao coi.

Nhìn chồng phim, thằng Minh chợt nhớ đến xe chiếu bóng thùng của chú Hai Ngon. Nó rụt rè hỏi:

- Mầy cho tao mượn một cuộn được hông, tao coi vài ngày tao trả.

- Nhà mầy cũng có máy chiếu phim nữa à. Ngon vậy ta?

- Tao... tao... đến nhà thằng bạn khác xem. Nó tự chế tạo ra máy chiếu phim nhưng không có phim để coi thử. - Thằng Minh nói đại.

Thằng Long mập ngạc nhiên:

- Hả, thằng nào chế tạo hay vậy? Nó làm cách nào?

- Tao thấy nó lấy cái bóng đèn điện tròn, gỡ chuôi lấy ruột đèn bên trong ra, đổ nước vào trong bóng đèn rỗng. Rồi nó mới lấy dầu hắc, sơn đen hai bóng đèn nhưng chính giữa hai bóng đèn nó không sơn để lại hai vòng tròn nhỏ.

- Nghĩa là mình có thể nhìn xuyên qua bóng đèn?

- Ờ, nhưng trong bóng đèn có nước nên mầy thấy hình bên kia kỳ lắm như nhìn ngược trong cái ống dòm vậy. Sau đó nó để bóng đèn trong một cái hộp tối hù. Phía ngoài hai đầu hộp, ngang với chỗ để bóng đèn không sơn nó khoét hai cái lỗ tròn, một cái lỗ phía bên này và một cái lỗ phía bên kia. Rồi nó lấy đèn pin, chiếu ánh sáng vào. Giữa ánh sáng đèn pin và cái lỗ nó để một đoạn phim rồi chiếu ánh sáng lên tường...

- Thấy cái gì không?

- Sao không thấy. Cái hình trong phim hiện ra trên tường lớn lắm.

- Có cử động được không?

- Chưa. Thằng bạn tao nói sẽ làm hai cái bánh xe để quay phim thật nhanh qua cái lỗ chiếu phim thì hình trong phim sẽ cử động.

Thằng Long mập cười:

- Làm chi mà mệt thấy tía vậy. Ở nhà có máy chiếu phim tao còn không thèm coi. Nếu thích coi phim thì tao xin tiền ba tao ra rạp coi cho khỏe. Máy chiếu phim có sẵn ở nhà tao còn không thèm coi.

Thằng Minh nhắc lại ý định của nó:

- Mầy cho tao mượn một cuộn phim nghe...

Thằng Long lấy đại một cuốn phim nằm ở trên cùng đưa cho thằng Minh. Nó chộp lẹ, bỏ vào cặp sợ vì thằng Long mập đổi ý.

Hôm sau, thằng Minh đưa cuộn phim nó mượn được ở nhà thằng Long mập cho chú Hai Ngon:

- Con có cuộn phim mới cho chú mượn chiếu hôm nay. Chiếu xong chú đưa lại con để con trả cho bạn.

- Ờ, để tao chiếu thử xem phim gì. Nếu hay thì mầy cố gắng mượn tiếp nghe.

- Dạ, nhà nó nhiều phim, vô thiên lủng luôn.

Chú lắp phim vào máy. Thằng Minh quảng cáo giùm:

- Mại dô, coi tuồng mới đây. Tuồng mới vừa thổi, vừa coi đây...

Nghe nói có phim mới, tụi con nít nhao nhao đưa tiền để xem phim. Thằng Minh nói với chú:

- Con chưa biết phim gì nên để con coi chung với tụi nó. Biết được chuyện tuồng rồi con sẽ nói tuồng sau.

Chú Hai Ngon bắt đầu cho máy chiếu phim chạy. Chú cũng mở cái lỗ nhỏ để xem. Tựa đề cuốn phim là tiếng Tây, tiếng u gì đó, chú đâu có biết. Chú thấy một thằng Tây và một bà đầm, ngồi trên ghế cười cười, nói nói rồi thằng Tây đè bà đầm xuống hun. Tụi nhỏ đang xem phim cười ré lên, thằng Ti nói:

- Ghê quá, tụi Tây nó ngậm miệng, phun nước miếng vô miệng nhau tụi bay ơi...

- Thằng Tây lột áo bà đầm kìa, còn rờ vú nữa...

- Phim gì mà kỳ quá, không có bắn súng, đánh nhau gì hết, toàn ngậm miệng, hun nhau không.

Đang xem, chú Hai Ngon đâm hoảng liền tắt máy cho phim ngừng. Chú nói với tụi nhỏ:

- Trả tiền lại cho tụi bây nè. Tụi mầy còn nhỏ không xem phim này được.

- Phim này là phim gì vậy chú? - Thằng Minh thắc mắc.

- Phim này là phim cô-son.

- Cô-son là phim gì chú?

- Người Việt mình gọi là phim con heo.

- Con có thấy con heo nào đâu, toàn ông Tây bà đầm ngậm miệng nhau không mà!

Thằng Chim cười, nhận xét:

- Mà sao vú mấy bà Tây bự quá trời!

- Ừ, bự như trái dừa vậy.

Chú Hai Ngon ngắt lời:

- Tụi bây có lấy tiền lại hông?

Tụi con nít nhao nhao:

- Tuồng này ngộ chú, chiếu coi đi chú.

- Không có được. Thôi tao chiếu tuồng khác nghe.

Tụi nó phản đối:

- Lấy tiền lại. Không thèm xem tuồng cũ nữa.

Coi như sáng nay xe chiếu bóng thùng mất sở hụi, chú nói với thằng Minh:

- Chắc bữa nay tao chạy lên trường Ánh Bình Minh ở cầu bót [5] chiếu. Tụi học sinh sắp ra chơi rồi. À, quên nữa, mầy cho tao mượn cuộn phim, sáng mai tao trả.

Thằng Minh không bỏ lỡ dịp làm tiền:

- Con phải đưa nó một đồng, nó mới cho mượn phim đó chú ơi.

Chú Hai Ngon móc túi, lấy tiền ra đưa cho nó:

- Nè, tiền nè, nhưng mầy đừng nói với ai là mầy cho tao mượn phim này nghe!

Cầm tiền trong tay, thằng Minh nhe răng cười:

- Mai trả nghe chú. Mai chú không trả, phải thêm một đồng nữa đó.

Thằng Minh quay sang nói nhỏ với thằng Ti:

- Sao kỳ quá mậy?

- Kỳ cái gì?

- Hổng biết tại sao con “chim” tao nó ngổng quá trời. Tao nhớ hồi sáng tao có đi đái rồi mà..

Thằng Ti cũng thì thầm:

- “Chim” tao cũng vậy. Chắc là tụi mình phạm tội rồi mầy ơi... chết rồi. Cái này gọi là hóa đá đó.

- Hóa đá là cái gì?

- Má tao nói hễ mà trong đầu mầy nghĩ cái gì bậy bạ là cơ thể mầy sẽ dần dần hóa đá. Hồi nãy, tao nói thiệt với mầy, khi tao thấy cái bà Tây vú bự thì tao bị... hóa đá, chắc tao phạm tội nghĩ bậy rồi.

Thằng Minh thú nhận:

- Chắc má mầy nói đúng đó. Hồi nãy tao cũng nghĩ bậy. May mà mình mới coi có một chút. Thôi, không thèm coi phim con heo nữa. Coi là nghĩ bậy bạ, có ngày hóa đá cả thân người như hòn Vọng Phu thì thấy mẹ.

Sáng hôm sau, trước khi đi vào lớp, nó gặp chú Hai Ngon để đòi lại cuốn phim. Chú liền nói nhỏ với nó:

- Thằng bạn mầy còn cuộn phim nào giống như vầy hông? Cho tao mượn, tao đưa cho tiền.

- Chú đưa cuộn phim lại cho con, rồi con đổi cuộn phim mới cho.

Chú Hai Ngon đưa cho nó cuộn phim. Thằng Minh cất vào cặp, rồi đi học. Trong đầu nó thắc mắc không biết phim này là phim gì, toàn mấy con mẹ đầm để áo xống hở lộ, đâu có đánh đấm, bắn súng gì đâu, mà sao chú mê như vậy không biết. Chú không sợ hóa đá sao? Hay là nhà chú Hai Ngon có nuôi heo như nhà của nó?

Thằng Minh láu cá, nó muốn thử xem chú có nhớ phim mình đã xem hay không nên tuần sau, gặp chú, nó vẫn đưa lại cuộn phim cũ. Đúng là chú không nhớ phim mình đã xem nên khi xem xong cuộn phim thằng Minh mới đưa, chú cũng không nói gì ngoài chuyện kêu thằng này đổi cho chú cuộn phim mới. Phát hiện được điều này nên thằng Minh cứ nhận lại phim, vài hôm sau nó đưa lại cho chú cuộn phim này. Vì vậy, chỉ có một cuộn phim đi mượn mà thằng Minh kiếm được của chú Hai đến bốn đồng, coi như là nó lấy lại tiền coi phim của nó. Thằng Minh nghĩ trong lòng chắc cũng còn kiếm được thêm vài đồng nữa. Nhưng xui cho nó. Một ngày nọ, vừa ra khỏi đầu hẻm nó liền bị con Bông chận lại. Con nhỏ hỏi nó với giọng đàn chị, gay gắt:

- Cuộn phim này của mầy phải không?

Thằng Minh thấy có gì đó hơi nguy hiểm liền chối phắt:

- Sức mấy mà của tao, mậy.

- Tao tưởng của mầy tao đem trả, còn không phải thì tao đem đốt.

- Tại sao mầy tưởng của tao?

- Má tao nói là ba tao nói với bả là cuộn phim này mầy cho mượn.

Thằng Minh giả mù, sa mưa tìm hiểu thêm:

- Ờ... ờ hình như tao có cho ba mầy mượn một cuộn phim, không biết phải phim này không? Mà phim này chiếu tuồng gì vậy?

Con Bông lắc đầu:

- Tao không biết. Má tao không nói, nhưng má tao la ba tao quá.

- La cái gì?

- Ổng rình rình khi má tao đi đánh bài tứ sắc là ổng chiếu phim này ổng coi. Coi tới, rồi coi lui. Má tao sinh nghi nên cũng rình ổng. Sau khi má tao bắt tại trận ổng đang xem phim, má tao la “Đồ già dịch, già mà không nên nết, cứ coi phim tầm bậy, tầm bạ”, rồi bả tịch thu cuốn phim. Ổng nói là ổng mượn phim của mầy, phải trả lại cho mầy.

Thằng Minh tiếp tục nói hàng hai:

- Tao cũng không biết có phải cuộn phim này không vì tao đâu có máy chiếu mà biết. Nhưng nếu ba mầy nói là tao đưa thì chắc là đúng rồi. Thôi đưa lại cho tao đi để tao trả lại cho bạn. Tao cũng đi mượn mà.

Con Bông đưa cuộn phim cho nó, không quên sỉ vả:

- Khi nhìn thấy mặt mầy thì tao biết mầy xạo ke. Ba tao hư là cũng tại mầy. Tao nói ba tao đừng có chơi với mầy mà ổng cũng chơi để lây tật xấu...

Thằng Minh nổi nóng:

- Đồ bà chằn lửa. Ba mầy hư là tại ổng có một đứa con gái, dữ như bà chằn chớ không phải vì chơi với tao. Xí... tao đâu có thèm chơi với ổng mậy...

Lúc này, tụi thằng Chim, thằng Út đẹt cũng vừa đi ra đầu xóm. Con Bông cảm thấy chửi lộn không lại với mấy thằng “tặc tử” này, đành trề môi, xí một tiếng dài rồi nhảy lên chiếc xe đạp phóng đi.

Chú thích:

[1] Tiếng Anh: số 1, hay nhất.

[2] Nay là trường Trung học cơ sở Bình Tây.

[3] Club: câu lạc bộ.

[4] Ban nhạc Beatles, còn được gọi là “Tứ quái”.

[5] Trước 75 còn gọi là câu chữ U, bắc từ góc đường Lê Quang Liêm - Phạm Phú Thứ (nay là góc đường Phạm Phú Thứ - Võ văn Kiệt, quận 6) sang bến Bình Đông (quận 8). Câu này đã bị phá dỡ.