Chương XI CON DAO TRONG BÓNG TỐI
Trong khi họ chuẩn bị đi ngủ trong quán trọ ở Bree, bóng tối phủ lên Trấn Hươu; một màn sương lạc vào mấy thung lũng nhỏ và men bờ sông. Ngôi nhà ở Hõm Crick đứng im lìm. Bolger Bự thận trọng mở cửa ra vào nhòm ra ngoài. Suốt cả ngày một cảm giác kinh sợ không ngừng tráo ứ lên trong cậu, và cậu không tài nào bình tĩnh hay lên giường đi ngủ nổi: mối đe dọa nào đó đang ủ mầm trong không gian ban đêm nghẹn thở. Trong lúc cậu chằm chằm nhìn vào bóng tối âm u, có bóng đen đi chuyển bên dưới lùm cây; cổng dường như tự động mở rồi đóng lại không một âm thanh. Nỗi kinh hoàng chụp lấy cậu. Cậu lùi thụt lại, và trong khoảnh khắc đứng run lẩy bẩy trong sảnh. Rồi cậu khóa cửa lại.
Đêm sâu thêm. Có âm thanh êm êm của lũ ngựa bị dắt lén lút dọc đường làng. Chúng dừng lại ở bên ngoài cổng, rồi ba bóng đen đi vào, giống những cái bóng của đêm tối bò ngang qua sân. Một tên tiến tới cửa, hai tên còn lại mỗi tên tới một góc nhà, rồi chúng đứng yên đó lặng phắc như bóng dưới chân tảng đá, trong lúc đêm nhọc nhằn trôi. Căn nhà và lùm cây im lặng dường như nín thở chờ đợi.
Nghe chút khuấy động nhạt nhòa trong đám lá, một con gà trắng gáy tít đằng xa. Canh giờ lạnh lẽo trước bình minh đang trôi đi. Bóng người bên cửa cử động. Trong bóng tối không trăng sao một lưỡi dao rút ra sáng lóe, như thể một luồng sáng lạnh vừa rời vỏ. Một cú đập, êm mà nặng trịch, và cánh cửa rung bần bật
“Nhân danh Mordor, mở cửa!” một giọng the thé đe dọa cất lên.
Sau cú đập thứ hai cánh cửa chịu thua, đổ lật ra sau, thớ gỗ bắn tung, khóa vỡ. Ba bóng đen nhanh chóng đi vào.
Đúng lúc ấy, giữa lùm cây gần đó, tiếng tù và rống lên. Âm thanh xé nát đêm tối như ngọn lửa trên một đỉnh đồi.
DẬY! CÓ BIẾN! CHÁY! KẺ THÙ! DẬY!
Bolger Bự chẳng phải vừa ngồi không rảnh rỗi. Vừa nhìn thấy những hình thù đen tối bò ra từ khu vườn, cậu đã biết ngay rằng cậu phải chạy, không thì tiêu tùng. Và cậu chạy thật, ra khỏi cửa sau, băng vườn, và qua hết mấy mảnh ruộng. Khi cậu đến ngôi nhà gần nhất, cách xa hơn cả dặm, cậu sụp xuống ngưỡng cửa. “Không, không, không!” cậu luôn miệng la. “Không, không phải tôi! Tôi không giữ nó!” Mất một lúc rồi ai đó mới luận ra cậu đang lảm nhảm về chuyện gì. Cuối cùng họ cũng hiểu ra rằng kẻ thù đang ở Trấn Hươu, những kẻ xâm nhập lạ lùng nào đó từ phía Rừng Già. Và rồi họ không mất thêm thời gian nữa.
CÓ BIẾN! CHÁY! KẺ THÙ!
Nhà Hươu Bia Rum đang thổi Tù Và hiệu lệnh Trấn Huơu, vốn chẳng được nghe tiếng suốt một trăm năm qua, kể từ hồi bọn chó sói trắng sục đến trong Mùa Đông Khốc Liệt, khi mà dòng sông Bia Rum Đun bị đóng băng hoàn toàn.
DẬY! DẬY!
Đã nghe thấy những tiếng tù và trả lời tít đằng xa. Hiệu lệnh báo nguy đang truyền đi. Những bóng đen đào tẩu khỏi căn nhà. Một trong số chúng đánh rơi chiếc áo choàng Hobbit trên bậc thềm, trong lúc mải chạy. Trên đường làng tiếng vó ngựa túa ra, rồi dồn dập thành phi nước đại, nện mất hút vào trong bóng tối. Khắp Hõm Crick vang âm thanh tiếng tù và thổi, và những giọng la lối lẫn chân chạy. Song các Kỵ Sĩ Đen đã phi như bão lốc ra cổng Bắc. Cứ mặc bọn người bé tí thổi tù và! Sauron sẽ giải quyết chúng sau. Trong lúc này chúng có sứ mệnh khác nữa: chúng đã biết là ngôi nhà trống không và chiếc Nhẫn đã đi rồi. Chúng xồ qua những người gác cổng rồi mất hút khỏi Quận.
Lúc đầu đêm, Frodo tỉnh dậy sau cơn ngủ li bì, bất thình lình, như thể tiếng động hoặc sự hiện diện nào đó làm kinh động cậu. Cậu thấy Sải Chân Dài vẫn đang ngồi tỉnh rụi trên ghế bành: đôi mắt anh lóe sáng trong ánh lửa lò đã được cời lên từ bao giờ, đang cháy sáng rực rỡ; song không hề có ý động cựa.
Frodo nhanh chóng ngủ trở lại; song những giấc mơ của cậu lại bị tiếng ồn của gió và tiếng móng ngựa phi nước đại quấy rầy. Cơn gió dường như đang cuộn xoắn quanh ngôi nhà, rung lắc ngôi nhà; và tít xa cậu nghe thấy một tiếng tù và rúc điên dại. Cậu mở mắt, nghe tiếng một con gà trống gáy khí thế trong sân. Sải Chân Dài đã vén rèm đẩy mở hai chớp cửa nghe đánh keng. Ánh sáng xám đầu tiên của ngày mới tràn ngập căn phòng, không khí lạnh tràn vào qua cửa sổ để ngỏ.
Đánh thức tất cả bọn họ dậy xong, Sải Chân Dài lập tức dẫn đường sang dãy phòng ngủ của họ. Nhìn mấy căn phòng, họ lấy làm mừng rằng đã làm theo lời khuyên của anh; các cửa sổ bị bật mở, đang đung đưa lủng lẳng, rèm bay phần phật; giường bị xô đẩy lung tung, gối ống bị rạch, liệng khắp sàn; chiếc thảm màu nâu rách tươm từng mảnh.
Sải Chân Dài lập tức đi gọi lão chủ quán. Lão Bơ Gaí tội nghiệp nom ngái ngủ và kinh hãi. Lão đã hầu như cả đêm không nhắm nổi mắt (ấy là lão bảo vậy), vậy mà lão chẳng hề nghe thấy tiếng động nào.
“Chưa bao giờ có sự thế này xảy ra ở thời của tôi!” lão la lên giơ hai tay kinh hãi. “Khách không ngủ nổi trong giường của họ, gối ống tốt đẹp hỏng hết cả! Ta sẽ còn đi đến đâu nữa đây?”
“Đến thời kỳ tăm tối,” Sải Chân Dài đáp. “Nhưng hiện tại thì lão có thể được yên, chừng nào lão dứt được chúng tôi đi. Chúng tôi sẽ đi ngay lập tức. Khỏi cần bận tâm về bữa sáng: một món đồ uống và một miếng vừa đứng vừa ăn cũng xong. Mấy phút nữa chúng tôi sẽ gói ghém chằng buộc đâu vào đấy.”
Lão Bơ Gai quày quả đi lo liệu cho lũ ngựa lùn của họ được sửa soạn sẵn sàng, cũng là để lấy cho họ một “miếng đứng ăn”. Nhưng ngay lập tức, lão quay lại, mất hết cả tinh thần. Lũ ngụa lùn đã biến mất tăm! Cửa chuồng ngựa bị mở toang hết cả hồi đêm, còn lũ vật thì biến đâu mất hết: chẳng phải mỗi mấy con ngựa lùn của Merry, mà tất cả ngựa nghẽo thú vật khác tại đấy cũng vậy.
Frodo nghe tin tức này mà suy sụp hẳn. Họ sao có thể hy vọng cuốc bộ đến được Thung Đáy Khe, trong khi kẻ thù thì cưỡi ngựa truy đuổi? Có lẽ nên khởi hành đi lên Cung Trăng là vừa rồi. Sải Chân Dài ngồi yên lặng hồi lâu, chăm chú nhìn các Hobbit, như thể anh đang cân lượng sức mạnh và đức can trường của họ.
“Ngựa lùn cũng chẳng giúp ta chạy thoát các kỵ sĩ đâu,” cuối cùng anh nói, vẻ trầm ngâm, như thể anh đoán ra Frodo dự định điều gì. “Chúng ta cũng chẳng đi chậm hơn mấy khi cuốc bộ, trên những con đường tôi dự tính sẽ đi. Tôi đã định không có chuyện này vẫn cứ phải đi bộ mà. Chính lương thực và các thứ dự trữ mới khiến tôi lo lắng. Chúng ta không thể mong đợi kiếm ra thức gì đó để ăn từ đây đến Thung Đáy Khe, ngoại trừ những thứ mang theo mình, nên chúng ta sẽ phải mang vô khối theo mà để dành; bởi ta có thể bị cản trở, hoặc buộc phải đi vòng quanh, xa hẳn lối đi thẳng. Các cậu sẵn sàng cõng được chừng nào trên lưng đây?”
“Phải mang chừng nào thì mang chừng ấy,” Pippin nói, tâm trạng chùng hẳn xuống, song vẫn cố tỏ ra rằng mình rắn rỏi hơn so với bề ngoài (hay cảm thấy trong lòng).
“Tòi có thể mang bằng hai nguời,” Sam nói vẻ chống chế.
“Không làm được gì hay sao, ông Bơ Gai?” Frodo hỏi. “Chẳng nhẽ chúng ta không thể kiếm được một cặp ngựa lùn trong làng, hay thậm chí một con chỉ để cõng hành lý thôi? Tôi không cho là ta có thể thuê, nhưng ta có thể mua được,” cậu nói thêm, đầy nghi hoặc, tự hỏi liệu cậu có đủ tiền trang trải việc này không.
“Tôi ngờ lắm,” lão chủ quán rầu rĩ nói. “Hai ba con ngựa lùn còn cưỡi được hiện có ở Bree đều nhốt trong cái chuồng ngựa trong sân quán tôi đấy, và giờ chúng mất tiêu rồi. Còn như những con vật khác, ngựa hay là ngựa lùn để kéo hay làm chuyện khác, ở Bree có rất ít, và chúng không phải để bán đâu. Nhưng tôi sẽ cố hết sức. Tôi sẽ tìm bằng được thằng Bob, sai nó đi một vòng ngay khi có thể.”
“Phải,” Sải Chân Dài lưỡng lự nói, “lão nên làm thế thì hơn. Tôi sợ chúng ta sẽ phải cố kiếm chí ít một con ngựa lùn. Nhưng thế là chấm hết hy vọng khởi hành sớm, và chuồn đi thật êm! Chúng ta có rúc tù và thông báo khởi hành thì cũng không ồn hơn. Chính là một phần kế hoạch của bọn chúng đấy, không còn nghi ngờ gì nữa,”
“Cũng có một chút an ủi,” Merry lên tiếng, “mà còn hơn một chút, tôi hy vọng thế: chúng ta có thể ăn điểm tâm trong khi chờ đợi - ngồi xuống mà ăn. Tóm lấy thằng Nob nào!”
Chung cuộc là họ chậm mất hơn ba giờ. Bob quay về báo cáo rằng dù bằng tình hay bằng tiền thì cũng vẫn không đổi được ngựa nghẽo hay ngựa lùn nào khắp quanh vùng lân cận đây - ngoại trừ một con: Bill Dương Xỉ có một con mà khả năng hắn sẽ bán. “Một sinh vật già nua tội nghiệp ốm đói thôi đấy,” Bob bảo; “vậy mà hắn không chịu chia tay nó dưới gấp ba lần thực giá, vì đã thấy các ngài bị đặt vào thế bí ra sao, nếu mà tôi hiểu đúng Bill Dương Xỉ.”
“Bill Dương Xỉ?” Frodo nói. “Liệu có mánh gì chăng? Có thể nào con vật rồi sẽ vọt về với hắn cùng toàn bộ đồ đoàn của ta, hoặc giả giúp hắn dò đường của ta sao đó?”
“Biết đâu đấy,” Sải Chân Dài nói. “Song tôi không sao tưởng tượng nổi có con vật nào chạy trở về nhà hắn, một khi đã bỏ đi được. Tôi cho đấy chỉ là ý nghĩ vuốt đuôi của ông chủ Dương Xỉ tử tế thôi: chỉ là một cách tăng lợi nhuận cho hắn từ vụ làm ăn này. Mối nguy chính ấy là con vật tội nghiệp có lẽ đang ở ngưỡng cửa tử rồi. Nhưng có vẻ không còn lựa chọn nào khác. Hắn ta muốn đổi gì?”
Cái giá của Bill Dương Xỉ là mười hai đồng xu bạc; và như thế quả tình gấp ba lần giá ngựa lùn ở những vùng này. Nó đúng là một con vật xương xẩu, đói ăn, ủ rũ; nhưng ít ra nom nó chưa giống đang hấp hối. Lão Bơ Gai tự mình trả tiền con vật, còn cho Merry mười tám xu nữa coi như chút ít bồi hoàn cho mấy con bị mất. Lão là người thực thà, cũng dư dật theo như mức sống ở Bree; song ba mươi xu bạc là một cú đau xót cho lão, vả lại bị Bill Dương Xỉ lừa gạt càng khiến cú đau thêm phần khó chịu.
Thực tế là hóa ra cuối cùng lão gặp hên. Hóa ra là chỉ một con ngựa quả thực đã bị ăn trộm. Những con còn lại bị lùa tứ tán, hoặc chạy thục mạng vì kinh hoảng, và rồi được tìm thấy khi lang thang ở những xó xỉnh khác nhau khắp Đạo Bree. Lũ ngựa lùn của Merry chạy trốn cùng nhau, nên cuối cùng (vì khá là khôn ngoan) chúng lần được đường về Vệt Đồi tìm Bướu Ú. Vậy nên chúng đến nương bóng che chở của Tom Bombadil trong chốc lát, và đã vô cùng sung sướng. Song khi tin tức về những sự kiện ở Bree đến tai Tom, Tom bèn gửi chúng về cho lão Bơ Gai, lão này thế là vớ bẫm năm con vật với một cái giá quá hời. Chúng phải lao động cực nhọc hơn khi đến Bree, nhưng Bob đối xử với chúng tử tế; vậy nên về đại thể chúng được may mắn: chúng thoát một cuộc hành trình hiểm nguy và tăm tối. Nhưng chúng chẳng bao giờ đến được Thung Đáy Khe.
Tuy nhiên, trước mắt lúc bấy giờ lão Bơ Gai chỉ biết tiền của lão đã ra đi mãi mãi. Hơn nữa lão còn những rắc rối khác. Bởi có ngay một cơn ồn ĩ ghê gớm khi các khách đang lưu trú trở dậy nghe được tin về cuộc đột kích quán trọ. Nhóm lữ khách miền Nam mất vài con ngựa, liền to tiếng buộc tội chủ quán, cho đến khi sự tình rõ ra là một người trong số họ cũng đã biến mất trong đêm, không ai khác ngoài gã bạn mắt lác của Bill Dương Xỉ. Nghi ngờ lập tức rơi ụp xuống hắn.
“Nếu các vị chọn bạn bè với một tên trộm ngựa, còn rước hắn vào nhà tôi,” lão Bơ Gai giận dữ nói, “các vị nên tự động mà trả tiền bồi thường mọi thiệt hại, chứ không phải đến hét vào mặt tôi. Đi mà hỏi Dương Xỉ xem bạn hữu tốt đẹp của các người ở đâu!” Song có vẻ hắn chẳng phải bạn bè của ai hết, và không ai có thể nhớ ra hắn đã nhập bọn với bọn họ từ lúc nào.
Sau bữa điểm tâm sáng, nhóm Hobbit phải đóng gói lại hành lý, nhặt nhạnh thêm nhu yếu phẩm cho chuyến đi mà bấy giờ họ chắc chắn sẽ lâu lắc hơn. Cuối cùng họ cũng khởi hành khi đã sát sạt mười giờ. Đến lúc bấy giờ toàn thể Bree đã xôn xao vì phấn khích. Cú biến mất của Frodo; sự xuất hiện của các kỵ mã áo choàng đen; biến cố cướp tàu ngựa; và tin tức không hề thứ yếu là Sải Chân Dài, anh chàng Tuần Du đã gia nhập đoàn Hobbit bí hiểm, tất cả hợp thành một câu chuyện kể sẽ còn bị bàn tán nhiều năm ròng không sự biến gì. Hầu hết cư dân các làng Bree và Staddle, cả nhiều người từ mãi Combe và Archet, đều tụ tập trên đường để xem đoàn lữ khách khởi hành. Những khách trọ khác trong quán thì đứng bên cửa ra vào hoặc thò cổ ra ngoài cửa sổ.
Sải Chân Dài đã đổi ý, quyết định rời Bree theo đường lớn. Mọi nỗ lực khởi hành bằng miền rừng quê ngay lập tức chỉ tổ khiến rắc rối trầm trọng hơn: phân nửa cư dân sẽ lẵng nhẵng đi theo họ, để xem họ mưu tính chuyện gì, và ngăn không cho họ đi tắt qua đất nhà mình.
Họ nói lời giã từ Nob và Bob, cáo biệt lão Bơ Gai sau vô số lời cảm tạ. “Tôi hy vọng chúng ta sẽ tái ngộ một ngày nào đó, khi tình hình lại một lần nữa dễ chịu,” Frodo nói. “Tôi không mong gì hơn được bình yên mà lưu lại nhà ông một thời gian.”
Họ nặng nề bước đi, lo âu và chán nản, dưới con mắt giám sát của cả đám đông. Chẳng phải mọi khuôn mặt đều thân thiện, cũng chẳng phải mọi lời lẽ gào lên đều tử tế. Song hầu hết người Đạo Bree dường như đều kính sợ Sải Chân Dài, và những kẻ bị anh trừng mắt nhìn tới đều ngậm miệng lại rồi dạt ra xa. Anh bước đi đầu với Frodo; sau đó đến Merry và Pippin; cuối cùng đến Sam dắt con ngựa lùn tội nghiệp bị chất tối đa số hành lý mà họ đành lòng chất; tuy nhiên con vật nom đã bớt rầu rĩ, như thể nó tán thưởng sự thay đời đổi vận này. Sam đang đăm chiêu nhai một quả táo. Cậu có hẳn một túi đầy: món quà chia tay của Nob và Bob. “Táo cho khi cuốc bộ, tẩu cho khi ngồi nghỉ,” câu nói. “Nhưng tôi cho là chẳng mấy chốc nữa thôi tôi sẽ nhớ cả hai món này.”
Đoàn Hobbit không để ý gì đến những mái đầu tọc mạch thò ra ngoài mấy cửa ra vào, hay nghển qua mấy đoạn tường rào, lúc họ đi qua. Song khi họ đến gần cổng ngoài, Frodo thấy một ngôi nhà tồi tàn tăm tối đằng sau bờ giậu rậm rì: ngôi nhà cuối cùng trong làng. Ở một của sổ cậu thoáng thấy một khuôn mặt vàng bủng, với cặp mắt liếc xéo quỷ quyệt; nhưng khuôn mặt mất hút ngay lập tức.
“Vậy ra đấy là nơi gã miền Nam kia đang lẩn trốn!” cậu nghĩ. “Nom gã giống yêu tinh đến quá nửa ấy chứ!”
Bên kia bờ giậu xuất hiện thêm một người đàn ông trơ tráo nhìn trừng trừng. Gã có cặp lông mày đen rậm, đôi mắt đen sẫm đầy khinh miệt; cái mồm rộng của gã vén một nụ cười chế nhạo. Gã đang hút tẩu thuốc ngắn màu đen. Họ vừa lại gần, gã liền bỏ tẩu thuốc khỏi mồm khạc nước miếng.
“Chào buổi sáng, Cẳng Dài!” gã chào. “Khởi hành sớm nhỉ? Cuối cùng cũng tìm thấy vài người bạn, hả?” Sải Chân Dài gật đầu, song không trả lời.
“Chào buổi sáng, các anh bạn bé nhỏ!” gã nói với số còn lại. “Tôi cho là các vị biết các vị đã nhận lời với ai phỏng? Nghĩa là chính Sải Chân Dài Chớ-dây-vào đấy! Dù tôi còn nghe được vài cái tên khác không hay hớm lắm. Đêm nay chớ dại mà ngủ! Còn mày nữa, Sam còi, chớ có đi hành hạ con ngựa lùn già nua tội nghiệp của tao! Toẹt!” Gã lại khạc nước miếng.
Sam quay ngoắt lại. “Còn ngươi, thằng Dương Xỉ kia!” chú nói, “cất cái bản mặt xấu xí của ngươi đi, không thì bị đau này “ Bất thình lình đánh tách, nhanh như chớp, một quả táo rời tay chú bay trúng giữa mũi Bill. Gã cúi người quá chậm, và tiếng chửi rủa vọng ra từ sau bờ giậu. “Phí cả quả táo ngon,” Sam nói vẻ tiếc rẻ, đoạn sải bước đi tiếp.
Cuối cùng họ cũng bỏ ngôi làng lại đằng sau. Đám hộ tống toàn trẻ con và những người lang thang dật dờ theo họ nãy giờ đã thấm mệt nên đến chỗ cổng Nam thì lộn lại. Đi qua cổng, họ tiếp tục xuôi Đường Cái thêm vài dặm. Con đường uốn về bên trái, ôm lấy chân đồi Bree mà lượn vòng trở lại trục đường thẳng sang Đông, rồi bắt đầu chạy ruôn ruốt xuôi xuống miền đất rừng. Phía bên trái họ có thể thấy một vài ngôi nhà con người và hốc Hobbit làng Staddle trên những sườn đồi thoai thoải hơn phía Đông Nam; dưới một thung sâu mãi phía Bắc Đường Cái có những làn khói mảnh bốc lên đánh dấu vị trí làng Combe; Archet thì khuất giữa cây rừng xa hơn nữa.
Sau khi Đường Đông chạy xuống thêm chút nữa, bỏ lại đồi Bree đứng thành vệt nâu sừng sững đằng sau, họ bắt gặp một lối mòn hẹp dẫn xa hẳn về hướng Bắc. “Đến đây, chúng ta phải rời vùng đồng trống và phải ẩn núp rồi,” Sải Chân Dài nói.
“Mong không phải một ‘lối tắt’,” Pippin nói. “Lối tắt qua rừng vừa mới đây của chúng tôi kết thúc thật thảm họa.”
“À, nhưng lúc ấy các cậu chưa có tôi đi cùng,” Sải Chân Dài cười lớn. “Lối của tôi, bất kể dài hay tắt, đều sẽ không sai lầm.” Anh đưa mắt nhìn ngược rồi xuôi Đường Cái. Không một bóng người; nên anh mau chóng dẫn đường xuống thung lũng chìm trong cây.
Kế hoạch của anh, trong chừng mực họ hiểu được mà không cần biết rõ vùng đất này, là đầu tiên đi về hướng Archet, song sau đó rẽ phải đi tiếp về hướng Đông, và rồi cố gắng hướng thật thẳng qua miền đất hoang đến Đồi Đỉnh Gió. Cứ cách ấy nếu mọi việc suôn sẻ, họ sẽ rút gọn được một vòng cung Đường Đông rất lớn, vì đường vòng xuống Nam sau đây một quãng tránh các đầm lầy Nước Muỗi Vằn. Nhưng dĩ nhiên họ sẽ phải băng qua các đầm lầy, và mô tả của Sải Chân Dài về chúng chẳng khiến ai thích thú.
Tuy vậy, cứ như hiện thời, chuyến cuốc bộ không kém phần dễ chịu. Thực ra, giá chẳng có mấy biến cố khó chịu đêm trước, hẳn họ đã tận hưởng đoạn hành trình này một cách nhiệt tình hơn hẳn so với bất kể đoạn nào cho tới lúc bấy giờ. Mặt trời đang tỏa sáng, trong veo mà không quá nóng. Cây rừng trong thung lũng hãy còn chưa trụi lá và rực rỡ sắc màu, nên không gian dường như yên ả và trong lành. Sải Chân Dài tự tin dẫn dắt họ giữa bao nhiêu lối mòn giao nhau, mặc dầu nếu chỉ có một mình họ hẳn sẽ lạc ngay. Anh đang chọn một tuyến đường dích dắc với nhiều chỗ rẽ và ngoặt thình lình, hòng cản bước truy đuổi.
“Bill Dương Xỉ sẽ quan sát xem ta rời Đường Cái ở đâu, chắc chắn vậy,” anh nói; “mặc dầu tôi không nghĩ hắn ta sẽ tự mình đi theo chúng ta đâu. Hắn hiểu vùng đất quanh đây khá kỹ càng nhưng hắn biết mình không phải đối thủ của tôi ở trong rừng. Tôi chỉ sợ những gì hắn đi kể lể với kẻ khác. Tôi không cho là bọn chúng ở xa xôi lắm. Nếu bọn chúng nghĩ chúng ta đi về làng Archet, sẽ hay hơn rất nhiều.”
Bất kể là bởi tài khéo của Sải Chân Dài hay vì lý do nào khác, họ không thấy dấu vết nào, không nghe được âm thanh nào của bất kể sinh vật sống nào khác suốt cả ngày hôm ấy: cả hai chân (trừ lũ chim), lẫn bốn vó, trừ một con cáo và vài con sóc. Ngày kế tiếp họ bắt đầu nhằm thẳng hướng Đông mà tiến; mà tất thảy vẫn yên ả và thanh bình. Vào ngày thứ ba sau khi rời khỏi Bree họ ra khỏi rừng Chet. Mặt đất vẫn dốc xuống đều đặn kể từ lúc họ từ Đường Cái rẽ ngang, và bây giờ họ đi vào một miền đồng quê bằng phẳng rộng lớn, khó xoay xở hơn nhiều. Họ đã ở bên ngoài biên giới Đất Bree khá xa, giữa chốn hoang dã không đường mòn, và đang tiến gần đến vùng đầm lầy Nước Muỗi Vằn.
Bấy giờ nền rừng trở nên ẩm ướt, và ở nhiều chỗ lầy lội đây đó họ bất gặp những vụng nước, cả các dải lau sậy bát ngát tràn ngập tiếng líu lo của lũ chim nhỏ ẩn khuất. Họ phải chọn lối đi cẩn thận để giữ cho chân khô lẫn lộ trình không chệch. Thoạt tiên họ tiến lên bằng tốc độ vừa phải, nhưng rồi càng đi, đường lối càng trở nên chậm rề và hiểm trở hơn. Vùng đầm lầy phản trắc khiến người ta bối rối, qua các bãi lầy quanh co không có lối mòn cố định khiến ngay cả dân Tuần Du cũng khó dò dẫm qua được các bãi lầy sụt lún. Ruồi bắt đầu hành hạ họ, không trung đầy những cụm mây muỗi vằn bé xíu bò vào ống tay áo, vào quần chẽn lẫn trong mũ họ.
“Tôi đang bị ăn tươi nuốt sống!” Pippin la lên. “Nước Muỗi Vằn mốc xì! Có nhiều muỗi vằn hơn cả nước!”
“Chúng sống bằng gì khi không bắt được Hobbit mà ăn nhỉ?” Sam vừa hỏi vừa gãi cổ.
Họ mất cả ngày khốn khổ ở vùng đất hoang vắng khó chịu ấy. Chỗ dựng trại của họ ẩm ướt, lạnh lẽo và bất tiện; lũ côn trùng cắn đốt chẳng để cho họ ngủ. Cũng có những sinh vật đáng tởm lởn vởn trong lau sậy và búi cỏ mà cứ căn giọng chúng thì là họ hàng ma quỷ của loài dế. Có đến hàng nghìn con, và bọn chúng đồng thanh rúc rích, níc-bờ-ríc, níc-bờ-ríc, không ngừng nghỉ cả đêm cho đến khi các Hobbit của chúng ta gần như phát điên.
Ngày hôm sau, tức ngày thứ tư, chả khá hơn mấy, và ban đêm cũng khó chịu không kém. Bọn Ních Bờ Rích (như Sam gọi) đã bị bỏ lại đằng sau, muỗi vằn thì vẫn bám theo họ.
Trong lúc Frodo nằm, mệt mỏi nhưng không sao nhắm nổi mắt cậu thấy dường như xa xa xuất hiện một ánh sáng trên bầu trời đằng Đông: ánh sáng lóe lên rồi mờ đi nhiều lần. Chưa phải bình minh, bởi vẫn còn vài giờ nữa.
“Ánh sáng gì vậy?” cậu hỏi Sải Chân Dài vừa mới trở dậy, đang đứng nhìn chăm chăm đêm tối phía trước.
“Tôi không rõ,” Sải Chân Dài trả lời. “Xa quá không xác định được. Giống như sét nảy từ những đỉnh đồi lên vậy.”
Frodo lại nằm xuống, nhưng suốt một lúc lâu cậu vẫn thấy những ánh lóe sáng trắng, và in trên nền sáng ấy bóng Sải Chân Dài tối lênh khênh, đứng yên lặng và cảnh giác. Cuối cùng cậu chìm vào giấc ngủ bất an.
Ngày thứ năm họ chưa đi được bao xa thì đã bỏ những vụng nước rải rác và các bãi lau vũng đầm lầy lại đằng sau. Đất phía trước họ lại bắt đầu dốc lên dần dần. Tít đằng xa phía Đông bấy giờ đã có thể thấy một vệt đồi. Quả đồi cao nhất ở bên phải vệt đó, hơi cách xa những quả đồi còn lại. Đỉnh đồi này hình nón, hơi bẹt trên chóp.
“Đỉnh Gió đấy,” Sải Chân Dài nói. “Đường Cũ chúng ta đã bỏ lại mãi tít bên phải kia chạy về mé Nam Đỉnh Gió và cách chân Đỉnh Gió không xa. Chúng ta có thể đến được đó khoảng trưa mai, nếu ta đi thẳng. Tôi cho là ta nên làm thế thì hơn.”
“Anh có ý gì?” Frodo hỏi.
“Ý tôi là: chúng ta có đến được đó thật, cũng chưa chắc sẽ gặp phải cái gì. Nó rất gần Đường Cái.”
“Nhưng chắc chắn chúng ta đang hy vọng tìm thấy ông Gandalf ở đó phải không?”
“Phải, nhưng hy vọng rất mong manh. Nếu ông ấy có đến lối này, vẫn có thể ông ấy không qua Bree, và như vậy biết đâu ông ấy không biết chúng ta đang làm gì. Dù thế nào đi nữa, trừ phi may mắn mà chúng ta đến nơi gần như cùng lúc, còn thì chúng ta sẽ lạc nhau; đợi lâu ở đó sẽ không an toàn cho cả ông ấy lẫn chúng ta. Nếu bọn Kỵ Sĩ không tìm được chúng ta trong vùng hoang, rất có khả năng chúng sẽ tự tìm đến Đỉnh Gió. Nó bao quát một vùng quang cảnh rộng lớn xung quanh. Thực tế là từ trên đỉnh đồi ấy, vô khối chim chóc và muông thú ở vùng này có thể thấy chúng ta đứng đây. Không phải con chim nào cùng đáng tin, và có nhiều loại gián điệp xấu xa hơn cả chúng nữa.”
Các Hobbit lo lắng nhìn những quả đồi đằng xa. Sam nhìn lên bầu trời nhợt nhạt, chỉ sợ sẽ thấy những con diều hâu hay đại bàng đang bay liệng bên trên đầu với cặp mắt sáng quắc không thân thiện. “Anh khiến tôi cảm thấy khó chịu bơ vơ rồi đấy, Sải Chân Dài!”
“Anh khuyên chúng tôi phải làm gì?” Frodo hỏi.
“Tôi nghĩ,” Sải Chân Dài chậm rãi trả lời, như thể anh không hoàn toàn chắc chắn, “có lẽ tốt nhất là phải từ đây đi càng thẳng càng tốt về hướng Đông, để đến được vệt đồi thay vì Đỉnh Gió. Ở đó chúng ta có thể đi vào một lối mòn mà tôi biết chạy quanh chân vệt đồi ấy; lối mòn sẽ đưa chúng ta đến Đỉnh Gió từ phía Bắc, đỡ lộ mình hơn. Rồi những gì cần thấy chúng ta sẽ thấy.”
Cả ngày hôm đó họ lê bước nặng nhọc, cho đến khi đêm sớm lạnh lẽo ập xuống. Đất trở nên khô hơn và cằn cỗi hơn; những làn sương cùng hơi ẩm thì lẩn khuất đằng sau họ bên trên các bãi lầy. Một vài con chim u buồn hết tu huýt lại than vãn cho đến khi vầng mặt trời đỏ tròn vành vạnh từ từ chìm vào trong bóng tối đằng Tây; rồi cảnh im lặng trống rỗng bao trùm. Các Hobbit tưởng đến ánh hoàng hôn mềm mại xiên xiên qua bao cửa sổ Đáy Bao tươi vui thuở xa xăm.
Lúc cuối ngày họ đến một dòng suối lững lờ từ trên đồi chảy xuống để rồi mất tăm trong đất đầm lầy tù đọng, đi theo dòng ngược lên dọc bờ suối trong lúc ánh sáng còn lưu lại. Lúc họ nghỉ lập trại bên dưới mấy cây tổng quán sủi còi cọc ven bờ suối thì đã vào đêm. Đằng trước giờ lừng lững in trên nền trời mờ tối những lưng đồi trọc dãi gió. Đêm ấy họ cắt cử ca gác, và Sải Chân Dài hình như không hề ngủ. Mặt trăng đang tròn dần, và trong những giờ đầu buổi tối ánh sáng xám lạnh lẽo trải khắp mặt đất.
Sáng hôm sau họ lại khởi hành ngay sau bình minh. Không trung ướt đẫm sương giá, và bầu trời màu xanh dương trong lọt. Các Hobbit cảm thấy sảng khoái trở lại, như thể vừa được một đêm ngủ một mạch. Họ đã dần quen với việc cuốc bộ thật nhiều theo khẩu phần ăn ít ỏi, giá nào cũng ít hơn mức người ở Quận hẳn sẽ nghĩ là đủ để cho đôi chân không khuỵu xuống. Pippin tuyên bố rằng Frodo giờ trông to gấp đôi bộ dạng Hobbit khi trước.
“Lạ quá,” Frodo nói, thít dây lưng chặt thêm, “vì rằng thực tế là anh đã gầy đi khá nhiều rồi. Anh hy vọng quá trình gầy dần đi sẽ không tiếp diễn liên tu bất tận, bằng không anh sẽ thành ma mất.”
“Đừng nói những chuyện như thế!” Sải Chân Dài vội bảo, với vẻ khẩn thiết bất ngờ.
Những quả đồi gần lại. Chúng tạo thành một vệt đồi chung nhấp nhô, thường cao lên suýt soát cả ba bốn trăm mét, thảng hoặc đây đó lại sụt xuống thành khe thấp hoặc con đèo dẫn hút vào vùng đất đằng Đông xa xa. Dọc đỉnh vệt đồi ấy các Hobbit có thể thấy nhiều thứ nom như tàn tích các bức tường rêu cỏ phủ xanh và mương hào, và dưới những khe thấp kia vẫn sừng sững các công trình đá cổ đổ nát. Đến đêm họ đã đến chân mấy suờn đồi huớng Tây, và hạ trại ở đó. Ấy là đêm ngày thứ năm trong tháng Mười, và họ đã ra khỏi Bree được sáu ngày.
Vào buổi sáng, lần đầu tiên kể từ lúc rời rừng Chet họ thấy một lối mòn hiện lên rõ rành rành. Họ rẽ phải đi theo lối mòn về hướng Nam. Lối mòn chạy ngoắt ngoéo, vạch một đường như được chọn sẵn để hết mức tránh khỏi tầm quan sát kể cả các đỉnh đồi bên trên lẫn các bãi bằng phía Tây. Lối mòn lặn vào trong các thung lũng nhỏ, ôm lấy những bờ dốc đứng; và khi nào đó băng qua nền đất bằng phẳng trống trải thì có nhiều dãy đá cuội lớn và đá xẻ che cho đoàn lữ khách hệt như một bờ giậu.
“Không hiểu ai làm lối mòn này, và để làm gì nhỉ,” Merry nói, lúc họ bước đi dọc theo một trong những hành lang rừng này, nơi đá đặc biệt lớn và xếp sát cạnh nhau. “Tôi không chắc là mình thích lắm: nó có một cái vẻ hơi - chà, hơi ác hồn Mộ Đá. Có mộ đá nào trên Đỉnh Gió không?”
“Không. Không có mộ đá nào trên Đỉnh Gió, hay trên bất cứ quả đồi nào ở vùng này,” Sải Chân Dài trả lời. “Con Người phương Tây không sống ở đây; dầu ở sau này, họ cũng đóng trụ trên những quả đồi một thời gian, chống lại ác quỷ vương quốc Angmar. Đường này được làm nhằm hỗ trợ các pháo đài dọc những bức tường. Nhưng trước đó rất lâu, ngay thời kỳ lập quốc của Vương Quốc Bắc, họ đã xây một tòa tháp canh vĩ đại trên Đỉnh Gió, gọi nó là Amon Sûl. Tòa tháp canh đã cháy và gãy đổ, giờ chẳng còn lại gì ngoài một vòng đá đổ nát, như chiếc vương miên thô trên trán đồi già nua. Một thời nó sừng sững đep đẽ biết bao. Nghe kể là Elendil đã đứng đó dõi nhìn đợi Gil-galad từ phía Tây xuất hiện, trong những ngày mở Liên Minh Cuối Cùng.”
Các Hobbit nhìn Sải Chân Dài chằm chằm. Có vẻ như anh uyên bác tích truyện cổ xưa, cũng không kém gì am hiểu những đuờng lối hoang vu. “Gil-galad là ai?” Merry hỏi; song Sải Chân Dài không trả lời, dường như đang lạc trong suy tư. Đột nhiên một giọng trầm thì thào:
Gil-galad vua Tiên dũng lược,
kể chuyện người điệu hạc ngùi thương:
tự do vương quốc cuối cùng,
Biển cho chí Núi một vùng xinh tươi.
Kiếm người dài, thương người nhọn hoắt,
mũ trụ người sáng quắc từ xa;
mặt khiên người dát bạc già,
đồng trời muôn búp sao sa soi mình.
Nhưng người thúc ngựa tiên đi biệt,
nay dừng cương ai biết nơi nào;
đóa sao đã rụng đêm sâu,
Mordor đất ấy từ lâu bóng nằm.
Mọi Hobbit khác kinh ngạc quay lại, vì giọng đó là của Sam.
“Hát tiếp di!” Merry nói.
“Tôi chỉ biết có thế,” Sam lắp bắp, thẹn thùng. “Tôi nghe được từ ông Bilbo hồi còn bé. Ông ấy từng kể cho tôi đủ thứ truyện kể, vì biết tôi luôn là đứa thích nghe về người Tiên mà. Chính ông Bilbo dạy tôỉ chữ đấy. Ông giỏi tri thức sách vở phi thường, ông già Bilbo thân mến ấy. Ông còn làm thơ nữa. Ông viết những câu thơ tôi vừa mới đọc đấy.”
“Ông ấy không tự nghĩ ra bài thơ ấy đâu,” Sải Chân Dài nói. “Đấy là một phần của bản trường ca tên gọi Cuộc Lâm Chung của Gil-galad, bằng một ngôn ngữ cổ xưa. Bilbo hẳn đã dịch ra. Tôi không hề biết chuyện ấy.”
“Còn nhiều nữa cơ,” Sam nói, “tất tật đều nói về Mordor. Tôi không học phần ấy, nó khiến tôi rùng cả mình. Tôi không bao giờ nghĩ chính mình sẽ đi đường dó!”
“Đi Mordor à!” Pippin la lên. “Tôi hy vọng sẽ không đến nước đó!”
“Đừng nói to cái tên ấy lên thế!” Sải Chân Dài nhắc nhở.
Lúc họ đến tận cùng phía Nam con đường mòn thì đã giữa ngày, và thấy phía trước, dưới ánh sáng trong veo nhợt nhạt của mặt trời tháng Muời, là một triền dốc xanh xám, như một cây cầu dẫn lên trên sườn Bắc quả đồi. Họ quyết định sẽ đi thẳng một mạch lên đỉnh, trong khi ánh ngày còn sáng rõ. Ẩn trốn không còn khả dĩ nữa, và họ đành hy vọng rằng không có kẻ thù hay tên do thám nào đang quan sát mình. Không thấy có gì di chuyển bên trên quả đồi. Nếu Gandalf có ở đâu đó gần đây, cũng không thấy dấu vết gì của ông cả.
Trên sườn phía Tây Đỉnh Gió họ thấy một khoảng hõm lớn ăn khuất vào sườn, dưới đáy là lòng thung nhỏ tròn như cái bát, vách rậm cỏ. Họ để Sam và Pippin lại với con ngựa lùn cùng các gói bọc và hành lý của cả bọn. Ba người còn lại đi tiếp. Sau nửa giờ trèo nhọc nhằn, Sải Chân Dài lên được đến đỉnh quả đồi. Frodo và Merry đi theo sau, mệt phờ và hụt hơi. Sườn dốc cuối cùng vừa rồi dốc đứng mà lại lởm chởm đá.
Ở trên đỉnh họ thấy, đúng như Sải Chân Dài đã nói, một vòng tròn to rộng những công trình đá cổ xưa, giờ đổ nát hoặc bị cỏ mọc tốt um che phủ từ bao giờ. Tuy nhiên ở trung tâm vành đai có những hòn đá xẻ chất đống thành gò đá. Đá bị ám đen như thể vì lửa. Quanh gò lớp cỏ mặt bị cháy sém đến tận gốc và bên trong vòng tròn đá tất thảy cỏ bị cháy héo quắt, như thể đã có những lưỡi lửa quét qua đỉnh đồi; nhưng không thấy dấu hiệu của bất kỳ sinh vật sống nào.
Đúng trên mép vòng tròn đá đổ nát, họ thấy được toàn cảnh không gian bao la ở chung quanh bên dưới, phần lớn là đất trống không, chẳng đường nét gì đặc biệt, ngoại trừ vài khoảnh đất rừng xa xa về phía Nam, đằng sau đôi chỗ bắt gặp thoáng nước xa xăm. Bên dưới họ về phía sườn Nam này, Đường Cũ trải ra như dải lụa từ đằng Tây lại, uốn lượn hết lên lại xuống, cho đến khi mờ dần sau một vệt đất tối thẳm đằng Đông. Chẳng có gì chuyển động trên đường. Đưa mắt dõi theo đường nét con đường hút về phía Đông, họ thấy Dãy Núi Mù: những quả đồi thấp dưới chân núi thì xám và ảm đạm; đằng sau sừng sững cao hơn là những hình khối xám xịt, và đằng sau những hình khối ấy lại là những ngọn trắng cao ngất lấp lánh trong mây.
“Chà, chúng ta đến nơi rồi!” Merry nói. “Nom nó mới kém vui và thiếu mời gọi chứ! Không có nước, không nơi trú ẩn. Lại còn không thấy bóng dáng ông Gandalf nữa. Nhưng tôi không trách ông ấy đã không đợi đâu - ấy là nếu ông ấy có từng đến đây.
“Tôi cũng không rõ,” Sải Chân Dài nói, trầm ngâm nhìn quanh. “Kể cả nếu ông ấy đến Bree chậm hơn chúng ta một hai ngày, ông ấy vẫn có thể đến đây trước. Ông ấy có thể phi rất nhanh khi cần gấp gáp.” Đột nhiên anh khom người nhìn hòn đá trên đỉnh gò đá; nó phẳng dẹt hơn những tảng khác, và trắng hơn, như thể đã thoát được ngọn lửa. Anh cầm lên xem xét kỹ, xoay xoay trong mấy ngón tay. “Hòn này vừa mới được xếp gần đây, anh nói. “Cậu nghĩ sao về những dấu hiệu này?”
Trên mặt dưới phẳng dẹt Frodo thấy vài nét vạch: “Hình như có một nét sọc, một dấu chấm, ba nét sọc nữa,” cậu nói.
“Nét sọc bên trái có thể là chữ rune G hai nhánh bị mờ,” Sải Chân Dài nói. “Có thể là dấu hiệu Gandalf để lại, nhưng tôi không thể chắc chắn được. Những vết vạch rất tinh vi, và chắc chắn là trông mới tinh. Nhưng những dấu này có thể có nghĩa gì đó hoàn toàn khác, chẳng liên quan gì đến chúng ta. Người Tuần Du cũng sử dụng chữ rune, và đôi khi họ cũng đến đây.”
“Chúng có nghĩa gì, kể cả nếu đúng là ông Gandalf vạch?” Merry hỏi.
“Tôi dám nói,” Sải Chân Dài trả lời, “chúng nghĩa là G3, và báo hiệu rằng Gandalf đã ở đây hôm mồng ba tháng Mười tức ba ngày trước. Nó cũng cho thấy ông rất vội và nguy hiểm ngay gần, nên ông không kịp hoặc không dám viết gì dài hơn hay rõ ràng hơn. Nếu đúng là như thế, chúng ta phải đề phòng.”
“Tôi ước sao chúng ta chắc chắn được là chính ông vạch những dấu này, bất kể chúng có nghĩa gì,” Frodo nói. “Sẽ nhẹ nhõm xiết bao được biết là ông vẫn đang ở trên đường, dù đằng trước hoặc đằng sau chúng ta.”
“Có lẽ, Sải Chân Dài nói. “Phần tôi, tôi tin là ông đã ở đây, và gặp nguy hiểm. Đã có ngọn lửa cháy sém lướt qua đây; và giờ ánh sáng chúng ta đã nhìn thấy ba đêm về trước trên bầu trời đằng Đông mới trở lại trong tâm trí tôi. Tôi đoán là ông ấy bị tấn công trên đỉnh đồi này, nhưng kết cục ra sao tôi không nói được. ông ấy không còn ở đây nữa, nên chúng ta phải tự mình phòng vệ và tự tìm lấy đường đến Thung Đáy Khe nỗ lực hết sức.”
“Thung Đáy Khe bao xa?” Merry hỏi, vừa chăm chắm nhìn quanh lo lắng. Nhìn từ Đỉnh Gió thế gian nom thật hoang dại và bao la.
“Tôi không biết khi đã qua Quán Trọ Bỏ Không phía Đông Bree cách một ngày đường, Đường Đông có còn được đo tính bằng dặm hay không,” Sải Chân Dài trả lời. “Vài người nói nó dài vô cùng, vài người lại nói khác. Đó là một con đường quái lạ, và ai cũng vui mừng khi đến được cuối hành trình, bất kể thời gian dài hay ngắn. Nhưng tôi biết tôi đi bộ thì sẽ mất bao lâu, nếu thời tiết thuận và vận thì may: mười hai ngày từ đây đến Khúc Cạn sông Bruinen, nơi Đường Cái cắt dòng Nước Ồn chảy từ Thung Đáy Khe ra. Chúng ta có một hành trình ít nhất cũng hai tuần trước mặt, bởi tôi không nghĩ chúng ta có thể đi trên Đường Cái.”
“Hai tuần!” Frodo kêu lên. “Trong thời gian ấy có thể xảy ra vô khối chuyện.”
“Rất có thể,” Sải Chân Dài nói.
Họ đứng hồi lâu im lặng trên đỉnh đồi, gần mé Nam. Ở chốn cô đơn đó Frodo lần đầu tiên đã nhận ra trọn vẹn cảnh không nhà hiểm nguy mình đang lâm vào. Cậu cay đắng ước gì vận mệnh đã để mình sống yên tại Quận thân yêu yên tĩnh. Cậu nhìn chăm chăm theo Đường Cái đáng ghét, dẫn ngược về đằng Tây - về nhà cậu. Đột nhiên cậu nhận thấy có hai vệt đen đang di chuyển chầm chậm dọc đường, đi về hướng Tây; nhìn lại câu thấy thêm ba vệt khác đang bò về hướng Đông gặp chúng. Cậu thốt kêu lên, nắm chặt cánh tay Sải Chân Dài.
“Nhìn kìa,” cậu nói, vừa chỉ đằng sau.
Ngay lập tức Sải Chân Dài nhào xuống nền đất đằng sau vòng tròn đá đổ nát, kéo Frodo nằm xuống cạnh mình. Merry gieo mình nằm song song với cậu.
“Cái gì thế?” cậu thì thầm.
“Tôi không biết, nhưng tôi e là thứ tệ hại nhất,” Sải Chân Dài trả lời.
Họ từ từ bò trở lên mé vòng đá đổ nát, và dòm qua một khe hở giữa hai tảng đá lởm chởm. Ánh sáng không còn rực rỡ nữa, vì buổi sáng trong veo đã nhạt dần, những đám mây đang bò ra khỏi đằng Đông bấy giờ choán chỗ mặt trời bắt đầu đi xuống. Tất cả bọn họ đều thấy những vết đen, song Frodo lẫn Merry đều không thể luận ra chắc chắn hình dáng chúng ra sao; dầu vậy điều gì đó mách bảo họ rằng tít bên dưới là bọn Kỵ Sĩ Đen đang tụ tập trên Đường Đông phía sau chân quả đồi.
“Phải,” Sải Chân Dài nói, đôi mắt tinh tường hơn khiến anh chẳng mảy may nghi ngờ gì nữa. “Kẻ thù đang ở đây!”
Họ vội vàng bò đi, tuột xuống sườn Bắc quả đồi tìm các bạn đồng hành.
Sam và Peregrin nãy giờ không ngồi không. Họ đã khám phá khắp lòng thung nhỏ và các sườn dốc xung quanh. Không xa lắm họ thấy một dòng suối nước trong veo trên sườn đồi, và gần đó những dấu chân chưa quá một hai ngày. Trong chính thung thì họ thấy dấu vết một đống lửa rất mới, và nhiều dấu hiệu khác cho thấy một cái trại vội vàng. Có ít đá lở trên mép thung gần quả đồi nhất. Đằng sau chúng Sam đụng phải một kho củi xếp gọn gàng.
“Tôi tự hỏi liệu ông già Gandalf có từng đến đây không,” chú nói với Pippin. “Dù kẻ để món nảy ở đây là ai, có vẻ là kẻ đó định tâm sẽ quay lại.”
Sải Chân Dài vô cùng quan tâm đến những món khám phá được này. “Tôi ước gì chính mình đã đợi để khám phá nền đất dưới này trước,” anh nói, vội ra chỗ dòng suối để kiểm tra mấy dấu chân.
“Đúng như tôi e ngại,” anh nói, lúc quay trở lại. “Sam và Pippin vừa xéo nát chỗ đất mềm ấy, nên các dấu vết bị hỏng hoặc rối hết cả. Có đoàn Tuần Du đã ở đây mới đây thôi. Chính họ bỏ củi lại. Song cũng có ít dấu vết mới hơn không phải của dân Tuần Du. Ít nhất có dấu vết của một người để lại, mới cách đây một hai ngày, đi ủng rất nặng. Ít nhất là một. Tôi không chắc chắn được ngay, nhưng tôi nghĩ có nhiều dấu chân đi ủng.” Anh ngừng lời và đứng suy tư lo lắng.
Từng Hobbit thấy trong tâm trí mình hình ảnh bọn Kỵ Sĩ đi ủng mặc áo choàng. Nếu bọn kỵ mã tìm thấy thung này rồi, Sải Chân Dài nên dẫn họ đi nơi khác sớm chừng nào tốt chừng nấy. Sam nhìn cái hõm đất vẻ căm ghét vô chừng, vì giờ chú đã được nghe tin kẻ thù đang ở trên Đường Đông, chỉ cách xa vài dặm.
“Ta chẳng phải nên mau chóng biến đi hay sao, ông Sải Chân Dài?” chú sốt ruột hỏi. “Trời sắp muộn, và tôi không thích cái hõm này: chẳng hiểu sao nó khiến tôi thắt cả tim.”
“Phải, chúng ta chắc chắn phải quyết định nên làm gì ngay lập tức,” Sải Chân Dài đáp, ngước lên xem xét thời gian lẫn thời tiết. “Chà, Sam ạ,” cuối cùng anh nói, “tôi cũng không thích chỗ này; nhưng tôi không thể nghĩ ra bất cứ chỗ nào khác tốt hơn ta có thể đến được trước sẩm tối. Ít nhất hiện thời chúng ta đã khuất khỏi tầm quan sát, còn nếu đi chuyển nhiều khả năng chúng ta sẽ bị bọn do thám nhìn thấy hơn. Tất cả những gì ta có thể làm là phải đi ngay khỏi lối cũ lộn lại phía Bắc ngay sườn bên này vệt đồi, nơi mà đất đai gần như y hệt ở đây. Đường Cái bị theo dõi rồi, song chúng ta vẫn phải băng qua đường, nếu muốn núp trong những bụi cây xa về mạn Nam. Ở phía Bắc con đường bên kia dãy đồi, đất đai trơ trụi và bằng phẳng hàng nhiều dặm cơ đấy.”
“Bọn Kỵ Sĩ có nhìn được không?” Merry hỏi. “Ý tôi là, chúng có vẻ quen dùng mũi hơn là mắt, đánh hơi tìm chúng ta, nếu đánh hơi là từ chuẩn, ít nhất dưới ánh sáng ban ngày. Nhưng anh bắt chúng tôi nằm áp xuống đất khi anh thấy chúng ở bên dưới; còn bây giờ anh nói về chuyện bị nhìn thấy, nếu chúng ta di chuyển.”
“Tôi quá bất cẩn lúc ở trên đỉnh đồi,” Sải Chân Dài đáp. “Tôi đã quá lo lắng tìm kiếm dấu hiệu nào đó của Gandalf; mà đúng là cả ba chúng ta trèo lên đứng đó lâu như thế là một sai lầm. Vì lũ ngựa ô nhìn được, còn các Kỵ Sĩ có thể lợi dụng người và muông thú khác làm do thám, như chúng ta đã phát giác ra ở Bree. Bản thân chúng không nhìn được thế giới trong ánh sáng như chúng ta vẫn nhìn, song hình dáng của chúng ta vẫn hắt bóng lên tâm trí chúng, bóng ấy chỉ mặt trời chính ngọ mới xóa được; còn trong bóng tối chúng thu nhận được nhiều dấu hiệu và hình dạng mà chúng ta không nhận ra: đó là lúc chúng đáng sợ nhất. Và ở mọi thời điểm chúng đều ngửi được mùi máu sinh vật sống, vì chúng khát khao và căm ghét máu. Các giác quan cũng thế, còn hơn là chỉ thị lực hay khứu giác. Chúng ta có thể cảm thấy sự hiện diện của chúng - sự hiện diện ấy khiến tâm can ta bất an, ngay khi chúng ta vừa đến đây, trước cả khi chúng ta nhìn thấy chúng; chúng cũng cảm thấy hiện diện của chúng ta còn sắc bén hơn. Còn nữa,” anh nói thêm, giọng anh trầm hẳn thành một lời thì thầm, “chiếc Nhẫn thu hút chúng.”
“Vậy không có lối thoát nào sao?” Frodo nói, vừa hoảng loạn nhìn quanh. “Nếu di chuyển tôi sẽ bị nhìn thấy và bị săn đuổi! Nếu ở nguyên đây, tôi sẽ thu hút chúng đến với tôi!”
Sải Chân Dài đặt tay lên vai cậu. “Vẫn còn hy vọng,” anh nói. “Cậu không đơn độc. Chúng ta hãy coi thanh củi đặt sẵn chờ nhóm lửa này là dấu hiệu. Có rất ít chỗ trú ẩn hay cố thủ ở đây, nhưng lửa sẽ thay thế cả hai. Sauron có thể lợi dụng lửa cho những mục đích ma quỷ, như hắn lợi dụng được mọi thứ nhưng những tên Kỵ Sĩ này không thích lửa, và sợ những kẻ nắm giữ lửa. Lửa là bạn của chúng ta ở nơi hoang vu này.”
“Có lẽ,” Sam thì thào. “Cũng là một cách hay ho thông báo ‘chúng tôi đang ở đây’, chỉ kém hét lên thôi.”
Bên dưới ở góc thấp nhất, kín đáo nhất thung, họ đốt một đống lửa và chuẩn bị bữa ăn. Những cái bóng của buối tối bắt đầu buông, trời trở lạnh. Họ đột nhiên nhận ra mình đói cồn cào, bởi họ đã không ăn gì kể từ bữa điểm tâm; song họ không dám làm gì hơn một bữa tối đạm bạc. Những vùng đất phía trước trống không trừ chim chóc và muông thú ra, những chốn thù nghịch vắng bóng muôn loài của nhân gian. Dân Tuần Du thỉnh thoảng đi qua bên kia vùng đồi, nhưng họ chỉ là số ít và không lưu lại. Những khách lang thang khác rất hiếm, và toàn loài ma quỷ: bọn quỷ khổng lồ thảng hoặc lang thang ra ngoài những thung lũng mạn Bắc Dãy Núi Mù. Duy trên Đường Đông là có thể thấy các lữ khách, thường nhất là Người Lùn, hối hả đi vì công chuyện riêng, không sẵn lòng giúp đỡ và cũng chẳng sẵn lời chia sẻ cùng người lạ.
“Tôi không nghĩ ra làm thế nào chuẩn bị thức ăn được lâu,” Frodo nói. “Chúng ta đã cẩn trọng hết sức trong mấy ngày vừa qua, và bữa tối này chẳng phải yến tiệc gì; vậy mà chúng ta đã dùng hết hơn mức cần dùng, giả sử còn phải đi hai tuần nữa, và biết đâu là lâu hơn.”
“Có thể tìm thấy thức ăn ở nơi hoang dã,” Sải Chân Dài nói; “quả mọng, rễ và cỏ; vả lại tôi có chút tài thợ săn khi cần. Các cậu không phải lo chết đói trước khi mùa đông đến đâu. Song hái lượm và săn bắt thức ăn là công việc mệt mỏi và lâu dài, mà chúng ta cần gấp gáp. Cho nên hãy thắt chặt dây lưng lại, và hãy tưởng tượng mà hy vọng đến những bàn ăn đầy đề nhà Elrond!”
Cái lạnh tăng cường khi bóng tối tràn về. Từ rìa thung nhòm ra họ không thấy gì ngoài một vùng đất xám giờ đang tan biến vội vàng vào trong bóng chiều. Bầu trời bên trên đã trong veo trở lại và dần dần những vì sao lấp lánh lấp đầy. Frodo và các bạn đồng hành túm tụm quanh đống lửa, co ro trong mọi tấm vải và mảnh chăn họ có; Sải Chân Dài thì hài lòng với manh áo choàng độc nhất, ngồi hơi cách biệt, trầm ngâm rít tẩu.
Đêm xuống và ánh lửa bắt đầu sáng tỏa rạng rỡ, anh bắt đầu kể họ nghe các truyện kể xưa để xua tan nỗi sợ khỏi tâm trí họ. Anh biết nhiều câu chuyện và truyền thuyết xửa xưa, về Tiên và Con Người và những việc thiện và ác trong thời Cựu Niên. Họ băn khoăn tự hỏi anh bao nhiêu tuổi, và anh học biết toàn bộ tích truyện ấy ở đâu.
“Kể cho chúng tôi nghe về Gil-galad đi,” Merry đột ngột nói, khi anh ngừng lại lúc hết một chuyện về các vương quốc Tiên. “Anh còn biết đoạn nào bài trường ca cổ anh từng nói đến không?”
“Quả thực tôi còn biết,” Sải Chân Dài trả lời. “Frodo cũng biết, bởi nó can hệ mật thiết đến chúng tôi.” Merry và Pippin nhìn Frodo bấy giờ đang trân trân ngắm đống lửa.
“Tôi chỉ biết chút ít mà ông Gandalf kể cho nghe thôi,” Frodo chậm rãi nói. “Gil-galad là vị vua Tiên vĩ đại cuối cùng ở Trung Địa. Gil-galad nghĩa là Ánh Sao trong ngôn ngữ họ. Cùng với Elendil Bạn Tiên, người đi đến miền đất...”
“Đừng!” Sải Chân Dài lên tiếng ngắt lời, “Tôi không nghĩ nên kể câu chuyện ấy lúc này khi mà lũ tôi tớ của Kẻ Thù đang ở gần ngay đây. Nếu chúng ta chiến thắng mà tới được ngôi nhà của Elrond, các cậu có thể nghe chuyện ở đó, kể đầy đủ hết.”
“Vậy kể chúng tôi nghe chuyện ngày xưa nào khác đi, Sam van vỉ, “một truyện kể về tộc người Tiên trước thời kỳ tàn phai. Tôi vô cùng muốn nghe thêm về người Tiên; đêm tối cử như bủa vây xung quanh quá gần.”
“Tôi sẽ kể các cậu nghe chuyện kể về nàng Tinúviel,” Sải Chân Dài nói, “tóm tắt thôi - vì đó là một câu chuyện rất dài không ai biết đoạn kết; và bây giờ không còn ai, ngoại trừ Elrond, còn nhớ chuyện đúng như người xưa từng kể. Mặc dầu buồn, nó là một câu chuyện cổ thần tiên, như tất cả các truyện kể về Trung Địa, và biết đâu sẽ nâng giấc tâm hồn các cậu.” Anh im lặng giây lát, và rồi anh bắt đầu không phải nói mà là hát thật nhẹ nhàng:
Lá thời dài, cỏ thời xanh,
Tán hoa độc cần mảnh dẻ;
Trảng rừng hửng nhẹ,
Sao chạm khẽ - đêm bừng.
Tinúviel uyển chuyển thân mình
Múa theo tiếng sáo vô hình đâu đây;
Sao âu yếm mái tóc mây,
Sao đùa áo váy tung bay.
Núi hoang đỉnh lạnh Beren xuống,
Vô hướng chàng đi rừng lại rừng,
Sồng Tiên uốn khúc chân men lối
Trơ trọi một thân lòng ưu phiền.
Xao lá độc cần ghé mắt ngó,
Nào ngỡ ngàng thay! ngàn hoa vàng
Múa gấu áo choàng cánh tay áo
Tóc bồng bềnh đêm sương mênh mang.
Bùa mê chụp xuống chân quên mỏi
Những đồi định mệnh buộc chàng qua;
Rảo bước phăm phăm chàng tiến tới
Giơ tay toan bắt sợi trăng ngà.
Bàn chân thanh thoát nàng bỏ chạy
Qua lớp lớp cây rừng Quê Tiên,
Mình chàng tìm lối theo bỡ ngỡ,
Nghe tiếng rừng đêm sao lặng yên.
Lúc lại vẳng quanh chừng xao xác
Tiếng chân đặt êm như lá đoan,
Khúc nhạc dâng trào nơi đáy đất
Khuất nẻo thung đâu róc rách tràn.
Độc cần rũ tán dài mặt đất,
Lá sồi theo nhau cũng buông mình
Nhớ gì thở tiếng dài hiu hắt,
Chập chờn đông đến mùa lặng thinh.
Kiếm nàng kiếm mãi chàng rong ruổi
Qua miền lá rụng tháng năm nào,
Mượn ánh trăng soi tia sao rọi
Trên ngàn giá băng run tầng cao.
Dưới trăng vạt áo choàng lấp loáng,
Hình như nóc đồi cao đằng xa
Nàng múa, gót chân hôn mặt đất
Run rẩy quanh chân sương bạc sa.
Khi mùa đông hết nàng trở lại,
Tiếng ca giải phóng thốt nhiên xuân,
Sơn ca tỉnh ngủ, mưa trào xuống,
Nước lành thoát băng sôi ào dâng.
Quanh chân muôn đóa hoa bung cánh,
Chàng nhìn, sực tỉnh khỏi bùa mê,
Xao xuyến mong cùng nàng trên cỏ
Múa ca say đắm lòng không nề.
Nàng đà dợm chạy, chàng thoắt tới.
Tinúviel! Tinúviel!
Lẽ đâu xui thốt tên tiên gọi;
Do dự lắng tai nàng dừng chân.
Dừng chân một khắc một giây lát
Tiếng chàng bùa gieo quanh nàng vây:
Beren lướt tới cùng định mệnh,
Tinúviel đã nằm trong vòng tay.
Beren mắt đắm cặp mắt xám,
Chìm trong bóng tối vòng tóc quấn,
Đáy mắt rung rinh chàng nhận ra
Hằng hà đốm sao nơi trời xa.
Tinúviel thiếu nữ Tiên diễm lệ
Bất tử trường xuân bao thông tuệ
Rủ màn tóc đêm quanh chàng buông,
Đôi tay bạc nõn quanh chàng ôm.
Số phận đẩy đưa qua lắm lối
Họ băng đá xám núi tê người,
Vượt cửa âm u sảnh sắt nguội,
Xuyên lớp cây đêm không ngày mai.
Cách trở đôi đầu Bể Chia Cắt,
Tới hồi tái hợp lại bên nhau,
Năm xa sóng bước rời cõi đất
Giữa rừng hoan ca không biết sầu.
Sải Chân Dài thở dài và ngừng lời trước khi nói tiếp. “Đó là một bài ca,” anh nói, “theo thể thơ mà các Tiên vẫn gọi là ann-thennath, song rất khó dịch ra Ngôn Ngữ Chung của chúng ta, nên đây chỉ là một vọng âm thô ráp. Nó kể về cuộc gặp gỡ giữa Beren con trai Barahir và Lúthien Tinúviel. Beren là một nguời phàm hữu tử, còn Lúthien là con gái Thingol, một vị vua Tiên trên Trung Địa thuở thế gian còn non trẻ; và nàng là thiếu nữ xinh đẹp nhất từng chào đời giửa những đứa con của thế giới này. Nhan sắc nàng như những ngôi sao trên sương mờ miền đất phương Bắc, và khuôn mặt nàng ngời ánh sáng chiếu tỏa. Trong những ngày ấy Kẻ Thù Lớn, mà Sauron đất Mordor mới chỉ là một bầy tôi, sống ở pháo đài Angband nơi miền Bắc, còn những Tiên phương Tây đang quay trở về Trung Địa khiêu chiến với hắn hòng đòi lại những viên Silmaril hắn đã ăn trộm mất; và các bậc tổ phụ của Con Người giúp người Tiên. Nhưng Kẻ Thù chiến thắng còn Barahir bị giết, Beren thoát qua đại nạn thì vượt Rặng Núi Kinh Hoàng vào Vương Quốc náu kín của Thingol trong khu rừng Neldoreth. Tại đó chàng trông thấy Lúthien đang hát ca nhảy múa trên trảng cỏ bên cạnh dòng sông màu nhiệm Esgalduin; và chàng đạt tên nàng là Tinúviel, tức là Chim Sơn Ca trong ngôn ngữ của người xưa. Sau đó nhiều nỗi sầu muộn xảy ra với h?