Chương 1 Mê cung thứ nhất
“KẺ NHỐT SÁCH”
Tiệm sách Natsuki nhỏ xíu, nằm khuất trong một khu phố cổ.
Tiệm có kết cấu khá độc đáo.
Một hành lang dài và hẹp xuyên thẳng từ cửa đến gian trong. Những giá sách nặng trĩu cao tận trần nhà lấp kín hai bên tường, nhìn xuống lối đi. Trần nhà điểm xuyết vài chùm đèn kiểu cổ. Ván lót sàn bóng loáng, sáng dìu dịu trong ánh đèn.
Đoạn giữa hành lang có kê chiếc bàn nhỏ thu ngân, ngoài ra không còn đồ trang trí nào. Đi tuốt vào trong thì đụng phải một bức tường gỗ đơn sơ, thế là kịch đường. Nhưng nếu bước vào tiệm khi ngoài cửa đang sáng lòa ánh nắng, sẽ thấy cái hành lang ngập trong sách ấy sâu hơn thực tế rất nhiều, trong khoảnh khắc, ta cứ ngỡ nó kéo dài hun hút vào bóng tối vô cùng.
Trong tiệm sách ấy, dưới chùm đèn nho nhỏ, ông lặng lẽ giở từng trang sách. Tựa như tấm chân dung ưu nhã theo phong cách phương Tây một họa sĩ phi phàm nào đó đã vắt cạn sức mà vẽ nên, hình ảnh ấy trở nên đặc biệt không gì sánh được, khắc khoải mãi trong tâm trí Rintaro.
“Sách có sức mạnh đấy.”
Ông vẫn thường nói những câu như vậy.
Ông vốn trầm tính, thậm chí với cháu mình ông cũng rất kiệm lời. Chỉ khi chủ đề là về sách, ông mới lim dim đôi mắt nhỏ, và say sưa nói hết chuyện này đến chuyện khác.
“Sách cũ đã tồn tại qua bao thời đại nên sẽ mang trong mình sức mạnh phi thường. Cháu đọc những câu chuyện mang sức mạnh đó thì cũng như có được những người bạn mạnh mẽ vậy.”
Rintaro lại ngước nhìn những giá sách lấp kín hai bức tường của cửa tiệm nhỏ.
Không có những cuốn sách đang làm mưa làm gió trên thị trường, cũng chẳng có những cuốn truyện tranh hay tạp chí nổi tiếng. Các khách quen lắm phen lo cho tiệm, bảo ông rằng trong thời buổi này bình thường sách đã là mặt hàng ế ẩm, tiệm không bắt nhịp xu hướng thì sớm phá sản mất thôi, nhưng có nói gì thì ông cụ bán sách cũng chỉ khẽ cúi đầu đáp lại, chẳng mảy may có ý định dời bộ tuyển tập Nietzsche xếp hàng kín cả phần kệ gần cửa vào hay tập thơ Eliot cũ đi đâu cả.
Không gian mà người ông ấy tạo nên đã trở thành chốn nghỉ ngơi yên ả cho đứa cháu khoái chui rúc xó nhà hơn la cà bè bạn. Vốn không hòa nhập được với trường lớp, Rintaro cứ cắm chốt tại đây, lật giở từng trang mà say sưa đắm mình vào thế giới của sách.
Với Rintaro, tiệm sách Natsuki là chốn ẩn cư, là ngôi chùa thiêng để náu mình. Vậy mà chỉ vài hôm nữa thôi, nó sẽ phải chia lìa nơi đây.
“Chuyện này không vui gì cả, ông ơi.” Rintaro khẽ thì thầm.
Đúng lúc ấy, bỗng đâu một tiếng chuông lanh lảnh vang lên, đánh thức nó khỏi dòng suy nghĩ mơ màng.
Là tiếng chiếc chuông bạc treo ở cửa trước.
Thường thì tiếng chuông thông báo có khách đến, nhưng khách nào lại bước vào khi tiệm đang treo bảng “Đóng Cửa” cơ chứ? Mặt trời đã lặn, bên ngoài tối rồi. Cứ ngỡ anh Akiba mới vừa rời tiệm thôi, mà hóa ra thời gian đã miệt mài trôi đi từ lúc nào không biết.
Chợt có linh tính, Rintaro nhìn lên giá sách.
“Cửa tiệm gì mà âm u dữ.”
Một giọng nói bất thần vang lên làm nó giật nẩy mình. Nó nhìn ra cửa, nhưng chẳng thấy bóng dáng ai.
“U ám thế này thì kho sách đẹp dường ấy cũng thành mờ nhạt.”
Giọng nói vọng ra từ phía đằng trong. Rintaro hốt hoảng quay đầu nhìn, thì thấy một bóng... không phải người. Một con mèo mướp.
Mèo ta tướng tá khá đô con, lông pha lẫn vệt nâu vệt vàng. Gọi là màu nâu vằn chăng? Phần lông nâu vằn phủ từ nửa đầu phía trên tới hết lưng con mèo lớn đó, nhưng bụng và bốn chân nó thì trắng muốt. Nó đứng trong không gian tối mờ phía sâu trong tiệm sách, đôi mắt sâu thẳm màu xanh phỉ thúy lóe sáng, chiếu ánh nhìn thẳng băng vào Rintaro.
Khi cái đuôi linh hoạt của con mèo đung đưa qua lại, Rintaro khẽ thốt.
"Mèo à?”
“Mèo thì không được à?”
Con mèo đáp.
Một con mèo không lẫn đi đâu được vừa nói: “Mèo thì không được à?”
Chẳng hiểu sao hồn vía đã lên mây mà cái vẻ mặt đơ như gỗ bẩm sinh của Rintaro vẫn không hề suy suyển. Nó nhắm hai mắt, đếm đúng ba giây rồi mở mắt ra.
Bộ lông ba màu sáng, cái đuôi xù, đôi mắt sáng quắc, hai mẩu tai nhỏ hình tam giác cân. Thôi đúng là mèo không trật đi đâu được rồi.
Mấy sợi ria dài của con mèo mướp giật giật.
“Mắt có vấn đề gì à, nhóc?”
Giọng mèo ta nghe không mảy may quan tâm.
“Ờ ừm...” Rintaro lúng ba lúng búng. “Thị lực của tôi hơi kém thật, nhưng cũng đủ để thấy rõ trước mặt có con mèo đang nói tiếng người.”
“Giỏi.”
Con mèo mướp lơ đãng gật đầu chầm chậm rồi nó nói tiếp.
“Lão là mèo Mướp, tức mèo tên Mướp.”
Từ thuở cha sinh mẹ đẻ đến giờ Rintaro chưa nghe lời tự giới thiệu nào quái gở hơn thế này.
“Tôi là Natsuki Rintaro.”
“Lão biết. Nhóc là chủ tiệm sách Natsuki đời thứ hai.”
“Đời thứ hai?” Rintaro bối rối trước cụm từ lạ tai. “Xin lỗi, tôi chỉ là một đứa thích ru rú ở nhà thôi. Chuyện sách vở thì ông tôi rành hơn, nhưng ông qua đời rồi ạ.”
“Chẳng sao. Lão có việc cần làm với Đời thứ hai cơ.”
Con mèo mướp đáp bằng một giọng ngạo mạn, đôi mắt như hai viên ngọc phỉ thúy nheo nheo, nhìn xoáy vào Rintaro.
“Lão muốn mượn sức của nhóc.” Mèo mướp thốt lên.
“Sức?”
“Phải, sức của nhóc.”
“Sức gì..?”
“Có rất nhiều sách bị nhốt ở một nơi.”
“Sách?”
“Nhóc có phải là vẹt đâu, đừng có nheo nhéo nhại lại lời lão như thằng ngốc thế.”
Con mèo quát Rintaro như tát nước. Rồi chẳng màng thằng nhóc vừa bị mắng là “ngốc” có tổn thương hay không, mèo ta lại gằn giọng nói tiếp.
“Lão phải cứu đám sách bị nhốt ấy. Hãy cho lão mượn sức.”
Đôi mắt màu phỉ thúy như đang phát sáng rực rỡ.
Rintaro làm thinh nhìn con mèo một lúc lâu, rồi nó từ từ đưa tay phải lên đẩy gọng kính.
Đó là thói quen mỗi khi đầu óc nó rối nùi.
Chắc tại mình mệt quá...
Rintaro nhắm mắt, tay vẫn sờ gọng kính, lặng lẽ nghĩ.
Ông qua đời, đám tang, mệt mỏi chồng chất, mình ngủ thiếp đi lúc nào không hay, rồi nằm mơ, chắc chắn là vậy. Vừa thầm sắp xếp trong đầu một câu chuyện nghe có lý, nó vừa rón rén hé mắt nhìn. Nhưng trước mắt nó vẫn chình ình một con mèo mướp ngồi ung dung.
Không ổn rồi....
Nhắc mới nhớ, suốt mấy ngày nay, không hiểu sao nó chỉ nhìn chăm chăm lên kệ sách. Vốn thích đọc sách vậy mà giờ đến sách nó còn chẳng buồn lật. Cuốn Candide mình đang đọc dở ở đâu ấy nhỉ? Mà thôi, ở đâu mà chẳng được, nó thơ thẩn nghĩ.
“Nhóc có đang nghe lão nói không đấy, Đời thứ hai?”
Con mèo mướp lại rít lên, Rintaro giật mình choàng tỉnh khỏi luồng suy nghĩ miên man.
“Lão nhắc lại nhé. Lão muốn mượn sức của nhóc để cứu sách.”
“Dù ông nói vậy thì tôi cũng..”
Rintaro cố đáp sao cho khéo.
“Chắc tôi không giúp gì được đâu ạ. Ban nãy tôi cũng nói rồi, tôi chỉ là một đứa học sinh cấp ba suốt ngày ru rú ở nhà thôi.”
Rintaro vẫn ngồi nguyên trên ghế, nghiêm trang đáp. Con mèo mướp toát ra một thứ áp lực khiến người ta phải đối đáp cho đàng hoàng.
“Không sao cả. Lão biết thừa nhóc là một thằng cu mặt ủ mày chau, quanh quẩn xó nhà, bất tài vô tướng. Biết thế nên lão mới nhờ nhóc.”
Con mèo thản nhiên phóng vào Rintaro một tràng lời lẽ sắc như dao.
“Nếu ông đã biết rành đến mức ấy thì đừng có mất công nhờ vả tôi cái gì. Ngoài kia thiếu gì người hữu dụng hơn tôi.”
“Chuyện đó đương nhiên lão biết.”
“Với lại, ông tôi vừa qua đời, tâm trạng tôi đang không tốt.”
“Chuyện đó, lão cũng biết nốt.”
“Vậy thì...”
“Nhóc có yêu sách không?”
Con mèo cất giọng ồm ồm, từ tốn cắt ngang bài kể lể của Rintaro. Từ tốn, nhưng lại gây áp lực buộc đối phương phải đưa ra câu trả lời “không” hoặc “có”. Nội dung câu hỏi thật mơ hồ, nhưng mọi lý lẽ thường tình dường như đều bị triệt tiêu trước áp lực và vẻ oai phong của con mèo.
Đôi mắt màu phỉ thúy nhìn Rintaro đăm đăm.
“Đương nhiên là có...”
“Vậy nhóc còn băn khoăn gì nữa?”
Thái độ của con mèo mướp này, ở điểm nào cũng át vía Rintaro.
Rintaro lại đẩy gọng kính.
Chuyện quái gì đây nhỉ, nó nghĩ nát óc mà không đưa ra được câu trả lời hợp lý nào cả. Tình hình thật sự vượt quá tầm hiểu biết.
“Phàm là việc lớn ở đời, đều không dễ mà hiểu ngay được, Đời thứ hai ạ.” Con mèo nói như đọc được suy nghĩ của Rintaro. “Đám người các ngươi, đa phần đều sống ngày này qua ngày khác mà chẳng nhận ra được cái lẽ hiển nhiên ấy. Người ta chỉ nhìn rõ được bằng trái tim. Con mắt thường mù lòa trước những điều cốt tử [*] .”
“Hết hồn..” Rintaro khẽ nhướn này. “Không ngờ có ngày được nghe một con mèo trích dẫn Hoàng tử bé .”
“Saint-Exupéry có hợp khẩu vị nhóc chăng?”
“Tôi rất mê cuốn truyện đó, nhưng…”
Vừa nói, Rintaro vừa chạm tay vào giá sách bên cạnh.
“Nhưng tôi nghĩ Bay đêm mới là cuốn hay nhất của ông ấy. Cả cuốn Chuyến thư miền Nam cũng khó lòng bỏ xuống được.”
“Giỏi.” Con mèo cười nhăn nhở.
Vẻ điềm nhiên của con mèo gợi cho Rintaro một cảm xúc gì đó tựa như hoài niệm thân thương, có lẽ bởi mèo ta toát ra một khí chất giông giống ông sao đó. Có điều ông chẳng bao giờ nói tía lia như thế cả.
“Thế nhóc có bằng lòng giúp lão không?”
Con mèo lại hỏi. Rintaro hơi nghiêng đầu.
“Tôi có thể từ chối không nhỉ?”
“Có thể.”
Con mèo đáp ngay. Nhưng rồi, nó nói tiếp với một giọng không vui.
[*] Bản dịch của Trác Phong
“Nhưng có lẽ lão sẽ cực kỳ thất vọng về nhóc.”
Rintaro cười méo xẹo.
Đột ngột từ đâu hiện ra nhờ giúp đỡ, nhưng nếu từ chối thì sẽ thất vọng. Từ nãy tới giờ mọi lời lẽ hay hành vi của con mèo này đều vô lý đùng đùng, nhưng Rintaro lại không thấy khó chịu, có lẽ bởi con mèo rất thẳng thắn, không màu mè ra vẻ.
Đúng là, cứ thấy giống ông sao đó...
Rintaro nhìn lại con mèo.
“Tôi phải làm gì?”
“Đi theo lão.”
“Đi đâu cơ?”
“Thì cứ theo lão!”
Con mèo lẹ làng xoay người. Bằng những bước chân nhẹ tênh, lặng phắc, con mèo đi ngược hướng dẫn ra khung cửa chìm trong ánh chiều tà, tiến vào không gian mờ mịt phía bên trong tiệm.
Xây lưng lại Rintaro, con mèo bước đi quyết đoán. Rintaro bối rối tợn nhưng vẫn đi theo, chưa được dăm bước nó đã thấy xây xẩm mặt mày.
Tiệm sách Natsuki có không gian bên trong khá sâu, nhưng dù gì cũng chỉ là một tiệm sách nhỏ trong thị trấn nên bước vài bước là đụng tường chắn ngay. Lẽ ra là thế, vậy mà hôm đó, Rintaro đi miết không thấy cái tường ấy đâu cả.
Lối đi lát ván nằm giữa hai hàng giá sách nặng nề kéo dài thăm thẳm vào bên trong. Những chùm đèn kiểu cổ được gắn rải rác trên trần nhà thì chốc chốc lại xuất hiện, mãi không thấy hết. Đi được một lúc, Rintaro nhận ra trên kệ toàn những cuốn sách lạ hoắc lạ huơ. Không còn những cuốn sách hiện đại bìa giấy thông thường nữa. Nó đang đi trong một hành lang sách xa hoa, với nào sách khâu gáy theo lối xưa của Nhật, nào sách cổ lộng lẫy có bìa da bò dập nổi chữ vàng kim.
“Đây thật là...”
Kinh ngạc, Rintaro chỉ lắp bắp được vài từ vô nghĩa.
“Khiếp vía rồi sao, Đời thứ hai?” Con mèo xoay mỗi cái đầu lại, hỏi. “Muốn chạy thì giờ hẵng còn kịp đấy.”
“Tôi chỉ ngạc nhiên không biết từ lúc nào mà tiệm có thêm nhiều sách thế này thôi.”
Rintaro khẽ nói, mắt vẫn nhìn về không gian xa hút phía trước, rồi nó nhìn xuống con mèo, nhún vai nói thêm.
“Nhiều sách thế này thì có thể vui vẻ chui rúc xó nhà thêm một thời gian nữa rồi. Phải xin dì cho hoãn vụ chuyển đi mới được.”
“Nhóc pha trò dở ẹc nhưng có tư tưởng khá đúng đắn đấy. Trên đời này những chuyện phi lý, tréo ngoe chồng chồng như núi. Vũ khí tốt nhất giúp ta sinh tồn trong cái thế giới rối rắm ấy chẳng phải lý lẽ hay sức mạnh đâu, mà chính là khiếu hài hước.”
Con mèo mướp nói bằng giọng nặng trịch như một triết gia thời cổ đại, trong khi tiến từng bước nhẹ nhàng.
“Đi nào, Đời thứ hai.”
Giọng nói mạnh mẽ giục giã, Rintaro cũng chậm rãi bước theo.
Những cuốn sách dày cộp Rintaro chưa từng thấy bao giờ xếp kín hai hàng kệ, cuốn này nối tiếp cuốn kia, mãi mà chẳng hết. Trên lối đi bí ẩn chìm trong làn ánh sáng nhàn nhạt, một người, một mèo lặng lẽ bước.
Cuối cùng, ánh sáng rực rỡ từ đâu rọi tới, dần bao phủ quanh nó.
Những cành hợp hoan tắm ánh nắng vàng, thư thái thả mình theo gió.
Khi ánh sáng trắng rực rỡ dịu đi, khung cảnh yên bình ấy hiện lên trước mắt Rintaro.
Dưới chân nó là một con đường lát đá đang lấp lánh trong nắng, còn trên đầu là những cành hợp hoan đu đưa cùng bóng nắng lung linh. Bên dưới ánh nắng là...
“Cổng.”
Rintaro nheo nheo mắt, thầm thì.
Ngay phía đằng trước, trên vài bậc đá, là một chiếc cổng tráng lệ. Tấm cửa lớn duy nhất được đánh bóng sáng choang, toát lên vẻ oai phong độc đáo. Không thấy gắn bảng tên. Thi thoảng, những đốm nắng lọt qua cành cây kẽ lá, rót xuống mái ngói kiểu Nhật đen tuyền bên trên cổng, lấp lánh như những giọt nước bị bắn tung tóe.
Hai bên trái phải có dãy tường đất lợp mái màu nâu vàng coi bộ được chăm chút kỹ càng kéo dài ngút mắt. Phía trước tường là mặt sân lát đá rộng thênh sạch sẽ, không có đến một chiếc lá rơi. Khoảng sân này cũng kéo dài miết về hai phía, không thấy điểm dừng.
“Đến rồi đó.” Con mèo dưới chân Rintaro cất tiếng. “Đây chính là đích.”
“Ở đây, sách bị...”
“... nhốt.”
Rintaro lại đưa mắt nhìn lên chiếc cổng nguy nga và cây hợp hoan cao lớn sum suê. Các cành cây phủ kín bởi những chùm hoa giống bông bồ công anh.
Lúc này chắc chắn đang là tháng Mười hai. Cây hợp hoan ra hoa tầm này thì lạ quá, nhưng từ nãy đến giờ sự thể đã khùng điên, chẳng có tí thực tế nào rồi, giờ lại đi bắt bẻ mấy bông hoa tươi tốt trái mùa trước cửa nhà người ta thì cũng kỳ, Rintaro đành miễn cưỡng chấp nhận tình huống.
“Tòa dinh thự bá cháy thiệt, riêng cái cổng đã to ngang tiệm nhà tôi.”
“Đừng sợ. Khua chiêng múa trống thế thôi. Đời này chẳng thiếu người xây cái cổng to tổ chảng để hù thiên hạ nhưng trong nhà thì chẳng có của nả gì.”
“Một đứa học trò bần từ cổng đến nhà như tôi xin được tỏ lòng ngưỡng mộ chiếc cổng này thôi vậy.”
“Cứ thong thả mà than thở trong lúc còn có thể đi. Nếu không cứu được sách ra bình yên vô sự, chính nhóc cũng không thoát khỏi mê cung này đâu.”
Lời cảnh cáo của con mèo khiến Rintaro á khẩu trong chốc lát.
“... Chuyện đó nãy giờ chưa hề thấy ông nói!”
“Ủa đương nhiên, lão mà nói trước thì đừng hòng dụ được nhóc đi theo, nhá. Trên đời có những chuyện không nên biết thì hơn, nhóc à.”
“Ông xấu tính thế.”
“Xấu tính hả? Vậy một đứa cả ngày ngồi phơi cái mặt ủ rũ chán đời như nhóc chẳng lẽ vẫn còn gì để mất sao?”
Con mèo huỵch toẹt, chọc trúng tim đen Rintaro. Nói kiểu đấy thì cạn lời, hết đỡ nổi.
Rintaro nhìn lên bầu trời trong xanh một lúc rồi lẩm bẩm.
“Tính tôi vốn không thích ngược đãi động vật, nhưng…”
Nó khẽ đẩy gọng kính.
“Tôi muốn tóm cổ ông rồi vặn cật lực quá.”
“Giỏi, phải mạnh mẽ thế chứ lị.”
Con mèo ung dung đáp, rồi bước lên bậc đá phía trước. Năm bước là đến cổng. Rintaro vội vàng đi theo.
“Thế, nếu không thể quay về thì sao?”
“Chà... Thì chắc cú đi miết đi miết trước cái tường đất dài miên man này chăng. Nhưng trước giờ cũng chưa có ai quay về được cả nên thực hư thế nào cũng không ai biết.”
“Chuyện này nghe không vui cho lắm.”
Rintaro đáp với vẻ chán hẳn. Nó đứng nhìn lên cánh cửa gỗ khổng lồ.
“Vậy tôi phải làm gì đây?”
“Nói chuyện với chủ nhân cái nhà này.”
“Rồi sao?”
“Thuyết phục bên kia đầu hàng là xong.
“Thế thôi hở?” Rintaro nhướn mày.
“Còn một việc nữa...” con mèo nói tiếp bằng một giọng trầm trầm thờ ơ. “Nhấn chuông đi.”
Rintaro làm theo lời con mèo.
Từ bên kia cánh cổng, một phụ nữ kiều diễm mặc kimono màu chàm giản dị ra đón Rintaro và mèo.
Cử chỉ điềm đạm của người phụ nữ cho thấy bà ấy khá lớn tuổi, nhưng cụ thể khoảng bao nhiêu tuổi thì Rintaro không đoán ra được. Bà toát ra thần thái lạnh lùng, đôi mắt hơi cụp xuống không để lộ một chút cảm xúc, mái tóc cài trâm đỏ búi kiểu các phu nhân ngày xưa, nước da trắng muốt như sứ. Trông bà giống một búp bê Nhật được chế tác tinh xảo.
Rintaro bối rối tợn, nó thấy mình chưa đánh đã thua.
“Có việc gì ạ?”
Người phụ nữ hỏi bằng giọng không ngữ điệu.
Con mèo lên tiếng đáp thay cho Rintaro đang ngáo ngơ.
“Chúng ta muốn gặp chồng cô.”
Người phụ nữ hướng ánh mắt lãnh đạm về phía con mèo mướp bên dưới.
Rintaro giật thót, nhưng bà ta đáp lời con mèo như thể chẳng thấy có gì lạ.
“Chồng tôi bận lắm. Khách đến đột ngột thế này thì...”
“Chuyện quan trọng lắm.” Con mèo thô lỗ ngắt lời. “Cấp bách nữa. Mong cô báo giúp.”
“Ngày nào cũng nườm nượp khách có chuyện quan trọng và cấp bách tới tìm chồng tôi. Anh ấy bận vô cùng. Anh ấy còn phải thuyết giảng trên ti vi và radio nữa, không thể tiếp hết khách này khách nọ đột ngột tới tìm được. Xin hẹn các vị lần sau.”
“Lão không rảnh thế.”
Giọng nói chứa uy quyền lạ lùng của con mèo khiến người phụ nữ mặc kimono đông cứng.
“Cậu trai trẻ này mang tới một câu chuyện cực kỳ quan trọng về sách. Cứ nhắn lại thế, chồng cô ắt biết cách cư xử.”
Người phụ nữ lặng đi một lúc trước thái độ hống hách của con mèo, rồi bà ta cúi đầu nói “Xin đợi một lát” và đi mất hút vào trong nhà. Rintaro quay khuôn mặt thất thần về phía con mèo.
“Ông nói ai mang tới một câu chuyện cực kỳ quan trọng về sách cơ?”
“Đừng chấp nhặt ba cái tiểu tiết. Điều cốt yếu là, khi địch đã phô trương thanh thế thì ta cũng phải đánh trống giương cờ. Nội dung câu chuyện thế nào thì lát vào nhà rồi nghĩ sau cũng được.”
“Thật là...” Rintaro ngắc ngứ một lúc rồi thốt lên, “.. an tâm quá nhỉ?”
Không lâu sau, người phụ nữ ban nãy lại đi ra, cúi đầu trước Rintaro và mèo.
“Mời vào” giọng nói đều đều vô cảm vang lên trước cánh cổng.
Sau cánh cổng là một dinh thự lớn chưa từng thấy. Họ đi qua mặt sân lát đá chỉn chu, mở cánh cửa lưới trước tiền sảnh và tháo giày tại một thềm nhà rộng thênh thang. Sau đó, họ đi từ một hành lang gỗ bóng lộn xuyên qua hiên nhà ngập nắng, rồi lại qua một cái hành lang nữa, tới gian nhà tiếp theo.
Đứng ở hành lang có thể trông ra một khu vườn đi dạo kiểu truyền thống rộng mênh mông, chim oanh hót vang trên những tán cây, những bụi đỗ quyên được cắt tỉa xinh đẹp khai hoa rực rỡ. Mùa ở đây thật chẳng tuân theo cái quy luật chi hết.
“Sao ông bảo họ chỉ có cái cổng to hù thiên hạ chứ trong nhà chẳng khá giả gì?”
“Thì ví von thế thôi. Thằng nhóc này lắm điều thế nhỉ?”
Mặc cho Rintaro và con mèo rủ rỉ rù rì đấu khẩu, người phụ nữ dẫn đường chẳng hé răng.
Họ càng đi tiếp thì khung cảnh càng thay đổi, tòa nhà trông có vẻ là một dinh thự thuần Nhật tự lúc nào đã khoác lên một dáng dấp dị hợm.
Hành lang gỗ bỗng nối tiếp tới một cầu thang đá cẩm thạch có lan can kiểu Trung Hoa hoành tráng, đứng ở đó nhìn xuống, thấy một khu vườn bát ngát, giữa vườn có đài phun nước tráng lệ, trong đài phun nước đặt bức tượng phụ nữ khỏa thân. Sau khi bước qua tấm cửa trượt vẽ hình rừng trúc, họ tới một gian phòng lớn có treo đèn chùm sáng rực, chiếc bàn trà mang phong cách Art Déco trong phòng bày biện một cái bình có hoa văn sặc sỡ.
“Nhìn mà đau cả đầu.”
“Công nhận.”
Mãi mới có một lần con mèo thành thật đồng tình với Rintaro.
“Trông như họ kiếm được thứ gì trên đời là đặt bừa vào ấy nhỉ?”
“Nhìn như gì cũng có mà lại chẳng có gì.” Con mèo nói một câu đậm chất thiền. “Không có gu, cũng chẳng có tính triết lý hay tư tưởng. Vẻ ngoài giàu sang mỹ miều, nhưng mở nắp ra bên trong chỉ toàn đồ vay mượn. Bảo nghèo nàn thì cũng có sai đâu.”
“Cũng đâu cần nặng lời thế.”
“Sự thật là vậy. Một sự thật bình thường như cân đường hộp sữa, ngày nào cũng thấy trên thế giới này.”
“Dinh thự này.” Người phụ nữ đi trước nhẹ nhàng chặn lời con mèo. “Dinh thự này được trang hoàng dựa trên kinh nghiệm sống phong phú và học thức sâu rộng của chồng tôi. Chắc các vị đây khó mà hiểu được.”
Trong một thoáng, Rintaro đã nghĩ chắc bà ta nói đùa, nhưng bà ta đi đằng trước nên nó không thấy được biểu cảm. Còn giọng điệu của bà ta thì không có vẻ gì là đang vui đùa cả.
Trong bầu không khí căng thẳng lạ lùng, họ đi tiếp, rồi đi tiếp mãi.
Hành lang, rồi cầu thang, rồi lối thông giữa các gian cứ nối nhau miên man đến dị thường. Tượng bằng ngà voi, tranh thủy mặc, tượng bán thân thần Vệ Nữ, kiếm Nhật... những món đồ trang trí lần lượt xuất hiện được phối hết sức lạc quẻ. Đường đi cứ chốc chốc lại rẽ ngoặt, và cảnh quan hổ lốn không theo quy luật gì khiến người ta khó mà xác định vị trí của mình.
Trên đường, người phụ nữ quay lại hỏi “Các vị còn đi tiếp được chứ?” mấy lần, cứ như thể tụi Rintaro có lựa chọn nào khác vậy.
“Bây giờ mà được cho về thì tôi cũng không tự tin sẽ tìm thấy cổng ra.”
“Đừng lo, Đời thứ hai.” Con mèo khẽ ngước nhìn Rintaro. “Lão cũng chẳng tự tin hơn nhóc mấy.” Mèo ta động viên ngắn gọn.
Cuối cùng, quãng đường dằng dặc cũng kết thúc.
Đi hết một hành lang trải thảm đỏ thì thấy một cánh cửa trượt họa tiết caro. Người phụ nữ dừng chân tại đó.
“Các vị vất vả rồi ạ.”
Bà ta nói vậy rồi nhẹ nhàng kéo cửa, cánh cửa trượt qua, mở ra một không gian, Rintaro bất giác mở to mắt.
Đó là một không gian cực lớn, tuyền một màu trắng. Tường, sàn, trần, chỗ nào cũng trắng tinh.
Màu sắc kỳ dị gây rối mắt không phân biệt nổi xa gần đã đành, kích thước phòng cũng dị thường chẳng kém. Trần có lẽ cao ngang với phòng thể chất ở trường, trừ mặt tường phía sau, ba mặt còn lại đều kéo dài miên man bất tận, nên chẳng thể hình dung nổi căn phòng rộng chính xác bao nhiêu.
Kín khắp căn phòng sơn màu trắng ấy là những chiếc tủ trưng bày màu trắng xếp thành dãy ngay ngắn, chỉn chu. Loại tủ kính lớn, cao hơn cả Rintaro. Nhìn qua thì thấy có đến mấy chục dãy tủ như vậy, nội dãy tủ ngay phía trước nó thôi đã kéo dài tít tắp, chẳng thấy điểm dừng.
Song những dãy tủ dài lạ thường chưa phải là thứ khiến Rintaro kinh ngạc nhất. Mà là đống sách chất đầy trong tủ kia!
Mỗi tủ có vài ngăn, sách được đặt nằm ngang chật kín trong đó, vượt quá cả tầm mắt. Không biết có bao nhiêu cuốn sách được lưu trữ trong thư viện khổng lồ này, nhưng chắc chắn riêng số sách lọt được vào mắt Rintaro thôi đã nhiều khủng khiếp vượt cả lẽ thường rồi.
“Xịn quá...”
Rintaro vừa đi dọc theo dãy tủ sách bằng kính vừa lẩm bẩm với vẻ gần như sốc.
Sách trong tủ cực kỳ đa dạng cả về lĩnh vực lẫn thời đại. Đủ mọi thể loại sách trên đời, nào văn học nghệ thuật, triết học, rồi thư, nhật ký lấp đầy không gian rộng mênh mông với chất và lượng vượt trội.
Chưa hết, quyển nào cũng sạch đẹp, không một nếp nhăn, nói là sách mới thì cũng không quá khó tin.
Chung quy, chỉ có thể dùng từ “tuyệt phẩm”.
“Lần đầu tiên tôi thấy một kho sách xịn thế này...”
“Cậu quá khen rồi.”
Một giọng bén ngọt vang lên từ đằng xa, sau những tủ sách.
Rintaro quay trở lại cửa vào. “Đằng này cơ,” giọng nói vang lên. Rintaro vừa dòm qua khe hở giữa các tủ sách, vừa bước về hướng có giọng nói. Đi qua khoảng vài chục dãy tủ thì nó bắt gặp một người đàn ông cao lêu đêu ngồi trên chiếc ghế trắng.
Người đàn ông cao lớn đó mặc bộ com lê trắng tinh gần như tiệp màu với sàn phòng sáng lóa. Ông ta ngồi bắt tréo chân trên chiếc ghế xoay nhỏ, nhìn xuống cuốn sách lớn đặt trên đầu gối. Những chiếc tủ từ chỗ ông ta ngồi trở đi vẫn còn chỗ trống, chưa chất kín sách. Có lẽ đây là nơi sâu nhất của thư viện khổng lồ này.
“Chào mừng đến thư phòng của tôi.”
Ông ta khẽ ngẩng lên, nhìn Rintaro. Nụ cười ôn hòa và ánh mắt sắc sảo kết hợp vô cùng duyên dáng trong cử chỉ đầy vẻ tao nhã ấy. Rintaro nhớ ban nãy người phụ nữ kia có nhắc đến ti vi và radio. Trông ông này đúng là người quen làm mấy công việc kiểu đó thật.
“Nhìn qua đã thấy cái ông này sáng láng thông minh...”
“Nào nào, mới xung trận đã bị địch át vía thế thì còn làm ăn gì? Vững tâm lên!”
Con mèo gạt phắt đi lời thầm thì đầy tính nhu nhược của Rintaro.
Người đàn ông đảo mắt liếc Rintaro và mèo một cái thật bén, rồi cất tiếng hỏi:
“Là cậu à? Người khách mang tới một câu chuyện cực kỳ quan trọng về sách’ ấy.”
“Hự!” Rintaro thốt lên nghe ngớ ngẩn hết biết, trong đôi mắt ông kia nhá lên một tia sáng lạnh lẽo.
“Xin thứ lỗi, tôi đây rất bận. Tôi chẳng có thời gian mà thong thả tâm tình với một cậu bé đột ngột tới gặp nhưng cứ đứng đực ra, chẳng hé mồm chào hỏi hay tự giới thiệu đâu.”
“Xin lỗi ạ, cháu là Natsuki Rintaro.” Rintaro cuống quýt đứng thẳng người, cúi đầu. “Chào bác ạ.”
“Được rồi,” người đàn ông đáp gọn, nheo nheo đôi mắt sắc. “Giờ thì mời cậu nói cho tôi nghe chuyện quan trọng. Nếu là chuyện về sách, biết đâu tôi sẽ có hứng thú.”
Ông ta đột ngột đi vào chủ đề chính, nhưng Rintaro biết cái gì mà nói cơ chứ. Vốn làm gì có “chuyện quan trọng” nào! Nó vội đưa mắt nhìn con mèo cầu cứu, thấy mèo ta rung rung mấy sợi ria trắng.
“Chúng ta đến để giải thoát cho sách.”
Người đàn ông nheo mắt nhỏ hơn, nhìn xuống con mèo. Sâu trong đôi mắt ấy, bùng lên thứ ánh sáng áp chế không khoan nhượng.
“Tôi vừa nói rồi, tôi bận lắm. Nào là viết lách, nào là thuyết giảng trên ti vi và radio, ngày nào cũng trăm công nghìn việc. Bận như thế nhưng vẫn cố dành ra chút thời gian đọc hết mọi thể loại sách trên đời. Còn với những ngữ bốc phét ba hoa, xin thứ lỗi cho, tôi đây không rảnh mà tiếp chuyện.”
Ông ta thở dài thườn thượt rồi đưa mắt liếc đồng hồ đeo tay.
“Thế là mất toi hai phút quý giá. Xong việc rồi thì quý vị về cho!”
“Chưa xong gì hết...” Mèo ta kiên quyết không bỏ cuộc.
“Đã bảo rồi!” Người đàn ông cáu kỉnh nhìn xuống con mèo. “Tôi rất bận. Tôi chỉ mới đọc xong sáu mươi lăm cuốn trong số một trăm cuốn sách theo chỉ tiêu. Xin các người về đi cho!”
“Một trăm cuốn?”
Rintaro buột miệng thốt lên.
“Một năm bác đọc một trăm cuốn sách?”
“Không phải một năm, mà là một tháng.”
Người đàn ông làm bộ làm tịch lật giở cuốn sách đang để trên đầu gối.
“Thế nên tôi mới bận. Tôi mời các vị vào đây vì tưởng ít nhất có thể được nghe một câu chuyện có ích, nhưng tôi đã lầm. Nếu các vị đây còn làm phiền thêm nữa, tôi buộc lòng phải tống cổ các vị. Nhưng tôi không chắc sau khi bị đuổi khỏi phòng này, các vị sẽ bình yên vô sự mà ra được tới cổng đâu nhé.”
Đoạn cuối câu nói nghe mà lạnh toát sống lưng.
Rồi sự im lặng đột ngột bao trùm, chỉ còn những tiếng lật sách loạt soạt khô khốc. Con mèo quắc mắt nhìn người đàn ông, nhưng đương nhiên dăm ba ánh mắt mèo đâu thể làm địch quân nao núng. Người đàn ông cắm đầu vào sách như đã quên bẵng đám khách không mời.
Bầu không khí chùng xuống, lạnh lẽo, không biết bám víu vào đâu, Rintaro đành đưa mắt bâng quơ ngó nghiêng các tủ sách. Những cuốn sách trong tủ được xếp thật muôn hình vạn trạng, hoặc, nếu nói theo cách khác, thì thật bừa phứa tùy tiện. Không chỉ sách chung chung, mà còn cả tạp chí, bản đồ, từ điển... cứ bạ đâu nhét đấy, chẳng theo một thứ tự hay thể loại gì.
Hiệu sách Natsuki nhà nó cũng có một kho sách đồ sộ, nhưng nó cảm nhận nơi đó luôn phảng phất triết lý sống của ông mình. Còn những chiếc tủ này, trông thì có vẻ chứa đựng mọi thứ sách vở trên đời, nhưng lại gây cảm giác hỗn độn phi trật tự.
Khi người đàn ông lật sang trang kế tiếp, Rintaro rón rén bắt chuyện:
“Bác cũng đọc hết sách Nietzsche rồi ạ?”
Nó nhìn vào tủ sách ngay đằng sau ông ta. Biết bao nhiêu danh tác, từ những cuốn sách lỗi lạc cho tới những tập thư, đang lèn chặt sau khung kính, và đập vào mắt nó đầu tiên là Zarathustra đã nói như thế.
“Cháu cũng thích Nietzsche.”
“Trên thế giới này có vô số kẻ vỗ ngực bảo rằng mình ‘thích Nietzsche.”
Người đàn ông đáp lại trong khi vẫn không rời mắt khỏi cuốn sách.
“Nhưng liệu được mấy mống người thực sự đọc sách Nietzsche? Đám còn lại chỉ biết lõm bõm vài câu cách ngôn, liếc qua dăm bản tóm tắt tác phẩm xuề xòa, thì đã mặt dày coi Nietzsche như tấm áo hợp thời mà khoác lên người. Cậu đây chắc cũng dạng đó nhỉ?”
“Một kẻ chỉ đọc sách sẽ mất khả năng tư duy, nhưng kẻ không đọc sách thì không thể tư duy.” Rintaro đáp.
Người đàn ông từ từ ngẩng mặt khỏi cuốn sách. Rintaro vội nói tiếp.
“Ông Nietzsche đó đúng là một người xấu tính, thế nên cháu mới mê ông ấy.”
Người đàn ông im lặng một hồi, nhìn chằm chằm vào cậu bé sặc mùi nhu nhược trước mặt. Đôi mắt nhuốm sắc lãnh đạm, khinh khi chợt nhá lên một tia hào hứng. Thế rồi, bàn tay trắng trẻo đóng lại cuốn sách lớn trên đầu gối.
“Được rồi, ta làm quen với nhau một chút vậy.”
Bầu không khí căng như dây đàn xem chừng đã dịu đi phần nào. Con mèo ngước nhìn Rintaro vẻ hơi ngạc nhiên, nhưng nó chẳng có tâm trạng nhìn lại. Người đàn ông lại đối mặt với nó mà nói chuyện khiến nó bỗng thấy căng thẳng đến xây xẩm mặt mày. Cuối cùng, để không quay người vắt giò mà chạy, nó chỉ còn cách cố nghĩ ra thứ mà nói tiếp.
“Cháu đến đây vì nghe nói là bác đang nhốt rất nhiều sách.”
“Đừng đánh giá điều gì dựa vào tin đồn. Phải khi mắt thấy tai nghe thì hẵng tin vào. Tôi chỉ đọc sách, và trân trọng cất giữ từng cuốn sách mình đã đọc ở chốn này.”
“Đã đọc’ ấy ạ? Tức là bác đọc hết chỗ sách ở phòng này rồi ạ?”
“Tất nhiên.”
“Nhìn kìa!” - người đàn ông vươn tay chỉ khắp căn phòng rộng như một đại sảnh.
“Từ chiếc tủ ở chỗ cánh cửa mà cậu bước vào cho đến chiếc tủ ở chỗ tôi đây, chứa tổng cộng năm mươi bảy ngàn sáu trăm hai mươi hai cuốn sách. Đó là số sách tôi đã đọc cho đến nay.”
“Năm mươi...”
Rintaro á khẩu. Một thoáng cười phảng phất trên đội môi người đàn ông.
“Có gì đáng kinh ngạc đâu. Một bậc trí thức dẫn đầu thời đại như tôi đương nhiên phải không ngừng rèn giũa cái tài, cái trí của mình, mà muốn làm được thế thì cần đọc thật nhiều sách và đọc hằng ngày hằng giờ. Nói cách khác thì, chính số sách trong căn phòng này đã góp phần tạo nên tôi ngày nay. Gọi sách là bạn đời quý báu thì cũng chẳng ngoa. Vậy nên tôi thật vô cùng bối rối trước những lời cáo buộc vô lý của các vị.”
Người đàn ông thong dong bắt tréo cặp chân dài, ngạo nghễ nhìn Rintaro. Cái luồng tự tin phách lối như đang phun ào ào từ người ông ta chuyển hóa thành thứ áp lực không lời chèn ép người khác.
Nhưng cái đang ấm ách trong lòng Rintaro giống một cơn hoang mang thuần túy hơn là cảm giác áp bức ngột ngạt.
“Nhưng mà, bác xếp sách kiểu này thì...”
Tủ sách nào cũng đóng chặt cửa kính, mỗi cánh cửa còn cài thêm một ổ khóa nom rõ ngặt. Lúc con mèo nói với Rintaro là “sách bị nhốt”, nó thực sự không hiểu ý lắm, nhưng ít nhất thì nó cũng nghĩ người bình thường chẳng ai cất sách cái kiểu này cả. Đẹp đấy nhưng thật ngột ngạt. Tóm lại là:
“... bất thường quá ạ.”
Người đàn ông cau mày.
“Đây là những cuốn sách quý giá của tôi. Nói tôi yêu sách cũng không sai. Kho báu quan trọng nhường ấy, muốn giữ thì phải khóa cho kỹ, đâu có gì bất thường?”
“Nhưng như vậy thì giống tác phẩm nghệ thuật hơn là sách ấy ạ. Sách của mình mà khóa kỹ thế, muốn lấy ra cũng mất công lắm...”
“Lấy ra? Để làm gì? Những sách này tôi đều đọc cả rồi.”
“Đâu phải đọc một lần là thôi. Ta có thể đọc lại mà...”
“Đọc lại? Cậu đây đầu óc chắc có vấn đề?”
Ông ta nói như phỉ nhổ.
Người đàn ông mặc com lê trắng nhẹ nhàng chạm những ngón tay thon dài vào mặt kính tủ.
“Cậu không nghe tôi nói gì sao? Ngày nào tôi cũng bận đọc sách mới. Đọc sớm đọc tối mới đạt đủ chỉ tiêu mỗi tháng đấy. Làm gì có thời gian mà đọc lại kia chứ.”
“Không đọc lại một lần nào ạ?”
“Đương nhiên.”
Người đàn ông lắc đầu nguầy nguậy như sốc lắm.
“Thôi, đành coi sự ngu ngốc của cậu đây là bởi tuổi trẻ dại khờ. Nếu không tôi sẽ suy sụp biết chừng nào vì đã trò chuyện dông dài vô nghĩa với cậu suốt tận ba phút. Cậu nghe tôi bảo này. Sách trên thế gian nhiều không đếm xuể. Vô số sách đã ra đời trong quá khứ, và vô số sách đang và sẽ ra đời. Sao lại có người tốn thời gian đọc đi đọc lại một cuốn sách kia chứ.”
Ông ta tồng tộc tuôn một tràng, giọng sang sảng vang dội khắp căn phòng rộng thênh. Rintaro thấy gợn lên một cảm giác khó chịu như thể chóng mặt.
“Trên đời có hằng hà sa số kẻ được gọi là người đọc sách, nhưng người đọc sách ở vị trí như tôi đây buộc phải đọc nhiều hơn. Người đọc hai mươi ngàn cuốn sách thì có giá trị cao hơn người chỉ đọc mười ngàn cuốn. Sách cần đọc vốn đã chất cao như núi, vậy mà cứ đọc đi đọc lại một cuốn chẳng phải là quá lãng phí thời gian hay sao?”
“Hiểu chưa, chàng trai trẻ?” - Trong đôi mắt mảnh của người đàn ông lóe lên một tia sáng sắc như dao. Đó là tia sáng của lòng tự tin vô đối đến gần như điên rồ.
Rintaro mím môi nhìn ông ta.
Nhưng không phải nó đang sợ hay nhún nhường, chỉ đơn thuần là kinh ngạc quá không thốt nên lời.
Lý luận của người đàn ông này, không dễ mà sụp đổ.
Dù từng khối từ ngữ có méo mó, lệch lạc đến đâu, khi xếp cạnh nhau, lại trở thành một bức tường khổng lồ không một kẽ hở. Những từ ngữ không gì lay chuyển ấy ào ào sinh ra chính là bởi có một thứ logic đã được lập nên và bản thân ông ta lấy làm tự hào về nó.
Sách có sức mạnh đấy.
Đó là câu cửa miệng của ông nó. Còn người đàn ông này cũng nói rằng sách là một phần tạo nên con người ông ta. Nghe thì có vẻ hàm ý của hai người đều giống nhau, đều cho rằng sách mang sức mạnh.
Nhưng mà. .. Rintaro lại đưa tay đẩy gọng kính.
Nó cảm thấy có gì đó khang khác. Có gì đó méo mó trong lời nói của người đàn ông này.
Nếu người ngồi đây là ông của Rintaro, có lẽ ông sẽ thật nhẹ nhàng, điềm đạm mà trả lời những chất vấn của nó.
“Tôi bận lắm.”
Người đàn ông lại nói rồi từ từ xoay ghế, hướng về phía tủ sách. Mở lại cuốn sách đặt trên đầu gối ra, ông ta chỉ tay ra cửa.
“Các vị về đi!”
Rintaro chẳng còn biết đáp sao cho phải.
Con mèo cũng chỉ biết gặm nhấm sự im lặng nặng nề.
Người đàn ông bắt đầu lật sang trang mới, như thể đã mất sạch mọi hứng thú với bọn Rintaro.
Tiếng giở sách loạt soạt vô cảm vang lên trong căn phòng trắng. Cùng lúc ấy, có tiếng “roạt” khô khốc, cánh cửa trắng phau trượt qua một bên. Phía bên kia cửa không có người dẫn lối như khi họ vào đây, chỉ có bóng tối mịt mùng hun hút. Rintaro bỗng thấy ớn lạnh như khiếp sợ điều gì, toàn thân nó run lên khe khẽ.
“Động não đi, Đời thứ hai.”
Con mèo đột nhiên lên tiếng.
“Gã này là một đối thủ khó nhằn vì trong lời nói của hắn có sự chân thật.”
“Sự chân thật?”
“Phải. Trong mê cung này, sự chân thật có sức mạnh lớn nhất. Một sự thật có méo mó đến mức nào, miễn sao còn có kẻ đặt vào nó lòng tin mãnh liệt, thì nó sẽ không dễ dàng sụp đổ. Nhưng không phải mọi lời hắn nói đều chân thật.”
Con mèo từ tốn tiến lên một bước.
“Hẳn phải có một điểm yếu. Gã này đã khéo léo đan từ kết chữ, nhưng không phải tất cả từ ngữ của hắn đều chứa đựng sự thật. Chắc chắn ở đâu đó có một lời nói dối.”
“Nói dối ư...”
Bỗng, không khí khẽ chuyển động, Rintaro quay nhìn về phía cửa.
Từ bóng tối đen đặc phía bên kia, gió đang thổi. Không đúng, là gió đang lùa vào bóng tối đó. Gió đang ung dung hút lấy bọn Rintaro, từ tốn, nhưng dần dần mạnh lên. Gió hướng đến một vùng xoáy rỗng không bí hiểm. Con lạnh toát chạy rần rật suốt sống lưng Rintaro.
Rintaro lại quay nhìn người đàn ông. Ông ta vẫn chú mục vào cuốn sách như chẳng có chuyện gì xảy ra. Ông ta sắp đọc xong rồi ư? Cuốn sách dày cộp đó trông chỉ như còn vài trang nữa là hết. Rồi cuốn sách mà ông ta đã đọc một lần đó sẽ được nhét vào tủ kính lấp lánh để đóng vai món đồ trang trí mới cho cái thư viện hỗn độn này. Cánh cửa tủ sẽ được khóa chặt, không thể mở ra nữa.
Quả đúng là, những cuốn sách đang bị “nhốt” ở đây.
Mèo ta nói điều gì đó trong tiếng gió bắt đầu rền rĩ, nhưng Rintaro không trả lời. Nó cứ nhìn chằm chằm vào kho sách khổng lồ choán hết tầm mắt. Thế rồi, nó nói rất khẽ, như thể thì thầm. Đôi vai của người đàn ông bỗng giật nẩy.
“Chắc chắn có một lời nói dối.”
“Chắc chắn bác đã nói dối.”
Rintaro nhắc lại, lần này rõ ràng hơn. Người đàn ông từ từ quay đầu nhìn nó. Ánh mắt ông ta như muốn đâm xuyên qua người Rintaro, nhưng nó không chùn bước.
“Bác nói dối. Bác nói bác yêu sách, nhưng làm gì có chuyện!”
“Hài hước đấy.”
Người đàn ông đáp lại nhanh đến bất thường.
“Chàng trai trẻ, trước khi chạm nọc tôi, cậu nên dắt con mèo chướng mắt này về mau.”
“Bác không hề yêu sách.”
Rintaro nhắc lại. Nó đứng thẳng, nhìn chằm chằm người đàn ông. Ông ta trông có vẻ hơi nao núng.
“Cậu căn cứ vào đâu mà dám vu...”
“Nhìn là biết thôi.”
Giọng Rintaro cứng rắn lạ lùng. Bản thân nó cũng thấy ngạc nhiên trước khí phách chẳng biết từ đâu ra đó, nhưng câu từ vẫn tuôn tràn khỏi miệng nó rất đỗi tự nhiên.
“Đúng là nơi này có rất nhiều sách. Thể loại, lĩnh vực cũng cực kỳ đa dạng. Có cả những cuốn sách cổ giá trị mà ngày nay hiếm có khó tìm. Nhưng chỉ vậy mà thôi.”
“Chỉ vậy mà thôi?”
“Ví dụ như bộ mười cuốn Chuyện d’ Artagnan này.”
Rintaro chỉ tay vào mười cuốn sách có bìa rất đẹp xếp thành dãy trong tủ sách ngay bên phải nó. Những tựa sách được in đậm trên giấy bìa mới tinh màu trắng phủ nhũ vàng. Bộ đại tuyển tập do Alexander Dumas chấp bút đang ngự trị trong tủ đầy diễm lệ.
“Thật hiếm khi có dịp được nhìn thấy cùng lúc mười cuốn thế này. Nhưng cả mười cuốn đều không có dấu vết đã được mở ra. Những cuốn này đều rất dày. Dù lúc đọc có nhẹ nhàng, cẩn thận đến đâu cũng không thể tránh khỏi sách bị cũ và quăn queo đôi chút. Nhưng tất cả đều đẹp đẽ, mới tinh như vừa được mang về vậy.”
“Đối với tôi, sách là bảo vật vô giá. Trân trọng lật giở từng cuốn, từng cuốn một, và khi đọc xong thì cất vào tủ kỹ càng là thói quen và niềm vui thường nhật của tôi.”
“Nếu vậy, tại sao lại không có cuốn thứ mười một ạ?”
Rintaro hỏi độp, người đàn ông bất giác cau mày.
“Bộ Chuyện d'Artagnan có tổng cộng mười một cuốn. Ở đây thiếu mất cuốn cuối cùng, cuốn ‘Giã biệt, gươm đao”.”
Người đàn ông vẫn im bặt, đơ ra như tượng.
Rintaro mặc kệ. Nó tiếp tục nói, tay phải chỉ ra chỗ khác.
“Bộ Jean Christophe của Rolland ở đằng kia thì cháu thấy có hai cuốn gồm tập đầu và tập cuối, nhưng vốn đó là một bộ ba tập, bác thiếu mất tập giữa rồi. Bộ Biên niên sử Narnia ở đằng này cũng thiếu mất tập ‘Con ngựa và cậu bé’. Bác bảo sách là bảo vật vô giá nhưng lại xếp sách cái kiểu dở dở ương ương thế này. Tóm lại, thư viện của bác thoạt nhìn thì hoàn hảo đấy nhưng nhìn kỹ lại thấy thiếu chỉn chu.”
Giọng Rintaro vẫn nhàn nhạt vô cảm. Nó ngước mắt nhìn trần căn phòng rộng mênh mang.
Chẳng biết từ lúc nào, gió đã yếu đi.
“Thư viện này không phải là mái ấm của những cuốn sách mà bác trân trọng, mà chỉ là nơi trưng bày những cuốn sách bác sở hữu thôi.”
Nó ngẫm nghĩ một chút rồi nhìn lại người đàn ông.
“Người thật sự yêu thương sách thì sẽ không đối xử với sách như thế.”
Trong tâm trí Rintaro, hình ảnh ông nó lặng lẽ lật từng trang sách chợt hiện lên.
Là hình ảnh ông đọc đi đọc lại cuốn sách ông thích đến mức sách cũ mèm, thư thả đắm chìm vào câu chuyện, mỉm nụ cười mãn nguyện.
Ông đã trân quý sách biết bao, nhưng ông chẳng bao giờ dùng sách để làm vật trang sức cho mình cả. Nơi ông tạo ra không phải một không gian hào nhoáng, long lanh mà là một kho sách phảng phất nét cũ kỹ nhưng được chăm chút hết lòng, khiến ai cũng muốn vươn tay ra mà nhặt lấy một cuốn sách. Và cũng chính điều đó đã biến Rintaro thành một cậu nhóc mọt sách.
Hồi ông còn trông coi tiệm sách ấy, có lần ông đã nói một điều khiến Rintaro nhớ mãi.
“Đọc nhiều sách là tốt lắm. Nhưng có điều này bác đừng lầm lẫn.”
Giọng nói của Rintaro bỗng vỡ òa, người đàn ông mặc com lê trắng khẽ cựa mình. Không có lời đáp lại, căn phòng lặng im đầy căng thẳng, và Rintaro chắp nối từng từ theo dòng ký ức đang hiện về từng chút một.
“Sách có rất nhiều sức mạnh. Nhưng xét cho cùng đó chỉ là sức mạnh của sách, không phải sức mạnh của chúng ta.”
Chuyện xảy ra lâu lắm rồi.
Hồi ấy Rintaro chán học, nghỉ suốt, cả ngày chỉ cắm đầu cắm cổ lục lọi những giá sách của hiệu sách Natsuki. Nó ghét cay ghét đắng trường học, tự nhốt mình trong những bức tường sách, dần dần chìm đắm vào thế giới của con chữ và chẳng còn hứng thú gì với cuộc sống bên ngoài. Thấy cháu như vậy, ông nó vốn thường ngày ít nói bỗng tâm sự rất nhiều.
“Nếu cháu chỉ biết đọc sách vô tội vạ, thế giới mà cháu nhìn qua trang sách sẽ không thể mở rộng ra được. Dù cháu có nạp bao nhiêu tri thức từ sách đi nữa, nếu không tự mình suy ngẫm, tự mình trải nghiệm, thì đó chỉ là một mớ kiến thức vay mượn rỗng tuếch thôi.”
Rintaro nghiêng đầu bối rối trước loạt câu nói mà nó chưa hiểu hết. Ông nhìn nó bằng đôi mắt hiền hậu.
“Sách không thể sống thay cho cháu cuộc đời này. Nếu cháu chỉ vùi đầu vào sách mà quên rằng mình phải bước đi bằng chính đôi chân mình, thì chẳng khác nào một cuốn bách khoa toàn thư nhồi nhét đầy những tri thức cũ kỹ. Nếu không được ai mở ra, cuốn bách khoa thư ấy sẽ chỉ là món đồ cổ vô dụng mà thôi.”
Ông trìu mến xoa đầu nó, rồi nhẹ nhàng nói thêm.
“Chẳng lẽ cháu chỉ muốn trở thành một cuốn từ điển sống’ thôi sao?”
Rintaro không nhớ mình đã trả lời thế nào trước câu hỏi ấy. Nhưng một thời gian sau, nó bắt đầu đi học lại.
Từ đó, mỗi khi thư thái nhâm nhi cốc trà nóng, ông vẫn thường cất giọng nhắc nhở đứa cháu cứ rảnh ra là cắm đầu vào sách của mình.
“Đọc sách là tốt. Nhưng đọc xong thì hãy bắt đầu cất bước đi, cháu nhé.”
Đến giờ Rintaro vẫn nghĩ đó là những lời dạy bảo hết lòng hết dạ mà người ông vụng nói gửi gắm tới mình.
“Nhưng tôi...” Người đàn ông mặc com lê trắng chợt cất tiếng. “Tôi đã gom góp vô số sách, và chính nhờ vậy mà tạo lập cho mình vị trí hiện giờ. Sách càng nhiều, sức mạnh càng lớn. Tôi đã dựa vào sức mạnh đó mà tiến xa được tới đây.”
“Vậy nên bác mới cất công khóa giữ sách thật kỹ, tỏ cái vẻ như thể sức mạnh của những cuốn sách đó đã trở thành sức mạnh của bác?”
“Cậu vừa nói gì cơ?”
“Bác khoe là bác rất siêu rất giỏi. Bác cố tình bày biện một cái phòng trưng bày sách hoành tráng thế này chỉ để chứng tỏ cho những người xung quanh biết bác đã đọc rất nhiều sách thôi chứ gì?”
“Im ngay!”
Người đàn ông đã không còn ngồi bắt tréo chân nữa. Ông ta cũng thôi nhìn cuốn sách để mở trên đầu gối mà nhìn trừng trừng Rintaro.
“Một đứa nhãi ranh vắt mũi chưa sạch thì biết gì?”
Trán ông ta đã lấm tấm mồ hôi từ lúc nào.
“Trong xã hội này, người đọc mười cuốn sách được kính nể hơn hẳn người đọc một cuốn sách mười lần. Xã hội coi trọng những người đọc nhiều sách, đó là sự thật. Cái danh người đọc sách chẳng phải khiến con người ta trở nên đầy hấp dẫn, lôi cuốn hay sao? Tôi nói sai à?”
“Sai hay không sai, cháu chẳng biết. Điều cháu muốn nói không phải là những thứ ấy.”
“Sao cơ?”
Người đàn ông có vẻ sửng sốt.
“Xã hội này chuộng cái gì hay người thế nào thì được kính nể... Cháu không nói về những thứ ấy.”
“Vậy ý cậu là...”
“Cháu chỉ nói là bác không yêu sách thôi. Bác yêu bản thân chứ có yêu sách đâu. Ban nãy cháu nói rõ rồi đó ạ, người yêu sách thì không đối xử với sách như kiểu của bác đâu.”
Im lặng lại bao trùm.
Người đàn ông ngồi yên, sững sờ không thốt nên lời, tay vẫn đặt lên cuốn sách trên đầu gối. Vẻ ngạo nghễ nhạt đi, nom ông ta nhỏ bé hơn chút đỉnh. Cơn gió hiu hắt, dịu dần rồi lặng hẳn. Rintaro quay ra sau, thấy cánh cửa mở toang ban nãy cũng đã đóng lại tự bao giờ.
“Cậu...”
Mãi sau người đàn ông mới thốt lên, nhưng ông ta lại im bặt ngay lập tức, rồi cứ thế im lặng mất một lúc. Cuối cùng, như thể đã tìm ra được điều cần nói, ông ta mở miệng.
“Cậu có yêu sách không?”
Rintaro bối rối, nhưng không phải vì bị hỏi độp, mà vì nó nhìn thấy trong đôi mắt kia ẩn chứa một tia sáng chân thành. Khác hẳn thái độ lạnh nhạt và áp bức từ nãy đến giờ, ánh sáng ấy ăm ắp suy tư, cô đơn và hiu quạnh.
“Nhưng cậu yêu sách đúng không?”
“Nhưng” - một từ ngữ ngắn ngủn mà chất chứa bao nỗi niềm. Những nỗi niềm đó, Rintaro cũng đôi phần thấu hiểu, nên nó khảng khái trả lời.
“Yêu ạ.”
“Tôi cũng vậy.”
Giọng ông ta chợt dịu đi. Khẩu khí lãnh đạm đã tiêu biến đi đâu, thậm chí Rintaro còn nghe ra nét cao thượng trong âm sắc. Trong khi Rintaro còn đang bối rối, trước mặt nó, gió bỗng cất lên tiếng vi vút khô khan.
Nó đảo mắt nhìn quanh, thấy căn phòng đang rùng rùng thay đổi.
Một dãy tủ trưng bày kềnh càng trông cực kỳ trang trọng sụp đổ dần từ trong ra ngoài, như tòa lâu đài cát bị gió quật. Cùng lúc ấy, lần lượt từng cuốn sách bày trong tủ vỗ những trang sách chấp chới bay lên như đàn chim.
“Tôi cũng yêu sách lắm.”
Người đàn ông mặc com lê trắng nhẹ nhàng đóng lại cuốn sách đang để mở trên đầu gối, kẹp nó dưới cánh tay và đứng lên. Bên cạnh ông ta, giá sách trước mặt Rintaro cũng sụp xuống như bị gió quật, và vô số sách lại bay lên như đàn chim di cư. Chẳng biết từ lúc nào, bốn phương quanh Rintaro đã tràn ngập những đàn sách bay.
Rintaro kinh ngạc đứng sững như trời trồng, người đàn ông điềm tĩnh nhìn nó.
“Cháu đúng là đứa trẻ chẳng biết nể nang.”
“Dạ đâu có...”
Người đàn ông giơ tay lên ra hiệu nó ngừng lời, rồi ông ta nhìn sang bên, môi phảng phất một nụ cười buồn.
“Tiễn các vị khách phiền phức này về thôi.”
Đột ngột, từ lúc nào chẳng hay, người phụ nữ mặc kimono đã đứng ngay đó, bên cạnh ông ta. Chính là người đã dẫn tụi Rintaro đi trong dinh thự. Ban nãy, gương mặt bà ấy vô cảm như mặt nạ kịch Nô, nhưng lúc này bà đang cười rất nhẹ.
“Đừng lo bị lạc đường. Xem ra dù không có ai hướng dẫn thì các vị vẫn quay về được thôi.”
Người đàn ông nói, thanh âm vọng lại giữa những tiếng đập cánh của bầy sách.
Biết bao nhiêu tủ trưng bày đã tan vào trong gió. Căn phòng tràn ngập thứ ánh sáng dìu dịu, đàn chim sách vỗ cánh không ngừng, phủ bóng trắng lên bốn phía không gian.
Người đàn ông nhìn đồng hồ.
“Tôi đã tiêu tốn rất nhiều thời gian, nhưng đó là khoảng thời gian quý báu chưa từng có. Cảm ơn cháu.”
Ông ta cười, rồi nhận lấy chiếc mũ trắng mà người phụ nữ bên cạnh đưa cho. “Vậy nhé,” người đàn ông chào ngắn gọn, đội mũ lên và chầm chậm quay người.
Người phụ nữ quay sang Rintaro, cúi người chào. Khoảnh khắc ấy, xung quanh nó bỗng chốc sáng lòa.
Bảy giờ sáng hôm sau, dùng bữa sáng xong, Rintaro đi ra lối vào tiệm sách, mở cửa.
Nó bật đèn, kéo rèm che cửa sổ ra, để gió lùa vào trong phòng. Khí trời mùa đông trong lành ùa vào, vui vẻ thổi bay không khí tù túng bên trong. Rintaro quét qua mấy bậc thềm đá trước cửa rồi lại quay vào, mang chổi lông gà ra phủi bụi mấy kệ sách. Nó làm mọi việc y chang như ông vẫn làm hồi trước.
Hôm nay, lần đầu nó hòa vào quang cảnh sinh hoạt mà nó vẫn thường chứng kiến mỗi sáng đi học. Trước kia Rintaro chỉ lấy sách đọc, chẳng phủi bụi kệ sách bao giờ. Có một giọng nói bối rối vang lên trong tim nó, tự hỏi “Mình đang làm cái gì vậy ta?” Nhưng rồi cũng có một giọng cười cất lên, rằng “Có sao đâu mà”. Cả hai đều là tiếng lòng của nó. Thật ra, nó cũng chẳng hiểu mình đang làm gì nữa. Đầu óc vẫn mênh mang mơ hồ, nó thở dài, hơi thở trắng xóa bay lên trong ánh nắng sớm mai trong vắt.
Sao cái đứa lúc nào cũng chỉ biết rầu rĩ ngước nhìn kệ sách như mình bỗng nhiên lại bắt đầu làm những việc này nhỉ? Rintaro vẩn vơ nghĩ, thế rồi sự việc kỳ lạ hôm qua b?