8 - Giá Trị Gia Đình

Bằng vào truyền thống văn hóa của dòng Lạc Việt vững chắc, có hệ thống, có căn bản mà bao nhiêu đợt tấn công đô hộ hàng ngàn năm của nước láng giềng hùng mạnh, đông người và tàn ác đã cố ý đồng hóa một dân tộc nhỏ bé như nước ta, đã không thành công mà còn bị bao nhiều lần phải ôm hận, cúi mặt chạy dài bởi sự trừng phạt của những tướng Việt như Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Huệ v.v..

Những người ngoại quốc tới thăm nước Việt Nam khảo sát về văn hóa rất ngạc nhiên thấy những gia đình quần tụ từ ông bà, cha mẹ, các con, cháu, có cả hàng chắt đã được sống gần ông bà cố nội, cùng là một nét đặc thủ của nền văn hóa Lạc Việt.

Một nền văn hóa bất thành văn, chỉ truyền khẩu dậy dỗ, nhắc nhở từ người trên xuống dưới trong căn bản tinh thân gia đình: nhân, nghĩa, lễ, trí, tín, năm đức tính cao quý của người Việt Nam.

Văn hóa tập tục của mình đã từng bị pha trộn nhiều cái tốt cũng như nhiều các xấu bởi ảnh hưởng của người du mục phương Bắc. Xấu như đem tròng ách nô lệ vào cổ người đàn bà với mỹ danh tam tòng mà chỉ có một số gia đình hủ nho khư khư giữ lại, những cái dở xấu đã không phổ biến rộng rãi vào quần chúng. Tiền nhân ta rất tinh tế biết loại cái dở, thu dụng cái hay để truyền thụ cho con cháu.

Trên đất nước tạm dung nơi đây có nếp sống văn hóa khác biệt làm chúng ta ngỡ ngàng, nhưng ít lâu rồi ai cũng nhận thấy phong tục có khác, có nhiều cái hay cũng có nhiều cái dở.

Những gia đình cẩn trọng đã không lóe mắt với tự do quá đáng, với bình đẳng mà bỏ mất tự trọng gia đình, đã không đua đòi ăn tiêu xa xỉ, biết quân bình đời sống, chú tâm vào giáo dục con cái từ còn nhỏ mới dễ uốn nắn chúng, từ lời nói cử chỉ lễ độ, khuyên làm điều hay, tránh điều dở. Còn nhỏ chúng dễ hấp thụ mọc rễ trong tâm hồn chúng, lớn lên chỉ cần kiểm soát nhẹ nhàng chúng vẫn giữ được trong vòng gia giáo, đã dung hòa hội nhập vào đời sống mới mà vẫn giữ lại nền nếp cũ tốt đẹp của mình.

Hàng năm, bằng vào những thủ khoa, á khoa các trường học được phỏng vấn các em thường đề cao công ơn hy sinh, giáo dục của cha mẹ và muốn cho cha mẹ được nở mặt nở mày, đấy là lý do các em đã cố gắng học hành thành công.

Nhưng có nhiều em vị thành niên, tuổi đang đi học đã phải ra tòa vì tội trộm cướp. Xét đến lý lịch, không kể những em bất hạnh mồ côi hay cha mẹ ly dị không được săn sóc dậy dỗ, còn phần lớn cha mẹ bỏ bê hay không biết cách dậy con, nuôi cho con ăn cho mặc rồi mặc chúng lớn lên theo tuổi, tự ý tìm hiểu theo chúng bạn xấu tốt không cần biết.

Cũng có nguời quá nuông chiều con theo thị hiếu chúng đòi gi cũng cho; có những em gái 12, 13 tuổi đã phấn son lòe loẹt ăn mặc hở hang theo chúng bạn bỏ nhà đi chơi đêm mà cha mẹ cũng mặc, những em trai thường bỏ học theo bạn đi chơi hay đưa bạn về nhà hát hỏng nhảy nhót. Cho đến ngày, con gái vác bụng về nhà hay bỏ nhà theo kép mất hút, con trai xì ke ma túy rạc rài trộm cướp, bấy giờ cha mẹ đổ lỗi cho ai?

Cha mẹ không biết thương con: có con buồn tủi nói: “Em không muốn về đến nhà, bố mẹ gây gổ với nhau, cứ em mà đánh chửi thay thế con cơn giận, giao việc bắt em làm không còn thì giờ để học bài. Hay ông bố uống rượu say đập phá đồ đạc, mẹ lại đi cờ bạc tối ngày.”

Sau đây cũng là một trường hợp đáng suy ngẫm: “Cha tôi cứ nói về ngày xưa bên Việt Nam. Ông uống rượu mời bạn bè đến nhà. Mẹ tôi thì không thích phải hầu hạ họ. Mẹ tôi đã đi làm và có vẻ thích công việc ở sở. Mẹ tôi có vẻ trẻ và đẹp hơn. Cha tôi ghen và hay gây gỗ. Ở Việt Nam mẹ tôi không phải đi làm, ở nhà lại có người làm. Sáng dậy không có ai lo lắng cho cha tôi, ông càng bất mãn. Tôi buồn quá vì nhà tôi như cái hỏa ngục. Tôi học không được.”

“Tôi muốn chơi thể thao, tôi được tuyển vào đội Football của trường, nhưng cha tôi bắt tôi phải về nhà sau giờ học để giúp đỡ công việc trong nhà. Tôi muốn bỏ nhà ra ở bên ngoài mà không biết phải đi đâu.”

“Tôi phải nấu ăn cho cha tôi để ông có thể đi làm vào lúc 5 giờ chiều mỗi ngày. Đây là lý do tôi không thể ở lại trường để học thêm”. (Trích báo Dân Chúa).

Trường hợp một em khác: “Tôi ít thấy cha mẹ tôi. Các ngài đi làm về trễ mỗi ngày sau khi tôi đã đi ngủ và bố mẹ tôi ra khỏi nhà trước khi tôi thức buổi sáng. Vào ngày thứ bảy, chúa nhật cha mẹ tôi dậy muộn, rồi hối chúng tôi pha cà phê hay làm đồ ăn sáng cho cha mẹ và mời các bạn của cha mẹ đã tới nhà, sau khi ăn vội vã họ chia nhau ngồi, đàn ông chơi xì phé, tổ tôm, các bà đánh chắn, đánh bài.

Chúng tôi rất vui tuy phải hầu khách để họ sai vặt vì có khách mà chúng tôi được ăn uống thả cửa những đồ ăn ngon, cả uống rượu nữa, mà mẹ tôi đã mua sẵn để đãi khách. Ngày thường chúng tôi không được ăn ngon, bây giờ lại được thêm tiền công chia bài, tôi có tiền tiêu vặt, chị em gái có tiền đi mua phấn son. Chúng tôi đã học được cách đánh bài, đánh chắn, cả xì phé đều thành thạo, tập cả cách uống rượu của người lớn.”

Tình trạng bối cảnh gia đình các em kể trên, bất mãn từ cha mẹ một lúc nào đó có môi trường từ bạn bè xấu, các em sẽ bỏ nhà đi theo gia nhập băng đảng hư hỏng cả một đời em, trách nhiệm cả cha lẫn mẹ đã không ý thức được bổn phận nâng đỡ con cái. Cha mẹ chỉ biết tìm khoái cảm riêng cho mình, không nghĩ gì đến sự học hành giáo dục con cái, cho đến lúc chúng bê tha rượu chè cờ bạc. Cha mẹ đã làm gương xấu cho con cái bắt chước, khỏi cần bạn bè xấu rủ rê. Cha mẹ chưa biết tu thân, còn nói gì đến tề gia, tổ quốc còn hy vọng gì vào tương lai con cái của họ.

Năm 1987, em T. 17 tuổi, sau khi tòa tuyên án, em quay lại nhìn bố mẹ em với con mắt oán hận mà nói: “Nếu mẹ dành cho con ít thời giờ mà mẹ đi shopping, đi đánh bạc, và bỏ bớt đi với bạn bè uống rượu, bớt đi phòng trà, thì đới con đã không có giờ phút này”. Tất cả mọi người trong tòa án quay nhìn bố mẹ em nạn nhân bằng con mắt khinh bỉ lẫn xót xa với em. Đây là một bài học đã đánh động lương tâm những bậc làm cha mẹ thiếu trách nhiệm, thiếu lòng nhân với con cái, đang tâm ích kỷ chỉ nghĩ đến vui sướng thỏa thích cho riêng mình.

Nhưng cha mẹ sắp ly thân, ly dị, xin hãy hồi tâm thương về mấy con thơ vô tội mà mình đã có công cưu mang, đẻ đau, nuôi nấng, đừng để những tâm hồn ngây thơ, non nớt, lo lắng, buồn tủi vì sẽ phải xa bố hay mẹ, phải thiếu tình thương thiêng liêng, thiếu sự đùm bọc, dậy dỗ, chỉ có bố mẹ mới có lòng quảng đại trìu mến, dẫn đưa cuộc đời con mình đến chổ thành công. Các con của mình chính là món quà đặc ân Thượng Đế ban cho mình với trách nhiệm yêu thương và dậy dỗ chúng.

Gia đình là nền tảng xã hội, gia đình có yên vui trên thuận dưới hòa thì xã hội sẽ thái bình thẳng tiến, có những thanh niên nam nữ ưu tú tiếp nối công cuộc kiến quốc, đáp ứng giải tỏa những thao thức lo lắng của những bậc thức giả đang lo cho tiền đồ dân tộc, muốn giáo dục cho thế hệ Việt Nam được hoàn mỹ.