Chương 15

Ba đã nhiều lần lên ngọn núi sau nhà một mình. Ngọn núi ấy mang lại cho anh những suy tư thanh khiết, núi không quá cao nhưng nhiều cây và yên bình, thậm chí nhiều lúc không một bóng người.

Khi mẹ còn sống, mỗi lần về nhà anh đều lên núi. Con đường vắng ngắt, dưới chân núi là một nghĩa trang nhỏ, ngôi mộ của bà nội được sơn đỏ thẫm.

Ngọn núi ấy là một trong những nơi lưu giữ ký ức êm đềm của Ba. Anh thích đứng trên núi nhìn con đường mòn phía dưới, một cô bé đi học về, qua đúng cái chỗ lượn nhìn lên mỏm núi. Có lần cô bé cất tiếng gọi anh.

“Anh làm gì mà ngày nào cũng đứng ở đó thế?”

Ba không trả lời, nhưng anh bẻ một cành hoa rừng ném xuống, cành hoa không đến chỗ cô bé nhưng dường như cô bé nhận biết được sự thiện cảm của anh, cô cười với anh và đi tiếp.

Đã nhiều năm qua, Ba vẫn nhớ cái mỏm đá nhô ra trên ngọn núi. Anh đã từng ngồi đó, cô độc và im lặng hàng giờ, chỉ để nhìn xuống con đường mòn bên dưới và đợi một ai đó đi qua, cô bé kia thỉnh thoảng mới thấy anh và nở nụ cười.

Nhưng núi đã tiêu điều khi Ba trở về, một vụ cháy kinh hoàng thiêu hủy phần lớn những cây xanh trên núi, những quầng cây còn lại cũng bị nung khô vàng thẫm và xấu xí như một vết chàm. Vết cháy là một khoảng bỏng rát trên da thịt, Ba nhặt một hòn sỏi và đập vỡ, tiếng lạo xạo của sỏi vỡ làm anh không yên...

Ba nói chuyện với mẹ mình, rất lặng lẽ, ít nhất là bà đã không trách anh theo cái nghề cô độc này. Bà bảo, đối với anh thế đã là quá sức rồi, đừng làm thêm gì nữa. Điều bà quan tâm duy nhất là công việc đó có nặng nhọc và mất sức không, liệu anh có phải suy nghĩ nhiều và có thu nhập tốt.

Nhiều khi Ba cứ nghĩ làm sao bố mẹ anh lại có thể sống cùng nhau được mấy chục năm. Bố anh quan tâm tới đại đồng, dòng họ, còn mẹ anh quan tâm tới những điều nhỏ nhặt thực dụng hơn, họ hầu như khi nào cũng cãi nhau, kể cả lúc Ba về nhà, và hình như sự quá thường xuyên của các cuộc cãi lộn ấy đã khiến anh quen với nó.

Bố luôn kỳ vọng anh làm được những điều lớn lao, nhưng anh né tránh những thứ kỳ vĩ, thờ ơ với các quan hệ xã giao mà bố thiết lập cho mình. Anh sẽ phải gặp người này, người kia, nói chuyện quan tâm đến họ để rồi một ngày nào đó anh hoặc những người trong gia đình sẽ được cậy nhờ.

Ba chịu đựng sự sắp đặt ấy. Anh sợ gặp nhiều người và phải nói những chủ đề mà anh không quan tâm. Anh muốn thế giới của riêng mình, xa lánh hầu hết, bạn bè chỉ cần vài người và một cô gái nữa là đủ.

Ba luôn cảm thấy bố không hài lòng vì mình. Anh đi theo một hướng gần như ngược đường với bố. Những người quen của bố, anh không muốn gặp, và nếu tránh được bất cứ sự nhờ cậy nào thì càng tốt.

Khi thấy những đám đông chen chúc, ăn uống hoặc cười đùa ầm ĩ, Ba thường tránh xa. Anh không thể nào nhập được vào những đám ấy, phải đến chỗ đông là anh tìm một góc thật khuất, thật xa.

Khi chọn nghề biên tập sách, bố đã không nói lời nào với anh trong nhiều ngày. Anh nhút nhát nhưng ương bướng, bố biết khi anh đã quyết định thì rất khó thay đổi, vì thế ông đã giận dữ và bày tỏ thái độ bằng cách im lặng.

Nhiều lúc Ba đã nghĩ rằng, bố dửng dưng với mình nhưng không phải. Một lần về nhà đột ngột, anh thấy bố đang đọc những quyển sách anh biên tập, gần như là đầy đủ, và ông bày sách xung quanh mình.

Khi thấy anh về bất ngờ, bố có vẻ hơi ngượng ngùng, ông không bao giờ nói ông đọc sách anh biên tập, anh cũng không bao giờ tặng bố những sản phẩm anh làm ra, trừ quyển đầu tiên.

Thế nên khi thấy cái gia tài sách đồ sộ của bố ngay trước mặt, Ba xúc động muốn khóc. Nhưng bố đã rất nhanh chóng thu gom các quyển sách cho vào một cái tủ gỗ kín bưng rồi khóa chặt.

Và như thế, ông vẫn dửng dưng bình thường. Thái độ của ông như chưa từng đọc quyển sách nào anh biên tập, cũng không hỏi về nghề nghiệp của con trai. Ông đã kiên quyết phản đối đến phút cuối cùng.

Trước khi bố mất, Ba đã lo lắng rằng anh không có nước mắt để khóc. Anh sợ mình vô cảm, anh sợ không đủ một xót thương mạnh mẽ để nức nở, anh sợ mọi người nhìn anh như một kẻ bất hiếu nhưng quả thực anh không muốn giả dối.

Nhưng khi bố mất, anh đã khóc thực sự, khóc như một đứa trẻ vừa phạm một tội tày đình, khóc để xin tha thứ.

Ký ức về người bố là vết thương không bao giờ lành. Khi trót làm điều sai trái, anh thường nghĩ tới bố mình và nhiều lúc anh tự hỏi, liệu có phải vì mình mà những năm cuối đời bố đã không được vui vẻ, nhất là về cuộc hôn nhân thất bại của anh.

Rõ ràng trong kỳ vọng của bố, anh đã không hoàn thành trách nhiệm của một đứa con trai. Anh đã mắc tội lớn. Anh chống lại bố, dù không bằng lời hỗn hào nhưng căn bản, anh đã công khai chống lại ý nguyện của người sinh thành ra mình: phải có những đứa con.

Khi mở cái tủ gỗ kín đặc của bố, anh đã không cầm được nước mắt. Tất cả những quyển sách anh biên tập đều có trong tủ, không thiếu một quyển nào. Đến lúc bố mất, một cái tủ sách lớn đầy chặt. Bằng một cách nào đó, bố đã có được đầy đủ những quyển sách anh làm ra, là xin, mua hoặc nhờ ai đó ở nhà xuất bản. Bố làm điều đó mà không nói với anh một lời nào.

Và Ba phát hiện ra rằng, bố đọc rất kỹ, có những quyển sách bố còn gạch chân những chỗ tâm đắc, đặt dấu chấm hỏi hoặc bình luận. Tất cả số sách đều được sắp xếp khoa học, ngăn nắp.

Ba đã ngồi thật lâu trước cái tủ sách ấy. Anh tháo từng quyển ra, xem xét kỹ lưỡng rồi xếp lại đúng chỗ. Hình như bố đã muốn nói với anh một điều gì đó bằng những cuốn sách.

Ba khóa tủ sách và quyết định không bao giờ đụng đến nó nữa, anh nhận thấy cái tủ đó giống như ngôi mộ của bố mình, thân thể, ánh mắt bố vẫn ở trong đó và mỗi khi anh về nhà, ông vẫn chăm chú nhìn anh.

Ba giở một bản thảo vừa nhận, đọc vài ba trang anh đã cau mày, nhăn mặt. Một thứ phế phẩm đã phá hỏng những xúc cảm của anh.

Ba xếp bản thảo lại, anh không chịu đựng được sự tẻ nhạt, người tẻ nhạt đã không muốn gặp, những cuốn sách nhạt nhẽo thì muốn ném đi ngay. Ba hình dung ra một khuôn mặt cáu kỉnh độc ác đang nhìn mình.

Nhưng anh dừng suy nghĩ đó lại, anh thấy mình cũng tệ hại và nhạt nhẽo giống người viết kia. Anh cũng độc ác, tàn nhẫn khác gì đám đông ngoài kia, nếu có khác, chỉ vì anh là cá nhân đơn lẻ, còn họ, họ là rất nhiều người.

Ba lơ đãng trong phút chốc. Cửa sổ mở và một chiếc lá lọt vào, lơ lửng trong không trung. Nó đậu xuống bàn và Ba nhận ra đó là một con bướm rất to.

Con bướm gần như không nhúc nhích, Ba đưa một cái thước lại gần, nó vẫn không bay. Hình như muốn thách thức, con bướm bình thản đậu trước mặt anh.

Ba trừng mắt và hét to nhưng con bướm vẫn không suy chuyển, đôi cánh nó chỉ hơi rung rung, có lẽ vì âm thanh phát ra từ miệng anh. Cánh bướm mềm và đẹp nhưng không phải không có sức mạnh của nó...