Chương 39

Khi còn là học sinh phổ thông, thầy giáo chủ nhiệm đã có lần kể cho Ba và cả lớp nghe về một cuốn sách. Thầy giáo nói, cuốn sách ấy vô cùng đặc biệt, chỉ có chín mươi bản được in, bây giờ chỉ còn ba bản duy nhất và thầy giáo là một trong ba người may mắn có bản ấy.

“Tại sao người ta không tái bản nó,” nhiều học sinh nhao nhao hỏi, “nếu nó thực sự hay thì người ta phải in lại nó lâu rồi chứ.”

“Nhưng nó là một cuốn sách nguy hiểm,” thầy giáo nói, “nhiều người nghĩ rằng nếu ai đọc cuốn sách ấy sẽ bị tiêm nhiễm những điều kinh khủng. Nhưng thế nào là nguy hiểm, điều ấy vô cùng mơ hồ và không ai chắc chắn nó nguy hiểm thế nào.”

Chính câu nói của thầy giáo chủ nhiệm về một cuốn sách khủng khiếp đã thôi thúc Ba chọn con đường biên tập sách. Ba đã nài nỉ thầy giáo chủ nhiệm để đọc cuốn sách ấy nhưng thầy từ chối. Ba phấn đấu trở thành học sinh giỏi văn nhất lớp để làm thầy vui lòng, mong có cơ hội được gần thầy để hỏi mượn sách nhưng những nỗ lực của anh đều thất bại.

Ba đã có lần nói với thầy chủ nhiệm rằng, nều thầy không cho anh mượn sách, thầy có thể sao ra hoặc kể nội dung cuốn sách nhưng thầy không bằng lòng. Sao chép cuốn sách ra là điều không thể, thầy không muốn có người khác sở hữu nó, còn kể lại nội dung cuốn sách cũng không được, vì nội dung nguy hiểm của nó ảnh hưởng rất lớn.

Nhưng thế nào là nguy hiểm, Ba đã hỏi thầy giáo mình, nó kích động bạo lực, loạn luân hay gieo rắc sự sợ hãi. Thầy đã không trả lời trực tiếp câu hỏi của Ba, thầy bảo nhiều người nói thế và thầy không muốn Ba biết hoặc tiếp xúc với nó quá sớm.

Nhưng nếu khi em trưởng thành thì sao, Ba hỏi thầy chủ nhiệm, đến lúc ấy thầy sẽ cho em mượn hoặc kể lại, em chịu trách nhiệm mọi thứ thuộc về mình.

Nhưng thầy chủ nhiệm đã không có một thái độ rõ rệt, cũng không hứa là sẽ cho mượn hoặc kể anh nghe.

Đó là sự mù mờ bí hiểm. Thầy giáo không chịu tiết lộ gì thêm nhưng Ba tin rằng thầy nói thật. Thầy biết nó là một cuốn sách nguy hiểm, nhiều người cùng nói thế nhưng nguy hiểm thế nào thì không ai nói ra cụ thể được. Họ chỉ bảo rằng những người đã đọc nó rất có thể sẽ trở thành những người khác.

Thế thì thầy giáo của Ba có trở thành một người khác không, vì chắc chắn thầy đã đọc cuốn sách đó rồi, nhiều lần là đằng khác. Và thầy đã trở thành một người khác hay chưa? Trước đó thầy thế nào, có đúng là thầy đã khác sau khi đọc xong cuốn sách đó?

Ba chưa bao giờ trả lời được câu hỏi ấy. Thầy không bao giờ nói với Ba và cả khi anh trưởng thành, cả thầy và anh đều không có cơ hội.

Được tiếp xúc với những bí mật và sự cấm ky, ngày càng trở thành ham muốn của Ba, cộng với một tính cách bình lặng, suốt những năm học phổ thông, Ba đã quyết chống lại ý nguyện của cha mẹ và trở thành một biên tập viên.

Ám ảnh về một quyển sách kỳ vĩ đeo đuổi Ba. Anh đã nhiều lần chạm vào những quyển sách khác thường, cả bản thảo kỳ lạ của Cầm trên thác nước nhưng anh vẫn thấy chúng chưa đủ lớn, chưa đủ quan trọng, hoặc đủ nguy hiểm như cuốn sách của thầy chủ nhiệm.

Nhưng có đúng là tồn tại một quyển sách như thế không, có đúng là quyển sách ấy sẽ biến người ta thành một kẻ khác. Biến ai đó thành một con thú dữ, một người điên, một kẻ lạnh lùng hay một anh hùng thời đại?

Ba đã nhiều lần tìm hiểu và anh cũng từng nghe có người nói về cuốn sách ấy, nó chỉ còn hai bản, còn bản thứ ba của thầy giáo đã biến mất một cách bí ẩn, mơ hồ và đau đớn như số phận của thầy.

Ý định sẽ có ngày được đọc hoặc nghe nội dung của cuốn sách bí mật thôi thúc Ba mạnh mẽ. Anh học tập điên cuồng, đỗ cao và trở thành một biên tập viên xuất sắc. Với ý nghĩ người làm sách sẽ được tiếp xúc với mọi loại bản thảo, mọi suy nghĩ thầm kín của con người, Ba đã trở thành một yêu nhân trong nhà xuất bản.

Cái chết của thầy chủ nhiệm là một cú nặng nề với Ba. Việc thầy giáo lưu giữ cuốn sách bí mật đã lan truyền rất nhanh, thầy đã bột phát nói ra một lần và không bao giờ thu lại được nữa. Thầy đã khóa chặt cửa nhà mình bằng nhiều ổ khóa như cất giấu một kho báu. Nhà của thầy bị cắt khóa nhiều lần nhưng bọn trộm không tìm thấy cuốn sách. Thầy tuyên bố, thầy đã giấu nó ở một nơi không ai tìm ra nổi, mọi sự trộm cắp đều vô nghĩa, thầy khẳng định.

Nhưng mặc dù những lời tuyên bố như thế bọn đạo chích vẫn không để thầy yên, chúng thỉnh thoảng bẻ khóa, ném vỡ ngói hoặc thậm chí có lần hành hung thầy để tìm ra nơi cất giấu cuốn sách.

Dần dần, thầy của Ba, từ một người phóng khoáng và cởi mở đã trở thành một gã hà tiện, nhếch nhác. Số tiền lương ít ỏi của thầy để dành mua những ổ khóa tốt nhất, thay ngói vỡ và gia cố bức tường nhà cho vững chãi hơn.

Nhưng thầy không giữ cuốn sách ở nhà, đã có lúc Ba nghĩ thế, thầy chủ nhiệm là một người thông minh và tất cả những hành động điên rồ của thầy chỉ nhằm để đánh lừa bọn trộm cướp hoặc ai đó đang săn lùng. Thầy trở thành một gã ti tiện, luôn lo sợ tài sản bị đánh cắp, nhưng thầy thì nghèo và không hề tồn tại cuốn sách mà thầy từng nói.

Rốt cuộc thì thầy chủ nhiệm là một người thế nào? Hay cuốn sách đã tiêm nhiễm biến thầy thành một kẻ bệnh hoạn? Linh cảm rằng cái cặp sách thầy luôn mang theo người là nơi cất giữ quyển sách đã thôi thúc Ba hành động.

Ba chưa bao giờ có ý định ăn cắp thứ gì đó của thầy giáo nhưng sự tò mò về cuốn sách bí hiểm và sự chối từ đã khiến cậu bé lập một kế hoạch tỉ mỉ, tạo dựng niềm tin với kẻ sắp bị đánh cắp.

Ba đã thực hiện kế hoạch công phu và cướp được cái cặp của thầy vào một buổi tối nhập nhoạng. Ba hồi hộp vội mở ra xem, chỉ vài cuốn sách giáo khoa và giáo án, ba cái bút mực và một đôi bít tất màu xanh đã thủng lỗ...

Cái ngày Ba trưởng thành, anh tin rằng thầy chủ nhiệm sẽ nói cho anh điều gì đó. Anh đã trở thành một biên tập viên trong một nhà xuất bản danh tiếng. Anh có đủ tự tin để đọc hoặc biên tập quyển sách, đủ trưởng thành để thầy nói ra sự thật.

Ba quay về trường cũ tìm thầy chủ nhiệm, anh vẫn nhớ nguyên cảm giác háo hức khi ấy.

Nhưng vào đúng cái ngày anh trở về trường, thầy chủ nhiệm đã treo cổ trong nhà. Anh đến nhà thầy ngay lúc đó, cái xác còn đung đưa trên trần nhà. Thầy tự sát, đồ đạc còn nguyên nhưng có vẻ một bàn tay đã lục soát mọi thứ.

Thầy tự hủy diệt mình và mọi cố gắng của những kẻ khác và cả của Ba nữa đều thất bại. Lời trăng trối duy nhất của thầy viết trên một tờ giấy: “Tôi sở hữu một quyển sách lớn và mọi cố gắng chiếm đoạt của các người đều thất bại.”

Những lời thật cay đắng, nhiều năm sau và không bao giờ Ba cảm thấy mình hết tội. Anh đã góp phần vào việc giết người thầy của mình.