Chương 53

Mặc dù bất cần nhưng những người đàn bà có một vai trò quan trọng trong cuộc sống của Ba. Những cô gái đi qua đời anh, anh chưa bao giờ thống kê nhưng họ luôn chiếm một vị trí đáng kể. Nó lãng đãng mơ hồ, là những khoảnh khắc ngọt ngào và êm ái của anh, nếu không có họ, có lẽ anh đã trở thành một kẻ khùng hoặc một con ác thú giết người hàng loạt.

Khi nhìn thấy tấm hình của Cầm trong quán trọ ngay chân núi, anh bỗng nhận thấy một vẻ quen thuộc từ sâu thẳm. Nàng có một điệu bộ rất giống với mẹ anh, dù những cử chỉ đó anh mới nhận thấy vài lần và ở khoảnh khắc liên tưởng bất ngờ, anh bỗng nhớ tới người đàn bà ấy.

Mẹ của anh, bà chưa bao giờ gây cho anh một sức nặng như bố. Mẹ cũng yêu thương anh rất mực và đã có lúc anh thấy mẹ thiên vị mình hơn chị gái nhưng điều mâu thuẫn là chưa bao giờ anh cảm thấy đau khổ, phẫn uất hoặc nhớ mẹ quá nhiều.

Bố có vẻ bất công và cứng rắn thì anh bị ảnh hưởng nhiều hơn. Còn mẹ nhu mì, dễ chịu, bà không mấy khi phản đối anh gay gắt thì hình ảnh của bà trong tâm trí anh không quá đậm nét. Anh thấy mình mâu thuẫn và tàn nhẫn. Tại sao những ký ức về mẹ rất ít khi trở về với anh. Mẹ dịu dàng hiền hậu nhưng trong tâm trí anh luôn là hình ảnh người cha cay đắng chiếm vị trí lớn hơn.

Cả những người đàn bà của anh, họ mang đến cho anh sự mến thương, yêu dấu nhưng hiếm khi khắc khoải, dồn nén. Ở vị trí trung tâm thường là những kỉ niệm buồn, cay đắng hoặc độc ác. Tại sao cái ác, sự tàn nhẫn lại in sâu trong não bộ anh lâu hơn những vùng ngọt ngào?

Và mẹ, đối ngược với bố, gần như là vị ngọt ngào. Mỗi khi bố trách móc gay gắt thì mẹ cố làm ngược lại, thậm chí anh còn biết rằng lúc bàn bạc về di chúc thì mẹ đã muốn cho anh phần hơn nhưng bố không chịu. Tất nhiên anh không quan trọng điều đó nhưng rõ ràng mẹ đã luôn ưu ái với anh.

Mỗi khi anh về thăm nhà, mẹ thường nghĩ ra các món ngon để chiều anh. Mẹ thường bắt anh ăn nhiều, than thở anh trông anh gầy hơn, bảo anh ăn cơm hàng quán thì đắt đỏ và không vệ sinh. Mẹ chỉ hài lòng khi anh ăn được nhiều món mẹ nấu dù về khẩu vị anh không ưa thích là mấy.

Người đàn bà dành cho anh nhiều yêu thương như vậy nhưng ký ức của anh về mẹ nhạt nhòa. Vì mẹ quá giản đơn và không quyết liệt để tác động vào anh như kiểu bố.

Mẹ hầu như chưa bao giờ bắt anh suy nghĩ theo cách của bà. Mẹ không quá kỳ vọng về con trai mình, bà phần lớn đồng ý theo những định hướng của bố anh. Mẹ không quyết liệt và độc tài, có phải vì thế mà những nỗi niềm của anh với mẹ cũng ít hơn.

Những kỷ niệm về mẹ đa phần là êm đềm. Kể cả khi lâm bệnh, hay lúc từ biệt, mẹ vẫn tạo cho anh một trạng thái yên bình. Mẹ không trách móc anh như bố, không chờ mong thứ gì quá lớn từ anh, bà chỉ mong con trai có một công việc nhàn hạ và giàu có. Có lần anh kể nhiều bản thảo làm anh đau đầu, mẹ đã khuyên rằng, liệu anh có thể chọn một công việc dễ dàng hơn hoặc tự giảm mức độ quan trọng của công việc hay không.

Hình ảnh cha mẹ trong anh quá khác biệt, chỉ ở trong những tình huống cụ thể thì anh mới xem nó là một. “Là một” có nghĩa là chỉ có bố anh, còn mẹ thì bị khuất mờ, ẩn náu trong bóng người chồng.

Nhưng nếu tách bạch ra, rõ ràng mẹ có một vị thế thấp hơn trong suy nghĩ của anh. Những lời khuyên của mẹ êm ái nhưng anh chưa bao giờ thấy nó quan trọng, lời khuyên của bố thì ngược lại, bao giờ cũng nặng trĩu khắc khoải, dằn vặt anh như một người có tội.

Anh vẫn nhớ dáng mẹ đi trên con đường mòn đón anh về. Mẹ chờ anh, hầu như tất cả các dịp nếu anh báo trước, mẹ đều đứng bên đường, thấp thỏm nhìn từng chiếc xe chạy qua như thể bất cứ chiếc xe nào cũng chở con mình. Mẹ nhiệt tình sốt sắng như một đứa trẻ đợi quà.

Những hình ảnh đó của mẹ cồn trong anh một khoảng rất sâu. Tại sao bao năm qua anh không nhớ tới điều ấy, tại sao những ân cần như vậy không làm anh khổ tâm khi ít về thăm nhà, tại sao bóng dáng người cha luôn chiếm ngự tâm trí khi anh nghĩ về gia đình. Vì sao chỉ là bố?

Mỗi khi về nhà, mẹ chuẩn bị cho anh rất nhiều quà để mang theo nhưng anh thường xuyên từ chối các món quà ấy, chỉ mang một ít để làm mẹ vui lòng. Và mẹ, cũng như lúc đón, tiễn anh ra tận ngoài đường, đợi cho anh lên xe và đi khuất hẳn thì mới chịu ra về.

Mẹ, trong các cuộc cãi nhau, hầu như đều thua cha. Mỗi khi anh trở về, mẹ thường kể cho anh vài cuộc như thế, mẹ phàn nàn khó chịu. Mẹ cho rằng cha anh khó tính, gia trưởng nhưng rốt cuộc thì mẹ cũng âm thầm chấp thuận, mẹ kể cho anh chỉ để nhẹ lòng.

Khi còn bé, mỗi khi bố mẹ cãi nhau, Ba vẫn còn nhớ, hầu như anh luôn đứng về phía bố mình. Bố là người có tư duy lôgic và thông minh, các cuộc cãi cọ bố đều là người có lý và phù hợp hơn. Cả anh và chị gái đều đứng về phía cha.

Khi trưởng thành hơn, anh cảm thấy rằng cứ đứng về phía bố quả là bất công nhưng rõ ràng bố có lý hơn. Và để tránh làm tổn thương cả hai người, anh thường giữ thái độ trung lập.

Những ký ức của anh về mẹ không phải là sự ân hận, anh không thấy hối hận vì nghĩ rằng mẹ sẽ tha thứ cho anh. Mẹ luôn muốn cho anh thoải mái nhẹ nhàng, còn bố thì muốn anh phải có trách nhiệm và nghĩa vụ lớn hơn, phải là một người đau đáu với gia đình và thời cuộc.

Tính cách của anh gần giống những tính cách chủ chốt của bố, khi đã quyết định thì sẽ không thay đổi, bảo thủ và quyết liệt. Chỉ có điều, mục tiêu về cuộc đời và ý nghĩa cuộc sống, giữa bố và anh hoàn toàn khác nhau.

Anh giống bố và vì thế anh thấy bố có lý hơn. Bố anh là trí thức và ưa thích hoạt động xã hội, anh cũng là một trí thức nhưng thích ẩn mình. Mẹ anh thì đơn giản và thực tế. Bà quan tâm tới những thứ thiết thực và gần gũi, những từ như “lý tưởng”, “trách nhiệm và nghĩa vụ” gần như xa lạ và không có ý nghĩa với bà.

Thực ra, mẹ là một người hầu như không có cá tính. Bà không quan trọng những điều con và chồng nghĩ, cũng không quá coi trọng bất cứ điều gì. Mẹ chỉ mong muốn sự yên bình, những niềm vui nho nhỏ và không đụng chạm tới ai.

Khi đứng trước bức ảnh Cầm trong ngôi nhà bìa rừng ấy, một thoáng chốc Ba bỗng ngộ ra một điều đơn giản. Những cô gái đi qua đời anh, êm ái và dịu ngọt, vì họ có những phẩm chất giống như mẹ.

Sự lựa chọn của anh, nhiều khi ngẫu nhiên và trùng hợp nhưng dường như có nguồn gốc từ vô thức. Những người giống mẹ thường được anh yêu quý và chơi lâu hơn.

Ba lại thấy một lớp sương khói đang bao phủ tấm ảnh Cầm trong ngôi nhà dưới chân núi, thân xác là của cô ấy nhưng rất có thể tâm hồn là người mẹ của anh.