Chương 55

Ba bắt đầu cảm thấy trí nhớ mình sắp suy kiệt, sự lãng quên đang đến dần dần. Chỉ những hình ảnh ấn tượng lặp đi lặp lại được lưu giữ trong ký ức của anh. Anh nhớ tất cả, rồi quên tất cả.

Mấy năm trước khi Ba gặp một người bạn cũ mà anh ta không nhận ra Ba, anh ta đã cho Ba trải nghiệm đắng cay. Khi ấy Ba đi dự một hội nghị xuất bản, anh là một đại biểu và không có cách nào từ chối ở một nơi có đông người. Đó là một hội nghị chuyên ngành có quy mô lớn, có nhiều nhà xuất bản và anh nhận trách nhiệm phải xuất hiện ở đó.

Trong cuộc họp anh đã nhìn thấy một người bạn cũ của mình ở trường đại học, một người bạn gần như thân thiết với anh những năm sinh viên. Rồi ra trường, ở xa và hầu như không có nhu cầu liên lạc nên từ đó anh chưa khi nào gặp lại.

Khi hai người ở khoảng cách khá gần nhau, Ba đã nhận ra anh ta. Anh ta béo tốt và sáng lên rất nhiều so với thời đại học nhưng vẫn là con người ấy, đích thực là người đã từng có lúc thân thiết với anh.

Ba định gọi tên anh ta nhưng lại thôi, ánh mắt anh ta lướt qua Ba rất nhẹ và lơ đãng, vô tình như tất cả những người khác.

Ba thấy thế và lặng im. Anh không trách cứ bạn mình vì biết rằng thời gian và ký ức là những thứ rất dễ bị phản bội. Có thể anh còn lưu lại một chút hình ảnh của người ấy khi gặp những hoàn cảnh thuận lợi, còn bạn anh, trong đầu óc anh ta không còn chỗ dành cho Ba.

Trí nhớ, sự lãng quên là những thứ đối ngược. Ba không thể nào nhớ nổi khuôn mặt của một vài người bạn cũ nhưng với người này anh nhận ra ngay. Không phải vì anh ta đặc biệt mà sự ngẫu nhiên đã đánh thức. Ba nhận ra người bạn của mình chỉ là sự tình cờ của ký ức.

Còn người bạn của anh, sự lãng quên đã lấn át và sau nhiều năm, Ba chẳng còn quan trọng với anh ta nữa, hoặc hình ảnh của Ba đã bị xoá sạch.

Nhưng Ba vốn là người bình thường, vì sao anh lại quên vài người, tên gọi của họ, còn số khác anh lại nhớ chính xác, tỉ mỉ. Có phải đối với anh, có những thứ đáng quan trọng và được hằn sâu, còn lại, anh lãng quên từ khi tiếp xúc.

Ba ngồi cách người bạn cũ của mình một quãng. Anh hầu như không nói chuyện với ai xung quanh vì mải nghĩ về người bạn của mình. Ánh mắt anh ta lướt qua và đậu trên người anh một phần tư giây lâu hơn những người khác.

Có đúng là anh ta đã quên Ba hay anh ta cố tình làm như thế. Cái gì phải lãng quên, người nào thì sẽ nhớ và ai thì nên quên? Ba không thể trả lời được câu hỏi của mình và hôm đó anh nhớ đã có vài người làm quen với anh nhưng hình như anh đã quên ngay từ khi họ giới thiệu.

Chính vì thế, Ba cảm thấy trí nhớ của mình sắp cạn kiệt. Anh không thể chia tách nó ra phần nào phải nhớ, chỗ nào cần quên. Cái nặng nề của sự quên và nhớ ấy đã khiến anh day dứt rất lâu.

Trong bữa liên hoan hôm đó, Ba ăn uống rất ít. Anh chỉ thấy trong mình một mối nghi ngờ. Người ta cười nói ồn ào, nhiều người hỏi nhưng anh không trả lời hoặc không nhớ chính xác đã trả lời thế nào. Anh đang bận tâm tới sự nhớ và quên về người bạn.

Bữa tiệc đó giống như một sa mạc. Người ta ồn ào nhưng anh không nghe thấy gì hết, không nhớ gì hết. Trước mặt, trong tâm trí anh chỉ còn là người bạn đang ăn uống và cười đùa kia. Có lẽ anh ta hoàn toàn không quan tâm đến anh, hoàn toàn lãng quên hoặc trí nhớ của Ba đã bị đánh lừa.

Ba ngồi yên lặng. Anh uống một ly rượu và gắp thức ăn rất ít. Anh thấy lạc loài ở chốn đông người. Anh không thấy gắn kết với ai cả, không thân thiết với ai, anh chẳng quan tâm đến họ và cũng không ai quan tâm đến anh. Cũng có thể họ đã từng thân mật với anh nhưng cách đáp lại của anh lạnh lùng và thờ ơ nên họ đâu để ý đến một cành củi trôi giữa dòng lũ.

Đột nhiên người bạn cũ của Ba đứng dậy, tiến lại chỗ Ba. Anh ta cầm ly rượu và tỏ một thái độ chân tình.

“Xin lỗi, tôi có quen anh không nhỉ?” Anh ta nói.

“Chắc là không,” Ba trả lời ngay, “nhưng uống cùng một ly rượu cũng không sao.”

“Vâng, rất vui được gặp anh,” anh ta nói.

Ba rót rượu và uống cùng anh ta. Khi nhận thấy anh ta sắp giới thiệu tên mình thì Ba nhìn đi nơi khác, anh sợ cảm giác đó. Anh sợ anh ta nói tên của mình, và đúng là cái tên người bạn cũ ấy, rồi và anh sẽ phải giới thiệu ngược lại. Ánh mắt Ba hướng đi nơi khác biểu hiện của sự không được lễ độ cho lắm và anh ta quay đi.

Anh ta vừa đi khỏi thì Ba cũng rời bàn tiệc. Ba không muốn nhìn thầy người đó nữa hay bất cứ sự gợi nhớ nào. Trí nhớ cứu giúp hoặc phản bội nhưng thời khắc ấy luôn làm Ba đau khổ.

Anh nhớ tới bản thảo Cầm từng đưa cho anh. Bản thảo miêu tả một người không có quá khứ, không trí nhớ, không hồi ức. Thứ gì cũng lạ lùng và mới mẻ với anh ta. Anh ta sống trong thế giới hoàn toàn lạ lẫm, không gắn kết, chỉ vô thức mới cho anh ta biết đã từng sống và gặp ai.

Ba chưa bao giờ giải quyết được vấn đề ấy. Không quá khứ, không trí nhớ là trạng thái quá kinh hoàng với anh. Anh đã từng muốn chia nó thành những phần đều nhau, phần để nhớ và phần lãng quên nhưng không làm nổi.

Sự mất mát ký ức làm Ba thấy sợ hãi. Anh lấy một quyển sổ, anh sẽ ghi tất cả những thứ anh nhớ được, càng tỉ mỉ càng tốt, những chỗ bị xóa trắng hoàn toàn thì anh để cho nó được ngủ yên.

Anh nghĩ mình có thể trở thành một nhà văn nếu ghi lại tỉ mỉ ký ức của mình. Có một nhà văn lớn đã từng làm như thế. Anh sẽ dùng một quyển sổ và ghi nhật ký trong nhiều năm, những dòng chữ anh viết ra sẽ mang lại một ý nghĩa nào đó.

Ba đã từng nhớ đến điều ấy, mơ ước tuổi ấu thơ trở thành một nhà văn đã bị vùi dập quá sớm. Sự đàn áp về tinh thần của người cha và những gì anh viết lúc ấu thơ đã thành một vết thương không bao giờ lành nữa. Mỗi khi chạm vào trang giấy anh lại thấy bất lực. Tinh thần bị thương tổn của anh tưởng rằng đã êm đềm ở đâu đó nhưng không phải, gặp một hoàn cảnh đặc biệt thì nó lại sưng tấy lên.

Nhưng anh phải làm thế nào với ký ức của mình? Anh thù ghét, oán trách hay ân hận cũng không ích gì. Nó không chiều theo ý anh hay xếp theo trật tự tuyến tính.

Ba còn nhớ ánh mắt của người bạn hôm ấy. Khi rời bàn tiệc và bước đi, anh biết có ánh mắt nhìn theo mình và không cưỡng lại được sự tò mò, anh đã quay lại.

Ba còn nhớ y nguyên ánh mắt đó, là tổng hòa của thương hại, giận dữ và khinh bỉ, một chút xót thương, ân hận. Ánh mắt đó làm anh gần như tức thở.

Không chỉ có ánh mắt của người bạn, còn rất nhiều ánh mắt khác nhìn theo anh. Những ánh mắt giống nhau, ánh mắt của số đông đang nhìn anh, thương hại và hả hê, tởm lợm.

Nhưng anh không thuộc về số đông.

Anh bình thản bước đi.