Mười
Phong cách mới của Greta là vẽ với những gam màu Pastel tươi sáng, đặc biệt là màu vàng, màu hồng kẹo ngọt và màu xanh băng tuyết. Cô vẫn trung thành với tranh chân dung. Cô vẫn sử dụng thuốc màu đựng trong những lọ thủy tinh với nút chai không đáng tin cậy từ hãng màu tận thành phố Munich. Những bức họa của cô trước kia thường nghiêm trang, đơn giản và trịnh trọng. Còn mấy bức tranh mới của cô, với vẻ vô tư và đầy màu sắc, theo lời Lili, trông giống kẹo bơ cứng. Những bức tranh ngoại cỡ khắc họa người mẫu, tính đến hiện tại thì hầu hết là Lili, ở ngoài trời, giữa cánh đồng anh túc, trong vườn chanh hay đối diện vùng đồi núi Provence.
Khi vẽ, Greta không nghĩ về bất kỳ điều gì, hay ít nhất là không cảm giác được gì: đầu óc và tâm trí cô nhẹ nhàng như màu sắc pha trên bảng màu. Điều này khiến cô nhớ đến cảm giác lái xe thẳng về phía mặt trời, và cảm thấy vẽ tranh cũng giống như mù quáng nhấn ga tiến về phía trước với một niềm tin tuyệt đối. Vào những ngày thăng hoa nhất, cảm giác hưng phấn sẽ dâng trào khắp nơi khi Greta loay hoay từ hộp màu qua khung vải, cứ như có một luồng sáng trong suốt đã chặn hết mọi thứ, ngoại trừ trí tưởng tượng của cô. Khi tác phẩm dần được hoàn thiện, khi từng nét cọ phát họa chính xác đường cong trên gương mặt Lili hay tái hiện lại chiều sâu trong đôi mắt đen huyền, một âm thanh xào xạc sẽ vang lên trong đầu Greta làm cô nhớ đến cảnh tượng cây tre đầy gai nhọn va chạm vào mấy quả cam mọc trong vườn của cha. Vẽ tranh cũng giống như thu hoạch trái cây: âm thanh nặng trịch thật vui tai khi quả cam rớt phịch xuống nền đất mùn vùng California.
Dù có đúng là như vậy thì Greta vô cùng ngạc nhiên vì sự đón nhận nồng nhiệt của mọi người đối với những bức tranh vẽ Lili tại Copenhagen mùa thu năm ấy. Rasmussen ngỏ lời muốn được trưng bày chúng trong phòng triển lãm khoảng hai tuần trong tháng mười. Bộ ba bức tranh Lili Thrice gốc ngay lập tức được bán ra sau một hồi giành giựt giữa một người Thụy Điển mang găng tay màu tím làm từ da lợn và một giáo sư trẻ tuổi đến từ Học viện Hoàng gia. Bức chân dung Lili ngủ trên ghế sofa được bán với giá hơn 250 Kroner; mặc dù không cao bằng giá tranh của Einar, nhưng khoảng cách giữa giá cả nay được rút ngắn hơn bao giờ hết.
"Em cần phải thấy Lili hàng ngày," Greta nói với anh. Cô bắt đầu cảm thấy nhớ Lili khi cô ấy không còn ở đây. Greta vẫn luôn thức dậy rất sớm, trước cả bình minh, trước khi tiếng còi hiệu của chuyến phà đầu tiên vang lên từ bên kia dãy phố. Mùa thu năm ấy, có những buổi sáng Greta dậy còn sớm hơn thế, khi căn hộ vẫn còn tối om đến mức không nhìn thấy bàn tay đang đưa ra trước mặt mình. Cô ngồi co ro trên giường, ngay cạnh cô là Einar đang ngủ say và dưới chân anh là con Edvard IV. Khi đang mờ mịt trong giấc ngủ, Greta sẽ tự hỏi Lili đâu rồi? Rồi cô nhanh chóng trèo xuống giường và bắt đầu tìm kiếm khắp căn hộ. Lili đi đâu mất rồi? Greta thắc mắc, lật tung những tấm vải tarpaulin trong phòng khách, mở toang cửa tủ quần áo màu xám tro. Và chỉ khi mở chốt cửa trước, trên môi vẫn lẩm bẩm cùng một câu hỏi vì lo lắng, Greta mới choàng tỉnh giấc khỏi màn sương mù dày đặc của giấc ngủ.
Một buổi sáng mùa thu năm ấy, Greta và Einar đang ở trong căn hộ. Đó là lần đầu tiên họ cần phải đốt lửa sưởi ấm tính từ hồi tháng tư. Lò sưởi gồm ba tầng được làm từ ba chiếc hộp sắt đen xì chồng lên cao tận bốn feet. Greta dí que diêm vào tờ giấy bọc mấy khúc gỗ bạch dương trong lò. Lửa bén lên, rồi đốt cháy lớp vỏ cây.
"Nhưng Lili không phải ngày nào cũng đến được," Einar lên tiếng phản đối. "Anh không nghĩ là em hiểu được phải đẩu Einar đi chỗ khác và mời Lili đến là chuyện khó khăn như thế nào. Nếu phải làm hàng ngày thì đúng là quá sức." Anh đang cố tròng vào người con Edvard IV một chiếc áo len đan kiểu vặn thừng vừa được vợ gã thủy thủ gởi đến. "Anh yêu chuyện đó. Anh yêu Lili. Nhưng chuyện này quá khó khăn."
"Em cần phải vẽ Lili hàng ngày," Greta nài nỉ. "Em cần sự giúp đỡ của anh."
Và sau đó, Einar làm ra một hàng động thật kỳ lạ: anh băng qua xưởng vẽ rồi hôn vào cổ Greta. Cô thường cho rằng sâu thẳm trong tâm hồn Einar là sự giá lạnh của đất Đan Mạch. Cô còn chẳng nhớ được lần cuối cùng chồng hôn mình ở những chỗ khác ngoài những lúc hôn lên môi lúc đêm khuya, khi tất cả đều tối om và vắng lặng, ngoại trừ tiếng những gã nát rượu lang thang thỉnh thoảng vẳng đến cửa nhà bác sĩ Moller bên kia phố.
Hiện tượng chảy máu mũi đã quay trở lại với Einar. Anh vẫn khỏe mạnh hoàn toàn sau vụ việc ở Menton, nhưng một ngày gần đây, anh lại phải ép mạnh khăn tay lên mũi mình. Greta lặng nhìn vết máu thấm qua lớp vải cotton. Chuyện này làm cô phiền muộn rồi nhớ đến những tháng cuối cùng bên Teddy Cross.
Nhưng hiện tượng chảy máu chợt đến rồi cũng chợt đi mà chẳng để lại dấu vết gì ngoại trừ hai lỗ mũi Einar vừa đau buốt vừa ửng đỏ.
Rồi vào giữa đêm tuần trước, khi đợt sương giá đầu tiên vừa đọng trên bậc cửa sổ, Greta và Einar yên lặng tận hưởng bữa tối. Greta vẫn mải mê phát thảo trên cuốn sổ tay khi đưa một nĩa đầy cá trích lên miệng. Einar thì đang mơ màng dùng muỗng khuấy đều ly cà phê, và theo nhận định của Greta chắc anh đang thả hồn mơ mộng tận đâu rồi. Cô ngước mắt lên khỏi bức phác thảo Lili đứng bên cột hoa. Bên kia mép bàn là Einar với khuôn mặt dần trở nên tái nhợt. Cả người anh đột nhiên cứng đờ. Anh rời khỏi bàn ăn, để lại một vệt máu đỏ trên ghế ngồi.
Suốt hai ngày sau đó, Greta cố gặng hỏi anh về việc chảy máu, về nguyên nhân và nguồn gốc, nhưng Einar vẫn xấu hổ không chịu trả lời. Cứ như cô đang tra tấn đánh đập anh, hai gò má anh cứ rung lên sau những tràn thắc mắc của cô. Greta hiểu Einar đang muốn giấu diếm chuyện đó bằng cách dùng giẻ rách lau sạch vết bẩn rồi ném xuống dòng kênh. Nhưng cô biết rõ. Cái mùi như than bùn vẫn còn rõ rành rành. Dạ dày anh vẫn đang rối loạn. Những miếng giẻ rách dính máu vẫn lủng lẳng trên cột đá dọc cây cầu bắc qua dòng kênh.
Một buổi sáng nọ, Greta đến bưu điện để gọi một cuộc điện thoại riêng. Khi cô quay về căn hộ, Lili đang nằm trên chiếc xe kéo màu đỏ mượn từ tổ đạo cụ của Nhà hát Hoàng gia. Chiếc váy dạ hội cũng là hàng đi mượn; một nữ ca sĩ giọng nữ cao sắp về hưu với chiếc cổ già nua xanh xao đầy gân guốc đã từng mặc nó khi đóng vai nhân vật Desdemona. Greta cho rằng có lẽ Lili chưa bao giờ biết cô ấy trông như thế nào. Nếu cô ấy biết thì chắc chẳng dám nằm với tư thế này, hai chân mở rộng, bàn chân đặt dưới sàn phòng, mắt cá chân vặn vẹo như người say rượu. Với miệng há to và lưỡi lè ra ngoài trông cô ấy giống như vừa mới xài morphine quá liều. Greta thích hình ảnh này mặc dù cô chưa từng lên kế hoạch cho nó. Einar đã thức suốt đêm qua vì một cơn đau dạ dày và Greta e rằng còn kèm theo chảy máu nữa.
"Em đã giúp chị đặt một cuộc hẹn," Greta lập tức thông báo với Lili.
"Cuộc hẹn gì cơ?" Lili bắt đầu thở dốc, ngực cô liên tục phập phồng.
"Hẹn với bác sĩ."
Lili ngồi bật dậy. Cô ấy trông thật hoảng hốt. Đó là một trong những lần hiếm hoi mà Greta có thể nhìn thấy đường nét của Einar hiện trên gương mặt của Lili: vệt ửng đỏ vì thẹn thùng trên hàng ria đột nhiên lan đến tận môi trên. "Chị không sao cả," Lili phản đối.
"Em không nói chị bị làm sao." Greta tiến đến gần chiếc xe kéo. Cô thắc lại sợi dây ruy băng bằng vải satin trên tay áo Lili. "Nhưng chị đang bị ốm," Greta nói, hai tay cô thọc vào hai túi đắp trên áo khoác, nơi cô vẫn nhét vài mẫu bút chì nham nhở, tấm hình Teddy Cross giữa sóng biển Santa Monica, một mẫu vải lấy từ chiếc váy đầm dính đầy máu mà Lili đã mặc khi quay về căn hộ thuê ở Menton và khóc gọi tên Hans. "Em lo về hiện tượng chảy máu."
Greta nhìn chằm chằm vào gương mặt Lili: gương mặt với từng góc cạnh rúm ró lại vì xấu hổ. Nhưng Greta biết đề cập đến vấn đề này là chuyện nên làm. "Chúng mình cần biết tại sao chuyện đó xảy ra. Nếu chị không cảm thấy bị tổn thương khi..." cô bắt đầu khuyên nhủ. Greta rùng mình, một cảm giác ớn lạnh chạy dọc sống lưng cô. Trong khi tay vẫn mân mê những sợi ruy băng kết thành cổ áo của chiếc váy dạ hội, cô tự hỏi chuyện gì đã xảy ra với cuộc hôn nhân này. Cô vừa muốn một người chồng. Cô vừa muốn Lili. "Ôi, Einar."
"Einar không có đây," Lili đáp lại.
"Làm ơn hãy nhắn với anh ấy là đến gặp em tại Ga Trung tâm để kịp chuyến tàu lúc 11:04 đến Rungsted," Greta nói. "Em sẽ đi tới cửa hàng tạp hóa."
Cô bước lại chỗ tủ quần áo để tìm một cái khăn quàng cổ.
"Nếu như Einar không quay về kịp lúc thì sao?" Lili do hỏi. "Nếu như chị không tìm được anh ấy trước lúc đó thì sao?"
"Anh ấy sẽ đến kịp." Và cô tiếp lời, "Chị có thấy khăn quàng cổ của em đâu không? Chiếc khăn màu xanh dương có viền màu vàng ấy?"
Lili nhìn xuống vạt váy. "Chị không rõ nữa."
"Chiếc khăn nằm trong tủ quần áo mà. Trong ngăn kéo của em. Chị có mượn nó không?"
"Chị nghĩ là chị đã để quên nó ở quán Café Axel," Lili trả lời. "Chị chắc là người ta sẽ giữ nó lại. Chị sẽ đến lấy lại ngay bây giờ." Và cô nói tiếp, "Greta, chị xin lỗi. Chị không lấy bất kỳ thứ khác. Chị không hề đụng vào thứ gì khác."
Greta cảm thấy một cơn giận dỗi tích tụ trên vai mình. Cô tự nhủ có chuyện gì đó không ổn, nhưng cô lại gạt ý nghĩ đó qua một bên. Không, cô sẽ không để chuyện mượn một chiếc khăn quàng cổ làm rối tung cuộc hôn nhân của mình. Bên cạnh đó, chẳng phải Greta đã bảo Lili cứ lấy bất cứ thứ gì cô ấy muốn hay sao? Chẳng phải Greta muốn làm Lili vui vẻ hơn bất kỳ điều gì hay sao? "Chị ở nhà đi," Greta căn dặn. "Nhưng phải đảm bảo là Einar bắt kịp chuyến tàu."
Những bức tường quanh quán Café Axel đã ố vàng bởi khói thuốc lá. Nhiều sinh viên Học viện Hoàng gia thường đến đây vì món frikadeller và bia fadol được giảm nửa giá từ bốn giờ đến sáu giờ. Khi Greta còn là sinh viên, cô thường chiếm lấy chiếc bàn cạnh cửa ra vào và ngồi phác họa với tập giấy tì vào lòng. Khi bạn cô bước vào và hỏi cô đang vẽ cái gì, cô sẽ kiên quyết gấp tập giấy lại và trả lời, "Vài thứ cho giáo sư Wegener."
Greta hỏi người pha chế rượu về chiếc khăn choàng cổ màu xanh dương. "Em họ tôi cho rằng cô ấy để quên nó ở đây," cô giải thích.
"Em họ cô là ai?" Người pha chế rượu chùi tay vào chiếc khăn chuyên dùng để lau ly tách.
"Một cô gái mảnh khảnh. Không cao bằng tôi. Hơi nhút nhát." Greta ngưng bặt. Thật khó để mô tả Lili, vì nó làm Greta nhớ đến hình dáng Lili lả lướt trong thế giới của riêng cô, với chiếc cổ áo trắng tinh đang phấp phới và đôi mắt nâu đang ngước nhìn mấy chàng trai lạ đẹp mã. Mũi Greta bắt đầu phập phồng vì tức giận.
"Cô đang nói đến Lili có phải không?" Người pha chế rượu hỏi lại.
Greta gật đầu.
"Một cô gái tốt. Thường đến quán và ngồi đàng kia, gần cửa ra vào. Tôi chắc là cô đã biết rồi, nhưng mấy chàng trai bị chao đảo vì cố gắng gây sự chú ý với cô ấy. Cô ấy uống một ly bia với một trong số mấy anh chàng đó, và khi cậu ta quay đầu lại thì cô ấy đã biến mất. Đúng rồi, cô ấy để quên chiếc khăn choàng cổ."
Anh ta trao chiếc khăn cho Greta, và cô choàng nó qua đầu mình. Vẫn còn thoang thoảng mùi bạc hà và sữa.
Ngoài phố, không khí ẩm thấp, khí trời buốt giá và đầy vị mặn của biển. Làn da rám nắng của cô đã bạc màu còn đôi tay cô thì nức nẻ. Cô nhớ đến khung cảnh vùng Pasadena vào tháng mười đẹp như thế nào, với dãy núi lửa San Grabiel đã ngủ yên có màu mận chín và giàn hoa giấy leo dọc ống khói.
Ga Trung tâm vang vọng tiếng bước chân thoăn thoắt. Đàn chim bồ câu gù gù trên mái nhà gỗ, vệt phân chim màu phấn trắng trải dọc các thanh xà bằng gỗ sồi đỏ. Greta mua một thanh kẹo bạc hà từ cậu bé bán hàng rong. Khách hàng của cậu để lại một mớ giấy gói la liệt dưới sàn.
Einar đến kiot bán vé với vẻ mặt lơ ngơ. Gò má anh ửng đỏ vì chà xát quá mạnh, tóc anh bôi sáp bóng mượt. Anh vừa chạy hối hả, vừa lo lắng quệt tay lau mồ hôi trên lông mày. Lúc nhìn thấy anh giữa đám đông, Greta mới nhận ra vóc dáng của anh nhỏ bé như thế nào, đầu chỉ cao vừa đủ để dựa vào ngực một người đàn ông khác. Đó là cách Greta luôn nhìn nhận về Einar: cô phóng đại sự yếu ớt của anh; cô tự nhủ với mình, và cô dần tin rằng Einar với cổ tay xương xương, tấm lưng nhỏ bé và cong vòng đích thực vẫn là một đứa trẻ con.
Einar ngước mắt nhìn lũ bồ câu như thể đây là lần đầu tiên anh đến Ga Trung tâm. Anh rụt rè hỏi giờ từ một cô gái trẻ khoác một chiếc áo giống tạp dề.
Có điều gì đó khiến Greta bình tâm lại. Cô bước đến chỗ Einar và hôn anh. Cô chỉnh lại ve áo anh cho thẳng thớm. "Vé tàu của anh đây," cô dặn dò. "Bên trong là địa chỉ của vị bác sĩ mà em muốn anh gặp thử."
"Trước hết anh muốn nói với em một chuyện," Einar lên tiếng. "Anh muốn em nhất trí rằng anh chẳng bị làm sao cả." Anh vẫn đang dậm gót chân thình thịch.
"Tất nhiên là anh chẳng bị sao mà," Greta xua tay trấn an. "Nhưng em vẫn muốn anh đến gặp vị bác sĩ."
"Vì sao?"
"Vì Lili."
"Cô gái bé bỏng tội nghiệp," anh xuýt xoa.
"Nếu anh muốn Lili ở lại - ý em là với chúng mình - thì em nghĩ một bác sĩ nên biết về cô ấy." Những người đi mua hàng hầu hết là phụ nữ đang chen lấn bên cạnh hai người với túi lưới trĩu nặng đầy pho mát và cá trích.
Greta tự hỏi tại sao mình cứ nhắc tới Lili như thể cô ta là người thứ ba. Nếu như cô lên tiếng thừa nhận Lili chẳng qua chỉ là chồng cô trong bộ váy đầm, thì tâm hồn Einar sẽ bị nghiền nát. Cô có thể tưởng tượng ra được khung xương thanh mảnh của anh ấy sẽ co rúm lại thành một đống. Đúng vậy, nhưng đó chính là sự thật.
"Vì sao em lại làm vậy vào lúc này?" Einar thắc mắc. Viền mi mắt ửng đỏ của anh ấy gần như khiến Greta phải đổi ý.
"Em yêu Lili nhiều như anh yêu mến cô ấy, còn nhiều hơn..." nhưng cô buộc mình phải ngắt ngang. "Bác sĩ có thể giúp được cô ấy."
"Bằng cách nào? Làm sao có ai khác ngoài anh và em có thể giúp được Lili."
"Hãy chờ xem thử bác sĩ nói gì."
Einar cố gắng một lần cuối cùng. "Anh không muốn đi. Lili không muốn anh đi."
Greta thẳng lưng, khẽ ngước đầu lên. "Nhưng em muốn anh đi," cô khuyên nhủ. "Em là vợ anh, Einar à." Cô chỉ hướng cho anh biết đường ray số 8 và tiễn anh một đoạn, tay cô đặt lên eo anh. "Đi đi nào," cô ra lệnh khi anh lê bước trên sân ga, vượt qua cậu bé bán hàng rong, băng qua mớ giấy gói, bóng dáng anh dần khuất trong đám đông những người mua hàng, đầu anh trở thành một trong số hàng trăm đầu người, hầu hết là phụ nữ, đang bận rộn với những công việc vặt vãnh ở Copenhagen và béo lên vì sinh con, với bộ ngực trĩu xuống như Einar. Một ngày nào đó, Greta biết rõ, rồi sẽ đến một ngày, mấy người phụ nữ đó sẽ nhìn vào Einar đứng giữa đám đông và chỉ nhìn thấy hình ảnh của chính mình.