Hai -

Mến gửi Quý cô Ngọt ngào,

Sáu tháng trước có một gia đình người Do Thái chuyển tới kế bên nhà tôi. Đám người này toàn làm những chuyện kỳ quặc vô cùng: Hôn hít cuộn giấy da trên bậc cửa, dựng lều “cắm trại” trong sân, ngâm nga ca từ vô nghĩa, vung vẩy cành cây. Thế là quá đủ để khiến tôi bực đến rụng hết bộ tóc giả rồi. Chúng tôi phải làm thế nào mới lại có được hàng xóm tử tế?

Trân trọng,

Ông bà Đáng kính

Ông bà Đáng kính thân mến,

Hai vị nên chuyển nhà.

Thương mến,

Quý cô Ngọt ngào

“Đây là bà Bell. Nào, đừng đứng đực ra thế. Nói gì đi chứ, cô gái.” Quý bà Anh Quốc nắm tay chống nạnh. Đến bộ ngực của bà ta cũng như đang trừng trợn nhìn tôi, kẻ đang hóa đá trước mặt bà. Có phải bà Bell đến để bắt tôi không? Nếu chuyện hai người Trung Quốc chiếm dụng tầng hầm nhà bà bị phát hiện, chúng tôi sẽ bị tống vào tù, hoặc tệ hơn nữa. Ở nơi này, đám du thủ du thực tập hợp nhanh chóng và dữ dội như những trận mưa rào.

“Thưa bà, hân hạnh được gặp bà!” Tôi ép cho mặt mình lộ vẻ gì đó vui tươi, hoặc ít nhất cũng bớt khổ sở đi. Cư xử tự nhiên vào. Nếu bà ấy đang tìm kiếm con nhóc người Hoa lẩn lút đào hầm dưới nhà mình, thì bà ta nhầm rồi, bất kể tôi là cô gái Trung Quốc duy nhất suốt hàng dặm quanh đây. Mấy ngón tay run rẩy của tôi rút một cây quạt ra khỏi giỏ. “Thời tiết đẹp quá, thưa bà.”

Quý bà Anh Quốc giật lấy cây quạt rồi trừng mắt nhìn tôi.

“À, phải,” bà Bell đáp, bất chấp khung cảnh ảm đạm bên ngoài. Giờ đây, khi buộc phải đối mặt với người phụ nữ này, tôi phải thừa nhận rằng, trông bà bối rối chứ không giận dữ, hàng mày sẫm của bà nhướng lên, miệng hơi hé. Bà cởi chiếc mũ giản dị màu xám lông chim bồ câu bi ai rồi đặt lên mặt quầy. “Tôi rất thích kiểu nơ trang trí trên mũ của bạn tôi; bà ấy bảo là do cô gái người Hoa ở đây thắt.”

Vợ viên luật sư ư? Tôi thôi bấn loạn. Có lẽ chỗ ở của chúng tôi vẫn còn là bí mật.

Bà Bell chỉ vào chiếc mũ. “Tôi hy vọng cô có thể thắt một chiếc tương tự giúp tôi.”

Quý bà Anh Quốc hắng giọng. “Thực ra thì, cô ấy đang bận.” Bà ta đánh mắt tới tập giấy quen thuộc bên cạnh máy tính tiền. “Chúng tôi đang kiểm kê.”

Quai hàm tôi siết lại. Thứ việc vặt tẻ nhạt ấy thường được thực hiện vào thứ Sáu, nhưng bà ta đang cố tận dụng triệt để ngày làm việc cuối cùng của tôi. Lizzie không bao giờ tính ra con số đúng.

“Nhưng,” bà ta nói thêm, “tôi rất hân hạnh được tự tay giúp đỡ bà.”

Bà Bell co cằm lại khi trả lời Quý bà Anh Quốc. “Bà cũng biết thắt nơ kiểu Trung Quốc ư?”

“Ơ, không.” Miệng bà chủ co quắp hệt như dải rút luồn miệng túi bị buộc chặt lại. Bà ta nghĩ nơ tôi thắt trông thật quái đản, nhưng lại chẳng than vãn gì khi vợ viên luật sư hào phóng chi trả cho kiểu nơ ấy.

“Tôi rất sẵn lòng giúp bà,” tôi thận trọng cất lời. Nếu bà Bell đến để bắt giữ tôi, thế thì cảnh sát đâu? Cú sốc vì bị sa thải có thể mài mòn sự sáng suốt của tôi, nhưng hành động của người phụ nữ này không nhằm vào tôi như những người đi hun khói đuổi chuột. Vả lại, viễn cảnh ép Lizzie phải thực hiện kiểm kê khiến tôi kích động vô cùng.

“Nhưng thắt mẫu nơ ấy mất hơn một ngày,” Quý bà Anh Quốc thốt lên kèm một cái cau mày đầy ẩn ý.

Bà Bell miết lòng bàn tay vào nhau. “Ồ, cứ bình tĩnh. Trong vài tuần tới tôi chưa cần đâu.”

“Tôi có thể hoàn thành trong một ngày.” Tôi hướng một nụ cười dũng cảm về phía bà chủ, thầm mong sao bới ra được một mẩu xót thương trong trái tim sắt đá của bà.

Quý bà Anh Quốc phe phẩy quạt. Muôn đợt sóng cây dành dành dào dạt thổi tới chúng tôi. “Nếu bà trả tiền mặt, tôi sẽ suy nghĩ.”

“À. Tôi có thứ còn tốt hơn cả tiền mặt.” Bà Bell lướt tay trên viền mũ. Những khớp xương ngón tay bà kéo căng lớp vải trên chiếc găng cũ sờn, rồi đầu ngón tay bắt đầu lộ ra. Tiền nong nhà bà rất eo hẹp. Tôi nín thở, mắc kẹt trong niềm băn khoăn bà có thể đề nghị điều gì và nỗi lo lắng rằng chuyến viếng thăm này phức tạp hơn tôi tưởng tượng. “Bà thấy đấy, chồng tôi điều hành tờ Focus. Tôi có thể dành cho bà một tháng quảng cáo, tương ứng với ba đô la, để đổi lấy mẫu nơ trang trí ấy. Tôi được biết là kiểu nơ ấy có giá một đô năm mươi thôi. Bà sẽ thu được gấp đôi giá trị.”

“Trang nhất,” Quý bà Anh Quốc nhanh chóng đáp trả. “Cộng thêm cam đoan rằng bà sẽ không đăng các quảng cáo cạnh tranh.” Khi Bà Bell im lặng, nữ chủ tiệm rót thêm lời đường mật. “Mỗi món rời tay chúng tôi đều là một tác phẩm nghệ thuật độc nhất vô nhị. Nhưng mà, chớ có đi New York đấy, không viện bảo tàng Mỹ thuật Metropolitan lại chôm mất.” Bà ta đập cây quạt vào bà Bell. Không ai thêm mắm dặm muối được như quý bà Anh Quốc.

Nụ cười quý phái của bà Bell không hề lay chuyển, nhưng một ngón tay bà cuộn tròn sợi chỉ lòng thòng trên ống tay áo. “Một tuần độc quyền là tất cả những gì tôi có thể đề nghị.”

Hai người phụ nữ tiếp tục đôi co mặc cả, có điều mắt bà Bell vẫn lơ đãng dõi theo tôi. Tôi buông thõng cánh tay và cố không tỏ vẻ như mình đang giấu giếm điều gì đó. Không giống nữ chủ tiệm với giọng điệu trầm bổng như diễn viên, giọng nói của vợ vị chủ báo vững vàng như chiếc bàn gỗ sồi. Giọng bà làm tôi thấy khuây khỏa, ngay cả khi tôi lo cuống lên về sự trùng hợp trong chuyến ghé thăm của bà. Tôi nhớ tới tất cả những khúc ca bà hát để trấn an Nathan, và cũng vỗ về cả tôi, cô gái nhỏ hơn anh hai tuổi. Những câu chuyện bà kể về thời thơ ấu ở nông trại nuôi cừu của cha mẹ bà mê hoặc tôi theo muôn cách mà tôi không bao giờ nghĩ rằng loài cừu có thể làm được. Và giờ đây, bà đang đứng trước mặt tôi, không hay biết - chí ít là tôi mong vậy - rằng đối với tôi, bà có ý nghĩa to lớn nhường nào.

Hai cô gái trẻ vận trang phục nhạt màu với cổ áo điểm đăng ten bước vào cửa hàng. Quý cô Melissa Lee Saltworth và quý cô Linette Culpepper, mà tôi gọi thầm bằng tên Muối và Tiêu, là con gái của các vị “quý tộc thương gia”. Không như thành phố Savannah và Charleston cổ xưa hơn, ở Atlanta, bạn không cần danh tiếng gia đình thúc đẩy địa vị xã hội cho bản thân. Bạn có thể gia tăng thanh thế chỉ bằng sức mạnh kinh doanh. Dĩ nhiên, sức mạnh, dù trong thương nghiệp hay gì khác, đều chẳng thay đổi được việc người Trung Quốc có thể leo cao tới đâu.

“Chào buổi sáng, quý cô Saltworth, quý cô Culpepper. Hôm nay hai người thế nào?” Quý bà Anh Quốc ngoái đầu gọi với vào phòng sau, “Lizzie?”

Lizzie xuất hiện. “Ôi chao, chào buổi sáng, bà Bell. Nathan thế nào rồi? Gần đây cháu không thấy anh ấy giao báo ở hiệu Father.”

“Thằng bé vẫn khỏe, Lizzie ạ. Đợt này nó bận rộn viết phóng sự lắm. Ta sẽ nói với nó cháu gửi lời hỏi thăm.”

Lizzie nấn ná bên quầy, một nụ cười mơ màng hiện lên trên khuôn mặt trắng trẻo của cô. Quý bà Anh Quốc hắng giọng thật to và nghiêng đầu đầy ngụ ý về phía Muối và Tiêu. Lizzie chậm chạp lê bước về phía hai quý cô như thể sàn nhà đầy những miếng chả ngựa. Cả tòa nhà có khi đang cháy rụi mà cô nàng vẫn cứ rề rà. Muối chỉ vào kệ trên cùng, nơi trưng bày những món hàng tinh xảo nhất; và Lizzie dùng cây sào gỗ kéo ra một chiếc mũ rơm màu hoa cà phối vải tuyn bồng bềnh.

Tôi cắn cắn lưỡi thất vọng. Màu hoa cà chắc chắn sẽ đối lập chan chát với làn da mơn mởn đào tơ của Muối.

“Độc quyền trong hai tuần, thế thôi. Tôi hy vọng không quá hơn nữa,” Bà Bell nhấn mạnh.

Quý bà Anh Quốc gật đầu với tôi, một tia đắc thẳng lóe lên trong mắt bà ta. Ánh mắt Bell cũng lướt tới chỗ tôi. Tôi kêu gọi chút ít lòng tự tin, không muốn bà nghĩ tôi là loại bất tài.

“Bà có dự định cho sự kiện đặc biệt nào không, hay chỉ để phục sức thường ngày thôi?” Tôi hỏi, đầu lưỡi cứng ngắc đến khó hiểu.

“Ta muốn mẫu nào đó độc đáo, một kiểu dễ gợi chuyện. Dành cho kỳ đua ngựa.”

Muối, vốn đang mê mải ngắm chiếc mũ rơm trong tay Lizzie, reo lên, “Tôi nôn nóng chờ mong cuộc đua lắm rồi. Chúng tôi sẽ đến sớm nhất có thể.”

Tiêu cũng xoay xoay cây dù với niềm háo hức không hề kém cạnh, cô nàng cứ như đang dò mạch nước trên sàn. “Tớ hy vọng ngài Q của cậu sẽ mau chóng ngỏ lời mời cậu.”

Mặt Muối đỏ như ráng chiều, đối lập hẳn với mái tóc vàng ánh kim bồng bềnh của cô. Theo Tiêu, ngài Quackenbach, con trai của vị tài phiệt đã mất cả gia tài vì ủng hộ cho đồng đô la Liên minh miền Nam Hoa Kỳ, si mê quý cô Saltworth và đang săn đón lấy lòng cô. Dòng họ Quackenbach vẫn có sức ảnh hưởng tới hệ thống tiền tệ, ngay cả khi tài khoản ngân hàng nhà ấy trống không; còn ngài Q sở hữu khuôn mặt hấp dẫn đến mức có thể khiến loại sữa bơ chua nhất phải rùng mình. Nếu giàu có như Muối, thứ duy nhất tôi dành cho gã đào mỏ như ngài Q kia là một phát đá. Dẫu sao thì, theo lời Già Gin, con ngựa của anh ta mới là mỹ nhân chân chính, một con ngựa khoang hiếm có với bộ lông trắng muốt đối lập với cái bờm và đuôi đen nhánh.

Bà Bell gật đầu với hai người mới tới. “Thực ra, các quý cô được khuyến khích đi mời cánh đàn ông. Chúng ta đã tự in ấn các áp phích quảng cáo mà.”

“Phải, nhưng không một phụ nữ đoan chính nào lại hành xử như thế,” quý bà Anh Quốc tiếp lời.

Bà Bell nhoẻn miệng cười. “Tiền lời sẽ được hỗ trợ cho Hiệp hội vì Sự Phát triển của Phụ nữ. Như thế chắc là thích đáng trong trường hợp này.”

Muối đẩy cái mũ hoa cà trở lại cho Lizzie, tôi nhẹ cả người. “Nhưng làm thế thì táo tợn quá. Nhỡ quý ông ấy từ chối thì sao? Tôi sẽ bẽ cả mặt.”

“Anh ta không từ chối đâu.” Tiêu hất lọn tóc xoăn đen huyền ra phía sau, dưới vành mũ trùm đầu bằng vải nhung dập hoa văn, chiếc mũ tôi mới làm tuần trước.

“Nghe tuyệt thật đấy,” Lizzie thì thào, bóp chiếc mũ màu hoa cà mạnh đến mức tôi có cảm tưởng mình nghe thấy tiếng nó rên lên. Tôi chờ đợi quý bà Anh Quốc trách mắng cô nàng, nhưng thay vào đó, bà ta nhìn chằm chằm vào máy tính tiền, với nụ cười nở rộ trên khuôn mặt. Chắc bà ta đang nhớ tới toàn bộ những đơn đặt hàng sinh ra nhờ kỳ đua ngựa lần này. Một bong bóng hy vọng nhỏ xíu dâng lên trong ngực tôi, đúng là thứ phiền toái.

•

Tôi dành những giờ sau chót như một thợ làm mũ chân chính trong phòng sau, thắt chiếc nơ trang trí cho bà Bell. Yip May Mắn, một trong hai “ông chú” mà tôi nhớ, từng dạy nghệ thuật thắt nơ dân tộc cho tôi vào một mùa hè mà mưa rào dữ dội khiến việc rời tầng hầm trở nên quá khó khăn. Tất cả những gì bạn cần chỉ là dây lụa và ngón tay.

Mũ nỉ trơn của bà Bell khum thành hình mỏ vịt ở đằng trước và nhô lên phía sau ôm lấy búi tóc. Để khiến dáng vẻ nhạt nhòa của nó trở nên sống động, tôi kết lụa thành đóa hồng và nơ bướm. Tôi gài thêm ruy băng màu lục làm tán lá.

Lần đầu tiên bị sa thải, bấy giờ, tôi đang lau sáng bóng lan can ở khu dinh thự Payne trứ danh, nơi Già Gin làm việc kể từ khi đặt chân lên đất Mỹ hai mươi năm trước. Tôi đã lớn lên ở dinh thự đó, mới đầu là bé gái trông coi chuồng ngựa và thi thoảng làm bạn chơi cùng đứa con gái hỗn hào của nhà Payne, cho tới khi được thăng chức lên hầu gái. Lúc ấy, dầu hạt lanh còn đang bóng nhẫy trên ngón tay tôi, thì bà Payne giật phắt lấy cái giẻ rồi chỉ thẳng ra phía cửa: “Đi đi.”

Chí ít quý bà Anh Quốc cũng bày ra một lý do để đuổi tôi. Không phải lý do tử tế gì, nhưng còn hơn không có lý do nào.

Lizzie bước vội từ ngoài vào. Tiếng thở dài hổn hển của cô dội tới sau lưng tôi. Con bướm tôi đang thắt tuột ra, tôi liền quăng về phía cô một ánh mắt thất vọng. “Tôi giúp gì được cho cô?”

“Đáng lẽ là tôi mới phải. Tôi không yêu quý công việc này được như cô.”

Tôi dịu lại, mong sao cô ấy giúp tôi dễ dàng chán ghét cô ấy hơn. “Chừng nào hiểu rõ mọi thứ, cô sẽ thích nó hơn.”

Cô ấy liếc nhìn về phía cửa hàng mà, căn cứ vào tiếng huyên thuyên không ngớt, chắc đang đầy khách quen. Thay vì rời đi, cô ấy thả người xuống ghế. “Tôi cá cuộc đua ngựa sẽ diễn ra suôn sẻ.” Cô đan ngón tay vào nhau, và nhún vai.

Tôi không khỏi suy tư rằng, thế giới hẳn sẽ là nơi hạnh phúc hơn nhiều nếu ta có thể làm mọi thứ mình muốn. Tôi thích làm mũ. Tôi không muốn làm hầu gái cho một quý cô miền Nam xấc xược. Lizzie không muốn làm mũ. Cô ấy muốn làm một quý cô miền Nam xấc xược. Còn quý bà Anh Quốc, cuộc đời bà ta chắc sẽ trôi chảy hơn nếu giữ lại tôi và tống khứ Lizzie đi. Chí ít thì tôi cũng giúp bà ta sinh lợi.

Thêm vài vòng xoắn nữa là xong con bướm, với đôi cánh dang rộng như thể đang bay. Tôi đang đơm mấy mũi hoàn thiện thì bà Bell trở lại.

“Đẹp hơn cả ta tưởng tượng.” Bà Bell nghiêng đầu sang trái sang phải trước tấm gương. “Cô hoàn thành nhanh thế, thật đúng là kỳ tích!”

Tôi dằn lòng không liếc xem phản ứng của quý bà Anh Quốc khi bà ta tính xong một cột tiền bên cạnh tôi.

“Cảm ơn bà. Bà nên phục sức thêm chút màu sắc, vì…”

Quý bà Anh Quốc hắng giọng ầm ĩ.

Tôi cắn phải lưỡi, nhận ra đây chính là kiểu nêu ý kiến khiến dự định của mình hỏng bét. “Bởi vì, chao ôi, chúng ta đều nên thế.”

Bà Bell mỉm cười rồi đưa một đồng năm xu cho tôi.

“Tôi… tôi không thể,” tôi lắp bắp. Thỉnh thoảng tôi cũng nhận được tiền boa, nhưng nhận tiền của bà thật không phải phép khi tôi nợ bà quá nhiều. Nụ cười trên môi bà thay đổi, khiến tôi phát hiện ra mình đang hành xử thật đáng ngờ. Tôi đành nhận đồng tiền. “Cảm ơn bà.”

Bà thấp giọng nói, “Cầu Chúa luôn bảo vệ cho cô.”

Sau lời ấy, tôi lại lo bà ấy biết chuyện tôi và Già Gin. Có phải bà vừa ngầm cho phép tình trạng ấy tiếp diễn không? Nhưng nếu nghĩ rằng chúng tôi sẽ còn tái ngộ, sao lại nói những lời dứt tình như thế? Đến cùng thì, bà định sẽ bóc trần chúng tôi ư?

Khuôn mặt bà chẳng hé lộ điều gì. Bà lại tiếp tục ngắm nghía chiếc mũ của mình trong gương.