Khu Tập Thể Trên Núi.

Con đường mòn chạy giữa các tảng đá dẫn đến một bãi rộng mọc đầy thông già. Dưới ánh trăng bạc, Cô-xchi-a trông thấy Khu tập thể trên núi, - một ngôi nhà đẹp có nhiều hình chạm trổ, nơi ở của các đội trưởng sản xuất. Trước chiến tranh, đây là trạm trượt tuyết của một hội thể thao. Cô-xchi-a ngoảnh lại đằng sau. Phía dưới núi, rừng câu vô tận trải rộng bao la như biển cả, trông yên tĩnh và trầm lặng.

- Chỗ bọn anh ở như một khu an dưỡng ấy em ạ, - Mi-sa nói.

Mi-sa và Cô-xchi-a bước vào nhà, họ chào bác lao công rồi theo một cầu thanh hẹp lên tầng hia, tới một căn phòng nhỏ xíu. Mi-sa thắp đèn dầu. Cô-xchi-a trông thấy ở góc phòng có vài đôi ván trượt tuyết. Thật ra đó không phải là những đôi ván trượt như của anh Mi-tơ-ri tặng cho em, đôi ấy rộng bản, lót da lông hươu, còn mấy đôi này hẹp, dài, trông bóng bẩy.

- Của ai đấy anh? – Cô-xchi-a dè dặt hỏi.

- Chả biết nữa… không hiểu ai bỏ quên ở xưởng mộc. Anh đã thử trượt, nhưng đến bây giờ vẫn chưa trượt được, Chẳng có chỗ bằng phẳng nào, toàn là núi cả. Khó đứng vững trên đôi ván quá.

- Khó gì cơ chứ! – Cô-xchi-a mỉm cười. – Ngày mơi ta đi trượt nhé.

- Đồng ý! Nhân thể chúng ta thỏa thuận với nhau là em bỏ cái từ “ngày mơi” đi và nói cho đúng là “ngày mai” nhé.

Trong chiếc lò sắt nhỏ hình tròn, lửa cháy bùng bùng. Mi-sa nấu nước trà rồi đặt bánh mì, đường và lọ bơ lên bàn. Lòng đầy sung sướng, Cô-xchi-a ngồi uống trà. Mi-sa vui mừng thết Cô-xchi-a bánh mì với bơ.

- Em hơi gầy đi đấy, chắc hẳn vì em muốn lớn lên chút nữa chứ gì, - Mi-sa vừa nói vừa mỉm cười với Cô-xchi-a. – Em nghĩ như thế là đúng lắm. Em phải cao thêm một mét rưỡi nữa, không kể cái mẩu mấy gang của em của em hiện giờ… Kìa sao em cứ im lặng thế hả? Lưỡi em ngắn quá đấy. Em sống thế nào?

Bây giờ, mọi chuyện đều tốt đẹp xiết bao, bởi vì bên cạnh Cô-xchi-a là Mi-sa. Mi-sa cũng hơi gầy đi và đã trưởng thành hơn, nhưng vẫn vui vẻ, dịu dàng như trước.

Nhà máy quân sự mang số hiệu và ngôi nhà sau đồi dường như xa lắc xa lơ và không rõ có tồn tại trên đời này thật không hay chỉ là một giấc mơ.

- Em chưa được đứng máy à? Vẫn phải làm thợ phụ à? Đừng có cau có như thế. Anh có một kế hoạch tuyệt lắm.

- Đồng chí Xô-bi-nốp[iii], mọi người đang chờ đồng chí đấy! - Rồi một giọng trầm vang lên: - Đô-rê-mi-pha-son-la!

Xô-bi-nốp nào thế nhỉ? Nhưng Mi-sa đã trả lời như mình hoàn toàn không phải là Mi-sa vậy.

- Tôi đến ngay bây giờ đây, đồng chí Sa-li-a-pin[iv], - Rồi anh giải thích cho Cô-xchi-a: - Ở đây hầu như tất cả đều là người U-cra-i-na. Trước giờ ngủ, bọn anh tổ chức biểu diễn ca nhạc như những ca sĩ lừng danh vậy. Em có muốn nghe không?

- Có chứ…

- Nhưng mắt em díp lại rồi kia kìa… Em đi ngủ đi. Anh ngồi với các anh ấy chừng một tiếng đồng hồ nữa. Chỉ có điều em không được chiếm quá năm mươi phần trăm giường đâu. Ban đêm thỉnh thoảng anh cũng ngủ đấy. – Mi-sa nói đùa rồi đi ra.

Cô-xchi-a cởi quần áo ngoài, treo bít tất bên cạnh lò rồi chui tọt vào chăn! Căn phòng nhỏ ở phía trên rừng cây tuyết phủ này thật yên tĩnh! Mé dưới có tiếng đàn vọng lại, giọng ca của các bạn trẻ hòa vào nhau trong một bài hát du dương lạ tai. Cô-xchi-a cảm thấy buồn buồn vì niềm vui của em chưa trọn vẹn. Anh Mi-tơ-ri ở đâu nhỉ? Ở ngoài mặt trận… Chắc hẳn mặt trận cũng đại khái như quãng rừng thưa, nơi anh Mi-tơ-ri đã dùng con dao dài của người Man-xi đâm chết một con gấu lớn, sau đó, em cùng anh Mi-tơ-ri lột da luôn con vật béo ấy. Chỉ có điều ở mặt trận không phải là con gấu mà là tên phát xít. Anh Mi-tơ-ri đã tiêu diệt được tên phát xít nào chưa nhỉ? Chắc chắn anh ấy đã tiêu diệt được rồi, và không phải chỉ một tên, mà anh đã tiêu diệt được nhiều lắm, không đếm xuể… Giọng hát ở mé dưới vang lên vui tươi hơn, nỗi buồn của Cô-xchi-a cũng dịu bớt đi.

Tính chi li, Cô-xchi-a sống với anh Mi-tơ-ri chẳng được bao lâu. Anh cứ đi rừng tai-ga luôn, để em ở lại Ru-mi-an-xép-ca với bà Páp-li-na. Anh tin chắc rằng em trai anh sẽ không hư hỏng, vì Cô-xchi-a đã biết đãi vàng, đã lao động được ở công trường, việc gì em cũng biết làm. Chỉ riêng chuyện học hành là em không có thời giờ… Còn Mi-tơ-ri thì đi lang thang với các bạn anh dọc bờ những con suối có vàng,, đặt bẫy bắt chồn nâu. Mùa đông năm ngoái, anh đến chỗ người Man-xi, sang mùa xuân anh đem về sáu bộ lông chồn nâu và mảnh ước hiệu quý báu của ông già Ba-khơ-chi-a-rốp. Anh gọi Cô-xchi-a ở công trường xây dựng lán gỗ về, giao các bộ lông cho “Trạm thu mua lông thú” rồi chè chén suốt hai tháng. Sau đó bỗng có chiến tranh, thế là Mi-tơ-ri ôm Cô-xchi-a, bộ ria anh chạm vào mặt em làm em buồn buồn, anh nói…

Nghĩ đến đấy Cô-xchi-a ngủ thiếp đi…

Từ trong rừng có một cái bóng đi ra. Cái bóng to tướng, chân cao lêu đêu, thận trọng. Rừng tai-ga cử nó đến thám thính vì được biết trong ngôi nhà nhiêù hình chạm trổ mới xuất hiện Cô-xchi-a Lùn. Cái bóng dừng lại ở cửa rừng, khe khẽ hít thở không khí, ngửi ngửi mùi khói rồi lắc lư cặp sừng to như một cành thông già. Nó nhìn mãi mấy ô cửa sổ sáng ánh đèn, ba cửa sổ ở dưới, một ở ngay sát mái. Tiếng người vọng đến đôi tai tròn xoe dỏng lên của nó: mọi người đang hát, như đôi khi đám thợ săn vẫn hát bên đống lửa. Cái bóng lo lắng, từ từ quay mình rồi đi vào rừng, chân choãi rộng bước trên lớp tuyết sâu chan hòa ánh trăng.