“Ca-Chiu-Sa”.

Giờ làm việc đã hết. Phân xưởng vắng hẳn đi, chỉ những công nhân lớn tuổi là vẫn tiếp tục xếp hòm.

- Cô-xchi-a, ta về thôi! – Mi-sa gọi. Anh vừa ở chỗ thủ trưởng về, đang rất phấn khởi. Anh giữ Cô-xchi-a lại và báo một tin mừng: - Anh tin chắc việc của em nhất định sẽ ổn thôi. Thủ trưởng sẽ yêu cầu phòng tổ chức cán bộ nhà máy để em ở lại đơn vị này. Em thích không?

Cô-xchi-a đáp lại bằng một nụ cười rất tươi.

Hai anh em đi qua sân. Ở mé sau tòa nhà chính, Cô-xchi-a trông thấy những đống chi tiết kim loại bên trên che gỗ tấm; nhiều chi tiết lắm, có đến hàng nghìn hàng vạn chiếc.

- Nhà máy mình có làm những chi tiết này đâu nhỉ, - em vừa nhìn một đống vừa nhận xét.

- Ừ, của nhà máy khác gửi đến đấy.

Ở cửa tòa nhà chính, Mi-sa giơ thẻ màu đỏ cho anh bộ đội xem rồi hai anh em bước vào một phân xưởng rộng rãi, trần thấp. Tất cả mọi thứ đều bị một làn sương mù ấm áp bao phủ, các bóng đèn điện như chơi vơi trong ngũ sắc. Hai cánh cổng phủ đầu sương muối mở ra. Một toa xe goòng chất đầy các chi tiết lăn bánh vào trong theo đường ray ướt át, giữa khối hơi nước bốc cuồn cuộn.

- Những chi tiết này được chuyển từ xa tới đây. Em thấy đấy, chúng được bôi dầu mỡ rất cẩn thận để khỏi bị gỉ, - Mi-sa nói.

Các nữ công nhân đeo găng bằng vải bạt, nhúng các chi tiết vào nồi nước sôi, rồi xếp lên bàn. Thoạt tiên họ dùng nạo gỗ để nạo lớp mỡ dày đã bị nóng chảy, sau đó họ lau bằng giẻ.

Họ phải thay giẻ vài lần cho tới khi mặt thép của các chi tiết trở nên sáng bóng như gương.

Ở cuối phân xưởng có tiếng ai hát, sau đó thêm một giọng nữa, rồi tất cả mọi người cùng hát. Cô-xchi-a trông thấy Cla-va. Cla-va hát to hơn những người khác và mỉm cười. Phải lắng tai nghe, Cô-xchi-a mới hiểu được lời của bài ca mới ấy.

- Đấy, tại sao người ta lại gọi tên lửa của chúng ta la “ca-chiu-sa”; vì nó hát rất hay, - Mi-sa nói. Khi “Ca-chiu-sa” bay, bầu trời như tan vụn ra thành từng mảnh và nó tạo nên một cái đuôi lửa. Sau đó nó nổ tung và thiêu cháy tất cả. Các chiến sĩ ngoài mặt trận rất thích sản phẩm của chúng ta.

- Phải làm nhiều “Ca-chiu-sa” hơn nữa để đốt cháy và cho nổ tung tất cả bọn phát xít! – Cô-xchi-a nói, vẻ cương quyết.

Ở bộ phận lắp ráp, công nhân xem kỹ các chi tiết, rồi cân lại để tất cả các viên đạn pháo đều nặng như nhau. Mé bên, sau những tấm chắn bằng sắt, lửa hàn điện lóe sáng. Bác thợ hàn đeo chiếc mặt nạ sắt có hai mắt lắp kính, phía dưới mặt ạn bộ râu rất rậm của bác thò ra ngoài khiến Cô-xchi-a thấy buồn cười.

Bên cạnh bộ phận đóng gói, Cô-xchi-a trông thấy toàn bộ chiếc “Ca-chiu-sa”. Em thấy nó không có gì đang sợ, nhưng Mi-sa nói rằng khi nhồi “cháo U-ran” cho nó thì mới khiếp.

Mi-sa và Cô-xchi-a bước vào gian phòng dài và hẹp như một hành lang. Dọc theo tường là những chiếc “Ca-chiu-sa” bóng loáng xếp cao lên đến tận trần, trông như đống củi.

Cô-xchi-a thấy thắc mắc: những chiếc “Ca-chiu-sa” này còn nằm lại đây làm gì, trong khi đã có lệnh phải đưa ngay ra mặt trận càng nhanh càng tốt?

- Đúng, phải đưa ngay tất cả ra mặt trận, - Mi-sa xác nhận. – Chính ra là như thế đấy, nhưng không đủ hòm đựng…

Ở cuối hành lang có mấy thanh thiếu niên đang tháo gỡ “Ca-chiu-sa” ra để xếp vào hòm, rồi chất hòm lên các toa xe goòng.

- Này, Mi-sa, hòm đựng đâu? - một thanh niên gò má cao, da ngăm ngăm đen, gọi Mi-sa. Rõ ràng anh ta là đội trường. - Cậu có nom thấy không? - Rồi anh ra hất cằm về phía những chiếc “Ca-chiu-sa” đã hoàn chỉnh. - Cậu không có mắt hay sao thế hả? Thoạt tiên anh ta nói đùa, nhưng sau đó tức giận thật.

- Min-ga-rây, cậu đừng có làm ầm lên thế, - Mi-sa bực bội chặn anh ta lại. - Ở phân xưởng chúng tớ thiếu công nhân, nhưng dù sao hôm qua và hôm nay chúng tớ cũng đạt định mức rồi.

- “Đinh mức, định mức” mãi! - một thiếu niên gò má cũng cao như thế cáu kỉnh nói xen vào; chắc hẳn cậu này là em của Min-ga-rây. - Thế số hòm, còn nợ bao giờ các anh mới trả? Bên này biết đựng “Ca-chiu-sa” vào đâu? Vào cái định mức của anh à?

- Đúng đấy, lấy đâu ra hòm đựng bây giờ? - một bác công nhân cao, gầy, hỏi Mi-sa. Bác đang khéo léo nhấc hòm xếp lên toa xe, - Ở đây chỉ còn hòm cho mười chiếc thôi, rồi sau đó thì sao? Bỏ “Ca-chiu-sa” vào túi mang ra mặt trận à? Phải cho người đến kéo phân xưởng bên ấy lên mới được!...

- Giúp đỡ mặt trận giỏi gớm nhỉ! Toàn đồ lười nhác! – Có tiếng nói ngân vang giễu cợt từ sau đống “Ca-chiu-sa” vọng ra… - Bọn đóng hòm làm hỏng cả đơn vị, họ chẳng có lương tâm gì cả!

Mi-sa không tranh cãi nữa, anh bước ra cửa. Min-ga-rây đi ở đằng trước, hai tay đút túi, bụng ưỡn ra.

- Định mức thì có, hòm thì không, - anh giễu Mi-sa. –Hai tay lúc nào cũng đút túi quần, chẳng chịu làm gì cả… Cũng là công nhân cơ đấy! Cũng là đội trưởng cơ đấy!

Cô-xchi-a định đưa vai hích Min-ga-rây một cái cho anh ta văng đi, nhưng Mi-sa đã khoác lấy tay em và cả hai ra khỏi phân xưởng.

Thoạt tiên, Mi-sa bực tức im lặng, nhưng rồi anh nói:

- Em thấy đấy, chúng ta cần rất nhiều hòm. Thoạt nhìn thì đơn giản thôi, chỉ là những tấm gỗ và những chiếc đinh, nhưng nếu thiếu hòm, “Ca-chiu-sa” vẫn phải nằm đó. Các nhà máy cuang cấp ngày càng nhiều chi tiết, còn chúng ta cứ làm vã mồ hôi ra, không phải hôm nào chúng ra cũng hoàn thành được kế hoạch giao hàng… Em tưởng không xấu hổ à? Xấu hổ quá đi chứ! Anh chỉ muốn độn thổ cho rảnh… Thủ trường nói rằng chúng ta sẽ mở rộng phân xưởng và ở nhà máy sẽ xây dựng thêm một phân xưởng lắp ráp nữa. Em hãy tích cực dạy các bạn đóng đinh nhé. Như thế là giúp đỡ tiền tuyến nhiều lắm đấy!