Phần Thứ Hai - Chương Một - Một Buổi Tối.

Dống tuyết to tướng sau cổng như bị nứt đôi, con Sa-shi-xtưi nhảy chồm ra. Nó giũ giũ lông, nhận ra Cô-xchi-a, đặt hai chân lên hai vai em và kêu ăng ẳng. Đúng như một con chó laica thực sự, mùa đông Sa-ghi-xtưi sống trong hang tuyết, do đó bộ lông của nó lại càng mềm mại hơn. Cô-xchi-a nhét cho nó mẩu bánh mì em dành lại sau bữa ăn trưa. Con Sa-ghi-xtưi đi giật lùi vào hang và chắc hẳn nó nghĩ: “Ca-chi-a ngày nào cũng ở đây nhưng cô ấy không biết phải lấy bánh ở đâu, còn Cô-xchi-a bỏ đi đâu đã lâu lắm nhưng vẫn không quên mang bánh về, bởi vì cậu ấy rất tốt bụng”.

Bà An-tô-nốp-na đón Cô-xchi-a trong gian bếp ấm áp. Bà giang hai tay ra và nói như hát:

- Cô-xchi-a, bà không nhận ra cháu nữa. Quần áo cháu mặc đến là đẹp! Và có lẽ cháu được ăn uống no đủ lắm, cho nên người mới tròn xoe thế này!

- Cháu được đứng máy đấy bà ạ, - Cô-xchi-a khoe. – Còn Xê-va thì đã về từ lúc trưa. Cậu ấy bị ốm…

- Phải rồi, Xê-va đang ốm đấy… Bà đã lấy nước quả ép ở cửa hàng về để nó uống lấy một ít nước chua. – bà thở dài rồi ái ngại nhìn về phía cửa phóng khách,mặc dù Ca-chi-a chưa về. – Công nương của bà cũng làm sao ấy. Nó bảo không nhận được thư từ gì cả, không hiểu thế nào cháu ạ…

Bước sang gian nhà phụ, Cô-xchi-a bật đèn và lập tức bắt gặp cái nhìn của Xê-va. Em để đôi ván trượt tuyết xuống gầm giường rồi ngồi xuống ghế đẩu để tháo ủng dạ, còn Xê-va thì cứ chăm chăm dõi theo em: trên gương mặt hốc hác của cậu ta, đôi mắt cứ ngời sáng.

- Nằm à? - Cô-xchi-a hỏi.

- Không, tớ nhảy…

- Ba hoa thế! – Cô-xchi-a bực tức. – Không thể nào nói chuyện với cậu được.

- Cô-xchi-a, gượm đã! – Xê-va nhổm phắt dậy khi Cô-xchi-a nắm lấy quả đấm cửa. - Cậu hãy nói dứt khoát đi: tại sao cậu không muốn đưa chúng tớ vào rừng taiga? Chúng ta đi vào rừng taiga đi! - giọng cậu ta buồn rầu. – Chúng ta đi đi! Tớ và Cô-li-a đã quyết định sẽ khai thác vàng đem nộp Nhà nước rồi ra mặt trận chiến đấu ngay lập tức. Cậu hiểu không?

Giọng nói và lời lẽ của bạn làm Cô-xchi-a cảm động.

- Cậu nghĩ dại dột lắm, - em nói. - Không có vàng của cậu mặt trận cũng không sao, chứ không có bàn tay làm việc thì không thể được. Tiền tuyến cần bao nhiêu vũ khí, chúng ta sẽ làm ra bấy nhiêu. Anh Mi-sa bảo nhà máy chúng ta làm “Ca-chiu-sa” đấy, còn Nhà máy Lớn thì cung cấp nhiều xe tăng lắm.

- Cậu thì hiểu cái quái gì! – Xê-va gạt đi. - Cậu sản xuất được nhiều lắm đấy!

- Dù sao cũng không thể bỏ nhà máy mà đi được, - Cô-xchi-a vẫn khăng khăng cự tuyệt, - tớ đã hứa đạt một định mức rưỡi rồi. Cậu hiểu không?

- Đừng có hòng! – Xê-va nhếch mép cười. – Không bao giờ cậu đạt nổi mức ấy đâu. Trông cậu cặp phôi vào máy thì thấy. Cứ lóng nga lóng ngóng chẳng biết làm gì cả! Thật tồi tệ!

Vừa lúc ấy bà An-tô-nhi-na An-tô-nốp-na gọi Cô-xchi-a ra uống trà. Em ngồi uống trà mà trong lòng vẫn tức, nhưng sau em nghĩ: “Xê-va nói thế vì nó bực bội đấy thôi… Nhất định mình sẽ trở thành thợ tiện!” Ngay khi đó, Ca-chi-a cũng ở nhà Lê-na chạy về. Ca-chi-a nói một câu khiến Cô-xchi-a quên cả nghĩ về Xê-va.

- Cô-xchi-a, tớ có một chuyện cần nói với cậu. Cậu sang phòng khách nhé.

- Công nương của bà đã tươi tỉnh rồi đó! – bà cụ thì thầm. – Sang đi cháu!

Cô-xchi-a ngượng nghịu bước qua ngưỡng cửa phòng khách, gian phòng mà từ trước tới nay chỉ thỉnh thoảng em mới thoáng nhìn từ dưới bếp lên. Bây giờ em được nhìn tận mắt tòan bộ vẻ sang trọng của nhà Ca-chi-a: chiếc bàn tròn một chân trải khắn sợi len xe mềm mại, chiếc đi văng nhỏ bọc thảm, bộ ghế bành to, trên tường treo những bức tranh lồng khung mạ vàng, còn trên sàn, bên cạnh chiếc lò đã đốt lửa là một tấm da gấu. Ở góc phòng, trên chiếc bàn nhỏ có một cái bể thủy tinh với mấy còn cá vàng đang bơi lượn, - đó là cái hấp dẫn nhất.

Ca-chi-a đang ngồi trên tấm da gấu, tay cầm một cuốn sách.

- Cậu ngồi xuống đây, - em nói. – Đây là cuốn sách của bố tớ nói về các máy cắt gọt kim loại, cậu trông thấy chưa? Đây là một loại máy giống hệt như cỗ máy Busơ. Tớ và Lê na đã quyết định là sẽ đọc bằng hết cuốn sách này và sẽ trở thành những thợ tiện lành nghề. Chỉ có điều là còn phải học cả toán nữa, vì ở đây có nhiều công thức lắm cậu ạ. Cậu có muốn hcọ cùng với chúng tớ không? Tớ sẽ giảng giải tất cả cho cậu.

- Tớ thích học lắm, - Cô-xchi-a đồng ý.

Ca-chi-a trầm ngâm nhìn ngọn lửa đang tí tách trong lò.

- Trước kia bố tớ là quản đốc phân xưởng nhiệt luyện, - em bỗng nói. – Khi đó nhà máy chỉ làm phụ tùng cho máy kéo. Bố tớ là kỹ sư giỏi nhất về nhiệt luyện, các nàh máy khác rất hay mời bố tớ đến góp ý kiến cho họ. Bố tớ còn viết luận án nữa. Còn cô Nhi-na Páp-lốp-na thì học bố tớ, tự cô ấy chẳng làm được gì đâu… Nếu bố tớ còn ở nhà máy ấy à, chỉ cần một phút là bố tớ sẽ tìm ra ngay cách tôi “cốc”, chứ không như cô Nhi-na Páp-lốp-na đâu. -Rồi em dè bỉu: - Thế mà cũng đòi là học trò của bố tớ!...

Những lời đó khiến Cô-xchi-a nhớ tới cuộc va chạm khác giữa Ca-chi-a với Nhi-na Páp-lốp-na. Để chuyển sang chuyện khác, em xọc các ngón tay vào bộ lông gấu dày và cứng rồi nói:

- Con gấu đẹp quá, bộ da to thật…

- Bố tớ giết được nó đấy! – Ca-chi-a khoe luôn. - Bố tớ đến chỗ bác tớ ở khu lâm nghiệp để đi săn. – Em mỉm cười với những kỷ niệm cũ. - Bố tớ ngồi sau tay lái chiếc xe com-măng-ca, còn hành khách là con Sa-ghi-xtưi. Nó ra dáng quan trọng lắm, mắt nheo nheo, lưỡi thè lệch sang một bên. Một lần, tớ đeo căp kính đi ô tô cho nó, nhưng nó ranh lắm, nó bỏ kính ra rồi vùi xuống dưới vựa cỏ khô ạ… Con gấu này bố tớ đâm bằng dao đấy. – Em tìm được vết đâm trên tấm da và luồn một ngón tay thon mảnh vào. - Cậu nhìn đây này, tớ có nói dối đâu. Bố tớ có một con dao găm dài, chuôi bằng xương. Bố tớ mang cả con dao ấy ra mặt trận, để đâm thẳng vào tim bọn phát xít đáng nguyền rủa mà lại.

- Anh Mi-tơ-ri hồi trước cũng săn gấu bằng dao…

- Anh cậu ấy à? Anh ấy ở mặt trận à? Cậu có nhận được thư của anh ấy không?... – Ca-chi-a hỏi và mỉm cười buồn rầu. - Sắp đến Tết rồi cậu ạ! Thế này nhé. Bây giờ chúng ta thử ước nhé, để sang năm mới, mọi chuyện sẽ diễn ra đúng như chúng ta muốn. Cậu trước nhé, rồi tớ sau. Cậu nói đi, sang năm mới cậu muốn những gì?

- Tớ muốn quân ta đánh tan được tất cả bọn phát xít để anh Mi-tơ-ri của tớ về nhà, - Cô-xchi-a nghĩ một chút rồi nói lên ý muốn chủ yếu của em.

- Được rồi! Bây giờ đến lượt tớ… Chỉ có điều tớ có những ba nguyện vọng cơ. Tớ cũng muốn chiến tranh sẽ chấm dứt. Đó là một! Tớ muốn bố tớ mau mau gửi thư cho tớ, nhưng thư phải do tự tay bố tớ viết… Đó là hai! – Em im lặng một chút, mắt vẫn chăm chăm nhìn ngọn lửa, rồi nói thêm: - Tớ muốn trở thành người công nhân xuất sắc nhất trong thành phố và viết thư cho bố tớ biết điều đó, khi bố tớ tự viết thư cho tớ. Hết!

Ở dưới cửa sổ, con Sa-ghi-xtưi vui vẻ cất tiếng sủa. Bà An-tô-nhi-na An-tô-nốp-na đang năm thiu thiu trên chiếc giường ấm áp ở bếp hỏi ra bằng một giọng ngái ngủ:

- Ai đấy?

Ca-chi-a mở cửa cho Lê-na vào. Lê-na nói oang oang:

- Ôi, đến nhà tớ nhanh lên! Xô-nhi-a và Vê-ra bên phân xưởng dụng cụ đang ở nhà tớ đấy. Các cậu ấy mang theo cả kim máy hát. Nhanh lên, Ca-chi-a, không có quá giao thừa mất.

Thế rồi Ca-chi-a, Lê-na và cả chiếc áo lông và chiếc mũ len của Ca-chi-a cùng quay cuồng trong cơn lốc; sau đó họ bỏ ra ngoài và trong nhà lại yên lặng như tờ.

- Cô-xchi-a, cháu xem giúp bà với, chắc chúng nó lại không đóng cửa rồi, - bà An-tô-nhi-na An-tô-nốp-na nói.

Cô-xchi-a ra phòng ngoài. Quả thật cửa mở toang, nhưng đứng trên ngưỡng cửa là Nhi-na Páp-lốp-na. Chị đan gãi nhè nhẹ vào cổ con Sa-ghi-xtưi.

- Đồng chí bí thư đảng ủy nhất định đuổi cô về, - chị nói. - Đồng chí ấy bảo cô phải ngủ đẫy giấc cả năm mới đấy. Thế là cô rẽ qua đây chúc tết cả nhà. - Chị im lặng một chút rồi khẩn khoản nhìn Cô-xchi-a. – Ca-chi-a không nói gì với cháu về bức thư à? Có lẽ nó cũng chia sẻ với cháu đôi lời chăng? Nó khá thân với cháu mà…

Em biết trả lời sao đây? Nếu Ca-chi-a có nhận đựoc thư đi nữa thì xét qua lời bạn ấy, thư không phải của chú Va-xi-li. Nhưng em chỉ đóan thế thôi, chứ chưa có gì rõ ràng.

- Ca-chi-a ước là ngày Tết sẽ nhận được thư, cô ạ. – Cô-xchi-a nói, em cảm thấy đó chính là điều Nhi-na Páp-lốp-na cần biết.

- Ca-chi-a ước là sẽ nhận được thư à? Phải không? - chị hỏi với vẻ vừa vui sướng lại vừa sợ hãi, rồi ngay lập tức người chị rã rời khiến chị phải dựa lưng vào tường. – Nghĩa là anh ấy… anh ấy còn sống, đúng không nhỉ? Bức thư Ca-chi-a nhận được có lẽ không phải là một bức thư đáng sợ chăng? Nhưng tại sao nó lại thay đổi hẳn đi thế nhỉ? Thật không còn hiểu ra sao nữa…

- Cô về nhà ngủ đi cô ạ, - Cô-xchi-a nói một cách nghiêm trang nhưng dịu dàng. - Rồi cô cũng khắc nhận được thư thôi.

- Cô về nhé, - Nhi-na Páp-lốp-na theo ngay lời khuyên của Cô-xchi-a, - Cám ơn cháu lắm. Cháu đã tặng cô một món quà thật là tuyệt! Cô về nhé, và cô sẽ suy nghĩ… sa-ghi-xtưi, mày ngoan lắm, tiễn tao đi chứ, rồi tao sẽ cho mày ăn thứ gì ngon ngon…

Sa-ghi-xtưi đưa mắt hỏi Cô-xchi-a: “Tôi tiễn có được không cậu? Cậu đừng nghĩ rằng tôi làm việc đó là vì một hớp canh hay một mẩu xương. Trông cô ấy yếu ớt và mệt mỏi thế kia, làm sao có thể để cô ấy về một mình được!”

- Đi đi, Sa-ghi-xtưi! – Cô-xchi-a cho phép.

Em khóa cửa lại, ngồi xuống tấm da gấu ở phòng khách, mở cuốn sách ra đọc và trầm ngâm suy nghĩ. Em nghĩ về chuyện gì nhỉ? Em không kịp hiểu. Một con ong đất to, có lớp lông mượt mà lốm đốm những chấm trắng như sao rải rác trên bầu trời, vừa bay đến đậu trên mái nhà, thế là ngôi nhà khe khẽ rung lên trong tiếng vo vo đều đặn của nó. Giao thừa đã tới.