Chương XL

Đã khuya lắm rồi, người đàn bà già nua có vẻ mặt buồn bã quen quen mang một tô cháo bốc hơi nghi ngút lên để bên cạnh Trần rồi lặng lẽ đi xuống. Thấy Trần nhìn theo, Quý giải thích:

– Đó là bà Tư bán quán, cái quán bán xôi, bánh trái và nước chè ở dưới con đường đi lăng Minh Mạng đó, anh quên rồi à? Bà có người con trai đi bộ đội bị chết trận Phú Vang mấy tháng trước. Cái chết của người con trai độc nhất khiến bà ngã quỵ, đau một trận thừa sống thiếu chết, mà không có ai bà con thân thích gì cả. Chị Hiếu mang bà về đây lo lắng thuốc men cho bà cả tháng trường bà mới dậy đi nổi đấy anh ạ. Từ khi lành mạnh bà đâm ra ngẩn ngơ ít nói, bà không đi đâu cả, ở lại đây quanh quẩn trông coi săn sóc hai bé Hiền Hòa trong khi chị Hiếu đi vắng. Hôm nghe tin chị mất bà khóc hoài, cái bàn thờ lập phía trong kia là do bà đấy anh ạ. Bà nói ở lại đây thắp một tuần hương cho chị rồi bà sẽ mang hai cháu Hiền Hòa về quán cũ của bà để mua bán qua ngày nuôi hai đứa bé.

Quý nhắc tô cháo lên nói với Trần như năn nỉ:

– Anh gắng dậy ăn một chút cháo cho nó đỡ mệt đi anh.

Đôi mắt van nài của Quý khiến chàng ngồi dậy, chàng múc thìa cháo đưa lên miệng đắng ngắt trong khi Quý nói tiếp:

– Bà Tư trìu mến hai đứa cháu lắm anh ạ, những lúc vui bà nói với em là cũng may mà có hai đứa bé nếu không chắc bà đã chết theo con trai bà rồi. Từ ngày anh bị bắt, tỉnh giao em về mặt trận đi liên lạc cho phòng Chính Trị, em đi theo chiến dịch ra tận Quảng Trị, phải đi luôn suốt tháng này sang tháng nọ cực lắm anh ạ. Vừa chấm dứt chiến dịch nên em được về lại đấy, em vừa về mấy hôm thì nghe tin chị mất. Mấy hôm nay em xin anh Đỗ, chỉ huy em, anh ấy tốt lắm, cho em về đây ngủ kẻo nhà buồn quá, không hiểu sao em cứ nghĩ là anh cũng sắp về. Ngày nào em cũng đi công tác cho đến tối mịt mới về, sinh hoạt đoàn thể xong mới qua đây được, ngày nào em cũng nghĩ là tối nay anh sẽ về. Em muốn đi thăm anh mà cứ bị giao công tác đi liên miên, thật buồn và nhớ anh vô cùng.

Những thìa cháo nóng làm cho Trần tỉnh táo lại dần dần, chàng chăm chú nghe Quý nói chuyện, chàng thấy Quý dạo này có vẻ người lớn chững chạc hơn trước nhiều. Quý nhìn chàng trìu mến xót xa:

– Anh gầy đi nhiều quá. Ở trong ấy cực lắm phải không anh? Em nghe nói phải ăn toàn cá mắm khô để quá lâu bị mục và thối phải không anh?

Trần khẽ lắc đầu, đôi mắt chàng mệt mỏi:

– Đừng nói đến chuyện đó nữa em. Nhắc đến những điều đó làm gì, anh muốn quên tất cả.

Quý nín lặng, nó muốn nói một chuyện gì đó, bất cứ chuyện gì, để cho căn nhà bớt lặng lẽ, nó có cảm giác như trong mỗi góc tối của căn nhà đều có một bóng ma đứng ủ rũ đang theo dõi mọi quang cảnh trong nhà. Cuối cùng nó không tìm ra chuyện gì để nói cả. Tất cả những câu nói nó đều cảm thấy không thích hợp. Trần đột ngột đánh tan sự yên lặng:

– Hai bé có biết mẹ nó mất không?

– Không anh ạ, người ta chôn cất chị dưới kia xong mới tin về đây. Em nghe bà Tư nói trong hai tuần chị bị mất tích chúng nó hỏi mẹ hoài, ban ngày chúng mải chơi, nhưng tối đến phải vất vả lắm bà Tư mới mang được chúng nó vào giường ngủ, chúng nó cứ đòi đứng trước cửa chờ mẹ về cho được. Người ta mới tin về cho biết cách đây hai hôm, cũng may lúc ấy chúng nó chơi ở sau đồi, khi về thấy bà Tư khóc lóc chúng nó kéo nhau đến dỗ bà, chả là bà ấy thỉnh thoảng lại khóc vì nhớ con, mỗi lần như thế bé Hiền lại dỗ bà bằng cách khóc theo bà mới nín. Em thấy quang cảnh ấy mấy hôm nay buồn quá anh ạ. Về đây lúc nào em cũng chỉ muốn khóc, em và bà Tư đồng ý với nhau đừng nói gì với các cháu cả, chỉ nói là mẹ bị kẹt ở đồng bằng vì Tây đi lùng dưới ấy nên có lẽ còn lâu mẹ mới về được.

Trần khẽ gật đầu:

– Ừ, như thế được đấy, để rồi anh sẽ liệu.

Chàng đặt tô cháo xuống:

– Anh ăn vừa rồi, em đi ngủ đi, mai còn đi công tác.

– Vâng, sáng mai em sẽ phải đi, nhưng gần đây thôi, em sẽ cố về thật sớm với anh, anh uống chén nước này đi, vâng, anh nằm xuống ngủ đi một tí, em cũng đi ngủ đây.

Trần thiếp đi trong khi Quý đang nói chuyện. Chàng tỉnh dậy vì có tiếng xì xào ngay bên cạnh chàng. Chàng nhắm mắt, nằm yên lắng nghe.

– Suỵt, – tiếng bé Hiền nói nho nhỏ, – mày nói to thế, chú Trần đâu có chết, chú đang ngủ đấy mà, mày nói to chú thức dậy bây giờ.

– Không, chú Trần chết đấy mà, mẹ nói ở tù dễ bị chết lắm, mẹ nói với bà Tư như thế, mà chú Trần ở tù mà, mẹ bảo thế Hiền không nhớ à?

– Mày không thấy chú thở à?

– Thở thì thở chứ.

Giọng bé Hiền chợt buồn xỉu:

– Không, không, tao thương chú Trần, tao không muốn chú Trần chết.

Lòng rưng rưng xúc động, Trần vụt mở mắt ra, bé Hiền reo lên:

– Đấy, Hiền nói đúng chưa, chú Trần thức dậy rồi đó, chú Trần đâu có chết.

Trần ngồi dậy ôm hai đứa bé vào lòng, hai tấm thân bé nhỏ cựa quậy trong ngực chàng mang lại cho chàng một niềm vui nhẹ nhàng mà từ lâu chàng không hề biết tới. Bên ngoài ánh nắng dịu dàng trải lên một vùng đồi núi, một ngày lại bắt đầu, hơi núi vẫn lạnh căm căm.

Hiền ngước lên, nó mở to đôi mắt sáng trong nhìn Trần:

– Thằng Hòa nó ngu lắm chú ạ, chú ngủ mà nó cứ bảo là chú chết rồi.

Trần cười nhẹ, cúi hôn lên mắt bé:

– Hòa không ngu đâu, nó nói đúng đấy, chú chết rồi và chú vừa mới sống lại đấy chứ.

Hiền vẫn chưa chịu:

– Chết rồi làm sao mà sống lại được hả chú?

– Có chứ, vì bé Hiền thương chú, Hiền không muốn chú chết thì chú phải sống lại chứ. Có phải không nào?

– Vậy hả chú? Vậy thì Hiền thương chú, và thương tất cả mọi người, Hiền không muốn ai chết cả chú ạ.

– Ừ, cháu của chú giỏi lắm, hai đứa đã ăn sáng chưa nào?

– Thưa chú chưa, sao chú đi ở tù lâu thế hả chú?

Bé Hòa chả chớt hỏi theo bé Hiền:

– Ở tù vui lắm hả chú? Sao chú ở lâu thế chú?

Trần gật đầu:

– Ừ, ở tù vui, nhưng nhớ các cháu quá chú phải về, các cháu thấy chú đi lâu lắm rồi hả?

Hiền ngây thơ đáp:

– Vâng, chú đi lâu quá, mẹ cũng thế, mẹ đi lâu quá, chú Quý nói Tây đi lùng trên núi nên mẹ chưa về được, bao giờ mẹ về hả chú?

Trần điếng người trong giây lát, nỗi đau đớn lại cựa mình trong tâm can, chàng đặt hai đứa bé ngồi xuống giường, xoay người ngồi đối diện với chúng, giọng chàng trở nên nghiêm trang:

– Ấy, chú vừa gặp mẹ cháu ở dưới đồng bằng, mẹ chưa về được, Tây nó chận mất đường nên mẹ không về đây được nữa, mẹ nhờ chú về đây mang các cháu gởi về nhà chú ở Huế, chờ khi nào yên thì mẹ sẽ về Huế thăm các cháu. Các cháu muốn về ở nhà chú ở Huế chờ mẹ về không?

Bé Hiền ngơ ngác:

– Sao mẹ về đây không được mà về nhà chú được hả chú?

– Thì thằng Tây nó chặn đường về đây rồi, nó có súng nhiều lắm, ai đi qua là nó bắn ngay, cháu có sợ mẹ bị chúng nó bắn chết không?

Cả hai đứa bé xanh mặt, chúng lắc đầu quầy quậy:

– Không đâu, không đâu.

– Vậy các cháu có bằng lòng về ở nhà chú để chờ mẹ về không?

– Nhà chú ở đâu? – bé Hiền hỏi.

– Nhà chú ở Huế.

Hiền ngẫm nghĩ, dáng vẻ quan trọng:

– Mẹ bảo thằng Tây ở Huế nhiều lắm, ai ở đó là làm nô lệ cho Tây, vậy cháu về đó có làm nô lệ không chú?

Trần cũng tỏ vẻ quan trọng không kém:

– Chính mẹ bảo chú về đây mang các cháu về nhà chú mà. Nhà chú làm gì có thằng Tây mà cháu phải làm nô lệ.

– Thế nhà chú có ai? – bé Hòa ngây ngô hỏi.

– Nhà chú có mẹ của chú, các cháu sẽ gọi là bà. Bà thương các cháu lắm, sẽ cho các cháu ăn quà cả ngày, ngoài ra có hai chị Thể My và chị Thương là cháu của chú nữa. Các chị ấy sẽ chơi với các cháu, bắt dế cho Hòa này, hái hoa cho Hiền này, bày cho Hiền chơi nhảy dây, chơi đánh thẻ, chơi đủ thứ này, vui lắm kia cháu ạ.

Bé Hiền ngẩn người:

– Thế thì vui thật đấy chú nhỉ.

Hòa xịu mặt:

– Không, Hòa thích ở đây thôi, Hòa ở đây chờ mẹ về thôi.

Trần làm bộ không chú ý, cứ kể tiếp:

– Nhà chú có một con chó cao bằng này này, nó sẽ chơi trái banh với Hòa cả ngày, như thế này nhé, Hòa cầm trái banh tung lên trời tức thì con chó nhảy lên đớp lấy ngậm chặt trong miệng ngay, Hòa phải năn nỉ xin nó, nó mới nhả trái banh ra trả lại cho Hòa.

– Hòa không thèm xin nó đâu, Hòa bắt nó phải trả trái banh lại cho Hòa, trái banh của Hòa chứ có phải của nó đâu. Bao giờ thì Hòa có trái banh hả chú?

Mắt Trần sáng lên:

– Ồ, ở nhà chú thì thiếu gì trái banh, muốn bao nhiêu cũng có hết.

Bé Hòa thấy đã xiêu xiêu:

– Vậy mẹ có về nhà chú không hả chú?

– Chắc chắn là mẹ phải về nhà chú chứ, vì mẹ dặn mang các cháu về đó mà.

Bà Tư, tự nãy giờ đứng gần đó, ẩn sau một tấm phên tre, chợt lên tiếng, giọng bà thật buồn:

– Anh tính như vậy cũng phải, tôi nghĩ chắc chị ấy cũng muốn như vậy lắm.

Trần giật mình vì câu nói xen vào đột ngột của bà Tư, chàng quay lại:

– À, bác Tư đó hả, mời bác vào đây.

Trần cúi hôn hai đứa bé:

– Bây giờ hai cháu ra ngoài chơi cho chú nói chuyện với bà Tư một lát nhé.

Hai đứa bé ngoan ngoãn vâng lời, kéo nhau ra ngoài sân.

Bà Tư chậm chạp bước vào, đứng gần chiếc bàn bên cạnh giường, Trần chỉ chiếc ghế:

– Bác ngồi xuống đây, vâng tôi đang định gặp bác để bàn chuyện này với bác. Tôi về đêm qua mệt quá mê đi, sau có nghe Quý nói chuyện về bác. Tôi còn nhiều việc phải làm, việc trước tiên là đi về làng Nguyệt thăm mộ Hiếu. Trước khi đi, tôi muốn thu xếp nhờ bác mang hai cháu về ở với mẹ tôi dưới Huế. Tôi được biết bác thương hai cháu và có lòng muốn mang hai cháu về buôn bán nuôi chúng nữa. Tôi rất cảm kích tấm lòng quý hóa của bác. Nhưng tôi nghĩ bác đã già mà các cháu còn bé quá, chắc chắn là bác không đủ thì giờ nuôi nấng chúng nó cho đến khi khôn lớn, vả lại chúng nó cũng đã đến tuổi phải đến trường, ở vùng ngoài này thì không thể lo cho chúng đến trường học được, nuôi cho chúng nó lớn là quý rồi. Theo tôi được biết thì bác rất thương mẹ chúng và muốn luôn luôn có chúng ở gần cho vui tuổi già. Vậy tôi xin bác giúp tôi mang các cháu về Huế ở với mẹ tôi, mẹ tôi cũng già lắm rồi, có bác bầu bạn chắc cũng vui và đỡ nhớ tôi, có hai đứa bé cũng vui cửa vui nhà. Bác nghĩ sao?

Bà Tư nãy giờ chắp tay trên gối lặng yên cúi đầu nghe Trần nói, đôi mắt bà nhìn xuống, yếu ớt mờ đục, khuôn mặt nhăn nheo của bà sầu thảm mệt nhọc. Khi Trần nói dứt, bà vẫn yên lặng ngẫm nghĩ, giây lâu bà mới ngẩng lên:

– Tôi cũng định thắp hết tuần hương cho chị ấy rồi mang hai cháu bé về Huế, ở đó tôi có người bà con, tôi và hai cháu có thể tá túc ở đó, tôi sẽ buôn bán rau cải, để nuôi chúng nó và cho chúng đi học, chứ ở đây không yên ổn gì để nuôi những đứa bé. Trước kia tôi ở đây là vì thằng con tôi đi bộ đội, phải có nơi để nó đi về mẹ con có nhau. Nhưng bây giờ nó đã chết, nó đã bỏ tôi rồi, tôi những tưởng chết theo nó, chị ấy đã hết lòng cứu tôi và cũng may mà có hai đứa bé. Bây giờ anh đã về đây, anh tính vậy cũng phải, tôi không đi theo hai đứa bé thì tôi biết theo ai bây giờ. Tôi sẽ mang hai cháu về nhà anh theo ý anh muốn, nếu cụ dưới nhà vui lòng nhận chúng nó thì hay, nếu không tôi sẽ nuôi chúng, dù sao ở với tôi thì chúng nó sẽ không sung sướng bằng được cụ nhà chấp nhận. Còn về phần tôi thì không sao, nếu cụ để tôi ở lại giúp đỡ cụ và gần hai cháu thì tôi ở lại, bằng không thì tôi phải về nhà bà con buôn bán thỉnh thoảng tôi ghé lại thăm chúng nó cũng được.

Mặt Trần tươi lên, chàng không ngờ được bà Tư nhận lời ngay như thế, chàng mừng rỡ:

– Được thế thì không còn gì bằng, tôi thật không biết nói sao để cảm tạ tấm lòng của bác đối với chúng tôi và các cháu. Có điều xin bác đừng ngại rằng mẹ tôi có chấp nhận hay không. Tôi tin rằng mẹ tôi sẽ rất vui mừng được có bác và hai cháu bé bên cạnh. Mẹ tôi chỉ có mình tôi là con trai và chìu tôi rất mực, cụ sẽ sung sướng làm theo ý tôi.

Bà Tư nhìn xuống, nét mặt âu sầu, bà nói khẽ:

– Vâng, tôi cũng nghĩ như vậy, – bà đứng dậy – tôi xuống xem nồi khoai chín chưa mang lên cho anh ăn sáng, chị ấy thường bảo anh thích ăn khoai nấu với nước dưa cải lắm, tôi đang nấu đấy.

Bà lão quay đi, không để ý câu nói của bà làm cho Trần chết lặng, chàng ngẩn ngơ nhìn quanh căn nhà đã chứng kiến biết bao ngày hạnh phúc lẫn đắng cay, biết bao vị mặn chát của nước mắt đã thấm trong không gian này cùng hương vị nồng say của một mối tình đã vượt ra ngoài bao nhiêu hệ lụy của thế gian.

Trần thẩn thờ bước ra sân, nắng đã lên cao, cây sầu đông bên hè nhà đã trút hết lá, nắng thật mỏng trên những cành cây trơ trụi, hai đứa bé đang lúi húi chơi bên hiên nhà. Chàng lại gần:

– Mộ con chim sẻ của cháu ở đây phải không?

– Không phải chú ạ.

Trần ngạc nhiên:

– Ơ, hồi đó chú thấy cháu làm đám ma cho con chim sẻ ở đây mà.

– Vâng, nhưng mẹ mang đi chỗ khác rồi.

– Sao mẹ lại mang đi chỗ khác?

– Tại cháu đấy chú ạ, chả là chôn chim được mấy ngày cháu nhớ quá, cháu đào lên để thăm, khi đào lên cháu lòn tay dưới bụng chim bế nó lên thì cháu thấy nó động đậy dưới tay cháu, cháu mừng quá tưởng nó sống lại vội mang vào khoe với mẹ. Mẹ hét lên, bảo cháu buông ra, cháu vội buông chim ra đặt giữa đất, nó ngã lăn ra, mẹ chỉ cho cháu xem cái bụng nó đầy cả sâu chú ạ, sâu nó nhúc nhích dưới tay cháu chứ không phải chim sống lại, sâu bọ nó khoét cả bụng chim mà ăn vậy đó. Mẹ khóc bắt cháu đi rửa tay thật kỹ rồi mẹ gói chim lại mang đi chôn thật xa. Cháu không biết ở đâu nữa. Tội quá chú ạ, ở trên này thì bị chim khác nó đánh cho, xuống đất thì bị sâu bọ nó ăn, buồn qua chú nhỉ.

Trần thấy tim mình nhói lên, câu nói ngây thơ của bé Hiền như khơi sâu vết thương trong ngực của chàng. Chàng cúi xuống xòe rộng hai bàn tay, ngắm nghía một cách lạ lùng như ngắm những vật không hề liên hệ gì đến mình cả.