Tám Đạt và Dương, hai con ông Hoàng

Nguyễn Ngọc Hoàng nhận quyết định về hưu!

Mười người về hưu thì cả mười đều buồn, rất buồn. Cả đời gắn bó với Nhà nước, là người của Nhà nước, quan chức Nhà nước, đi đâu cũng có người săn đón chiều chuộng, bỗng dưng giờ thành dân đen! Thế nhưng ông Hoàng không buồn. Ông đã sáu mươi tám tuổi rồi! Gần thất thập mà ông có thể đánh tennis suốt hai tiếng đồng hồ không thua gì cánh trai trẻ. Hoàng không buồn vì chuyện về hưu. Ông buồn vì cái cách mà người ta cho ông nghỉ: Ông đang đàm phán ở nước ngoài, điện khẩn gọi về, trao quyết định hưu và yêu cầu bàn giao trong hai mươi bốn giờ! Tiếp ngay sau đó, ông phải gánh chịu nỗi đau buồn ghê gớm hơn, nỗi đau buồn khiến người khác có thể không thiết sống nữa! Đó là việc hai đứa con trai của ông, niềm kỳ vọng của đời ông, lần lượt bị bắt vì tội tham nhũng!

Chiếc đồng hồ treo tường do Thụy Sỹ sản xuất, đóng trong hộp gỗ quý thong thả điểm mười hai tiếng chuông trong vắt, vang ngân giữa buổi trưa trong căn hộ rộng hơn trăm thước vuông, mặt quay ra đường Nguyễn Công Trứ. Đây là ngôi nhà bà Ngọc bỏ tiền túi ra mua ngay từ khi chuyển cả nhà vô Sài Gòn. Nó vốn là một ngôi nhà cổ, mái lợp ngói uyên ương, nghe nói là nhà chú Hỏa. Chủ trước của ngôi nhà đã cải tạo thành nhà đúc một trệt một lầu, khá khang trang. Âm thanh của tiếng chuông đồng hồ vừa dứt thì cả căn nhà lại chìm trong sự yên tĩnh thanh bình thường ngày. Bỗng một con gà nhà ai cất lên tiếng gáy réo rắt. Tiếng gà gáy trưa nghe đến rợn người! Kế đó, chuông điện thoại reo vang. Tiếng chuông reo khiến bà Ngọc bật dậy, một giọng rất lạ yêu cầu gặp ông Hoàng.

- Dạ, có gì xin ông vui lòng nhắn lại, nhà tôi đi vắng.

- Bà là mẹ của Ánh Dương?

- Xin lỗi, anh là ai?

- Không cần biết, chỉ biết rằng tôi hiểu rất rõ mối nguy của con trai bà, và… có thể giúp cho con bà, nếu như…

Giọng người lạ im bặt. Bà Ngọc chờ, hai chục giây rồi một phút. Bà không thể chờ thêm được nữa:

- A lô, anh nói tiếp đi chứ!

Bà Ngọc nghe giọng người lạ và đoán chừng chỉ vào khoảng ngoài bốn mươi tuổi. Người này muốn giấu tung tích. Nhanh chóng, bà nhấn nút truy tìm trên máy, giọng người lạ đã im bặt.

- A lô! A lô! A lô!

Tổng đài nói rằng cú điện thoại vừa rồi gọi từ một trạm điện thoại công cộng trên đường Lê Lợi.

- Bà Ngọc đó à? Bà già mà còn lanh lắm, nhưng tôi nhắc: Vì sự an toàn của con bà, đừng có truy tìm người phone. Bởi vì như thế vô ích. Tôi không phải tay mơ. Bà rõ chưa? Tôi không còn nhiều thời gian để có thể giúp thằng Dương. Bởi thế, bà nghe đây và có làm hay không thì tùy ông bà. Sáng mai, người ta sẽ công bố lệnh bắt con bà vào trại giam. Tuy nhiên, Dương sẽ không bị bắt, sẽ được tại ngoại hầu tra nếu như ngay bốn giờ chiều nay, tôi nhận được hai trăm cây vàng! Đúng bốn giờ chiều sẽ có bà ve chai đến nhà. Bà phải mở cửa, người mua ve chai sẽ hỏi: Bà đang cần tin tức của cậu Dương phải không? Bà ta sẽ đưa ra một bao thư trong đó có bản chánh của lệnh bắt giam. Coi xong, bà có thể giữ lại nếu bà đưa cho bà ve chai hai trăm cây. Đơn giản vậy thôi!

- Hai trăm cây mà đơn giản ư? Lấy gì đảm bảo rằng con tôi không bị bắt?

- Bà không phải lo chuyện đó. Đó là chuyện của tôi!

Nói xong câu đó, người lạ cúp máy.

Người mẹ hốt hoảng trong ít phút rồi nhanh chóng trấn tĩnh lại. Người ta sắp bắt đứa con trai yêu dấu của bà, niềm tự hào của bà. Chồng bà không có nhà. Ông đi đâu? Con ông sắp lâm nạn mà ông đi đâu? Chắc chắn là ông đang chìm đắm, mê muội với con quỷ cái đó rồi! Biết ông ở đâu mà tìm bây giờ? Hai trăm cây, cái giá của tự do, bà đào đâu ra bây giờ? Nếu bà có, bà sẽ giao ngay cho người ta để con bà không phải vô Chí Hòa. Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại! Ôi, bà không thể nào ngờ, con trai bà, thằng Ánh Dương lại có thể bị bắt! Không, thà chết chứ bà không thể để cho người ta bắt con bà. Đã bị bắt thì đời tàn rồi con ơi!… Bà gọi cho con trai. Nghe máy là Ngọc Lan, con dâu bà:

- Mẹ ơi, sáng mai người ta bắt chồng con. Hu! Hu! Hu!

- Bình tĩnh nào con. - Bà Ngọc nói, giọng bà thực sự bình tĩnh. Bà muốn mình là chỗ dựa vững vàng của các con trong lúc này. Ngọc Lan chuyển máy cho chồng.

- Có một người gọi cho mẹ…

- Anh ta đòi hai trăm cây phải không mẹ? - Giọng Dương tự nhiên, nhưng người mẹ nhận rõ con mình đang cố giấu vẻ lo sợ.

- Họ cũng nói cả với con rồi sao?

- Họ nói từ đêm qua, mẹ ạ.

- Thế tại sao con không cho bố mẹ biết?

- Con không muốn làm khổ bố mẹ. Con tự lo được mà!

- Con ơi, mẹ lo cho con quá, nhưng… hai trăm cây thì mẹ không có!

- Mẹ khỏi lo. Con xin lỗi mẹ, đã làm mẹ buồn lo vì con. Đây là một vụ làm tiền bỉ ổi, đê tiện.

- Vậy con tính sao?

- Không đời nào con cho chúng. Chính vì thế chúng đã gọi cho bố mẹ.

Bà Ngọc hiểu tính nết những đứa con của mình, nhất là thằng Dương. Nó đã quyết thì khó mà lay chuyển. Tuy thế, đây là chuyện tày đình, chuyện sinh mạng, đâu phải chuyện đùa.

- Dương ơi, con phải nghe mẹ. Mẹ sẽ đi vay!

- Không mẹ ơi. Con đã quyết rồi! Cây ngay không sợ chết đứng!…

- Trời ơi, con ơi! Con chẳng hiểu thời thế gì cả! Con nghĩ lại đi kẻo sau này ân hận. Con đã từng nghe nhiều người vô tù rồi không điên cũng thành điên, không tự sát cũng thành trúng độc hoặc treo cổ chết đó sao?

- Mẹ yên tâm, người ta không làm gì được con đâu. Con đâu có tội gì!

Biết không thể nào lay chuyển được đứa con bướng bỉnh, bà Ngọc nén tiếng thở dài rồi bảo con trai chuyển máy cho vợ nó. Ngay sau đó, Ngọc Lan, con dâu bà phóng xe đến nhà bà. Năm phút sau, Đạt có mặt. Bà Ngọc thay chồng làm chủ tọa cuộc họp gia đình, lần đầu tiên không có Dương cùng họp. Bà yêu cầu Đạt, con trai lớn trình bày thực trạng vấn đề. Đạt nói rõ ràng, ngắn gọn để mẹ và các em hiểu.

- Theo con biết, - Đạt nói - Dương bị quy vào tội cố ý làm trái, gây hậu quả nghiêm trọng: thất thoát tài sản trị giá gần hai ngàn cây vàng. Người tố cáo mọi chuyện là Đạo, nguyên là giám đốc của Dương. Cách đây hai năm, Đạo bị bố con cho thanh tra và phát hiện hắn tham ô, hắn bị cách chức giám đốc, xuống làm trưởng phòng kinh doanh. Chính hắn đã giăng bẫy để hại Dương nhằm trả thù, và em con đã sập bẫy của hắn.

- Như con nói thì em Dương thực sự có tội?

- Con hy vọng rằng Dương sẽ có cách tự bảo vệ mình!

Hoàng về tới nhà lúc chuông đồng hồ đánh mười tiếng. Căn nhà tối om, lặng ngắt, khiến ông cảm thấy rờn rợn. Bà Ngọc đã cấm các con không cho ông Hoàng biết chuyện.

Chiều nay, người đàn bà ve chai cầm từng thỏi vàng lên thử một cách thành thạo rồi gói lại và quăng đánh bịch vào chiếc sọt của mình, như là quăng ve chai sắt vụn vậy. Thoáng trong óc bà Ngọc ý nghĩ: Làm sao một người nghèo phải đi mua ve chai lại có thể sành sỏi khi thử vàng và có động tác dửng dưng với cả một khối vàng lớn như thế? Cũng lần đầu tiên bà nhìn thấy tờ giấy đóng dấu đỏ chót với hàng chữ: Lệnh bắt khẩn cấp.

Khi ông Hoàng về, bà Ngọc muốn vùng dậy lao ra ôm chầm lấy, như ngày xưa, và kể cho ông nghe mọi việc, như ngày xưa. Ôi cái ngày xưa đó đâu rồi? Ngày xưa ơi! Những ngày thật tuyệt vời! Gia đình bà thật vui, thật hạnh phúc, có đâu như bây giờ! Vợ chồng sống với nhau như mặt trăng với mặt trời, chồng bỏ nhà đi tối ngày. Trong vòng có một tháng trời mà bao nhiêu chuyện tày đình xảy ra! Chồng phải về hưu đột ngột, bảo ổng làm đơn xin về từ bảy năm trước, ổng không nghe! Nay nó chơi cho vố này, quê nhá! Thằng Dương thì phạm pháp. Rồi không biết còn chuyện gì nữa đây?

Ông Hoàng rón ra rón rén mở cửa phòng của mình rồi lặng lẽ thay quần áo, lặng lẽ đi rửa mặt, chà răng và lên giường. Phòng bên, vợ ông chắc đã ngủ. Đã lâu rồi vợ chồng ông không nằm chung giường với nhau nữa. Cho đến lúc này, tình hình gia đình ông chưa được cải thiện chút nào, thậm chí còn bi đát thêm bội phần bởi chuyện làm ăn của Dương. Trước sau gì người ta cũng không để cho nó yên. Càng nghĩ, ông Hoàng càng giận con trai. Nó làm gì để thất thoát số tiền lớn thế? Suốt một đời công tác, trong đó có gần hai chục năm làm Thứ trưởng kiêm Tổng giám đốc, ông chưa hề làm thất thoát tiền của Nhà nước. Ông tự hào về điều đó, và coi đó là lẽ sống, là nguyên tắc cao nhất trong mọi hoạt động của mình.

Ông Hoàng không có nhiều bạn thân. Bạn thì nhiều nhưng tri âm tri kỷ thì hiếm lắm! Cái số ông nó thế!

Tham nhũng và buôn lậu đang là ung nhọt của đất nước. Một nhà văn đã viết cả một cuốn tiểu thuyết nhan đề Ma quỷ lộng hành! Cuốn tiểu thuyết bị một số người có vai vế kịch liệt phản đối. Nhưng rồi trên các phương tiện thông tin đại chúng, ngày nào cũng đưa tin, đăng bài về tham nhũng, tội ác… Một trong số người năm trước kịch liệt phản đối, nay đăng trên tờ Chủ nhật Trẻ, bài: Tham nhũng - Việt gian chính hiệu, thẳng thắn, chân thành nhận lỗi: “Cách nay ba năm, trong hội thảo về cuốn tiểu thuyết Ma quỷ lộng hành, tôi là người phản đối gay gắt. Nay thì tôi biết mình sai. Đúng là tham nhũng đang ngày càng lộng hành. Nhiều cán bộ đảng viên quyền cao chức trọng sa đọa, tham nhũng, tiếp tay cho trùm tội ác. Bọn chúng là Việt gian chính hiệu!… ”. Quốc hội đã đưa vấn đề chống tham nhũng thành quốc sách. Chính phủ đang thẳng tay trừng trị lũ sâu dân mọt nước để lấy lại lòng tin của nhân dân. Dương vô tình trở thành vụ thí điểm, minh chứng cho thái độ kiên quyết của Đảng, Chính phủ. Vì thế, bắt Dương là chuyện khó tránh khỏi!

Ông Vũ, một thời là cấp trên đã hết lòng ủng hộ mô hình của Hoàng. Hoàng gặp ông Vũ cốt để tâm sự cho vơi nỗi đau chứ cũng chẳng trông cậy gì ở một ông già đã về hưu, cơm không ăn được, chỉ húp cháo loãng.

- Tôi nhớ không lầm thì anh Chiều, tức Hả là bạn chiến đấu với anh từ thời Sấm đường Năm* phải không? Hiện ảnh đang rất có uy trong khối công an, kiểm sát và tòa án… Anh nên đến đó xem sao?

Đường số 5 dài 100 km từ Hà Nội qua Hải Dương tới Hải Phòng. Trong kháng chiến chín năm, chiến dịch Sấm đường Năm – phối hợp với chiến dịch Điện Biên Phủ - đã tiêu diệt rất nhiều sinh lực địch, chặn đứng nguồn tiếp tế của giặc Pháp từ cảng Hải Phòng lên Điện Biên Phủ.

Hoàng nói:

- Tôi xấu hổ quá, tôi thật không ngờ, anh à! Các con tôi, tôi dạy chúng nó đàng hoàng kia mà, tôi dạy bằng chính nhân cách của tôi kia mà!

Vẻ mặt ông Hoàng đầy bấn loạn. Ông Vũ an ủi:

- Anh đừng bối rối quá mức mà sinh bệnh thì nguy! Phải thật bình tĩnh. Sự thật nếu có ngoài sức tưởng tượng của mình thì anh càng nên bình tĩnh. Ông bà ngày xưa từng nói: Cha mẹ sanh con, Trời sanh tánh mà!

Ôm một nỗi buồn lo quá lớn trong lòng nhưng ông Hoàng không thể nói cho vợ biết. Xưa nay, mọi chuyện lớn nhỏ trong nhà vợ chồng đều có nhau. Từ ngày vợ ông đơn phương tuyên bố ly thân, hầu như hai người không còn trò chuyện, trao đổi công việc với nhau nữa. Hơn nữa, đây lại là chuyện liên quan đến sinh mạng của đứa con trai mà vợ ông vô cùng cưng chiều. Nếu biết chuyện này, liệu bà ấy có chịu nổi không? Chứng cao huyết áp và bệnh tim lúc nào cũng như thanh gươm treo lơ lửng trên đầu vợ. Ông Hoàng thương và lo cho con bao nhiêu thì càng lo cho sức khỏe của vợ bấy nhiêu. Liệu vợ ông có qua nổi đoạn này không? Những phương án nhằm cứu con hiện ra trong đầu Hoàng.

Hoàng đến nhà Chiều, vốn là bạn cũ từ thời Sấm đường Năm. Một con bẹcgiê to như con bê, miệng như cái gầu sòng lao ra khiến ông Hoàng thót tim, hốt hoảng la lên. Ông Chiều vừa ăn tối, đang xỉa răng. Vừa nghe Hoàng nói, Chiều vừa chăm chú nhìn cục thịt mà ông vừa lôi được từ trong kẽ răng hàm. Ông vê vê nó rồi đưa lên mũi ngửi, sau đó… nhét vào miệng nhai lại, nuốt ngon lành! Người đàn bà còn trẻ, áo bà ba khoét cổ hơi bị rộng, phơi bộ ngực đồ sộ tứng tẩy mang bia ướp lạnh ra, cúi xuống rót bia rồi lễ phép:

- Dạ, thưa ông chủ, cần chi nữa không ạ?

Chủ phẩy tay ra hiệu không cần. Mắt Chiều nhìn theo bộ ngực núng nính và cặp mông cong te của người ở, tay trái cầm cây tăm nhọn hai đầu, tay phải đưa ly bia có bọt trắng mịn lên uống một hơi hết nửa ly, rồi lừ đừ mắt nhìn Hoàng, giọng rề rà chậm rãi:

- Nếu có hai trăm cây vàng thì có thể con ông được tại ngoại hầu tra!

Hoàng không giấu nổi sự kinh ngạc. Người đang uống bia và nói chuyện với ông là ai? Một chiến sỹ gan dạ coi cái chết tựa lông hồng, từng diệt cả đoàn xe của Pháp trong chiến dịch Sấm đường Năm, hay là một kẻ đang làm tiền? Ông Hoàng nhìn thẳng vào mắt người bạn chiến đấu ngày trước là chiến sỹ dưới quyền ông, nhỏ hơn ông tám tuổi, trả lời thẳng băng, đúng như bản tính của ông:

- Tôi không có vàng, và nếu có, không đời nào tôi làm như thế! Con tôi có tội thì nó phải bị pháp luật trừng trị. Tôi chỉ buồn là đã không kèm cặp được con mình để nó phạm sai lầm…

Hoàng toan nói với Chiều: Là bạn cũ, nếu thấy sai lầm của con tôi chỉ là do ấu trĩ, do kém trình độ, thậm chí do bị lừa, thì mong anh tìm cách giúp cháu… Nhưng ông đã kìm lại được. Làm sao ông lại phải đi năn nỉ một kẻ đang làm tiền mình?! Ông nghĩ đến việc điện thoại ra Hà Nội gặp những người bạn cũ đang giữ trọng trách trong các cơ quan Nhà nước… Thế nhưng… còn một vấn đề khác, vô hình, nhưng quan trọng đối với đời một con người. Đó là nhân cách. Có thể nào ông lại có một đứa con tham nhũng, một đứa con kiến tài ám nhãn, đến nỗi bán rẻ nhân cách chỉ vì tiền? Một tuần nay, khi phát lộ chuyện này, đã nhiều lần ông hỏi Dương thực chất vấn đề. Nó luôn khăng khăng là vô tội, là bị lừa, bị gài bẫy. Nó trả lời ông rất ngon lành: Chuyện của con, bố không phải bận tâm! Nó trong sạch thật sự hay là cà cuống chết đến đít còn cay? Tại sao lại đến cơ sự này hở Trời?

Trời không trả lời ông. Chỉ có sự im ắng đáng sợ của căn nhà vào thời khắc bước sang một ngày mới. Chiếc đồng hồ Thụy Sỹ đánh mười hai tiếng chuông. Con mèo trắng đuôi vàng đang nép mình trong góc bếp rình bắt một con chuột nhắt láu lỉnh mà cả tuần nay nó chưa vồ được. Con chó Phú Quốc đang nằm cuộn tròn trên ghế ngoài sân trước, nhưng mắt vẫn chỉ khép hờ và đôi tai thì dỏng ra cổng. Suốt đêm, con chó có bờm xoáy như sóng biển thức canh nhà cho chủ. Không chỉ có nó, trong căn nhà ấy, ông Hoàng, bà Ngọc đều thức trắng đêm. Chiếc đồng hồ Thụy Sỹ cùng tuổi với ông Hoàng đều đặn điểm vào không gian những tiếng chuông ngân nga…

* * *

Bà Ngọc trải qua một ngày nữa trong thanh bình. Dường như hiệu lực của hai trăm cây đang phát huy tác dụng. Cả Ngọc Lan, vợ Dương cũng tin chắc như vậy. Bữa cơm tối, bà Ngọc đã ăn được hai lần xới cơm, mỗi lần nửa chén. Hoàng về. Ông chủ động hỏi han vợ:

- Bà có sao không, tôi thấy sắc diện bà mệt mỏi, hay là bệnh?

- Tôi không sao cả. Ông đi mà ăn cơm kẻo nguội.

Chống tham nhũng là tờ báo mới xuất bản vài năm nay nhưng rất đông bạn đọc bởi những bài phóng sự điều tra chống tham nhũng, chống tệ nạn xã hội. Số báo ra hôm nay đăng bài phóng sự điều tra của tác giả Nguyễn Huy nhan đề: “Nghệ thuật móc túi Nhà nước”, trong đó phanh phui tội tham nhũng cùng những mánh khóe siêu phàm nhằm biến của công thành của riêng, lập chứng từ khống để rút tiền ra mua bất động sản chia nhau… Thủ phạm chính là Nguyễn Ánh Dương, Giám đốc Công ty Vật tư, và đồng phạm là Tư Luật - Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Biển. Khi đọc bài báo này, phản ứng đầu tiên của Hoàng là giận dữ. Viết bậy quá! Ông không tin. Không thể tưởng tượng nổi con trai ông lại là một thằng ăn cắp cỡ bự như thế!

Nhưng nếu không có lửa sao lại có khói? Tại sao không có mà người ta dám viết? Có một cái gì đó như là lưỡi dao thật mỏng, thật bén và dài thọc thẳng vào ngực, ngoáy tan nát con tim ông. Ông đau đến quặn người, toát mồ hôi đẫm lưng áo, mồ hôi vã ra hai bên thái dương và mắt ông mờ đi. Chưa hết, bài báo còn chĩa thẳng họng súng vào ông khi viết rằng: “… Nguyễn Ánh Dương là một kỹ sư giỏi, con trai thứ ba của ông Nguyễn Ngọc Hoàng, nguyên Tổng giám đốc Tổng Công ty Biển vừa về hưu. Dương ra trường, về công tác ở Công ty Vật tư một năm thì lên trưởng phòng, một năm sau lên Phó giám đốc và hai năm sau nữa được bầu làm Giám đốc. Việc thăng chức vù vù của Dương rõ ràng do bàn tay của ông Hoàng - nguyên Thứ trưởng kiêm Tổng giám đốc - đạo diễn… ”. Tác giả bài báo muốn nói gì? Phải chăng anh ta muốn nói Hoàng là người chịu hoàn toàn trách nhiệm về vụ tham nhũng này, rằng Hoàng đứng từ xa điều khiển con trai?

Nếu mọi chuyện đúng là như vậy?

Nỗi đau khổ và sự giận dữ giày vò Hoàng. Ông nhận ra rằng đã lâu lắm rồi ông mới phải lâm vào tình trạng như thế này. Vốn là người có nghị lực và bản lĩnh, ông vẫn đủ tỉnh táo để giữ được sự cân bằng trong tư duy. Và ông hiểu ra rằng vụ việc của Dương không đơn giản chỉ là một vụ tham nhũng đơn thuần. Sau vụ này, biết đâu sẽ còn xảy ra nhiều chuyện khác nữa. Hoàng đau khổ và giận dữ vì Dương là thằng con trai mà ông hy vọng ở nó ngay từ nhỏ. Cả hai vợ chồng ông đều kỳ vọng ở Dương. Dương thông minh, học giỏi, ngoan ngoãn, tính tình điềm đạm, ham hiểu biết, sáng tạo, tỏ ra có bản lĩnh ngay từ khi còn chập chững biết đi… Dương được ông cưng chiều, được ở với cha mẹ chứ không như các anh của nó vì chiến tranh, suốt tuổi ấu thơ phải xa cha mẹ. Dương được dạy dỗ đến nơi đến chốn, học hành chu đáo và được ông định hướng cho ngay sau khi tốt nghiệp đại học. Thế mà chính nó lại là đứa con mất nhân cách ư? Nó có thể vi phạm pháp luật trong quản lý kinh tế thời đất nước đang mở cửa, hệ thống luật pháp còn chưa đầy đủ, chưa hoàn thiện, đầy rẫy sơ hở, hiểu thế nào cũng được. Điều đó có thể thể tất. Nhưng nếu nó thấy tiền mà tối mắt, tư túi nghĩa là ăn cắp thì mất nhân cách rồi. Gia đình ông không thể có đứa con như thế.

Hoàng đến nhà Dương. Ông tính chửi rủa một trận cho hả giận rồi tuyên bố từ con. Khi thấy con mặt mày phờ phạc, thần sắc không còn, lòng ông thắt lại. Ông là người kiên quyết nhưng không phải kẻ vô tình. Tình phụ tử trào dâng trong ông và chính điều đó khiến ông bị giằng xé, giày vò. Dương nhất mực khăng khăng rằng nó vô tội, rằng nó bị gài bẫy và nó sẽ tìm cách đưa thủ phạm đích thực ra ánh sáng. Trước sau, nó chỉ ân hận rằng đã làm cha mẹ mang tiếng và cả nhà phải lo buồn vì nó.

- Anh nói mình vô tội?

- Thưa bố, đó là sự thật.

- Nhưng chỉ là sự thật của anh! Còn cái sự thật mà sau khi thanh tra người ta khui ra hai ngàn cây vàng thì sao? Anh có thể giải trình được? Có thể thu hồi được?

- Dạ, chắc chắn là được nếu như người ta để con ra tay!

- Hừ, anh ngây thơ quá hay là anh cố tình không hiểu? Khỏi cần anh ra tay thì người ta cũng thu hồi bằng được, vì đó là tài sản Nhà nước. Anh hiểu chứ? Bao nhiêu năm bố anh đương chức đương quyền, bố anh có ăn cắp đồng xu cắc bạc nào của Nhà nước không? Nhân cách con người lớn hay là hai ngàn cây vàng lớn, hả Dương? Tôi tưởng anh thông minh chính trực, nào ngờ anh lại đổ đốn đến thế. Làm người không muốn lại muốn làm tên ăn cắp, tên tội phạm?

Những lời cuối của ông Hoàng như quát lên. Ở phòng trong, tiếng khóc của vợ và các con Dương vọng ra. Căn nhà như có đám tang. Hoàng rút khăn lau mồ hôi đầm đìa trên trán rồi giận dữ ra khỏi cửa. Ông nhảy lên xích lô. Người đạp xích lô hỏi đi đâu, ông nói ngay địa chỉ biệt thự Mùa Thu. Trong lúc này, còn ai có thể an ủi ông, có thể làm vơi bớt nỗi đau và sự giận dữ ngoài Ngọc Tiên của ông!

Thân thể chắc lẳn, trắng hồng, nóng hổi của Tiên giúp ông tĩnh tâm lại. Đầu óc ông tỉnh táo, minh mẫn để tiếp tục suy nghĩ. Ông phải làm gì? Ông miễn cưỡng rời vòng tay ghì chặt và hơi hám nồng nàn của Ngọc Tiên, trở về nhà lúc mười một giờ đêm.

Sáng hôm sau, vào lúc chiếc đồng hồ Thụy Sỹ đánh một tiếng chuông báo tám giờ ba mươi phút thì chuông điện thoại reo, ông Hoàng nghe máy. Con dâu ông báo rằng bốn người cảnh sát vừa đến nhà đọc lệnh bắt, còng tay Dương đưa lên xe!

Ông Hoàng vừa cúp máy thì vợ ông đã đứng sau lưng. Bà hỏi ông, ông thẫn thờ nhìn bà không nói gì. Bà linh cảm ngay chuyện gì đã xảy ra. Bà nhấc máy hỏi con dâu. Nghe xong tin dữ, bà buông ống nghe, quỵ xuống, bất tỉnh… Chỉ đến khi bà Ngọc được cấp cứu, từ bệnh viện trở về, ông Hoàng mới được con dâu kể cho nghe về chuyện hai trăm cây vàng. Ông choáng váng gục xuống bàn. Con dâu cuống lên lấy nước cho ông uống, toan nhấc điện thoại kêu cấp cứu thì ông lấy tay ra hiệu không cần.

- Hai trăm cây? Ở đâu ra nhiều vậy? Mẹ con lo lót là hại thằng Dương rồi! Ai cho phép mẹ con sai lầm như thế? Sao dại dột quá vậy?

- Kìa bố! Mẹ lo cứu anh Dương mà!

- Trời ơi! Con có biết tội hối lộ sẽ làm thằng Dương thêm nặng tội thế nào không? Sao mà ngu quá vậy?

Lần đầu tiên trong đời, cô nghe thấy bố chồng dùng từ ngu trong nhà này.

Hai trăm cây vàng đổi lấy tự do cho hai mươi bốn giờ đồng hồ. Thật kinh khủng! Và… tội hối lộ, đúng là ngu thật rồi!

Bữa ăn tối, cả nhà không ai thiết gì ăn uống nữa.

- Ai bảo bà lo lót hai trăm cây vàng?

- Hai trăm chứ hai ngàn cây, nếu có, tôi cũng lo để cứu con tôi. Tôi có là con vật đâu mà có thể dửng dưng đi chơi nhởn nhơ với gái, mặc cho con tôi vào tù! - Giọng bà Ngọc chì chiết, xói óc ông Hoàng.

- A! Bà nói tôi là con vật phải không?

- Tôi nói đấy! Không đúng à?

- Bà quá lắm rồi. Từ nay tôi cấm bà xúc phạm đến tôi. Con tôi phạm tội, nó phản lại tôi, nó phản lại danh dự của gia đình này, của tôi và bà, bà hiểu chứ, nó phải trả giá. Còn bà, bà có biết rằng tội hối lộ bị trừng trị nặng như thế nào không?

- Tôi cóc cần gì hết! - Bà Ngọc giận quá, nói liều - Miễn là cho con tôi được tự do. Ngay ngày mai, tôi sẽ đi kêu các cửa, nhờ những người quen biết để cứu con tôi. Còn ông, ông làm gì có tim, có óc? Con lâm nạn mà ông vẫn đú đởn với gái kia mà!

- Im ngay, đồ ngu! Tôi cấm bà xúc phạm tôi như thế!

- Tôi cứ nói! Ông không nghe nổi sự thật thì đi đi, ra khỏi nhà này ngay đi!

Ông Hoàng giận tái mặt, tính xông tới tát vợ, nhưng rồi kìm lại được. Ông hét lên:

- Bà biết không, chính bà, phải, chính bà đã khiến tôi xa lánh bà. Bà ngu lắm! - Ông hầm hầm bỏ đi. Quả thật, với ông lúc này Ngọc Tiên chính là nữ thần hộ mạng. Ông sẽ ra sao nếu như không có Tiên trong lúc này?

* * *

Mãi đến tháng Hai, mùa Xuân năm 1994, chính phủ Hoa Kỳ dưới quyền Tổng thống Bill Clinton mới công bố dỡ bỏ lệnh cấm vận chống Việt Nam. Tiến trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao do nguyện vọng cháy bỏng của nhân dân hai nước, do xu thế thời đại thúc đẩy, diễn ra không nhanh, nhưng phải diễn ra! Tháng 2-1995, hai nước mở Cơ quan liên lạc tại Hà Nội và Washington. Năm tháng sau, ngày 12-7-1995, hai nước xác lập quan hệ ngoại giao chính thức. Đến ngày 5-8-1995, ba mươi mốt năm sau ngày Hoa Kỳ cho máy bay ném bom đánh phá miền Bắc, bốn mươi lăm năm sau ngày tàu chiến Mỹ đến Sài Gòn, một trăm ba mươi bảy năm sau ngày nhà nho yêu nước Bùi Viện vâng mệnh vua Tự Đức, một mình vượt biển sang Hoa Kỳ để kết giao với nước Mỹ mong có vũ khí chống Pháp; chỉ vì không có quốc thư, diện kiến Tổng thống Mỹ rồi mà không được việc gì - Hoa Kỳ chính thức mở Đại sứ quán tại Hà Nội.

Từ nay đến khi hai nước ký Hiệp định Thương mại Việt-Mỹ, còn phải chờ hơn năm năm nữa. Chỉ đến lúc đó, doanh nghiệp hai nước mới có thể làm ăn với nhau một cách dễ dàng, thuận lợi.

Còn vào thời điểm cha con ông Hoàng kêu gọi Tập đoàn Thế Giới liên doanh xây dựng nhà máy sản xuất thiết bị lạnh, họ gặp vô vàn khó khăn… Thế mới lạ! Đi trước thời đại bao giờ cũng vậy!

Bản ghi nhớ về liên doanh giữa Tập đoàn Thế Giới với Tổng Công ty Biển, cụ thể là Công ty Thiết bị kỹ thuật do Đạt làm giám đốc, nằm ngủ quên, không tiến triển được bởi ách tắc của lệnh cấm vận, và quan trọng hơn, vì giám đốc Đạt bị khởi tố, bắt tạm giam. Gần ba tháng sau, mới có quyết định đình chỉ điều tra và Đạt được tự do. Anh trở về với cương vị của mình, lòng buồn tê tái, nhưng có tình yêu của Phương Nam dành cho anh, anh trẻ trung, sung sức hẳn ra. Dự án liên doanh với Thế Giới lại được khởi động…

Ông Hòa cấm cửa Đạt, Phương Nam chia tay với anh, tất cả những điều ấy đẩy Đạt vào một thời kỳ mới…

Việc lập Luận chứng kinh tế kỹ thuật của dự án liên doanh giữa Tổng Công ty Biển với Tập đoàn Thế Giới được khẩn trương tiến hành. Hoàng lại bật nẩy ra một suy nghĩ mới. Ba ngày liền Hoàng đóng cửa không tiếp bất cứ ai để viết chuyên đề: “Làm thế nào xây dựng một thế hệ doanh nghiệp mới?”. Đây là đề tài ông suy nghĩ từ năm Tám mươi sáu, khi đất nước bước vào công cuộc Đổi mới.

Theo ông, không thể nào đổi mới về thực chất và có hiệu quả khi chúng ta không có một thế hệ mới để quản lý đất nước, quản lý kinh tế theo kiểu mới! Nghĩa là Nhà nước và các doanh nghiệp lớn phải tìm cách đào tạo thật nhanh, thật chất lượng thế hệ doanh nhân mới cho Tổ quốc. Ý tưởng này nung nấu trong ông gần chục năm; mãi đến khi được tìm hiểu kỹ giới doanh nhân Nhật, Hoa Kỳ, thì tư duy về vấn đề này mới chín. Hoàng trao đổi ý tưởng của mình với những chuyên gia kinh tế hàng đầu tại Việt Nam mà lâu nay ông mời làm cố vấn cho Tổng Công ty. Ngay từ khi mới thành lập Tổng Công ty, Hoàng đã chủ trương “chiêu hiền đãi sỹ” nhằm thu hút chất xám. Nhờ thế mà những vấn đề bản chất của nền kinh tế thị trường, khoa học quản lý của các nước phát triển… được cập nhật vào Tổng Công ty rất nhanh. Hoàng không lạ lẫm gì với những mặt trái của cơ chế thị trường, đồng thời ông vô cùng hào hứng về tác động tích cực của nó đối với lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.

Khi có những ý kiến phản bác cơ chế Tự cân đối, tự trang trải, Hoàng không nản mà kiên trì đấu tranh, thuyết phục ở tầm vĩ mô, đồng thời với việc dùng thực tế tại Tổng Công ty Biển mà chứng minh. Hoàng rút ra kết luận rằng, muốn cho người ta tin và ủng hộ cái mới, không có gì hữu hiệu hơn là cho người ta thấy nhãn tiền.

Ý tưởng đào tạo ngay một thế hệ các nhà doanh nghiệp mới của Hoàng nảy sinh từ nhu cầu vô cùng khẩn thiết: Các công ty trách nhiệm hữu hạn mọc lên như nấm, nhưng người có tâm huyết rất ít, đốt đuốc giữa ban ngày đi tìm hoài không thấy! Đa số là những kẻ làm ăn chụp giựt, kiếm lời bằng mọi cách, không màng gì tới việc làm ra của cải vật chất cho xã hội. Điều đau xót nhất, theo Hoàng, là những nhà tư sản dân tộc chân chính, những doanh nhân có tài, có tâm với quê hương đất nước đã không còn nữa!

…

Bây giờ, khi chúng ta tuyên bố làm bạn với tất cả các nước, kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài đến làm ăn, thì hệ trọng nhất là Việt Nam phải có ngay đội ngũ các nhà doanh nghiệp mới, có bản lĩnh và tâm huyết, tài năng và vốn liếng, đặng có thể đối tác, đối thoại với bốn biển năm châu…

Lẽ ra giấy phép đầu tư đã được trao cho liên doanh sớm hơn nhiều, trước khi Hoàng qua Mỹ lần thứ hai. Nhưng vì một lý do nào đó mà mãi sau này Hoàng mới hiểu, nó đã bị trì hoãn.

Chuyến đi Hoa Kỳ lần thứ hai của cha con Đạt kết thúc chóng vánh, và quá buồn! Đây là chuyến xuất ngoại cuối cùng của ông Hoàng có Tiên ở bên!

Vào đúng lúc ông Chủ tịch Tập đoàn Thế Giới cụng ly chúc mừng ông Hoàng về tin giấy phép sắp được cấp và nói lời cảm ơn Hoàng về những đóng góp rất lớn cho dự án thì… một phụ tá của ông Chủ tịch hối hả đi tới. Ông ta trao cho Hoàng một văn bản vừa được fax từ Việt Nam: “Đồng chí dừng ngay mọi việc, lên đường về nước ngay, tình hình hết sức nghiêm trọng”. Ký tên Phó Tổng giám đốc Tư Luật.

Chiều thứ bảy, Hoàng về tới sân bay Tân Sơn Nhất. Sau mười mấy giờ bay nhưng ông không cảm thấy mệt tí nào. Tư Luật và Trường Thanh ra đón. Sau khi đưa cho Hoàng bản quyết định về hưu, Trường Thanh nói:

- Tôi không thể nào tin được người ta đối xử với anh như thế! Về hưu, bàn giao ngay sau khi nhận được quyết định! Và kỳ cục hơn nữa là đích thân ông Thứ trưởng thường trực yêu cầu tôi fax cho anh về ngay, bỏ dở chuyến đàm phán tại Mỹ.

Hoàng đăm chiêu nhìn hai đồng sự, không nói gì. Tư Luật tiếp lời Thanh:

- Đa số anh em trong Tổng Công ty ngỡ ngàng và bất bình trước quyết định này. Chỉ có Năm Đại và tay chân của Đại là tỏ ra vô cùng hý hửng! Họ đã ăn mừng.

Cơn giận bùng lên trong lòng, Hoàng nắm chặt hai tay vào nệm xe, kìm lại. Đúng là chó ghét đứa gặm xương, mèo thương người hay nhử! Khi những kẻ xấu xa bị đụng chạm đến quyền lợi, lập tức chúng liên kết với nhau hãm hại người chân chính.

Giá như vào lúc khác, Hoàng sẽ lập tức điện thoại cho Bộ trưởng, cho Ban Tổ chức Chính phủ phản ứng liền. Nhưng bây giờ, ông linh cảm thấy mọi sự đã an bài. Trong vòng ba bốn năm nay, người ta đã tìm mọi cách để ông về hưu mà không được. Nay thì họ đã đạt được ý nguyện rồi. Hoàng biết rằng không phải người ta thâm thù gì ông, không phải ông kém năng lực, không phải ông là kẻ đê tiện, không phải vì ông quá tuổi quy định về hưu, không phải vì chủ trương trẻ hóa cán bộ mặc dù danh chính ngôn thuận thì Đảng thực sự có chủ trương như thế. Hơn lúc nào hết, Việt Nam đang cần những người có tâm huyết, thật sự có tài năng và trung thành với nhân dân, đất nước. Bởi thế, trẻ hóa cán bộ không có nghĩa là loại thải hết những người như ông ra khỏi guồng máy Nhà nước. Ông đã quá tuổi về hưu rồi, nhưng sức khỏe vẫn tráng kiện, đầy nhiệt huyết với sự nghiệp.

Về hưu, ông không buồn gì, chỉ hận là cái cách họ cho ông về hưu quá mức hèn hạ! Cứ như ông là một kẻ phạm tội, cần phải bắt khẩn cấp không bằng. Thế nhưng bây giờ, mọi việc đã rồi. Cả một guồng máy đã chạy hối hả để có được tờ quyết định đang nằm trong tay ông đây. Ông phản ứng phỏng có ích gì ngoài chuyện làm trò cười cho thiên hạ. Ông biết người đắc ý nhất trong chuyện này là ai: Chính là người đã ngấm ngầm chống ông chỉ vì ganh ghét với ông suốt mười năm qua. Đó là ông Trọng. Trọng là điển hình của phái bảo hoàng hơn vua!… Trong những đợt sinh hoạt chính trị trước Đại hội, thường nổ ra những cuộc thảo luận vô cùng sôi nổi, nhiều khi gay gắt. Hoàng và Trọng đụng nhau nảy lửa trong những cuộc thảo luận, những cuộc họp tổ. Đó là những cuộc tranh luận vô cùng cần thiết, chứng tỏ Đảng Cộng sản đang đứng trước nhu cầu đổi mới không thể cưỡng lại được! Hoàng phát biểu căn cứ vào thực tế phá rào, bung ra, vươn lên tự chủ của các doanh nghiệp tiên phong tại Sài Gòn. Thực tế ấy đầy tính cách mạng, sáng tạo, nhưng bị Trọng cho là xét lại chủ nghĩa Mác - Lênin, là tư bản ngóc đầu dậy, là phản động, là phản bội thành quả cách mạng…!

…

Hoàng dũng cảm phê phán cơ chế hành chính quan liêu bao cấp, vạch rõ: Nếu Việt Nam không từ bỏ đường lối xây dựng nền kinh tế chỉ huy, kế hoạch hóa tập trung, mạnh dạn chuyển hẳn sang nền kinh tế thị trường thì chắc chắn sẽ khủng hoảng trầm trọng, sẽ rơi xuống vực phá sản!

…

Sau Đại hội, Hoàng buồn vô cùng! Tiến trình đổi mới cung cách làm ăn của Tổng Công ty Biển luôn luôn gặp sự phản đối của Trọng…

Trường Thanh và Luật thấy Hoàng im lặng không nói gì, họ cũng không biết nói gì nữa. Gắn bó với nhau hơn chục năm nay, cả ba không lạ gì tính nết của nhau. Hai người coi Hoàng như anh cả trong nhà, họ kính trọng ông, thương ông và sợ ông. Họ biết tính ông thẳng thắn và nóng nảy. Đã biết bao nhiêu lần họ bị ông la mắng, nhưng ông không để bụng bao giờ. Ông thương họ và tin tưởng nơi họ. Sống với họ, ngoài chuyện công việc, ông cư xử rất nhân ái, tình nghĩa. Cơn giận của ông trong trường hợp này hẳn là ghê gớm lắm. Biệt danh Hoàng lửa có từ thời đánh Pháp kia mà! Đúng vào lúc cả Thanh và Luật đang nghĩ như thế thì Hoàng nói:

- Các cậu khỏi phải nghĩ ngợi gì về tớ. Tấn trò đời mà! Việc gì phải đến đã đến. Tớ không buồn không giận gì. Chỉ tiếc là còn quá nhiều việc dang dở. Liên doanh với Thế Giới sắp có giấy phép. Một dự án tầm cỡ! Vậy mà… Rồi đây, tớ lo rằng cơ đồ của Tổng Công ty Biển, mọi chuyện chúng ta xây dựng hơn mười năm trời sẽ tan mất, tan rất nhanh!

- Người ta cư xử với anh… tệ quá! - Thanh nói và thở dài.

- Không sao đâu. Mình đã quá tuổi nghỉ hưu rồi mà. Tại mình không kiên quyết rút lui thì người ta phải vậy thôi! Họ nghĩ rằng phải bám cái ghế Tổng giám đốc mình mới sống được. Nhân sinh ngã tài tất hữu dụng*, có phải thơ Lý Bạch không? Mình không tự huyễn hoặc về tài cán của mình, nhưng mình tin là về hưu, mình vẫn còn đất và trời để mà mơ ước và làm việc.

Người có tài tất được trọng dụng, trong bài “Tương tiến tửu” của Lý Bạch, thi bá, thời nhà Đường, Trung Quốc.

*

Dương bị bắt vì tội làm thất thoát của công ty hai ngàn cây vàng!

Phượng Hoàng là công ty tư nhân, đã từng làm ăn với Đạo. Thông qua Đạo, Phượng Hoàng ký hợp đồng nhập ủy thác xăng dầu qua công ty của Dương. Năm Đại gọi Phó Giám đốc Dương và Trưởng phòng kinh doanh Đạo lên bàn thảo. Đạo thuyết trình là phi vụ này rất có lời. Theo Đạo thì Phượng Hoàng là công ty có tiềm lực và… thế lực, toàn ông bự có cổ phần trong đó! Hợp đồng được ký, người ký là Dương. Chuyến hàng thứ nhất, rồi chuyến thứ hai, mọi chuyện đúng luật. Thế nhưng từ chuyến hàng nhập thứ ba trở đi thì công ty Phượng Hoàng không thanh toán theo hợp đồng, xin được thanh toán chậm. Dương không đồng ý. Đạo kêu cứu với Năm Đại. Giám đốc đang họp ở Hà Nội fax về cho Dương: Đồng chí cứ thực hiện. Tôi biết chắc là Phượng Hoàng có tới ba chục ngàn mét vuông đất kia mà. Ta nắm đằng chuôi rồi, có chuyện gì thì ta siết đất của nó!

Khi Giám đốc Công ty Phượng Hoàng bị bắt vì có dấu hiệu lừa đảo hàng loạt doanh nghiệp khác thì số tiền Phượng Hoàng thiếu nợ Công ty Vật tư thiết bị Biển vọt lên hai ngàn cây vàng. Công an kinh tế xuất hiện; Thanh tra của Bộ xuất hiện tại công ty của Ánh Dương. Cái gọi là những lô đất có tổng diện tích ba chục ngàn mét vuông chỉ có trên giấy! Nói đúng ra, nó đã được thế chấp nhiều lần ở nhiều ngân hàng rồi! Trách nhiệm được quy cho Dương. Toàn bộ các hợp đồng đều do Phó Giám đốc thường trực Nguyễn Ánh Dương ký với Phượng Hoàng.

Hoàng nghe Thanh nói xong, giận muốn điên lên, nhưng chính ông cũng chưa rõ là mình đang giận ai: Con trai ông, thằng Dương hay là Đạo, một giám đốc đã từng phạm tội tham ô, bị ông kỷ luật mà theo lời Thanh nói thì đây là cú trả thù của Đạo. Cách đây hai năm, Công ty Vật tư thiết bị do Đạo làm giám đốc. Đạo là cặp bài trùng với Phó Tổng giám đốc Năm Đại. Khi Đạo bị cách chức xuống làm Trưởng phòng kinh doanh thì Đại được Hoàng giao nhiệm vụ kiêm Giám đốc công ty. Trên thực tế, mọi hợp đồng kinh tế, Đại giao cho Dương ký tá hết. Ông Hoàng biết thừa là lâu nay, Năm Đại, Đạo và Hoạt là những kẻ ngấm ngầm chống phá mình. Họ là những người chịu ơn của ông Thất, ông Trọng. Ôi, cái cơ chế này thật không biết đâu mà lường. Bình thường thì có vẻ xuôi chèo mát mái cả đấy, nhưng khi cần, nó sẽ lộ nguyên hình là một trận sống mái.

Chiếc đồng hồ Thụy Sỹ điểm năm tiếng chuông. Đã năm giờ sáng rồi! Hoàng vẫn không tài nào chợp mắt được. Lẽ ra đêm nay, sau khi rời vòng tay của Tiên, Hoàng phải ngủ say, ngủ ngon mới phải. Thế nhưng, cũng chính từ đêm nay, Trời không cho ông đi vào giấc ngủ một cách dễ dàng như trước nữa. Có vẻ như Hoàng chưa được chuẩn bị cho cú sốc phải về hưu đột ngột, rồi cú sốc thứ hai là chuyện của Dương. Ông quá tự tin, tự tin đến mức chủ quan. Ông không hề biết rằng tai họa đã và đang ập xuống gia đình mình. Nói cho cùng, ông vẫn chưa ra khỏi mê lộ của những gì mà ông cho là cao đẹp nhất của đời ông.

Một tuần liền gia đình không được gặp Dương. Trước cơ quan điều tra, Dương khẳng định mình vô tội. Anh không tham ô, không tư túi, không ăn cắp tài sản Nhà nước. Dương trả lời cơ quan điều tra y như anh đã trả lời với cha mình, mẹ mình. Việc cho Phượng Hoàng thiếu nợ chồng nợ chất là do Giám đốc Năm Đại ra lệnh, anh chỉ là người thừa hành. Công an hỏi lệnh đâu, Dương nói anh sẽ tìm ra và nộp cho cơ quan điều tra tờ giấy mà Đại fax cho anh từ Hà Nội. Thế nhưng… làm gì còn tờ giấy đó!

Hoàng quyết định dành thời gian làm rõ sự thật về Dương. Con ông có tội hay vô tội. Ông đã hiểu ra đòn này nhằm vào ai rồi! Chính là nhằm vào ông! Có kẻ nào đó muốn ông thân bại danh liệt thì mới hả lòng hả dạ.

Ông Vũ bảo Hoàng nên gặp ông Chiều, tức anh chàng Hả ngày nào là lính dưới quyền ông. Chiều khuyên Hoàng lo lót cho con. Hoàng giận lắm! Đó chính là người chiến binh vô cùng dũng cảm năm xưa, cùng làm lễ cưới tập thể với Hoàng trong đêm đầu mùa Đông năm 1948. Chú rể tên cúng cơm là Hả. Hả kể rằng bố anh điếc đặc, khi anh ta ra đời, mẹ hỏi đặt tên gì, bố không biết mẹ hỏi gì, hỏi lại vợ: Hả? Thế là vợ đặt tên con trai là Hả! Hả nhỏ hơn Hoàng tám tuổi. Chính cái anh chàng Hả này chứ không phải ai khác đã khiến cả rạp cưới tập thể bò ra mà cười một phen suýt vỡ bụng với bài thơ:

Tây càn thì mặc Tây càn

Yêu nhau ta cứ pằng pằng suốt đêm

Pằng cho đến mặt trời lên

Để anh cầm súng đạp trên đầu thù!

Lúc làm bài thơ ấy, hắn ta chưa biết chữ, học mãi cũng chỉ biết ký tên mình. Hòa bình lập lại ở miền Bắc, cải cách ruộng đất, vì quá trung thực khai rõ ràng lý lịch gia đình nên Hoàng không được đề bạt, Hoàng chuyển ngành. Trong khi đó, nhờ thành phần bần cố nông nên Hả từ một tiểu đội trưởng được đặc cách phong quân hàm thiếu úy, rồi cứ thăng vù vù, lên tới trung tá,… Nay, Hoàng về hưu rồi, còn Hả vẫn tại chức. Hả làm chức gì, Hoàng không hỏi, cũng không muốn hỏi. Họ ít gặp nhau. Chỉ đến khi xảy ra chuyện của Dương, Hoàng mới gặp Hả. Nào ngờ…

* * *

Một tuần sau khi Dương bị tạm giam, vụ một trăm ngàn đô được phục hồi điều tra. Đạt bị bắt khi đang chơi tăng ba… Đúng là phước bất trùng lai, họa vô đơn chí!

Bây giờ đến lượt Tiên quay lưng với Hoàng!

Biệt thự Mùa Thu, nơi Ngọc Tiên đang ở có lẽ là ngôi biệt thự đẹp nhất trong khu vực trung tâm và yên tĩnh vào bậc nhất của Sài Gòn. Mặt tiền biệt thự là một con đường nhỏ, băng qua đường là vườn hoa trước Dinh Thống Nhất. Ngọc Tiên làm phiên dịch cho ông Hoàng được vài tháng thì mua được biệt thự này, chủ yếu là nhờ sốt đất! Mùa Thu có hồ bơi, cây cổ thụ, riêng cái sân trước nhà có thể tiếp cùng lúc tám chục thực khách. Tiên đầu tư thêm năm chục cây đập phá, sửa chữa, nâng cấp, xây công trình phụ như ý mình. Tiệc mừng tân gia xong, còn giắt lưng hơn năm chục cây vàng! Lại tiếp tục kiếm tiền, tiếp tục mua đất, mua nhà để… quay vòng. Tiên như lạc vào mê hồn trận của niềm say sưa kiếm tiền, hưởng thụ. Cuộc đời bừng sáng! Hai chữ đổi đời người ta nói ra rả bao nhiêu năm nay, bây giờ Tiên mới thấy nó có ý nghĩa!

Hoàng nhấn chuông hoài vẫn không có người ra mở cửa. Hoàng dùng điện thoại di động gọi lên, chuông reo hai phút không ai nhấc máy. Hoàng bấm số máy di động của Tiên. “Số máy này ở ngoài vòng phủ sóng hoặc tắt máy…”. Sao thế nhỉ? Hoàng nhìn đồng hồ, đã bảy giờ tối rồi, em đi đâu hả Tiên?

Ruột gan như lửa đốt. Hoàng thả bộ ra vườn hoa trước nhà Tiên để giết thời giờ, chờ nàng. Ngay lập tức, ba bốn cô gái mại dâm lao đến mời chào.

- Đi dù nhe anh! – Giọng một cô gái phong phanh chiếc yếm đỏ, phơi hết ngực ra, không quần, chỉ có một vuông vải quấn quanh hông.

- Anh Hai có dáng tài tử xinê ngon quá ta! – Cô này kinh dị hơn, váy liền áo nhưng áo sát nách, khoét ngực rộng hoác, tất nhiên không có áo lót, hở toàn bộ lưng, váy chỉ ngắn tới ngã ba ông Tạ!

- Chà, bộ dzó này gân quá trời! – Cô này giọng nhừa nhựa, hơi từ miệng phả ra mùi gần như mùi chuột chết!

- Đi theo em nghe anh, anh sẽ biết thế nào là thiên đàng! – Cô này lùn tịt, trắng và phốp pháp, cỡ gần sáu chục ký!

Vừa tấn công bằng lời, chúng vừa tấn công bằng tay: đứa vuốt lưng, sờ mông, đứa vuốt ngực Hoàng. Cô gái khen Hoàng giống tài tử xinê sỗ sàng chộp bàn tay vào… hạ bộ của Hoàng mà day day bóp bóp. Hoàng đi như chạy ra khỏi vùng phủ sóng của thế giới mại dâm mạt hạng rồi nhảy lên chiếc Honda ôm bảo vọt cho lẹ! Hoàng gọi liên tục cho Tiên nhưng không được. Mười một giờ đêm, Hoàng lại nhấn chuông gọi cửa. Tiên vừa tiễn một khứa, trở vô phòng khách thì nghe chuông cửa. Tiên ra, vẫn bộ đồ ngủ quen thuộc nhưng luôn luôn quyến rũ, vô cùng hấp dẫn. Giá như lúc khác thì Hoàng đã nhào tới ôm chặt người đẹp, hôn như mưa trên mặt, trên cổ nàng, rồi ẵm nàng lên giường… Thế nhưng đêm nay, Hoàng chẳng còn bụng dạ nào mà thưởng thức báu vật của đời…

- Em đi đâu mà anh gọi hoài không gặp?

- À, em mắc công chuyện, chuyện mua bán đất ấy mà. - Giọng Tiên lạnh băng, mắt cô nhìn Hoàng nhưng vô cảm. Hiện tượng này chưa từng xảy ra kể từ hai năm rưỡi qua, khi Tiên gặp Hoàng tới giờ - Anh Hoàng à, một tháng qua, em tính nói với anh biết bao nhiêu lần rồi, nhưng ngại quá. Biết rằng nói ra thế nào anh cũng khinh em, cho em là phường bội bạc! Nhưng không nói không đặng! - Tiên nhìn vẻ mặt phờ phạc, ngơ ngác của Hoàng, nói liền một hơi - Anh tha lỗi cho Tiên. Hãy cho em tự do! Em đã hai mươi bảy tuổi rồi, thời gian vút trôi như bóng câu qua cửa sổ, cái già xồng xộc ập tới bây giờ. Em không muốn chết già! Em phải lấy chồng!

- Ồ, tức là em đã có người đàn ông khác?

- Dạ!

Ngọc Tiên nói tỉnh queo. Nàng đã quyết định chấm dứt với Hoàng sau khi lần lượt Dương và Đạt bị bắt. Không thể chần chờ! Không thể bị phiền phức! Phải khổ sở như thế nào mới có ngày hôm nay. Tiền bạc, nhà đất… bao nhiêu thứ của mình, phải tuyệt đối an toàn. Tiên không lo Hoàng vay giật tiền bạc của mình, Hoàng không phải là người đáng lo về chuyện tiền bạc. Nhưng, ở đời, ai học hết chữ ngờ! Vả lại, Hoàng như trái chanh đã kiệt nước! Đã tới bến rồi, đường ai nấy đi. Chung chạ mãi, có tích sự gì! Tiên mở tủ lạnh, rót bia đưa cho Hoàng, nàng giữ một vẻ mặt làm cho đàn ông sắt đá thế nào cũng phải mủi lòng:

- Uống đi anh! Đêm nay, em dâng hiến cho anh, kể như lần cuối! Từ ngày mai, em xin phép anh, em thuộc về một thế giới khác…

Hoàng ngồi đó, mắt trân trối nhìn người con gái ông đã gắn bó hơn hai năm qua. Tiên đưa ly bia cho Hoàng mà ông như gỗ đá, không biết giơ tay cầm lấy. Cô nâng ly lên miệng Hoàng. Ông uống, như cái máy, cạn. Cô đặt cái ly xuống bàn, vừa khom lưng vừa nhún nhảy áp sát bộ ngực căng tròn của mình vào mặt Hoàng. Cô dùng hai đầu nhọn của nhũ hoa mà lau bọt bia trên miệng người đàn ông. Hoàng đưa hai cánh tay như hai gọng kìm thép ghì chặt lấy thân hình bốc lửa của người đàn bà đẹp. Ông thấy dục tình trỗi dậy sùng sục trong người… Tiên ngã hẳn người, áp chặt Hoàng vào thành salon… Thế nhưng, đúng vào lúc Tiên chờ đợi một cơn bão tình, cơn bão mà nàng khao khát suốt mấy năm qua thì hai tay Hoàng mạnh mẽ và dứt khoát đặt Tiên ngồi thẳng dậy, bên cạnh mình. Hoàng nhìn thẳng vào mắt cô, tia nhìn như mũi khoan:

- Nghĩa là… em đã biết Đạt bị khởi tố! Vì thế, em không muốn dính vào tôi nữa?

- Anh muốn khinh, muốn chửi em thế nào cũng được! Em yêu anh ra sao, hẳn anh đã biết, và… - Tiên ngước đôi mắt đa tình lên, lóng sang bên phải, lánh sang bên trái, cái lóng lánh đã từng khiến bao chàng trai muốn điên lên - Em tin rằng anh không thể nào quên tình yêu của em!

- Em không muốn thấy mặt tôi nữa, nói dài dòng làm chi cho mất thời giờ!

Tiên nhận ra nỗi thất vọng cùng sự giận hờn trong giọng Hoàng. Cô tự nhủ: Phải dứt khoát ngay đêm nay! Nếu ngược lại thì khó mà dứt ra… Tiên vòng tay kéo Hoàng đè lên người cô:

- Yêu em đi nào! Một lần nữa, cưng của em!

Cánh tay trái Tiên ghì chặt cổ Hoàng, môi cô gắn vào miệng Hoàng, còn tay phải, cô luồn xuống dưới, day…, bóp… Hoàng nổi da gà, nhớ lại những lời mời mọc, những níu kéo sỗ sàng của đám gái làng chơi ở vườn hoa trước nhà Tiên. Hoàng bỗng thấy tởm lợm, muốn ói! Ông vùng đứng dậy, đi vô toalét. Ông khạc nhổ rồi súc miệng, đi tiểu, rửa thật kỹ hai bàn tay bằng xà bông, đi thẳng một mạch từ toalét ra cửa. Không nhìn Tiên, vừa đi Hoàng vừa nói:

- Chào! Chúc em may mắn… Nhưng anh e rằng với lối sống của em… rồi em sẽ ân hận, ân hận suốt đời!

Ông Hoàng như người mất hồn. Không còn ai có thể giúp ông lấy lại thế cân bằng lúc này, ngoài Tiên! Vậy mà, Tiên trở mặt với ông, trở mặt vào đúng lúc gia đình ông lâm nạn! Với Tiên, ông như trái chanh đã kiệt nước.

Còn hơn cả nỗi đau thất tình, Hoàng mềm rũ người ra. Lần đầu tiên trong đời, ông lâm vào tình trạng như vậy.

Suốt ngày, ông đóng chặt cửa phòng, không thiết ăn uống gì… Ngọc Tiên trở mặt với ông vào đúng lúc này thì… ác quá! Ông không ngờ lòng dạ đàn bà lại tàn độc đến thế. Giờ ông mới thấm câu của cổ nhân: Tối độc phụ nhân tâm! Và chợt vang lên trong óc ông bài thơ Thuật hoài của Đặng Dung:

Việc đời bối rối tuổi già vay

Trời đất vô cùng một cuộc say

Bần tiện gặp thời lên cũng dễ

Anh hùng lỡ bước ngẫm càng cay

Vai khiêng trái đất mong phò chúa

Giáp gột sông trời khó vạch mây

Thù trả chưa xong đầu đã bạc

Gươm mài bóng nguyệt biết bao rày!

Hoàng ngẫm đi ngẫm lại hai câu thơ: Thời lai đồ điếu thành công dị. Sự khứ anh hùng ẩm hận đa. Kẻ đi câu và người mổ lợn mổ trâu - những kẻ “bần tiện” - mà gặp thời cơ đến thì thành công như bỡn! Còn kẻ anh hùng mà hết thời, đành uống vô vàn nỗi hận! Mình đang là sự khứ anh hùng ẩm hận đa sao? Chua chát quá!

Ông nghĩ lại quãng đời mấy mươi năm đi làm cách mạng, và nhận ra mình như một thỏi magiê, càng ở trong môi trường xấu như khí cácboníc thì càng cháy sáng! Không có kim loại nào cháy được trong cácboníc, trừ magiê. Trong mấy chục năm qua, cứ nơi nào khó khăn, gian khổ, đầy thử thách thì trên cử ông đến, và ông giải quyết mọi việc êm xuôi, tốt đẹp. Chiến tranh kháng Pháp cũng vậy mà hòa bình xây dựng kinh tế cũng thế. Nhưng rất lạ là ông cứ đạt tới điểm chín, chuẩn bị tới điểm mười cao nhất thì lại bị cản ngăn, chựng lại, và lần này thì sụp đổ hoàn toàn! Sự khứ anh hùng ẩm hận đa! Ông hận ai? Đâu chỉ riêng có Trọng cản ngăn ông? Những thứ vô hình nhiều lắm, và biết đâu, chính ông cũng tạo ra rào cản với đời ông? Ông say mê trong công việc, trong hưởng thụ, trong tư duy, có bao giờ ông tỉnh? Cuộc tình của ông với Tiên là một thí dụ. Có bao giờ ông tỉnh, hay toàn mê muội? Nay tỉnh ra thì trễ rồi, Hoàng ơi! Càng nghĩ càng đau! Mãi đến lúc này, ông mới thấm thía sự đời…

Đây là những giây phút yếu lòng nhất của một người đàn ông đã từng chinh chiến cả một đời, đã từng quyền cao chức trọng, đã từng đi khắp thế giới, đã từng coi cõi nhân gian này bé tựa bàn tay bởi tự cho mình là người làm chủ được tất cả! Nếu như ai cũng lường trước được giây phút xuống chó thì hẳn người ta sẽ sống khác rất nhiều những lúc lên voi, những lúc đời lên hương, những lúc xênh xang mũ áo cân đai, những lúc xung quanh biết bao nhiêu kẻ sẵn sàng phục tòng, nịnh nọt, kể cả cái việc xin được bưng bô cho mình đi ị, cầm chim cho mình đi tiểu! Và ông Hoàng đã khóc, khóc như một đứa trẻ nghèo đói bị mất một lúc cả cha lẫn mẹ, không người thân thích, không nơi nương tựa. Hoàng khóc nấc lên! Đã bao giờ Hoàng khóc như thế này đâu! Kể cả khi chịu tang cha mẹ, Hoàng cũng khóc, nhưng không khóc như thế này…