Chương X

Ở vùng suối khoáng này cũng như ở cả châu Âu các nhà tổng quản trị các khách sạn khi chia phòng cho khách bao giờ cũng tuân thủ những yêu cầu và mong muốn của họ thì ít, mà tuân thủ mục đích riêng của mình thì nhiều, và cần nhận thấy rằng ít khi họ phạm sai lầm. Nhưng đối với bà già thì không hiểu sao họ lại dành cho một khu ở sang trọng, thậm chí còn hơn thế nữa: bốn phòng được bài trí ngây ngất, có phòng tắm, có phòng cho gia nhân, có phòng riêng để đồ, vân vân và vân vân. Đúng là những phòng này một tuần trước là nơi ở của một grande duchesse [1], điều này ngay lập tức được thông báo cho các khách mới, nhằm tăng thêm giá trị của khu phòng. Bà già được khiêng đi, hay nói cho đúng hơn, được đẩy đi khắp các căn phòng, bà chăm chú và nghiêm túc nhìn ngó khắp nơi. Tổng quản trị là người lớn tuổi đầu hói, cung kính đi theo bà buổi thăm đầu tiên này.

Tôi biết họ đã coi bà là ai và có lẽ là một mệnh phụ trọng yếu và giàu có nhất. Trong sổ ghi: “Madame la générale princesse de Tarassevitcheva” [2], mặc dù chưa bao giờ bà là nữ công tước. Đầy tớ riêng, phòng riêng trên tàu hỏa, biết bao nhiêu đồ đạc, các loại rương hòm đi theo bà đã là khởi thủy của uy tín, lại còn ghế bành, giọng nói quyết đoán, những câu hỏi thẳng băng không chút ngần ngại và không chấp nhận phản kháng, tóm lại, toàn bộ phong thái của bà già: thẳng thắn, kiên định và áp đặt - đã khẳng định sự tôn kính của mọi người đối với bà. Khi đi xem, thỉnh thoảng bà ra lệnh dừng lại, chỉ một vật gì đó trên bàn ghế và đưa ra những câu hỏi bất ngờ cho ông tổng quản trị vẫn đang mỉm cười cung kính, nhưng bắt đầu run sợ. Bà đưa ra những câu hỏi bằng tiếng Pháp, nhưng bà nói khá tồi, cho nên tôi thường phải dịch lại. Những câu trả lời của ông đa phần bà không thích và có vẻ như không hài lòng. Thế nhưng những câu hỏi của bà dường như cũng không vào việc, mà có trời biết là về chuyện gì. Chẳng hạn, bà dừng lại trước một bức tranh chép lại vụng về một tác phẩm nguyên mẫu nổi tiếng với chủ đề thần thoại.

- Bức này của ai vậy?

Ông tổng quản giải thích rằng hình như của một nữ bá tước nào đó.

- Làm sao ông lại không biết? Sống ở đây mà không biết là sao? Vì sao bức tranh lại ở đây? Vì sao mắt lại bị lác như thế?

Bà hỏi thế, ông không thể trả lời thỏa đáng, thậm chí thấy lúng túng.

- Nói lăng nhăng! - Bà đáp trả bằng tiếng Nga. Rồi bà lại được khiêng đi. Câu chuyện như thế lại được lặp lại trước một bức tượng nhỏ vùng Sachsen, bà ngắm nghía mãi rồi sai mang đi chỗ khác, không rõ vì sao.

Cuối cùng bà yêu cầu ông tổng quản cho biết thảm trải trong phòng ngủ giá bao nhiêu và dệt ở đâu? Ông hứa sẽ giải quyết.

- Đúng là đồ con lừa! - Bà làu bàu và lại chú ý đến cái giường.

- Cái tán này diêm dúa quá! Mở ra xem sao.

Mọi người mở giường đệm ra.

- Còn đây, còn đây, mở hết ra. Bỏ gối, vỏ gối và đệm lông ra.

Mọi thứ được mở ra hết. Bà già xem xét kỹ lưỡng.

- May là ở đây không có rệp. Tất cả đồ vải bỏ đi hết. Lấy chăn gối của tôi trải ra. Tuy nhiên những thứ này rất sang trọng, một bà già như tôi ở một mình trong cả khu phòng này buồn chết. Anh Aleksei Ivanovich, khi nào hết dạy các cháu thì đôi lúc lại vào với tôi nhé.

- Từ chiều hôm qua cháu đã không còn làm cho tướng quân nữa rồi. - Tôi trả lời - Bây giờ trong khách sạn cháu sống hoàn toàn độc lập.

- Sao lại thế được?

- Mấy hôm nay có hai ông bà nam tước người Đức đến đây từ Berlin. Hôm qua, lúc dạo chơi, cháu nói với họ bằng tiếng Đức, nhưng không theo được lối phát âm Berlin.

- Như thế thì sao?

- Ông ta coi thế là láo xược và mách tướng quân. Ngay hôm qua tướng quân đuổi việc cháu.

- Tức là anh có mắng mỏ ông nam tước, đúng không? (Dù có mắng mỏ thì cũng không sao!)

- Không đâu, thưa bà. Ngược lại, ngài nam tước còn giơ gậy dọa cháu.

- Này, ông tướng, anh lại dám đối xử như thế với thầy giáo của mình à? - Bà lập tức quay sang tướng quân - Lại còn đuổi việc anh ta nữa chứ! Một lũ ngu xuẩn, ngu xuẩn. Tôi thấy hết rồi.

- Thưa cô, xin cô đừng nóng, - Tướng quân đáp lại có lên giọng đôi chút - cháu biết cách điều hành công việc mà. Hơn nữa anh Aleksei Ivanovich trình bày với cô chưa đúng sự thật.

- Thế mà anh cũng chịu à? - Bà lại quay sang tôi.

- Cháu đã định thách nam tước đấu súng, nhưng tướng quân cản lại. - Tôi cố gắng khiêm nhường và bình tĩnh trả lời.

- Làm sao anh cản lại? - Bà quay sang tướng quân. (Còn ông này, ông đi đi, bao giờ tôi gọi hãy đến - Bà lại quay sang ông tổng quản trị - Có việc gì đâu mà cứ há mồm ra đứng. Cái bộ mặt ấy không thể chịu được!) Ông ta cúi chào rồi bước ra, không hiểu nổi cách đánh giá của bà.

- Xin cô tha cho, lẽ nào để nổ ra vụ đấu súng? - Tướng quân cười gằn đáp.

- Sao lại không được. Đàn ông là gà trống, gà trống là phải đánh nhau. Lũ các anh ngu xuẩn hết. Tôi thấy rồi. Không biết giữ gìn đất nước. Thôi, nâng ghế tôi lên! Potapych! Phải có hai phu khuân vác thường trực cho tôi! Đi thuê người và thuyết phục họ! Không cần quá hai người đâu! Chỉ cần khiêng lên xuống thang, còn trên đường bằng phẳng thì đẩy, bảo họ rằng tiền nong sẽ trả

trước, và trả hậu hĩnh. Anh phải luôn luôn đi với tôi, còn anh này, Aleksei Ivanovich, khi đi dạo chơi anh chỉ cho tôi biết ông nam tước, dù chỉ là xem mặt mũi ông ấy. Thế còn cái bàn chơi rulet ở đâu?

Tôi nói rằng bàn này trong cung giải trí. Sau đó bà dồn dập hỏi tôi, số bàn có nhiều không? Bao nhiêu người chơi? Chơi suốt ngày hay sao? Tổ chức thế nào? Cuối cùng tôi đáp rằng tốt nhất là phải xem tận mắt, tả ra khó lắm.

- Vậy thì cho tôi tới đó! Aleksei Ivanovich, anh đi đằng trước đi!

- Sao phải vội thế? Cô đi xa đến còn chưa nghỉ phút nào? - Tướng quân quan tâm. Ông hơi lăng xăng, tất cả mọi người như cũng bận tâm và ngó nhìn nhau. Rõ ràng ai cũng thấy nhạy cảm, thậm chí thấy xấu hổ phải đưa bà tới cung giải trí, tại đó bà có thể sẽ gây ra những vụ nóng nảy bất thường, mà lại trước mặt mọi người, hơn nữa họ lại tự thân đưa bà đến đây.

- Tôi nghỉ làm gì? Tôi không mệt. Suốt năm ngày nằm tàu rồi. Sau đó sẽ đi xem các suối nước khoáng và bể tắm. Sau, gọi là cái gì nhỉ... cháu nói rồi đấy, Praskovia, cái đỉnh gì nhỉ?

- Đỉnh núi, thưa bà.

- Đỉnh thì lên đỉnh. Ở đây còn cái gì nữa?

- Còn nhiều thứ nữa, bà ạ. - Polina đã thấy hơi khó chịu.

- Cháu không biết đâu! Marfa! Chị cũng sẽ đi với tôi đây. - Bà hỏi chị quản đồ đạc của bà.

- Chị ấy đi làm gì, thưa cô. - Tướng quân lập tức xăng xái - Không cần phải thế đâu. Mà Potapych cũng không cần phải đến cung giải trí làm gì.

- Nói bậy! Vì chị ấy là đầy tớ mà bỏ ở nhà hay sao! Cũng là con người sống sờ sờ ra đấy, suốt một tuần vất vả trên đường, bây giờ cũng muốn đi xem. Nếu không đi với tôi thì còn đi với ai được? Đi một mình thì chị ấy không dám thò mũi ra đường rồi.

- Nhưng, bà ơi...

- Anh đi với tôi thì xấu hổ hay sao? Vậy thì ngồi nhà, không ai hỏi đến nữa. Thế mà cũng là tướng quân, làm thế thì tôi cũng làm bà tướng được. Mà anh theo đuôi tôi làm gì, chỉ tổ vướng víu? Mình tôi với anh Aleksei Ivanovich là xem được mọi chỗ...

Nhưng De-Grie khăng khăng yêu cầu mọi người đi theo và nói những lời ngọt ngào nhất về niềm vui được tháp tùng bà, vân vân.... Mọi người lên đường.

- Elle est tombée en enfance, - De-Grie nhắn lại với tướng quân - seule elle fera des bêtises [3]. - Sau đó tôi còn nghe thấy anh ta nói ra những ý đồ, và có thể thậm chí cả những hy vọng.

Đến cung giải trí còn nửa véc-xta nữa. Con đường xuyên qua hàng dẻ gai, đến vườn hoa nhỏ, vòng qua đấy là đến cung giải trí. Tướng quân đã yên lòng đôi chút, vì chuyến đi tuy có khá căng thẳng, song vẫn trang trọng và lịch sự. Không xảy ra điều gì đáng ngạc nhiên với sự kiện là trong khu nước khoáng xuất hiện một con bệnh yếu đuối, liệt chân. Nhưng rõ ràng tướng quân sợ cung giải trí: vì sao một người ốm đau, liệt chân, một bà lão, mà lại đến bàn rulet? Polina và m-lle Blanche đi hai bên xe đẩy. M-lle Blanche cười tươi, vui vẻ nhẹ nhàng, đôi lúc còn thân tình đùa cợt với bà nữa, cuối cùng thì khen bà hết lời. Phía bên này Polina phải trả lời bao nhiêu câu hỏi từng phút một của bà, chẳng hạn: ông nào vừa đi qua thế? Bà nào đi qua vậy? Thành phố có to không? Vườn cây có lớn không? Có những loại cây gì? Núi gì đây? Đại bàng có bay đến không? Mái nhà gì mà buồn cười thế này? Ngài Astley đi cạnh tôi, rỉ tai rằng ông chờ đợi có nhiều điều hay trong sáng nay. Potapych và Marfa đi đằng sau, bây giờ đi sau ghế bành. Potapych mặc áo đuôi tôm, thắt cà vạt trắng, nhưng đội mũ ống. Marfa bốn mươi tuổi, đôi má hồng hào, nhưng cũng chớm về già rồi. Chị đội mũ nấm, mặc áo hoa, đi đôi giày da dê kêu cọt kẹt. Bà già rất hay quay lại nói chuyện với họ. De-Grie và tướng quân thỉnh thoảng lùi lại nói gì với nhau rất sôi nổi, tướng quân tỏ ra buồn rầu, De-Grie nói năng quyết liệt. Có thể là anh động viên tướng quân, khuyên nhủ ông điều gì. Nhưng lúc trước bà già đã nói một câu tệ hại: “Tôi sẽ không cho anh tiền đâu”. Có thể đối với De-Grie câu ấy là không chắc chắn, song tướng quân thừa biết bà cô của mình. Tôi đã để ý thấy De-Grie và m-lle Blanch nháy mắt cho nhau. Công tước và nhà du lịch người Đức thì tôi nhìn thấy lúc ở cuối hàng dẻ gai: hai người lùi lại và biến đâu mất.

Chúng tôi đến cung giải trí một cách thắng lợi. Những người gác cổng và phục vụ cũng trang trọng như ở khách sạn. Tuy vậy, họ nhìn chúng tôi với vẻ ngạc nhiên. Đầu tiên bà già đòi đưa bà đi thăm các phòng, có nơi bà khen, có chỗ bà hoàn toàn thờ ơ, nhưng chỗ nào cũng hỏi. Cuối cùng đến các phòng chơi bạc. Anh bảo vệ đang đứng gác trước khuôn cửa đóng kín, bỗng hốt hoảng mở tung hai cánh.

Sự xuất hiện của bà già trong phòng rulet gây ấn tượng sâu sắc cho các khách chơi. Bám xung quanh các bàn rulet và ở phía cuối gian phòng, nơi đặt bàn chơi trente et quarante, có đến trăm rưởi hoặc hai trăm người chơi, đứng thành mấy dãy. Những người chen được vào sát bàn thường đứng ì trong đó, không chịu nhường chỗ cho đến khi nào thua cuộc mới ra, bởi vì người ta không cho phép vào đấy chỉ để xem và giữ chỗ vô ích. Mặc dù xung quanh bàn chơi đã kê đủ ghế ngồi, nhưng có rất ít khách chơi ngồi xuống, đặc biệt lúc đông người ra vào, vì khi đứng thì được đông người hơn, dễ tìm được chỗ chơi và đặt tiền. Dãy hai và dãy ba chen sát dãy một, chờ đợi và theo dõi dãy mình, nhưng vì sốt ruột, họ thường thò cánh tay qua cả dãy một để đặt tiền. Thậm chí người dãy ba cũng giở ngón chơi đó để đặt tiền, việc ấy chưa qua thì mười phút sau, thậm chí chỉ năm phút sau lại diễn ra “câu chuyện” tranh giành vị trí. Cảnh sát của cung giải trí khá mạnh. Đám đông không tránh khỏi chật chội, nhưng là để có lợi, nhưng đã có tám anh hồ lỳ ngồi quanh bàn chơi, căng mắt nhìn các khoản tiền đặt, họ cũng là người tính đếm, và khi xuất hiện tranh chấp thì họ chính là người giải quyết. Trong trường hợp bất đắc dĩ họ gọi cảnh sát, và sự việc sẽ kết thúc trong vòng một phút.

Cảnh sát được bố trí ngay trong phòng đó, mặc quần áo riêng, đứng lẫn trong đám đông người xem, nên không ai nhận ra họ. Họ để mắt đặc biệt đến bọn trộm cắp và bọn kỹ thuật, bọn này đặc biệt là rất đông trong các trò chơi rulet, do sự thuận lợi khác thường của nghề nghiệp. Thực sự là ở khắp các chỗ khác bọn trộm chỉ móc được ở túi hoặc nậy khóa, trường hợp không thành công thì phải kết thúc rất linh hoạt. Đằng này thật là đơn giản, chỉ cần đến gần bàn rulet, bắt đầu chơi, rồi bỗng nhiên đàng hoàng vơ tiền của người khác cho vào túi, nếu phải cãi nhau thì tên mặt dày ấy to mồm kêu gào rằng đó là tiền của chính hắn. Nếu hắn làm khéo léo và người xem nghi ngại thì tên trộm thường nhanh tay nhanh mắt gạt lấy được tiền, nếu đó là món tiền không lớn. Cũng có khi có trường hợp xấu nhất - khoản tiền ấy bị nhóm hồ lỳ hoặc người khác để ý từ trước. Nhưng nếu khoản tiền không đáng bao nhiêu thì chủ nhân của nó cũng không thèm nhận để khỏi tranh cãi vì ngại va chạm và bỏ đi. Song nếu vạch mặt được tên trộm thì vụ việc lại tiếp tục.

Tất cả những chuyện đó bà già đều quan sát từ xa với lòng hiếu kỳ ghê gớm. Bà rất thích việc lật được mặt tên trộm. Trò chơi trente et quarante bà không mấy quan tâm, mà bà thích trò rulet hơn, cũng như thích trò hòn bi lăn. Bây giờ bà thích được xem trò chơi gần mắt hơn. Tôi không hiểu chuyện xảy ra thế nào, nhưng những người hầu và một số người tất bật khác (chủ yếu là những người Ba Lan thua cuộc giao phó việc chơi cho những con bạc may mắn và cho những người nước ngoài) ngay lập tức, trong lúc chật chội như thế, vẫn tìm được và dẹp được chỗ rộng rãi cho bà ngay giữa chỗ chơi, cạnh anh hồ lỳ chính và đẩy được ghế của bà vào. Nhiều khách xem không chơi (chủ yếu là những người Anh và gia đình) lập tức bám sát vào bàn để ngó qua vai người chơi mà nhìn ngắm bà lão. Các anh hồ lỳ hy vọng rằng vị khách chơi xuất thần này sẽ hứa hẹn một điều bất thường. Bà già bảy mươi tuổi liệt chân mà lại muốn chơi, tất nhiên, là trường hợp hiếm hoi lắm. Tôi cũng chen vào cạnh bàn để đứng gần bà. Potapych và Marfa tụt lại đâu đó ngoài xa trong đám đông. Tướng quân, Polina, De-Grie và m-lle Blanche cũng đứng một bên trong đám người xem.

Đầu tiên bà già quan sát người chơi. Bà thì thào hỏi tôi những câu hỏi hắc búa và nhát gừng: ông này là ai? Cô kia là ai? Bà rất thích chàng trai đứng ở cuối bàn đang chơi một canh bạc lớn với hàng ngàn đồng và đã thu về, theo những lời xì xào xung quanh, tới bốn mươi ngàn franc, được tính thành vàng và ngân phiếu để bên cạnh. Anh ta người xanh xao, mắt rực sáng, đôi tay run rẩy, anh ta đặt tiền không cần tính toán, tay vơ đến đâu đặt vào đến đó, thế mà vẫn cứ thắng, cứ thắng, vơ tiền hết lần này đến lần khác. Xung quanh anh ta quân hầu đứng xúm xít, đẩy ghế vào cho anh ngồi, dẹp xa những người bâu quanh cho được rộng chỗ, khỏi vướng - những điều ấy được chờ đợi là sẽ có lời cám ơn nồng hậu. Những con bạc được món hời sẽ không ngần ngại chi thưởng. Bên cạnh anh chàng có một người Ba Lan đứng đó, đang cố gắng ôn tồn và liên tục rỉ tai anh ta, có lẽ là bày cho anh cách đặt tiền, khuyên bảo anh và hướng dẫn cuộc chơi, chắc hẳn cũng chờ đợi sau đó sẽ được tiền thưởng. Nhưng con bạc không mảy may nhìn sang anh, cứ tự ý đặt tiền mà vẫn vơ được tiền. Rõ ràng là anh lúng túng.

Bà già quan sát anh ta mấy phút, rồi cựa quậy và đẩy tay tôi:

- Bảo với anh ta, bảo anh ta là thôi đi, vơ tiền rồi đi ngay đi! Anh ấy sắp thua, sắp thua hết rồi. - Bà thở dốc vì xúc động và đập đập tay - Potapych đâu? Bảo Potapych đến chỗ anh ấy mau! Bảo đi, bảo đi! - Bà lại đẩy tay tôi - Potapych đâu rồi thế này? Sortez! Sortez! [4] - Bà gần như kêu to gọi chàng trai. - Tôi cúi đầu xuống bên bà, nói nhỏ nhưng rõ ràng rằng ở đây kêu to là không được, thậm chí nói chuyện hơi to cũng không cho, vì như thế là cản trở việc tính toán, và chúng ta có thể bị đuổi ra ngoài.

- Thật đáng tiếc! Anh chàng hỏng rồi, chính anh ta muốn... tôi không thể nhìn anh ta được, đảo ngược hết rồi. Đồ ngốc! - Nói rồi bà quay đi chỗ khác.

Phía nửa bàn chơi bên trái, trong số các con bạc có một thiếu phụ trẻ tuổi và bên cạnh có một chú lùn. Chú lùn ấy là ai, tôi không biết: một người trong họ hay chỉ là bà ấy mang theo cho oai. Bà này trước đây tôi đã có gặp, ngày nào bà cũng xuất hiện bên bàn chơi vào lúc một giờ trưa và ra về vào lúc hai giờ, ngày nào bà cũng chơi một tiếng đồng hồ. Mọi người đã quen và bà đến là có người kê ghế cho bà. Bà rút trong túi ra mấy đồng tiền vàng, mấy ngân phiếu hàng ngàn franc, dùng bút chì viết ra giấy những con số để tính toán, cố gắng tìm ra một hệ thống tổng hợp mọi thế may rủi, rồi lặng lẽ và lạnh lùng đặt cửa. Bà thường đặt những khoản tiền đáng kể. Hằng ngày bà thu về khoảng một, hai hoặc ba ngàn franc, không hơn, kiếm được rồi bà ra đi ngay. Bà già quan sát người khách này rất lâu.

- Cái bà này không thua, không bao giờ thua! Bà ấy ở đâu ra? Anh không biết sao? Bà ấy là người thế nào?

- Bà ấy người Pháp, hình như cũng ở vùng này. - Tôi nói nhỏ.

- Nhìn chim bay là biết trình độ. Đúng là móng sắc cánh rộng đây! Anh cho tôi biết cách chơi thế nào, nghĩa là đặt tiền ra sao?

Tôi đem hết sức nói cho bà nghe các gói đặt tiền thế nào, rouge et noir, pair et impair, manque et passe [5] và cuối cùng là những điều tế nhị trong các hệ thống số. Bà nghe chăm chú, ghi nhớ, hỏi đi hỏi lại, rồi học thuộc. Với mỗi hệ thông bà đã có thể đưa ra thí dụ, do đó bà hiểu được và nhớ được nhiều điều rất nhanh chóng và thoải mái. Bà thấy hài lòng lắm.

- Thế còn số zéro [6] là thế nào? Đây, cái anh chàng hồ lỳ tóc xoăn ấy, anh ta vừa hô “zéro” xong? Vì sao anh ta vơ hết, không để lại gì trên bàn? Cái đống tiền kia anh ta lấy hết rồi. Thế là sao vậy?

- Thưa bà, số zéro là số thắng của nhà cái. Nếu viên bi rơi vào số zéro thì tất cả các thứ tiền trên bàn đều thuộc về nhà cái, không cần tính toán gì cả. Tất nhiên, vẫn còn trận tái đâu, nhưng nhà cái không trả lại nữa.

- Vậy hả, thế là tôi không được gì?

- Không hẳn thế nếu trước đó bà đặt vào số zéro, mà số này xuất hiện thì bà được tính ba mươi lăm lần hơn lên.

- Anh nói sao, ba mươi lăm lần? Điều này có thường xảy ra không? Vì sao, cái bọn ngu ngốc ấy, lại không đặt?

- Lại có ba mươi sáu cơ hội ngược lại, thưa bà.

- Nói bậy! Potapych! Potapych! Anh chờ đây, tôi có tiền đây. - Túi bà đầy cứng tiền, bà rút trong đó ra một tờ friedrich vàng - Này! Đặt vào cửa zéro cho tôi!

- Bà ơi, con zero vừa mới được ăn. - Tôi bảo - Còn lâu nó mới trở lại. Bà đặt nhiều tiền thế, hãy chờ lát nữa đã.

- Anh nói dối, cứ đặt đi!

- Thưa bà, số này đến chiều chưa chắc đã có, bà đặt dưới một ngàn thôi, thường là như vậy.

- Nói bậy, nói bậy! Sợ chó sói thì đừng vào rừng! Thế nào? Thua rồi à? Đặt thêm nữa!

Đồng tiền vàng thứ hai bị thua, chúng tôi đặt thêm đồng thứ ba. Bà già ngồi không yên, bà chăm chăm dõi cặp mắt nóng bỏng vào viên bi nhảy tanh tách trên các khe hẹp của vòng bánh xe quay tít. Đồng thứ ba cũng bị thua - Bà già hết bình tĩnh, không ngồi yên được, thậm chí bà đấm tay xuống bàn khi anh hồ lỳ kêu to “trente xix” chứ không phải zézo mà bà mong đợi.

- Thế đấy! - Bà già nổi giận - Bao giờ thì cái số quái quỷ ấy mới xuất hiện? Ta không muốn sống mãi, nhưng phải sống đến số zézo! Cái hòn bi chết tiệt! Không ra cái gì cả! Aleksei Ivanovich! Anh đặt thêm hai đồng tiền vàng nữa! Đặt thế cho ra số zero, như thế này thì không được gì.

- Thưa bà!

- Đặt đi, đặt đi! Tiền không phải của anh.

Tôi đặt hai tờ friedrich vàng. Viên bi quay một hồi, cuối cùng nó bắt đầu nhảy nhót. Bà già nép người bám chặt tay tôi, rồi bỗng chốc nó dừng lại.

- Zero. - Anh hồ lỳ xướng to.

- Thấy chưa, thấy chưa! - Bà quay về phía tôi, mặt mày rực sáng và thỏa mãn - Tôi đã bảo, đã bảo anh mà! Chính thượng đế mách nước cho tôi đặt hai tờ tiền vàng đây! Bây giờ tôi được bao nhiêu đây? Họ trả bao nhiêu? Potapych, Marfa đâu rồi? Bọn gia nhân đi đâu hết cả thế này? Potapych, Potapych!

- Thưa bà, để sau đã, tôi nói nhỏ. - Potapych ở ngoài cửa, người ta không cho ông vào đây. Bà xem kìa, người ta trả bà đây, bà nhận đi! Bà được trả một bọc tiền nặng, gói giấy xanh với năm mươi tờ friedrich vàng và còn trả thêm hai mươi tờ friedrich vàng không gói trong giấy. Toàn bộ số tiền ấy tôi dùng chiếc cào nhỏ gom về cho bà.

- Faites le jeu, messieurs! Faites le jeu, messieurs! Rien ne va plus? [7] - Anh hồ lỳ xướng lên, mời mọi người đặt tiền và chuẩn bị cho quay.

- Lạy trời, chậm rồi đây, sắp quay rồi! Đặt đi, đặt đi! - Bà hối hả - Mau lên, chậm thế. - Bà ra sức cuống quít đẩy tôi.

- Đặt vào đâu, thưa bà?

- Zéro, zéro! Lại zéro! Đặt càng nhiều càng tốt! Chúng ta có tất cả bao nhiêu? Bảy mươi tờ. Không được tiếc, đặt mỗi lần hai mươi tờ đi.

- Bà nghĩ lại đi, bà ơi! Đôi khi phải tới hai mươi lần nó mới trở lại. Cháu xin bà. Bà sắp đặt hết tài sản rồi đây!

- Anh nói dối, nói dối! Đặt đi! Đấy, lại lảm nhảm! Tôi biết việc tôi làm. - Bà già quá say cuồng.

- Luật chơi quy định mỗi lần chỉ được đặt vào số zéro không quá mười hai friedrich vàng. Cháu đã đặt mười hai rồi.

- Sao lại không cho? Anh lại nói dối? Này anh, này anh! - Bà đẩy tay vào anh hồ lỳ lúc này đứng cạnh bà phía bên trái và chuẩn bị cho quay - Combien zéro? Douze? Douze? [8]

Tôi giải thích ngay câu hỏi bằng tiếng Pháp.

- Oui, madame [9] - Anh hồ lỳ dịu dàng khẳng định, - cũng như luật quy định là mỗi lần đặt không được quá bốn ngàn florin. - Anh ta giải thích thêm.

- Thôi, khỏi bàn. Đặt mười hai đi!

- Le jeu est fait! [10] - Anh hồ lỳ hô lên. Vòng quay chuyển động. Bi vào số ba mươi! Bà thua.

- Nữa, nữa, nữa! Đặt nữa! - Bà già kêu lên. Tôi nhún vai, không phản đối, đặt thêm mười hai tờ tiền vàng. Chiếc vòng quay hồi lâu. Bà run người theo dõi. “Chẳng lẽ bà thực sự nghĩ rằng số ‘zéro’ sẽ thắng lần nữa?”. Tôi nghĩ bụng, ngạc nhiên nhìn bà. Niềm tin quả quyết vào chiến thắng khiến mặt bà rạng rỡ, bà tin chắc rằng ngay bây giờ anh ta sẽ hô “zéro”. Viên bi rơi vào một ô.

- Zéro! - Anh hồ lỳ kêu lên.

- Thấy chưa! - Bà quay sang tôi với vẻ chiến thắng kinh khủng.

Tôi cũng đã là con bạc. Phút này đây tôi cảm nhận được niềm vui đó. Chân tay tôi run lên, đầu óc rung động. Tất nhiên, đây là trường hợp hy hữu, chơi mười lần mà có ba số zéro, nhưng ở đây cũng chẳng có gì đáng ngạc nhiên đặc biệt. Ngày hôm kia tôi đã là nhân chứng nhìn thấy ba lần liên tiếp ra số zero, có một người say sưa ghi chép ra giấy, đã dõng dạc công bố rằng ngày hôm qua, suốt ngày đêm số zero chỉ đến một lần.

Đối với bà già, người đã giành được phần thắng đáng kể, mọi người đều tỏ thái độ rất ngưỡng mộ và quan tâm đặc biệt. Bà đã thu được cả thảy bốn trăm hai mươi friedrich vàng. Có hai mươi friedrich bà nhận bằng vàng, phần còn lại là ngân phiếu.

Nhưng lần này bà không gọi Poyapych nữa, bà không quan tâm đến ông ta. Thậm chí bà không còn đẩy tay và tỏ ra run sợ. Có thể nói là bà chỉ run trong bụng. Toàn bộ con người bà đang tập trung tư tưởng và hướng đích cao độ.

- Anh Aleksei Ivanovich! Anh bảo mỗi lần chỉ được đặt bốn ngàn florin phải không? Này, anh cầm lấy, đặt tất cả bốn ngàn vào ô đỏ đi. - Bà quyết định.

Can ngăn bà là vô ích. Bánh xe lại quay.

- Rouge! - Anh hồ lỳ hô lên. Lại thắng bốn ngàn florin. Vị chi là tám ngàn. - Bốn ngàn đưa đây cho tôi, còn bốn ngàn lại đặt ô đỏ. - Bà hối hả.

- Rouge! - Một lần nữa anh hồ lỳ hô lớn.

- Tổng cộng là mười hai. Đưa cả đây cho tôi. Vàng thì cho vào túi này, còn ngân phiếu thì cất đi.

- Đủ rồi! Về thôi! Đẩy xe bà đi!

Chú thích:

[1] Nữ đại công tước (tiếng Pháp).

[2] Nữ tướng quân, nữ công tước Tarassevitcheva (tiếng Pháp).

[3] Bà sẽ gây bao điều xuẩn ngốc (tiếng Pháp).

[4] Đi đi! Đi đi! (tiếng Pháp).

[5] Đỏ và đen, chẵn và lẻ, thiếu và thừa (tiếng Pháp).

[6] Số không (tiếng Pháp).

[7] Xin các quý vị đặt nữa đi! Xin các quý vị đặt nữa đi! Không ai đặt nữa sao? (tiếng Pháp).

[8] Zéro bao nhiêu? Mười hai? Mười hai? (tiếng Pháp).

[9] Vâng, thưa bà (tiếng Pháp).

[10] Xong rồi (tiếng Pháp).