- 14 -

Con của ba,

Hôm qua ba có nói chuyện với một người bạn vừa mất đi người thân là bà ngoại của mình. Bạn làm ba nhớ đến khoảng thời gian ba cũng mất đi một người thân, là bà nội ba, tức bà cố của con.

Ngày còn nhỏ, do ông bà nội bận rộn công việc làm ăn, nên tuổi thơ ba gắn liền với cố. Cố không hiền cũng không dữ, có thể kiên nhẫn ngồi đút ba từng muỗng cơm, bế ba trên tay ra ruộng lúa gần nhà, chỉ vào con bò to ơi là to, doạ rằng nếu ba không ăn cơm cho ngoan thì con bò sẽ ăn hết. Ngày đầu tiên ba đi mẫu giáo, cố đứng ngồi không yên, sợ thằng cháu không quen trường quen lớp, rồi khóc, rồi la, rồi bỏ ăn mà ốm.

Cả đời cố nhuốm đầy cơ cực, lo cho chồng rồi cho con, đến lúc con lớn cũng chẳng chịu yên, phải chăm cháu nội từng chút dù thân già, tuổi cao. Ông nội kể, ngày cố còn trẻ, một mình đạp xe mười cây số, chở sau lưng bao gạo mấy chục ký thời bao cấp về nhà cho đám con. Chẳng may chiếc xe đổ ngang, bao gạo đè lên chân cố, vậy mà cố quên đau, chỉ lo bao gạo mà bục nát thì đàn con đói. Rồi bằng cái sức khoẻ phi thường của người làm mẹ, cố dựng xe, chạy tiếp đoạn đường về nhà, rồi thì khi mở chân ra mới thấy máu chảy thành dòng, vết thương nặng hơn những gì tưởng tượng.

Chân cố từ đó thành tật, cứ mỗi mùa gió, cố đau âm ỉ, có khi phải uống thuốc giảm đau đến lờn. Ông nội giục cố đi nhà thương khám bệnh, cố sợ, kêu lỡ mà nặng nằm viện rồi thì tốn nhiều tiền, lúc đó đào đâu ra nên cố cứ lần lữa uống thuốc, có ngày đau quá thì quay lưng, giấu chồng giấu con nuốt nước mắt cho qua cơn đau. Đến ngày nọ, cố ngất xỉu trên đường đi chở đồ, ông cố và ông nội chở được vô bệnh viện, người ta mới hoảng hồn vì chân cố từ giờ sẽ không còn đi lại được như xưa.

Từ đó mỗi chiều, cố nằm trên giường trong căn phòng hẹp, chỉ còn thở dài, lúc thì đọc sách, lúc thì may vá, có khi cố mua cuốn tập học sinh, ngày ngày cắm cúi viết trong đó những dòng thơ, hay trích vài đoạn bài hát nhạc Trịnh mà cố thích. Được vài năm như vậy, cố không chịu nằm yên nữa mà mua cặp nạng về chập chững tập bước đi lại. Ba nhớ hoài cái ngày ngồi nhìn cố tập đi, ông nội con chảy nước mắt, người ta nói người già như trẻ con, có ai ngờ đâu cố ngoài năm mươi lại bắt đầu tập đi như trẻ lên ba.

Rồi cố đi được, chập chững bước loanh quanh nhà, suốt mười mấy năm sau đó, ngày nào cũng loanh quanh lo mấy chuyện con con trong nhà, nhưng cố vui, bởi thấy mình giúp được con cháu chứ không vô dụng. Rồi lúc hơn bảy mươi, cố già yếu, chân cũng đau nhức đến mức không đi lại nhiều như xưa. Cố chỉ còn nằm yên trên giường, dong mắt ra nhìn mọi người tất bật mưu sinh, thứ duy nhất ba còn nhớ được, là mỗi chiều đi làm về, cố hay hỏi, “Con mới về hả, chiều rồi đã ăn uống gì chưa. Dạo này bây ốm quá.”

Cố mất năm ba hai tám, lúc đang ở công ty, ba nghe tin mà bần thần cả người, xin nghỉ gấp để chạy về gặp cố lần cuối. Cố nằm như ngủ, sau bao ngày đớn đau, ra đi như một sự giải thoát khỏi những thăng trầm đã chịu gần tám mươi năm. Lúc cố mất, bà dì ngồi chuẩn bị đồ để hoả táng, cầm mấy cái áo cố mặc lúc sinh thời để cắt từng hột nút, bà thím dặn, người chết là hết, không còn vướng bận gì chuyện trần gian, nên những thứ đem hoả táng cùng cũng không được còn gì vướng víu, thắt cột lại, không nên.

Ông nội con ngồi nhìn cảnh đó, buột miệng một câu, con người ta ai cũng vậy, một đời ganh ganh đua đua, tới khi chết rồi, tay buông thõng, có nắm được gì đâu, mà cả cái nút áo cũng còn bị cắt lại… thử hỏi, mệt mỏi tranh giành để làm chi.

Sự ra đi của cố, là điều làm cho ba thay đổi rất nhiều suy nghĩ trong cuộc đời. Ba nhớ ngày còn nhỏ, ba hay ôm cố vào lòng nói rằng con yêu bà lắm… nhưng rồi mỗi lúc một lớn hơn, lời yêu thương nói với gia đình không hiểu sao lại khó khăn đến vậy. Chúng ta thường rất dễ dàng để nói yêu thương một ai đó không cùng huyết thống. Có thể nói yêu một người xa lạ, có thể nói yêu một ca sĩ, một diễn viên… nhưng lại rất ít khi có thể nói rằng con yêu ba mẹ, con yêu ông bà. Nếu thật sự khó khăn để nói ra, tiếng yêu thương dành cho người thân còn có nhiều cách khác để thể hiện.

Đó là một cái ôm, một cú điện thoại hỏi thăm, một dòng tin nhắn, một lời nhắc ba ơi, bớt hút thuốc đi, dạo này con thấy ba ho nhiều hơn trước, mẹ ơi, nhớ mặc thêm cái áo, trời trở lạnh mất rồi… những thứ đó đều là tình yêu con ạ.

Khi con trưởng thành, hãy tập thói quen mỗi ngày trước khi bước ra khỏi cửa, hãy nói rằng con yêu ba mẹ, vì đời rộng và dài, có ai biết chắc hôm đó chúng ta phải đối mặt với những gì đâu con. Đừng để như ba, tiếc mãi một lời cùng bà cố, đến nỗi nhiều năm sau khi về căn nhà cũ, vẫn còn cảm thấy như cố đang nằm trên giường, hỏi rằng đi làm về có đói bụng hay không…

Con ngủ đi con, đớn đau ngoài kia mình ba chịu được rồi.