- VI -

VỀ ĐẾN nhà, tôi thấy công chúa đương ngồi vá tấm áo rách của tôi. Tôi rón rén đi lại bên nàng không cho nàng biết ; tôi đặt cái phong bì trước mặt nàng, và không nói gì hết, Nàng ngừng kim nhìn tôi, tỏ vẻ ngạc nhiên như không thể hiểu được cái cử chỉ của tôi. Nàng cầm phong bì lên, rồi lại để xuống và ngại ngùng... Tôi mới nói : - Không, mình cứ mở ra... Nàng vẫn rụt dè : - Những gì ở trong này ? - Thì chính tôi cũng không biết... - Mình cũng không biết ? Nàng lại nhìn tôi với đôi mắt tròn xoe. Tôi cười và nói : - Quà tôi tặng mình đó, mình cử mở ra đi. Lần này thì nàng bạo dạn hơn, nàng xé vội một mép phong bì. Một miếng quế nhỏ văng ra. Và với miểng quế, năm cái giấy 100$00... Tôi thấy nàng ngơ ngác như chưa tỉnh khỏi một giấc mộng, nàng không dè có một sự kỳ lạ như thế. Tôi thì tôi đã đoán trước được món tiền, nên tôi vẫn điềm nhiên như thường. Nàng cảm động quá và hai môi nàng mấp máy mà không để rơi được một tiếng nào. Nàng chỉ nhìn tôi, vẫn lại nhìn tôi như một kẻ điên cuồng, nàng chạy lại ôm vít lấy tôi, và như thế trong một lúc lâu... Khi tôi đẩy nhẹ nàng ra, thì trên khóe mắt nàng long lanh đôi giọt lệ. Nàng khóc vì sung sướng. Người ta nói xấu tiền bạc, đó đã thành một cái thói quen vô ý thức. Nhưng tiền bạc thật ra không đáng cho người ta nói xấu như thế. Nó có thể cho người ta một thứ vui sướng cao khiết nhất của đời người.

NGÀY HÔM ấy chúng tôi dọn tới một cái nhà khác ở một phố lớn, rộng rãi hơn, cao ráo hơn, và chúng tôi đã bài trí một cách trang hoàng. Bấy giờ mới là bắt đầu đường bệ sống trong ánh sáng, có thể tiếp đón bất kỳ ai, và không phải lẩn lút, trốn tránh, ẩn giấu như trước nữa. Riêng tôi, tôi tin một cách chắc chắn rằng cơ hội tốt đã tới cho tôi, để phô trương với thế gian. Xin thú thật tôi không phải là hạng người quân-tử - như cây lan ở trong bóng tối - sống một cách thanh cao mà hờ hững với thiên hạ. Không, tôi phải có cái can đảm trở nên ‘‘tôi’’ , nghĩa là tôi thế nào, tôi phải phơi ra như thế ấy. Mà tôi là người thế nào ? Là một người rất thích tiền bạc, nếu không hơn, cũng là ngang với mọi sự ở đời, vì tôi tin rằng tiền bạc là một sức mạnh ghê gớm, nó có thể đổi đen ra trắng và trắng ra đen. Sự kinh nghiệm đã dạy tôi rằng: phải có tiền trước đã, và nhân nghĩa sẽ chạy theo tiền, cũng như cái ‘‘đạo’’ chạy theo sắc đẹp. Cho nên, khi cơ hội đã đến, tôi phải chạy ra tnrớc cơ hội, nắm lấy cơ hội, đạp lên trên cơ hội, và giơ cao ngọn cờ chiến thắng. Cái cơ hội của tôi chỉ là một miếng quế nhỏ, một sự ‘‘khởi’’ đáng sợ. Nhưng những kẻ đại phú ở trên đời đều khởi đầu một cách đáng sợ như thế cả. Thoạt tiên, công chúa có ý hãm bớt cái hăng hái của tôi. Nhưng tôi là một người có máu khách trú ở trong mình, tôi hiểu thế nào là một cơ hội tốt. Quả từ khi tôi dọn đến cái nhà sang trọng ấy, mọi việc đều đến đúng như những lời dự ước. Một hôm chú Xường thuyền Lợi muốn tạ ơn tôi, có thết tiệc tôi tại nhà chú. Trong bữa tiệc ấy có gần trăm người mà phần nhiều là những vị đại thương ở hai châu thành Sàigòn và Chợ lớn ; mọi người vừa ngồi lại, thì chú Xường thuyền Lợi đứng lên giới thiệu với mọi người : - Đây là bà Liên Hưng một vị công chúa Việt-nam và đây là ông Liên Hưng, một người đồng bang của chúng ta, và riêng về phần tôi, là một vị ân nhân : ông đã cứu sống mẹ tôi, với một miếng quế thần hiệu của ông mang từ ngoài Quảng vô đây. Lời giới thiệu của chú Xường thuyền Lợi thật đã đưa lại cho tôi hàng muôn vạn bạc. Chỉ nghe ông nói mấy câu ấy, tôi cũng đủ hiểu vì sao ông đã trở nên một bực triệu phú. Tôi thấy số tiền 500$00 ông biếu tôi, không đáng giá gì bên mấy lời giới thiệu đó. Quả vậy, từ đấy, nhà tôi ngày nào cũng có một vài chiếc xe hòm đỗ. Những người ấy đến tôi chỉ để mua lại một ít quế mà chúng tôi đã mang vào. Một miếng quế tôi tính ra chỉ đáng giá có hai hào bạc, mà nay để lại cho người ta với cái giá ít nhất là 100$00 không một người nào chê đắt cả, và trái lại người ta mua được quế tự tay một bà công chúa là một điều vinh diệu..Rồi dần dần khắp cả Sàigòn, vì có một miếng quế của tôi, mà nói đến công chúa. có nhiều tờ báo Quốc văn, in hình công chúa lên, và là một nhịp tốt cho họ nhắc đến sự nghiệp và thàn thế của đức vua cha hiện đương sống âm thầm ở một nơi hoang đảo. Và như thế, cũng chỉ lợi cho việc buôn bán của tôi mà thôi. Một tháng, bấy giờ tôi bán được ngót vạn bạc quế. Nhưng quế tôi thực có tốt không, thì chính tôi cũng không được biết. Tốt hay xấu là do lòng tin của người dùng. Và nếu họ còn tin tôi, thì quế tôi cũng còn hay vậy... Chỉ trong khoảng hơn năm trời, chúng tôi đã giàu đến mấy mươi vạn. Nhưng tiền bạc trở lại, thì cũng trở lại những bữa tiệc, vâng, vẫn những bữa tiệc.. . nhưng những bữa tiệc ấy cũng khó làm suy sụp được cái địa vị đã vững chãi của chúng tôi lúc bấy giờ... Một ngày, tiền bạc lại vào thêm... Tất cả những cái hào nhoáng, cái sang trọng, cái rực rỡ của Sàigòn đều có ở trong nhà tôi. Hơn thế nữa, tất cả thú vật chất cao quí của Âu Mỹ, tôi đều có. Tôi còn thiếu gì nữa đâu, để mà sung sướng? Cái mộng của công chúa là một cái V8...(bấy giờ chưa có 202) ; cái mộng ấy, chúng tôi đã bắt được rồi. Nhưng than ôi ! Cái tuyệt đích của hạnh phúc nó cứ lùi mãi ở trước mắt tôi... Hết mộng này, đến mộng khác, chúng tôi dầu có sống trọn trăm năm, chúng tôi cũng không sao bắt được hết mộng. Có kẻ ngông cuồng nào trong một buổi mai, bắt hết bướm trong vườn? Than ôi ! kẻ ngông cuồng ấy lại là nàng công chúa thân yêu của tôi. Sau cái thú tiệc tùng, ca hát, đến cái thú thuốc phiện. Và sau thuốc phiện, đến cocaïne. Và sau cocaïne, nàng quay về với một cái thú rất tâm thường của con người ta: bóc lột nhau bằng quân bài lá bạc... Cái mê say ấy của nàng đã giết tôi. Và sự bạn bè đi lại, từ nay không còn có lựa chọn nữa. Trên thềm nhà tôi, đã in dấu chân của bọn côn đồ, bọn du thủ du thực chỉ sống về cái nghề cám dỗ người ta vào những cuộc đỏ đen. Tôi bình sinh là người rất trọng những sự mê say của người đời... Huống hồ là trước cái mê say của công chúa, tôi còn nỡ nào cấm ngăn. Dầu phải sạch cửa sạch nhà mà được chiều công chúa, tôi cũng vui lòng kia mà. Tình yêu của tôi chỉ cầu có thể : thỏa mãn bao nhiêu sự ham muốn của công chúa. Lúc đầu, thì tôi hơi khó chịu, nhưng tôi cũng quen dần, dẫu tôi cũng không bao giờ đánh, mà tôi cũng đi theo công chúa, ngồi xem công chúa đánh. Trong những thứ đổ bác mà nàng thích chơi nhứt là bài Chược, mà nàng chơi to lắm, một ‘‘thôi’’ có khi đến 5, 7 trăm đồng, và lúc đứng dậy có thể được thua đến mấy vạn bạc. Nàng chơi ‘‘ sa đà’’ quá bỏ cả ăn uống, có khi tôi đói xỉu đi nằm hàng giờ đồng hồ ở bên cạnh nàng, mà không dám biểu nàng thôi, vì nàng đã thua lỡ... Bao nniêu phiền muộn tôi đều nén ở lòng, và không bao giờ phàn nàn. Trái lại, mỗi khi nàng xin phép tôi đi đánh, tôi đưa tiền cho nàng một cách rất dễ dàng và rất vui vẻ... Nhưng tôi nghĩ bụng : sợ rằng cái vui vẻ ấy một ngày kia không còn có nữa vì lẽ rằng nàng đã thua nhiều quá. Tôi là một người biết khinh tiền bạc, nhưng nhiều khi tôi cũng biết trọng nó, và đặt nó lên ở cái giá trị mà nó đáng có. Một hôm sau, một hồi tính toán, tôi thấy rằng tiền ra đã quá 10 lần tiền vào, và tất cả gia tài của chúng tôi chỉ còn đâu được 5 nghìn bạc. Tôi nói cho công chúa hay, nhưng nàng vẫn thản nhiên như không, cười bảo tôi : - Trời sinh voi, sinh cỏ. Rồi nàng ngâm cho tôi nghe một câu thơ cổ: ...Của tạo hóa không rồi lại có... Lúc sạch không, cũng lọ đeo phiền.., Tôi không biết hai câu thơ nhạt nhẽo, và vô nghĩa ấy của một thi sĩ chết đói nào, làm ra để cho nàng có thể vin vào, mà tự xá tội cho mình. Rồi nàng lại nằng nặc đòi tiền đi đánh ; nàng ngây thơ như một đứa trẻ con khiến tôi không thể nào cương quyết với nàng được. Nhưng mỗi khi tôi đưa tiền cho nàng, là lòng tôi như thắt lại, vì tôi biết rằng tiền ấy sẽ từ biệt tôi mà không bao giờ trở lại...Từ đấy, nàng rủ tôi đi, tôi không cùng theo nàng nữa. Tôi phải thành thực mà nhận rằng : trong thời kỳ này tôi đã bắt đầu phiền muộn. Trong lúc nàng đi đánh, thì tôi cũng tới tiệm để uống rượu, say khướt mới chịu về.