Chương 6

Mùa đông đã gần tàn, tháng 11 qua vội vã, rồi tháng 12, tháng mà dân Huế gọi là tháng chạp, trời lạnh như cắt da xẻ thịt . Trên những cây trơ trụi đã bắt đầu trổ những búp non nhỏ, không bao lâu nữa những ngọn lá sẽ nhú ra từ đó, xanh tươi, non nớt khi những giọt mưa bắt đầu nhẹ hơn biết ve vuốt chúng . Vồn vã nhất phải nói tới cây sầu đông, mới giữa mùa đông trơ trụi, buồn thảm biết bao, nó chỉ còn có cành khô giơ mãi lên trời, vậy mà chớp mắt, trên cành khô đã đầy lá non và những búp hoa tròn chắc, chỉ đợi có 1 chút gió, 1 chút nắng lạ là nở bung, tươi tắn . Trong vườn tôi, cây cối cũng như trở mình bắt đầu chuẩn bị . Những cành khô đã thôi gãy, gượng được để chờ phục sức, nhưng trong gia đình tôi, dì Tường héo úa, tàn tạ trông thấy . Mùa đông đã kéo dài dời dì và dì không gượng lại được nữa . Theo sự sắp xếp của em thì đám cưới chị Thảo xong là đám cưới dì Tường sau đó khoảng nửa tháng . Đám cưới dì Tường xong là nhận cau giầu người ta đi dạm hỏi tôi . Tuy vậy tôi không lo lắng gì hết, vì tôi còn đợi sự chống trả của dì Tường để nương theo đà đó mà cản trở phần tôi . Nhưng dì Tườn có vẻ bất lực quá . Hầu như đêm nào dì cũng khóc . Cái ông rễ già tên Thẩm làm việc ở toà án đã bắt đầu đội mưa tới thăm viếng . Thỉnh thoảng hắn cũng đem quà cáp cho phải lễ, nhưng tôi đoán tướng ông rẻ già thấy ông ta là một kẻ bần tiện . Chỉ nhìn cái mũi như mỏ chim heo, hai mắt sâu hoắm và đôi môi thâm, tôi không có một chút cảm tình nào . Mẹ tôi như vui hơn, bà đã thấy rõ tài bà sắp xếp được công việc gia đình . Đôi khi bà nhìn tôi nói đùa: Này con Dung tập chào dượng đi cho quen con . Dượng là tiếng chỉ người chồng của dì Tường . Nhưng tôi không tin dì Tường sẽ làm vợ hắn, mặc dù hắn đã làm đám hỏi . Chú Đặng vẫn chưa bị gửi đi vì sự chống đối của ba tôi có vẻ mãnh liệt quá . Hơn nữa chú Đặng điện loạn nặng hơn, chú gầy đét bỏ ăn uống, người đi không vững, và chú nằm bẹp trong căn nhà đằng sau vườn suốt ngày . Tôi không được phép mang cơm ra cho chú nữa, chỉ có ba tôi, ông chịu thương chịu khó dỗ dành, đem cơm nước vô cho chú Đặng . Ở nhà đã thế, ở trường tôi mất Cẩm Lệ . Cẩm Lệ đã bỏ trường, theo gia đình đi Saigòn sớm hơn dự tính . Hôm nó đi, ba đứa có đi chơi với nhau một buổi, ba đứa đội mưa gió, rủ nhau lên chùa Linh Mụ ngồi nhìn xuống mặt sông Hương . Không thấy gì ngoài mùa mưa trắng xóa và hai bên bờ nước dâng cao, cây cối như không còn chút màu mè nào đáng chú ý nữa . Cả ba đứa đều khóc và mỗi đứa tặng nhau một chiếc hình . Sau đó ba đứa về phố kéo vào tiệm chụp chung một tấm ảnh, chụp xong Đỗ Quyên hoảng kêu lên rằng chụp ba đứa sẽ xui, thể nào cũng có đứa chết, có đứa xa nhau . Cẩm Lệ buồn rầu nói rằng: Không chụp chung thì tao cũng đã phải xa tụi bây . Đừng có mê tín . Tuy nói vậy nhưng cả ba đứa đều nhớ tới lời đoán của cô Ròn hôm nào, cả ba đều se sắt lo lắng . Hôm Cẩm Lệ đi không có đứa nào đi đưa vì giờ đi xa xuống Phú Bài đúng vào giữa giờ học . Đỗ Quyên bấm tay tôi thì thầm: Giờ ni con Lệ lên máy bay . Tự nhiên tôi thấy Lệ may mắn hơn chúng tôi, chúng tôi còn bị giam lại ở thành phố này bao lâu nữa, e suốt đời cũng có . Tôi tướng tôi sẽ sống yên lành được trong khoảng thời gian mùa đông còn lại và khi mùa xuân tới, cuộc đời tôi sẽ thay đổi vì Vịnh về . Chúng tôi sẽ gặp nhau, điều gì xảy ra tôi không cần nghĩ tới, chỉ có điều được gặp chính Vịnh, được nhìn thấy khuôn mặt chàng, chừng đó, trái tim tôi cũng đã nở lớn những hân hoan . Nhưng tôi đã nói, gia đình tôi không bao giờ được yên lặng, sau tấm bình phong là một cuộc đời náo loạn, cuộc đời của mỗi người trong gia đình ưa sự xào xáo , va nhau, đụng nhau tóe lửa . Dì Tường chưa tính được kế nào để thoát thân thì chú Đặng bỏ đi . Chú đã tìm được sự bình yên sau một cái chết náo loạn, đau đớn . Chú lên cơn điên nặng hơn, và một buổi tối chú hò hét, chửi rủa cho tới lúc kiệt lực, chú nằm xuống không nhúc nhích được . Tưởng như thế, chú sẽ được yên ổn nhắm mắt qua đời, nhưng số chú không được hưởng như thế . Chú kéo dài thân xác nửa sống nửa chết hơn một tuần lễ . Khi mê chú nằm im nhưng khi tỉnh chú la hét, vặn mình vặn mẩy . Chiếc giường chú nằm toàn cứt với nước đái, không ai dám tới gần, cũng không ai dám thay áo quần cho chú . Dì Tường muốn tình nguyện săn sóc chú cũng không được, bởi chú rất dữ, ai tới gần là chú cắn, chú cào . Hôm chú chết, cả nhà đều đứng ngoài cửa phòng chú, cánh cửa khép hờ, mưa bên ngoài hắt ướt mặt mũi từng người đứng chờ đợi một cái chết . Dì Tường bấu chặt tay vào vai tôi, còn chị Thảo chỉ một lát chị bỏ vô nhà vì chị không chịu được mùi hôi thối bên trong xông ra . Trước khi chết, chú Đặng oằn oại vật vã, rồi bỗng chú rất tỉnh táo, chú gọi tên từng người, không có tên mẹ tôi, và trước khi tắt nghỉ hẳn, chú gọi dì Tường bằng: Em Tường, có lẽ lúc đó là phút chú được trở lại sự sáng suốt sau mấy chục năm mất trí nhớ . Tiếng kêu em Tường dứt thì chú Đặng cũng nằm thẳng cẳng luôn . Dì Tường gục đầu vào vai tôi khóc, ba tôi cũng khóc, anh Toan quay mặt đi . Nhưng mẹ tôi, khuôn mặt vẫn lạnh tanh như đồng, lại sắp xếp công việc : - Thôi rứa là yên rồi . Ba nó đi gọi người tới lo đi chơ . Còn tụi bay đi vô nhà hết . Ở đây rồi nhiễm bịnh mà chết hết chừ . Mặc mẹ tôi sắp xếp, ba tôi đẩy cánh cửa, ngọn điện trong căn phòng vẫn được bật sáng từ trước soi rõ khuôn mặt của chú Đặng, khuôn mặt chỉ còn xương với da . Dì Tường cũng chạy ùa vào . Tôi dứng yên ở cửa, mẹ tôi bụm miệng bỏ đi vào nhà . Anh Toan bảo tôi vô nhà đi rồi anh phụ với dì Tường, với ba tôi lo tu dọn chỗ cho chú Đặng . Tôi muốn nhìn khuôn mặt chú lần cuối, nhưng tôi không đủ can đảm tới gần, tội nghiệp dì Tường, ở ngoài cửa, tôi thấy dì đang cầm bàn tay chú Đặng vuốt ve . Tôi muốn nhìn thấy khuôn mặt dì Tường lúc đó, tôi muốn khuôn mặt dì Tường đừng có giọt lệ nào, giọt lệ đau thương đến mấy đi nữa trong giờ phút này cũng mất hết ý nghĩa . Tôi muốn dì có khuôn mặt lạnh như sáp . Lâu lắm tôi mới có can đảm để tiến vào bên trong căn nhà nhỏ, nơi chú Đặng đã sống 1 mình bao nhiêu năm . Nhưng ba tôi đã đẩy tôi ra, và tiếng mẹ tôi gọi réo tên tôi từ nhà lớn vọng ra: Dung ơi, vô biểu coi . Con Dung mô rồi . Tôi đi vào nhà . Trong nhà như 1 cảnh tượng nào khác, như không dính dấp gì tới căn nhà nhỏ sau vườn . Căn nhà nhỏ của 1 người hàng xóm nào . không hề có chút bà con máu mủ . Chị Thảo đang ngồi tỉnh bơ nói chuyện với anh Vĩnh Đương, mẹ tôi đang mở tủ soạn áo dài, bà muốn đi đâu đó . Con ở lấp ló ở cửa ngách thông ra bếp . Mẹ tôi quay lại thấy tôi, giọng bà thản nhiên như không: - Ba mi làm chi ngoài nớ? - Dạ không làm chi hết . - Hừ, thương dữ, nó chết đỡ cho nó, sống mà như rứa thà chết còn hơn. Kêu ba mi vô đây . Anh Vĩnh Đương đang nói chuyện với chị Thảo lắng tai nghe rồi hỏi : - Thảo, ai chết rứa? - Chú Đặng, mới chết tức thì đây nì . Khuôn mặt chị Thảo không có lấy 1 chút xúc động . Anh Đương hỏi tiếp: - Chết ở đây? Rồi anh nhìn quanh . Chị Thảo nói: - Ngoài chòi riêng của chú, ngoài vườn, phía sau xa đó anh . Chú điên quá, sống thêm tội . Chị Thảo đã là một mẹ tôi thứ hai rồi . Tính nết chị đã giống bà như hệt vì chị sắp làm vợ, làm mẹ, sắp trở thành một người đàn bà Huế, sắp nhốt vào trong thành kiến cổ hủ . Đáng đời cho chị và đáng đời cho anh Vĩnh Đương . Thấy tôi còn đứng tần ngần, mẹ tôi giục: - Đi gọi ba mi vô đây tau bàn chuyện đưa đám chơ để thúi ra đó há . Tôi vẫy con ở : - Mi ra gọi ông vô giùm tau một chút . Con ở chạy đi . Tôi bỏ vào phòng nằm . Tôi đóng chặt cánh cứa mở ra sau vườn . Tôi không muốn nghĩ gì hết, muốn thấy gì hết . Nhưng hình ảnh chú Đặng như bám chặt trong mắt tôi, trong đầu tôi . tôi thương chú quá trời . Chú chết rồi, ngày tháng điên khùng của chú đã tàn lụi . Chúc mừng cho chú . Nhưng tôi chúc mừng cho chú bằng những giọt lệ không ngừng chảy . Tôi khóc vùi . Tôi nằm nghiêng khóc, vùi mặt vào gối khóc . Chú Đặng chết, đồng ý chú chết là 1 sự giải thoát nhưng từ nay, mất chú trên cõi đời này, tôi không bao giờ còn nhìn được mặt chú nữa, không nghe tiếng cười, không nghe tiếng nói, không nhìn thấy mắt chú ngơ ngác . Chú sẽ nằm dưới đất, cỏ sẽ mọc, mưa sẽ thấm và chú sẽ mục . Chừng đó thôi, tôi không cầm được xót thương và không ngừng được nước mắt . Nhưng rồi tôi không nằm yên được, trong nhà chị Thảo đã như người dưng, chị sắp làm con nhà người khác . Mọi công chuyện tôi phải lo . Lát sau, khi ba tôi vào, hai ông bà bàn chuyện đám ma . Mẹ tôi không cho làm đám ma trong nhà mà đám ma phải làm tại căn nhà sau vườn của chú . Sống một mái nhà, thác một nấm mồ . Mẹ tôi nói thế . Chú đã sống trong căn nhà đó, căn nhà đó là của riêng của chú . Ba tôi đã đến lúc chán nản tột độ, không còn có một ý kiến gì, mặc mẹ tôi muốn tính sao cũng được . Anh Toan được cắt cử đi kêu người dội rửa sạch sẽ căn nhà sau vườn . Tôi lo đi mời bà con . Bà con của ba tôi, lâu nay không ưa tính nết mẹ tôi, chỉ đến lèo lèo có mấy người . Với lại mùa đông mưa gió ướt át, họ cũng ngại . Bên nhà anh Vĩnh Đương giữ đúng lễ mang đồ phúng điếu sang, nhưng anh Vĩnh Đương vô tích sự. Trong suốt hai ngày lo việc đình đám, càng có thêm thì giờ cho anh và chị Thảo thân mật trò chuyện. Ba tôi muốn bọn tôi để cho chú Đặng mỗi đứa một băng tang nhỏ nơi tay áo nhưng mẹ tôi không chịu . Bà lấy cớ rằng, anh Toan chỉ để tang cho ba tôi, còn tôi là con gái, không nên để tang . Chị Thảo sắp về nhà chồng. Dì Tường cũng không được để tang vì dì là con gái . Cuối cùng chỉ có ba tôi để cho chú Đặng một băng tang nhỏ nơi túi áo chứ mẹ tôi không cho để tang lớn nơi tay áo . Dì Tường trong suốt mấy ngày lo đám ma chú Đặng không nói một lời nào . Mặt dì lầm lầm lì lì . Tôi cũng không thấy dì khóc nữa . Nhưng dì hay quay lưng giấu mặt mọi người . Với lại dì cũng bận rộn suốt ngày lo việc cơm nước cho khách khứa . Lúc rảnh và vắng khách, ở nơi căn lều của chú Đặng luôn luôn vắng khách, quan tài của chú nằm lạnh lẽo với mấy vòng hoa và những ngọn bạch lạp trắng . Ít ai viếng quan tài chú, khách chỉ tới thăm viếng và uống nước ở trong nhà . Dì Tường ra tới đó, đứng lặng bên quan tài hoặc đưa tay sờ lên nắp quan tài . Những lúc nhìn thấy dì lúc đó, tôi lại muốn dì ứa một giọt nước mắt dù là giọt nước mắt vô nghĩa . Có lần tôi lẽo đẽo theo dì ra căn lều, đến đứng bên dì, quay lại thấy tôi, dì cúi đầu: - Dung ra đây mần chi . Đi vô đi . - Dì Tường . Tôi muốn nói tội nghiệp chú Đặng quá, nhưng thấy câu đó sẽ lạc lõng, vô duyên, tôi ngừng lại . Dì Tường cúi xuống bên tôi: - Vậy mà chú Đặng chết được đó Dung . Tôi mở lớn mắt nhìn dì . Câu nói của dì làm tôi hiểu ra hai ba nghĩa . Chú Đặng chết được đó Dung . Cái chết này đối với dì Tường coi như là một sự giải thoát, hay đó là lời trách móc . Tôi cầm tay dì. - Cháu biết dì buồn lắm . - Không, dì không buồn mà cũng không vui . Dì khóc đi dì . Tôi sợ giọng nói lạnh như giá băng của dì . Căn nhà lạnh lẽo, chiếc quan tài vẫn nằm cô đơn và dì Tường đứng vịn tay vào đó, khuôn mặt như chìm đắm trong màn khói hương . Tôi muốn biết dì nghĩ gì trong chiếc đầu, sau chiếc trán bằng phẳng kia . Nhưng dì chỉ nói dì không buồn không vui . Nếu cảnh này còn tiếp diễn trong vài ba hôm nữa, tôi sợ e có điều gì không hay xảy ra cho dì Tường . May mắn thay, sáng hôm sau là đưa đám chú Đặng . Trời vẫn không ngớt một hột mưa . Đám tang đi buồn tẻ, lơ thơ vài người . Chỉ có ba tôi, vài người bà con, tôi, anh Toan và dì Tường . Mẹ tôi với chị Thảo ở nhà . Hai người đàn bà đó đã đứng ra một phe, và họ luôn luôn ở về phe thắng thế . Dì Tường đã không giữ được sự lạnh lùng câm nín . Mãi khi những nấm đất vội vã quăng xuống lòng huyệt lõm bõm nước, phía trên quan tài, bảy tám người đàn ông đứng giẫm ở trên cho quan tài khỏi nổi lềnh bềnh, dì Tường bật khóc nức nở . Dì kêu: Anh Đặng, anh Đặng ơi . Ba tôi cũng bật khóc, anh Toan quay mặt đi, còn tôi, tôi ôm lấy vai dì Tường, khóc theo nhịp rung của đôi vai dì . Đau buồn đến mấy đi nữa, cũng đến lúc chúng tôi phải ra về, chú Đặng nằm dưới nấm mộ còn mới tinh và mưa tưới không ngừng lên nấm đất mới đắp . Trước khi lên chiếc xe buýt nhỏ ra về, ba tôi quay nhìn lại nấm mộ, tức tưởi nói với dì Tường: - Còn thằng Đặng mô nữa Tường ơi . Dì Tường kêu: - Trời ơi là trời . Chỉ có thế, tất cả đều lên xe đưa về thành phố . Về tới nhà, ngôi nhà bỗng khác lạ hẳn, tất cả vẻ tang chế đã biến mất . Mẹ tôi đã cho dỡ ra hết những dấu vết đưa ma, và nơi chiếc bàn giữa nhà, anh Đương với chị Thảo đang ngồi trò chuyện . Dì Tường lầm lũi đi xuống bếp . Ba tôi bỏ ra căn phòng nhỏ có tủ sách . Còn tôi, tôi được chị Thảo vẫy lại: - Chôn rồi há ? - Dạ - Có chi lạ không? - Dạ không. - Dì Tường khóc dữ không? Tôi làm thinh, chị Thảo nhìn tôi: - Chắc Dung khóc dữ lắm há . Mắt đỏ kè nơi tề . Chị quay sang anh Đương: - Con Dung hắn thương chú nớ lắm . Hắn chịu khó chăm sóc chú . Thảo chịu, thấy chú điên Thảo sợ bất chết . Thôi để mai mốt bớt mưa anh đưa Thảo lên viếng mộ chú nghe anh . Anh Đương gật đầu . Tôi đã muốn đi vào nhà, chị Thảo còn hỏi tiếp: - Trên đó mưa nhiều không? Chắc đất nhớp lắm . - Dạ mưa nhiều . - À Dung nì, mạ nói Dung nhắc dì Tường với ba quơ hết quần áo của chú đốt đi . Với đập cái nhà đằng sau . Mạ nói vì trời mưa chơ trời nắng mạ đốt cái nhà đó đi rồi . Tôi thảng thốt kêu: - Ơ, răng mà đốt đi . - Chơ để mần chi ? - Dù răng cũng là một kỷ niệm của chú . Chị Thao nói với anh Đương: - Anh coi, con nhỏ lãng mạn ghê đi, chú chi cũng kỷ niệm . Chú chết rồi, coi như chú đi luôn, để làm gì thêm nhắc nhở. Trong gia đình này nhiều người không muốn nhớ chú . Họ dối lòng quá . Rõ ràng chú có mặt nơi đây, chú vừa mới ra đi, chú có máu mủ với mọi người trong nhà này . Quên làm sao được, tôi hằn học: - Tại chị không thương chú thì nói rứa, chơ em, em thương chú Đặng . - Dung thương thì kệ Dung chớ . Chị có giành của Dung mô . Thôi đi tìm dì Tường nói dì dọn đốt ba cái đồ của chú ấy đi . Để lại coi dễ sợ lắm . Tôi lặng lẽ bỏ vô nhà thay quần áo rồi đi kiếm dì Tường . Dì Tường đang thổi cơm, vẫn với cái dáng lặng lờ câm nín cũ . Tôi đến ngồi bên dì, cạnh lò than hồng đỏ rực . Tôi giơ tay hơ: - Trời lạnh quá dì . Dì Tường nhìn tôi : - Hơ lửa đi . - Răng dì không thay quần áo, quần áo dì ướt hết nì . - Dì không thấy lạnh . Tôi cầm tay dì: - Tay dì lạnh ngắt nì . - Kệ nó Dung . - Dì ơi, dì đừng liều như rứa . Dì Tường ứa nước mắt: - Chú Đặng đã xong phần chú, bây giờ phần dì, chắc mạ không tha dì mô . Tôi cố an ủi dì: - Không mô dì, chắc sau việc ni mạ nghĩ lại . Dì Tường lắc đầu: - Thằng Thâm nó đang tính chuyện đám cưới . Dung ơi, dì khổ quá . Dì Tường gục đầu vào vai tôi . Lần đầu tiên tôi thấy dì Tường tỏ vẻ thương yêu và tin cẩn tôi . Tôi thấy tôi, người lớn hẳn . Lòng dạt dào thương dì, tôi nói không suy nghĩ: - Cháu sẽ bênh dì, cháu cương quyết chống lại mạ . Dì đừng sợ Dì Tường thôi dựa vào vai tôi, nhìn tôi sững sờ : - Bộ Dung điên hay răng ? Không, tôi không điên . Bênh vực dì Tường là bênh vực cho tôi . Tôi cũng sẽ chống lại mạ, chống lại xứ Huế thành kiến khắc khe . Tôi phải chống lại mạ vì Vịnh . Chết thật, mấy hôm vì xúc động về cái chết của chú Đặng, tôi không viết cho chàng một dòng chữ . Tôi cũng không đạp xe đạp tới nhà Quyên lấy thư . Tôi không dám cho chàng để thư ở địa chỉ nhà, mạ sẽ bắt được, sẽ đọc . Chừng đó cũng đủ bà nổi trận lôi đình gọt trọc đầu tôi bôi vôi lắm . Chỉ mới nghĩ thế tôi đã nổi gai ốc, vậy mà tôi có ý định bênh dì Tường nhưng dù sao trong gia đình, tôi phải đứng về phe dì Tường. Tôi cương quyết: - Cháu không điên, cháu nói thiệt đó . Dì Tường ứa nước mắt: - Có lẽ dì đi tu Dung nợ . Đi tu, dì Tường chỉ còn lối thoát đó thật . Nhưng rồi dì lại nói: - Dì đi tu họ cũng đuổi về, chắc không được rồi . Vô chùa chắc chi họ tin mình . Tôi nhớ ni cô Thể Tâm . Ni cô chẳng đi tu vì thất vọng vì tình là gì ? Mỉa mai thay, người ta thường tìm tới cửa Phật khi đau khổ thất vọng . Tôn giáo chỉ là một tấm bình phong để người ta ẩn núp thôi sao ? Trường hợp dì Tường rồi cũng đến vậy . Nhưng dù sao còn có tấm bình phong để núp, để ẩn mình, để ổn định lại tâm hồn còn hơn không . Tôi nói: - Cháu giúp dì được nếu dì muốn đi tu . - Dì không tin mạ cháu để yên, xuống biển mạ cũng lôi lên, lên núi mạ cũng kéo xuống. - Còn thể diện gia đình chơ, cháu tin là mạ không dám khi dì quả quyết . Dì Tường cầm tay tôi: - Cháu Dung, giá cháu gặp trường hợp như gì, cháu làm răng . Tôi đáp không cần suy nghĩ: - Cháu à ? Cháu tung hê hết . Cháu bỏ hết . Mình phải sống cho mình trước . Mình có sống được, có thương yêu được mới cần người khác thương yêu . Cháu mà như dì cháu không để khổ tới chừ. Dì Tường ngồi sát vào tôi hơn, hình như trong nhà này chỉ có tôi là còn gây cho dì chút tin tưởng để dì nương dựa: - Cháu đã yêu chưa, cháu yêu rồi mới biết nỗi khổ của dì ... Tôi thấy tôi trở thành 1 thiếu nữ biết đủ chuyện, và tôi cùng chẳng thèm giấu dì: - Cháu yêu rồi . Thiệt, cháu có người tình . Và bên bếp lửa, tôi kể cho dì nghe về mối tình của tôi và Vịnh . Dì trợn mắt: - Trời ơi, mạ mà biết thì Dung chết, chỉ có chết . Tôi cười nhạt: - Cháu hết sợ rồi . Cháu thương mạ nhưng mạ không thể lấy quyền hành làm mạ để định đoạt đời cháu . Như từ trên cung trăng rơi xuống hay một địa ngục nào trồi lên, mặt mày dì Tường xám ngắt, tay chân dì run rẩy như vừa vớt ra trong một bể nước: - Trời ơi, Dung mà dám nói như thế . Tôi nhún vai, cốt làm ra vẻ bất cần nhưng thật sự là lấy thêm can đảm: - Cháu dám làm chơ nói ăn thua chi . - Mà người nớ, mà Vịnh làm nghề chi ? - Thi sĩ . - Thi sĩ, có nghề chi lạ rứa ? - Thi sẽ là làm thơ . Chàng làm thơ, viết văn . Chàng là nghệ sĩ . Dì Tường vẫn không hiểu: - Nghề đó nhiều tiền không? Tôi bực mình: - Bộ dì không đọc sách đọc báo chi hết hay răng mà ngẩn ngơ rứa . Dì có đọc thơ bao giờ không? - Có, nhưng ai lại có nghề đó răng chừ . Tôi cười: - Thì cũng là nghề . Mà thôi, đừng nói chuyện đó nữa, chuyện của dì đáng nói hơn . Bây giờ dì muốn cháu giúp dì không? Dì Tường thẫn thờ: - Nếu cháu giúp thì còn gì hơn nữa . Cả buổi chiều hôm đó tôi ở trong bếp bàn chuyện với dì Tường . Hai dì cháu tâm sự mãi khônghết chuyện . Nhiều lúc dì ôm tôi khóc, tôi cũng khóc . Khóc cho dì và thương chú Đặng nữa . Tôi đã gặp Đỗ Quyên và lấy thư của chàng . mấy ngày nghỉ học vì lụt lội đúng vào ngày chú Đặng chết thành thử tôi chẳng được nghỉ ngơi chút nào hết . Ngày đi học lại tôi nhận được thêm một lần nữa . Cẩm Lệ viết thư cho tôi bảo nó đã gặp Vinh, và nó ca tụng chàng không hết lời . Đỗ Quyên cười thú vị: - Dám nó mết luôn kép của mi lắm . Tôi trách Đỗ Quyên là nói tầm bậy . Trong thư, Cẩm Lệ báo tin có lẽ con bé sắp sốt đến nơi, buổi chiều mệt đã nghỉ học viết thư cho bọn tôi . Tôi nói với Đỗ Quyên viết giùm thư cho nó, đầu óc tôi còn rối bời trăm ngàn việc, tôi không đủ sức viết thư cho ai nữa, kể cả Vịnh . Tôi tưởng phải lâu lắm dì Tường mới lên chùa được, nhưng dì Tường đã lén một mình đi xếp đặt . Chỉ tuần lễ sau dì cho tôi biết tin vui của dì: - Xong rồi Dung ơi . - Xong việc chi rứa dì ? - Dì được sư bà nhận rồi . Ban đầu sư bà nói phải có sự chấp nhận của gia đình, về sau dì khóc quá, sư bà động lòng thương cho dì lên chùa ở nhưng chưa tu được, phải ở một thời gian thử lòng đã, thời gian đó dì làm công quả cho chùa . Tôi cầm chặt tay dì, nước mắt tự nhiên trào ra không cưỡng lại được . Dì Tường đi rồi, tôi sẽ là người cô đơn nhất trong gia đình này . Từ này không còn ai để tâm sự, không còn ai hiểu tôi, thương mến tôi . Thấy tôi khóc, dì Tường sững sờ: - Dung không mừng cho dì hay răng mà khóc . Miệng mồm tôi méo xệch như trẻ con mất kẹo: - Dì di rồi, còn lại cháu, cháu buồn lắm . Còn lại mình cháu trong gia đình này ... Như đã hiểu lý do, dì Tường thở dài: - Có dì thì hơn được gì đâu? Thôi, để cho dì ra đi cho yên thắm . Rồi dì làm bộ vui hơn: - Chó chuyện thì Dung lên thăm dì. Dì có đi mô xa mô mà sợ . Ở đó cũng gần, cùng là Huế chớ Đà Nẵng, Sài gòn chi mà Dung lo. - Bữa mô dì đi? - Ngày mai . Tối ni dì thưa với mạ Tôi vội cản: - Ý, dì đừng có nói trước, Dì cứ thu xếp đi rồi nói sau . Dì đi xong để giấy lại . Dì Tường có vẻ suy nghĩ: - Cũng được . Ừ, nói dám mạ cản rồi nhốt luôn lắm . - Mạ nhốt dì ra sau nhà chú Đặng ... Tôi nín bặt . Tự nhiên tôi nhắc chú Đặng, sự nhắc nhở này sẽ gợi cho dì Tường bao đau đớn . Nhưng chậm mất rồi, nước mắt dì đã ứa ra, và dì đưa tay áo lên lau: - Nhốt vào đó dì cũng chết luôn . Tôi lắc lắc tay dì : - Thôi dì ơi, dì đi sửa soạn đi . Để cháu giúp dì, khi đi dì đừng mang quần áo, cháu sẽ chuyển dần cho dì . - Dì không cần mang chi đi hết . Nhà chùa có cơm ăn, có áo cũ mặc . Dì trả lại cho mạ hết . Dì ra đi tay không . Tôi nhớ tới mẹ tôi với đôi mắt luôn luôn muốn đốt cháy người đối diện, với lời nói chua cay . Những bà mẹ Huế hay chua cay, chua như mèo mửa, dễ sợ vô cùng . Dì Tường đã chịu đựng, bây giờ dì hết chịu đựng nổi . Tôi phải chúc may mắn cho dì chớ . Tôi cố vui tươi nói với dì: - Cháu mong dì thoát khỏi sớm ngày nào tốt ngày đó . Không có dì cháu sẽ vất vả hơn, nhưng trường hợp cháu còn đỡ hơn dì nhiều . - Bất đắc dĩ dì mới ra đi chơ dì còn chịu đựng được dì cố chịu đựng ... Dì Tường lại tiếp tục ứa nước mắt . Buổi nói chuyện của hai dì cháu không được lâu vì chị Thảo lại bắt đầu ló mặt ra hành hạ: - Dì Tường đun cho ấm nước sôi . Đi tắm cái đã . Trời ơi, lạnh chi mà lạnh dữ ri nì trời . Và quay sang tôi: - Mi đi mua cho tau năm đồng đậu phụng rang . Mua đậu nóng a nghe . Để có gói đậu nóng cho chị Thảo tôi phải lội bộ gần nửa cây số, dầm mưa, chịu lạnh . Tôi phái ủ gói đậu vào túi áo cho nóng . Chị Thảo nằm ăn đậu phụng trong chăn, để một giọt mưa thấm vào tay chị cũng không được . Anh Toan thấy tôi đội mưa đi thì càu nhàu giùm: - Làm trời không rứa . Con gái đàn bà chi mà cứ nung nung nẩy nẩy như con yêu bánh nậm . Như cô năm nương .... Tuy nói thế nhưng anh cũng ham lo công việc của anh . Anh Toan ít làm phiền ai nhưng cũng chẳng thèm để ý tới ai . Sống như anh Toan lại khỏe, nhưng mà tôi, tôi không chịu khỏe thân bằng cách đần độn đó . Sáng sớm hôm sau, tôi đang ngủ dì Tường lên gọi, dì nhét cho tôi lá thư nhờ để lên bàn giùm khi dì đã đi rồi . Chắc dì đi sớm lắm vì khi tôi xuống nhà thấy không có dì nữa . Tôi sửa soạn đi học, trước khi đi học tôi đặt lá thư của dì Tường lên bàn . Mẹ tôi chưa ngủ dậy . Chị Tháo nghỉ hai giờ đầu, chắc cũng dậy muộn lắm . Cầu cho dì Tường thoát đi bình yên, phải một thời gian gia đình tôi mới tìm ra chỗ dì ở, chừng đó ngày giờ đủ để dì chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, khôn ngoan hơn . Suốt buổi học tôi ngồi không yên, lòng cứ thấp thỏm mãi về chuyện dì Tường . Hình ảnh dì Tường vận nâu sồng đối với tôi thật đẹp, chàng chết, nàng đi tu, mối tình thật đẹp . Tôi đợi giờ ra chơi kể hết cho Đỗ Quyên nghe, Đỗ Quyên kêu lên: - Dì Tường hay quá, chủ nhật ni tau đi với mi lên thăm dì . Tôi đi men theo dãy hành lang lên phòng giáo sư, tôi muốn gặp cô Tịnh Nhơn của tôi nhưng cô không có ở đó . Chỉ có cô Khánh Minh ngồi một mình . Cô ngồi buồn hiu, không hiểu sao gần nửa năm nay cô Khánh Minh buồn như thế mãi . Cô có một cây si, nữ sinh đệ nhị, hai người thương yêu nhau như tình nhân, cô nữ sinh đệ nhị trồng cây si cô giáo quá thể đã từng làm cho thầy giáo ghen, chồng cô Khánh Minh cùng là một nhà giáo . Người nữ sinh này cũng đã từng ghen như điên với chồng cô giáo . Chưa bao giờ phong trào nữ sinh mê cô giáo nổi như hồi nửa năm vừa qua, ghen tuông, giận hờn nhau đến nỗi cô nữ sinh bỏ ngang trường, đi xứ khác học . Khi trở về lớp học, vừa kéo Đỗ Quyên vào bàn ngồi thu tay vào vạt áo cho đỡ lạnh, tôi thấy chị Phương Thảo vẫy ở ngoài lớp . - Dung, ra đây chị biểu . Tôi tái mặt . Có lẽ nhà đã phát giác ra chuyện dì Tường trốn đi và chị Thảo tới hỏi tội tôi đây chắc ? Chị nghỉ hai giờ đầu, đi học muôn, có lẽ chính chị là người phát giác ra lá thư của dì Tường . Dù sao cũng cố can đảm, tôi thầm nhủ thế và đi ra cửa lớp . Chị kéo tôi ra một góc : - Dung biết chuyện chi chưa? May quá, giọng chị Thảo không tỏ ý nghi ngờ chút nào . Tôi làm bộ ngây thơ : - Chuyện chi rứa chị? - Chuyện dì Tường, dì Tường .... - Ủa, răng lại chuyện dì Tường, dì Tường mần chi rứa? - Bỏ nhà đi rồi . Ba mạ đang lâm trận tùm lum ở nhà . - Chết, răng rứa chị? Dì đi mô? - Chị không có đọc thư, nhưng dì đi rồi . Chị Thảo mau mắn tìm tôi tại trường để kể, chắc chị cũng đang động lòng thương dì Tường . Tôi mừng thầm, chị Tháo không đến nỗi tệ lắm . Tôi dò xét: - Tội nghiệp dì quá chị hí? Bi chừ mần răng? - Còn mần răng nữa, đi kiếm, kiếm không được thì thôi. - Dạ - Mạ nói chị tan học tới báo tin cho bên cậu Tấn, bên mí cô, mí dì . Trời mưa quá, em đi giùm chị chút xíu . Tôi làm thinh, tưởng chừng đó đã một gánh nặng rồi, chị còn nói tiếp: - Việc ni cần nhứt nì . Chiều ni thứ 7 tụi mình nghỉ học, anh Vĩnh Đương răng cũng tới, mà nhà mình đang bối rối, rồi ba mạ cãi nhau ỏm tỏi, anh tới anh thấy cảnh nhà mình rứa không đặng . Thôi chịu khó tạt xe qua nhà anh Đương nói anh chiều ni cả nhà mình về Truồi , về dưới dì để anh Đương đừng tới nữa . Nói đi tới chiều chủ nhật mới lên hí . - Em mần răng đi kịp, ba bảy nơi mà đi một chút giờ buổi trưa mô có kịp . - Thì em đi tới anh Vĩnh Đương trước, bà con họ biết liền a mà, cần chi báo, phải không Dung ? Lúc nào thấy cần sai bảo chuyện cần kíp giọng chị Phương Thảo bao giờ cũng ngọt ngào . Khuôn mặt chị đẹp như trăng nhưng lòng chị nóng như lửa, mới tuần trước đây tôi được chứng kiến cảnh chị với chị Đông Sương cãi nhau ngoài cổng trường, trong lúc đợi cổng trường mở cửa . Hôm đó có tôi với Đỗ Quyên nữa . Chị Thảo đang lơ đãng nhìn mưa rơi phía sông thì chị Đông Sương tới . Cả bọn chúng tôi đều đứng núp mưa dưới hiên căn nhà của người gác cổng . Chị Đông Sương mở màn trước, chị nói với cô bạn cùng đứng với chị mà cốt để chị Thảo nghe : - Trời ơi, tau ghét cái mặt mấy con làm bộ chi lạ . Mi biết không, trường mình răng có nhiều cái mặt làm bộ quá . Cô bạn không biết cố ý hay vô tình : - Rứa hả, răng tau thấy trường mình hiền khô mà . - Mi đừng co lầm, hiền chi mà hiền . Mấy cái mặt khỉ đột, đi học mà cũng biết giành trai giựt bồ . Cái điệu đó dám làm chuyện giựt chồng thiên hạ lắm . - Dễ sợ, mi nói ai mà dễ sợ rứa ? - Chán chi, sau lưng, trước mặt, bên hông tau đây nì . Làm con gái phải có tự ái, tự trọng chơ mi . Đi giành giựt coi khổ sở bất chết, tội rứa thê . Chị Thảo cũng còn cố nhịn, nhưng chị Sương vẫn không tha: - Đồ rượng đực, sắp có chồng mà còn tùm lum tà la . - Ủa mi nói ai mà hằn học rứa . Mi làm như người ta đang ở trước mặt mi a rứa . - Cha răng, không trước mặt thì cũng quanh đây . Tau nói ai tau nói tận mặt cha sợ chi . Chị Thảo không nhịn được nữa, tôi thấy vành môi chị tím lịm: - Đồ chó . - Chưa biết ai chó . Chị Sương trả đũa liền . Chị Sương nổi tiếng là đanh đá, khinh người, có thể nói là hàm hồ nữa. Chị Thảo hoàn toàn mất bình tĩnh: - Nì, nói ai thì kêu mặt đặt tên ra chớ nói bóng nói gió là hèn lắm . - Mi nói ai hèn . Tau nói mi đó . Sợ chi . - A, mi ghen phải không? Mi nói ai giựt chồng, bộ cái mặt thằng Hoạch là chồng mi há ? Lấy nhau khi mô rứa, lấy nhau không ai bít hết rứa . Dễ sợ . Chị Sương bị chị Tháo trả đũa một câu đau quá, đau đến bất tỉnh . Chị Sương lặng người đi một lát, rồi mắt chị long sòng sọc như muốn ăn tươi nuốt sống chị Thảo: - Ăn nói mất dạy . - Chưa biết ai mất dạy, khi không rứa ba gây người ta . - Tau nói giữa đứa nào có giật thì giật mình . - Xi, rứa mà cũng anh hùng, mới nhận là nói tau đây nì . Chối đanh đảnh, có sợ mới chối . Đồ mất dạy . - Mi mất dạy . - Ai mất dạy thì tự biết . Mất dạy mới khi không chọc người ta chửi . Xi, con gái vô duyên, mà quên, có chồng rồi mà con gái chi nữa. - Ê, đừng hỗn nghe . Mi mê thằng Hoạch chớ tau thèm vô . - Không thèm răng ghen . Thằng Hoạch tau cũng chẳng thèm, nó đang theo lạy tau, tau nhận điều đó đúng . Nhưng tau có rồi, tau cho mi đó . Mừng đi . Hai chị người nói qua kẻ nói lại thiếu đường lăn xả vào đánh đấm cào cấu nhau . Chị Thảo bình thường điệu bộ hiền lành thế mà sao hôm đó chị dữ như cọp . Bây giờ thấy chị nói nói cười cười, một điều chị chị em em tôi thấy chán ngấy . Thì ra chị Thảo không thương xót dì Tường chút nào, chị báo tin cho tôi biết để chị nhờ tôi lo việc cho chị . Tôi chưa từng thấy một người nào ích kỷ như chị Thảo . Chị vui vẻ, khoan hòa thế đó, nhưng trưa nay việc chị nhờ mà tôi quên đi thì biết tay chị ngay . Chị còn nói thêm: - Về trễ chị nói với mạ cho . Chị nói chị sai đi mạ không la mô . Chị lại còn đem oai quyền của chị trong gia đình ra dọa tôi nữa . Tôi gật đầu, chị đẩy tôi vào lớp: - Thôi vô lớp học đi . Chị lên, thầy sắp vô rồi đó . Vừa vào ghế ngồi Đỗ Quyên hỏi tôi: - Chị dặn chi mi mà chị em vui vẻ rứa . - Vui chi mà vui, lại sai tau đi công chuyện rồi . Đỗ Quyên làm thinh . Tôi cũng làm thinh . Lòng tôi đang vô cùng hồi hộp. Tôi vừa mong vừa sợ giây phút bước vào nhà, tôi đoán chắc phản ứng của mẹ tôi về vụ dì Tường ra đi phải ghê gớm lắm. Đúng như thế . Lúc tan học, đi công chuyện cho chị Thảo xong, vừa về đến sân tôi đã nghe tiếng ba mẹ tôi cãi nhau, la ó rần rần . Nói là ba mẹ tôi nhưng thật ra chỉ có tiếng mẹ tôi là nổi hẳn lên một mình . Bà đang kéo kèn tàu . Đó là tiếng anh Toan gán cho mẹ tôi mỗi khi bà lên cơn . Phải nói là mẹ tôi lên cơn mới đúng, và càng ngày sự lên cơn của bà càng dữ dằn hơn, lâu bền hơn . Tôi vừa bước vô nhà, bà xáng ngay giữa mặt một câu: - Con ngựa đi đâu giờ ni mới về . Đem đầu vô đây . Thị Thảo từ trong phòng chạy ra lên tiếng: - Con sai nó đó mạ . Con sai nó đi lấy sách cho con . Mẹ tôi quay sang ba tôi đang ngồi ủ rủ trên một chiếc ghế dựa: - Tôi đã nói trăm việc tại ông hết . Chắc ông bày mưu tính kế với nó chơ chi . Bao nhiêu sắp đặt trong nhà ni tôi chỉ bàn với ông mà răng nó biết tường tận hết vậy . Tôi đã nói cho nó biết ngày cưới mô mà nó cuốn gói nó đi . Ba tôi vẫn ngồi yên, mẹ tôi đấm ngực thùm thụp: - Răng mà tôi khổ ri trời . Tôi khổ ri, tôi khổ ri ... Mẹ tôi đấm ngực thì ba tôi thương, mẹ tôi đau ba tôi cũng đau chứ . Ông đứng dậy: - Thôi mà, nó đã đi lỡ rồi, để đi tìm . - Hù, tìm, tìm chỗ mô . Rồi cả phố biết, tôi còn mặt mũi mô mà ngó ai nữa . - Thôi mà mình, tôi xin mình . - Ông mần răng đó thì mần, tôi mà xí hổ lắm tôi tự tử tôi chết . Trời ợi lấy ông tôi sung sướng chi mô . Hết thằng em điên khùng trời đánh không chết của ông rồi tới con Tường ... Tôi kinh hoàng nhìn ba tôi . Tự nhiên ông rơi xuống ghế . Nhưng lạy trời không có gì hết . Ông vẫn mở mắt, vẫn thở . Chú Đang mà trời đánh không chết ? Giờ này chú đã không còn nghe gì nữa, may mắn cho chú . Mẹ tôi được thể làm tới: - Em ông nó giết em tôi mà. Thằng Đặng nó giết con Tường . Đồ nhà chi mô mà đẻ con khùng con điên . Nhà vô phúc, hết phước hết đức từ đời ông cố ông nội . - Thôi . Ba tôi hét lên . Tiếng hét vừa giận dữ vừa hãi hùng .

- Im đi . Im đi . Trời ơi .

Ba tôi lại lảo đảo đứng dậy, ông đi quanh . mẹ tôi vẫn không ngừng , tiếp tục nói . Choảng . Cái độc bình vỡ . Choang , ly chén trên bàn rơi xuống đất . Rồi cánh cửa tủ trà được mở toang . Choang, ầm, nhiều thứ khác đổ bể ngổn ngang . Mẹ tôi nhào tới chụp lấy ba tôi: - Mi phá, mi phá hết . Mi giết hết đi . Những tiếng động, tiếng đổ vỡ, nhất là tiếng khóc tiếng rên của mẹ tôi làm cho ba tôi tỉnh lại . ông rút tay mẹ tôi định bỏ đi nhưng bà vẫn níu cứng: - Mi giết đi . Mi giết người, mi giết chị em tau . Anh em nhà bây giết hết chị em tau đi . Đôi mắt ba tôi bỗng đỏ au như khi ông say rượu . Ông sắp lên cơn giận nữa chăng . Tôi cũng nhào tới lôi mẹ tôi ra và không ngớt van xin ba tôi, mẹ tôi đừng níu kéo nhau nữa . Nhưng ba tôi không nổi cơn giận mà ông khóc, những giọt lệ mặn đậm vì già nua rơi lả chả . Anh em ba tôi đã giết mẹ tôi hay chính mẹ tôi đã giết chú Đặng, đã chôn sống ba tôi, chôn sống cả em mẹ tôi là dì Tường ? Anh Toan cũng đi học về, anh ngó thấy cảnh đổ vỡ trước mặt, chị Thảo cũng chạy ra, chị khóc, níu chặt lấy anh Toan: - Toan ơi mi can ba mạ ra, can ba mạ ra không ba mạ giết nhau bây giờ. Nhờ anh Toan và tôi, ba tôi rứt ra được. Ông vội vã đi ra sân. Ông đội mưa mà đi. Tôi tất tả chạy theo, ba tôi ra vườn, vào căn lều của chú Đặng . Tôi đấm cửa nhưng ba tôi đã khóa trái bên trong . - Con để cho ba yên . Giọng ba tôi nói ra tan trong mưa . Tôi lủi thủi đi vào nhà . Chị Thao hỏi tôi: - Đi chưa ? Tôi gật đầu . Chị Thảo có vẻ yên tâm . Chị tới đỡ mẹ tôi dậy: - Thôi mạ, tra rồi mà đập lộn hoài . Mạ đi rửa mặt thay đồ đi . Anh Toan với tôi cũng tới phụ lôi được mẹ tôi ngồi trên ghế . Nhưng bà không đi thay đồ, bà bù lu bù loa kể lể, vừa kể lể vừa chửi rủa ba tôi không tiếc lời . Tôi biết cơn giận của mẹ tôi còn kéo dài, nhiều pha kinh khủng sẽ xảy ra, buổi chiều, buổi mai, đêm tối, sáng sớm . Còn dài ngày cho tới khi căn nhà này không còn ai chịu đựng nữa và thiêu tàn trong ngọn lửa đốt bằng những cơn giận dữ, buồn phiền . Mấy ngày sau mẹ tôi vận động bà con đi tìm, nhưng không ai tìm thấy . Chỉ có mình tôi biết . Mẹ tôi vẫn cố giấu người ngoài, ai hỏi bà nói dì Tường về Truồi . Nhưng vách có tai, bụi tre cũng có tai . Tôi biết chắc chắn mọi người đều rõ chuyện . Và cả dì Tường nữa, không chóng thì chầy, dì cũng bị lộ . Chị Thảo suốt ngày kêu khổ . Chị oán hận dì Tường, chị cũng như mẹ, trút mọi tức giận lên đầu dì Tường hết . Gia đình lộn xộn, chị Thảo xấu hổ, chị xấu hổ không vì thương xót cha mẹ, anh em, gia thế, chị xấu hổ riêng mình chị sắp lấy chồng, sao không đợi chị làm đám cưới xong rồi trong gia đình muốn tan nát thế nào thì tan nát ? Chị còn giữ thể diện cho hôn nhân, cho đám cưới, cho sự kênh kiệu về nhà chồng của chị . Phải như những đứa bạn khác đi lấy chồng, phải có chuyện để kể, để quan trọng hóa mình lên cho bạn bè nghe . Và nhất là đối với Đông Sương, phải cho nó sáng mắt ra mới được . Người như chị Thảo, tâm hồn của chị không khá hơn chừng đó . Còn tôi, dì Tường đi được mấy ngày tôi đã quýnh lên, một phần nhớ dì, một phần nóng lòng muốn cho dì biết mọi chuyện xảy ra ở nhà . Hẳn dì Tường cũng nôn nóng lắm . Nhất là cái ông lỡ mùa dở người mà mẹ tôi gọi là thầy Thâm . Mấy ngày sau thầy Thâm tới không thấy bóng dì Tường, thầy hỏi thăm, mẹ tôi nói dì về bên ngoại . Nhưng hình như thầy Thâm có lòng nghi ngờ . Thầy hỏi riêng tôi: - Nghe dì Tường xích mích với mạ, dì Tường bỏ đi rồi phải không ? - Ai nói với ông vậy ? - Nghe người ta đồn . Tôi lặp lại lời mẹ tôi dặn: - Dì ấy bị mạ rầy, dì về dưới Truồi . Tuần lễ sau dì lên . Có nhắn tin rồi . Nhưng thầy không tin tôi, thầy hỏi chị Thảo . Nghe chị Thảo lặp lại thầy tin hơn . Tôi cười thầm . Thầy Thâm ngồi nói chuyện với mẹ tôi, mắt láo liêng nhìn đủ thứ . Cái loại đàn ông này theo tướng số mà tụi bạn tôi học lóm bàn với nhau là loại đàn ông phát tiền chợ, rửa đít cho con kẻo sợ tốn nước, lượm mảnh sành đem về rán mỡ . May mắn thay cho bà vợ đã yên giấc ngàn thu . Có lần tôi nói với dì Tường điều này, đang buồn dì cũng phải nhếch môi cười . Nhưng người loại này có vẻ hợp với anh Toan, tôi thấy anh Toan hay đứng nói chuyện với ông ta trước hiên, chịu khó nghe ông ta than về vật giá, về đời sống, về những người láng giềng . Phải gần một tuần lễ, tôi mới lên thăm dì Tường được . Những trận mưa cuối mùa đông dài quá mức chờ đợi, buồn không tả . Mưa như làm mặt đất thối rữa, cây cối thối rữa . Dì Tường ngồi co ro trong bếp, trên một chiếc phản gỗ rộng . Dì co cả hai chân lên phản gỗ . Khi không thấy tôi, dì mừng lắm, nhưng không thay đổi dáng điệu ngồi . - Dung . Tôi bỏ áo mưa treo lên cánh cửa, lau mặt mũi, tóc tai sũng nước . Dì Tường xích vào bên trong nhường chỗ cho tôi ngồi . Trái với sự tưởng tượng của tôi, tưởng dì Tường ôm lấy tôi, ríu rít hỏi chuyện, dì ngồi yên lặng nhìn tôi với nụ cười buồn . Tôi cầm tay dì: - Dì Tường . Dì đưa tay vuốt tóc tôi: - Mưa mà đi mần chi, ướt hết về đau chết . Tôi chờ đợi dì hỏi thăm việc nhà , nhưng dì không hỏi gì hết . Dì cũng không có vẻ gì khác lạ hơn, tôi không tìm đâu ra một nét chờ đợi nào trên khuôn mặt dì . - Dì có khỏe không? - Ở đây dễ chịu lắm . Dì đang đọc kinh . - Ngoài giờ đọc kinh dì làm chuyện chi? - Nấu cơm, giặt giũ, quét liêu . Làm đủ thứ . - Mệt quá há dì . Dì làm quá nhiều việc . - Nhiều chi mà nhiều . Việc thì nhiều nhưng người làm công quả đông lắm . Dì rảnh hoài, mà dì thì ưa làm việc liên miên, ngồi không buồn chết . Người làm công quả như dì Tường đều là những người già cả, hoặc không chịu được dâu con, hoặc con cái bỏ bà đi hết . Họ đã là những bà mẹ, những mẹ chồng Huế, họ ở chùa hay ở nhà tâm tính họ vẫn không thay đổi . Những ni cô hiền hòa quá họ không tìm cớ gây gổ, dằn vặt nhau được thì họ lại tặng cho nhau . Tôi liếc nhìn mấy bà già đang quanh đó, bà đang ngồi ôm chiếc lồng ấp, bà nhai trầu . Bà vừa lặt rau muống vừa lầm bầm những gì trong miệng . Dì Tường ở giữa những bà già này thì khác chi ở với mẹ tôi hay với một bà mẹ chồng khắc nghiệt . Tôi ghé vào tai dì Tường, hỏi nhỏ : - Mấy bà ni trông còn ghê hơn mạ ở nhà . - Chịu đựng được mạ thì ai dì cũng chịu đựng được hết . Kệ họ, họ nói chi dì cũng cười, họ cho mình ngu, chả buồn đụng tới nữa . Tôi đợi dì hỏi thăm chuyện nhà nhưng dì không hỏi, cuối cùng tôi phải nói: - Hôm dì đi, mạ làm dữ quá, tưởng tan hết rồi . Tôi kể sơ cho dì nghe, dì nói: - Dì cũng biết chơ . Dì đoán sự việc ra răng trước khi đi kia lận . - Ông Thẩm có qua, mạ dặn tụi cháu nói dì về Truồi . - Rứa hả ? - Còn nữa, dì đi mà chị Thảo xấu hổ với anh Đương, sợ anh biết gia đình mình lộn xộn . Dì hỏi qua chuyện khác: - Kệ họ . Dì muốn hỏi thăm về cháu . Răng, Vịnh gửi thư đều chớ . - Cả tuần ni cháu không viết thư, cháu chỉ nhận thư thôi . Cháu buồn nhiều chuyện quá, ba mạ chửi nhau, đập nhau cả ngày . Cháu cũng muốn đi tu như dì . - Khỉ, nói dại không rứa . - Thiệt chơ . Thôi để cháu tránh gửi thư rồi lơ luôn . Cháu đi coi bói rồi, số cháu cũng khổ như dì . Dì Tường bỗng thở dài . Không biết dì thương tôi hay thương dì . Có lẽ dì thương cả hai . Tôi ngồi trong bếp nói chuyện với dì Tường suốt buổi, bên ngoài trời càng lúc mưa càng nặng hạt, mắt dì Tường mù mưa, mắt tôi mù mưa . Dì Tường nói thế nào mẹ cũng tìm ra, nhưng dì cũng đã liều: - Tới đâu hay đó . Bây chừ dì chẳng sợ chi nữa hết, chết là cùng . Chết là cùng . Như chú Đặng tôi, chết là sự cùng, chẳng ai còn đụng được tới chú . Tôi muốn ôm lấy gì Tường vì thương dì quá đỗi . Nhưng ngày cũng sắp hết, tôi phải về . Có lúc dì Tường đưa vào cửa, nhìn theo tôi đi trong mưa, chắc khi tôi đã khuất, dì vẫn còn đứng một chỗ . Về tới nhà tôi đụng độ anh Toan ở hàng hiên, anh bắt cái ghế ngồi nhìn mưa . A, anh Toan tôi mà cũng biết nhìn mưa, anh đang mơ mộng gì đó? Tôi đoán sai đó, vì khuôn mặt anh Toan đang nặng trĩu những buồn bực . Trời mưa anh chị không hẹn hò nhau được chớ gì . Có điều lạ, anh Toan đang mê con Ánh, vậy mà khi gặp chị Khánh, anh lúng túng, bị chị trêu là anh đỏ mặt . Mới mấy ngày trước đây chị Khánh đã vịn vai anh Toan cười cợt: - Thảo ơi, thằng Toan em mi càng lớn càng đẹp trai dữ . Anh Toan bỏ ra nhà sau, trời mưa anh không trốn ra vườn được, anh ngồi dưới bếp, chờ chị Khánh đi anh mới lên nhà . Giá như người nào anh nguyền rủa không tiếc lời, chị Khánh thì anh không nói gì hết, mặt lầm lầm lì lì coi dễ sợ . - Đi mô về đó . Mưa mà cũng đi chơi . Tôi ngán anh Toan quá, lúc anh cáu tôi dễ bị ăn đòn . Ngay buổi tối tôi cũng hiểu ra sự buồn của anh . Giữa bữa ăn, mẹ tôi nói: - Còn thằng Toan nữa, mi tính răng, có bằng lòng con Minh hay không thì bảo . Tôi chờ đợi cơn thịnh nộ của mẹ . Thế nào anh Toan cũng bướng bỉnh cãi lại rồi mẹ tôi bù lu bù loa . Nhưng lạ chưa kìa, anh Toan gật đầu : - Tuỳ mạ, mạ muốn chi cũng được . Đến lượt mẹ tôi ngơ ngác: - Răng lại tuỳ mạ . Cưới vợ cho mi chơ cho tau hay răng mà tuỳ mạ ... - Thì tuỳ mạ . Mạ cưới vợ cưới ai thì cưới . - Mà cưới vợ cho ai mới được chớ ? - Thì cưới cho con . Mẹ tôi hơi vui: - Có rứa chơ, vô lý trong nhà ni con cái, em út ỉa cứt lên đầu tau hết a răng . Chị Thảo nhìn anh Toan: - Thằng ni bữa ni răng dễ dạy rứa. Mi đòi cưới con Minh rồi con Ánh bỏ cho ai ? Nó theo thằng khác đá mi rớt cái bịch rồi há ? Anh Toan nổi nóng: - Chị biết chi mà nói . Ai mượn chị nhắc con khỉ đó . Tôi mê nó hồi nào . - Không mê, thằng nói điêu . Đeo riết mà không xơ múi chi hết . - Chị không biết đừng nói nghe, nó mà không mê tôi há? - Mê mi răng mi cưới vợ . - Không thích nó thì cưới vợ, có răng không? - Ê, nổi cục với tau tau tát vỡ mặt nghe . Mi mê nó cả Vỹ Dạ đều biết . Tau biết nhưng tau mặc kệ mi . Chừ thấy mi dang ra tau hỏi chơi rứa có được không? Nó đá đau lắm hí? - Đá chó. Tôi đá nó thì có. - Anh hùng quá ta . Mộ tình lâm ly rứa mà chàng phụ nàng . Hay chàng tìm đường quất ngựa đó, coi chừng mai mốt con Ánh cái bụng chình ình . Chị Thảo chọc anh Toan, không ngờ chọc chơi mà anh Toan khai toẹt: - Răng chị biết nó có mang . Có phải nó có mang với em mô . Bởi rứa em bỏ . Mẹ tôi nãy giờ ngồi nghe, hiểu ra, bà hốt hoảng: - Chết cha rồi . Mi mần răng con người ta . Nì, mi làm rứa họ đào mồ bới mã cả làng cả họ mi ra họ chửi nghe không . - Mần chi có chuyện nớ . Nó có mang với thằng mô rồi định ghép cho con . Con mô có ngu . Nó khóc nó nói con cứu nó nó làm tôi mọi cho con . Con gớm quá . - Mi nói thiệt . - Mạ kêu nó mà hỏi coi . Mẹ tôi thở ra như trút gánh nặng . Còn tôi, tôi co người lại vì ghê sợ . Con Toan Ánh, một nữ sinh trông bề ngoài còn ngây thơ như thế, vậy mà ... Tôi thấy chị Phương Thảo tủm tỉm cười hoài, còn anh Toan thì cúi gầm mặt xuống . Gia đình tôi đang buồn, chẳng có chi vui mà chị Thảo vui được, với một tin không liên quan gì tới chị là con Ánh có bầu . Chỉ bỏ đũa, nói thêm một câu: - Cái đồ con gái chi mà hư thúi rứa . Gái thứ đó gọt đầu bôi vôi là vừa . Con Dung, mi chơi với nó là vừa . Tau thấy cặp kè hoài đó nghe . Tôi bực tức nhưng cũng cố dịu giọng: - Mô có em mô có chơi . Tại nó ở cùng đường, em đi học hắn cứ đạp xe một bên hỏi chuyện hoài . - Tau dặn rứa . Có thân thì lo . Có thân thì lo . Câu nói nghe hay ho vậy nhưng có ai để cho tôi tự lo lấy thân đâu . Đời sống bị trói buộc vào thành kiến, vào bức bình phong càng ngày càng rã mục . Nhưng chị, chị cũng hãy lo lấy thân chị, về làm vợ anh Vĩnh Đương, chị sẽ sáng mắt ra đấy mà . Anh Vĩnh Đương ghen kinh khủng, cũng ích kỷ kinh khủng . Hai người gặp nhau tha hồ mà đụng độ, nổ to, nổ nhỏ ào ào . Ai có thân nấy lo . Chao ơi, trong gia đình tôi mà được như thế thì đã có một chút hạnh phúc . Buổi tối hôm đó sau trời lạnh quá đỗi . Cả nhà phải lấy tất len ra mang . Tôi cũng đi một đôi tất len, mặc hai ba cái áo lạnh . Vậy mà khi ngồi học tôi cứ run lập cập . Tôi co cả hai chân lên ghế, các cửa sổ, cửa lớn đóng kín như bưng, vậy mà gió vẫn se siết trên da mặt . Không gì buồn bằng những buổi tối mùa đông trong những căn nhà thiếu bóng hạnh phúc . Tôi muốn khóc khi nghĩ tới ba tôi, nghĩ tới cái lưng luôn luôn quay lại của mẹ tôi, và chị Thảo nữa, lúc này chị đang bận nghĩ tới hôn nhân . Không có ai trên đời này làm chị Thảo yêu thương được ngoài tình yêu thương chị dành cho chị . Chị quí giá từng phân da, từng ngón tay, kẽ chân của chị . Trời lạnh, chị sai con ở quạt lửa cho chị ho, mỏi lưng chị sai tôi xoa bóp . Trời nắng rát sợ hư da, chị phải nhờ người ta kiếm củ lan rừng ở tận Đã Lạt để thoa da . Mùa chanh, chanh ở vườn không đứa nào được hái, để chanh cho chị gội đầu với rửa móng tay, hoặc uống nước chanh cho da mặt được mịn . Cả ngày hôm nay tôi đã để đầu óc căng thẳng quá . Bây giờ tôi không còn sức lực để chống trả cơn lạnh nữa . Tôi gục xuống bàn và tôi ho . Hình như càng về khuya tôi càng ho nhiều hơn, và mỗi lần ho, thấy ngực mình buốt giá . Tôi ao ước có một ngọn lửa nhỏ của tình thương gần gụi để sưởi ấm . Nhưng Vịnh ở xa qúa, chàng chỉ làm cho tôi lạnh thêm . Vịnh ở xa quá, tay nào em với tới được . Tôi muốn ốm rồi . Mùa đông qua mau để tôi còn mặc áo mới chớ . Lạy trời đừng bắt con đi trong mùa đông này . Con sợ cô đơn và giá lạnh lắm . Tôi khóc rấm rứt trong chăn . Chắc nhà này chỉ có mình tôi còn khóc được .