CẢNH II
Màn ngoài.
(Điểm Bích và Nhài cùng ra. Nhài hé cánh màn phụ nhìn vào trong rồi khép lại)
NHÀI- (Thơ) Chị ơi,
Sư tổ còn đương tham thiền nhập định,
Chưa biết bao giờ mới mở mắt ra,
(Tiếng mõ sang canh)
Nến lụi hương tàn, canh mõ đổ ba,
Không lẽ đứng đây mà chờ đợi mãi?
ĐIỂM BÍCH – (Lo âu)
Hy vọng còn đêm cuối,
Mai sớm trở về cung,
Mày thưa cong liễu đầm sương rối
Môi nhạt vành son nghẹn gió cùng.
NHÀI – (Nói) Sao? Bây giờ chị lại đâm ra run sợ ư?
ĐIỂM BÍCH- (Thơ)
Hạt tình gieo đất phật,
Mầm tình nhú vườn tiên,
Cây tình hứa một mùa xanh biếc,
Hoa tình khép mở cánh nhân duyên...
NHÀI - (Nói riêng) Trời ơi! Hình như chị tôi yêu Sư tổ thật! Chuyện đùa mà thành chuyện thật hay sao?... Mắc mớ quá (Với Điểm Bích) Chị ơi, chị cứ vào đi! Em ở ngoài này canh chừng cho chị.
ĐIỂM BÍCH –(Thơ)
Tiếng đời dâng thôi thúc,
Nhạc đời rộn hợp hoan,
Đâu phải đường tu là cõi phúc?
Có tình mới dứt được giây oan!
NHÀI- (Mỉm cười lắc đầu nói) Rõ quá rồi! Nhưng dù có vậy thì cũng phải thử cho đến nơi đến chốn! (Với Điểm Bích) Chị ơi, Vào đi!
(Thơ) Trái cau xanh, lá trầu vàng,
Vào đi, rẽ lối trần gian cho Người!
(Kéo tay Điểm Bích vào)
Cảnh trong
Bệ phật. Các pho tượng lùi sâu vào bóng tối hậu cung, chỉ thấy thấp thoáng đường nét và màu sắc son vàng linh nghiêm bí ẩn.
Trên bệ, một bát hương lớn và hai cây đèn thắp nến cao bằng gỗ. Trước bệ, dưới thấp là bồ đoàn đắp đất trải chiếu cói, trên có giá chuông nhỏ, giá gác sách kinh, mõ gỗ có đế và chiếc dùi con.
(Huyền Quang ngồi xếp bằng tròn tham thiền nhập định trên bồ đoàn, mặt quay ra ngoài, mắt nhắm, hai tay đè ngửa trên đùi trước bụng.
Điểm Bích tay nâng cơi trầu màu cánh gián có hình rồng cuộn mây thếp vàng, từ trong lướt ra)
ĐIỂM BÍCH – (Hát Huê tình)
Vào rừng hái quả cau tươi,
Bổ ra làm sáu bày cơi vẽ rồng.
Lên non bứt lá trầu không,
Tiêm hình cánh phượng đệm lồng quế cay,
Xuống đèo chặt khúc vỏ chay.
Dao vàng đẽo vát hương say đượm lòng.
Vào làng xin ống vôi hồng,
Ngang chìa quệt mỏng khỏi nồng không chua.
Trước dâng lễ cúng lên chùa,
Sau mời Người miếng trầu đưa thắm tình...
(Múa mời trầu)
(Nói) Người không nói không rằng, cũng không có ý nhận trầu mời. Sao thế nhỉ? (Băn khoăn ngồi xuống) (Nhài từ bóng tối hậu cung bên phải ló ra nghe ngóng. Người Say Chột từ hậu cung bên trái ló ra theo dõi)
ĐIỂM BÍCH – À! Có lẽ thế chăng? Có lẽ thế chăng? (Nâng cơi trầu đứng dậy) Có lẽ Người còn nghi ngại thế chăng? (mỉm cười lại gần Huyền Quang)
(Hát Huê tình)
Trầu này em tự tay têm,
Không mua trầu chợ, không quen trầu hàng,
Lá trầu thay lá thư vàng,
Miếng cau xếp chữ song hàng sánh đôi,
Trầu ngon lại có lòng mời,
Không bùa không thuốc sao Người không ăn?
Hay là... (Cười duyên dáng)
Trầu cơi!
Trầu túi! Trầu khăn,
Cùng trầu giải yếm người ăn trầu nào?
(Múa điệu cởi khăn, túi, yếm mời trầu. Huyền Quang vẫn ngồi bất động).
(Quầng sáng chuyển sang chỗ Nhài, Điểm Bích và Huyền Quang chìm vào bóng tối)
NHÀI - (Thơ) Mong sao vẫn cứ ngồi im nhắm mắt
Sư tổ vẫn nghe thấy tiếng mời trầu,
Vẫn nhìn ra bằng phép lạ nhiệm màu,
Và rung động như chưa từng rung động.
Như gió heo may lùa gian nhà trống,
Như nước mưa nguồn tưới mảnh ruộng khô,
Để vai thiền rơi tấm áo gai thô,
Để trái tim thiền thôi là gỗ đá,
Vòng hào quang thôi không còn lấp lóa,
Từ tòa sen Người bước xuống đất liền,
Và để chị tôi không thành gái vô duyên,
(Lùi vào khuất)
(Quầng sáng chuyển sang chỗ Người Say Chột)
NGƯỜI SAY CHỘT – Ghê gớm quá!
Không phải hát thôi mà hô thần chú,
Không múa thôi mà bắt quyết thu hồn,
Đương bình minh chớp mắt hóa hoàng hôn,
Đương trí tuệ bỗng trở thành khờ khạo,
Người ôm đạo sẽ đánh rơi mất đạo,
Kẻ đeo gươm rồi cũng tuột tay gươm.
(Ám chỉ Huyền Quang)
Có thể trừ tà vảy nước cành dương,
Nhưng phục sao nổi ma tình tác quái?
(Nói về mình)
Có thể chấp cả trăm nghìn quan ải,
Nhưng khó vượt qua cửa ải má hồng,
Ta sẽ đứng nhìn cho [nhân tàn đồng],
Để biết bán mình giá nào cao nhất,
Để hiểu bịp đời dưới danh nghĩa phật.
Chân giả, thực hư, đen trắng đôi đường,
Thay lời bàn,
Ta sẽ mượn lời gươm!
(Lùi vào khuất)
(Quầng sáng chuyển về Điểm Bích)
ĐIỂM BÍCH – (Hát Huê tình)
Miệng cười tay đỡ cơi trầu
Giấu thần giấu phật đưa sau hương đèn,
Người ăn một miếng cho quen,
Lần sau cứ trước hương đèn em đưa...
(Múa tỏ tình)
Trầu này cá nước duyên ưa,
Người xơi một miếng cho vừa lòng em,
Trầu này giải hết cơn phiền,
Không e lẻ bóng, không hiềm đơn thân,
Người ăn một miếng tình xuân!
(Ngồi ghé xuống cạnh bồ đoàn. Bỗng Huyền Quang đứng dậy, bước xuống bồ đoàn, đi lên phía trước, Quầng sáng chuyển theo)
HUYỀN QUANG - (Thơ)
Nghe thấy gì đây?
Nhìn thấy gì đây?
Tiếng gọi cất lên từ miền nhân thế,
Tiếng mát hương lan, tiếng thơm hương quế,
Tiếng ngọt sênh ngâm, tiếng ấm phách mời,
Tiếng má đồng tiền, tiếng mắt có đuôi,
Tiếng tóc ngân nga vần thơ bồ kết
Tiếng cánh tay vòng êm đềm gối xếp,
Tiếng âm tìm dương, tiếng vợ tìm chồng!
Tiếng gọi người tu trở lại bụi hồng,
Eo hẹp đến đâu vẫn vui lồng lộng,
Hệ lụy bao nhiêu vẫn là đáng sống...
(Băn khoăn) Lẽ nào cõi tiên thua kém cuộc đời?
Lẽ nào phúc duyên tự ở lòng người?
Lẽ nào ô trọc lại là thanh khiết?
Và tình ái lại là nòi bất diệt?
Đã có hình hài đố dứt cho ra?
Đã nặng lòng thơ mấy ai thoát cho qua!
(Nhài và Người Say Chột lại ló ra hai phía nghe)
HUYỀN QUANG – Tâm ta ơi, xin hãy trong suốt lại!
Hồn ta ơi, hãy tiêu dao tự tại!
Tai ta ơi, đừng dong lọt âm thanh!
Mắt ta ơi, đừng uống cạn màu tranh
Của bất cứ ai, bất kể từ đâu tới!
(Tự trấn an)
Chớ tưởng niệm quàng xiên không quét nổi!
Hãy xua đi mây tối phủ da trời!
Hãy quăng đi cái gánh nặng sự đời!
Ngồi cho vững trên chõng tre chiếu cói!
Ta hãy là ta, vĩnh hằng không đổi!
Ta hãy là ta, tuyệt đối là ta!
(Chắp tay) Nam mô A di đà phật.
(Trở lại bồ đoàn ngồi tham thiền nhập định như cũ)
(Nhài và Người Say Chột lui vào)
(Quầng sáng chuyển về Điểm Bích)
ĐIỂM BÍCH -(Nói riêng) Người vẫn ngồi trầm lặng. Người chê trầu của ta. Huyền Quang chê trầu mời của Điểm Bích!
(Thơ riêng)
Trầu mời mà cũng trầu đời,
Quệt vôi ta quệt cả lời trăm năm,
Thế mà Người vẫn khăng khăng,
Vô tình quá lẽ, vô tâm lạ đời,
Như pho tượng đá giữa trời,
Lẽ đâu sư lại là người không tim?
(Lại gần Huyền Quang, hát Huê tình)
Tình trần còn bén duyên tiên,
Nữa là đây tục đó thiền bao xa?
Hay duyên em thiếu mặn mà?
Tay hoa vụng dại, lời hoa sỗ sàng?
Hay lòng ai đó chưa toan,
Nặng đòn gánh phật, nhẹ quang thơ đời?
(Thơ) Thức dậy chàng ơi, thức dậy thôi!
Miếng trầu đây đấy cắn chung đôi,
Lên trời thành phật còn lâu lắm,
Chỉ một mình em đủ phật trời!
Đủ ông Hoàng Cả, cậu Hoàng Ba,
Múa kiếm, chèo thuyền, tróc quỷ ma,
Bà chúa Thượng ngàn linh ứng giáng,
Nhập đồng thánh ốp cả đôi ta l
(Vía vào Chầu văn)
Chắp tay con tấu lạy bà Chúa thượng ngàn,
Đưa chúng con vào cõi mộng, kéo chúng con sang cõi đời!
(Vỗ tay ba cái, nhạc Chầu văn nổi lên. Một giải khăn điều từ trong bay ra. Điểm Bích bắt lấy trùm lên đầu, đến ngồi xếp bằng tròn phía dưới bồ đoàn, trước mặt Huyền Quang. Theo tiếng đàn và hát Chầu văn trong hậu trường, nàng đảo người trước chậm sau nhanh, thỉnh thoảng lại hé mép khăn liếc trộm Huyền Quang mỉm cười)
TIẾNG HÁT CUNG VĂN (Giọng kim cao của Nam)
Trên ngàn gió thổi rung cây,
Dưới khe cá lội, chim bay về ngàn
Canh khuya nguyệt lặn sao tàn
Thuyền rồng tiên thánh khoan khoan chèo vào,
Gập ghềnh quán thấp lầu cao,
Khi ra núi đỏ, khi vào rừng xanh.
Trên ngàn đệ nhất tối anh linh,
Ngôi cao Công chúa, bà quyền hành núi non
Linh thiêng dậy khắp tiếng đồn,
Sấm ran mặt bể, mưa tuôn đầu ghềnh...
(Nhạc lưu không, Điểm Bích vỗ tay bắt quyết hú lên một tiếng, hất chiếc khăn điều trùm đầu xuống, rồi đứng dậy múa làm duyên theo lời hát Chầu văn)
Da ngà mắt phượng long lanh,
Mặt huê tươi tốt, tóc xanh rườm rà,
Hây hây tuyết đượm màu da,
Cổ tay tựa ngà, đầu vấn tóc mai...
(Nhạc lưu không. Một giải thắt lưng xanh hoa lý và một mảnh băng nhỏ màu tím thêu hoa kim tuyến đính mặt mài óng ánh, từ trong bay ra. Điểm Bích lại bắt lấy thắt vào lưng và băng lên trán)
TIẾNG HÁT CUNG VĂN
Khăn xanh giải ngắn giải dài,
So bề nhan sắc kém ai trong đời?
(Nhạc lưu không)
ĐIỂM BÍCH - (Nói với Huyền Quang) Chàng ơi, chàng thấy bà Chúa của chàng có đẹp không?... Vẫn không nói gì cả? (Nàng lại vỗ tay ba tiếng. Một thanh kiếm, chuôi và bao kiếm thiếp son vàng, từ trong bay ra. Điểm Bích bắt lấy, rút ra múa máy đường kiếm biểu lộ uy bà Chúa, nhưng vẫn liếc tỏ tình với Huyền Quang bằng đầu mày cuối mắt)
TIẾNG HÁT CUNG VĂN
Quyền bà coi các lũng làng,
Sơn tinh cầm thú hổ lang về chầu,
Quyền bà coi tam thập lục châu,
Chín từng đủng đỉnh một bầu tiêu dao,
(Động tác qua rừng vượt suối)
Gập ghềnh núi thấp đồi cao,
Khi ra thác mẹ khi vào thác con,
Chim kêu vượn hát véo von,
Khi bẻ cành quế khi lon cành hồng...
(Động tác chèo đò)
Khi chơi nước nhược non bồng,
Phố Cát Đại Đồng, nước ngược sông Thao,
Trên làn quế, dưới làn đào,
Ngày mây thấp thoáng, tối trăng sao lững lờ,
(Động tác gánh nhún nhảy)
Lửng lơ vai quẩy lẵng hoa,
Đền kia phủ nọ vào ra chơi bời,
Khi thanh vắng lúc êm trời,
Ngồi trên đỉnh núi ghẹo người Hằng Nga...
(Nhạc lưu không)
ĐIỂM BÍCH – (Nói với Huyền Quang) Này chàng ơi, chàng có biết Hằng Nga là ai không?… Không phải là Hằng Nga đâu! Chính là Huyền Quang, là chàng đó! Em nói ý đấy mà! Chàng có hiểu không? (Cười lả lơi) Kìa! Vẫn không động đậy, không rung chuyển gì hết! (Thừ người, thở dài chán ngán đi lên phía trước. Màn phụ khép lại sau lưng, che lấp cảnh bệ phật) Sắt đá quá chừng! Không thể hiểu nổi! Làm thế nào đây?
NHÀI – (Ra) Kìa chị! Sao chị lại bỏ ra ngoài này?
ĐIỂM BÍCH– Chị hoang mang lắm!
NHÀI – Chị tự tin lắm kia mà
ĐIỂM BÍCH – Chị đã cố hết sức mình.
NHÀI - Không thể bỏ cuộc được! Trái lệnh của đức vua thì nguy lắm.
ĐIỂM BÍCH – Thế đấy! Một bên là đức vua, một bên là hòa thượng. Một bên là pháp trường, một bên là... là...
NHÀI – Là hạnh phúc!
ĐIỂM BÍCH – Sao em lại nghĩ thế?
NHÀI – Em thấy... thấy rõ chị yêu Sư tổ...
ĐIỂM BÍCH – Em thì chị không thể giấu được. Đúng, chị yêu...
(Thơ) Yêu một tâm hồn ngát hương nhân ái,
Yêu một niềm tin cột đồng vững chãi.
Chị lồng khát khao vào cả trò chơi,
Mong chuyển hướng tin từ phật sang đời,
Được thế mới là đỉnh cao hạnh phúc,
Nhưng quá sức mình...(Nước mắt dàn dụa)
NHÀI – Chị đừng lùi bước!
Có mối tình nào suôn sẻ mà cao?
Có hạnh phúc nào, toàn vị ngọt ngào?
Có tình sử nào mà không đẫm lệ?
(Điểm Bích lau nước mắt)
NHÀI - (Nói) Đừng lau! Đừng! Cứ để cho nước mắt tha hồ tuôn chảy, chị ơi!
(Thơ)
Hãy đừng vơi, xin hãy đừng vơi nữa!
Hỡi những dòng nước mắt chảy từ tim!
Khi khoé mắt mới vơi đi một nửa,
Cả không gian đã chết lặng im lìm...
ĐIỂM BÍCH -(Mỉm cười trong nước mắt)
(Nói) Cảm ơn Nhài! Cảm ơn em! Em Nhài của chị! (Nắm tay Nhài kéo chạy vào, Trở lại cảnh bệ phật)
(Điểm Bích lướt nhanh ra, vỗ tay ba cái, rồi chạy vòng quanh, vừa chạy vừa giơ tay lên cao vẫy gọi)
Hỡi các anh Đồng Nam! Hỡi các em Đồng nữ! Hỡi các hình khắc gỗ trên các ván ngang! Hãy mau hóa thân thành xương thành thịt xuống đây giúp Điểm Bích một tay với nào:
TIẾNG HÁT CUNG VĂN
Khi vui ngàn mái ngàn me,
Ngàn Giang ngàn nứa ngàn tre ngàn vầu,
Năm ba cô tố nữ theo hầu,
Cô xe chỉ thắm cô xâu hạt vàng...
(Nhạc lưu không. Hai đến bốn Đồng nữ từ trên bức ván gỗ ngang trên cao bên trái bước xuống, mỗi người tay cầm một đoạn tre ngắn, một đầu có hai quả nhạc đồng (tượng trưng cho vật dương). Các Đồng nữ đều cởi trần, mặc yếm đỏ váy nâu, thắt lưng xanh, vừa bước xuống vừa múa theo nhịp nhạc Chầu văn. Đồng thời hai đến bốn Đồng nam từ bên phải bước xuống, mỗi người tay cầm một cái mo nang (tượng trưng cho vật âm). Các Đồng nam đều cởi trần, đóng khố vàng bỏ dài phía trước. đầu quấn khăn đỏ bỏ múi cạnh tai, vừa bước xuống vừa múa theo nhịp nhạc Chầu văn.)
(Điểm Bích cầm lấy dùi và mõ trên bồ đoàn gõ giữ nhịp)
ĐIỂM BÍCH (Nói vần)
Hỡi các bạn Đồng nam đồng nữ!
Hãy cùng nhau múa hợp hoan!
TẤT CẢ – Mừng cho Điểm Bích, Huyền Quang,
ĐIỂM BÍCH – Điệu múa: «Linh tinh tình phộc »!
TẤT CẢ– Điệu múa: « Linh tinh tình phộc »!
(Nhạc múa cổ)
(Điểm Bích gõ một hồi ba tiếng mõ phát lệnh. Các Đồng nam Đồng nữ hú lên một tiếng dài và điệu múa bắt đầu. Múa một đoạn, Điểm Bích đánh một hồi mõ ra hiệu dừng lại, đặt dùi và mõ xuống, rồi dùng cái khăn điều làm cây đàn tượng trưng để gẩy).
(Chuyển nhạc Chầu văn)
(Điểm Bích múa theo nhạc chầu văn. Các Đồng nam nữ múa nền)
TIẾNG HÁT CUNG VĂN
Môi son má phấn mỹ miều,
Miệng cười ha hả mọi chiều mọi hay,
Đàn trăng quạt gió màn mây,
Bóng trăng thấp thoáng, bóng cây dập dình,
Đàn ngũ âm tang tình bà gẩy,
Thập thành thay tiếng phách tiếng sênh,
Rượu hỏa thang trình bà tẩy diện,
Vuông khăn hồng vèn vẹn quấn phong,
Hôm nay bà ngự giá về đồng,
Điều lành điều dữ phán cùng thế gian,
Yêu ai tài lộc bà ban,
Ghét ai bà quở khôn van được bà...
(Một Đồng nữ dâng bát rượu không. Một đồng nam châm lửa tượng trưng đốt rượu. Điểm Bích làm động tác vớt rượu hỏa thang lên rửa mặt)
ĐIỂM BÍCH (Nói giọng dẹt và lắp với Huyền Quang) Chàng ơi, chàng để em ban tài.. phát phát lộc cho chàng... Để em... em lấy rượu hỏa thang tẩy tẩy diện cho... cho chàng nào!... (Nhúng chiếc khăn điều vào bát hỏa thang vắt đi, mở rộng, vẩy nước, định lau mặt cho Huyền Quang.)
(Bỗng Huyền Quang đứng dậy, bước vội xuống bồ đoàn, đi lên phía trước, chắp tay ngửa mặt, thảng thốt, bàng hoàng như mê như tỉnh)
(Nhạc Chầu văn ngừng lại. Quầng sáng chuyển sang Huyền Quang)
HUYỀN QUANG – Nam mô A di đà phật!
(Thơ) Đệ tử hiện đương ù tai hoa mắt,
Ý loạn tâm mê giữa lốc bụi đời,
Kìa kìa!
Hằng hà sa số chúng sinh đương nhoẻn miệng cười!
Của hằng hà sa số yêu kiều mỹ nữ!
Kìa kìa!
Ba nghìn thế giới đương tưng bừng ca vũ,
Của ba nghìn thế giới hội hoa đăng!
Kìa kìa!
Núi rừng Hoa yên vấn vít sợi tơ giăng,
Mái tóc vai trần trói hồn tròn mát!
Kìa kìa!
Gió cợt nhả lay im lìm bảo tháp,
Chôn chân làm gì trong kiếp đứng cô đơn?
Chiếu cói giường tre trải đệm ấm tân hôn.
Đuốc trai giới bừng trận cười hoan lạc,
Bao nhiêu kinh Kim cương Pháp hoa, Viên giác.
Là bấy nhiêu pho Hoa Tiên truyện mê say!
(Tiếng tâm linh đồng ca ở hậu trường)
Bèo dạt mây trôi thuyền Bát Nhã,
Mình con chèo chống được sao đây?
Nghìn trùng ân ái ba khoang lả,
Tám mặt nhân duyên một mái gầy...
(Huyền Quang không đủ sức trở về bồ đoàn, ngồi ngay tại chỗ, gục đầu, nhằm mắt)
(Quầng sáng chuyền qua lại giữa Huyền Quang và Điểm Bích. Khi chuyển sang Điểm Bích, nhạc múa nổi lên và Đồng nam Đồng nữ lại múa điệu «Linh tinh tình phộc ». Khi chuyển sang Huyền Quang, nhạc và múa đều tắt, và tiếng chuông mõ tụng kinh nổi lên. Thời gian ngừng lại của quầng sáng ở mỗi vị trí nhân vật lâu hay mau tùy theo không khí sân khấu)
(Người Say Chột ló ra, cười ngất. Quầng sáng chuyển sang Người Say Chột)
NGƯỜI SAY CHỘT – (thơ)
Sắp chấm dứt rồi, pháp danh Sư tổ!
Sắp lộ tướng rồi, Tam tổ Trúc lâm!
Sắp tiêu ma rồi, đạo đức chân nhân!
Sắp đổ sập rồi, Hoa Yên bảo tự!
(Cười khoái trá lùi vào khuất)
(Nhài ló ra, mừng rỡ)
NHÀI – Lại được trở về cung xưa lầu cũ,
Lại được cùng nhau thủ thỉ tâm tình,
Lại đốt lò hương xông áng thơ xinh,
Lại nhấn năm cung: Lý hành vân điệu.
(Ám chỉ Huyền Quang)
Mặc cho ai cứ trồng si thay liễu,
Cứ chặt vườn mai trồng ớt chỉ thiên!
Phen này bồ tát hết thiêng,
Còn chơi trống bỏi vỗ điên cửa chùa...
(Cười khanh khách lại vào khuất)
(Quầng sáng chuyển sang Huyền Quang)
(Nhạc thiền phảng phất như ru)
TIẾNG PHỔ HIỀN BỒ TÁT
Hỡi Huyền Quang đệ tử!
Sư tổ thứ ba thiền phái Trúc lâm,
Ta là Phổ Hiền bồ tát quan âm,
Con hãy lắng nghe lời ta niệm kệ.
Kệ rằng:
Tình chẳng phải tình,
Ái mà không ái,
Sinh diệt diệt sinh,
Chẳng gì tồn tại.
HUYỀN QUANG – (Chắp tay) Nam mô Phổ hiền quan âm bồ tát!
(Quầng sáng chuyển sang Điểm Bích)
ĐIỂM BÍCH - (Hát Huê tình)
Sống mà không ái không tình,
Nói diệt càng chán, nói sinh thêm thừa,
Đôi ta duyên nợ từ xưa,
Hơi đâu mõ sớm chuông trưa nhọc mình?
(Huyền Quang khua tay trước mặt như để xua đuổi tiếng hát)
TIẾNG QUAN THẾ ÂM -
Hỡi đệ tử Huyền Quang!
Ta là Quan thế âm bồ tát,
Có kệ rằng:
Đời bày ra mộng,
Mộng lại bày đời,
Không không sắc sắc,
Hư ảo mà thôi.
Tiếng đồng ca của các phật.
Gột sạch con ơi, hết bụi trần,
Sáng lòng sáng trí sáng chân thân,
Đường về tiên cảnh không xa nữa,
Quả phúc vê tròn độ thế nhân..
HUYỀN QUANG – (Chắp tay) Nam mô đại từ đại bi Quan thế âm bồ tát!
(Quầng sáng chuyển sang Điểm Bích)
ĐIỂM BÍCH – (Hát Huê tình) -
Đời người ngắn lắm chàng ơi,
Cuộc vui lại ngắn gấp mười nỗi lo,
Không không sắc sắc mơ hồ,
Thành tiên thành phật làm mô hỡi mình?
(Hát chầu văn)
Cứu vớt làm sao được nổi chúng sinh?
Mình đừng tự huyễn hoặc mình chàng ơi!
Lửa lòng khi đã bốc rồi,
Tu bao nhiêu nữa cũng hoài công tu!
Mình hãy bỏ chùa, vứt áo ông sư,
Theo em về nộp treo làm cưới kẻo nữa hư mất đời!
(Gõ ba tiếng mõ, nhạc múa nổi lên, điệu múa «Linh tinh tình phộc» lại tiếp diễn, vây quanh Huyền Quang mỗi lúc một nhanh một sôi động, điểm theo những tiếng hú - tiếng gọi nguyên thủy của tình yêu trai gái)
(Huyền Quang niệm phật liên thanh bất chỉ)
Nam mô A di đà phật!
- Phổ hiền bồ tát ma ha tát!
- Văn thù bồ tát ma ha tát!
- Thích ca mầu ni phật!
– đại từ đại bi Quan thế âm bồ tát ma ha tát!
(Nhạc chầu văn. Điệu múa chuyển theo. Huyền Quang vẫn không ngừng niệm phật)
ĐIỂM BÍCH - (Hát chầu văn, dồn dập dần).
Yêu chàng từ một bài thơ,
Chưa cam niệm phật, còn mơ về đời,
Yêu chàng yêu một tình người
Đã sâu như bể lại dài như sông,
Mình tu đâu em sẽ theo cùng,
Đói no em chịu, lạnh lùng em cam.
Thiên đường, địa ngục, trần gian
Ở đâu Điểm Bích sánh với Huyền Quang cũng tình.
Tang tính tang tình tang tinh tình tang...
(Ngã vào lòng Huyền Quang)
(Nhài ló ra, vừa vui mừng vừa lo lắng. Người Say Chột ló ra, quắc mắt tuốt gươm, chờ Huyền Quang nghiêng ngả. sẽ ra tay)
(Điệu múa quay cuồng sôi động tột độ. Bỗng Huyền Quang đẩy Điểm Bích ra, đứng bật dậy, quát lên)
HUYỀN QUANG - (Nói) Điểm Bích! Cút đi! Cút khỏi chùa này! Cút khỏi đây ngay lập tức!
(Điểm Bích lại lao vào lòng Huyền Quang, nước mắt dàn dụa)
ĐIỂM BÍCH – Huyền Quang! Huyền Quang! Em yêu Người! Em yêu chàng mà!...
(Huyền Quang lại đẩy mạnh làm nàng ngã nhoài ra đất)
HUYỀN QUANG – Điểm Bích! Con yêu tinh kia! Không mê hoặc nổi ta đâu! Cút đi!
(Khoát tay chỉ các Đồng nam, Đồng nữ đã ngừng múa) Cả những con rối gỗ kia nữa! Cút tất cả đi cho khuất mắt!
(Các Đồng nam Đồng nữ hú một tiếng dài, rồi bỏ chạy lên các ván ngang trên cao)
(Nhài chạy ra nâng Điểm Bích dậy. Điểm Bích gục đầu vào vai Nhài thổn thức, và để mặc Nhài dìu nàng vào)
(Người Say Chột ngỡ ngàng cau mày, chúc mũi gươm lặng lẽ quay vào).
(Một mình Huyền Quang đứng im giữa sân khấu)
HUYỀN QUANG−(Thơ) (Thở dài)
Nửa lòng tuệ giác nửa trần duyên,
Nửa cốt thi nhân nửa cốt thiền,
Cứ ngỡ giai nhân là ác quỷ,
Nào ngờ yêu quái hóa thần tiên!
Sầu tình nửa đấu đong đầy mộng,
Kinh kệ non thưng tát vợi phiền,
Núi tĩnh mà sao rừng cứ động,
Mai vàng nở bướm gió đầy hiên.
Xé thơ, bẻ bút, đập nghiên!
Tụng đi! Tụng nữa!
Hồn nghiêng ngửa rồi!
Tụng đi! Tụng vỡ mộng đời!
Tụng đi! Tụng nát kiếp người kiếp sư!...
(Lảo đảo quay về bồ đoàn, định bước lên nhưng đuối sức ngã ngồi xuống đất, đầu gục vào mép bồ đoàn, Nhạc rỉ rền, day dứt, quằn quại)
Tắt đèn