Cung Phi Điểm Bích

ĐÂY là chuyện truyền kỳ pha mầu thần thoại.

Điểm Bích mồ côi từ nhỏ, làm con nuôi một gia đình giàu có cùng quê. Năm cô 14 tuổi, cha mẹ nuôi đem cô tiến cung. Cô gái có nhan sắc, lại có tài múa hát làm thơ, (vì đã được học ở Giáo phường) trở thành cung nữ yêu của vua Trần anh Tông.

Vốn tính đa nghi, Trần anh Tông không tin rằng Huyền Quang (tên thật là Lý đạo Tái) có thể từ bỏ quyền tước, địa vị, giàu sang (tương truyền ông đã đỗ trạng nguyên) để vào núi Yên tử tu hành, cam chịu khổ hạnh, trái với lẽ thường tình của người đời.

Để tìm hiểu sự thực về một con người, vua sai nàng Điểm Bích ăn mặc giả làm một cô gái quê bị ép duyên phải bỏ nhà, lên Yên tử để thử. Nếu Huyền Quang là người giả dối, tất sẽ bị quyến rũ trước sắc đẹp hiếm có và tài hoa đặc biệt của cô. Lúc đó, Điểm Bích phải dụ Huyền Quang lấy cho được đĩnh vàng có dấu hiệu trong kho mà nhà vua đã tặng cho nhà sư từ khi sư bắt đầu đi tu. Đĩnh vàng đó sẽ là chứng vật không thể chối cãi về tấm lòng hư thực của Huyền Quang. Điểm Bích miễn cưỡng phải tuân theo cái lệnh oái oăm đó. Sau gần một năm Điểm Bích làm công việc hương đèn và quét tước ở chùa Hoa Yên, nơi Huyền Quang trụ trì, nàng thấy nhà sư có những đức tính cao đẹp khác thường, đồng thời lại có một hồn thơ đầy tình người tinh tế. Đó cũng là những điểm sáng mà nàng đã thoáng bắt gặp ở mối tình đầu sớm bị tan vỡ. Đó lại cũng là niềm khát vọng triền miên của người con gái yêu đời, săn tìm hạnh phúc tình yêu đích thực. Trò thử thách bỗng biến thành sự thực.

Bằng mưu mẹo ngây thơ vụng về, nàng hy vọng lấy được đĩnh vàng giao hẹn, kéo được Huyền Quang ra khỏi cửa phật, về sống cuộc đời trần tục với mình. Song cuộc đời và ý muốn của con người thường ngược chiều nhau.

NHÂN VẬT ​

ĐIỂM BÍCH: Cung Phi – 16 tuổi

HUYỀN QUANG: Sư tổ chùa Hoa Yên, trên Yên tử, 45 tuổi (1254 - 1334)

NGƯỜI SAY CHỘT: Anh ruột Nhài, người yêu cũ của Điểm Bích, 25t.

TRẦN ANH TÔNG ; Vua nhà Trần – 42t. (1257 – I320)

NHÀI: Thị tỳ của Điểm Bích, 16t.

TRẦN MINH TỰ:Tôn Thất, cận thần của vua Trần anh Tông, 40t.

TÚC VỆ A và B

Cái bóng của Điểm Bích

Đồng Nam và Đồng nữ (phù điêu gỗ hóa thân) Từ 4 đến 8 người

Tiếng hát cung văn

Tiếng niệm kệ của các phật và bồ tát: Phổ Hiền, Văn Thù, Thích ca mầu ni. Quan thế âm...

CẢNH I ​

Vườn mai chùa Hoa Yên trên núi Yên tử. Hai bảo tháp (Xá lị) của Tổ I Và Tổ 2 phái thiền Trúc Lâm. Tháp I lớn hơn, xây trên ba bậc thềm đá cao.

Chùa chính, nhà tăng, nhà tổ ở khuất bên trong. Chung quanh có đường xuống núi.

Vườn mai đương nở rộ. Một tảng đá to mặt bằng dưới một gốc mai già.

Chiều đông gió lạnh. Thỉnh thoảng một bông mai lìa cành lấp loáng bay trong nắng nhạt.

(Điểm Bích đương quét lá trên thềm Bảo tháp, bỗng ngừng lại, ngồi xuống, lấy tay lần theo những nét bóng hoa in trên nền đá xám)

ĐIỂM BÍCH - (Thơ)! Ôi! Những bóng hoa rơi

Vương thềm rêu đá biếc!

Đẹp bâng khuâng hơn một mùa luyến tiếc,

Tròn trĩnh hơn nguyên dáng nét trên cành!

(Đứng lên, vẻ nuối tiếc)

Thế mà nhát chổi vô tình,

Đẩy đưa vỡ bóng nát hình tan hương,

Ai yêu ta đó người thương?

Xin đừng là bóng hoa vương mặt thềm!

(Tiếng chuông mõ tụng kinh trong chùa văng vẳng)

ĐIỂM BÍCH-(Mỉm cười chắp tay)

Nam mô A di đà phật!

Sư tổ Huyền Quang ơi!

Đệ tử xin hỏi người,

Sao trên trang kinh lời kệ,

Lại chập chờn thấp thoáng bóng hoa rơi?

Thi nhân Huyền Quang ơi!

Điểm Bích này khao khát được trả lời

Sao chuông ngân mõ đổ,

Lại không điểm nhịp cầm cho lời tụng niệm lứa đôi?

Sư tổ ơi! Thi nhân ơi!

(Múa hát nhịp nhàng một mình)

(Có tiếng hát phẫn hận ngang tàng dưới dốc núi)

TIẾNG NGƯỜI SAY CHỘT

Đã từ lâu gươm báu nằm hoen rỉ,

Thèm máu đầu lâu vật vã trong bao,

Đã từ lâu men nồng làm tri kỷ,

Nẻo đường trần ngang dọc hát nghêu ngao.

(Điểm Bích ra đầu dốc ngó xuống, vội quay lại)

ĐIỂM BÍCH − (Nói) Ôi! Hắn ta! Vẫn lại là hắn ta!

(Tránh vào sau một gốc mai)

(Người say chột, áo phanh hở ngực, râu ria lởm chởm, tóc bù xù, một mắt bịt chéo một mảnh vải đen, tay cầm bầu rượu, vừa bước lên đầu dốc vừa hát)

NGƯỜI SAY CHỘT – (Thơ)

Còn nhớ không, kẻ vong tình bội phản

Lầm bụi kinh thành xóa dấu chân son,

Chiêu Quân ơi, một sang Hồ quên Hán,

Kẻ ôm hận lòng chất ngất sầu von...

Thế gian ơi, ta đòi người trả giá,

những mưu toan hủy hoại tình người!

Ta đòi ngươi phải bỏ nghề dối trá,

Mài hận làm gươm đi trả mối thù đời...

Ta say trời đất dâng mời,

Dòng sông gầm sóng thét lời thề sâu,

Tóc điên dựng ngược mái đầu,

Râu điên vặt đứt nát nhàu răng nhai...

(Cười vang, phóng gươm cắm ngập xuống gốc mai)

ĐIỂM BÍCH – (Giật mình hoảng sợ)

(Nói) — Ối! Cứu tôi với! Cứu tôi với!

(Định bỏ chạy)

NGƯỜI SAY CHỘT – (Nhảy tới chặn lại)

Điểm Bích! Nàng đừng sợ! Tôi tưởng trong vườn mai không có ai. Nhân lúc quá chén thích tình, tôi phóng gươm chơi vậy thôi! Cũng may! Ha... ha...

ĐIỂM BÍCH−(Run rẩy) Thưa ông...

NGƯỜI SAY CHỘT – Cứ gọi tôi là Người Say chột.

ĐIỂM BÍCH – Vâng, vâng, Người Say chột!

(Người say chột cười vang)

(Tiếng chuông mõ, tụng kinh trong chùa đổ hồi rồi tắt)

NGƯỜI SAY CHỘT–(Hất hàm về phía chùa) Đó, khóa tụng kinh chiều đã xong rồi. Sư tổ cũng sắp ra vườn ngắm hoa mai nở. Nàng cứ ở lại đây chờ Người sai bảo.

ĐIỂM BÍCH – Dạ, vâng…

(Người say Chột rút cây gươm cắm ở gốc mai lên múa gươm hát - thơ)

Trong gió lạc loài (hề) vỗ gươm ta hát,

Hiểu lòng ta chăng (hề) động thẳm hang u?

Gác tía lầu son (hề) vùi trong gió cát,

Vò võ vườn mai (hề) lòng ta đeo thù.

Tất cả đi vào trong đổ nát,

Sót lại lòng ta nhát cắt đau,

Tất cả tan vào trong bát ngát,

Riêng máu hồn ta vẫn rỏ mau...

(Ngất ngưởng vào khuất)

ĐIỂM BÍCH – (Ngẩn ngơ, bàng hoàng)

Ôi! Khiếp sợ!

Con mắt hắn nhìn ta!

Soi mói! Tinh ma!

Là người hay là quỷ?

Kẻ tật nguyền quái dị!

Mà khúc cuồng ca u uất nghẹn ngào lệ tưới máu sa!

Hắn là ai?

Có biết hay không biết

Mục đích ta đến ngôi chùa cách biệt

Đứng chon von trên Yên Tử cao vời?

Ngươi là ai? Kẻ khinh miệt ngạo đời?

(Huyền Quang từ lối chùa ra, tay cầm cuốn thơ NGỌC TIÊN TẬP)

ĐIỂM BÍCH-(Chắp tay) Bạch sư tổ!

HUYỀN QUANG – Điểm Bích!

ĐIỂM BÍCH–Bạch, kẻ vừa rồi...

HUYỀN QUANG− À! chàng trai bí ẩn,

ĐIỂM BÍCH–Bạch, hắn là ai?

HUYỀN QUANG – Con bà vãi già lú lẫn,

Từ quê lên xin giúp việc cửa chùa.

Ta nể lòng thương người mẹ già nua

Cho ở lại chăm vườn mai hoa nở.

ĐIỂM BÍCH – Bạch, con thấy hắn dùng gươm phát cỏ,

Xới đất, tỉa cành, bón rễ, bắt sâu,

Cũng vẫn bằng gươm...

Cuốc nọ để đâu?​

Đệ tử ngại ngùng…

HUYỀN QUANG – Con đừng lo nghĩ!

Có lẽ thói quen!

Vả ta vững chí,​

Dù ác dù gian đã đến cửa thiền,

Phật sẽ đổi lòng rửa dạ nên yên,

Kẻ giặc cướp cũng trở thành ngoan đạo.

ĐIỂM BÍCH – Còn họ tên?

HUYỀN QUANG – Suốt ngày say lảo đảo,

Quên sự đời quên cả họ tên mình,

Chỉ vào tật nguyền từ lúc bẩm sinh,

Hẳn tự xưng danh là Người Say chột.

Bận tâm làm chi! (Chỉ vườn mai)

Khi nắng chiều trở gót,​

Mà cánh mai đương dệt gấm trên cành,

Mà hương thầm đương nảy khúc dương tranh,

Hồn hoa vẫy gọi hồn thơ thanh lịch.

ĐIỂM BÍCH – Bạch, theo con thì...

HUYỀN QUANG - Thì sao, Điểm Bích?

(Điểm Bích mắt long lanh, mỉm cười ý tứ)

ĐIỂM BÍCH - Bạch, đó là hồn hoa vẫy gọi... TÌNH YÊU!

HUYỀN QUANG – Điểm Bích!

ĐIỂM BÍCH- Bạch Sư tổ?

HUYỀN QUANG – Con chớ nói liều!

Hãy luôn nhớ rằng nương nhờ cửa phật,

Là phải dốc lòng thủy chung như nhất,

Lấy tiếng tụng kinh thay khúc ca đời,

Đừng thả thuyền hồn theo lớp sóng dồi,

Chớ ném nhân tình vào lò lửa tục,

Muốn thành bồ tát, phải chăm diệt dục,

Ước tới Như Lai, cố tắt lạnh lòng.

Cuộc thế gói tròn hai chữ sắc không,

Sống gửi thác về, sinh sinh diệt diệt.

(Nghiêm trách)

Con đã nghe nhiều mà không thấu triệt,

Có giảng bao nhiêu cũng chỉ uổng công.

Từ chốn lụa là đến chỗ nâu sồng,

Diệu vợi lắm, phải gắng đi mới tới,

Chưa cắt tóc, đã phạm vào sắc giới.

Sao vẹn đường tu?

ĐIỂM BÍCH – Xin người thứ lỗi!

(Càng nói càng say sưa dần)

Cảm thông niềm khát vọng tuổi xuân xanh,

Cứ nếm ngọt ngào mỗi giọt sương trinh,

Cứ xao xuyến khi gió đùa tóc rối,

Cứ tết hoa rừng thành vòng hoa cưới,

Cứ rộn ràng cánh bướm đập trong lòng,

Cứ thẹn thùng khi má bỗng dưng hồng,

Cứ vơ vẩn mỉm cười không có cớ,

Cứ tưởng nắng vàng vì mình rực rỡ,

Cứ tưởng vì mình mây trở nên xanh,

Nghe tiếng chim ca thành tiếng tỏ tình,

Chỉ có bình minh không còn đêm tối,

Cứ muốn yêu người và được người yêu lại,

Yêu cháy lòng, yêu cuồng nhiệt, đắm say...

Tuổi trẻ Người ơi!

HUYỀN QUANG – (Lắc đầu) Oan trái còn đầy!

Phải gỡ cho xong!

ĐIỂM BÍCH - Bạch Người..

HUYỀN QUANG – Đừng nói nữa!

Lắng lại đi con!

Dập đi ngọn lửa​

Phù sinh!

Đừng làm bận lòng ta! ​

(Chắp tay)

Nam mô A di đà phật!

(Nói) Điểm Bích!

ĐIỂM BÍCH - Bạch Sư tổ?

HUYỀN QUANG – Con vào nhà tổ lấy cây đàn tranh treo trên vách mang ra đây cho ta!

ĐIỂM BÍCH - Bạch, có cần lấy bút nghiên nữa không ạ?

HUYỀN QUANG – Không, thơ "VỊNH HOA MAI" ta đã làm xong và chép vào trong NGỌC TIÊN TẬP này rồi. Chỉ cần đàn để phổ vào cung bực.

ĐIỂM BÍCH – Bạch Sư tổ, vâng ạ. (Vào)

HUYỀN QUANG – (Băn khoăn đi lại) Người con gái lạ lùng! Gần một năm rồi!... Tưởng như đã hiểu rõ về nàng... Vậy mà ta vẫn là kẻ đứng ngoài cửa ngõ tâm tư loạn mầu loạn sắc của người con gái ấy... Đến hôm nay, ta lại phải tự hỏi mình cái điều đã làm ta bao lần trăn trở... Có đúng như lời nàng đã kể về đời mình với bà sư già dưới núi hay không?

Tiếng ĐIỂM BÍCH (Kể theo điệu ngâm Tần cung oán)

(thơ) Con nhà nghèo ở nơi thôn ổ,

Theo giáo phường từ độ còn thơ.

Hát hay múa khéo ai ngờ,

Đến năm mười bốn xe tơ lỗi thời,

Cha mẹ nuôi tham nơi giàu có,

Gả bán cho trọc phú cùng quê,

Miệng cười lòng những tái tê,

Thương thân lệ tủi dầm dề kiệu hoa.

Đêm động phòng bỏ nhà chạy trốn,

Cánh bèo trôi sóng cuốn tha phương,

Đến đây nấp bóng phật đường,

Muối dưa cam phận, đèn hương tâm thành

Chờ ngày cắt tóc gửi mình,

Đào sâu chôn chặt hận tình thiên thu

HUYỀN QUANG – (Nói) Có đúng như vậy không? Tài sắc lộng lẫy kia!... Tâm sự thảm sầu ấy!... Điểm Bích! Điểm Bích!... (Thở dài lắc đầu như muốn xua tan những khắc khoải ấy đi)

(Điểm Bích mang đàn ra, nâng đưa cho Huyền Quang)

ĐIỂM BÍCH - (Thơ) Bạch Sư tổ,

Đàn không dây không phím,

Thì gẩy làm sao nên nhịp nên thanh?

HUYỀN QUANG (Mỉm cười, rao giảng)

Con ơi, người thiện tài xử dụng đàn tranh,

Không phím không dây mới là bậc nhất,

Bởi biết tâm đắc ở ngoài âm luật,

Bởi tinh thần của cung bực thanh trầm,

Chỉ có thể tìm trong khúc đàn câm,

Và bởi tinh túy của hồn đàn ẩn kín,

Chỉ tìm thấy ở nơi không dây không phím.

Con hãy nghe đây! Bài thơ VỊNH HOA MAI;

(Ôm đàn, bấm vào phím và dây tưởng tượng. Tiếng đàn nổi lên, Huyền Quang ngâm theo)

Ông xanh! muốn hỏi tự đâu

Mà hoa gội tuyết non sâu một mình?

Ngắt về đâu phụ mắt xanh

Ý xuân mượn giải sầu thành mang mang (1)

(1) Nguyên tác: Mai hoa

Dục hướng thương thương vấn sở tòng

Lẫm nhiên cô trĩ tuyết sơn trung

Chiết lai bất vị già thanh nhãn

Nguyện tá xuân tư ủy bệnh ông.

ĐIỂM BÍCH – Bạch Sư tổ,

Con nghe rõ tiếng đàn ngộ đạo,

Coi cuộc đời bất quá giấc chiêm bao...

HUYỀN QUANG - Như ảnh trong gương, như gió qua rào,

Như cánh chim soi trên đầm nước lặng,

Chim bay đi rồi, mặt đầm lại vắng,

Cảnh đó người đây còn có gì đâu?

(Vuốt cần đàn, cao ngạo)

Không phím không dây mà rất nhiệm mầu,

Nên nhịp nên thanh vẫn hoàn vô định.

ĐIỂM BÍCH - (Mỉm cười ý tứ)

Đàn linh diệu con vô cùng tôn kính,

Nhưng quá ảo huyền và quá cao xa.

Con muốn hỏi Người... (Ngập ngừng cố ý)

HUYỀN QUANG – Con cứ nói ra!

ĐIỂM BÍCH – E rằng thất thố?

HUYỀN QUANG – Ta không chấp nhặt!

ĐIỂM BÍCH – Bạch Sư tổ, vậy con xin hỏi thật;

Cây đàn này, ngoài những khúc đó ra,

Có gẩy nổi chăng...

HUYỀN QUANG – Điệu gì?

ĐIỂM BÍCH – Những bản TÌNH CA?

Có rung lên nổi những âm thanh hạnh phúc?

Có thay bà Nguyệt chắp duyên thế tục?

Có thế ông Tơ xe sợi chỉ hồng?

Người gẩy con nghe được thế hay không?

HUYỀN QUANG−(Nói) Điểm Bích!

(Đặt cây đàn xuống mặt phiến đá, quay mặt đi)

ĐIỂM BÍCH - Bạch Sư tổ?

HUYỀN QUANG – Con đi đi!

ĐIỂM BÍCH – Sư tổ đuổi con sao?

HUYỀN QUANG - Cất đàn đi!

ĐIỂM BÍCH - Sư tổ không đàn nữa ư?

HUYỀN QUANG - Không bao giờ nữa!

ĐIỂM BÍCH – Bạch Sư tổ, con hiểu. (Mỉm cười liếc trộm, mang đàn vào)

(Huyền Quang lắng nghe bước chân Điểm Bích khuất hẳn mới quay lại, tâm sự bứt rứt rối bời)

HUYỀN QUANG - Điểm Bích!

(Thơ) Trời phật ơi!

Sao nàng lại lạc bước tới đây?

Lại nói với ta những lời hữu ý?

Như suồng sã mà dịu dàng tế nhị?

Tưởng như đùa lại như thật khó phân!

Ma nữ hiện hình hay tiên nữ giáng trần?

Ta nghiêm nghị mà sao còn bối rối?

Đương minh mẫn bỗng nhiên thành u tối?

Tỉnh táo bao nhiêu càng mê hoặc bấy nhiêu!

Người đứng đây, hồn cất cánh phiêu diêu.

Đường sang Tây Trúc dẫn vào cung ÂN ÁI

(Quỳ xuống, chấp tay ngửa mặt)

Xin đức phật hãy cho con tỉnh lại!

Cho con mãi là Sư tổ Huyền Quang,

Cho con đếm hạt lần tràng,

Cho con đến được Niết bàn chân như!

Nam mô A di đà phật!

(Vái lên không rồi gục xuống đất. Tiếng chuông mõ tụng kinh vang vang trong tâm tưởng. Giây lát trấn tĩnh. Huyền Quang đứng dậy, nét mặt ưu tư đã có chút rạng rỡ)

(Ngâm thơ Đường Luật)

Cái vạ nghìn xưa chép sử xanh,

Giáo gươm lồng bóng nét mày thanh,

Muôn quân hùng mạnh không tan giặc,

Nửa khóe thu ba đủ đồ thành.

Má phấn môi hồng cơ hiểm họa,

Nhà tăng cửa pháp thế chanh vanh,

Cốt tiên giữ lấy không pha tục,

Chật vật đường tu khúc độc hành.

(Thở dài) Phép màu ma quỷ tan tành,

Mà sao vẫn sợ mắt xanh một người?

(Người Say chột ra, chắp tay)

NGƯỜI SAY CHỘT- (Nói) Bạch sư tổ, có khách quan từ kinh đô lên, hiện đương chờ Người ở ngoài phương trượng.

HUYỀN QUANG – À! Vậy ngươi vào bảo chú tiểu pha trà lão mai, để ta ra hầu chuyện.

NGƯỜI SAY CHỘT – Bạch vâng ạ, (vào)

(Huyền Quang vào lối chùa)

(Điểm Bích từ lối nhà tổ ra. Nhài từ dốc núi lên, ôm chầm lấy nhau mừng rỡ)

NHÀI — Phi tử Điểm Bích!

ĐIỂM BÍCH – Em Nhài! Ta nhớ em quá! Nhài ơi!

(Thơ) Nhiều đêm,

Ta cứ ước đôi bờ vai mọc cánh,

Bay về lầu hoa than thở cùng em,

Khoảnh khắc được nhìn khuôn mặt thân quen,

Cũng giải bớt nỗi cô đơn sầu xứ.

Mừng sao gặp nhau đây!

NHÀI— Thưa phi tử!

ĐIỂM BÍCH−(Đặt ngón tay trước miệng suỵt khẽ)

Hãy nhớ nơi đây không có cung phi.

Cho nên cũng không có cả thị tỳ,

Chỉ là người quen...

NHÀI – Em hay đãng trí!

ĐIỂM BÍCH - Đáng phải đánh đòn!

NHÀI– Em xin lỗi chị.

ĐIỂM BÍCH – Thế mới biết điều!

(Nắm tay nhau cười vui vẻ)

NHÀI – (Nói) — Thưa phi tử.

ĐIỂM BÍCH – Kìa! Lại thế rồi!

NHÀI – (Cười ngặt nghẽo) À quên, thưa chị,

ĐIỂM BÍCH - (nói) Còn quên nữa ta sẽ chém đầu đó. Nào có tin gì nói đi em?

NHÀI – (Nhìn quanh) Em được biết đức vua vừa phái Trần Minh Tự lên Yên Tử.

ĐIỂM BÍCH – (Gật đầu) Đứng ở thềm nhà tổ, chị đã trông thấy Minh Tự đương leo dốc.

NHÀI – Em chắc Trần Minh Tự lên để nghe ngóng xem chị có làm nổi cái việc éo le mà đức vua giao phó hay không? Nhưng không hiểu sao một việc bí mật như thế mà Minh Tự cũng biết?

ĐIỂM BÍCH – Em ơi, Minh Tự là tước phong cho họ hàng tôn thất. Minh Tự này còn là một cận thần tin cậy nhất của nhà vua nữa.

NHÀI– À! Thế thì em hiểu.

ĐIỂM BÍCH – Em ơi, đức vua không tin là Sư tổ muốn thực lòng đi tu, nên mới sai chị lên đây thử, muốn

(Thơ) Mượn nhan sắc của một nàng cung nữ,

Làm lửa thử vàng thiêu chảy lòng tin.

Bậc đế vương chơi trò trẻ ú tim,

Bỡn cợt với tình, đùa cùng đạo đức.

NHÀI – (Nói) Chị rời cung cấm lên đây gần trọn năm rồi. Hạn kỳ trở về cũng đã hết. Em rất lo cho chị, vì

(Thơ) Cao tăng phái Trúc lâm thiền,

Chỉ riêng Sư tổ được truyền bát y,

Đạo cao đức trọng ai bì

Như cây trụ đá dễ gì chuyển lay?

ĐIỂM BÍCH – (Nói) Nhài ơi, chị hỏi câu này em phải nói thật. Cấm không được nịnh đấy nhé!

NHÀI - Được, em sẽ cố gắng làm một trung thần.

ĐIỂM BÍCH – Chị có phải là người xấu xí khó coi lắm không?

NHÀI – Trời ơi! Chị là người đẹp nhất ba cung sáu viện.

(Thơ) Bao nhiêu tuyệt thế giai nhân,

Ngậm ngùi trót lỡ làm thân má hồng,

Quảng hàn, Bồng đảo, Thiên cung

Tiên nga cúi mặt thẹn thùng vì ghen.

ĐIỂM BÍCH - (Nói) Thôi, em đừng nói quá! Thế còn cái nghề mọn của chị thì thế nào?

NHÀI – Là nghề gì hả chị?

ĐIỂM BÍCH – Nghề múa hát, thơ phú mà chị học được từ hồi còn nhỏ ở Giáo phường ấy mà!

NHÀI — Ôi! Không phải là nghề mọn, mà chị lại là người rất mực tài hoa!

(Thơ) Tài hoa đệ nhất kinh thành,

Thơ gieo vần ném lanh canh châu vàng,

Hò xừ xang xế xừ xang,

Phong ba nổi vũ đôi hàng chân đưa.

ĐIỂM BÍCH - Đấy, em lại nói quá lên rồi!

NHÀI – Em còn e là chưa đủ!

ĐIỂM BÍCH — Nếu quả được như thế thì...

NHÀI – Mà dù có được như thế, em vẫn cứ phân vân không biết chị làm thế nào để...

ĐIỂM BÍCH – Nhài ơi, chị..

(Thơ) Đã thả cần quăng lưới,

Con cá vừa cắn câu,

Lại e dè nhả vội,

Nhưng trước cái mồi thơm,

Làm sao mà tránh nổi?

Lưới gai dù mau mắt,

Cá vẫn lọt như không.

Lưới tình không hình bóng,

Mắc vào gỡ sao xong?

NHÀI— Bao nhiêu là kỳ vọng,

Liệu có chắc nên công?

Hay chung quy ảo mộng,

Nước lã đổ ra sông?

ĐIỂM BÍCH – (Mỉm cười tự tin)

Trận đồ bày thế Mê cung,

Âm binh tám hướng trùng trùng kéo quân,

Cửa Sinh cửa Tử quan chân,

Cửa nào cũng có giai nhân yểm bùa!

(Nắm tay nhau cười vang vui vẻ)

NHÀI - (Nói) Nhưng chị có nhớ đêm nay là đêm cuối cùng của hạn kỳ thử thách không?

ĐIỂM BÍCH - Cho nên chị đã lo liệu trước tất cả. (Ghé tai Nhài nói nhỏ) Thế! Thế! Phải làm như thế, em đã nhớ chưa?

NHÀI - Tức là nếu đêm nay làm việc ấy không xong, mai chị cũng cứ về cung, còn em thì ở lại?

ĐIỂM BÍCH – Và bằng trí thông minh lèo lái,

(thơ) Chờ lúc vắng người em lén nhẹ nhàng,

Lấy trộm luôn chiếc hộp gấm đựng vàng,

Đĩnh vàng vua ban cho Người dạo trước,

Từ khi Sư tổ khăng khăng từ khước

Võng lọng, ngựa xe, mày liễu mắt xanh,

Giày cỏ áo gai lên Yên tử tu hành.

Bỏ lại sau lưng đô thành hoa lệ,

Nhường hết cho đời truy hoan nhân thế,

Tự chôn sống mình trong cô tịch triền miên.

Đức vua kính yêu nhưng vẫn không tin

Lại có con người ngoài vòng thông dụng.

Lấy khổ hạnh tuyệt cùng làm lẽ sống,

Lấy hư vô làm cực lạc trần gian,

Nên sai chị đem cái bả hồng nhan,

Để bỏ bùa mê nhà sư thi sĩ.

NHÀI – Thực rắc rối tơ!

Nhưng em quyết chí,​

Vì công ơn của chị!

ĐIỂM BÍCH - Nói chi ơn!

NHÀI - Song chỉ một ngày không kém không hơn

E quá gấp!

ĐIỂM BÍCH – Nếu chậm thì sẽ lỡ!

Có được không em?

NHÀI - Đành là phải cố.

Nhưng nếu không may...

ĐIỂM BÍCH — Chị tin ở em Nhài!

NHÀI – Nhưng tại sao phải làm thế chị ơi!

Tại sao em cần đóng vai kẻ cắp?

Em chưa hiểu...

ĐIỂM BÍCH - Sau này em hiểu tất!

Giờ hãy làm tên kẻ cắp có lòng.

Lấy đĩnh vàng kia là để dự phòng,

Song chị vẫn tin nghìn thu hồng phấn,

Vung một cành hoa cũng thừa thắng trận,

Cũng làm cho đá rắn gật đầu thưa.

Em ơi!

Phép lạ tài cao mấy cũng thừa,

Kể từ bệ phật đến cung vua,

Bè tình nổi sóng ai không đắm?

Chết mấy mươi phen vẫn chẳng chừa!

(Lại cùng nắm tay nhau cười vang vui vẻ nhưng tiếng cười vẫn gợn niềm khắc khoải lo âu).

NHÀI – (Nói) À! chị ơi, em còn nhận được một tin đáng lo nữa!

ĐIỂM BÍCH - Đáng lo ư?

NHÀI – (thơ) Hiện có một người lạ mặt ở chùa,

Biết rõ ràng lai lịch chị từ xưa..

ĐIỂM BÍCH - Nếu đúng vậy thì cơ mưu lộ hết.

Người đó là ai?

NHÀI - Chị cũng từng quen biết!

ĐIỂM BÍCH – Lạ lùng chưa?

Nhưng người đó là ai?

NHÀI - Chị ơi, người đó chính là..

(Điểm Bích chợt nhìn vào trong, vội ngăn lại)

ĐIỂM BÍCH – Khoan đã, em Nhài! Sư tổ ra kia! Em nên tránh mặt!

NHÀI– Cả Trần Minh Tự!

ĐIỂM BÍCH - Hãy nấp vào chỗ khuất!

(Nhài tránh vào trong. Huyền Quang và Trần Minh Tự từ lối chùa ra)

ĐIỂM BÍCH - (Chắp tay) A di đà phật!

MINH TỰ − (Chắp tay) A di đà phật!

HUYỀN QUANG – Điểm Bích!

Vừa nghe ta kể chuyện về con,

Minh Tự ngậm ngùi cho kiếp phấn son,

Xót thương cảnh ngộ éo le uẩn khúc,

Phát lòng từ bi, dón tay làm phúc,

Giúp đỡ cứu nàn...

ĐIỂM BÍCH - Xin cảm tạ đức ân!

MINH TỰ - Nào có gì đâu!

HUYỀN QUANG - Đền đáp từ tâm,

Con hãy theo vào nhà tăng hầu chuyện,

Kể Minh Tự nghe gót đầu sự biến!

Giữ lễ cho nghiêm!

ĐIỂM BÍCH – Bạch, đệ tử nhớ rồi!

(Có tiếng chuông lớn đổ hồi)

HUYỀN QUANG – Bóng chiều tan, chuông triêu mộ đổ hồi,

Khóa lễ vào đêm đương chờ bần đạo.

Tiếc không được cùng ngồi lâu thụ giáo,

Minh Tự thể tình...

MINH TỰ – Xin Sư tổ tùy nghi!

HUYỀN QUANG−(Chắp tay) A di đà phật!

MINH TỰ – (Chắp tay) A di đà phật!

(Huyền Quang vào lối chùa. Trần Minh Tự và Điểm Bích ra hiệu cho nhau cần phải giữ bí mật)

MINH TỰ − (Nói) Phi tử Điểm Bích, có vương lệnh...

ĐIỂM BÍCH - Xin Minh Tự cho nghe!

MINH TỰ – Lệnh truyền cho phi tử:

(Thơ) Đúng ngày mai phải trở lại cung son.

Mười tháng rồi!

ĐIỂM BÍCH – Vâng, còn một đêm tròn!

(Có chiều tư lự)

Mười mùa trăng hái một trăng vành vạnh,

Mật dịu ngọt dâng thơm môi khổ hạnh,

Men giao duyên ngây ngất muối dưa thiền.

Tôi nhớ rồi!

Chỉ còn một đêm huyền!​

Đêm nợ cuối cùng!

Có vay, có trả! ​

MINH TỰ – Và xin nhớ, để chứng minh kết quả,

Phải mang được về tặng vật làm tin,

Hộp gấm đựng vàng!

ĐIỂM BÍCH – Tôi vẫn không quên! Quả thực khó khăn!

MINH TỰ – Nhưng là lệnh ngự,

Không thể không tuân!

Vả chăng phi tử​

Đã hứa làm tròn trước buổi ra đi.

Và tôi tin rằng chẳng trở ngại chi

Có thể cản chân một trang tài sắc

Như phi tử...

ĐIỂM BÍCH – Ngài lấy gì làm chắc?

MINH TỰ - Tôi tin vào mắt con người!

ĐIỂM BÍCH— Của Sư tổ ư?

MINH TỰ - Còn ai?

ĐIỂM BÍCH – Ngài thấy sao xin nói rõ?

MINH TỰ – Không dám tự mình bộc lộ,

Chỉ xin góp nhặt đôi lời,

Nhân tình thế thái ở đời,

Một khi lòng đã đổi rời,

Phật tâm còn dứt, vàng mười xá chi!

Thuyền Từ đã lạc bến Si,

Chỉ cần chớp khẽ hàng mi cũng chìm.

(Cười vang tự thưởng)

ĐIỂM BÍCH - (Nói) Trần Minh Tự, tôi xin hứa sẽ mang được hộp gấm đựng vàng về cung phục mệnh

MINH TỰ – (Cười vang) Tôi biết! Tôi biết!

(thơ) Trước một thiên diễm tuyệt đoan trang,

Có chiến binh nào không phải quy hàng?

Có danh tướng nào mà không khép nép?

Có thành lũy nào mà không bị dẹp?

Và ngai vàng nào mà chẳng rung rinh?

ĐIỂM BÍCH – Tôi đâu được thế!

MINH TỰ — Phi tử nhún mình!

Tôi cầm chắc trước tin vui thắng lợi.

(Chào rồi định vào)

ĐIỂM BÍCH – Xin được phép tiễn chân ngài xuống núi!

(Cùng xuống dốc núi. Người say chột ra đứng nhìn theo cười ha hả)

NGƯỜI SAY CHỘT –

Trò đời một tấn hay hay,

Kìa kìa ông lớn! Này này sư mô!

Đó là nữ quái loài hồ,

Còn đây là kẻ hung đồ say điên!

(Lại cười ha hả, rút gươm vừa hát vừa phạt cỏ bằng các động tác vũ thuật)

Múa gươm phạt cỏ,

Tung hoành thế võ:

Kê tử phiên thân!

Nghinh phong tảo trần!

Ngư tiều chỉ lộ!

Hoàng ưng qua thỏ!

Sư tử đoạt cầu!

Cỏ dại cụt đầu.

Đất phanh toang ruột,

Luyện tay cho thuộc,

Luyện mắt cho tinh,

Đâm kẻ phụ tình,

Chém quân bội bạc,

Xác chồng lên xác,

Quét sạch dọn quang,

Hết lũ đa đoan,

Hết loài lật lọng,

Cỏ độc tiệt giống,

Rừng núi tàn hoang

Lòng ta dù nát thành muôn mảnh,

Hận tình mảnh mảnh vẫn không tan...

(Phát cỏ vun vút. Nhài rón rén ra. đứng lặng nhìn, ngần ngại định lủi vào. Bỗng Người say chột ngừng tay)

NGƯỜI SAY CHỘT –(Nói) Nhài!

NHÀI−Ôi! (định bỏ chạy).

NGƯỜI SAY CHỘT – Không cần phải trốn tránh nữa! Cứ ở lại đây!

NHÀI - (Rụt rè) Anh! Có phải anh không?

NGƯỜI SAY CHỘT – Không nhận được hay sao?

NHÀI – (Nhìn kỹ) Anh! Anh Vũ Linh! Đúng anh rồi!

NGƯỜI SAY CHỘT– (Cười nhạt)

(Thơ) Kẻ có tên là Vũ Linh đã chết,

Chỉ có Người Say Chột ở đây thôi!

NHÀI- (Nghẹn ngào muốn khóc) Sao mà ra nông nỗi ấy, anh ơi!

NGƯỜI SAY CHỘT – Tại sao ư? Cô không cần phải biết!

NHÀI — Nghe anh hát mà như anh rên xiết

Con chim kêu thương, con thú thét gào,

Tại sao anh?

NGƯỜI SAY CHỘT – Cũng không cần biết tại sao!

Nhưng ai bảo cô tìm lên chùa vắng

Để gặp tôi?

NHÀI – Em được tin mẹ nhắn.

NGƯỜI SAY CHỘT – Có việc gì?

NHÀI – (Nhìn quanh) Vì có lệnh nã truy

của Đô sát phủ…

NGƯỜI SAY CHỘT – Kết tội trạng gì?

NHÀI – Em không rõ! (Ngập ngừng)

NGƯỜI SAY CHỘT–(Cười nhạt) Tội giết hai nhân mạng.

Giết hai đứa bất lương trùm ca quán,

Đãi phấn bòn hương, lừa lọc gái tơ,

Dạy nghề đàn ca, múa hát, ngâm thơ,

Làm miếng mồi ngon dử làng xa mã,

Vét hết bạc vàng, giở trò xảo trá,

Đem hiến dâng người tột bực quyền uy.

Hỏi triều đình để chúng sống làm chi?

Lũ bán thịt người! Bọn buôn phẩm giá!

(Quay sang Nhài)

Còn gì nữa kể đi!

NHÀI– Khắp trên mọi ngả,

Đều vẽ hình anh...

NGƯỜI SAY CHỘT – (Chua chát) Hình tráng sĩ Vũ Linh!

NHÀI - Vừng trán mênh mông, mắt sáng ân tình,

Tóc cuộn mây vần, tai nghênh gió lớn,

NGƯỜI SAY CHỘT - Nhưng hiện nay lại nửa người nửa ngợm,

Một con sâu men ma dại thân tàn

Như kẻ ăn mày rách rưới lang thang,

Khác biệt ấy vượt ra ngoài tưởng tượng.

NHÀI - Dấu được hình hài nhưng còn chân tướng?

Nếu bị lộ ra... (Nước mắt chạy quanh)

Anh mệnh hệ nào,​

Mẹ và em rồi sẽ sống ra sao?

Anh hãy trốn đi!

NGƯỜI SAY CHỘT – Chưa đòi hết nợ:

Đôi ba kẻ vẫn còn đương thách đố

Lưỡi gươm này! (Vỗ gươm)

NHÀI – (Buồn bã) ôi! Tuyệt vọng vì tình!

Anh đã tự mình hủy hoại thân mình,

Lại gieo tang tóc cho bao người khác.

Mỗi bước chân mỗi chất chồng tội ác,

Gột sao xong vết máu dính tâm hồn?

NGƯỜI SAY CHỘT - Im đi! Đừng dậy khéo khoe khôn!

Ta buồn có một cô em hèn nhát,

Cam phận làm thân nữ tỳ hầu quạt

Cho một đào nương ỷ sắc cậy tài,

Rũ lời thề như rũ áo khoác người,

Xéo nát tim ta bước lên gấm vóc,

Rót vào ly ta tràn trề thuốc độc,

Xóa sạch lòng ta hết mọi niềm tin.

Lút cổ đời ta chầm chậm nhấn chìm

Tận đáy bùn đen căm thù thối rữa,

Còn ác độc nào tệ hơn thế nữa?

Hỏi sao ta còn nguyên vẹn là ta?

(Thở dài ngao ngán)

Thế sự rối bời lẫn lộn chính tà

Mình cao thượng đời coi là ngu xuẩn,

Mình độ lượng thiên hạ cười ngớ ngẩn...

NHÀI – Em muốn xin anh...

NGƯỜI SAY CHỘT – (Cười khẩy) Hiểu rõ chuyện rồi!

Cô muốn rằng tôi ngậm miệng im hơi,

Đừng nói hở ra nguyên lai tông tích

Con người đong đưa kiêu kỳ Điểm Bích

Là một cung phi sủng ái đương triều,

Đương đóng vai cô thôn nữ lỡ chiều

Trong vở tuồng: "Giai nhân tống tình hòa thượng"

(Cười khinh thị)

NHÀI – Không phải thế đâu!

NGƯỜI SAY CHỘT - (Ngắt lời) Tôi vui lòng nhân nhượng.

Bịt mắt bưng tai như kẻ qua đường.

Nhưng về phần cô phải giữ lệ thường,

Cũng phải coi tôi như người xa lạ

Trước mắt cao tăng Huyền Quang tôn giả.

Và trước cô nàng Điểm Bích đảo điên!

NHÀi – Vâng, em sẽ lặng im,

NGƯỜI SAY CHỘT – Nhưng cần biết căn nguyên

Có dụng tâm gì? Tại sao làm thế?

NHÀI - Em không dám nói ra!

NGƯỜI SAY CHỘT–(Cười nhạt) Hừ! Quỷ kế!

Quỷ kế mà thôi!

(Nói riêng) Ta sẽ tìm ra!

Dòi bọ trong xương, phấn sáp ngoài da,

Vùi chúng xuống nấm mồ chung gian xảo.

(Với Nhài)

Thôi, cô đi đi!

Đừng mơ tưởng hão,​

Che được mắt này!

NHÀI – (Nói riêng) Sát khí bừng bừng!

E nổi bão giông dậy giữa sóng lừng,

Tan tác hết: (Tha thiết)

Anh ơi, tình xưa ngang trái,​

Do số phận xui nên...

NGƯỜI SAY CHỘT – Đừng nhắc lại!

NHÀI – Việc cũng đã rồi!

NGƯỜI SAY CHỘT – (Gằn giọng) Cần phải rửa tai,

Cho sạch những lời khuyên nhủ dông dài.

Cho dễ nghe lọt tiếng ca bạo lực!

NHÀI - Thưa anh...

NGƯỜI SAY CHỘT – Cô đi đi!

(Dốc bầu tu một hơi, hát)

Ngược bầu mà dốc!

Múa gươm mà chơi!

Mua quên bán nhớ chợ đời,

Tỉnh say một trận khóc cười huyên thuyên

Thủy chung ư?

Chuyện hão huyền!​

Anh hùng mã thượng?

Rõ tuyền thằng ngu!​

(Cười vang, bỏ xuống dốc núi)

NHÀI – (Nói) (Băn khoăn đi lại, chợt nghĩ ra) Ôi! Chết rồi! Ta chưa nói được điều cần phải nói!... Mà thái độ của anh ta lại quyết liệt đến lạnh người!

(Nhắc lại lời người say chột)

"Đôi ba kẻ vẫn còn đương thách đố lưỡi gươm này". Trời ơi! Tình trạng của phi tử sẽ nguy mất!... Cả sư tổ Huyền Quang nữa! Biết làm thế nào bây giờ?... Anh! Anh Vũ Linh ơi!... (Chạy xuống núi)

(Sân khấu vắng. Nhạc rừng đêm: chim kêu, vượn hủ, trùng ran, văng vẳng tiếng tụng kinh gõ mõ)

(Điểm Bích từ dưới núi lên)

ĐIỂM BÍCH – (Nhìn quanh) Nhài ơi! Nhài ơi! Em đâu đấy? Nhài ơi!...

(Tìm quanh, chợt thấy cuốn sách rơi bên tảng đá, nhặt lên) Một tập thơ: Ngọc Tiên Tập! Tập thơ của Huyền Quang sư tổ bỏ quên!

(Thơ) Tập thơ riêng của nhà sư khổ hạnh,

Cảm xúc riêng và nỗi niềm riêng,

Tiếng xôn xao dưới đáy mặt bình yên,

Hơi thở nhân tình nén trong đạo lý.

(Nói) Có những gì đây? (Lần giở từng trang) Thơ Vịnh Hoa Mai! Ta vừa mới nghe xong! « Ngủ trưa, «Ngủ ngày » «Tức cảnh trong lúc sưởi hỏa lò » «Ở trong thuyền »... Ta cũng nghe chính Người đã ngâm rồi! Ôi! Chẳng lẽ toàn là thơ thiền cả hay sao? À À! Một bài thơ mới, Thơ đề «Nhà ở trong núi»

(Thơ) Gió thu đêm nửa hiên trai

Phiêu phiêu mưa núi gối dài xanh leo,

Lòng thiền một giải trong veo,

Vì ai tiếng dế eo sèo thâu canh ? (I)

(I) Dịch theo nguyên văn: Sơn Vũ

Thu phong ngọ dạ phất thiềm nha

Sơn Vũ tiêu nhiên chẩm lục la

Dĩ thị thành thiền tâm nhất phiến,

Trùng thanh tức tức vị thùy gia?

(Nói) Hay quá! Tấm lòng thiền đương tĩnh lặng, cớ sao và vì ai mà tiếng dế lại cứ rỉ rền thâu canh không ngớt, làm xáo động cả tâm tình?... Dế hay là người?... Người hay là dế?... Rỉ rền hay là thỏ thẻ? Có phải là ta đó không? Có phải là Điểm Bích này đã làm cho Người khắc khoải thế hay không? (Giở đến trang cuối) – À! Lại một bài thơ mới nữa! «Thơ vịnh ngày xuân». Ôi! không phải là thơ vịnh ngày xuân mà là vịnh một người con gái! (Mỉm cười) Thế là mắt vị chân tu đã chuyển từ phật tổ đến giai nhân!

(Reo lên) một bài thơ nhập thế! Bài thơ trở lại với đời!

Tiếng ngâm của HUYỀN QUANG

Nhị bát giai nhân thích tú trì,

Tử kinh hoa hạ chuyển hoàng ly,

Khả liên vô hạn thương xuân ý,

Tận tại đình châm bất ngữ thì...

ĐIỂM BÍCH –(Thơ) Có nghĩa là

Dưới hoa đôi tám xuân xanh,

Đường thêu vương vấn, chiếc oanh liệng vòng,

Thương xuân ý đến vô cùng,

Ngừng kim cái thoáng lặng không mơ màng.

(Nói) Ôi! sao mà tinh tế! Tinh tế đến nhiệm màu! Sao mà lắng đọng! Lắng đọng hơn cả hư vô! Để cho lòng ta bâng khuâng, hồn ta xao xuyến, tim ta bồi hồi nhộn nhịp!

(Ngâm lại từng câu)

Dưới hoa đôi tám xuân xanh,

Đôi tám là mười sáu. Chẳng phải là tuổi ta đó sao?

Đường thêu vương vấn, chiếc oanh liệng vòng,

(Nói) Ta nhớ ra rồi! Chiều xuân hôm ấy, chính ta đã ngồi thêu dưới giàn hoa tử vi trong vườn bà sư già dưới núi. Và đúng là có con chim oanh liệng quanh mái tóc mời duyên!

(Thơ) Thương xuân ý đến vô cùng,

Ngừng kim cái thoáng lặng không mơ màng,

(Nói) Phải rồi, trong một thoáng giây, mũi kim chứa chan tâm sự của ta chợt vướng vào ý xuân man mác. Mũi kim dừng bước đường thêu... Một dáng nét tình yêu hiện lên trong mơ.. Một hình người in bóng lên tâm thức

... Đúng là NGƯỜI ẤY!

(Thơ) Cả cuộc đời ta đi tìm NGƯỜI ẤY.

Chỉ thấy bóng thôi mà chẳng thấy hình,

NGƯỜI ẤY ra đi trong nỗi bất bình,

Đọng lại hồn ta một hơi bóng nhạt,

Ta ôm gối khóc mối tình nhàu nát.

(Cám cảnh thân phận hiện nay)

Có bao giờ vua chúa biết yêu đâu!

Một cánh hoa rơi vườn ngự muôn màu,

Mảnh hương lẻ loi ba cung sực nức.

(Đầy khát vọng)

Tình yêu ơi! Tiếng thanh xuân thúc giục,

Người yêu ơi! Sao mãi chẳng lên hình?

(Hướng về phía chùa)

Sư tổ ơi!

Có phải chăng vì đồng cảm tâm linh,

Mà Người gạn được chiều sâu thầm kín?

Phải chăng tấc lòng vì em bịn rịn,

Mà tình em đi vào cõi thơ Người?

Điểm Bích ơi!

NGƯỜI ẤY trở về rồi!​

Huyền Quang ơi!

Hãy chỉ là thi sĩ!​

Hãy cứ làm thơ: «Thương vô cùng xuân ý»

Hãy là hình, đừng là bóng chơi vơi!

Huyền Quang ơi!

Xin hãy chỉ là Người!​

LÀ NGƯỜI ẤY và chỉ là NGƯỜI ẤY!

(Không tự chủ, Điểm Bích bước nhanh về lối chùa. Bỗng Người Say Chột cùng Nhài xô ra. Người Say Chột quắc mắt, tay nắm đốc gươm, trong khi Nhài chạy vụt lại đứng chắn trước mặt Điểm Bích, giang tay bảo vệ nàng)

NHÀI– Đừng làm vậy! Xin đừng làm vậy!

NGƯỜI SAY CHỘT – (sững lại, mỉm cười, ôn tồn)

Đừng sợ! Không việc gì mà sợ!

Tôi chỉ định lên làm cỏ nốt vườn mai,

Cứ vào chùa đi!

Vào quỳ trước phật đài!​

Mà cầu phúc, cầu duyên! Đừng sợ?

(Nhắc đốc gươm rồi sập xuống, cười vang khoái trá, Điểm Bích sững sờ kinh ngạc, đứng lặng, tập thơ NGỌC TIÊN TẬP tuột khỏi tay, rơi xuống đất).

NHÀI - (Quỳ phục xuống, chắp tay)

Nam mô A di đà phật!

(Tắt đèn)​