- 8 -

CÁI TIN ĐOÀN THANH THÔI GIỮ CHỨC VỤ GIÁM ĐỐC BAY rất nhanh ra toàn nông trường, như một chiếc xe tải mùa khô làm tung lên những đám bụi mù mịt trái chiều. Người bảo phải, kẻ bảo ác quá. Người nói cần vậy, thời kì mới đâu có dừng lại mãi ở cái tư duy thủ công, kẻ lại cho là võ đoán, chuyên quyền, cây cao su chứ cây gì mà làm dữ vậy. Thậm chí có người đổ diệt cho giám đốc là vắt chanh bỏ vỏ, dọc theo lối thực dụng kiểu Mỹ. Kẻ khác lại hít hà, trông con người mảnh dẻ đa cảm vậy, ai ngờ cũng biết chơi rắn ra phết, phải nói là quá rắn. Nhưng nói chung là hầu hết đều tỏ thái độ đồng tình. Và nếu có phàn nàn điều gì thì lại là, ông ấy chơi rắn không đều, vẫn còn chừa chỗ cho một số kẻ xấu bụng âm ỉ tìm cách chống lại mình.

8 giờ tối.

Đăng Điền tìm đến tận nhà riêng của Đoàn Thanh. Tất nhiên là lại có một chai rượu đặt trên bàn. Xứ rừng nẻo khuất, đêm xuống không có vài ly rượu giải buồn thì phỏng con người còn biết làm gì. Đẻ ra ở đây, lớn lên ở đây, lấy chồng lấy vợ ở đây, rồi lại sinh con đẻ cái, lại vui buồn, lại già nua, lại nằm xuống ở đây, năm này qua năm khác, đời này qua đời khác ở giữa cái màu xanh trùng trùng cây lá tương phản nhức nhối với màu đất đỏ Bazan miên man dài rộng này.

- Buồn quá! – Điền nói – Thằng em buồn cho ông anh quá! Không cất nhắc lên thì thôi, lại còn giáng xuống. Bất nhẫn! Bất nhẫn với đồng loại đã là điều chẳng nên, bất nhẫn ngay cả với người ơn của mình thì đúng là không thể chấp nhận được.

- Cậu nói ít đi một chút có được không?

- Càng buồn khi cái kẻ nghiễm nhiên lên thay chỗ của anh lại là… Đúng là không tin được…

- Là ai? Phải cậu không? Cậu bao giờ cũng là cái đứa biết xen vào đúng chỗ.

- Không! Hoạ có chó nó tin em. Và em cũng kh. Thể là chó để dám hỗn hào ngồi lên đầu ông anh được.

- Hay một thằng nào ở trên xuống? Một đứa ở nông trường khác sang?

- Không ở trên, cũng không ở chỗ khác. Ở ngay tại đây.

- Ai? Nói huỵch toẹt mẹ nó ra đi!

- Xem chừng ông anh cũng có vẻ nóng ruột về nhân sự lắm nhỉ?

- Tao không nóng ruột nhưng tao muốn xem hắn là ai. Nếu hắn thật sự có năng lực thì tốt, còn không, bao nhiêu công sức của mọi người đổ sông đổ biển cả à?

- Người ấy là Hà Thương. Kỹ sư Hà Thương.

- Hà Thương?... Sao lại là con nhỏ ấy? Nó đã qua quản lý hồi nào đâu. Kể cả quản lý cấp cơ sở?

- Nhưng ả đã quản lý được phần hồn ông giám đốc.

- Tức là mày muốn nói…

- Còn muốn gì nữa. Nó hiện sờ sờ ra đấy. Ông giám đốc hãnh tiến sẵn sàng hy sinh bạn bè, hi sinh những người có công để kiếm chỗ thơm thảo cho nhân tình nhân ngãi.

- Tao không tin! Thằng Nguyên có thể có tật này tính nọ nhưng nó không hèn đến thế.

- Cơ chế thị trường mà anh Hai! Cơ chế ngày có thể biến đổi bản chất con người từng ngày, từng giờ, sao có thể lường được, anh Hai!

- Thế thì khốn nạn thật!

- Bây giờ anh mới biết là nó khốn nạn ư? Khốn nạn lâu rồi. Khốn nạn ngay từ lúc mới bước chân về cơ. Rốt cuộc hắn ta đã biến cả cái nông trường có truyền thống lâu đời này, biến chúng ta, biến tôi và anh thành gạch lát đường cho đế giày tham vọng của hắn. Tham vọng xong rồi, hắn lại biến tiếp nó thành hang ổ của sự mèo chuột, dâm tình.

- Mày đừng nói nữa…

- Sao không? Bài báo vừa rồi sặc mùi ăn tiền – Bọt mép trên miệng Đăng Điền bắt đầu sùi ra trắng xác – Đổi đời à? Cây trồng ẩu đã được thay thế bằng cây trồng mới à? Nạn ăn cắp mủ, nạn cạo phá, nạn thất thoát phân bón được chặn đứng à? Người công nhân đã thực sự làm chủ trên phần lô của mình ư? Hay hàm lượng cao su đã trở nên quang minh chính đại?... Bịp bợm hết! Toàn bề vỏ cả! Cái gì mà khoán? Tài sản của dâan, tài sản của nhà nước, có là của riêng đứa nào đâu mà khoán, cứ làm như thế là ruộng rau nhà chúng không bằng. Thực chất hắn đang đẩy nông trường trượt mạnh theo vết xe tư bản, hoàn toàn trái với nguyên tắc kinh tế xã hội chủ nghĩa của Đảng. Thì đấy. Bao nhiêu mảng mục ruỗng, thối tha, mấy tay nhà báo có dám đụng đến đâu hay đụng rồi lại bị xoá băng? Rồi anh xem, chỉ ba bảy hai mốt ngày là đâu sẽ vào đó hết, thậm chí còn tồi tệ hơn cả thời kỳ tồi tệ nhất. Và khi đó, hắn cùng cô nhân tình đội lốt u sầu của hắn sẽ cao chạy xa bay sau khi đã vớ bẫm một mẻ…

- Một mẻ? Cậu bảo mẻ gì? Chả lẽ thằng ấy nó cũng…

- Còn cũng gì nữa? Hắn bỏ xa những tay trước về khoản này nhưng kín kẽ, cao thủ hơn. Ví như những vụ hắn cho bắt mủ, bắt phân, bắt xăng dầu chẳng hạn. Anh tưởng hắn bắt thật đó à? Còn lâu! Bắt vờ để bọn kia phải nôn ra, nôn quá nửa, thế là hắn vừa được tiếng vừa được miếng. Ghê không?

- Có bằng chứng?

- Giờ thì chưa nhưng chắc chắn sẽ có. Miễn là ta phát động được quần chúng tích cực dám đứng ra tố cáo.

- Tức là cậu định mở một chiến dịch?

- Định gì nữa! Phải hành động thôi. Bọn ta đều là những thằng lính đến tính mạng còn không sợ, sợ gì ba cái trò lang băm phù thuỷ này…

- Đừng nên đưa chuyện lính tráng vào đây! Mà hình như cậu đã có làm lính hồi nào đâu nhỉ?

- Thôi được, nhất trí! – Điên nói lướt – Anh đi lên Công ty một chuyến đi! Ông Ba Vinh giám đốc trên đó được lắm, đôi lần gặp, ông ấy tỏ ra cũng rất ghét cái lối làm ăn và cả con người kiêu ngạo của cha Nguyên này. Tiện chân, lên cả Tổng cục nữa. Bằng uy tín của mình, anh cứ nói cho ra nhẽ mọi chuyện. Lãnh đạo trên ấy hầu hết cùng lứa với anh, vốn nể anh, họ sẽ nghe anh. Nhân tiện anh tìm gặp một vài nhà báo trẻ tuổi, xông xáo nữa. Họ sẽ xuống đây tiếp xúc với những nhân cốt em đã bồi dưỡng sẵn. Đừng dính vào mấy tay phóng viên báo Đảng vừa rồi. Họ cũ lắm, chậm rồi, không nhìn thấy gì đâu. Còn em, em se có cách của riêng em. Nhất định không để cho một con sâu mọt nào cắn nát cả rừng. Ngay ngày mai anh đi đi! Tiền chi phí dọc đường đây, anh cầm đỡ. Nếu cần ngoại giao với người này người nọ, anh cứ chi, em lo hết.

- Để… để khoan đã. Tao thấy chuyện này có cái gì đó chưa thật rõ ràng. Hay là…

- Tuỳ ông anh. Mất tất cả nhưng không thể mất danh dự. Mà danh dự của anh, của em, của tất cả những người lao động tử tế ở đây đang bị xúc phạm nặng nề. Nhất là anh.

- Thôi được! Mày không phải nhiều lời. Để tao nghĩ chín cái đã. Còn mày nữa, làm gì thì làm nhưng chớ có làm ẩu, làm thất đức, làm ảnh hưởng đến niêu cơm bát gạo của mọi người.

- Dặn thừa. Ít nhất anh nhớ em vẫn còn là một thằng đảng viên cộng sản, một thằng đã cùng anh bổ nhát cuốc đầu tiên xuống cái vùng hoang hoá toàn cỏ lậu với mìn trái này.

11 giờ đêm.

Đăng Điền chạm mặt giám đốc tại nhà chỉ huy của đội. Một thứ nhà làm tạm trong lô cao su theo sáng kiến của Vũ Nguyên để dễ bề điều hành công việc tại chỗ những phần cây thuộc lãnh địa đội mình. Trời lắc rắc mưa. Tối thăm thẳm như điểm tận cùng của trái đất. Họ bấm đèn pin vào mặt nhau.

- Trời đất! – Đăng Điền kêu lên – Giám đốc đi kiểm tra lô mà chẳng chịu báo một câu để bọn em cử người đi theo, tránh những chuyện đáng tiếc như đêm rồi.

- Ngẫu hứng thì đi lung tung ấy mà, bảo làm gì.

- Anh nói vậy là không được! Anh bây giờ đâu có phải là của riêng anh nữa, anh là tài sản cảu nông trường. Chà! Chuyện anh dằn mặt mấy thằng oa trữ hàng ăn cắp vừa rồi đang lan ra khắp nông trường, chỗ nào thiên hạ cũng bàn tán xôn xao, vẻ kính nể lắm! Em bảo, người ta vốn là đại đội trưởng trinh sát đã từng trăm trận uýnh tay bo với biệt kích Mỹ chớ bộ! Nói thật, em đã trải qua cả bốn đời giám đốc nhưng chưa thấy người nào chịu chơi hết mình với công việc cả đêm lẫn ngày đến quên cả mạng sống như anh.

- Cậu nói quá! Hết mình gì đâu. Chả là trước khi đặt lưng xuống giường, mình bao giờ cũng có thói quen là đi dạo giữa cây cối một chút. Cái hương vị cao su về đêm nghe dễ chịu lắm, đầu óc thoáng đãng hẳn ra, ngửi miết thành ghiền.

- Anh cứ nói thế. Người ta có thể ghiền thuốc, ghiền gái, ghiền tiền bạc chứ ai lại đi ghiền mùi… mủ cao su. Mà em hỏi nhé, trăng hạ tuần đẹp thế này mà sao anh không rủ… nàng cùng đi dạo?

- Nàng nào?

- Hà Thương ấy. Em thấy Thương có vẻ mến anh, tôn sùng anh.

- Cô ấy tâm sự với cậu thế à?

- Ui giời, cái giống đàn bà đang yêu có giấu được ai. Mắt mũi lúc nào cũng ướt rườn rượt, bất chợt buồn bất chợt vui, thỉnh thoảng lại cười ngơ ngẩn một mình.

- Cậu cũng rành nhỉ?

- Thạo nữa là khác. Em nói thật nhé! Anh làm tới đi! Nếu cần em sẵn sàng gác cửa cho. Mình yêu, mình đem lại sự sung sướng cho người ta chứ mình có giết chóc gì ai đâu mà phải nín. Một người đào hoa như anh, không sử dụng cho hết cái lợi thế đó thì chỉ có mà phí! Hơn thế, anh hoàn toàn có quyền được hưởng sau những cống hiến vô giá cho nông trường vừa rồi kia mà.

- Cậu xui dại tôi đấy à?

- Khôn chứ sao gọi là dại ạ! Chỉ dại khi đối tượng ngon đến thế, ngon tới nỗi cả cánh đàn ông nông trường này phải mơ ước mà người được nàng mê mẩn lại bỏ qua.

- Thôi, nói chuyện khác. Giờ này là giờ cây bắt đầu làm sữa. Khoảng nửa đêm là lượng sữa dồn xuống gốc nhiều nhất, càng lạnh càng dồn nhiều như thế cái áp lực sống bên trong cứ thừa cơ trào ra. Ngày trước thằng Pháp nó bắt cu li đốt đèn đi cạo đêm là cũng có cái lý của nó. Còn ta, nhọ mặt người mới ra sữa đã hao đi nhiều. Lấn ná chút nữa, nắng lên, sữa tự nhiên bị hút lên ngọn đa phần, phí! Tới đây mình thử phát động anh em công nhân cạo đêm, cậu thấy thế nào?

- Rất táo bạo! Đảm bảo năng suất sẽ vượt trội, nhưng…

- Nhưng sao?

- Em sợ công ty sẽ không cho vì làm vậy dăm cạo dễ bị phạm lắm. Mà cái anh cao su đỏng đảnh này tối kị là cạo phạm vào thịt. Nó sẽ nhiễm trùng, sẽ sinh ra hàng đống bệnh tật, có sẽ có nguy cơ mất mủ ngay.

- Tất nhiên ban ngày mình sẽ cho chị em bịt mắt tập dượt thật thuần thục. Nếu cần sẽ trích phúc lợi cử người đi tham quan, đi học nghề tại những nông trường, những Công ty có trình độ cạo tiên tiến.

- Thế thì em tán thành. Và đội em sẽ xin đứng ra làm thí điểm. Nói chung với những gì có lợi cho người lao động, đội em cũng xin một lòng sát cánh.

- Cậu được lắm, ngành cao su chỉ cần vài trăm đội trưởng như cậu thì chả mấy lúc ta sẽ trở thành một cường quốc cao su như Thái Lan, Malayxia. Người ta cả triệu tấn, hai triệu tấn một năm, mình cả nước mới có vài ba chục ngàn tấn, cũng là con người cả, nghĩ tủi lắm! Ngay ngày mai, cậu cho triển khai tập cạo đi. Được, báo lên, mình sẽ cho cạo chính thức. Sẽ chính thức trên toàn địa bàn nông trường.

- Đúng! Phải trên toàn địa bàn. Nhưng… Em vẫn chê anh một điều.

- Nói đi?

- Anh phung phí sức khoẻ quá! Anh mới là vốn quý của ngành, là người tài của nước, anh không lo giữ gìn, ngã bệnh ra đấy là có tội với mọi người.

- Cảm ơn cậu… Bây giờ ta làm một vòng qua các lô đi! Đi một xe thôi!

- Anh để em đèo và chụp cái mũi bảo hộ của em vào. Thời buổi hỗn hào, nhỡ đâu gặp bọn cạo trộm…

Này, Đăng Điền vào Đảng hồi nào nhỉ? Đã qua khoa bồi dưỡng quản lý kinh tế nào chưa?... Áp mặt vào tấm lưng trai trẻ săn răn, nhơm nhớp mồ hôi kia anh đã định hỏi một câu thắm thiết như thế nhưng chiếc xe đã phịt khói phóng vèo đi rồi.