- 16 -

CỬA KHẨU MÓNG CÁI DÀN DẠT GIÓ VÀ NẮNG.

Đứng ngẩn ngơ giữa một vùng biên cương xanh tít tắp, Vũ Nguyên cứ thấy toàn thân mình tan chảy ra trong một cảm giác rất lạ! Thì cũng là biên cương cả thôi mà sao nơi đây cái gì cũng được mở ra đến mênh mang, đến thoáng đạt, đến tận cùng, đến hết tầm kích không gian, thời gian như thế! Trời thật cao, đất thật rộng và ngay cả cái mùi của gió, của nắng cũng phiêu diêu xa ngái khác thường. Xa ngái như có tiếng binh đao oai hùng của bao trận đánh ông cha chống giặc phương Bắc tự ngàn xưa lao xao dội về. Và có cả trận đánh inh ỏi, tiếng kèn dê biển người cách đây gần hai chục năm mà chính anh có tham dự ấy nữa. Không tin được! Mới ngày nào chỗ này đây còn đầy mìn trái chết chóc, còn đầy vẻ hoang tàn thê lương và mùi tử khí bám nặng trên từng khe rãnh từng lá cỏ. Ấy vậy mà bây giờ, cứ như cái thứ đùa dai đùa ác của lịch sử, một thương trường huyên náo, chóng mặt và trợn trụa hiện ra.

Người ta đang bán mua tất cả những thứ có thể bán mua được. Người ta đang ùn ùn qua lại lằn ranh đường biên bằng tất cả những phương tiện có thể qua lại được. Những cái nhìn tần tảo của các cô gái Việt Nam, những đôi mắt lá răm một mí tràn đầy của các cô gái Trung Hoa. Một núi bia vạn lực, một bãi xe đủ loại. Một bờ đê tiền xanh biếc đang trao đổi giá hối đoái. Một vạt cỏ gianh vẫn còn dính máu bởi tiếng mìn nổ khi đêm. Một bãi chó đủ màu đang ăng ẳng chờ xuất ngoại. Một đàn ghe thuyền chở khẳm xé ngang dòng Ca Long. Một tốp khách du lịch nhễ nhại trắng đi ngược chiều một dòng cửu vạn ám ám đen. Mồ hôi chua nồng và mĩ phẩm nôn nao. Tiếng cười chớt nhả đan vào lời chửi tục hầm hè. Váy và quần. Cởi trần và com lê. Bắp chân cô gái Tứ Xuyên và cặp đùi con bé nuột dài đứng trước cửa hàng Karaoke mời khách. Thiên hạ chào hàng và chào cả thể xác. Càu cạu một cái nhìn biên phòng. Ranh mãnh một miệng cười hải quan. Dân anh chị dao búa thoắt biến thoắt hiện như hồn ma bóng quế sôi sủi, tính toán, chụp giật, bon chen. May mắn và bất hạnh. Trúng mánh và sạt nghiệp. Cười ha hả và khóc ngậm ngùi. Tất cả màu vẻ chốn thương trường thời mở cửa đều hiện rõ mồn một trên các nét mặt con người nơi đây. Hiện rõ đến nỗi không một ai, kể cả anh, lại có thể hình dung ra được rằng, chỉ cách đây ít năm thôi, cũng chính tại chốn này người ta đã đêm ngày người ta tìm cách nã súng vào nhau không thương tiếc, không thương tiếc cả cây cầu đá bắc ngang sông còn hằn rõ hàng chữ khắc chìm tình hữu nghị hai nước đời đời bền vững! Thì vững bền vững đấy chứ. Trước đây là bền vững nghĩa tình, sau đánh nhau một chập lại chuyển ra thứ bền vững lâu bền vĩnh cửu hơn, sự bền vững của kiếp sinh tồn.

Quán ăn nào đang bốc ra mùi thịt bò xào tỏi thơm đến nhức nhối! Một lữ khách là anh chưa kịp nuốt trôi cục nước bọt thì một cái nhức nhối hơn đã hiện ra, cái nhức nhối đủ sức làm tan biến mọi cảm nhận ngổn ngang oà ập trong anh suốt từ buổi đến giờ. Đó là những lòng sà lan đầy ắp mủ cao su đang nằm trắng phớ như những khúc cá ôi thiu khổng lồ cắm đuôi nhau dưới bến sông. Những khúc cá đã nặng mùi khiến cho một tốp nữ sinh đạp xe đi học về qua cứ phải bụm mồm bồm mũi guồng chân thoát cho nhanh. Và tất nhiên hỡi ôi trong đó có cả khúc cá bẽ bàng của công ty anh.

- Ta còn bao nhiêu tấn nữa.

Anh chàng nhân viên phòng xuất nhập khẩu có dáng bậm bịch khá đẹp với nước da sơn cước hồng tươi xanh rì những chân râu, quê lút tận một vùng Đông Nam Bộ tên là Hùng, thường được gọi là Hùng tiền đồn từ nãy cứ đưa mắt nhìn trộm vị sếp mới của mình, nghe hỏi bỗng thở dài đánh sượt một cái như tiếng thở dài của một thiếu phụ lắm nỗi đa đoan:

- Dạ… Hai ngàn ạ! Tức là chưa bán được tấn nào.

- Dạ… Kể ra bán lẻ, bán nhì nhằng thì cũng có.

- Đã có hướng ra nào kha khá một chút chưa?

- Em đang tìm nhưng nói chung cũng kẹt lắm!

- Thế ráo trọi cái đống dưới sông kia là của đơn vị nào?

- Đủ mặc. Ngành cao su có bao nhiêu công ty thì có bấy nhiêu chi nhánh lên đây tìm mối bán hàng, kể cả tổng công ty cũng có luôn.

- Tổng công ty?

… Thế thì còn gì để nói nữa! Anh đã định buột ra câu đó. Bi kịch! Đúng là bi kịch! Nhà nhà trồng cao su. Tỉnh tỉnh trồng cao su. Khắp nơi trồng cao su. Trồng vô tội vạ. Chế biến vô tội vạ. Cứ tưởng là béo bở để rồi kìn kìn đem nhau lên chất đống ở đây mà tranh khách tranh giá như cái chợ trời! Đáng lẽ với tư cách là cha mẹ, là cơ quan đầu não, là tổng hành dinh của một tập đoàn kinh tế non dại. Cái thứ gọi là Tổng đó nếu không thò được bàn tay vào công việc điều hành sản xuất trên tổng thể một cách triệt để thì chí ít cũng phải lo toan được đầu ra đầu vào cho con cái để cái nơi tập kết bất đắc dĩ này bớt đi được vẻ bẽ bàng khê đọng thì đằng này lại hồn nhiên góp thêm vào sự bẽ bàng đó một đống chình ình thế kia thì còn ra cái thống ná gì nữa. Chao ôi là cái khái niệm 90, 91 của một tập đoàn kinh tế! Đành rằng muốn mần ăn lớn, muốn tăng sức cạnh tranh, muốn trường vốn thì ắt phải có tập đoàn. Nhưng các vị lại quên mất một điều máu mủ rằng, tập đoàn là sự cộng lực chứ phải đâu đơn thuần là sự cộng lại. Ba cái khoẻ cộng lại sẽ thành một cái khoẻ hơn nhưng ba cái yếu cộng lại thì chỉ cho ra đời một cơ thể hoại sinh. Mà cái yếu thì lổn nhổn sờ đâu chả thấy. Nhưng thôi, cũng chả trách được. Tất cả còn đang vỡ lòng, mọi việc còn đang tập sự, trách móc ai, trách móc cái gì bây giờ?

- Sếp nghĩ gì đấy ạ? – Hùng tiền đồn rụt rè hỏi.

- Không… Thế cậu trụ ở đây bao lâu rồi?

- Ba năm có lẻ thưa sếp.

- Lâu nhỉ! Thế tết nhất vẫn tranh thủ về đấy chứ?

- Dạ! Có đận tết cũng phải ở lại để giao hàng.

- Vợ con gì chưa?

- Em có một cháu. Đi suốt, con vợ nó kêu quá trời, nó bảo có chồng cũng như không. Nó còn doạ sẽ đi lấy thằng khác.

- Cậu nói điều ấy mà mặt mày cứ tươi hơn hớn? Chắc cũng có… mối rồi hả? Con gái trên này đẹp có tiếng. Lợn Móng Cái gái Tiên Yên… Cô nào cũng hồng thắm như táo chín cây cả.

- Không dám đâu sếp ơi! Phải tội chết. Đêm nằm thương vợ thương con quắt ruột còn hơi sức đâu nữa. Mà nhìn sếp đẹp trai thế này, dễ đi đám con gái trời gầm ở đây nó… quấy rối tình dục lắm đó – Giọng cậu ta chợt nhỏ lại – Tối nay em dẫn sếp ra Trà Cổ, mặc sức chọn, hương đồng gió nội, trẻ nõn. Loại này ở Hà Nội hay Sài Gòn có bói cũng không ra, tình cảm thôi, tốn kém chẳng đáng kể gì đâu.

- Tóm lại – Vũ Nguyên ngắt lời – Lý do nào dẫn đến hàng họ không bán được? Cậu nói thử tôi nghe.

- Dạ! – Cái cười trai lơ trên miệng khựng lại – Dạ! Có lẽ ráo trọi là do chất lượng.

- Sao lại có lẽ? Phải khẳng định nó là tại cái gì nữa? Chất lượng. Ai chả biết là chất lượng. Chỗ quái nào không là chất lượng. Nhưng chất lượng cụ thể nó là cái gì?

- Có lẽ… Dạ, chắc tại do cái màu mủ của mình. Dân tàu họ chẳng mấy quan tâm đến các thông số kĩ thuật như độ dẻo, độ chịu lực, độ chịu mài mòn, nhãn mác… Nhãn mác nào độ nào cũng được vì nếu cần nhãn sịn nhất thế giới, chỉ trong nháy mắt là họ liền. Họ chỉ mê màu vàng chanh và độ mịn của thớ mủ.

- Thí dụ như của thằng nào?

- Như của thằng Đồng Nai, thằng Dầu Tiếng chẳng hạn. Mủ của họ chưa thật chuẩn nhưng cũng đỡ lắm, bán khá chạy, còn của mình…

- Của mình sao? Cậu cứ nói thẳng ra!

- Mình hả?... xin lỗi sếp cứ lam nham nửa vàng nửa đỏ nhìn như màu bã chè, bọt khí lại nổi hòn nổi cục đến mình nhìn còn chán chứ nói chi đến họ. Thậm chí sếp biết không, họ còn nói thà mình cứ bán mủ tươi cho họ họ về tự chế biến lấy còn hơn. Mà bán mủ tươi thì giá thấp lắm. Coi như huề.

- Vẫn còn hơn để nó nằm chết giẫm thế kia rồi hàng ngày è cổ chịu tiền lưu không bến đỗ.

- Dạ. Em cũng lần điện về công ty nói vậy nhưng…

- Nhưng mấy anh nói cứ găm găm chờ giá lên chứ gì?

- Dạ…

- Này, cậu vừa nói cái gì Trà Cổ - Vũ Nguyên đột ngột chuyển giọng

- Bãi biển Trà Cổ - Mặt Hùng thoáng ngây – Có gì không ạ?

- Ở đó mọi thứ đều có, tuyệt vời đúng không?

- Dạ trên cả tuyệt vời – Con mắt húp híp của Hùng sáng lên.

- Giờ mình ra đấy kiếm mấy con ghẹ nhậu chơi.

- Có ngay! Để em mượn chiếc xe máy lạnh của thằng Dầu Tiếng đưa sếp đi. Sếp bảo, nếu vùng cực bắc buồn thối ruột này mà không có những thứ đó thì trụ sao nổi. Sếp chờ em nửa phút!

- Khoan! Cần gì phải máy lạnh cứ tằng tằng đi xe máy cũng được.

- Dạ nhưng… Phó giám đốc một công ty cao su lớn nhất nhì một quốc gia ai đời lại cưỡi xe máy, bạn hàng họ nhìn thấy, có khi ảnh hưởng đến uy tín kí kết.

- Cậu cũng biết nói thẳng đấy nhỉ?

- Là em cũng nói theo ý của chú Ba giám đốc.

- Còn nữa! Cái phòng chiều nay cậu thuê ở khách sạn cho tôi giá bao nhiêu ấy nhỉ?

- Dạ! Đáng bao nhiêu. Mình ở ngắn thì 150 ngàn, ở dài thì được giảm 30% như trường hợp của em chẳng hạn.

- Một trăm năm mươi ngàn một đêm trong khi cao su không bán nổi một kí mà lại là không đáng bao nhiêu à? Các cậu chơi sang quá nhỉ? Chắc đây cũng là ý của chú Ba giám đốc? Thôi được, cái đã qua cho qua! Bây giờ tôi quyết định đây: Trước khi ra biển, cậu về làm thủ tục trả phòng rồi chuyển sang một nơi khác rẻ hơn, dạng bình dân, không được vượt quá sáu mươi ngàn và chỉ cần một phòng thôi. Tôi với cậu ở chung. Tới đây cũng phải tìm cách xây một cái nho nhỏ cho riêng mình để có chỗ cho anh em đi lại.

- Ở chung?... Sáu mươi ngàn? – Con mắt nhậu đêm mở tròn.

- Đúng! Vợ con gia đình gì mà bày đặt ở riêng. Nhưng còn máy lạnh, còn bình tắm nóng, còn ti vi… chả lẽ sếp…

Vũ Nguyên quay mặt ra biển để tránh đi cái nhìn quá ư thiểu não như kẻ sắp chìm suống kia. Đúng là hiện thân cho lối sống không cần biết đến cái gì khác ngoài sự hưởng thụ của một thời, chết thật! Trước khi lên đây, anh đã được nghe nói cậu ta thông minh, tháo vát nhưng làm ăn ngẫu hứng, phá gia chi tử, tiền bạc nhập nhèm, gái ú linh tinh, sở dĩ vẫn trụ lại được ở cái nơi béo bở này một phần là do khả năng ngoại giao quen biết rộng, phần khác là luôn biết chơi đẹp với sếp, biết chiều nịnh sếp, gãi trúng chỗ ngứa của sếp mỗi khi sếp có việc lên đây hoặc cậu ta có dịp trở về. Cũng nghe nói anh chàng đã có con riêng với một người đàn bà gốc hoa chuyên làm nghề đổi tiền ở đây nhưng chưa ai nắm được bằng chứng cụ thể. Có người khuyên anh nên thay đi kẻo có bận mang hoạ, anh chỉ cười, quyền hạn gì mà thay, nhân danh ai mà thay và làm sao có thể thay được một khi cái mắt xích này chỉ là một chi tiết trong cả guồng máy đã quá quen vận hành theo kiểu đó.

- Sếp cười cái gì đấy ạ? – Tiếng hỏi rụt rè.

- Từ nay mọi chế độ sinh hoạt của tôi với cậu sẽ rập khuôn theo đúng chế độ đi công tác. Tất nhiên làm tốt sẽ có trích thưởng theo quy chế. Tất cả những khoản chi thêm như tiếp khách, đối ngoại, quà cáp, giao dịch… thật cần thiết mới chi và nếu chi cũng phải vào sổ sách, phải thông qua tôi chính xác từng số lẻ một. Tôi không muốn người ta nói rằng trên này anh Hùng rất khoẻ tự tung tự tác, cái tổ con tò vò, muốn làm gì thì làm.

- Nhưng công việc trên này nó phức tạp lắm ạ. Có những khoản chi không thể…

- Cậu cứ làm theo ý tôi. Chúng ta lên đây để lo kiếm đầu ra chứ không phải để lo vui thú. Liêu cơm của hàng ngàn con người ở dưới kia đang từng giờ từng phút nhìn vào mấy mống ở trên này đó.

- Dạ…

- Chưa hết! Lát nữa ra biển tôi muốn xuống dầm người một chút để sống lại chút kỉ niệm năm xưa, hồi chiến tranh biên giới rồi về. Còn ba cái chuyện gái non gái đồng là thằng đàn ông ai chả thích, nhất lại là những thằng đàn ông đang xa nhà như tôi với cậu nhưng chưa phải lúc. Giữa mấy ngàn tấn mủ nằm thối rữa và những cặp đùi non rám nắng, tôi với cậu lúc này chỉ có quyền được chọn một. Cậu hiểu ý tôi chứ?

- Dạ hiểu!

- Còn nữa. Nhìn trong mắt cậu, tôi biết cậu đã bắt đầu khó chịu với tôi, cứ việc, miễn là công việc phải chạy. Trên tinh thần đó, tôi lưu ý cậu thêm một điều, nghe hay không nghe tuỳ cậu, đó là một thằng đàn ông tràn trề như cậu phải xa vợ con lên sống ở cái xứ sở toàn đàn bà con gái xinh đẹp, tính tình lại đa tình, phóng khoáng như thế này, tôi hiểu khó lòng mà giữ được nhưng làm sao thì làm, ăn vụng phải biết chùi mép.

- Dạ, thưa sếp… Có vụng trộm gì đâu ạ!

- Là tôi cứ nhắc thế.

- Dạ… Em hiểu.

Nói hiểu nhưng quay ra mở khoá xe máy, cái miệng thâm đen khói thuốc của anh chàng hơi bĩu xuống trong tiếng càu nhàu: “Mẹ! Đụng phải cái lão dở người rồi! Kiểu này sẽ còn mệt thấy mẹ đây!”

Đêm đó, đêm đầu tiên ở thị trấn biên cương se lạnh, Vũ Nguyên không ngủ được. Cũng là đêm đầu tiên sau cả gần năm chục năm lăn lóc sống ở đời anh mới thấm thế nào là cái sự mất ngủ. Đúng là không thể chịu được thật. Đầu óc lúc tan ra, lúc lại vón đặc, lúc hồng rực lên, lúc lại lạnh tanh, thử tập trung nghĩ việc này nó lại nhảy thếch sang việc khác, rối tinh rối mù.

Từ bé, không rõ có phải vì gen di truyền¬ hay vì thể trạng mạnh mẽ mà cái sức ngủ của anh ai nhìn cũng phát thèm. Thức thì thôi, thức mấy đêm, thức cả tuần liền cũng được nhưng đặt mình là ngủ ngay, ngủ rất sâu, ngủ không nói mớ không mộng mị, hơi động nhẹ đã tỉnh, tỉnh queo như trước đó chưa hề ngủ nghê gì. Hồi hành quân đi bê, có những đêm vừa đi anh có thể vừa ngủ mà vẫn không bước lỡ, lệnh hạ ba lô một cái là ngáy luôn, lệnh lên ba lô là mở mắt đi tiếp, thậm chí có lần đã nằm trong hàng rào địch, chỉ cách họng đại liên đối phương không đầy năm mét chưa đến giờ nổ súng thế mà vùi nhẹ mặt xuống cỏ đầm sương anh vẫn làm được một giấc ngắn ngon lành và rồi cho đến cả những năm tháng chuyển sang làm quản lý kinh tế sau này, bao đận lao đao đến vỡ đầu, người khác có thể thần kinh bị suy sụp hẳn, ở anh, cũng mê sảng, cũng muốn chửi muốn hét, thậm chí muốn đánh muốn giết một ai nhưng đêm về, đặt mình cái lại ngáy bình thường để rồi sáng mai tỉnh dậy có đau có giận gì rồi thì đau thì giận tiếp. Chính bạn bè anh và người bí thư cà răng thân thiết đã phải thốt lên: “Mày đúng là thằng có bộ thần kinh bằng thép. Giả sử với tất thảy những điều may rủi ấy mà mày không ngủ được dù chỉ một đêm thôi, chắc chắn mày đã treo cổ trốn thoát nợ đời rồi”. Anh cười khì khà bảo đó là bảo bối ông già truyền cho. Tha hồ cho cuộc đời làm tình làm tội, chỉ cần ngáy lên một chập thật giòn là mọi sự lại được xoá bằng hết.

Song cái sự ngủ đó đôi khi cũng khá rầy rà. Với vợ không nói làm gì, nhưng ngay cả đối với Thương, người đàn bà mà anh có thể thức cả đời để chăm bẵm để yêu thương lại đôi khi cũng ngủ khì bên cạnh cái thổn thức sâu thẳm của em sâu thẳm của em sau những khoảnh khắc thăng hoa thần thánh khiến cho sáng sau tỉnh dậy, em buộc phải xăm soi nhìn vào đáy mắt anh xem con người này có yêu thương mình thật không hay chỉ là một thứ khoái cảm mang giá trị sinh học ngang một tiếng ợ thật to sau bữa ăn no.

Biết rằng rồi sẽ không thể nào ngủ được nữa, mà anh lại không thích cầu viện đến những phương cách tìm ngủ thông thường như nhẩm đếm, như cố để đầu óc tan lãng ra, như thò tay bật đèn đọc sách… Vũ Nguyên quyết định trở dậy đi ra biển. Từ nhỏ anh đã vốn yêu biển. Lớn lên biển đối với anh càng trở thành một sự đam mê, một thứ cứu rỗi không thể thiếu được. Trong những tháng ngày đánh vật với cây cao su nhọc nhằn nhất vừa rồi, nếu không cố biển thì rồi không hiểu cái đầu quá sức nhạy cảm, rất dễ bị tổn thương của anh sẽ biến dạng, mưng mủ đến thế nào! Và ngay cả cái chuyện anh tình nguyện lên đây, đâu phải không có tiếng sóng biển vỗ mênh mang thôi thúc. Biển là vô cùng. Cuộc đời con người là hữu hạn. Chỉ có đặt cái này cạnh cái kia mới vỡ ra được hết sự nhỏ bé, phù du của kiếp người mà tạm quên đi được những khổ đau vặt vãnh, những ham hố lăn tăn không cần thiết. Chao ôi! Trăn trở, dằn vặt làm gì nhiều một khi hết thảy đều được kết thúc bằng cái màu sắc hu vô không cùng xanh biếc kia.

Đồng hồ trên tường chỉ 1 giờ. Im lặng như địa ngục. Hơi lạnh. Định lấy cuốn sách mỏng giới thiệu về loại giống cao su tốt nhất đang thịnh hành trên thế giới ra đọc mấy trang nhưng rồi lại không muốn đánh động người nhân viên nằm cùng phòng, anh nhón tay mở tủ lấy cây kèn, khoác thêm tấm áo gió rồi nhẹ chân đi ra cửa. Hành lang lần đi này trong anh vẫn chỉ là cây kèn, ít sách kỹ thuật, cuốn tự học tiếng Trung Hoa và có thêm cả cuốn sổ quăn queo dày đặc những chữ là chữ của em. Cuốn sổ, anh mang theo chưa hẳn vì những gì ghi chép bên trong, những cái này anh đã có đọc sơ sơ vào cái đêm ngậm ngùi xa lắm rồi, mà vì bút tích, tâm hồn, bóng dáng của em hiển hiện trong đó dẫu cái bóng dáng kia lúc này gợi lên nhiều cay đắng hơn sự ấm lòng.

Và tất nhiên có cả tấm hình thằng nhỏ con anh. Năm nay nó đã 15 tuổi, bắt đầu lên lớp chín. Đợt ghé qua nhà vừa rồi, hai cha con đã có buổi đi dạo cùng nhau khá lâu bên bờ sông Sài Gòn đang vào kỳ nước ròng. Chỉ sang bên kia bờ một màu lau lách, anh kể về những trận đánh đã diễn ra ở chỗ này chỗ nọ, nói về những kỷ niệm đồng đội kẻ sống người chết chẳng thể nào quên… Thằng bé chỉ nghe mà không nói lại câu gì. Đôi mắt nhìn ra mặt nước có những vạt bèo lục bình trôi ngược trôi xuôi sao buồn thế. Đôi mắt mở to. Ai cũng bảo đôi mắt nó giống mắt anh. Giống thì khổ chứ có sung sướng nỗi gì đâu hả con trai. Anh hỏi về mẹ nó? Nó cúi xuống vạt cỏ bậm môi không trả lời. Anh bết mình hỏi thừa. Cả tuần nay, từ bữa anh về, cô ấy có ở nhà ngày nào đâu. Hết đi lễ chùa lại đi thăm một bà bạn bệnh đau ở tỉnh này tỉnh kia. Và thi thoảng nếu có về chăng nữa thì lại mặt mày lại đanh lại như tượng phật, như thể không cần biết có anh đang cùng hiện diện trong một mái nhà. Đã đôi lần vào những giờ khắc khuya khoắt nhất, cái giờ khắc mà lòng dạ đàn bà thường hay mềm yếu, anh muốn gõ cửa phòng để nói với vợ một câu ngọt ngào, một câu đại để như là giờ đây anh không còn gì nữa, già rồi, lúc này tôi chỉ còn mình và con, cho tôi xin lỗi những chuyện đã qua, vì thằng bé chúng ta hãy cố gắng làm lại từ đầu. Nhưng cánh cửa phòng vẫn đóng kín như ngàn năm nay nó vẫn đóng như thế, đóng cho đến tận lúc anh đi. Thằng bé, mãi đến lúc sắp trở về nó mới ngước nhìn lên, nói một câu mà đến tận lúc này nhớ lại, anh vẫn còn thấy sững sờ: “Bố ơi!... Con biết bố buồn lắm! Hay là… bố đừng về nữa, bố cứ ở trên ấy, thỉnh thoảng nếu được nghỉ, con sẽ lên thăm…” Bằng câu nói đó, anh biết thằng bé đã hiểu anh, đã phần nào đứng về phía anh nhưng nó không thể ra mặt phản ứng thái độ quá quắt của mẹ nó. Nó cũng đang khổ tâm, khổ theo kiểu tuổi 15 của nó. Anh xoa đầu con mà nước mắt cứ chực chảy ra…

Anh chàng nhân viên khẽ cựa mình, nói mớ văng tục một câu gì đó rồi lại ngoẻo đầu ngáy tiếp. Ngáy vô tư. Ngáy như nhè ruột ra rồi lại nuốt ruột vào. Chắc cậu ta đang oán mình. Sự có mặt của mình đã thay đổi hoàn toàn nhịp sống, cách sống của cu cậu đã trở thành tập quán bấy lâu. Cứ oán đi! Rồi cái sự oán này sẽ không chỉ có ở riêng cậu đâu. Nó sẽ mỗi ngày một đông đúc, tràn lan ra đấy. Mình chấp nhận. Muốn thay đổi được một cái gì đó cho tử tế đôi chút ở cuộc đời này, nếu không biết chấp nhận ân oán giang hồ thì sao có thể thay đổi được. Trước hết là thay đổi bắt đầu từ ngay kiểu sống nhá nhem giang sơn một cõi biên thuỳ của cậu, cậu chàng ạ!

Thị trấn cửa khẩu biên thuỳ này dường như không có đêm. Người ta biết kiếm ra đống tiền ở đây thì người ta cũng biết cách tiêu đồng tiền ở đây. Tiền kiếm ban ngày, tiều tiêu ban đêm. Cho nê, chỉ sau không đầy mười phút, trên một chiếc Honda ôm lúc nào cũng túc trực từng đàn ở mỗi đầu phố, anh đã có mặt trên bãi biển Trà Cổ. Cái bãi biển xoải dài cả chục cây vào hàng đẹp nhất nước nhưng chưa được khai thác hết tiềm lực này ban ngày đã quạnh hưu, đêm về càng hưu quạnh. Chỉ có những ánh đèn nhà hàng ẩn chìm rất liêu trai phía sau và tiếng sóng vỗ vô cảm vô hồi ở phía trước. Anh đi ra sát chân sóng, tìm một chỗ khô ráo ngồi xuống, móc thuốc ra đốt, để mặc cho ngọn gió đại dương đem theo hơi nước mặn mòi và mùi tanh của tôm cá thổi thốc vào mặt vào toàn thân. “Sao anh hút thuốc nhiều thế? Hút nhiều không có lợi cho tim mạch đâu. Bao nhiêu người chết non vì các chứng bệnh do thuốc gây ra đấy!...” Một lần nào đó trước biển Long Hải, hình như đã lâu lắm rồi, em có nói với tôi như vậy. Và hình như tôi cũng đã trả lời thật là chả ra làm sao: “Chết trẻ khoẻ mang. Đằng nào chả chết. Đáng lẽ chết rữa xác ở trong rừng rồi, bây giờ sống ngày nào lãi ngày đó, lãi cả chục năm rồi còn gì. Vả lại, kiếp người như kiếp giun kiếp dế, đời cho cái khoái nào thì nạp thêm cái khoái khác vào, việc gì phải tước nó đi…”. Nghe thế, em quay đi, không nói thêm câu gì nữa. Chao ôi! Giờ đây, giữa bờ biển đêm xa ngái này, sao tôi lại thèm được có em vô cùng đến thế, để lại được nghe em trách móc, em răn dạy nhưng chắc chắn là tôi sẽ không nói năng gì để cho em phải im lặng quay đi nữa đâu. Biển có thể hoá giải được mọi điều nhưng cái mênh mông của nó lại chỉ làm cho tôi khao khát em hơn, khao khát đến cồn cào, vô hồi vô hạn như ngàn ngàn những lớp sóng ngoài kia. Thương ơi! Giờ này em ở đâu? Sao em lại có thể đối xử với tôi tàn nhẫn đến nhường ấy! Vừa rồi trên đường lên đây, tôi có ghé qua trường em ở một vùng ngoại thành Hà Nội, người ta bảo em đi thực tập rồi, không biết bao giờ về. Tôi không tin. Tôi nghĩ rằng em đang cố tình tránh tôi, không muốn gặp tôi. Lòng kiêu hãnh của một thằng đàn ông, lòng kiêu hãnh mà em bảo một phần vì nó mà em yêu tôi, đã không cho phép tôi nấn ná nhiều hơn nữa để tìm gặp em bằng được. Và thực lòng nếu không có câu nói cuối cùng của thằng bé khi âm thầm tiễn tôi ra xe hôm đó thì tôi cũng đâu có muốn gặp lại. Gặp lại, biết đâu lại một cái nhìn lạnh lẽo, một câu nói dửng dưng, một hình ảnh đàn ông đắc thắng gầm ghì với chiếc xe phân khối lớn bên cạnh, càng buồn hơn… “Bố… Hôm khai giảng vừa rồi, cô Thương có đến trường con, cô đợi ở cổng lâu lắm rồi đưa cho con một bọc sách giáo khoa trọn bộ, cả một hộp bút chì đủ loại. Cô bảo cô có lỗi với mẹ, có lỗi với con, có lỗi cả với bố. Cô nói con tha lỗi và dặn đừng nói chuyện này với bố. Nhìn lên con thấy cô khóc…”

Cô khóc… Có nghĩa là em vẫn yêu tôi, vẫn không thể quên được tôi nhưng lại quyết định chạy trốn tôi. Buồn quá! Sao cuộc sống lắm cái buồn thế nhỉ? Hồi nhỏ đi học ăn đói mặc rách, lớn lên đi bộ đội lại mặc rách ăn đói, hoà bình chuyển ngành sang cao su, lại tiếp tục đói rách, rồi lấy vợ, rồi gặp em, nỗi đói rách chuyển sang phía khác, phía linh hồn, càng buồn hơn! Vậy rốt cục con người ta tồn tại trên cõi đời này để làm cái gì? Rút cục được cái gì? Được cái gì khi phần đáng kể sống nhất lại không có em?... Thương ơi! Em có nhìn thấy ngọn đèn của chiếc thuyển câu đêm đang lững lờ trôi ngoài kia không? Tần tảo quá nhưng cũng bình yên quá! Anh sẵn sàng đánh đổi tất cả để chúng mình cũng có được một ngọn đèn như thế, bên nhau, lặng lẽ, cô đơn, vại gạo, mớ cá, vất vả, thanh nhàn và để rồi một ngày nào đó khi đã về già, cả hai sẽ tan biến giữa đại dương. Thế cũng xong một kiếp đời.

Anh bất giác đưa kèn lạnh buốt sương đêm lên môi. Cây kèn như có hơi thở em nồng nàn, có mùi da thịt tinh khiết của em khẽ chênh chao rung lên trong đó… Con thiên nga giãy chết… cái chết của con thiên nga… sự mỏng manh đến vô cùng của cái đẹp… cái đẹp sao cứ muôn đời mỏng manh tội tình…

Nhưng mấy nốt nhạc rất khẽ, khẽ như chỉ là tiếng sóng tiếng gió vừa vang lên, lập tức bên cạnh anh, không xa lắm, trên cát ẩm, đột nhiên có vật thể gì rất trắng rất ướt thoắt động đậy. Rồi từ cái vật thể ấy, một tiếng con gái bối rối cất lên:

- Chết! Có người… Thôi, ngồi dậy đi ông tướng! Cứ làm như chết đói chết khát.

- Kệ nó. Cho nó nhìn tý – Tiếng con trai nhớt nhát – Lại một thằng khố rách không có tiền vào động phải đi nhòm trộm ngoài bãi cho đỡ thèm ấy mà. Nằm xuống đi! Đang ấy…

- Không!... Kỳ lắm! Cát chui vào hết… người ta rồi đây này, giời à!

- Giời cũng thế. Càng hứng.

- Anh bệnh hoạn lắm! Em không muốn…

- Ơ hay! Cái chuyện này phải bệnh hoạn, phải lên cơn một chút nó mới sướng, em chả hiểu gì cả. Kìa! Nằm xuống!

- Ông đi lên cơn với con đĩ nào khác nhé, còn tôi, tôi không thích thế này.

Như bị tát vào giữa mặt, lại như có một chút mơ hồ níu kéo, cảm giác thấy rõ mặt mình sần sượng, Vũ Nguyên bất giác đứng dậy. Trời đất! Chả lẽ dưới gầm trời này, ngay cả cái bãi biển đêm địa đầu cực bắc này cũng chẳng còn chỗ nào dành cho một chút mộng mơ, hồi tưởng nữa ư? Để nguyên ống quần, anh lội ra ngoài mép sóng. Ổn rồi! Xung quanh là nước, mô đá lại xù xì, chắc chắn là chả có ma nào ra đầy làm cái trò lên cơn ấy với nhau nữa. Chí ít cũng có một sự yên tĩnh của riêng mình cho đến lúc mặt trời lên.