- 21 -

PHÓ GIÁM ĐỐC VŨ NGUYÊN SẼ CÒN LẶN LỘI Ở CỬA KHẨU biên cương một thời gian không nhỏ nữa để tạo dựng thị trường cho thật chắc ngọt nếu như không có bức điện của tổng công ty fax lên trong đó vẻn vẹn chỉ có hai chữ: “Về ngay!” Hơi tiếc và thực lòng cũng chưa muốn về. Mọi việc đang suôn sẻ, bạn hàng bạn chợ đang đan kết thành mối bang giao khá vững. Họ quý anh và anh tin họ. Có thể nói, trong cả cái lục địa mênh mông hơn một tỷ dân kia không một vùng đất nào là anh chưa đặt chân tới để mở một lối ra vững bền cho sản phẩm của công ty.

Lại nữa, tình hình ở công ty đang có chiều xấu đi quá thể, tự nhiên chơi cú mã hồi làm gì để ngày ngày phải quẫy cựa, chìm ngập trong ba cái thứ mần ăn ngày càng sập sệ ấy mà biết chắc rằng mình có xoay sở cách mấy cũng chẳng ăn thua. Tháng nào anh cũng nhận được những tin tức chẳng mấy tốt lành. Lúc là của Vận điện lên, rõ rồi. Lúc khác lại là của Điền. Giọng Vận nói qua điện thoại như quát. Giọng Điền trầm tĩnh hơn nhưng nghe xong ngẫm lại thấy đau hơn. Toàn những câu hỏi móc mồm, móc họng. Bệnh cây lan rộng mà thuốc sâu không hiểu sao tháng nào cũng thiếu, phân bón vẫn lĩnh theo định mức mà chẳng hiểu sao vẫn chỉ đủ cho hai phần ba diện tích? Nạo cạo phá, cạo lấy được tuy đã thanh tra, kiểm tra sát sạt nhưng vẫn lan tràn như bệnh dịch, nạn ăn cắp mủ, ăn cắp hàm lượng tưởng đã chặn được nhưng mấy tháng nay lại rộ lên, cán bộ nông trường, cán bộ trên công ty vẫn tiếp tục làm ăn tắc trách, sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi và bỏ túi nhiều quá, bỏ túi cả một diện tích tới ngàn héc ta khai khống để xin quyết toán đầu tư nữa. Cứ cái kiểu bỏ túi này thì rồi cả hơn hai chục ngàn héc ta cao su đến chỉ còn là cái xác! Ví như cái vụ sửa xe sửa cộ ở chỗ tay Đoàn Thanh, sửa gì, xe hỏng một, ăn cánh với nhà thầu ở thành phố khống lên mười để chia nhau, hàng tháng tiền bạc hút vào đó như hút vào xoáy vực vô tăm tích. Tệ hại hơn, Vận còn trách như chửi anh rằng đang không lại bày ra cái trò dây chuyền công nghệ mới trong khi lượng mủ thừa thiếu vừa tồi từ các nông trường trở lên chẳng bõ bèn gì cho cái sức ăn thùng bất chi thình của nó, rốt cuộc máy nằm trơ khấc, chỉ có đám người thích chấm mút là cười trong bụng… Mọi sự thay thế, buồn thế thì về làm gì. Nhưng lại không thể không về. Dẫu sao anh cũng có chân trong ban chỉ huy điều hành kia mà, chả thể lấy cảnh man mác biên cương để mãi chốn chạy khỏi cảnh ngợp ngụa ở nhà.

Bữa tiệc tiễn anh cũng chỉ có hai người: Bằng cùn và A Linh. Họ không hỏi anh về có việc gì mà gấp thế, họ cũng không đoán già đoán non cái sự về này lành nhiều hay dữ nhiều, với một doanh nghiệp thời thị trường, mọi bức điện có nội dung gấp gáp giật cục như thế âu là chuyện thường. Sau khi uống với nhau đã cạn một chai Mao Đài do A Linh đem đến, Bằng cùn mới cất tiếng ngây ngây: “Huynh bây giờ đã trở thành con cáo già trong thương trường rồi, nhưng nên nhớ, trong việc đời huynh vẫn còn là một đứa trẻ thơ, tốt bụng, nhẹ dạ, cả tin lắm. Cuộc sống ngày càng rối mù. Làm sản xuất kinh doanh càng rối, rối đến nỗi có khi lần sau huynh lên đây, đệ đã bỏ cúp doanh mà về khoác áo tư nhân rồi hoặc cũng có thể là bỏ hẳn. Người đời nhìn vào đám doanh nhân lúc này buồn tủi lắm, như lúc nào cũng chỉ gái gủng mèo mỡ, ăn cắp tham ô mà đâu có hiểu rằng để kiếm được một đồng tiền cho xã hội nó cũng phải đổ máu đổ mủ, có khi đổ luôn cả tính mạng lẫn danh dự. Đó, công hôm nay nhưng lại tội ngày mai, mùi thành đạt và mùi nhà tù gần nhau gang tấc, đầu tháng là người anh hùng nhưng cuối tháng đã thành tên tội phạm… Chán kinh khủng! Chỉ chúc huynh luôn tỉnh táo trong mọi trường hợp và cố gắng nhìn con người ở mọi góc khuất của nó. A Linh lại nói: “Em lại muốn anh Nguyên mãi mãi cứ là anh Nguyên như hiện nay. Chả lẽ cứ làm doanh nghiệp là phải nhìn vào thiên hạ như ông thầy thuốc nhìn vào ổ vi trùng ấy à? Khổ lắm à! Không hay đâu à.” Bằng cùn nghển cái cằm đã có hai ngấn nháy mắt với anh một cái như ý nói: “Con đàn bà Tàu này nó vẫn phải lòng ông, đừng nghe nó mà dại, đàn bà ở đâu cũng thế, cạn quẹt, nó chỉ sâu xa, có lý trên… giường thôi.”

Anh mang cái nháy mắt vừa dâm vừa ghen ấy làm chút hành trang rôn rốt lên đường. Hùng tiền đồn theo xe tiễn anh xuống đến tận Hòn Gai rồi mới một mình quay lại. Suốt đường đi cậu chàng không hé miệng một câu nhưng anh hiểu đó là cách biểu lộ tình cảm của một con người lục cục không biết nói những câu vừa ý đẹp lòng. Khi chia tay trên bãi biển đầy những thân thể đàn ông đàn bà ăn nắng đỏ dừ như tôm luộc, thay vì bắt tay, anh thụi mạnh vào lưng cậu chàng một cú. Thế là đủ cho một lời hứa đàn ông về mọi cái thói giăng hoa háo sắc có tính bản chất của chàng trai mạnh mẽ một mình một cõi này sẽ được giữ kín. Chuyện nhỏ, hơn một năm sống với nhau, cậu đã khá lên nhiều, còn cái khoảng kia, chuyện nhỏ, thằng đàn ông nào mà không thế, có thế mới có sức say mà làm việc miễn là sáng sáng tỉnh dậy bên cạnh một thân hình nóng ấm, bao giờ cũng phải biết dụi mắt mà nhìn ra cái phần công việc đậu phía trên nụ hoa của họ. Anh chàng cúi đầu xuống để che đi một xúc động thường có của sự chia ly…

Người ra đón anh tận sân bay thành phố, lạ thế, không ai khác lại chính là Đăng Điền. Mới có hơn năm mà nhìn anh chàng đã chững chạc hẳn, đen hơn, trầm hơn, và cái nhìn cũng bớt xeo xéo hơn. Anh ôm ghì lấy Điền để nhận lại một cái ôm ghì vừa lỏng vừa chặt. Nhớ công ty quá! Nhớ các cậu quá! Nhớ cả mùi mồ hôi ngai ngái không thể trộn lẫn được của dân làm cao su mà người ngợm cậu đang phả vào mình. Điền cũng nói với giọng xúc động: “Anh em ở nhà cũng nhớ anh quá! Thì ra có những người thấy thường mà khi xa rồi mới thấy họ quan trọng biết nhường nào, như anh” Anh cười vang. Gớm thôi cái cậu này, độ rày cũng đâm ra triết lý triết luận gớm nhỉ? Điền cũng cười: Học ở anh đấy. Không biết tự tìm ra những triết lý bên trong công việc nhàm chán của mình thì cuộc sống buồn chết. Rồi hỏi rồi trả lời. Lại hỏi lại trả lời. Toàn những câu hỏi thông thường của một người đi xa về và cũng những câu trả lời thông thường của một kẻ ở lại mà cả hai đều có ý chưa muốn chạm đến cái câu hỏi cần hỏi nhất.

Cuối cùng, vẻ như không nín nhịn nổi, lại chính là Điền lên tiếng:

- Anh về kì này rồi là chắc không có thời gian nghỉ ngơi lấy một ngày đâu.

- Công ty đang vào mùa thu hoạch gấp hả?

- Thu hoạch thì lúc nào, năm nào chả gấp. Anh phải lo nhận bàn trao.

- Bàn trao? Ai bàn trao? Bàn trao cái gì? – Tự nhiên anh vỗ vai người lái xe đi chậm lại.

- Anh không biết gì thật à? Không! Nghe điện gọi về ngay, mình chỉ đoán là về họp ban giám đốc để bàn chuyện lập kế hoạch sang năm.

- Đúng là họp ban giám đốc nhưng người chủ trì là anh.

Bất giác anh để một tiếng huýt gió vút lên ngay cửa miệng. Đúng là anh đã có láng máng nghĩ đến chuyện này nhưng chưa bao giờ nghĩ sâu vào nó và khi nó đến bất chợt, tự trong sâu thẳm, anh không thể không để ngân vang lên một chút thích thú. Rồi lại sợ cái thú này nó đi quá lố, và cũng tự thấy chán cho cái máu ưa địa vị không thể không thừa nhận nó vẫn còn ẩn giấu rất sâu ở một chỗ nào đó trong mình, giọng anh lâng lâng, cái châng lâng mà anh vốn không thích có ở mình một chút nào:

- Thế anh Ba Vinh đi đâu? Đúng ra mình thích mọi việc vẫn nguyên như cũ trong mọi chuyện, làm thằng phó vẫn sướng hơn, rảnh rang và ít phải chịu trách nhiệm hơn.

Một cái cười là lạ từ phía Điền hắt sang. Anh nhìn chếch và gương chiếu hậu nét mặt cậu chàng vẫn thế.

- Anh Ba lên tổng công ty, có thể phụ trách một công việc cao hơn, một cái ghế phó nào đó chẳng hạn mà thói thường ở các cơ quan cấp càng cao, cái loại ghế như thế càng nhiều.

Anh im lặng. Con người ấy đáng lẽ phải về thẳng nhà mà lại ngồi tiếp tục mình ư? Lại vẫn phải ngày ngày báo cáo lên và nghe chỉ đạo xuống ư? Đầu óc, tâm tính như thế chỉ đạo cái nỗi gì kia chứ! Lần nữa anh lảng chuyện:

- Cái dây chuyền công nghệ mới coi như không phát huy được tác dụng?

- Năm mươi tấn một ngày, một công năng lý tưởng, mủ đẹp nhưng… còn chờ chủ của nó trở về. Tuy vậy tất cả mọi người đều ghi nhận sự kiện chưa từng có này hoàn toàn gắn với tầm nhìn và công tích của anh. Chỉ tại thời thế.

- Thời thế? Thời thế gì? Nếu biết vậy thì mình chưa vội mất công mất sức làm gì.

- Cơm không ăn gạo còn đó, có gì ngại đâu anh. Chỉ cần một bàn tay khởi động ngon lành là nó sẽ gầm lên ra dáng. Còn cái này nữa – Đăng Điền dấn thêm đó là đề án chọn mua thiết bị của nhiều nước rồi lắp ráp lại của anh vừa rẻ vừa được thứ tốt, nghe đâu tiết kiệm được những gần một tỷ đã có chủ trương cho cán bộ các ban phòng, tất nhiên người xứng đáng thưởng nhất là anh.

- Bậy nào! – Vũ Nguyên buột miệng – Sao lại thưởng? Dùng không hết thì chi vào việc khác chứ sao lại chia vào túi nhau. Mà đã làm được cái gì đâu.

- Thì tôi cũng nghĩ vậy – Tiếng nói rơi hẫng xuống nhưng rồi lại văng bật như đã chuẩn bị từ trước – Nhưng thân giun thân dế, tôi đâu dám nói, nói, họ lại bảo mình chơi trội, mình đạo đức giả, chỉ có cách tránh đi chưa nhận để chờ anh về. Mọi sự còn đang rối mù, cuộc sống của công nhân còn nghèo, là thằng cán bộ, lòng dạ nào mà một lúc nhét cả vài năm lương của một người cạo mủ vào túi.

- Cậu nghĩ ngợi được rồi đấy.

Im lặng. Chỉ có tiếng gió và những rừng cao su miên man lùi nhanh về sau. Anh mở cửa kính cho cái mùi thơm ngái đang lan toả khắp không gian lùa vào ắp đầy trong xe. Cuộc sống của anh đấy. Tình yêu của anh đấy và khát vọng vui buồn của đời anh cũng là ở đấy. Xanh xanh xanh… Đột nhiên lại nhớ đến em. Giá như lần này trở về có em! Em cứ hiện diện ở đó, giữa xanh, em không là của tôi, dầu em là của ai cũng được, miễn có em, vì em và màu xanh thăm thẳm kia là một. Thương. Giờ này em ở đâu…

- Anh Nguyên! – Đăng Điền đã bắt nắm được cái nhìn xa xăm ấy – Tháng trước có việc lên Tây Nguyên, tôi có gặp Hà Thương…

- Thế à?... Cô ấy có khoẻ không? – Cố làm vẻ dửng dưng nhưng giọng nói cứ lạc đi – Mà cô ấy lên đấy làm gì?

- Học về rồi. Đang làm giám đốc một nông trường.

- Giám đốc kia à? Cũng… khá đấy nhỉ. Vẫn không quay lại – Chắc có con rồi?

- Cũng không tiện hỏi nhưng độ này nhìn có vẻ hơi yếu.

- Yếu à?... Thì trước nay cô ấy có khoẻ bao giờ đâu. Thế… Thế có gặp Tuấn không? Hắn dạo này ra sao rồi?

- Vẫn thế, vẫn buôn gỗ, một ông chủ buôn có hạng, vẫn ngang tàng, ngổ ngáo khét tiếng. Họ sống với nhau nghe nói cũng không có điều tiếng gì.

- Thế à? Không có điều tiếng gì à? – Tiếng nói nhột nhạt như bị gió vê vón ném đút ngược trở lại cổ họng.

Trong cái nhột nhạt ấy, rõ ràng hình ảnh một thằng đàn ông đẹp mã, to con, khét mù đang ghì siết lấy một thân hình đàn bà mảnh mai, oằn oại, mắt nhắm, cổ ngửa, hơi thở đam mê với tiếng hào hển quen thuộc. Em… Em chết mất… hiện chết mất.

Sẽ càng chói buốt và nở phồng lên nữa nếu không có tiếng nói lạnh lẽo của Đăng Điền bất chợt vang lên ngay màng tai:

- Vậy là người tiền nhiệm của anh không những hạ cánh mà còn bay lên an toàn sau khi để lại cả một đống rác khổng lồ đầy mùi xú uế cho người đi sau dọn dẹp. Coi như ráo trọi phải làm lại từ đầu. Tôi thành thực lo cho anh. Và, nếu được khuyên thì tôi chỉ khuyên anh một câu: Trong bàn giao, anh phải hết sức tỉnh táo, nếu không với cái thói quen nhá nhem, quen đánh bùn sang ao đó, say này mọi hậu quả ông ta gây ra lại đổ hết sức tỉnh táo, nếu không với cái thói quen nhá nhem, quen đánh bùn sang ao đó, sau này mọi hậu quả ông ấy gây ra lại đổ xuống đầu anh.

Thấy Vũ Nguyên không mấy mặn mà, hắn dấn tiếp.

- Anh nên lưu ý đến chuyện Đảng. Bắt lão ta phải chuyển giao cả chức danh bí thư đảng uỷ chứ không chỉ chức giám đốc. Nhá nhem là lão dám đề nghị lên trên cho xin thêm một biên chế bí thư chuyên trách để giảm thiểu quyền hạn của người kế nhiệm thì rất mệt. Thời buổi này là không có chuyện trách gì hết, giám đốc phải kiêm luôn mới tập trung được hiệu suất điều hành.

Câu nói ấy đã kéo tuột anh trở về thực tại và, giống như một sự giao cảm tự nhiên, vừa thân thiện vừa không thật hài lòng, anh đưa tay vỗ nhẹ vào đùi Đăng Điền một cái, anh bạn cứ yên tâm, việc đâu rồi sẽ có đó, cái quan trọng hơn là cậu đã có vẻ trưởng thành, chín chắn và sâu sắc hơn nhiều so với một năm trước đây. Tốt! Nhưng lúc này tôi không muốn nghe thêm gì nữa, lùng nhùng lắm, tôi muốn im lặng tận hưởng cái mùi vị thân thương này sau một năm xa đó.

ĐĂNG ĐIỀN DẶN THỪA.

Buổi bàn giao, anh chưa cần phải huy động đến sự tỉnh táo cũng chưa kịp nhìn thấy cái dấu hiệu đánh bùn sang ao nào của người tiền nhiệm thì hai cái phong bì, một mỏng một dầy đã được lia từ tay ông ta ra trước anh một cách tự nhiên kèm theo một câu nói cũng không kém phần thoải mái: “Của cậu đó. Cái này đã quyết định bổ sung vào đảng uỷ và tạm thời kiêm bí thư luôn. Mấy anh trên gọi ý chờ đại hội hoặc cho tiến hành bầu bí thư chuyên trách nhưng mình thấy không cần. Còn cái này – Bàn tay mum múp đập vào cái phong bì thứ hai – Ba mươi triệu! Kể ra khoản thưởng này so với công tích của cậu trong cái dây chuyền công nghệ mới chưa là cái gì, vặt, nhưng thôi thì cũng gọi là có chút ít tượng trưng”. Để nguyên hai chiếc phong bì trên bàn, anh vẫn chỉ lẳng lặng nhìn thẳng vào mắt Ba Vinh, không nói gì. Một cái nhìn mà người ta thường kháo là không chịu nổi, hiền hoà đấy nhưng lại như có câu có móc, móc hết những gì ẩn giấu trong đầu người đối thoại với mình ra. Chỉ đến khi mọi sự bàn giao rối nhằng và lê thê có cảm giác như kéo dài cả tuổi thanh xuân tạm xong, anh mới khẽ cười, khẽ cười nhưng cái nhìn lại nghiêm:

- Trước hết xin cám ơn anh ở độ tin cậy về sự bàn giao công tác đảng. Tuy vậy có ba việc tôi có thể quyết được ngay để anh ra đi khỏi vướng bận. Một, món tiền gọi là thưởng cho tôi, tôi xin nhận nhưng tôi đã có chủ đích của tôi. Hai, việc anh đề nghị đưa cậu Điền lên phó giám đốc, tôi tán thành. Lần này trở về, tôi thấy cậu ta hoàn toàn xứng đáng. Số phiếu khá cao cho cậu ấy khi bầu thăm dò mà tôi được biết đã nói rõ điều đó. Và ba, mọi việc chúng ta làm từ trước đến nay, tôi sẽ cho rà soát và có thể cho xới lại hết, không phải vì anh, vì tôi mà vị một mặt bằng sạch sẽ trong Công ty để mong dựng lại được một cái gì đó, báo trước để mai mốt ở trên đó anh khỏi phật lòng.

Mặt ông cựu giám đốc tím lại. Nếu không phải là con người có khả năng che giấu tình cảm thực thì ông đã chồm người lên rồi. Đằng này ông vẫn ngồi im, vầng trán chỉ hơi nhợt lại, bàn tay có những ngón chuối mắn gõ nhè nhẹn xuống mặt bàn như tiếng vó ngựa chạy trong chuồng:

- Tức là đồng chí muốn phủ định hoàn toàn con người tôi? Tức là đồng chí muốn nhân dịp thăng tiến này chơi sát ván tôi?

- Đấy là anh nói.

- Hừ! Vậy mà khi người ta hỏi tôi, tôi lại dại khờ nói về đồng chí toàn những lời tốt đẹp. Nếu tôi chỉ cần nói ngược đi một chút thì…

- Thì chắc chắn không phải tôi mà là một người khác sẽ ngồi trước mặt anh lúc này chứ gì? Vẫn còn kịp, chưa muộn đâu vì tôi đâu đã ký nhận.

- Cậu… Đồng chí quá thể lắm! Tại sao đồng chí, không phải bây giờ mà từ trước nữa kia, cứ giữ một thái độ xa cách, thù địch với tôi như vậy?

- Nhầm! Nếu thù địch, trước khi nhận bàn giao, tôi có quyền đòi hỏi được thanh tra kiểm tra tất cả các khoản rồi mới ký kia.

- Thì ra là vậy…

Không muốn phải nghe những lời trí trá ẩn bên trong vẻ thành thực đến thống khổ đó nữa, anh rời chỗ, đi lại gần cửa sổ nhìn ra ngoài sân nắng mà chợt thấy rời rã cả người. Cảnh sắc đẹp thế này mà sao đầu óc con người cứ thích dìm vào những góc tối tăm thế nhỉ? Cả đêm qua, với chai rượu trắng, vài hạt lạc, anh và phó giám đốc Vận đã có buổi đi dạo cùng nhau suốt dọc lô cao su. Vẫn bằng cái giọng soi sót, chua loét và không cần giữ gìn gì hết, con người sắc sảo này đã rót liên hồi vào tai anh tất cả mọi chuyện. Thì vẫn là lão ta không bao giờ muốn mày lên thay chỗ lão những vì tình thế buộc lão phải gật đầu. Tức là mày là con người của tình thế chứ không thuộc về một thế lực yêu hay ghét nào. Ngược lại, sự bổ nhiệm thằng Điền là hoàn toàn do lão. Lão vốn khinh thằng này nhưng lại rất cần dùng nó. Một, để làm con kỳ đà cản mũi, cản phá được mày cái gì là nó phá. Hai, quan trọng hơn, phá được rồi, khi nó lên thay mày, lão sẽ được một sự cung phụng thuần tính vật chất trong sự hàm ơn của thói tiểu nhân mà cái ghế ngồi chơi xơi nước ở trên kia lão sẽ không bao giờ có được, ví như vườn tược, xe cộ, nhà cửa, phong bao phong bì ngày lễ ngày tết… Anh cười hì hì, bảo, trong hai điều đó anh chỉ chập nhận với Vận một nửa, còn nửa sau, gớm thôi, cậu làm cái gì mà như trong tiểu thuyết hình sự thế, con người phải tự hoàn thiện, nay thế này mai có thể thế khác làm sao trước sau cứ đen thui một màu vậy được. Vận cũng cười nhưng là cười cái cười cay độc, mày cứ hì hì rồi là cá không ăn muối cá ươn em ạ. Chưa hết đâu, nếu ngày mai lão đùn luôn cả chức bí thư cho mày thì không có nghĩa là lão tốt, lão tỏ ra có tính đảng mà thực chất lão muốn ru ngủ mày, muốn mày hoa mắt, mày bỏ qua mọi cái lằng nhằng mà ký phắt cho xong…

Từ phía cửa sổ, anh quay lại, thả ra từng tiếng nhẹ nhưng đanh:

- Tóm lại là thế này anh Ba ạ! Chúng tôi ghi nhận sự chèo chống khá vất vả của anh thời gian qua để Công ty không phải giải thể. Nhưng tôi cũng nhìn thấy ở anh rất nhiều cái không ổn mà vì nó Công ty không tiến lên được, nếu không muốn nói là tụt hậu. Cải dở bỏ qua, cái tốt ghi lại, coi như trách nhiệm lịch sử của anh đã xong, sau này nếu vỡ lở ra điều gì có liên quan đến cá nhân anh, dù hệ trọng đi nữa, coi như anh vô can, ví như cái chuyện một ngàn héc ta ma không có trong thực tế nhưng vẫn được rót kinh phí đầu tư gần chục năm chẳng hạn. Sòng phẳng vậy, mong anh lên đó có thể giúp gì được cho Công ty nhà thì ráng giúp. Hết!

Trên mặt bàn loang loang những vết cồn rượu, những ngón tay chuối mắn gõ xuống mặt bàn như nhà như nghiến một lần nữa rồi từ từ thả ra trong tiếng cười vô thanh không rõ nội dung.

Một tháng sau, giống như lần trước lúc khăn gói nhận lên xuống với vườn cây cách đây vài năm nhưng kỹ, sâu và rộng hơn, anh làm một chuyến vi hành không dưới hai tháng vào cơ thể của tất cả các nông trường, tổ đội… Trở về, sau khi lắng lại những tiếng nói thuận nghịch của không dưới hai trăm con người mà hầu hết là những con người trực tiếp lao động, sau khi thận trọng xin ý kiến của đảng uỷ và ban giám đốc, và đặc biệt sau khi đã đọc kỹ lại không biết là lần thứ mấy cuốn sổ ghi chép của Hà Thương để lại, anh bình tĩnh cho triệu tập toàn bộ các phòng ban và giám đốc các nông trường để mở một cuộc hội nghị chuyên đề về cải tổ lề lối, tác phong quản lý sản xuất kinh doanh.

Chỉ khác, nếu như ở lần trước, với tư cách giám đốc nông trường, anh mới chỉ chú tâm vào những chuyện nho nhỏ xung quanh vườn cây thì bây giờ, ở vị trí bao quát nặng nề hơn, anh buộc phải rà soát lại tất cả, rà soát ở chiều sâu gốc gác nhất, rà soát một cách khoa học, cả vườn cây cả con người lẫn cả các hoạt động công nghệ phức hợp.

Hội nghị kéo dài ba ngày. Hai ngày đầu anh để cho mọi người nói hết những suy nghĩ của mình, nói càng thật càng tốt miễm là không ám chỉ đến cụ thể tên tuổi một ai, nhất là tên tuổi người tiền nhiệm. Cũng phải tốn hết nửa ngày đầu không ai nói gì. Họ có thể ngai anh hay cũng có thể ngại cái bóng to tướng của ông giám đốc vẫn còn chờm ngợp trong hội trường thể hiện qua mạng lưới nhân sự đã được ông cấu trúc bền chắc đang ngồi lởn vởn, dày đặc kia. Đến buổi chiều đã lác đác có vài ý kiến nhưng phần nhiều không đâu vào đâu, toàn cạo sồn sột bên ngoài vở. Rất may là sang ngày thứ hai, chính cách nói sôi sủi và quả cam của Vận đã làm không khí bốc lên. Vận nhẩn nha đưa ra một loạt những tồn tại lâu nay của Công ty với nhưng bằng chứng xác thực, trong đó có cả những vấn đề tiêu cực đã trở thành ung thành bướu ai cũng biết mà không ai dám nói ra và cuối chót, Vận tung ra một giải pháp sặc mùi phẫu thuật làm cả hội trường sởn da gà: “Công ty ta như một thể xác mắc bệnh giang mai thối rữa từng ngày, cách tốt nhất lúc này là phải dám cắt bỏ nó đi! Vấn đề ai là người cắt. Bởi một khi đã động dao kéo đến nó, rất có thể khí độc của nó sẽ phụt đầy mặt mà cái của nợ kia vẫn còn”. Sau Vận là Điền đứng lên: “Tôi tán thành phải dùng biện pháp mạnh. Còn ai cắt, cắt như thế nào, bằng hội nghị tâm huyết này, bằng sự có mặt của đồng chí giám đốc mới, tôi nghĩ tự thân nó đã có câu trả lời”.

Mọi người nhìn nhau, nhìn sang Điền rồi lại nhìn lên Vũ Nguyên. Và có lẽ cú bấm trúng huyệt ấy đã làm cho cửa đập bật mở, đủ lực để cho sau đó, các ý kiến bùng lên không kìm giữ được. Nhưng tiếc thay, nó lại bùng the một hướng hoàn toàn ngược lại như lời Vận đã hậm hực với anh lúc hai người bước vào Toalet: “Thấy chưa? Thấy cái tính thủ cựu, ngu dốt, cá nhân của cái đám đang giữ những vị trí nòng cốt trong Công ty chưa? Cái thằng Điền hoá ra lại được. Cắt đi, cắt hết, không cho thằng cơ họi nào có dịp ho hẽ nữa. Đ. gì mà hễ mở mồm là ca ngợi cung cách làm ăn cũ, là khẳng định công lao của giám đốc cũ, là mọi sự đang nhích dần theo biện chứng mà không thể nóng vội. Biện chứng cái con củ c… Quen cái thói thích ngồi mát ăn bát vàng thì có”. “Bình tĩnh! Cứ bình tĩnh – Anh cười – Tập trung vào không lại đái vung lên cả tường rồi kìa!” “Cứ để cho nó vung. Sợ đ. gì! Có đứa nào đã bóng gió chửi mình là làm trò ngu xuẩn lội ngược dòng, là hãnh tiến muốn chơi trội, là khúc mắc cá nhân với lão Ba, cẩn thận không lại lãnh đủ đấy. Nó doạ mình. Doạ cả thằng Điền nữa” Nó doạ mình…Chẳng hiểu sao anh lại bật cười. Cái thằng luôn bảo rằng đối với nó quyên lực hay tiền tài chả có nghĩa gì sất vậy àm từ lúc mình nhận chức mới đến giờ, tự nhiên hai tiếng mày tao tr mồm nó cũng biến sạch. Nói đùa, chức vị cũng cái mạnh riêng của nó thật. Rồi anh bảo cứ để cho tất cả nói hết, vừa được nghe lại vừa nắm được sự thật bên trong từng người, đỡ phải họp hành bàn soạn gì, mất công.

Anh còn được cười nụ một lần nữa khi bước vào buổi chiều cuối cùng, thoáng thấy phía dưới, Vận và Đăng Điền đang ngồi cạnh nhau, điều kì lạ mà người của Công ty chưa bao giờ nhìn thấy. Chính hình ảnh này đã phần nào đưa đẩy bước chân anh khoan thai, tự tại hơn khi bước lên chiếc bục gỗ xám sì, cô độc. Thương… Em có biết anh sắp bước vào cuộc chiến đấu mới mà phần thắng thua rất có thể còn dữ dội quyết liệt hơn cái ngày được ở cùng em không? Hãy phù trợ cho anh…

Vẫn như mọi bận trước chỗ đông người, giọng anh bao giờ cũng bắt đầu rất dở, khàn khàn, vấp nhịu đủ cả, thỉnh thoảng lại húng hắng ho như cái anh cả đời chưa biết nói giữa nghị trường. Chỉ đến khi bắt được vào cái nhịp chính của câu chuyện, cái giọng thanh thanh như giọng con gái của anh mới trở nên liền mạch. Mềm mại, giàu hình ảnh, thỉnh thoảng lại bất chợt nẻ ra những âm tiết hóm hỉnh, những so sánh khá sinh động mang đầy chất ngẫu hứng mà nhờ nó đã bắc được cây cầu giao cảm thoải mái giữa người nghe và người nói. Anh không thích lên gân nhưng cũng tránh không sao vào mớ triết luận mù mờ. Từ gan ruột anh chỉ muốn bằng cách nào đó giản dị nhất, chân thành nhất truyền được ý tưởng của mình đến số đông người nghe. Thậm chí cái giọng đó có lúc còn trở nên da diết, bịn rịn khi chợt nhắc đến cảnh sống khốn khó của những con người lao động, những người già, trẻ em, những tình yêu, hạnh phúc… Thân hình cân đối, tóc chải đẹp, khuôn mặt sáng trong, thêm một chút phong trần lãng tử do những ngày tháng lặn lội ở biên cương phả vào, miệng nói có duyên, biết mỉm cười ở những chỗ căng thẳng và biết căng thẳng ở những chỗ chỉ nên cợt cười… Đúng như nhận xét táo tợn của một cô phóng viên ở Hà Nội mới vào tháng rồi sau khi có một thoáng tiếp xúc với anh: “Nếu tôi không võ đoán thì ông giám đốc đây có thể nói là một ông giám đốc đẹp trai, có sức quyến rũ giới nữ nhất trong toàn ngành cao su”.

Rồi bất chợt, trong khi mọi người tưởng chừng như đang bị ru ngủ, từ cái miệng hơi mỏng và đam mê kia thình lình tung ra những tiếng nói lạ tai mà có lẽ những con người vốn đã từng sừng sỏ với nghiệp làm ra giọt mủ cao su ngồi phía dưới chưa được nghe bao giờ, hay đúng ra chưa được nghe một cách trực diện sát sạt kiểu như thế nào bao giờ…

“… Tôi vừa ở cái rốn bão của cuộc cạnh tranh cao su trở về. Các công ty cả nước cạnh tranh với nhau. Các quốc gia cao su trên toàn cầu nhìn ngó nhau. Thiên hạ cạnh tranh bằng công nghệ, bằng giá thành, bằng chất lượng sản phẩm, bằng tất cả những gì có thể để ngoi lên trên đầu nhau. Cạnh tranh lúc này đang là trận đánh sinh tử, người nào chịu không nổi thì sẽ tụt hậu, sẽ tự huỷ. Công ty ta đang đứng trên bờ vực của tấn bi kịch ấy. Sao nào? Ta có con người cần cù, có truyền thống nhưng ta đang kém họ đủ mặt. Mài cái cần cù, cái truyền thống ra mà ăn lúc này là ta đang tự ăn vào chính thịt xương của mình. Cho nên – Anh dừng lại một chút, đưa đôi mắt đẹp như mắt đàn bà nhìn bao quát tất cả một lượt – Mọi sự cạnh tranh đều được bắt đầu từ sự tinh khiết của giọt mủ, thứ mủ màu vàng chanh vốn đã trở thành mơ ước của người cạo bao đời nay. Muốn có giọt mủ tinh khiết thì con người cũng đòi hỏi phải tinh khiết. Con người của chúng ta lâu nay vẩn đục quá, đối xử với rừng cây, đối xử với nhau bạc ác quá. Bây giờ phải tắm rửa lại từ đầu. Kém năng lực còn có thể đưa đi bồi dưỡng năng lưc nhưng kém phẩm chất phải kiên quyết loại bỏ. Ngay ngày mai sẽ có các đoàn thanh tra, kiểm tra của Công ty bắt đầu làm việc này. Làm từ các phòng ban rồi làm xuống các nông trường, không trừ một ai, kể cả các vị trí giám đốc, kể cả tôi. Có con người rồi, ta sẽ sử dụng chính nhân tố đó để cải tạo rừng cây, thay đổi quy chế, thay đổi toàn bộ các quy trình kinh doanh, sản xuất và chế biến. Cái dây chuyền vừa rồi cả Công ty phải bóp môm bóp miệng mua hết cả chục tỉ đang năm như con trâu chết kia là một nỗi nhục. Tức là đến lúc ta phải dám làm một cuộc cách mạng về con người, về khoa học kĩ thuật, tức là phải dám tiến hành một cuộc đại phẫu như ý kiến đồng chí nào vừa nói, ai cảm thấy không thích hợp, xin cứ tránh sang một bên, đã đến lúc không thể hoà cả làng theo lối sống bộ tộc…”

Hội trường sau phút chếnh choáng, giờ đây bắt đầu vang lên những tiếng xì xầm. Những con mắt vẫn nhìn lên anh nhưng là những cái nhìn đan chéo nhiều chiều, trong đó có con mắt sáng rỡ của Vận, con mắt không nói lên điều gì của Điền và những con mắt tối sẫm của không ít những con người đang ngồi lặng phắc dưới kia. Bom nổ rồi Thương ơi! Họ đang nhìn anh lạ lắm, như nhìn người của hành tinh khác đến. Kệ! Cửa đã mở, chỉ nhào tới, lùi lúc này là dính đạn, em cứ để anh nói tiếp nhé, nói đến cạn nhé cuộc đời rồi chắc mọi việc cũng sẽ ổn thôi. Dẫu gì những con người đang ngồi trước anh kia cũng có thời đã cùng nằm rừng ăn cơm vắt với nhau trong những chiều hành quân sốt rét.

“… Trước mắt, nhân cao su đang nghỉ thay lá, tôi quyết định tạm đóng cửa rừng để tất cả bước vào một đợt học ngắn ngày. Cán bộ học quản lý, công nhân học cạo mủ, các ban ngành học nghiệp vụ. Từ nay việc học và làm sẽ song hành không nặng không nhẹ cái nào. Hai, cũng ngay từ bây giờ, tôi quy định tất cả xe pháo của xưởng sửa chữa phải qua giám định của phòng kĩ thuật, không được tự ý tạt ngang và cũng không được gọi thầu nơi khác đến, hết thảy đều do đồng chí Đoàn Thanh đảm nhiệm. Năm nào tiền sửa xe cũng lên đến hàng chục tỉ, tức bằng một phần ba doanh thu cả Công ty thì còn sản xuất kinh doanh nỗi gì nữa. Nói đồng chí Thanh đừng buồn, người ta thường bảo nếu muốn có tiền tài, cứ đánh xe vào chỗ ông Thanh là có tắp lự.”

Mọi cái nhìn đều đổ dồn về phía ông giám đốc xí nghiệp sửa chữa cơ giới đang ngồi chết cứng, mặt bì ra khốn khổ như cái người đang cố nhịn… mà không nhịn nổi. Chỉ có bàn tay Đăng Điền ở cạnh đó kín đáo khẽ bóp bóp lấy cái đầu gối đang rung lên của ông. Vũ Nguyên cũng chợt nhìn thấy khuôn mặt ấy, trong anh bỗng nhói lên một cái như chính anh vừa bị phang một cú vào gáy, rồi không nỡ khoét sâu thêm nữa vào cái chuyện đó, anh vội nhìn sang hướng khác:

“… Cái cần cấp cứu ngay bây giờ là hạ giá thành. Cứ để tình trạng giá thành bằng hoặc cao hơn giá bán thì có nghĩa là càng làm càng lỗ, thà nghỉ làm đi còn hơn. Tôi yêu cầu tất cả từ ngày mai thực hiện một sách lược tiết kiệm bằng cách cắt giảm tối đa. Cắt giảm phân bón, cắt giảm thuốc sâu, xăng dầu, phí công tác, phí tiếp khách, kể cả phí văn phòng. Đến tư bản họ cũng xót ruột từng phút điện thoại gọi đường dài trong khi ở đây, muốn gọi là gọi, gọi bao lâu cũng được. Cắt giảm đến mức nào, cắt giảm ra sao, ban giám đốc sẽ có một thông tư chính xác và cụ thể. Cắt cả khoản này nữa: Bắt đầu từ hôm nay, cái gọi là một ngàn héc ta trôi nổi tôi đề nghị phòng kế hoạch báo lên trên chính thức xin cắt kinh phí đầu tư. Dù còn nghèo thật nhưng chúng ta sẽ kiếm tiền bằng cách khác chứ không phải bằng những cách như thế. Trên có hỏi, bảo cứ gặp tôi, do sự quan liêu giấy tờ của tôi…”

Không cần nhìn xuống anh cũng thừa biết ở dưới kia đang xao xác như thế nào, xao xác đến nỗi có những cánh tay nóng nảy vụt chém lên muốn làm một phản ứng gay gắt tức thì mà anh rất hiểu rằng, chỉ cần đôi ba tiếng nói ấy có cớ tuỳ tiện vang lên thì rất dễ vỡ chợ, cho nên tốt nhất là coi như điếc như mù.

“… Tiện đây – Anh tung nốt quả nổ cuối cùng, chỉ khẽ cao giọng hơn một chút – nhân nói đến cái dây chuyền chế biến kia, tôi cám ơn các đồng chí ở nhà đã có nhã ý dành cho tôi số tiền thưởng 30 triệu nhưng làm sao tôi có thể nhận được khi nó vẫn đang nằm trơ ở đó như con voi chết, nên tôi xin hiến vào công quỹ phúc lợi”.

Anh đặt chiếc phong bì dày cộm Ba Vinh đưa cho lên mặt bàn. Lần này thì không còn cả tiếng xì xầm nữa. Việc làm lạ mắt chưa từng xảy ra ở xứ này đã khiến những cái đầu lâu nay trôi buông theo một chiều bỗng trở nên tê liệt, cứng đờ. Im ắng như ở giữa bãi B52 rừng chiều… Vừa lúc, một bóng người tách đám đông đi lên, cũng đặt chiếc phong bì phần của mình lên bàn, không nói câu gì, lại đi xuống. Đó là Điền. Rồi đến Vận… đến mội vài người khác. Một số người nữa có lẽ bị bất ngờ, đâu có mang tiền theo, chỉ ngượng nghịu giơ tay xướng tên rồi sẽ xin nộp lại sau.

Hội nghị giải tán.

Giải tán trong sự sững sờ của rất nhiều đôi mắt nhìn lên như chưa kịp hiểu, chưa kịp thấm ra điều gì cả.

Có tiếng chân bước rất nặng đang đuổi phía sau. Và một tiếng gọi cũng nặng không kém: “Nguyên… Đồng chí Nguyên!” Đoàn Thanh rồi! Lão này có bao giờ gọi mình là đồng chí kinh khủng như vậy đâu. Anh bước chậm lại. Lập tức cả dáng người đồ sợ của Thanh phủ xuống người anh hầm hập:

- Đồng chí nói thế là không có căn cứ. Là xúc phạm tôi. Đồng… đồng chí không có quyền.

- Có thể là xúc phạm nhưng căn cứ và quyền thì hình như tôi có – Anh nhẹ giọng.

- Nếu thế thì tôi xin từ chức. Từ chức ngay bây giờ.

- Tuỳ anh cũng cám ơn anh vì anh đã giúp cho tôi tránh khỏi một động tác khó khăn là trước sau gì tôi cũng buộc phải mời anh lên để nói với anh chuyện này. Xin lỗi anh Thanh.

Nguyên bỏ đi. Chiếc bóng ở lại như bị dán đứng xuống gạch, thở phì phì… Cú phản đòn thứ nhất đã nổ! Lại nổ ra ngay ở người bạn người đồng chí có thời thân yêu nhất, biết mà không thể làm khác được, tha lỗi cho tôi anh Thanh nhé!

Đăng Điền từ phía sau tiến đến sát chiếc bóng phì phì:

- Anh Thanh… Anh làm cái việc vừa rồi là không nên. Việc quái gì mà phải từ chức? Ai cách chức được anh?

- Câm mồm!

Đang chới với, vội với ngay lấy cái hình hài vừa hiện ra, đổ giận:

- Chính mày thích tao làm thế, xui tao làm thế, sao không dám mở mồm ra một câu. Lại còn giở cái trò bám đít nó trả lại tiền thưởng! Thằng hèn!

- Anh đang nóng, lúc khác nói chuyện nhưng anh hiểu lầm tôi rồi. Tôi không đến nỗi vậy đâu. Nếu tôi có làm gì thì cũng là làm vì Công ty, vì các anh. Tôi làm có cách của tôi. Tôi đưa anh về nghỉ.

- Mẹ! Cứ xoen xoét, xoen xoét… Thì về nhưng không về nhà. Tao muốn uống rượu.

Nương theo bóng tối dày đặc, Vũ Nguyên để mặc cho chiếc xe máy đưa mình bon chầm chậm về hướng đường biên. Nơi ấy chỉ có rừng và rừng với điểm xuyết một vài quán lá liêu xiêu. Đêm nay anh không muốn ở lại Công ty để tránh những cuộc gặp nặng nề, những cú điện thoại vô bổ và rất có thể có cả xưng tụng, oán trách và rủa xả. Anh muốn ngồi một mình chìm trong hoang mạc để thả lỏng mọi điều. Giống như ngày xưa, mỗi khi chuẩn bị phải đương đầu trước một nỗi gian nan nào, anh thường tìm ra ngoài trảng trống ngồi côi cút. Dường như vẻ sắc thiên nhiên vĩnh cửu và hoành tráng sẽ phà thổi vào anh, giúp anh can đảm, tự tin hơn trước mọi góc khuất cuộc đời. Ngày mai sẽ là giông bão, anh biết, một khi dám xới tung mọi tập tục lâu đời đã thành sẹo của cục rừng cũ kỹ này lên thì tránh sao khỏi giông bão, cho nên anh rất cần một đêm tĩnh lặng.

Quán nhỏ, một xí rượu, một đĩa nhỏ thịt rừng, một tiếng suối chảy gần, một ngọn đèn chung chiêng, một hơi gió không vương bụi phố… Thế cũng đủ cho một sự tan chảy cần thiết của cái đầu đang phừng phừng quá thể… Hình như có giọt mưa? Giọt mua trái mùa. Anh cũng đang là một giọt mưa không đúng vụ. Liệu nó sẽ biến mất trong khô cằn hay sẽ còn ghim lại vết loang trên đất ướt? Thực lòng giờ này đây anh không biết và không cần biết. Nếu cái gì cũng biết cả thì ở đời còn có gì là thú vị nữa. Và còn dám làm cái gì nữa. Kể cả hạnh phúc, tình yêu. Chết thôi, anh lại để hình bóng Thương châng lâng lọt vào cõi lặng trong đầu mất rồi. Nhưng mà sao lại là lặng? Em chả chính là cõi lặng bấy lâu của tôi đó sao. Và các việc nhọc nhằn tôi làm mấy hôm rồi đã chả là một phần vì em, vì tình yêu của chúng mình với cây rừng đó sao.

Anh gọi thêm một xị nữa và chợt ngán ngẩm nhận ra rằng, dạo này mình đâm ra uống rượu lại được mới chết chứ, thích uống… Đêm thăm thẳm. Kim đồng hồ trên tay mới chỉ vào con số 10. Sớm chán! Anh sẽ gọi tiếp một xị nữa nếu như lúc ấy không có tiếng xe máy rộ lên, máy tắt, rồi một bóng người cao lớn bước vào. Anh giật thót người: Tuấn tử thần! Bất giác anh ngồi nhích người vào vũng tối. Anh không muốn chạm mặt hắn, càng không muốn hắn nhận ra anh một chút nào trong lúc này dẫu rằng hắn đang mang một phần hình ảnh của Thương trong dáng dấp. Cũng giống anh, hắn chỉ gọi một đĩa thịt rừng, một xị rượu rồi lặng lẽ ngồi nhấm nháp một mình. Khuôn mặt hắn nhìn nghiêng vẫn thật phong trần, đẹp. Càng đẹp hơn khi nó được tạc giữa cảnh sắc núi rừng. Một khuôn mặt đàn ông rất có sức hút với đàn bà. Thảo nào… Trái tim của họ kỳ quặc như trái tim con trẻ, nhiều khi rất tỉnh táo nhưng nhiều khi lại quá chừng ngây thơ, như em. Không ngây thơ làm sao em lại có thể đi gắn bó cả đời với một con người, một tính cách bất ổn như thế? Hay chỉ vì nó đẹp? Hoặc chính sự bất ổn đã mặc nhiên tìm được nét hoà nhập trong cái bất trắc.

Có một khoảnh khắc con mắt ưu tư và lạnh buốt kia thả trôi lại phía anh rồi lại dửng dưng đánh đi. Hắn đi đâu đấy? Sao bảo hắn đang ở cùng với cô ấy trong những cánh rừng cao su mãi miệt Tây Nguyên kia mà. Hay phía sau hắn lại là mấy chiếc xe siêu trọng của một phi vụ buôn lậu gỗ về xuôi?... Cô kỹ sư và anh chàng buôn lậu! Bà giám đốc và gã đàn ông Găngxtơ! Nét mảnh mai và sức mạnh thô bạo… Trái ngược nhau và cũng hoà nhập nhau đấy chứ nhỉ? Tốt thôi! Quá tốt! Bật một tiếng cười chát xít, anh định đặt tiền lên bàn rồi kín đáo bỏ đi theo lối sau nhưng đúng lúc ấy Tuấn cũng đứng dậy. Không hỏi giá, cũng không cần lấy lại tiền thối, hắn lặng lẽ đi ra. Tiếng xe phân khối lớn rồ lên như hổ hóc xương rồi xa dần. Hắn đi một mình. Đằng sau hắn không có một chiếc xe siêu trường siêu trọng nào cả. Vậy là mất toi một buổi tối! Anh ném mạnh cái tăm ra ngoài trời. Mà suy cho cùng, cả gầm trời này làm quái gì có góc nào cho riêng mình, cho sự tĩnh lặng của riêng mình đâu mà tiếc. Trả tiền, ông chủ! Dạ, cái anh vừa nãy đã trả tiền cho ông rồi! Hả?... Ông ấy là ai? Dạ, tôi không biết nhưng thường qua lại vùng này và được mọi người có vẻ nể vì lắm. Ông ta có nói gì không? Dạ, không. Vậy cho tôi xị nữa! Cái gì nửa chừng còn được, rượu nửa chừng ngứa ngáy lắm! Dạ, có ngay! Ông có làm một bát cháo chân chồn không ạ? Cái anh này hơn đứt anh xáo chó, mà lại bổ dương đáo để. Vậy hả? Thì cứ làm một tô, cho thật cay vào, miễn là ngon, chả cần bổ dương bổ âm gì hết, có còn chút dương nào đâu mà bổ. Hì, ông cứ nói quá, nhìn mẽ ông một ngày không có cái khoản đó là không chịu nổi. Nhất trí không chịu nổi. Sướng! Xị rượu của tôi đâu?...

- Không uống nữa! Uống vậy đủ rồi! Gớm thật, đang đêm dám ra tận đây ngồi một mình nốc rượu, bắt tôi phải đi tìm rã cẳng.

Một tiếng nói nặng trịch như từ trời rơi xuống bổ ngay giữa đỉnh ót. Nhìn lên: Dáng hình ông tạp vụ văn phòng giám đốc thỏ thó và lách chách đang đứng ngay trước mặt với vẻ càu cạu không thể thương được.

- Ấy chết, ông Thái đấy à?

- Vâng, tôi đây! – Giọng mát mẻ - Ông vẫn còn nhận ra cái thằng tôi kia à? Nhận ra rồi thì xin mời ông về ngay cho!

- Về thì về, sợ gì. Mà xin ông nói bé bé cái mồm chứ. Đây không phải Công ty mà ông hét toáng lên như thế.

- Tôi cứ toáng đấy. Vì ông chứ chẳng vì cái gì sất. Trả tiền chưa?

- Rồi!

- Lên xe tôi, tôi chở. Còn xe này cứ để đó, mai tôi ra lấy.

Vũ Nguyên buộc phải đứng lên, ngọng nghịu chào chủ quán một tiếng rồi cum cúp làm theo như một gã tội đò bị bắt quả tang đang phạm án. Đã xong đâu, xe mới bon được một đoạn chưa kịp hưởng ngọn gió mát thổi dọc theo sườn đồi thì hai tai đã lấp đầy những tiếng cấm cảu khác: “Bác sĩ người ta bảo rồi, cái bệnh tim tủng của ông là cấm được đụng đến rượu. Lại còn thịt rừng mới lại thịt rú nữa! Ăn bao nhiêu đái tháo bấy nhiêu thì ăn làm gì?”

Anh vẫn im thít ngồi đằng sau như một đứa bé ngoan. Tốt nhất là với con người đầy tính gia trưởng này là không nên cãi gì hết. Cả đời theo cách mạng, vợ con không có, luống tuổi, lại thương tật, cuộc đời chả còn cái gì vui ngoài việc mắng mỏ cái người mà ông ta có phận sự phải trông nom chăm sóc. Vừa là cấp dưới, vừa là cấp trên, vừa là em gái vừa là chị là mẹ. Ngay từ buổi đầu về đây, anh đã bị ông gắt luôn: “Xin ông bỏ hộ cái áo kia đi cho. Trắng vậy, ra lô dính đất đỏ vào rồi ai là người giặt?” Và lần khác là đôi mắt lừ lừ: “Giám đốc định ăn tiêu chuẩn bao nhiêu để tôi còn liệu đường nấu?” Gớm thôi, thì bác cho tôi ăn bao nhiêu thì bao, quan trọng gì. Quan trọng chứ, ăn phải đủ chất, ăn cho mọi người chứ không phải ăn cho ông, nhưng không ăn thừa ăn thãi để rồi đem đổ thùng nước gạo. Nhất trí! Nhất trí gì? Nếu vậy tôi nấu đúng tiêu chuẩn ba trăm ngàn đồng một tháng, khoản tiền này ông định tính sao? Ơ hay, còn tính sao nữa, tôi sẽ trả sòng phẳng như mọi người. Làm gì có mọi người. Trước đến giờ có ai nói đến chuyện trả đâu. Kệ họ, suất của tôi, bao nhiêu bác cứ nói tài chính trừ khấu vào lương, trừ dứt hàng tháng. Rõ rồi, vậy cũng dễ cho tôi. Anh bỗng thấy nổi da gà. Bỏ mẹ rồi, ngày ngày phải sống với một mụ dì ghẻ đội lốt đàn ông thế này thì coi như đứt. Song chỉ mấy ngày sau, cái cảm nghĩ ấy đã bị phá sản hoàn toàn. Con người này thật tuyệt. Có lẽ chưa có một ai coi công việc, coi cơ quan, coi con người xoắn xuýt hơn cả bản thân mình như thế. Khắc hỷ. Tay hòm chìa khoá cả một đống tài sản nổi chìm nhưng chưa hề thấy ngậm một điếu thuốc, tợp một ly rượu, nhấm một tách cà phê hay húp một tô hủ tiếu vào giấc sáng. Việc gì cũng làm. Làm là làm đến nơi đến chốn. Làm bằng ba người cộng lại. Tài nấu nướng đến cánh đàn bà con gái trong Công ty cũng chỉ còn biết lắc đầu ghen tỵ. Ngoài cái tính hay gắt gỏng ra, toàn bộ con người ông là một khối trong suốt, ấm áp, nồng nàn đến chất phác. Người ta quý ông và có phần sợ ông.

Anh cũng vậy. Cũng như anh chỉ im lặng cười khi xe rồi đến cổng rồi mà ông vẫn không quên một câu nhấm nhẳn cuối cùng: “Nếu muốn ăn cháo chồn cháo cáo thì nói tôi đi kiếm về nấu cho, việc gì mà phải bò cả chục cây số ra tận đó, người ta không hiểu người ta lại nghĩ khác đi”.

- Bác có nhìn thấy tay Tuấn tử thần ở trong quán không? – Đến lúc này anh mới hỏi.

- Có. Mà sao?

- Không… Không có sao.

- Lại nghĩ đến cô Thương phải không? Thôi, dẹp đi! Ông lúc này khác rồi, mà người ta đã có thuyền có bến, cứ còn để đầu óc rối tinh rối mù lên như thế thì khổ vào thân.

- Ơ! Sao bác cái gì cũng biết thế nhỉ?

- Tôi còn biết nhiều hơn thế nữa kia.

- Bác cứ thử yêu một lần đi rồi sẽ hiểu thế nào là khổ hay sướng.

Anh buột mồm vặn lại một câu nhưng liền đó bỗng im thít trở lại. Người già hay chạnh lòng, cẩn thận cái mồm. Mà chưa biết chừng đằng sau vẻ thầy tu khổ hạnh kia cũng đang có một trắc ẩn tình trường thì sao.

Đêm đó còn một người nữa cũng lặng thầm ngồi một mình bên vò rượu. Đó là Điền. Chỉ khác, Điền không ngồi trong quá mà ngồi ở nhà người đàn bà nhân ngãi non vợ chồng với hắn. Người đó không phải là ai khác mà chính là cô chủ quán Thanh Thuỷ có tấm thân ngún lửa ngún khói ngày nào. Hắn không yêu cô và cô cũng chưa hề yêu hắn nhưng cả hai lại cần có nhau.

Cách đây hai năm, Vũ Nguyên đã đi khỏi nông trường, thằng con rách trời rơi xuống của cô bắt đầu lao vào con đường nghiện ngập. Thoạt đầu là bán xe sau đó là ăn cắp tiền của mẹ, ăn cắp hết, kể cả đồ nữ trang của bà ngoại cho mẹ nó ngày mẹ nó đi lấy chồng và sau nữa là trấn cướp. Trấn cướp trong địa bàn gần rồi trấn cướp ở địa bàn xa. Một đêm hắn ở đâu lết về nằm gục trước cửa, người ngợm rách nát, đầy máu me. Chưa kịp đưa con đi bệnh viện thì mẹ nó đã phải nuốt nước mắt nhìn theo nó bước lên xe hòm bít bùng của một tốp công an hình sự vừa ập đến. Thật may là nó mới trấn cướp chứ chưa đến nỗi giết người. Bố nó vẫn biệt vô âm tín. Có ai đó nói rằng gã ta đã chết mất xác trong một khu đào vàng ở miền Trung. Đúng lúc đó Đăng Điền xuất hiện. Mối quan hệ thuần tính ăn nhậu với một người có chút quyền hạn trong viện kiểm soát huyện được lục lại. Ra toà, nó chỉ bị án treo và được quản thúc tại nhà. Lại một mối quan hệ nữa. Hai tháng sau, thằng con trai chưa tròn mười tám tuổi được đưa đi trại cai nghiện giữa một cánh rừng già hẻo hút. Người mẹ bốn mươi tuổi tất cả còn săn rắn ấy bỗng nhiên ở một mình. Đăng Điền lại đến. Và lần này hắn đến hẳn, cứ mỗi tuần hai lần, đều đặn như lên lớp, rằm rặp như đi tuần tra dọc lô. Khổ đau, cô đơn và ơn huệ, ba yếu tố đó đã cấu thành sự yếu mềm tất yếu khi cái lưỡi nham nháp của thằng đàn ông cứ bò trườn điên dại trên tai, trên cổ, trên bầu ngực của mình… Và quen. Cái gì rồi cũng có thể thành quen. Quen sự ghê tởm, quen mùi mẽ, quen một lực đè xuyên thấu vào trong thể xác tã tượi. Vô cảm thành có hồn. Tuần nào hắn không đến, cô lại cồn cào mong ngóng. Không phải là yêu, cũng không chỉ là dục vậy mà cồn cào thì chỉ có trời mới biết tại sao.

Cũng như đêm nay hắn đến, cô lại lặng lẽ sửa soạn cho hắn một món nhậu quen thuộc, một siêu nước sôi cho hắn tắm, một bộ quần áo ngủ cho hắn thay rồi ngồi đợi… Chỉ khác cô đợi giờ này sang giờ khác mà con đực lầm lì kia vẫn chưa chịu vào giường. Kiến bò khắp đùi bụng. Nhìn cnahs tay có những sợi lông hung hung của hắn đặt trên bàn, chết nỗi, cô bỗng nhận ra là mình thèm gã đàn ông này. Hắn đẹp ư? Có đấy nhưng không quan trọng. Hắn mạnh mẽ ư? Quá mạnh nhương chưa phải là tất cả. Hay tại vì hắn âm u, lạnh lùng, khó hiểu, một nét nam tính mà những con đàn bà đa cảm như cô thường lao vào để được chết? Không đúng! Vậy là vì cái gì? Chả lẽ chỉ vì mỗi lần được nép sát vào tấm thân lực lưỡng khen khét mùi thuốc sâu và mùi lá mục của hắn, cô lại tìm được chính con người cô hai mươi năm về trước một con người đam mê, cuồng nhiệt và khao khát được hiến dâng?

- Anh – Cô bước đến gần, tiếng nói vẫn giữ được một khoảng cách vừa đủ - tối nay anh làm sao vậy? Đáng lẽ lên phó giám đốc anh phải vui mới đúng chứ. Em biết bao nhiêu giám đốc nông trường vào loại sừng sỏ ham muốn chết mà đâu có được.

Hắn không mở miệng, cũng không nhìn lên. Ly rượu ngâm toàn bìm bịp, rắn hổ, cá ngựa, tắc kè… màu nâu đen lại sóng sánh chảy vào cần cổ đã đỏ rần như cổ gà chọi. Đứng lại một lát, cô định quay đi thì bất chợt bàn tay có những ngón rắn lạnh như thép đai cứng lấy hông.

- Em vừa nói cái gì vui? – Giọng vẫn tỉnh như sáo – Đúng là thứ đàn bà cạn nghĩ, chả khác gì cái đầu đặc sệt của thằng cha giám đốc già kia. Thế em tưởng làm một thằng đàn ông ở đời cứ được người ta thí cho một mẩu quyền chức là đủ để xé tung quần áo chạy ra đường tru lên như chó sói vì vui sướng ư? Tôi khác. Tôi không phải cái loại như thế, ngu!

Có lẽ đã quá quen với những từ cục cằn được vung ra bất cứ lúc nào như vậy rồi nên nét mặt cô không hể suy suyển. Thậm chí còn vẩn lên một chút ái ngại. Cô đưa tay đặt lên mái tóc cứng queo của hắn, giã nhẹ, như cái cách gãi của những người chị, người mẹ cần trấn an trẻ mỏ một điều gì. Chính cú gãi đó làm hắn nổi quạu. Ả muốn gì? Ả đâu có hiểu gì, có cần chia sẻ gì với cái thế giới bên trong phức tạp của gã, ả chỉ cần ngủ với gã thôi, nghĩa là bấy nay gã tưởng gã đã làm chủ được ả nhưng thực ra gã vẫn chỉ là phương tiện làm thoả mãn cơn động dục vô cùng vô tận của ả. Ngay điều này, khốn nạn, hắn vẫn thua cái thằng người kia. Đối với hắn, đàn bà không yêu mà chỉ thèm. Còn thằng người kia thì ngược lại. Vậy thì ngủ! Gã sẵn sàng ngủ với ả nhử ngủ với một con điếm không hơn. Quẹt ngang cây đũa qua mồm, gã bế thốc ả đi ra giường. Nhoáng cái, toàn thân ả đã thành một màu trắng xác, nhễ nhại, phập phồng và ẩn chìm nhức nhối. Phải nói là ả có một thân hìn gợi dục. Không nếp nhăn, không nét chảy, tất cả cứ rắn đanh, thon thả như con gái, hơn cả con gái, chí ít là ở bộ ngực cong vênh ở tư thế ngửa mà nó vẫn cứ cuộn sóng cuộn bão tối tăm mặt mày. Gã phủ phục xuống, bám níu, cào cấu, mút nếm, đói khát… Nhưng đúng vào cái khoảnh khắc ả rên một tiếng đau đớn và hứng khoái tột cùng thì hắn lại bật đơ ra như chưa làm gì, chưa nếm náp gì cả. Biết là hỏng rồi, chính cái hình ảnh đen đúa và sáng rỡ sáng nay của cái thằng người có tên là Vũ Nguyên đã làm gã ức chế mà hỏng thật rồi, mất hứng rồi. Gã lồm cồm bò dậy, tiện tay quơ tấm mền lia phủ vào cái màu trắng đang nhơm nhớp đập kia rồi đi vào Toalet. Gã sợ rằng nán lại, phải nhìn thấy cái nhơm nhớp ấy thêm một lúc nữa có khi ói mất. Tiên sư đàn bà! Chưa ăn thì thèm rỏ rớt rỏ rãi, ăn rồi lại thấy buồn nôn. Nhưng ơ hay, lần này gã đã ăn uống, đã nước non mẹ gì đâu kia chứ, vẫn còn căng nhưng nhức đây mà sao cái cảm giác lờm lợm nơi cổ họng cũng xuất hiện? Thứ logic quái quỷ gì vậy? Chả lẽ vẫn là tại nó, tại cái hình ảnh toả rạng của nó mà mình đâm ra diệt dục? Thế là công toi một đêm vượt gần năm chục cây số đến đây. Mẹ khỉ!

Gã lại rót rượu uống tiếp. Uống một mình. Uống bên cạnh cái màu trắng xốp đang khe khẽ thoát ra một tiếng ngáy ngầy ngậy kia, thêm một bằng chứng gã chả là cái chó gì của ả sất. Đúng ra đêm nay gã chưa có ý định đến đây. Gã muốn ngồi với Đoàn Thanh trọn đêm nhưng rồi cái lão nát rượu ấy mới tợp được vài tợp đã khóc hu hu như cha chết, khóc xong là chửi vung tí mẹt,chửi từ giám đốc cũ đến giám đốc mới, chửi đám xe pháo nông trường nốc cho béo vào rồi để mặc lão chịu đòn một mình, chửi luôn cả gã là thằng ném đá giấu tay, là múa gậy trong bị… Chán quá, gã đưa lão về nhà, giao cho bà vợ của tám đứa con đang thả đôi vú tỏng teo, thâm sì xuống mồm đứa mới đẻ, bảo sáng mai tỉnh dậy, nhà chị nói với lão biết điều thì khâu miệng lại kẻo oan gia.

Công bằng mà nói, toàn bộ những điều Vũ Nguyên nói sáng nay gã đều cho là đúng cả, thậm chí quá đúng, phải làm mạnh như thế, mạnh hơn thế mới có thể vực được cái con bò thối này lên. Nhưng tại sao cứ là con người ấy mà không phải là gã. Gã lại đi chậm một nhịp rồi. Luôn luôn lại không phải là gã. Gã lại đi chậm một nhịp rồi. Luôn luôn là kẻ đi chậm. Lên phó giám đốc một công ty lớn như công ty đây, không phải là gã không vui. Vui lắm chứ. Nhưng ai biết ẩn sau cái vui đó lại là cái hận, một thứ hận nghe chừng phi lý, giả tạo nhưng đối với riêng gã lại hoàn toàn thật. Gã có một tuổi thơ quá đỗi nhọc nhằn. Ngọn roi phát xít của ông bố nóng tính luôn tìm mông gã mà nện xuống. Bà mẹ thì tối ngày rít rầm thà tao không đẻ mày ra lại xong, thà tao bóp chết mày từ lúc lọt lòng lại rảnh nợ. Chỉ vì nhà có quá nhiều tàu há mồm, ăn bữa nay lo bữa mai, thường xuyên túng thiếu, gã lại là một đứa nghịch ngợm, học thì ít, trốn học đi chơi, đi hái trộm trái cây, đi bắt chim bắt gà của thiên hạ mang ra sông vặt lông nướng ăn với nhau để cho không ngày nào là không có người đến tận ngõ réo chửi cả họ cả hàng lên thì nhiều. Sang tuổi 13, cực chẳng đã, gã vừa đi học vừa phải đi làm phụ phu hồ để đỡ đần gia cảnh. Sức yếu, đòn nhiều, thân thể gã cứ còi dí còi dị. Rồi gã đúp. Có đận phải đúp tới ba năm một lớp trong khi đám bạn cứ mặc nhiên bỏ gã lại ở phía sau để thong dong bước tiếp, trong đó có cả cô bạn gái hàng xóm xinh xinh ngồi cùng bàn, cái cô bé mà mỗi lần bắt được con chim nào đèm đẹp, gã lại đem cho, c