- 34 -

MỖI SÁNG TỈNH GIẤC, VŨ NGUYÊN LẠI THẤY DƯỜNG NHƯ quả tim trong ngực mình to ra, sưng lên, nặng hơn, cư như là nếu chỉ vô ý ho mạnh một tiếng là cũng đủ để cho khối thịt phù nề đó dứt đứt dây chằng mà rơi tõm xuống dạ dày. Ông im lặng chịu đựng, không kêu rên, không vật vã, không hé răng nói nửa lời cho người bạn tù biết điều này. Biết làm gì, ông ấy chỉ thêm lo trong khi ông đã có biết bao điều phải lo nghĩ rồi. Còn y tế nhà tù ư? Đã đôi bận người giám quản yêu cầu ông đi khám hay kêu bác sĩ xuống nhưng ông đều lắc đầu bảo chưa việc gì. Ông hiểu bệnh của ông. Căn bệnh đang từng giờ đưa ông đến sự lạnh giá của cái chết. Tốt nhất là ngay sáng nay, ngay bây giờ phải làm cách nào đó có một mảnh giấy, một cây bút để ông viết sẵn mấy dòng cho thằng bé phòng khi cái cục thịt kia nó ngừng đập bất tử.

Vào đúng những giây phút tuyệt vọng nhất, những giây phút không còn khả năng chờ đợi bất cứ một cái gì, kì lạ thay cuộc đời, một sự kiện ập đến đã làm cho số phận ông hoàn toàn thay đổi. Một buổi sáng như mọi buổi sáng, ảm đạm và ngột ngạt, không báo trước, cũng không hề có một dấu hiệu nào gọi là được đánh động, anh quản giáo người miền Trung đã ngoài năm chục tuổi chưa vợ, tính tình cay nghiệt, bỗng đứng sừng sững ở ngay trước cửa, quần áo nai nịt chỉnh tề như sắp vào trận, cất tiếng nặng trình trịch, cái thứ tiếng nếu được vang lên ở hội trường hội nghị thì không một thứ tiếng nào có thể địch nổi về năng lực tranh luận:

- Phạm nhân Vũ Hà Nguyên lên gặp ban giám thị!

Thôi chết! Mình được gặp thằng bé rồi, có khi không cần phải viết lại cho nó mấy chữ nữa rồi… ý nghĩ đầu tiên reo vang trong đầu ông là như thế. Rồi lập cập không kịp vuốt lại tóc tai, không kịp xốc lại bộ quần áo xộc xệch hôi mù, thậm chí chút nữa quên cả xỏ đôi dép nhựa cóc cáy vào chân, ông vội lật đật theo người quản giáo đi luôn.

Người bạn tù già đang nằm ngửa trên bệ, chỉ khẽ nhướng mắt nhìn rồi lại chuyển mình nằm nghiêng, úp mặt vào tường. Chậc! Chắc lại một buổi hỏi cung chán ngắt và nhàm tẻ, chỉ thêm chuốc cái sự bực vào người. Ông nghĩ và tiếp tục để đầu óc chìm sâu vào cõi suy tưởng bít bùng nửa thức nửa ngủ.

… Nhưng chỉ không đầy mười lăm phút sau, ông đã buộc phải ngồi dậy. Vũ Nguyên đã trở về, mặt mày ngơ ngác, tay chân quờ quạng như cái người vừa được nhận bản án tử hình. Ông đứng lặng giữa phòng một lúc lâu rồi đi đến bên người bạn tù của mình, giọng không ra vui không ra buồn, khàn đục:

- Bác à! Tôi đi đây! Tôi ra với cuộc đời đây. Người ta quyết định thả tôi ra rồi.

Người bạn tù cau mày. Chỉ đến khi tin rằng con người ốm yếu kia đang nói thật, ông mới khẽ rùng mình một cái, lóng ngóng cầm tay Vũ Nguyên rồi ôm cả thể xác xương xẩu ấy vào lòng mình, tiếng nói cũng không ra vui không ra buồn:

- Mừng… Mừng cho cậu. Dẫu sao cũng thoát được một thằng. Mừng… Thế là cuối cùng rồi ông giời cũng có mắt… Pháp luật mình cũng có mắt.

- Tôi ra trước, bác ra sau… Đồ đạc tôi để lại tất cả cho bác dùng… Ra ngoài đó, nếu còn… nếu sức khoẻ còn cho phép, tôi sẽ làm tất cả những gì có thể làm được để minh oan cho bác… Thỉnh thoảng tôi sẽ vào thăm… Bác nhớ giữ gìn.

- Cám ơn tấm lòng cậu. Chỉ nghe cậu nói ra câu ấy là tôi đã mát ruột lắm rồi. Đừng bận tâm vì tôi, ra ngoài đó cậu cố mà trị bệnh, quỹ thời gian cậu còn nhiều, đừng buông trôi. Còn tôi… Hơn bảy tháng ở với nhau, đã quý nhau, hiểu nhau… Cậu đi tôi buồn lắm… Thôi, đi đi! Cho tôi gửi lời hỏi thăm thằng nhỏ…

Chỉ nói được đến đó, ông già vội quay đi…

Đón ông ở cổng khám là thằng con, Vận, chủ tịch công đoàn Phượng, ông già Thái, Hải cụt cùng nhóm thương binh của mình và một người đàn ông cao lớn đứng hơi tách ra xa một chút. Nhưng ông không nhìn thấy gì hết. Cả một trời nắng sáng ùa ập, phóng thẳng vào mắt khiến ông chênh chao nhức mỏi không chịu nổi. Chỉ đến khi tiếng thằng bé vang lên cùng với hai cánh tay của nó ôm xiết lấy người ông thì ông mới tỉnh. “Bố ơi!... Sao tóc bố bạc hết cả thế này hả bố?” Đôi mắt của nó long lanh nước. Lần đầu tiên ông được nhìn thấy đôi mắt mở to của nó bộc lộ một thứ tình cảm mãnh liệt với ông thế này. Vậy cũng đủ để bù lại cả khoảng thời gian tủi nhục đã trải qua. Ông định hỏi mẹ đâu con nhưng rồi lại thôi. Sự vắng mặt hiện ra nhỡn tiền như vậy đã quá rõ rồi, còn hỏi làm gì nữa cho con khó trả lời.

- Hàng trăm người đòi được đi đón anh, tôi với bà Phượng phải gắt lên: “Các người định biến ông ấy thành Tạ Đình Đề à?” họ mới chịu thôi đấy – Vận nói nghẹn giọng và đội lên đầu anh một cái mũ tránh nắng.

- Thế à!

Ông cười. Cười mếu máo. Cái cười của tử tù thoát hiểm. Cười với tất cả những khuôn mặt bạn bè đang hướng về ông với vẻ xót xa, cảm kích đến rã rời. Họ ôm lấy ông, họ nhìn ông, họ sờ nắn chân tay ông, họ khóc, họ cười, họ hỏi, họ nói đủ thứ chuyện, họ lại khóc và cuối cùng theo ý của Phượng, họ bảo ông lấy bộ quần áo tù trong túi xách ra, rải xuống đất, bước qua để thực hiện một thủ tục tâm linh là không bao giờ phải bước trở lại cái nơi này nữa. Ông lắc đầu bảo không cần thiết phải làm như vậy, khu nhà trong kia không hẳn đã là địa ngục, tại đó cũng đang tồn tại những con người theo đúng nghĩa đen của nó.

- Vận… Thế này là thế nào? – Bây giờ ông mới hỏi cái điều cồn cào muốn hỏi từ lúc nãy.

- Tốt nhất là anh nên tìm câu trả lời ở con người kia – Vận chỉ cái người cao lớn vẫn đang đứng ở xa – Giới thiệu luôn: Đội trưởng bảo vệ mới của Công ty ta đấy, một đội trưởng tốt nhất trong các đời đội trưởng.

Đến lúc đó đôi mắt quáng nắng của ông mới nhìn ra đó là ai.

- Tuấn… Có phải Tuấn đấy không? – Ông thảng thốt.

- Chứ anh cho là ai?

Tuấn đi lại phía ông, vẫn hầm hố, to con, quần áo bò căng ních nhưng đã không còn bộ râu rậm rì làm tối xầm cả khuôn mặt rất đàn ông nữa.

- Chào sếp! – Tuấn gượng nhẹ đưa tay bắt lấy bàn tay có những ngón xanh rớt, run rẩy – Mừng sếp trở về.

- Cám ơn!... Cũng… cũng mừng Tuấn trở lại đội ngũ công nhân – Rõ ràng là ông thấy có cái gì không thoải mái trong câu nói của mình.

Đoán biết được tâm trạng ấy, Vận vội xua tay:

- Thôi, không thể đứng đôi hồi mãi ở đây được, bây giờ thế này: Ai cần làm việc gì thì tranh thủ làm đi, ai không có việc thì đi dạo, tôi với cậu Tuấn, ông Thái và cháu Long đưa anh Nguyên đi tắm rửa, thay xống áo, nghỉ ngơi chút ít, hai tiếng nữa, đúng 11 giờ, tất cả tập trung tại quán cá kèo đường Tú Xương làm một bữa mừng giám đốc trở về. Giải tán.

Trừ Phượng có việc cần làm với công đoàn Thành phố thật, còn ai cũng muốn đi theo ông, nhất là cánh Hải cụt nhưng Vận lắc đầu bảo còn nhiều dịp, lúc này cần để cho anh ấy được yên tĩnh cái đã.

- Nói cho mình nghe đi… rốt cuộc cái gì đã xảy ra vậy?

Có sự trợ giúp của ông già Thái, tắm rửa, cạo râu, thay xống áo xong, có vẻ như trẻ lại đôi chút, câu đầu tiên ông hỏi Vận lại vẫn là câu đó. Vận ý nhị cầm lấy tay thằng Long:

- Bây giờ chú cháu mình đi xuống quầy kiếm một chai rượu thật ngon, để chú Tuấn ở lại với bố. Nào đi nào, chàng trai!

Hai chú cháu ra nhanh. Ông già Thái vẫn còn loay hoay trong buồng tắm với bộ quần áo bẩn vừa thay ra của ông. Chỉ còn lại hai người, một nét gượng gạo hiện rõ trên gương mặt Vũ Nguyên:

- Cho mình xin điếu thuốc – Ông nói – Khỉ thật! Trong đó đã bỏ được vài tháng rồi, giở ra ngoài lại thèm.

- Anh yếu quá! – Tuấn mồi một điếu Manbro đưa cho ông – Hà Thương bảo bệnh nhồi máu của anh lại tái phát.

- Hà Thương… Cô ấy cũng biết tôi ngồi tù ư? – Ông quay đi tránh cái nhìn của Tuấn.

- Mấy tháng qua, chính cô ấy đã chạy đôn đáo khắp nơi để tìm cách xác minh cho anh.

- Xác minh cho tôi? – Ông hụt giọng hỏi lại.

- Vâng! Cô ấy đã lần ra tận Móng Cái tìm gặp tất cả cơ quan chức năng cửa khẩu hai nước để nắm lại mọi chi tiết, đã gặp chú Bảy thứ trưởng để nhờ can thiệp với bên kiểm sát, đã đến toà soạn báo, đã…

Hai màng tai ông bỗng trở nên lùng bùng không thể nghe hết câu nói của Tuấn. Hai mắt ông mờ đi. Một cái gì nghẹn tức chẹn lấy cổ…

- Ông Bằng, ông Dương và một người phụ nữ tên là A Linh ở Móng Cái gửi lời hỏi thăm anh, hẹn sẽ đến gặp anh vào một ngày gần nhất. Những người này họ đã giúp cô ấy nhiều lắm để tìm ra sự thật.

- Cho mình xin… xin một điếu nữa! – Những ngón tay đưa ra lập cập.

- Thú thực – Tuấn nói tiếp và đưa cho ông cả gói – Anh nên hút ít thôi. Tôi cũng không ngờ một người phụ nữ đang mang bệnh lại có sức lực dẻo dai đến thế.

- Bệnh ư?... Thương đang mang bệnh ư? – Ông quay phắt khuôn mặt đang hết sức đờ đẫn lại.

- Tưởng anh biết?

- Không… Không thấy cô ấy nói gì cả. Bệnh gì?

- Bị nhiễm chất độc hoá học.

Như kẻ bị say nắng, ông lảo đảo rơi người xuống ghế, giọng khào khào:

- Chất độc… Sao lại chất độc… Chất độc ở đâu?

- Có lẽ tại những ngày đầu lặn lội khảo sát trong rừng, cô ấy ăn phải nước của những con suối cạn còn vương lại cái chất thời chiến tranh đó. Nhưng lúc này bệnh cũng đang tạm dừng. Cái thứ thuốc chế từ thảo mộc của anh Trung Quốc đắt một chút nhưng cũng có công hiệu.

- Tuấn… chính cậu đã nhiều lần sang tận đất bên kia cắt thuốc phải không? Thảo nào…

- Lần ấy tôi có nhìn thấy anh.

- Và cũng chính cậu đã cùng cô ấy đi minh oan cho tôi?

- Cho cả cô ấy nữa – Tuấn nhìn thẳng vào mắt ông – Cô ấy vẫn yêu ông, càng yêu ông. Phải có một tình yêu mạnh lắm, người đàn bà mới có thể vượt lên trên tất cả như thế. Tôi ghen với anh nhưng tôi kính trọng cô ấy.

- Thương lúc này đang ở đâu?

- Chính vì lẽ này mà sáng nay tôi có mặt trong số những người đi đón anh. Thương đang nằm điều trị ở tại Công ty của cô ấy. Sau những ngày cố sức vừa rồi, cô ấy bị suy nhược trở lại. Dù cô ấy không nói và cũng không cho tôi nói nhưng là đàn ông, tôi vẫn phải có phận sự nói ra với anh. Tức là anh nên có mặt ở bên cạnh cô ấy lúc này.

- Nhưng…

- Tôi hiểu anh đang nghĩ gì. Với tôi, cô ấy cho đến lúc này vẫn chỉ coi là bạn, bạn theo đúng nghĩa mặc dù hàng ngàn lần tôi muốn phá vỡ nó. Cũng tiện thể thông báo luôn: Tháng sau tôi sẽ lấy vợ. Vợ tôi, kỹ sư trồng trọt, chính là cô em ruột của Hà Thương mới từ ngoài kia vào. Cả tôi và Hà Thương muốn mời anh làm chủ hôn.

Lại một cái gì thúc mạnh vào ngực nhưng lần này nó thúc mạnh hơn, như bóp như nghiến…

- Anh Nguyên… Anh có sao không? – Tuấn lo ngại hỏi.

- Không… không sao – Ông quay lại, nắm chặt lấy tay Tuấn, bàn tay gân guốc có những hình xăm nặng nề - Tuấn... Tuấn tha lỗi cho mình…

Nói được đến đó thì nước mắt ông trào ra và có lẽ đây là lần đầu tiên ông cứ để mặc cho nó trào mà không cần kìm nén lại.

Hai chú cháu mở cửa bước vào, tươi cười, trên tay mỗi người là một đống những rượu bia, nước ngọt, kẹo bánh. Ông già Thái cũng từ buồng tắm đi ra, trên tay là một đống quần áo ướt.

- Ta đi được chưa, Tuấn? – Vận hỏi.

Không phải Tuấn trả lời mà chính Vũ Nguyên lên tiếng một cách khó nhọc:

- Vận… Chương trình thay đổi một chút đi. Mình cần phải đi ngay bây giờ. Rất cần. Nói mọi người tha lỗi cho mình.

Vận không hề tỏ ngạc nhiene, anh chỉ khẽ nhìn sáng Tuấn, lắc đầu, cười:

- Tôi biết anh sẽ nói câu này. Tại tôi. Đáng lẽ tôi chưa nên để hai người ngồi riêng lại với nhau. Thôi, cũng không sao, đành vậy. Mong anh sớm trở về. Tất cả mọi người đang đợi người giám đốc yêu mến của họ trở về.

- Vận… Biết nói thế nào với cậu bây giờ… Mình sẽ trở về nhưng không phải trở về như cậu nói. Chỗ đó là của cậu, chỉ có cậu… Mình mệt rồi, đủ rồi, hết thời rồi.

- Mọi việc anh dặn lại, cơ bản tôi đã làm xong, anh trở về lúc này là đẹp – Vận nghiêm giọng và tỏ ý không muốn nghe thêm gì nữa.

- Cậu biết tính tôi rồi – Ông cũng lạnh giọng – Có bao giờ tôi nói điều gì mà tôi đã không nghĩ kỹ đâu.

Ông quay qua đứa con và có lẽ đến lúc này ông mới chú trọng nhìn kỹ vào nỗi khắc khoải và niềm hy vọng tột cùng đang hiển hiện bằng xương bằng thịt của mình…

- Long… Con chững chạc lên nhiều quá! Bố… bố cám ơn con. Những ngày ở trong kia, nếu không nghĩ đến con thì bố đã… Con về trước với các chú, xong việc, bố sẽ về sau. Từ nay bố sẽ luôn ở cạnh con, bố sẽ không đi đâu nữa.

- Bố… nhưng bố đi đâu? – Đôi mắt nó vẫn mở to như thế - Mấy chú bảo bố đang bệnh mà… Bố cho con đi theo với.

Sợ rằng sẽ không thoát ra nổi cái nhìn rợn ngợp ấy, ông sờ tay lên nắm đấm cửa:

- Mình đi Tuấn nhỉ?

Vận chỉ kịp nhét vào túi áo ông một lọ thuốc trợ tim loại đặc biệt vừa mua được, dặn:

- Anh nhớ nhé, chủ nhật này, tức là còn đúng ba ngày nữa, Công ty sẽ tổ chức lễ hội chào mừng 20 năm ngày thành lập, tạm gọi là lễ hội cao su, anh phải có mặt.

Đôi mắt ông chợt trở nên xa vắng:

- Đã hai mươi năm rồi kia à… Nhanh nhỉ! Được rồi, bằng giá nào mình cũng sẽ về. Tạm biệt tất cả. Tạm biệt con trai!