Chương 8 Almine
Philip ROTH
– Nhưng anh vẫn còn ở đây đấy thôi.
Tôi gập ngón cái và ngón trỏ. Chỉ còn ngón giữa đang chĩa về phía cô ta.
Flora lắc đầu khi tôi dần tan biến trước mắt.
Ánh sáng của Brooklyn vụt tắt khi tôi gập màn hình máy tính xách tay, không phải không hài lòng về cuộc thoát thân nho nhỏ của mình. Tại Paris, đang là ba giờ sang. Phòng khách chìm trong bóng tối, trừ một chút than đang cháy nốt trong lò sưởi. Chuyến du hành tới New York khiến tôi kiệt sức, nhưng tôi thấy nhẹ nhõm khi thoát khỏi đó mà không sứt mẻ gì mấy. Tôi uống nốt liều Doliprane cuối, rời khỏi ghế và chỉ bước vài bước rồi nhào xuống trường kỷ.
1Thứ Tư ngày 13 tháng Mười 2010
Ngày hôm sau, tôi dậy muộn, nhưng nhẹ nhõm và tâm trạng rất tốt. Đã rất lâu rồi tôi không còn được ngủ một giấc không u ám. Ngay cả bệnh cảm cũng đã khá hơn: tôi hít thở thoải mái thấy rõ và cũng lần đầu tiên kể từ rất lâu rồi, đầu tôi không còn đau như búa bổ.
Nào, dậy thôi! Tôi muốn coi đó là một dấu hiệu và bằng mọi giá tự thuyết phục mình rằng có gì đó đã thay đổi. Tôi đi pha một cốc double espresso và chuẩn bị vài lát bánh mì phết, tôi sẽ ra ngoài ăn chúng. Khoảng sân nhỏ đẹp khôn cưỡng trong sắc màu mùa thu. Trước khi mùa đông tới, cây cối đỏ rực lên lần cuối. Cây mận là ngọn lửa cháy rực. Bụi dương xỉ và tiên hồng rực rỡ. Bên cạnh cây tiêu huyền già, khóm nhựa ruồi đang chờ được cắt tỉa.
Chuyến du hành đến xứ sở tưởng tượng đã giúp tôi khỏe lại. Tôi đã lý giải được cặn kẽ vấn đề và giải phóng mình khỏi sự chi phối của Flora Conway. Tôi đã tái khẳng định sự tự chủ và tự do của mình ở tư cách tiểu thuyết gia. Nhưng tôi không thể hài lòng với chiến thắng mang tính biểu tượng đó. Để thật sự thắng lợi, tôi phải thử một cuộc tấn công trong đời thực. Có lẽ tôi vẫn còn một quân bài để đấu với Almine chăng? Một kế hoạch sau cùng để cố gắng đứa cô ta trở về với suy nghĩ lý trí.
Tôi đi lên tầng để làm vệ sinh cá nhân. Tôi bật đài radio trong phòng tắm và đứng vào dưới vòi hoa sen. Dưới làn nước, dầu gội bịt đầy hai tai, bản tin của đài France Inter truyền đến tôi từng đoạn:
Hôm nay là thứ Tư, ngày tiếp theo của cuộc biểu tình quy mô lớn phản đối dự luật cải cách lương hưu của chính phủ. Các nghiệp đoàn kỳ vọng sẽ tập hợp được hơn ba triệu người trên toàn nước Pháp. / Tôi cố gắng hình dung hình ảnh Almine không kèm với bất kỳ suy nghĩ tiêu cực nào - một cách nói giảm nhẹ - mà tôi vẫn duy trì đối với cô ta. / Lãnh đạo Tổng liên đoàn Lao động, Jean-Claude Mailly, bày tỏ sự nuối tiếc về một cải cách được thực hiện để làm vừa lòng các thị trường tài chính. Sau khi lá chắn thuế được áp dụng, Tổng liên đoàn Lao động tố cáo đây là chính sách tự do cực đoan và bất công của “tổng thống của người giàu”, người muốn đưa tuổi nghỉ hưu lên mức sáu mươi hai. / Đương nhiên, tôi ân hận trong cay đắng là đã không đa nghi hơn và đã tùy tiện bỏ điện thoại khắp nơi mà không có biện pháp bảo vệ nào. Dù đã biết rõ tính cách bốc đồng và quá quắt của cô vợ, vì sao tôi vẫn nhẹ dạ tin rằng cô ta không đến mức thế? / Bộ trưởng Kinh tế Christine Lagarde nhận định mỗi ngày đình công làm thiệt hại khoảng 400 triệu euro cho nền kinh tế Pháp và kéo chậm đà phục hồi kinh tế. / Dù con ếch có thích hay không, con bọ cạp vẫn là con bọ cạp “bởi vì bản chất của nó là vậy”. Vì quá ngây thơ, tôi đã đẩy con trai mình vào hoàn cảnh vô cùng nghiêm trọng. / … nguy cơ thiếu nhiên liệu, bất chấp những khẳng định chắc chắn của bộ trưởng Năng lượng, Jean-Louis Borloo. / Tôi đã luôn nghĩ rằng các thiết chế của đất nước sẽ bảo vệ tôi nêu có một ngày tôi bị tấn công vô cớ. Nhưng cả cảnh sát lẫn tòa án đều không bảo vệ tôi. Không ai cố gắng tìm hiểu sự thật. / Điều chưa từng thấy kể từ những cuộc đình công lớn năm 1995 phản đối kế hoạch Juppé*! / Bất chấp những khó khăn này, liệu tôi còn có thể giành lại cuộc đời về tay mình không? Tôi muốn tin là có. Suy cho cùng, trong thời kỳ đầu, tôi và Almine đã có những khoảnh khắc hạnh phúc bên nhau. Và chúng tôi là cha mẹ của cậu con trai nhỏ tuyệt vời đó. / Theo các cuộc thăm dò, những cuộc đình công nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ và 65% những người được hỏi phản đối thái độ cứng rắn của tổng thống Nicolas Sarkozy đối với cuộc bạo loạn. / Ngay cả trong những lúc chúng tôi xung đột trước đây, vẫn luôn có một khoảnh khắc mà lý trí đã vượt lên. Với Almine, sự thực của ngày hôm nay không phải là sự thực của ngày mai. / … sự tham gia bất ngờ của các học sinh trung học phổ thông vào phong trào và tình trạng phong tỏa có thể tái diễn ở các nhà máy tinh chế…
•
Tức đề xuất cải cách chế độ hưu trí và an sinh xã hội vào năm 1995 của Alain Juppé, thủ tướng nước Pháp khi đó.
Tắm xong, tôi cạo râu, xịt nước hoa, mặc một chiếc quần jean sạch, một chiếc sơ mi trắng và áo vest ôm. Thậm chí tôi còn nở nụ cười bảnh nhất trước gương. Phương pháp tự ám thị để tôi thuyết phục bản thân rằng mình đã sẵn sàng trở lại cuộc chơi lớn của cuộc đời.
Thủ tướng François Fillon không chấp nhận nhượng bộ và cáo buộc phe cực tả cùng đãng Xã hội có ý đồ…
Tôi ra khỏi nhà và bước đi dưới ánh nắng. Một kế hoạch bắt đầu hình thành trong đầu. Phố Cherche-Midi hơi náo động. Do cuộc đình công, không thể sử dụng tàu điện ngầm tại bến Saint-Placide. Vì mọi xe taxi đều đã có người vây kín, nên tôi đi bộ đến trạm thuê xe đạp Vélib’ gần nhất. Từ xa, tôi tưởng vẫn còn xe, nhưng đến nơi tôi nhận ra tất cả xe đều không thể sử dụng được: lốp thủng, vành gãy, phanh hỏng. Không chịu thoái chí, tôi chạy đến trạm tiếp theo, mọi chuyện vẫn tương tự. Một người đàn ông sống trong khu thậm chí còn mang hộp dụng cụ riêng ra để sửa lấy một chiếc. Welcome to Paris.
Chán nản, tôi quyết định đi bộ sang bờ bên kia sông Seine. Ở phố Vaugirard, nhiều nhóm nhỏ người biểu tình ngược lên đại lộ Raspail mang theo cờ và mặc áo lễ màu đỏ theo màu của Tổng liên đoàn Lao động. Trên đại lộ, mọi người giậm chân sốt ruột. Cuộc tuần hành dự kiến bắt đầu sau hai giờ chiều, nhưng lúc này họ đã diễn tập. Họ thử còi hơi và loa phóng thanh, chỉnh hệ thống âm thanh, hát đi hát lại các bài hát (“Fillon, ông có biết, cải cách của ông, cải cách của ông, Fillon ông có biết cải cách của ông, chúng tôi sẽ đặt nó vào đâu không”), kiểm nghiêm hiệu quả của một số khẩu hiệu: “Sarkozy, tên bạo ngược, đi mà đánh thuế bạn bè ông đi”; “Miếng độn gót không làm nên những con người vĩ đại*”; “Hãy nhìn cho kỹ chiếc Rolex của ông, giờ bạo loạn sắp điểm!” Ở gian của nghiệp đoàn ngành đường sắt, SUD Rail, họ đang ăn. Những tình nguyện viên nướng dồi lợn, xúc xích cừu merguez và xúc xích tươi chipolata dưới mái trại mang các màu của nghiệp đoàn. Kẹp trong một mẩu bánh mì baguette và thêm chút hành tây, thanh xúc xích được bán với giá hữu nghị hai euro. Thêm một euro nữa, bạn sẽ có một cốc bia hoặc một ly vang nóng. Đầu đội mũ chullo, túi đeo chéo qua vai và huy hiệu của nghiệp đoàn ngành giáo dục, “SUD Éducation”, gắn trên áo bu dông, một phụ nữ tham gia biểu tình hỏi rất nghiêm túc, như thể đang ở nhà hàng, rằng cô có thể mua một chiếc “sandwich chay” được không.
•
Khẩu hiệu mang tính giễu nhại, trong tiếng Pháp tính từ “grand” vừa có nghĩa là cao lớn vừa có nghĩa là vĩ đại, tùy thuộc vào vị trí nó đứng trước hay sau danh từ. Còn tổng thống Sarkozy vốn là người thấp bé và được cho là thường xuyên dùng giày độn gót để cài thiện chiều cao.
Ở giữa đám đông, tôi không thể ngăn mình ghi nhớ vào đầu những hình ảnh, tập trung vào từng chi tiết trong đó: những lời nói qua lại, tiếng ồn trong không gian, các loại mùi, những bài hát phát ra từ hệ thống loa. Rồi tôi xếp tất cả những yếu tố này vào trong một hồ sơ cất tạm vào một góc trong não. Đó là kho tư liệu trong tâm trí tôi. Một thư viện mà tôi luôn mang theo mình. Một năm hay mười năm nữa, nếu việc viết một cuốn tiểu thuyết đòi hỏi, tôi sẽ lại lôi hồ sơ này ra để miêu tả một cảnh biểu tình. Nỗ lực này cũng khiến tôi khổ sở, nhưng nó đã thành một bản năng thứ hai mà tôi không thể nào chống lại. Một cỗ máy gây hao tổn sức lực mà tôi không còn tìm ra nút tắt được nữa.
2Tôi tách được khỏi đoàn tuần hành và đi quanh vườn Luxembourg cho tới nhà hát Odéon. Theo nhịp bước chân trên vỉa hè, tôi thấy trôi qua trước mắt mình bộ phim về những năm tháng với Almine, tôi khó nhọc tìm kiếm một sự liên kết trong đó. Cô ta sinh ra ở Anh gần Manchester và có cha người Anh, mẹ người Ireland. Say mê khiêu vũ cổ điển, cô ta thi đỗ Trường múa ba lê Hoàng gia London, nhưng ở tuổi mười chín, cô ta gặp một tai nạn mô tô nghiêm trọng cùng với bạn trai thời đó, một tay guitar giả hiệu thích mó tay vào những ly bia Guinness hơn là những dây đàn guitar Gibson. Almine nằm viện hơn sáu tháng và không bao giờ có thể khiêu vũ trình độ cao được nữa. Tai nạn đó để lại nhiều di chứng, đặc biệt là chứng đau lưng kinh niên đã khiến cô ta phụ thuộc vào thuốc giảm đau. Đó thực sự là bi kịch trong đời Almine và cô ta luôn nhắc đến nó với những tiếng nức nở kèm trong giọng nói. Đó cũng là lý do mà suốt một thời gian dài, tôi bỏ qua một số cách xử sự của cô ta. Ở tuổi hai mươi hai, giữa những năm 1990, cô ta lấn sân sang ngành người mẫu để rồi nhanh chóng trở thành ngôi sao hàng đầu của các sàn catwalk.
[Phố Racine, đại lộ Saint-Germain.]
1,74 m. 85-60-88. Ngoài các số đo, thời đó, Almine còn nổi tiếng với kiểu tóc ngắn, rối bù, màu vàng bạch kim, và những nốt tàn nhang nhạt kiểu Ireland giúp cô ta nổi bật trong cuộc cạnh tranh không khoan nhượng của giới này. Nét đặc biệt đó đã gây tiếng vang và cho phép cô ta liên tục có vị trí trên sàn diễn trong những cuộc trình diễn quan trọng. Cô ta trở thành ngôi sao bé nhỏ trong giới, và trên các tạp chí, cô ta khoác lên mình phong cách rock và sexy: nụ cười mỉm hững hờ, áo phông cổ rộng kiểu thủy thủ, quần jean rách, giày Dr. Martens. Cô ta còn tỏ vẻ đam mê nhạc metal và hard rock và nói mình đã từng đi khắp nước Mỹ bằng xe mô tô. Mọi chuyện diễn ra khá ổn: trên đỉnh cao danh tiếng - những năm 1998 và 1999 cô ta ba lần lên bìa tạp chí Vogue, trở thành dại diện cho một dòng nước hoa của Lancôme và là gương mặt quảng bá cho một chiến dịch thu-đông 1999 của Burberry.
Khi tôi gặp Almine năm 2000, cô ta đã từ bỏ sàn diễn. Cô ta tìm được những vai nhỏ trong các quảng cáo và phim điện ảnh. Cô ta vẫn xinh đẹp như trước. Và vẻ đẹp đó khiến tôi chấp nhận mọi thứ. Tôi đang ở một giai đoạn mà, do bị giam cầm và trói chặt quá lâu trước máy tính, tôi có một sự thiếu hụt trong cuộc sống cần được lấp đầy. Sau nhiều năm cố gắng đưa cuộc đời vào trong những câu chuyện hư cấu, tôi cần đưa sự hư cấu vào trong đời mình. Tôi đã đi đến cùng những hứa hẹn của cuộc đời bằng sự hóa thân. Đến lượt mình, tôi muốn trải nghiệm những cảm xúc mà bản thân miêu tả trong các cuốn tiểu thuyết. Đến lượt mình, tôi muốn trở thành một nhân vật trong sách của Romain Ozorski. Tôi muốn có sự say mê, thơ mộng, phiêu lưu, bất ngờ. Và với Almine, tôi sẽ được toại nguyện. Nếu trong đầu tôi đôi lúc mới có sự lộn xộn, thì trong đầu cô ta là sự hỗn độn toàn phần. Hiện tại ngự trị trên tất cả. Ngày mai có vẻ rất xa vời, còn sau ngày mai là thứ không tồn tại. Ban đầu, tôi chìm trong sự quyến rũ đó. Câu chuyện của chúng tôi là một ngoại đề trong nhịp sống rất quy cũ của tôi. Một ngoại đề kéo dài vì thói phù phiếm của tôi, bởi nhìn từ bên ngoài, chứng tôi “là một cặp đôi đẹp” và rồi Théo đến với cuộc đời chúng tôi và khiến chúng tôi vô cùng bận rộn.
[Viện Thế giới Ả Rập, cầu Sully, Thư viện Quốc gia Pháp.]
Và rồi, con tàu đột ngột trật bánh. Giữa cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, Almine chợt được khai sáng: chúng tôi đang sống trong nước Pháp dưới chế độ độc tài và Nicolas Sarkozy là một tên độc tài. Sống chung với Almine đã gần tám năm nhưng chưa bao giờ tôi biết đến ý thức chính trị của cô ta. Dưới tác động của một tay thợ ảnh, cô ta bắt đầu lui tới các nhóm chủ trương tự trị. Cô ta, người trước đây dành rất nhiều thời gian (và tiền bạc) để mua sắm váy áo, đã nhanh chóng vét sạch tủ quần áo và tặng hết cho phong trào Emmaüs.
Cô ta cắt tóc và vội vã đi xăm những hình vẽ xấu xí lên tay và cổ. Chữ A nằm trong hình tròn của những người theo chủ nghĩa vô chính phủ, một con mèo đen đói khát đang ngẩng đầu tru lên và dòng chữ viết tắt trứ danh ACAB: All Cops Are Bastards*.
•
Tiếng Anh trong nguyên bản, nghĩa là: Cảnh sát toàn là lũ khốn. Khẩu hiệu này vốn xuất phát từ cuộc biểu tình của các thợ mỏ ở Anh giai đoạn 1984-1985.
Những người bạn mới của Almine - thỉnh thoảng họ lại tổ chức những cuộc họp cách mạng tại nhà chúng tôi - còn gieo từ từ vào đầu cô ta cảm giác tội lỗi mà họ khai thác một cách vô liêm sĩ. Almine không ngừng tự trách móc suốt cả ngày và đã quyên tặng tiền của mình - tình cờ đó cũng là tiền của tôi - để cố gắng chuộc lại lỗi lầm.
Trong suốt quãng thời gian này, Théo không còn thực sự tồn tại trong mắt cô ta. Chủ yếu là Kadija và tôi chăm lo mọi việc. Đương nhiên tôi cũng lo cho cô ta và đã cố giúp đỡ. Nhưng cứ mỗi lần như vậy tôi lại bị đẩy ra: đó là cuộc đời của, cô ta, cô ta sẽ không để mình bị chồng áp đặt cách sống, xã hội phụ quyền đã chấm dứt.
Sau vài tháng, tôi tưởng mối đe đọa đã trôi xa. Cuối cùng Almine đã suy nghĩ lại về đám người theo chủ nghĩa vô chính phủ. Cô ta chuyển sang mê Zoé Domont, cô giáo tiểu học ở Lausanne đã dẫn dắt cô ta đến với sinh thái học. Tồi tệ thay, một mớ rắc rối tương tự lại nảy ra. Một định kiến thế chỗ một định kiến khác: sau mơ ước chống lại toàn cầu hóa là nỗi lo sợ thường trực về những tác động của biến đổi khí hậu. Ban đầu, đó là một nhận thức bổ ích mà tôi cũng chia sẻ. Rồi rất nhanh, nó trở thành sự u uất bực dọc, một nỗi ám ảnh không hơn không kém: thế giới đang sụp đổ, tương lai không còn tồn tại. Không kế hoạch nào còn ý nghĩa gì nữa, bởi chúng ta sẽ chết hết vào ngày mai hoặc ngày kia. Cô ta chuyển từ căm ghét tầng lớp tư sản sang căm ghét tổng thể toàn bộ nền văn minh phương Tây (tôi chưa bao giờ hiểu rõ tại sao trong tư tưởng của Almine, Trung Quốc, Ấn Độ và Nga được quyền tiếp tục gây ô nhiễm).
Hậu quả của sự cố chấp này là, cuộc sống thường ngày của chúng tôi biến thành địa ngục. Từng hoạt động vô hại - bắt taxi, tắm nước nóng, bật đèn, ăn sườn bò, mua quần áo - tất cả đều được đánh giá bằng lượng “dấu các bon” và khơi ra căng thẳng cùng những cuộc cãi cọ bất tận. Cô ta bắt đầu căm thù tôi, trách móc tôi thờ ơ với những vấn đề của thế giới và chỉ sống trong những cuốn tiểu thuyết của mình - như thể chỉ một mình tôi tàn phá hành tinh.
Rối một ám ảnh tội lỗi nữa lại gặm nhấm vợ tôi: nỗi ám ảnh vì đã “sinh ra một đứa bé sẽ phải chứng kiến chiến tranh và những cuộc tàn sát”. Đó là những từ ngữ cô ta thốt ra trước mặt Théo mà không nhận ra rằng cô ta có thể truyền sang thằng bé nỗi lo sợ của mình. Cũng theo chiều hướng đó, màn kể chuyện buổi tối nhường chỗ cho những bài giảng giải rối rắm và không được chắt lọc về sự tan chảy của các sông băng, tình trạng ô nhiễm ở các đại dương và sự biến mất của đa dạng sinh học. Đứa con trai năm tuổi của chúng tôi bắt đầu gặp những cơn ác mộng với hàng nghìn xác động vật chết và những con người tàn sát lẫn nhau vì một cốc nước sạch. Nếu có phần trách nhiệm của tôi trong chuyện này, thì đó là tôi đã can thiệp chậm. Đáng nhẽ tôi nên hành động trước và yêu cầu ly dị.
3Trên bầu trời quang đãng, nhìn thấy rõ bóng dáng cột Tháng Bảy* sừng sững từ phía xa. Đại lộ Morland, tôi đi qua tòa nhà Thư viện Quốc gia Pháp để vào phố Mornay cho tới một trong những nơi lạ kỳ nhất của Paris: bến Arsenal, bốn du thuyền nhỏ nối sông Seine với kênh Saint-Martin. Đây là nơi Almine chuyển đến sau khi cô ta rời nơi ở chung của hai vợ chồng chúng tôi.
•
Công trình ở quảng trường Bastille, Paris, tưởng nhớ ba ngày diễn ra cuộc cách mạng tháng Bảy năm 1830.
Dọc bờ sông là hàng chục chiếc thuyền đủ mọi kích cỡ xếp nối đuôi nhau, từ sà lan cho tới thuyền buồm cùng với thuyền betrichon cũ được sửa chữa lại hoặc thuyền buồm tjalk kiểu Hà Lan.
Tôi đang ở trên cây cầu đi bộ bằng thép bắc qua bến thì trông thấy Almine ở phía bên kia, không xa cầu thang đá nối với đại lộ Bastille. Tôi kêu lên để ra hiệu rồi chạy về phía cô ta.
– Chào cô, Almine.
Tôi được tiếp đón bằng vẻ mặt đầy giận dữ:
– Anh làm gì ở đây, Romain? Anh biết rõ là anh không có quyền đến gần tôi mà.
Cô ta rút điện thoại ra để quay phim tôi. Một bằng chứng mới để chống lại tôi trong vụ kiện sắp tới. Tôi kiên cường nhìn chằm chằm cô ta. Cô ta lại tiếp tục thay đổi ngoại hình: đầu cạo trọc, người gầy xọp, áo rằn ri, khuyên xỏ khắp nơi. Cô ta khoác một chiếc túi thủy thủ và có một hình xăm mới trên cổ.
– Anh sẽ phải trả giá đắt, cô ta cảnh báo tôi, sau khi ngừng quay phim.
Tôi chắc chắn cô ta đã gửi nó ngay lập tức bằng tin nhắn tới văn phòng luật Pháp-Mỹ Wexler và Delamico, nơi phụ trách bảo vệ quyền lợi của cô ta.
Những luật sư đáng gờm mà cô ta quen biết nhờ… tôi.
– Cô tới ga Lyon à? tôi vừa hỏi vừa chỉ vào chiếc túi thủy thủ.
– Tôi tới gặp Zoé ở Lausanne, nhưng chuyện đó không liên quan đến anh.
Bây giờ khi đứng gần hơn, tôi đọc ra câu mà cô ta xăm lên mình: những lời của Victor Hugo được những kẻ vô chính phủ ưa thích. Cảnh sát ở khắp nơi, công lý không nơi nào.
Tôi bước theo cô ta.
– Tôi muốn chúng ta có một cuộc trò chuyện bình thường, Almine ạ.
– Tôi không có gì để nói với anh.
– Tôi không phải kẻ thù của cô.
– Vậy thì cút đi.
Lên hết cầu thang, cô ta băng ngang đại lộ để đi vào phố Bercy.
– Chúng ta hãy tìm ra một giải pháp ổn thỏa. Cô không thể tước đoạt con trai tôi khỏi tôi được.
– Hãy tin là có đi. Vả lại, nói cho anh biết, tôi sẽ đưa nó sang Mỹ.
– Cô biết rõ không ai muốn điều đó mà. Không phải thằng bé, không phải cô, không phải tôi.
Cô ta bước nhanh và lờ tôi đi. Tôi bám theo:
– Cô định đến ngôi làng ở Ithaca đó để sống à?
Cô ta không tìm cách phủ nhận:
– Tôi cùng với Zoé, cả hai chúng tôi sẽ nuôi nấng nó.
Théo sẽ rất ổn khi sống với chúng tôi.
– Cô muốn gì ở tôi, Almine? Thêm tiền nữa ư?
Cô ta cười phá lên:
– Anh chả còn một xu nào, Romain. Tôi còn giàu hơn anh.
Bất hạnh thay, điều đó hoàn toàn chính xác. Cô ta tiếp tục bước đi thật nhanh. Nhịp bước như của nhà binh.
– Nhưng Théo cũng là con trai tôi.
– Chỉ bởi vì anh đã gí cái ấy của anh vào tôi à?
– Không, bởi vì tôi đã nuôi nấng nó và bởi vì tôi yêu thằng bé.
– Théo không phải con anh. Những đứa con thuộc về mẹ của chúng. Chính những người mẹ đã mang thai, sinh ra chúng, nuôi dưỡng chúng.
– Tôi đã chăm lo cho Théo nhiều hơn cô rất nhiều. Và tôi thấy lo cho thằng bé. Cô tiêm nhiễm vào đầu thằng bé những hình ảnh tận thế và đã nhiều lần cô nói trước mặt thằng bé rằng cô hối hận vì có một đứa con trai.
– Tôi lúc nào cũng nghĩ thế. Thật vô trách nhiệm khi sinh ra một đứa con ở cái thời này.
– Vậy thì, hãy để thằng bé sống với tôi. Đối với tôi, Théo là điều tốt đẹp nhất có thể đến trong đời.
– Anh ư, anh chỉ nghĩ đến con người hèn mọn của anh thôi. Những nỗi đau hèn mọn, sự thoải mái tâm lý hèn mọn. Anh chẳng bao giờ nghĩ đến người khác, nghĩ đến thằng bé cũng không.
– Nghe tôi nói này. Tôi không nghi ngờ là cô cũng rất yêu Théo.
– Tôi yêu nó theo cách của tôi.
– Vậy thì, cô nên nhận ra điều gì tốt hơn cho thằng bé, đó là hãy ở lại Paris. Ở đây thằng bé có trường học, bạn bè, bố của nó, những thói quen.
– Nhưng những thứ đó sẽ sớm bị hủy diệt tan nát, ông chồng tội nghiệp ạ. Những đảo lộn sắp diễn ra chưa từng có tiền lệ. Trái đất sẽ trở thành một bãi chiến trường.
Tôi vận dụng toàn bộ ý chí để giữ mình bình tĩnh.
– Tôi biết những chuyện đó khiến cô lo lắng rất nhiều và cô có lý. Nhưng tôi chẳng thấy có mối liên quan trực tiếp nào đến con trai chúng ta.
– Mối liên quan, đó là Théo phải trở nên dày dạn. Cần phải chuẩn bị cho thằng bé trước tình huống xấu nhất, anh hiểu chứ. Phải chuẩn bị cho thằng bé trước những cuộc cách mạng, các trận dịch bệnh, chiến tranh.
Thế là hết. Tôi đã thua. Chúng tôi sắp tới điểm đến. Với phần tháp cao và bốn mặt đồng hồ khổng lồ, tháp chuông của nhà ga đổ cái bóng đồ sộ xuống quảng trường Louis-Armand. Không mấy tin vào tác dụng, tôi đánh liều nói lời thú nhận cuối cùng, vẫn hy vọng sẽ làm cô ta động lòng.
– Cố biết rõ rằngThéo là cuộc đời tôi. Nếu cô đem thằng bé đi, tôi sẽ chết.
Almine khoác chiếc túi lên lưng, và trước khi bước vào nhà ga, cô ta trả lời tôi:
– Nhưng đó là điều tôi muốn, Romain: tôi muốn anh chết đi.
4Suốt nhiều giờ sau đó, tôi đi bộ về Montparnasse, nhiều lần dừng lại ở nhiều quán cà phê, hoặc để ăn trưa, hoặc để uống một cốc bia. Tôi rụng rời, trước một tình cảnh tồi tệ hơn nhiều so với mọi cơn ác mộng tôi đã gặp. Almine vẫn quen lối nói chuyện xen lẫn giữa phấn khích và u uất, nhưng hôm nay sức khỏe tâm thần của cô ta có vẻ đáng lo ngại. Tuy nhiên, tôi là người duy nhất nhận ra điều đó và là người cuối cùng có thể đưa ra cảnh báo bởi tôi là người sắp sửa bị xét xử.
Ngay cả sau những nhát đâm của cô ta, cho đến lúc này tôi vẫn giữ được mình không căm ghét cô ta vì tôi yêu con trai tôi, và vì nếu chúng tôi không gặp gỡ thì đã không có Théo. Nhưng lần đầu tiên, chiều ngày hôm đó, tôi ngạc nhiên thấy mình khát khao cô ta biến khỏi cuộc đời chúng tôi.
Gần đại lộ Raspail, tôi gặp lại nhóm biểu tình nhỏ đã gặp lúc sáng, rõ ràng là họ đã không đi tiếp cùng những người còn lại của đoàn tuần hành lớn. Họ vừa uống vang nóng vừa bàn chuyện xây dựng lại thế giới. Nằm dưới chân họ, một băng rốn nhiều màu tuyên bố: Trên đỉnh nước Pháp, những hòn dái bằng vàng! Dưới chân nước Pháp, vẫn là lũ ngu độn!* Tôi nhớ lại điều Almine nói với tôi về sự thiếu kết nối của tôi đối với cuộc sống thực. Về điểm này, cô ta nói không sai. Sự chống đối tập thể theo tôi thấy thường là vô ích. Dẫu sao tôi cũng không tìm thấy vị trí của mình trong đó. Nhất là, đám đông làm tôi thấy sợ. Tôi theo trường phái của Brassens: ngay khi ta có nhiều hơn bốn người, ta chỉ còn là một đám ngu ngốc. Cách cư xử như lũ cừu làm tôi rụng rời, bầy đàn khiến tôi kinh hãi.
•
Câu khẩu hiệu chơi chữ. Từ “hòn dái” trong tiếng Pháp có từ lóng là couilles, cùng vần với từ “lũ ngu độn” (nouilles, cũng là từ lóng), ngoài ra couilles còn có nghĩa khác là sự thất bại, sai lầm.
Bốn giờ hai mươi phút chiều, tôi ở đại lộ Observatoire, Kadija đang đợi tôi trước cổng trường. Tôi kể vắn tắt, có chút giảm nhẹ, về cuộc trao đổi giữa tôi và Almine với chị rồi đề nghị được ở cùng với Théo tối nay.
– Thậm chí để Théo ngủ ở nhà anh cũng được, chị nói với tôi. Almine không về trước tối mai đâu.
Tôi trông thấy con trai bước ra và chạy về phía chúng tôi, ngay lập tức dopamin được giải phóng tưới tắm cho trái tim tổn thương của tôi.
Trên đường về chúng tôi tranh thủ dừng ở hai ba cửa hàng để mua đồ chuẩn bị cho bữa tối. Đúng lúc đó, giữa đống tỏi tây và những quả bí ngòi cuối mùa, Kadija ròng ròng nước mắt. Chị thú nhận với tôi là đêm nào chị cũng khóc vì rất lo cho Théo.
– Tôi đã nghĩ đến một cách để ngăn Almine lên đường. Tôi nên nói với anh.
Mặc dù giọng nói quả quyết của chị khiến tôi hơi sợ, nhưng tôi chỉ có thể đồng ý với Kadija. Chị lau nhanh nước mắt khi Théo đến chỗ chúng tôi.
Về đến nhà, tôi nhóm lò sưởi, xem bài tập của con trai và cùng thằng bé xây một tháp lăn bi. Trong lúc Kadija tắm cho thằng bé, tôi làm món trứng tráng với khoai tây và hành tây rồi cắt lát cam để làm món salad kiểu Maroc.
Sau bữa tối, Théo dành cho chúng tôi một màn trình diễn ảo thuật khiến chúng tôi được cười rất nhiều và đêm kết thúc với lần đọc thứ không biết bao nhiêu truyện Ở nơi quỷ sử giặc non (cuốn truyện đã sờn đến mức lần nào tôi cũng có cảm tưởng các trang giấy sắp vụn ra trong tay mình).
Trở ra phòng khách, tôi giúp Kadija thu dọn bàn và pha trà bạc hà, chúng tôi im lặng ngồi nhấm nháp trước lò sưởi. Chị là người phá vỡ sự im lặng:
– Anh phải HÀNH ĐỘNG đi, Romain. Giờ anh không thể chỉ hài lòng với việc khóc than cho bản thân nữa.
– Chị muốn tôi làm gì?
Bằng những cử chỉ từ tốn, chị bảo mẫu (thực sự thì từ này không hẳn là phù hợp với chị) nhấp thêm một ngụm trà trước khi hỏi ngược lại tôi một câu:
– Cha anh sẽ làm gì nếu ở vào vị trí của anh lúc này?
Câu hỏi làm tôi bất ngờ. Tôi chưa bao giờ hình dung sẽ thấy Krzysztof Ozorski xuất hiện trong cuộc trò chuyện, nhưng đã đến nước này thì…
– Tôi không có cơ hội được biết điều đó, ông ta đã chuồn đi bỏ lại chúng tôi, mẹ tôi và tôi, hồi chúng tôi sống ở Birmingham. Nhưng mọi người nói ông ta là người dữ dội và hành động mau lẹ.
Chị chớp lấy cơ hội:
– Thật ra…
– Gì cơ?
– Tôi quen vài người ở Aulnay-sous-Bois. Những người có thể khiến người đó cực kỳ sợ hãi.
– Khiến ai cơ?
– Vợ anh.
– Nhưng đành vậy thôi, Kadija. Xã hội không thể vận hành theo cách đó.
Lần đầu tiên tôi thấy chị nổi nóng:
– Anh là đàn ông, chết tiệt! Đừng có ngủ quên! Hãy tự giải quyết mọi chuyện đi! chị vừa hét lên vừa đứng dậy khỏi ghế.
Tôi cố làm Kadija dịu đi, nhưng chị đã kết thúc cuộc trao đổi.
– Tôi đi lên phòng.
Tôi đọc thấy trong mắt chị một nỗi thất vọng vô hạn.
– Chờ đã, tôi sẽ cắm máy sưởi điện cho chị.
– Không, tôi không cần sự giúp đỡ của anh.
Khi đang bước lên những bậc thang đầu tiên, chị ngoái lại nói với tôi:
– Rốt cuộc, anh xứng đáng với những gì xảy đến với anh.
Và tôi hiểu mình vừa đánh mất sự ủng hộ cuối cùng.
5Tôi tắt hết đèn. Lúc này, tôi không còn ai để dựa vào. Nhà xuất bản, bạn bè, gia đình. Họ xuất hiện trong những thời khắc vinh quang, khi ở bên tôi là một chuyện thật dễ dàng. Ngay cả các độc giả cũng bỏ rơi tôi. Họ đưa tên tôi lên đầu danh sách những tác giả bán chạy nhất, nhưng họ đã bỏ đi lần lượt từng người một. Bởi chủ nghĩa tuân thủ. Bởi một đoạn video ngu ngốc đã lan truyền trên Internet trong đó họ thấy tôi tung cú đá vào chiếc tủ lạnh, và bởi một ả giả danh nhà sụp đổ học* ca đời chỉ đọc ba cuốn sách đã tự gửi cho mình những tin nhắn SMS điên khùng và quá khích.
•
Collapsology: ngành nghiên cứu về những nguy cơ khi xảy ra sự sụp đổ của nền văn minh công nghiệp.
Lương tri và lý trí đã rời bỏ thế giới. Cả sự can đảm cũng vậy.
Tôi từng nghĩ mọi lời giải cho những vấn đề của chúng ta đều nằm trong chính chúng ta. Nhưng tối nay, tôi chẳng còn gì trong mình. Không còn một chút gì để đánh lên tia lửa nhỏ nhoi nhất. Tôi trống rỗng. Hay đúng hơn là tràn ngập bùn, cứt, giận dữ, thù hận và bất lực.
Như một cái máy, tôi lại ngồi xuống trước bàn phím. Thứ tôi vừa yêu vừa ghét. Tôi mở màn hình. Ánh sáng xanh làm tôi nhức mắt, như mọi khi, nhưng tôi chưa bao giờ cho giảm sáng. Tôi thích bị lóa mắt, gần như bị lòa, bị thôi miên trước màn hình. Tôi thích cái cảm giác ngược đời của việc nhìn vào nội tâm và mất dần ý thức. Cái khoảnh khắc buông xuôi khi mọi ranh giới đều nhòa đi, khởi đầu của ý thức dần tan biến, phân tán ấy. Một cánh cửa mở không rõ về nơi nào. Một thế giới khác, một cuộc đời khác. Mười cuộc đời khác…
Khi tôi đau khổ, khi tôi không còn ai để trò chuyện, tôi chỉ còn các nhân vật. Nhiều người trong số họ, tôi biết, còn đau khổ hơn tôi. Đó không phải sự an ủi, mà đúng hơn là sự đồng cảm.
Tôi nghĩ về Flora. Lúc này đang là mấy giờ ở New York? Tồi đếm ngón tay để tính giờ chênh lệch. Năm giờ chiều. Và đó là thứ tôi viết lên màn hình.
New York - 5 giờ chiều.
Trong sự tĩnh lặng của màn đêm, tôi gõ lên bàn phím có đèn. Như khúc dạo đầu của một tác phẩm cho piano. Thậm chí, trước khi nhìn lên mặt chữ - “màu của các nguyên âm”, bóng của các phụ âm - tôi thường lắng nghe âm thanh tạo ra từ bàn phím. Một tiếng gầm êm dịu, gần như có giai điệu. Âm thanh của tự do.
New York - 5 giờ chiều.
Đằng sau mí mắt tôi, một tấm màn ánh sáng rung rinh. Xung quanh tôi có tiếng ì ầm nho nhỏ. Tôi mở mắt. Một quầng sáng màu cam ngập tràn khắp nơi.
Tôi trôi trên bầu trời vàng cam. Chìm trong ánh nắng, cabin…