Chương 11 Và thế là đêm tối

- Một cuốn tiểu thuyết hay là gì? - Bạn sáng tạo ra các nhân vật gợi nên tình yêu và sự cảm thông trong độc giả. Rồi bạn giết chết các nhân vật này. Và bạn khiến độc giả của mình tổn thương. Bấy giờ, họ sẽ luôn nhớ đến tiểu thuyết của bạn. John IRVING

1.

Khi tỉnh lại, tôi thấy mình bị trói ở khoang sau chiếc ô tô 4L của Audibert và một con quỷ vô hình đang cạo bên trong hộp sọ tôi bằng một vật sắc nhọn, tôi chịu đựng nhục hình tuẫn đạo. Mũi tôi đã gãy, tôi không thể mở mắt trái và cung mày tôi rỉ máu. Kinh hoàng, tôi cố gắng tự cởi trói nhưng lão chủ hiệu sách đã trói chặt cổ tay cổ chân tôi bằng ống vặn càng.

- Thả tôi ra, Audibert!

- Câm mõm, thằng ranh.

Hai que gạt kính của chiếc 4L hoạt động khó nhọc trước những vòi rồng nước đang ập xuống lớp kính chắn gió. Tôi không nhìn thấy gì nhiều, nhưng tôi hiểu là chúng tôi đang lái xe về phía Đông, hướng mũi Safranier.

- Tại sao ông làm vậy?

- Câm mõm lại, tao nói rồi đấy!

Tôi ướt sũng nước mưa và mồ hôi. Đầu gối tôi run lẩy bẩy, tim đập loạn nhịp. Tôi sợ muốn chết, nhưng hơn mọi thứ, tôi muốn hiểu.

- Chính ông là người đầu tiên nhận được loạt ảnh trong chiếc máy ảnh cũ, đúng không? Chứ không phải Mathilde!

Audibert cười khẩy:

- Người ta đã gửi chúng đến cho tao thông qua tài khoản Facebook của hiệu sách, mày hình dung thế chứ gì? Tay người Mỹ ở Alabama đã tìm ra tao nhờ bức ảnh đầu tiên: Mathilde và tao đứng trước cửa hiệu sách vào cái ngày tao tặng cho con bé chiếc máy ảnh đó nhân dịp nó tròn mười sáu tuổi!

Tôi nhắm mắt một lát để cỗ gắng hiểu chuỗi sự kiện. Vậy ra Audibert chính là vị kiến trúc sư vĩ đại của một cuộc trả thù muộn màng nhằm khiến những kẻ giết con gái, con rể và cháu trai lão phải trả giá. Nhưng tôi không hiểu tại sao lão chủ hiệu sách lại lôi kéo cháu gái vào mối thù truyền kiếp này. Khi tôi chia sẻ điều đó, lão ta ngoái đầu nhìn tôi, và bắt đầu chửi rủa tôi đến sùi bọt mép:

- Vì mày cho là tao không tìm cách bảo vệ con bé chứ sao, đồ bỏ đi! Tao chưa bao giờ cho con bé xem những bức ảnh đó. Tao chỉ gửi chúng cho Patrice Verneuil, ông nội con bé thôi.

Tâm trí tôi không còn minh mẫn nữa, nhưng tôi nhớ đã bắt gặp tên của bố Alexandre trong các tìm kiếm của mình vào ban đêm. Patrice Verneuil, từng là một cảnh sát kỳ cựu, cựu phó cảnh sát trưởng Cảnh sát Tư pháp và lúc vụ án xẩy ra, ông ta vẫn đang giữ ghế cố vấn ở Bộ Nội vụ. Bị thất sủng dưới thời Jospin, ông ta đã kết thúc sự nghiệp trong huy hoàng khi Sarkozy trở thành Bộ trưởng Bộ Nội vụ Pháp.

- Patrice và tao, bọn tao gắn bó với nhau vì có chung một nỗi đau, lão chủ hiệu sách nói tiếp khi đã trấn tĩnh lại được đôi chút. Khi Alexandre, Sofia và Théo bị sát hại, cuộc sống của chúng tao đã dừng lại. Hay đúng hơn, cuộc sống của chúng tao đã tiếp tục mà vắng bóng chúng tao. Quá đau đớn, vợ Patrice tự tử năm 2002. Vợ tao, Anita, đã giả vờ đến tận phút cuối, nhưng trên giường bệnh, vào lúc lâm chung, bà ấy nhắc đi nhắc lại với tao như đọc thần chú rằng bà ấy hối tiếc vì không có ai đoạt mạng những kẻ giết hại con cháu chúng tao.

Đôi bàn tay nắm chặt lấy vô lăng, trông lão như đang nói với chính mình. Có thể cảm thấy trong giọng nói của lão một cơn thịnh nộ bị dằn nén chỉ đợi được bùng nổ.

- Khi tao nhận được những tấm ảnh này và đưa cho Patrice xem, bọn tao đã nghĩ ngay rằng đây chính là một món quà của chúa Trời, hoặc của một con quỷ, để cho phép bọn tao thỏa mãn mong muốn trả thù. Patrice đã gửi những hình ảnh của hai tay anh chị quèn này cho tất cả các cựu cảnh sát tư pháp nên chẳng bao lâu họ đã xác định được chúng.

Tôi cố cởi trói cho mình một lần nữa, nhưng các ống vặn căng cứa vào cổ tay tôi.

- Dĩ nhiên, bọn tao đã quyết định để Mathilde đứng ngoài kế hoạch, lão chủ hiệu sách tiếp tục. Và bọn tao phân chia công việc. Patrice phụ trách Amrani, còn tao, tao dụ Chapuis đến đảo bằng cách tự nhận mình là quản đốc của trang trại nhà Gallinari.

Bị cuốn theo câu chuyện, Audibert có vẻ gần như thích thú với việc kể chi tiết cho tôi nghe về tội ác của mình:

- Tao đã tới chờ con chó cái đó ở lối ra của phà. Đó là một ngày mưa rào giống như hôm nay. Lên đến xe, tao chích điện ả một cú ra trò rồi đưa ả xuống hầm.

2.

Lúc này tôi mới biết mình đã đánh giá thấp Audibert nhường nào. Đằng sau dáng vẻ ông giáo già tỉnh lẻ ẩn giấu một tên sát nhân máu lạnh. Patrice Verneuil và lão ta đã chủ ý ghi hình lại những màn tra hỏi để có thể trao đổi cho nhau.

- Xuống đến hầm rồi, lão ta nói tiếp, tao đã khoái trá chọc tiết ả tới trắng bệch. Nhưng đó là một hình phạt quá khoan hồng đối với toàn bộ những đau đớn mà ả đã bắt bọn tao phải chịu.

Tại sao tôi lại liều lĩnh và ngây thơ xuất hiện tại ngõ hẻm kia nhỉ? Tại sao tôi không nghe lời Nathan, mẹ kiếp?

- Trong lúc tra tấn, rốt cuộc ả đã khai cho tao biết tên của Fawles.

- Vậy ông nghĩ Fawles đã giết gia đình Verneuil ư? tôi hỏi.

- Không hề. Tao nghĩ ả Chapuis ngu độn này khai ra cái tên ấy có phần tình cờ bởi ả đang ở trên hòn đảo nơi gắn bó với tay nhà văn ấy. Tao nghĩ chúng chính là thủ phạm, hai quân vô lại đó lẽ ra phải rũ xác trong tù mới đúng. Rốt cuộc chúng cũng chỉ nhận được những gì chúng xứng đáng thôi. Và nếu có thể giết chúng lần thứ hai thì tao vẫn sẽ vui lòng giết.

- Nhưng vậy thì vụ này nên khép lại, vì Apolline và Karim đã chết cả rồi.

- Đối với tao, vụ này đã khép lại, nhưng lão đầu bò Patrice thì không nghĩ vậy. Lão nhất định muốn đích thân tra hỏi Fawles, nhưng chưa kịp làm vậy thì lão đã tới số rồi.

- Patrick Verneuil chết rồi sao?

Audibert cười điên loạn.

- Cách đây mười lăm hôm. Bị chứng ung thư dạ dày cắn xé! Và trước khi trút hơi thở cuối cùng, lão đần đó đã không biết gửi cho Mathilde cái gì hơn là một USB chứa những bức ảnh lấy từ chiếc máy ảnh cũ, các video và kết quả cuộc điều tra của bọn tao!

Những mảnh ghép của trò xếp hình đang dần vào vị trí, tiết lộ một kịch bản kỳ lạ.

- Khi phát hiện ra những bức ảnh chụp tối hôm sinh nhật đó, Mathilde đã vô cùng xáo trộn. Suốt mười tám năm qua, con bé đã dồn nén ký ức về sự hiện diện của mình trong căn hộ khi cha mẹ và em trai nó bị sát hại. Con bé đã quên mọi chuyện.

- Tôi thấy khó mà tin được.

- Tao cóc cần cái mày có thể tin! Đó là sự thật. Khi tìm tới nhà tao, cách đây mười ngày, Mathilde đã mất kiểm soát, như bị ma ám, quyết tâm trả thù cho gia đình. Patrice đã nói với con bé rằng xác Apolline được giấu trong tủ đông nhà tao.

- Chính cô ta đã đóng đinh câu rút cái xác lên cây bạch đàn lâu đời nhất đảo Beaumont ư?

Qua kính chiếu hậu, tôi thấy Audibert gật đầu xác nhận.

- Vì mục đích gì vậy?

- Thu xếp lệnh phong tỏa đảo, tất nhiên rồi! Tránh để Nathan Fawles trốn mất và buộc hắn phải nhận trách nhiệm.

- Ông vừa nói ông không nghĩ Fawles là thủ phạm kia mà!

- Đúng vậy, nhưng con bé thì lại tin điều đó. Còn tao, tao muốn bảo vệ cháu tao.

- Bảo vệ cô ta bằng cách nào?

Lão chủ hiệu sách không đáp. Qua cửa kính xe, tôi thấy chiếc 4L vừa vượt qua bãi Vịnh Bạc. Tôi cảm thấy tim mình lồng lên trong lồng ngực. Lão ta đưa tôi đi đâu vậy?

- Ban nãy tôi thấy ông có gửi một bức thư, Audibert ạ. Thư đó là gì vậy?

- Ha ha! Mày tinh mắt đấy, nhãi ranh! Đó là thư thú tội gửi đến sở cảnh sát Toulon. Một lá thư trong đó tao tự tố cáo mình đã giết Apolline và Fawles.

Đó là lý do tại sao chúng tôi chạy xe về phía Nam Thập Tự. Lúc này, mũi Safranier chỉ còn cách chưa đầy một cây số. Audibert đã quyết định trừ khử Fawles.

- Mày biết đấy, tao cần phải giết hắn trước khi Mathilde làm vậy.

- Còn tôi?

- Mày thì đã xuất hiện sai địa điểm và thời điểm. Người ta gọi đây là một tổn thất liên đới. Thật là ngu xuẩn, không phải sao?

Tôi phải cố làm gì đó để ngăn cơn điên của lão ta lại. Bằng hai bàn chân bị trói chặt, tôi tung một cú đạp mạnh vào lưng ghế lái. Audibert không ngờ được sự tấn công này. Lão ta kêu rú lên rồi ngoái lại phía tôi đúng lúc cú đá thứ hai trúng giữa mặt lão.

- Thằng oắt con đồng bóng bẩn thỉu, tao sẽ…

Chiếc xe chệch hướng. Phần mái kim loại của xe bị mưa giã xuống liên hồi và dưới những vòi rồng nước kia, tôi có cảm giác đang ở trên một chiếc thuyền trôi dạt.

- Tao sẽ giết mày! lão chủ hiệu sách gào lên đoạn chộp lấy que cời lò để ở ghế cạnh lái.

Tôi cứ ngỡ lão đã kiếm soát lại được chiếc xe, nhưng một giây sau, chiếc 4L húc tung rào chắn bảo vệ rồi lật nhào xuống khoảng không vô định.

3.

Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sắp chết thật. Trong vài giây chiếc xe rơi, tôi vẫn hy vọng đến tận cùng rằng một sự kiện sẽ xảy tới ngăn thảm kịch diễn ra. Vì cuộc đời là một cuốn tiểu thuyết. Và không tác giả nào lại giết chết người kể chuyện của mình khi còn những tám mươi trang nữa mới đến đoạn kết.

Khoảnh khắc này không có vị của cái chết, cũng không có vị của nỗi sợ. Tôi không xem lại cuốn phim đời mình tua nhanh, cảnh tượng này cũng chẳng diễn ra ở tốc độ chậm, giống như vụ tai nạn xe hơi của Michel Piccoli trong phim Những Thứ trong đời.

Tuy nhiên, một ý nghĩ kỳ lạ vẫn lướt qua tâm trí tôi. Một ký ức, hay đúng hơn là một tâm sự mà cha tôi đã thổ lộ với tôi được ít lâu. Một sự tuôn tràn vừa đột ngột vừa kỳ dị. Ông nói với tôi cuộc đời ông “chói lọi” biết bao - nguyên văn từ ông dùng - khi tôi còn nhỏ. Lúc con còn bé, cha con ta đã làm khối chuyện cùng nhau, ông nhắc tôi nhớ. Và đúng là vậy. Tôi còn nhớ những chuyến đi dạo trong rừng, những chuyến thăm bảo tàng, những buổi diễn kịch, những mô hình, những sửa chữa lặt vặt. Nhưng không chỉ có vậy. Chính ông là người đưa tôi tới trường mỗi sáng, và trong suốt hành trình, ông luôn dạy tôi điều gì đó. Có thể là một giai đoạn lịch sử, một giai thoại nghệ thuật, một quy tắc ngữ pháp, một bài học nho nhỏ về cuộc sống. Tôi vẫn như nghe thấy ông giảng giải với tôi:

Phân từ quá khứ của các động từ phản thân phải hợp giống hợp số với bổ ngữ trực tiếp nếu bổ ngữ này được đặt trước. Thí dụ: “Họ rửa tay cho nhau bảo đảm hợp giống hợp số với “Những bàn tay mà họ rửa cho nhau”. / Chính trong lúc ngắm bầu trời vùng Côte d’Azur mà Yves Klein đã nảy ra ý tưởng tạo ra một màu xanh lơ tinh khiết nhất có thể: Xanh Klein Quốc tế. / Ký hiệu toán học: để chỉ phép chia tên là dấu chia. / Mùa xuân năm 1792, vài tháng trước khi bị xử trảm, Louis XVI đã đề nghị thay thế những lưỡi dao thẳng của máy chém thành những lưỡi dao xiên để cải thiện hiệu quả. / Câu dài nhất trong Đi tìm thời gian đã mất gồm tám trăm năm mươi sáu từ, câu nổi tiếng nhất gồm tám từ (“Từ lâu nay, tôi đã ngủ đúng giờ.”), câu ngắn nhất gồm hai từ (“Hắn nhìn.”), câu hay nhất gồm mười hai từ (“Ta chỉ thích những gì mình không sở hữu được trọn vẹn.”)! Chính Victor Hugo đã cho du nhập từ “pieuvre” (bạch tuộc) vào tiếng Pháp khi nhắc đến nó lần đầu tiên trong cuốn tiểu thuyết Lao động biển cả. / Tổng hai số nguyên liên tiếp bằng hiệu bình phương của chúng. Thí dụ: 6 + 7= 13 = 72 - 62 …

Đó là những khoảnh khắc hạnh phúc, nhưng cũng có phần trang nghiêm, và tôi tin rằng tất cả những gì tôi học được vào những buổi sáng đó vẫn khắc sâu trong tâm trí tôi. Một hôm - hồi ấy tôi khoảng mười một tuổi -, cha tôi nói với tôi bằng giọng hết sức buồn bã rằng ông đã truyền lại cho tôi gần như toàn bộ những gì ông biết và tôi sẽ học phần còn lại qua những cuốn sách. Ngay lúc đó, tôi không tin lời ông, nhưng khá nhanh chóng, mối quan hệ giữa chúng tôi trở nên xa cách hơn.

Nỗi ám ảnh của cha tôi là mất tôi, là tôi bị xe đâm, là tôi ngã bệnh, là một kẻ bệnh hoạn bắt cóc tôi khi tôi đi chơi ngoài công viên… Nhưng cuối cùng, chính những cuốn sách đã chia lìa tôi với ông. Những cuốn sách mà tuy thế ông từng ngợi ca giá trị.

Tôi đã không lập tức hiểu ra điều đó, nhưng sách không phải lúc nào cũng là những véc tơ giải phóng. Sách còn là những tác nhân gây chia rẽ. Sách không chỉ phá sập mà còn xây nên những bức tường. Sách gây tổn thương, làm rạn vỡ và giết chóc thường xuyên hơn ta tưởng. Sách là những vầng dương dối trá. Giống như gương mặt xinh đẹp của Joanna Pawlowski, á khôi 2 cuộc thi Hoa khôi Ile-de-France 2014.

Giây lát trước khi chiếc xe nát bét, ký ức cuối cùng hiện lên trong tâm trí tôi. Có những buổi sáng, trên đường tới trường, khi cha tôi cảm thấy hai cha con có nguy cơ muộn giờ, chúng tôi bắt đầu chạy nốt hai trăm mét cuối. Con thấy đấy, Rafa, ông nói với tôi, cách đây vài tháng, trong lúc châm điếu thuốc mà ông thường hút đến tận đầu lọc, khi bố nghĩ đến con thì luôn là hình ảnh đó xuất hiện trong đầu bố. Khi ấy là mùa xuân, con lên năm hay sáu, trời đổ mưa bóng mây. Bố con mình chạy dưới mưa để con không tới trường muộn giờ. Hai bố con mình chạy bên nhau, tay trong tay, xuyên qua những giọt ánh sáng.

Chính là tia sáng trong mắt con.

Ánh cười rạng rỡ của con.

Sự cân bằng hoàn hảo cho một cuộc đời.

Chú Thích

(23) A Clockwork Orange, bộ phim viễn tưởng sản xuất năm 1971 của đạo diễn Stanley Kubrick phỏng theo tiểu thuyết cùng tên của Anthony Burgess.

(24) (1921-2004): nghệ sĩ đa tài cả trong lĩnh vực điện ảnh, sân khấu và truyền hình Anh quốc.