Chương 8
Trong đầu của một đứa trẻ, mọi sinh vật đều có thể nói chuyện được.
Ni cô Diệu Lan luôn bị hành hạ bởi những giấc mơ khủng khiếp nhất...
Con chó Bé đã chết vào một chiều mùa thu nắng vàng rực rỡ. Chết tức tưởi, đôi mắt mở trừng, bầu sữa vẫn căng cứng. Cô bé Lan đang ngoạm đầu vú của nó và lim dim tận hưởng sự ngọt ngào của dòng sữa. Bỗng có tiếng sột soạt ngoài vườn. Con Bé gừ lên và lao ra. Đoàng!... Đoàng!... Hai tiếng nổ liên tiếp. Lan khóc thét. Những người lính mặc đồ rằn ri bước qua xác của con chó và đi vào nhà. Một người lính cúi xuống bế Lan bỏ lên giường, những người còn lại lục tung nhà cửa. Con bé vẫn khóc. Sau khi lục soát chán, những người lính bỏ đi. Anh lính trẻ chần chừ quay lại nhìn con bé một chút, lén nhìn người chỉ huy đi ra cửa, anh lấy hộp thịt để trên giường. Buổi tối, người cha trở về mở nắp hầm bí mật dưới bàn thờ kéo ra một chàng trai trẻ, tuổi trạc mười tám, bộ quần áo màu đen, trên bắp đùi một viên đạn xuyên qua phần mềm để lại vết thương sâu hoắm. Ông cẩn thận dùng kéo cắt ống quần và băng bó vết thương. Chàng trai mặt xanh rớt, nghiến răng. Bé Lan im lặng nhìn lên xà nhà, một con nhện chơi đùa với bé, nó rớt xuống bằng sợi dây nhỏ xíu rồi lại đu lên và rớt xuống, bé Lan nhìn chăm chú con nhện. Trong đầu óc non nớt của Lan, chưa phân biệt được con vật và con người. Con chó, con nhện, người cha và người đàn ông trẻ tuổi bị thương và cả những người lính, đều giống nhau trong mắt nó; trong đầu của một đứa trẻ, mọi sinh vật đều có thể nói chuyện được, nói bằng thứ ngôn ngữ mà sau này lớn lên loài người không còn nhớ được, không biết được. Con nhện bảo với Lan:
- Ta đang đánh đu giữa hai bờ hư thực, nhưng ta có bảo hiểm bằng sợi dây tơ này, còn các người đánh đu mà không có bảo hiểm.
Lan đưa mắt hỏi:
- Các người là ai?
Con nhện trả lời:
- Là con, là cha con và những người khác.
- Đánh đu để làm gì?
- Không để làm gì cả, trời bắt thế. Loài nào càng có trí khôn thì càng phải đánh đu nguy hiểm nhiều hơn.
- Thể loài nào có trí khôn nhất?
- Loài người.
Những cuộc đối thoại như thế giữa Lan và con nhện khiến cho thời gian trôi qua rất nhanh và cô bé ngủ tự lúc nào không biết.
Khi thức giấc, Lan nghe cha mình nói với người đàn ông trẻ tuổi bị thương ở chân:
- Ăn đi, ăn một miếng đi!
Chàng trai thều thào:
- Tôi không thể ăn thức ăn của kẻ thù.
- Đừng dại dột, con người đối địch với nhau, nhưng thức ăn là của chung thiên hạ.
Lan đưa mắt nhìn, thì ra cha cô đã lấy hộp thịt của người lính để lại nấu cháo cho người đàn ông bị thương, cô nói với cha:
- Con đang đói, người ấy không ăn thì thôi sao cha ép làm gì?
Tiếng nói của Lan bật ra ngoài bằng tiếng oe oe, mà cha cô và nhiều người gọi là tiếng khóc. Ông đứng lên ôm cô vào lòng:
- Nín đi con, cha sẽ cho con ăn.
- Con đói bụng và con nhện đã bỏ đi.
Lan lại nói bằng ngôn ngữ của trẻ thơ, dường như cha cô hiểu, ông nhìn lên trần nhà, rồi mang chén cháo đút từng muỗng cho cô. Lan ăn ngon lành, lần đầu tiên cô thấy thức ăn ngon như vậy.
Chàng trai nhìn bát cháo nuốt nước miếng, cục yết hầu chạy lên chạy xuống. Cha bé Lan bước xuống đất bón cháo cho anh, anh chịu ăn.
Sáng nay, sau khi bị thương, anh kịp lê vào vườn, cha Lan kéo anh xuống hầm bí mật, vừa dọn dẹp xong dấu vết thì những người lính ập đến, ông vác cuốc ra ruộng để tránh mặt. Cũng may những người lính chỉ lục soát qua loa rồi bỏ đi nên không phát hiện hầm bí mật đào dưới bàn thờ. Hầm bí mật này ông đào để giấu anh của Lan. Thằng con trai thứ hai của ông trốn đi lính Cộng hòa dưới hầm bí mật suốt mấy năm trời, cho đến khi bị quân cảnh bắt, trong lần chui ra đi thăm người yêu. Ông chẳng có lý tưởng chính trị gì cả, là người nông dân, ông yêu ruộng đồng và ghét chiến tranh, cuộc chiến liên miên trên quê hương ông, người chết như rạ. Chiến tranh cướp mất vợ và con trai của ông. “Thấy chết phải cứu!”, đó là đạo lý dân tộc mà ông được dạy ngay từ nhỏ.
Bé Lan ngủ, ông đưa chàng trai xuống hầm bí mật.
***
Lan sinh ra giữa thời kỳ đạn bom ác liệt nhất của đất nước, lớn lên giữa các cuộc đối thoại với thế giới loài vật và cây cỏ quanh mình, tất cả nói chuyện với Lan và nhìn cô lon ton đi vào cõi người cơ cực. Như bao đứa trẻ khác trên đất nước chìm đắm trong cuộc chiến này, Lan trưởng thành rất sớm, sáu tuổi Lan đã biết làm việc nhà và ra đồng bắt con cua, con ốc, hái ngọn rau nấu cho cha bát canh. Cái chết trong thời chiến là chuyện thường tình. Trong một lần đi hái rau, Lan nghe lũ trẻ chăn trâu reo lên chạy theo như rồng rắn.
- Việt cộng, Việt cộng, tụi bay ơi!
Lan cũng nhập bọn. Lần đầu tiên cô thấy Việt cộng, đó là xác của bốn cô gái còn rất trẻ, mặc đồ bà ba đen, họ được khiêng đi trên những chiếc cáng. Các cô đều trắng trẻo xinh đẹp, nhưng mũi và tai của họ rỉ máu.
Bà Năm Trầu, đi theo xác của các cô Việt cộng, bà vừa đi vừa khóc. Cha của Lan đi tìm cô, ông nắm tay kéo cô ra khỏi đám trẻ. Ông khẽ hỏi bà Năm Trầu:
- Chuyện gì thế bà? Bà Năm kéo khăn rằn chậm nước mắt trả lời:
- Họ khui hầm bí mật dưới gốc đa thần, mấy đứa không chịu đầu hàng, bị ném lựu đan cay, chết cả, tội nghiệp quá! Tôi đi theo xin xác tụi nhỏ về chôn. Ông là ấp trưởng, ông nói giùm tôi một tiếng.
Cha của Lan đi theo đám trẻ và bà Năm Trầu, tay ông vẫn nắm chặt tay của con gái. Đến sân đình, tạm thời được trưng dụng để làm nơi đóng quân của những người lính Cộng hòa, cha của Lan tiến đến trước mặt người lính trẻ đeo trên ve áo cái hoa mai.
- Thưa thiếu úy!
- Chuyện gì thế ông ấp trưởng?
- Thưa thiếu úy, nghĩa tử là nghĩa tận, xin thiếu úy nói với mấy ông lính ngoại quốc, cho tụi tôi mang xác các cô về chôn cất, cũng là con em trong xóm, bị mấy ông giết tội nghiệp quá!
- Mấy cô này lì lắm, gọi mãi không lên còn ném lựu đạn làm bị thương mấy anh em tụi tôi, chứ tôi cũng chỉ muốn bắt sống. Thôi ông đợi trên quận về chụp hình rồi tôi nói họ cho mang xác về chứ để làm chi? Mà ông Mân này, ông liệu mà lấp cái hầm bí mật dưới bàn thờ đi kẻo mất mạng đó!
- Dạ thiếu úy cứ nói chơi!
- Nói chơi gì, tôi biết tỏng ông Mân ạ, nể cậu con trai đầu của ông đi lính biệt động quân, cậu thứ hai mất tích ngoài Quảng Trị, không thì tôi lật tẩy ông từ lâu rồi. Thôi ông về đi, lát tôi cho bà Năm Trầu mang xác mấy cô này về.
- Dạ, cám ơn thiếu úy!
Cha Lan lí nhí cám ơn và đưa Lan về. Lan ngoái đầu nhìn lại mấy chị Việt cộng, lần đầu tiên cô biết thế nào là Việt cộng. Đêm hôm ấy, cha của Lan hì hục vác đất vào lấp cái hầm dưới bàn thờ, cái hầm đã giấu người lính trẻ, con người mà sau này gắn chặt vào cuộc đời cô, như định mệnh nghiệt ngã.