CHƯƠNG 7

Vào một buổi trưa, giữa đám ruộng dâu bát ngát, mấy cô gái hái dâu đang ngồi vừa ăn trưa vừa nói chuyện với nhau. Bỗng một ả đứng vụt lên, khum một bàn tay che vành tai ra vẻ nghe ngóng. Mọi người ngạc nhiên cùng chăm chú theo dõi:

-Chuyện gì đó ả Mộng?

Ả tên Mộng nói khẽ:

-Hình như có tiếng ai rên rỉ đâu đây? Các ả nghe thử nào!

Một ả khác cũng đứng lên:

-Phải rồi. Tôi cũng nghe như có tiếng ai rên!

Ả Trinh cũng đứng lên nghe ngóng rồi nói:

-Chắc hẳn có người nào bị rắn cắn hay đau ốm chi đây! Bọn mình thử tìm tới chỗ phát ra tiếng rên xem có ai gặp tai nạn gì để giúp người ta đi! Mau mau lên!

-Đúng rồi ả Trinh! Phải đem nước uống theo đôi khi gặp người ta khát để cho uống nữa! Cất cơm lại đã, lát nữa trở về ăn tiếp!

Nhưng ả thứ tư vẫn thản nhiên ngồi ăn, ả nói:

-Thôi, hái dâu cứ lo hái dâu, việc của thiên hạ mặc kệ người ta. Lành chành đôi khi ách giữa đàng lại mang vào cổ thêm khổ!

Ả Trinh nói:

-Ả Hậu không thích đi thì thôi. Ả Mộng, ả Nuôi đi với mình cũng được.

Thế rồi ba ả gói phần cơm của mình lại rồi kéo nhau đi. Cả ba cứ hướng về phía có tiếng rên rỉ mà tới. Không bao lâu họ đã đến gần nơi phát ra tiếng rên. Sợ sự xuất hiện bất ngờ của mình làm kinh động kẻ đang mắc nạn, ả Trinh dịu dàng lên tiếng trước:

-Ai đau ốm gì mà rên rỉ đó? Chúng tôi là những người hái dâu ở gần đây, cần chúng tôi giúp đỡ gì không?

Tiếng rên bỗng im bặt. Nương dâu hơi dày nên ba ả không biết người rên hồi nẫy phát ra ở chỗ nào. Ả Mộng đoán chừng người đau ốm sợ hãi mà im tiếng nên nói lớn:

-Ai đó đã gặp chuyện rủi ro gì xin chớ nghi ngại. Mấy chị em chúng tôi là những người hái dâu ở gần đây, vì nghe tiếng rên rỉ nên mới tìm đến. Xin lên tiếng để chúng tôi biết chỗ xem có giúp đỡ được gì không?

Một lát sau tiếng rên lại nổi lên cùng với tiếng nói:

-Xin mời mấy cô nương lại đây. Bạn tôi bị thương đang cần nước uống, mấy cô nương có giúp được không?

Ba ả hái dâu liền tiến về phía phát ra tiếng người. Trước mắt họ là một người bệnh đang nằm trên một mảnh chiếu rách trải dưới một gốc dâu. Người bệnh đầu tóc bù xù, râu ria lởm chởm, vẻ mặt xanh xao, mắt nhắm nghiền nhưng miệng rên ư ử. Chân phải của anh ta được băng bó nhiều chỗ, rõ nhất là bàn chân ấy đang sưng vù. Người thứ hai cũng đầu tóc bù xù, râu ria lởm chởm, ăn mặc rách rưới, ngồi bên cạnh người bệnh. Thấy mấy ả hái dâu đến, anh ta lộ vẻ mừng nói:

-Tôi tên Song, anh bạn tôi đây tên Nguyễn Thức. Anh ấy vừa qua cơn sốt, đang cần uống ít nước. Xin các cô nương giúp cho!

Ả Trinh vội vàng trao ống đựng nước của mình cho anh ta. Người đàn ông tên Song cầm lấy ống nước rồi đánh thức người bệnh dậy:

-Thức ơi, có nước đây rồi. Uống vài ngụm cho khỏe này!

Người bệnh được bạn cho uống mấy ngụm nước đã có vẻ tỉnh táo hơn. Anh ta mở mắt nhìn mọi người một lượt rồi lại nhắm mắt rên nho nhỏ. Ả Trinh thấy người đàn ông tên Song cầm ống nước có vẻ ngập ngừng thì hiểu ý nói:

-Tôi chắc ông cũng đang khát, nước chúng tôi còn nhiều, ông cứ uống đi!

-Cám ơn các cô nương – quả thật chúng tôi đang khát lắm!

Người đàn ông tên Song nói xong đưa ống nước lên miệng uống. Ả Trinh nhìn ông Thức xong lại nhìn ông Song rồi nói:

-Các ông ở đâu đến đây? Vì sao lại ra nông nỗi này? Chúng tôi còn một ít cơm, các ông có cần không chúng tôi đi lấy cho!

Ông Song mừng rỡ nói:

-Cám ơn các cô nương. Chúng tôi hết lương thực mấy bữa nay rồi. Nhưng người bạn tôi đây đang bệnh, nếu có được chút cháo thì đỡ hơn!

Ả Trinh quay lại bảo bạn:

-Ả Nuôi về mang phần cơm còn lại của bọn mình đến đây được không?

Ả Nuôi sốt sắng đi ngay. Trong khi chờ đợi ả Trinh hỏi lại ông Song:

-Xin ông cho biết vì sao hai ông lâm vào cảnh này? Chúng tôi không làm hại hai ông đâu mà ngại! Nếu hiểu rõ chuyện, biết đâu chúng tôi có thể giúp hai ông được gì cho hai ông?

Ông Song thở dài rồi nói:

-Nghĩa cử của các cô nương làm tôi rất cảm động. Các cô nương là người tốt, tôi không dám nghĩ là các cô nương làm hại chúng tôi đâu! Nhưng tôi ngại nếu có ai biết được cuộc gặp gỡ này các cô nương có thể bị liên lụy vì chúng tôi thôi!

Hai ả thiếu nữ cùng trố mắt ngạc nhiên:

-Hai ông làm gì mà lại sợ liên lụy đến chúng tôi?

Ông Song ngập ngừng một lát rồi buồn bã nói:

-Tới nước này tôi nghĩ không nên giấu giếm mấy cô nương nữa. Chúng tôi đang là những kẻ có tội đang chạy trốn. Chúng tôi đang gặp đường cùng. Hiện nay quận huyện đang có lệnh tầm nã chúng tôi ráo riết lắm nên chúng tôi không thể đi đâu được. Rủi ro người bạn của tôi lại bị mấy vết thương đang làm độc, càng khó khăn hơn nữa là lương thực của chúng tôi đã cạn mà tôi không thể len lỏi vào khu dân cư để kiếm ăn vì sợ bị lộ tông tích. Tôi chưa biết xoay xở ra sao đây.

Ả Trinh chợt rùng mình nghĩ đến những điều bất trắc có thể xảy ra. Ả hỏi:

-Nhưng vì sao các ông lại bị truy nã?

Ông Song chưa kịp trả lời thì ả Nuôi đã đem cơm đến. Ả Trinh nói:

-Trông ông có vẻ đói. Hãy vừa ăn cơm vừa nói chuyện cũng được. Chúng ta trích ra một phần để nấu cháo cho ông Thức.

-Để tôi lo việc đó cho!

Ả Nuôi vừa nói vừa trích một phần cơm để đem nấu cháo. Ả Trinh và ả Mộng ân cần mời ông Song ăn cơm. Ông Song chẳng khách sáo, cầm đũa ngay. Ăn được vài miếng ông bắt đầu kể tiếp:

-Chúng tôi vốn là dân đinh ở thôn Đại Lược huyện Triệu Sơn. Mới đây có lệnh của quan Thứ sử [8] Giao Châu, huyện cho lính đi mộ dân phu để đưa về phục dịch ở Long Biên. Trước đây 3 năm đã có một đợt tuyển mộ, cũng nói là đi phục dịch ở Long Biên, nhưng sau đó lại đưa lên mạn ngược phục dịch việc tìm sừng tê, ngà voi. Nhiều người đã phải chết vì thú dữ, vì bệnh sốt rét nên nghe chuyện đi phu chúng tôi đã hết hồn rồi. Vì nỗi ám ảnh do vụ bắt phu lần trước nên lần này chúng tôi đã phản ứng. Không ngờ trong đám phu chúng tôi có một số anh em quá khích đã làm chuyện nổ lớn. Bất đắc dĩ chúng tôi phải giết mấy tên lính của huyện. Đã lỡ phạm tội, năm chúng tôi phải dắt nhau chạy trốn. Tối hôm kia, đang trên đường đi trốn, không may lại đụng phải đội lính tuần phòng nào đó. Nếu để bị bắt lại tất nhiên chúng tôi không thể thoát được cái chết. Tình thế bắt buộc chúng tôi phải liều lĩnh chống cự lại thôi. Vì anh bạn Thức này bị thương sớm nên tôi phải cõng anh chạy trước. Vậy mà lại hóa may, hai chúng tôi nương nhờ bóng tối mà trốn thoát được. Còn ba anh bạn kia nếu không bị giết chắc cũng bị bắt lại rồi …

Ả Trinh thở phào:

-Thế mà lúc đầu tôi cứ ngỡ mấy ông đã làm gì trái đạo. Việc giết bọn giặc Tàu Ngô đi bắt dân phu chúng tôi tán thành lắm. Được rồi, ông anh cứ yên chí. Chúng tôi sẽ giúp đỡ lương thực cho hai ông anh để tạm trú ẩn ở đây một thời gian. Ông Song ráng săn sóc cho người bệnh qua đêm nay, ngày mai chúng tôi có thể kiếm thuốc chữa bệnh cho ông anh. Cầu cho hai ông anh sớm thoát khỏi hoạn nạn để trở về quê quán làm ăn!

Ông Song cảm động nói:

-Đa tạ các cô nương. Nhưng chúng tôi làm sao trở về quê quán được nữa! Đợi người bạn tôi lành mạnh rồi chúng tôi sẽ tính.

Ả Trinh lại cười:

-Tôi cũng quên khuấy chuyện hai ông anh đã thành tội phạm rồi. Như vậy ông anh có ý định làm gì khi rời khỏi nơi đây?

Ông Song ngẩn ngơ ra một lát rồi nói:

-Khi rời khỏi nơi đây chúng tôi sẽ đi đâu? Trời đất mênh mông mà tìm một chỗ dung thân cũng quá khó. Tôi nghe nói trên ngàn Nưa [9] có một số người bất mãn đang tụ tập làm giặc cỏ. Có thể chúng tôi phải lên trên đó nhập bọn với họ để tạm thời nương thân…

Ả Trinh im lặng một lát rồi thở dài:

-Thấy khổ thân các ông anh chưa? Bây giờ muốn làm người dân lương thiện ăn yên ở yên cũng không được nữa! Phải tìm đường lên núi…

Nói đến đây ả Trinh cảm thấy như mình đã quá lời, vội lảng qua chuyện khác:

-Thôi, cháo đã nấu rồi, bây giờ ông anh cho người bạn ăn đi. Chúng tôi phải trở về lo công việc. Ngày mai chúng tôi sẽ trở lại thăm hai ông anh.

Mấy ả vừa dợm bước thì ông Song lại nói:

-À, xin làm phiền các cô nương thêm chút nữa. Nếu các cô nương có vật gì đựng nước được xin cho một cái để tôi dùng múc nước cho bạn tôi rửa ráy bớt nhé. Cái nồi của chúng tôi nhỏ quá đựng không được bao nhiêu nước.

-Được rồi, chúng tôi sẽ kiếm giúp ông.

Thế rồi ba ả chào ông Song để trở lại khoảnh ruộng dâu đang hái. Vừa đi ả Trinh vừa dặn hai bạn:

-Cũng may là ả Hậu không đi theo chúng ta. Việc gặp mấy người bị truy nã này không nên cho ả Hậu biết, ả có thể gây rắc rối đó. Nhớ giữ ý tứ nhé! Tôi quên hỏi, khi nãy ả Nuôi về lấy cơm ả Hậu có nói gì không?

Ả Nuôi đáp:

-Tôi về gặp lúc ả Hậu đang nằm nghỉ. Thấy tôi lấy cơm đi ả hỏi tôi lấy làm gì, tôi nói lấy cho mấy người thợ săn đi lạc đường. Ả không hỏi gì nữa, lại tiếp tục nằm nghỉ. Mấy ông này còn sống được là nhờ can đảm dám làm liều. Ông anh cả tôi vì yếu đuối nhút nhát nên phải bỏ xác dọc đường. Nhà nào có người đi dân phu rồi mới biết. Đi mười về ba! Nói tới chuyện đi dân phu là thiên hạ rùng mình. Tiễn người thân đi dân phu đôi khi người ta khóc hơn cả tiễn lính ra trận. Lính đánh giặc còn có cái quyền của lính, còn có lúc thắng trận để trở về trong vinh quang chứ đi dân phu thì chỉ từ chết tới bị thương.

Ả Trinh thở dài:

-Thân phận của người dân bị trị như vậy đó. Nếu ai cũng làm được như mấy ông dân phu này thì đâu đến nỗi! Ngày mai mình sẽ mang thuốc và gạo đến giúp họ. Vụ lương thực để tôi lo hết cho, hai ả khỏi mang gì cả. Cũng may là họ ẩn núp ở khoảnh ruộng dâu của mình chứ nếu trốn nhằm chỗ khác biết đâu lại chẳng bị lộ tẩy! Nhớ đi sớm để về chỗ hái dâu cho kịp kẻo ả Hậu sinh nghi thêm phiền phức.

Ả Mộng nêu lên thắc mắc:

-Làm việc này là việc phước, dĩ nhiên mình không từ nan. Nhưng vừa rồi nghe ông Song nói họ có thể nhập bọn với lũ thảo khấu trên núi Nưa tôi thấy ngại lắm.

Ả Trinh trấn an:

-Ông ta nói vậy vì ông ta đang bí lối. Nhưng rồi đây bọn mình sẽ giúp ý cho ông ta chứ! Còn nhiều thì giờ, khoan lo đã.

Ả Trinh vốn quen biết với một ông thầy thuốc khá giỏi. Ả mang một số bạc đến gặp ông thầy này trình bày về tình trạng con bệnh và xin bốc thuốc. Ông thầy hỏi kỹ bệnh rồi bốc cho cả thuốc xức lẫn thuốc uống. Sau đó ả Trinh cũng lấy một ít gạo và thức ăn gói sẵn. Sáng hôm sau cả ba ả lại đến gặp hai người đàn ông đang lánh nạn. Cũng may là ông Thức nhờ ăn được chút cháo nên người đã hơi lại sức, mấy chỗ đau cũng bớt khó chịu…

Ả Trinh trao gạo và thuốc cho ông Song rồi dặn:

-Ông anh cứ yên chí cho ông Thức uống thuốc. Mai mốt khi thuận tiện chúng tôi sẽ ghé thăm. Nếu uống và xức lần này không kết quả tôi sẽ kiếm loại thuốc khác cho!

Khi ba ả trở về, ả Nuôi nói:

-Hồi hôm nghe tôi kể lại chuyện hai người đàn ông này, mẹ tôi và con Hướng Dương đã bật khóc thảm thiết. Nhất là con Hướng Dương, nó nghiến răng nói nếu nó có được võ nghệ như ả Trinh thế nào nó cũng nổi lên diệt bọn giặc Tàu Ngô. Nó cứ than thở nhắc đến ông anh cả của chúng tôi. Rồi nó lại trách tôi đã không để cho nó đi làm với ả Trinh để học võ.

Ả Trinh khen:

-Con bé này khí khái thật đáng nể! Ả Nuôi cấm nó thật chứ gì nữa? Tại sao ả cứ cấm cái sở thích của Hướng Dương vậy? Nó còn trẻ con nên không kềm được máu hăng. Năm nay nó mấy tuổi rồi nhỉ?

-Mười lăm.

-Ngày mai cho Hướng Dương đi hái dâu nhé!

-Thôi tôi cũng chiều nó. Nhưng ả Trinh nên buộc nó phải kín kín cái miệng một chút. Tôi rất sợ điều đó.

Đến đây thì họ đã trở lại nơi hái dâu. Thấy ả Hậu không hay biết gì về việc làm của ba ả, họ đều yên lòng.

*

Sau khi đã uống và xức mớ thuốc do ả Trinh trao cho, bệnh của ông Thức đã giảm khá nhiều. Cái bàn chân phải đang sưng vù cũng xẹp dần. Mấy ả hái dâu thấy vậy đều rất mừng. Năm ngày sau bệnh của ông Thức coi như tạm bình phục, có thể đi lại được. Ông Thức cám ơn và báo cho mấy ả biết hai hôm sau anh em ông sẽ lên đường.

Hôm ấy cả ba cô hái dâu đều đến thăm hai người bạn mới để tiễn đưa. Lần này ả Mộng, ả Nuôi đều có lén mang gạo theo tặng hai người để phòng ăn dọc đường. Ả Trinh bằng giọng cảm kích nói với họ:

-Việc làm dũng cảm của hai ông anh đã làm chúng tôi hết sức cảm phục. Đáng tiếc là bây giờ hai ông anh chưa tìm ra được nơi chốn để dung thân. Chúng tôi nghe hai ông anh có ý định lên ngàn Nưa gia nhập với đám người trên đó, trong lòng không khỏi lo nghĩ. Từ khi chúng tôi được tiếp xúc rồi quen biết với hai ông anh, biết được nguyên nhân đã đẩy hai ông anh vào cảnh hoạn nạn, chúng tôi rất thông cảm và nể phục hai ông anh. Chúng tôi nghĩ hai ông anh xứng đáng liệt vào hạng trượng phu. Vì thế chúng tôi mạo muội xin gởi một lời khuyên: Khi đã lên ngàn Nưa rồi nếu thấy họ làm việc nhân nghĩa, việc thiện thì cứ tạm dung thân ở đấy để đợi thời. Còn nếu họ tỏ ra gian tham tàn ác hai ông anh nên lánh đi chỗ khác để khỏi phải ân hận về sau. Chúng tôi xin góp một ít lương thực để hai ông anh dùng dọc đường. Cầu chúc hai ông anh gặp nhiều may mắn.

Ông Thức rớm lệ đáp lời:

-Nguyễn Thức này mà sống được cũng là nhờ ơn đức cao dày của các cô nương. Tiếc rằng trong hoàn cảnh của chúng tôi không thể làm cách nào để đền đáp được tấm ơn nghĩa đó được. Vì vậy, Thức này xin thề sẽ không làm cho quí cô nương phải buồn lòng đâu! Quí cô nương đã làm việc nghĩa trời thần sẽ ban phước lành cho quí cô nương. Đêm nay chúng tôi sẽ lên đường. Kính chúc quí ân nhân luôn được trời thần phù hộ để thực hiện mọi nguyện vọng, mọi ước mơ. Khi có cơ hội thuận lợi chúng tôi sẽ trở về thăm viếng quí ân nhân…

Ông Song nói tiếp:

-Tôi nghe người ta đồn những kẻ trốn lên ngàn Nưa phần đông đều có ý hướng chống lại giặc Tàu Ngô chứ không phải họ muốn làm đạo tặc. Hi vọng những lời đồn đó là đúng…

Ả Trinh lộ vẻ cảm động nói:

-Nếu quả như vậy thì chúng tôi an tâm lắm. Cầu mong hai ông anh chọn được chỗ tạm dung thân toại ý. Chúng tôi rất mong nhận được tin tốt lành của hai ông. Chúc hai ông anh thượng lộ bình an.

Cả hai người đàn ông đều nói:

-Xin trời thần phù hộ cho quí cô nương.

Ba ả hái dâu đều lộ vẻ bùi ngùi khoát tay chào hai người rồi trở lại với công việc.