9. Ngàn dê…nghề gian

Từ lúc chào đời cho đến khi nhắm mắt lìa trần gian, mỗi người ai cũng được ban cho một con “SỐ”, từ số khai sanh, cho đến số thẻ căn cước, thẻ học sinh, số bằng lái xe, thẻ bài…qua đến Mỹ còn có thêm số an sinh xã hội. Nhớ thuộc lòng hết các số này chắc bộ óc ta cũng nổ tung mất!

Công việc thường ngày của tôi phải giao thiệp nhiều với mọi người, đủ thứ các sắc tộc, mỗi khi thấy họ mang tất cả các giấy tờ quan trọng theo trong mình cùng một lúc, tôi bỗng ái ngại dùm cho họ, dĩ nhiên là phải dặn dò họ làm ơn cất vào chỗ nào an toàn ở nhà.

Ở Mỹ, chỉ cần biết được số bằng lái và số an sinh xã hội của bạn là kể như “tiêu đời” nếu nhằm ngày xui tháng rủi, gặp người có máu gian. Không hiểu “gian manh” là một nghề “bẩm sanh” có từ trong máu hay từ lúc nào, dễ bị lây không? Lớn lên ra đời, làm việc, để ý rồi mới thấy, nghề này đầy rẫy chung quanh mình, đôi khi cũng do sự sơ hở của mình, tạo lòng tham cho kẻ khác? Kẻ gian chỉ cần biết HAI số an sinh xã hội và số bằng lái xe của bạn là họ có thể dùng tiền bạn xài chơi, dễ như ăn cơm! Có lẽ bạn đang cười tôi, “làm gì có chuyện đó”.

Những người sống trên đất Mỹ chắc chắn không nhiều thì ít, thể nào cũng đã nhận được những lá thơ mời “ngọt ngào”, của những hãng cho vay tiền với điều kiện dễ dàng, bạn chỉ việc điền vào mẫu đơn đính kèm, tên tuổi, số an sinh xã hội của bạn, gửi lại cho họ là xong ngay. Thuận buồm xuôi gió thì chừng vài tuần bạn sẽ nhận được một thẻ Tín Dụng ngay, tha hồ mua sắm nhưng với số tiền giới hạn là bao nhiêu đó. Các công ty cho vay tiền này biết ý bạn lắm, họ cứ đợi các dịp lễ lượt là gửi thư mời đến nhà.

Bạn tôi có cậu em vợ “quý”, trước đó đã làm “áp phe” chung, lại ở chung một nhà “đầm ấm” với nhau nên chàng ta biết hết các số “bộ đời” của anh rể mình. Một ngày đẹp trời, chắc là “ngứa nghề”, cậu em vợ trổ tài chôm chỉa, hay đến độ nợ mượn lên đến hơn vài chục ngàn, sau đó gia đình dọn ra riêng, mà anh rể ngu ngơ vẫn chẳng biết!

Ðến một hôm nhận được cú điện thoại từ chỗ cấp phát thẻ tín dụng gọi tới nhà, gặp đúng ngay ông bạn tôi. Họ hỏi tại sao không trả nợ hai tháng nay, ông bạn như từ cung trăng mới rớt xuống trái đất, chả hiểu ất giáp gì cả! Cuối cùng mới biết được cậu em vợ yêu quý đã “thay thế” mình, đứng ra xin thẻ và “chà láng”, cái hay của cậu em là ban đầu xin một thẻ, gửi về tận nhà dưới tên ông anh, sau khi được rồi thì xin thêm một thẻ nữa với tên mình. Nói theo kiểu ca dao của dân An Nam ta là “Trước ngoài sân, sau lần vào bếp”, dùng quen rồi, không có thì “ray rứt” lắm, đi mua sắm “kéo thẻ” tha hồ chả thấy tiền ra, chỉ là những tờ biên nhận, thật thoải mái làm sao đâu. Sau một thời gian, cậu em dọn nhà, chỉ việc thông báo cho cơ quan tín dụng biết, thế là giấy nợ gửi về địa chỉ mới theo gia đình cậu em. Ban đầu ít nợ, còn “cầm cự” nổi, trả đúng hạn, đều đặn, cho đến khi ngập lụt thì tức nước vỡ bờ, “xù” luôn!

Kết cuộc bạn tôi phải khai “phá sản”! Ðơn giản như cậu em vợ “đang giỡn” với mình thế đấy. Trường hợp phá sản của bạn tôi là trường hợp “vô ý” do người khác tạo ra, đành phải làm mà thôi, đúng là “ai ăn sò bắt tôi hốt vỏ”! Ngoài ra còn vô số trường hợp “cố ý khai phá sản”. Cũng chỉ vì các cơ quan cho vay tiền quá dễ dãi, có nhiều sơ hở, nên nhiều người lợi dụng, cứ xin thẻ, xin càng nhiều càng tốt, chà đã, đụng tới giới hạn số tiền cho đồng ý cho mượn rồi tính sau. Thử tưởng tượng có chừng chục cái thẻ như thế, mỗi cái cho xài tối đa chục ngàn, thế là có cả trăm ngàn trong tay, tội gì không đi mua sắm cho sướng nhỉ? Trả không hết thì cười trừ, khai phá sản, cùng lắm là chịu 7 năm, 10 năm, hồ sơ sẽ bị xóa, tắt đèn làm lại, chả bị đi “gở lịch”, chỉ tốn công, tốn thời gian…nhưng có Của Chùa!

Nhiều người tính trước chuyện phá sản, họ đi mua sắm cho đã, mua thật nhiều, trả tiền hàng tháng thật ít, kéo dài thật lâu rồi đùng một cái, giật chạy, kiểu này “tạm an toàn” hơn nhưng người vừa dùng xong, một, hai tháng sau đã khai phá sản, các công ty cho vay có thể kiện ngược lại, nếu chứng minh được sự cố ý của bạn. Có nhiều người còn sắm xe hơi mới, một sáng đẹp trời, ngủ dậy thấy xe đẹp của mình bị kéo đi mất! Té ra chỉ tại mình không trả tiền hàng tháng cho họ. Thậm chí đến ngôi nhà đang ở, cứ đem cầm nhà vay tiền, rút sạch sẽ tiền trong ngôi nhà ra, ở vài tháng không trả tiền, ban đầu chủ nợ gửi giấy nhắc, rồi hăm dọa thưa ra tòa, cho đến lúc thật sự mời bạn ra khỏi nhà, ít nhất cũng mất cả hơn nửa năm, thế là cũng đủ lời chán rồi!

Thỉnh thoảng chắc các bạn thể nào cũng nhận được một chi phiếu của các hãng cho vay gửi đến nhà? Có khi thì bạc ngàn, nhưng cũng có lúc chỉ vài trăm thôi. Chỉ việc ký vào mặt sau tấm chi phiếu dùng số tiền đó là xem như mình đồng ý nhận dịch vụ của họ rồi. Một người bạn khác của tôi có cửa tiệm bán quần áo, một buổi trưa vắng khách, ông bố ngồi trông cửa tiệm dùm, có chàng thanh niên bảnh bao vào ngắm nghía mua hàng, đến lúc trả tiền, cậu chìa ra tấm chi phiếu từ một hãng cho vay tiền, trên chi phiếu ghi rõ ràng “không được dùng quá $300.00”. Cậu ta bảo ông cụ:

– Cháu có tấm chi phiếu này, bây giờ cháu mua áo quần ở đây, cháu trả cho bác, còn thừa bao nhiêu bác thối lại tiền mặt cho cháu nhé? Cháu ở xa không có sẵn tiền trong túi, hôm nay cháu lại mua nhiều nữa, trước lạ sau quen, cháu sẽ trở lại mua thêm.

Gặp ông cụ ngây thơ, thấy có khách sộp đến mua nhiều cũng mừng, chả hiểu mô tê, tưởng trúng mối, ông cụ chịu ngay. Sau khi bán và giao tiền thối, cất cái ngân phiếu vào trong tủ sắt. Buổi chiều đến giờ đóng cửa, khi cậu con trai về tính sổ sách tiền bạc, nhìn thấy cái chi phiếu “quái đản”, bèn hỏi ông cụ nguyên do, thì hỡi ơi, đã muộn rồi. Người khách sộp đã cao bay xa chạy! Xem kỹ lại chỉ là tấm chi phiếu các công ty cho vay hay gửi đến nhà để quảng cáo.

Tôi đã thấy bao nhiêu trường hợp xảy ra cho thiên hạ, ngay cả bạn bè và chính tôi cũng đã và đang là nạn nhân đây này các bạn ơi! Gặp trường hợp này bạn nên thông báo ngay, để cơ quan điều tra tìm thủ phạm, bắt được hay không chẳng biết, nhưng ít ra tên mình không bị ghi vào sổ đen, oan mạng!

Mỹ Ngọc

01/2000