24. Gì cũng kiện

Ngày mới đến Mỹ, cô tôi là người đứng ra bảo lãnh cho gia đình tôi, trong lúc mới chân ướt chân ráo, thì cô tôi đã ở Mỹ 15 năm rồi, dĩ nhiên kinh nghiệm sống trên xứ người phải “đầy mình” hơn.

Mấy tháng đầu ở chung nhà, tôi phải học hỏi nhiều điều lắm, tất cả mọi thứ đều mới lạ đối với gia đình tôi. Cô tôi thường hay kể về đời sống ở đây cho nghe, có những câu chuyện làm tôi ngạc nhiên và thắc mắc vô cùng. Bây giờ gần 30 năm sống trên xứ người, nhớ lại lời cô nói, như mới ngày hôm qua, nghe thật là chí lý “Ở đây thể nào cũng bị kiện ít nhất là một lần trong đời”…, “Ðừng mời bạn bè tới, họ té ngã trong nhà, kiện mình…trọc đầu”…

Những câu nghe như “thiếu tình người” nhưng quả thật là như vậy, càng ngày càng thấm, nói cho văn chương, cải lương một tí là “đoạn trường ai có qua cầu mới hay”, “chưa thấy quan tài chưa đổ lệ”…

Dân An Nam ta ngày xưa có câu “Gì Cũng Cười”, sang Mỹ tôi hay đùa với bạn bè, đổi thành “Gì cũng kiện” cho hợp tình hợp cảnh. Tôi nghĩ có nhiều người sanh ra chuyên về nghề “Ði kiện”. Khác với nghề “Thầy Cãi” (Luật Sư) nhé các bạn.

Công việc tôi đang làm, phải tiếp xúc với thế giới bên ngoài nhiều, đủ cả các bạn hàng thương mại, từ tiệm ăn, cho đến tiệm sửa xe, cắt tóc, chợ búa, giữ em, chùi dọn….thỉnh thoảng khách hàng lại mang đến cho xem những lá thư họ “bị kiện”. Nào là vào chợ bị té, ăn nhà hàng bị trúng độc, làm móng tay không kỹ bị sút móng, bị làm độc, tiệm ăn không có lối đi hoặc nhà vệ sinh cho người tàn tật v.v…Có lúc thì khách hàng kiện chủ, lúc khác thì nhân viên thưa chủ, đằng nào chủ nhân cũng là người bị “nắm áo”, thiệt thòi cả!

Nhìn kỹ lại, thật ra những người chuyên môn kiện này, cũng được ít nhiều “khuyến khích” từ các “Thầy cãi”. Họ cứ nhắm ai “có tóc” là nắm hết cả! Chưa kể có nhiều người “cố ý” làm lớn chuyện để vác đơn đi kiện, chỉ chịu khó mất công, mất thì giờ, nhưng nếu kết quả tốt, thắng kiện là hốt mớ bạc, thầy trò gì cũng có tiền, tội gì không làm!

Có lần xem truyền hình tường thuật về một trường hợp “cười ra nước mắt”! Một thanh niên được xem là “anh hùng” khi cứu một phụ nữ ra khỏi tai nạn xe cộ, trước khi xe bùng cháy. Báo chí đăng rùm beng, “tuyên dương” vị anh hùng này, nhưng niềm vui chưa trọn, chỉ vài tháng sau, chàng ta lại nhận được một lá thư từ Luật sư. Người đứng đơn kiện chẳng ai xa lạ hơn là thiếu nữ mà người hùng đã cứu mạng! Sau khi cô nàng nghe nhà thương đưa ra lý do:”Chấn thương nặng vì người kéo bạn ra khỏi xe lúc bị thương, không đúng cách”.

Ðài truyền hình đã đến tận nhà người thiếu nữ xin phỏng vấn, nhưng không được tiếp đón. Tôi chỉ nghe được câu hỏi của đài truyền hình:

– Tại sao bà lại đi kiện “người hùng” đã cứu bà trong tai nạn hiểm nghèo vừa qua?

Cánh cửa đóng sập lại thay thế cho câu trả lời. Sau đó tôi không có dịp theo dõi, chẳng biết “người hùng” có thoát nạn hay không? Với sự xử sự như thế, có lẽ sẽ chẳng bao giờ người ta dám giúp đỡ ai cả, chắc là đành phải “làm ngơ” thôi!

Khoảng giữa thập niên 80, “dịch” tai nạn xe cộ “nóng bỏng” lắm. Người bị thương tích vì tai nạn xe cộ do đối phương gây ra, nhờ văn phòng luật sư đại diện, kiện hãng bảo hiểm, sau khi đã chữa trị xong, luật sư dựa vào hồ sơ bác sĩ, tùy trường hợp nặng nhẹ mà đòi tiền bồi thường thiệt hại. Thuở ấy, tiền bồi thường rất cao, nhưng càng về sau, quá nhiều người “lợi dụng”, đụng nặng, nhẹ gì cũng kiện, nhỏ xé to, xe bị đụng hư hại có tí xíu, cũng nằm vạ, đi bác sĩ ào ào, kê khai đủ bệnh. Thấy dễ ăn, thế là mọc thêm “nghề đụng xe”, có khi họ còn xếp đặt cho đụng xe để moi tiền hãng bảo hiểm.

Luật tự nhiên, khi bị lạm dụng quá lố, nước dâng lên có ngày phải rút xuống, hãng bảo hiểm ngày càng làm khó, xét gắt gao hơn, họ đưa ra khoản tiền bồi thường rẻ mạt, không chịu thì cứ việc lôi nhau ra toà, có khi một hồ sơ kéo dài vài năm, làm cho mọi người nản chí.

Cũng có nhiều trường hợp đáng thương, cười ra nước mắt, khi nạn nhân, rõ ràng không có lỗi, nhưng vì không nói được tiếng xứ người rành rọt, lại thêm màn “kỳ thị”, nhân chứng, hoặc cảnh sát đến, bênh nhau, đổ lỗi ngược lại cho mình, chỉ có biết than Trời!

Văn phòng đại diện luật sư mọc lên như nấm, nhờ vào “Gì Cũng Kiện”, có lần tôi đánh bạo hỏi người quen:

– Tại sao phải kiện?

và được giải thích như sau:

– Bạn ở hồ tắm lên, đang bị ướt, gặp mưa cho ướt luôn, chứ lấy dù che mưa à? Kiện hãng bảo hiểm, chứ có kiện riêng tư gì bạn đâu. Ðóng “hụi” chết cho hãng bảo hiểm bao nhiêu năm nay rồi …..

Câu trả lời nghe “chí lý” quá nhỉ? Ðây là trường hợp một người lái xe “có lỗi”, trên xe có chở bạn bè, bà con, sau khi đụng xe đối phương, người ta đi kiện mình, hãng bảo hiểm của chính mình đã phải đền tiền cho đối phương rồi, nếu những người thân ngồi trong xe mình cũng đâm đơn kiện, thì cứ việc, chả có luật lệ nào cấm. Nhưng là người VN ta, nghe như “thiếu tình người” thì phải! Cái gì mà bạn bè, bà con mình lại kiện mình, trừ khi có thù hằn với nhau? Nhưng mà thế đấy các bạn ạ!

Thôi thì “nhập gia phải tùy tục” đã lỡ phải làm kẻ lưu vong, sống trên xứ người, nếu có lần nào đó nhận được lá thư “tình” từ một văn phòng luật sư, hay giấy tòa cho mời ra gặp mặt, hy vọng mọi sự suông sẻ, tìm ra được giải đáp tốt đẹp thì còn mong gì hơn.

Mỹ Ngọc

1/2002