GIỌT SƯƠNG
Mưa tháng Bảy. Mưa tháng Tám. Mưa tháng Chín... Suốt cả mùa thu năm ấy, tôi không gặp Sứa lần nào. Tôi đi vào phía Tây. Tôi chiến đấu trong vùng địch hậu. Những trận đánh liên tiếp. Có cơn mưa kép một lèo mười lăm ngày, mười lăm đêm. Từ phòng tuyến Chèm đẩy đi thế là thôi, vắng hẳn nhau! Một tin tức nhỏ về Sứa, tôi cũng không có! Không có! Tôi chỉ còn có: kỷ niệm! Những kỷ niệm về Sứa, nó cứ bồng bềnh, ẩn hiện nhoi nhói trong những cơn mưa liên tiếp. Mà cái trò kỷ niệm ấy nó mới tai ác chứ! Anh thu xếp cho nó cả một cõi tâm tư, tử tế rồi, ổn thỏa rồi. Đùng cái, nó chạy lồng lên giữa một chiều mưa nâu nâu. Anh ra mà điều đình với nó xem? Nó như thể đã phục thiện. Thôi, lúc này đang có nhiệm vụ gay go. Hoặc giả, tình yêu với nhiệm vụ, nhiệm vụ với tình yêu. Nó nghe đấy, hai cái đừng nên tách! Đừng tách? Mà nếu bó vào làm một thì hơn! Ấy vậy! Tôi cứ phải điều đình với tôi luôn. Lần nào cũng như tựa hồ xong. Nhưng rồi thế nào? Anh đang hành quân, đùng một cái, heo may nổi, anh gặp phải một chiều nó cứ ôi ôi, xam xám, đùng đục. Thế là vỡ! Nó tách đấy! Tình yêu lồng lên, bốn mã lực, bốn mươi mã lực, bốn nghìn mã lực! Anh bị xé! Phúc cho anh, nếu tiếp theo đó, đừng là một tối dầm-dề-gió! Anh có thể chết lặng đi ấy chứ! Tai ác! Suốt mùa thu vừa qua, tôi đã cứ phải điều đình với tôi, bùng nhùng mãi, hằng ngày. Thà như thằng Bướng! Nó có thể gọi là “đã yên một bề”. Nó nhớ, tức là nhớ. Người yêu của nó, tức là người yêu của nó. Nó nhớ người yêu, tức là nó nhớ người yêu. Rành mạch ra thế! Hai với hai là bốn! Chứ đàng này? Đàng này tức là tôi ấy. Người yêu của tôi có phải thật là của tôi không? Sứa có yêu tôi không? Hay là Sứa không yêu? Ai trả lời giùm hộ đi nào? Tôi mà nhớ thì không phải chỉ là nhớ... Cái nhớ của tôi đèo thêm một cảm giác vô định, mênh mông... Anh thử điều đình với vô định xem? Anh thử điều đình với mênh mông xem? Cũng may là tôi có được sự hỗ trợ của nhiệm vụ. Nhiệm vụ thì nó chả cần phải điều với đình, mềm với mỏng gì. Một người lính tức là một người lính, phải không? Chứ chả lý gì một người lính lại là một nỗi nhớ? Hơn nữa, một nỗi nhớ kèm theo cả một sự bùng nhùng những vô định với mênh mông? Tôi bèn cứ dứt khoát xách bộ cưa của tôi đi, khắp mặt trận, bất cứ chỗ nào: nhiệm vụ gọi.
— Tổ anh Gầy có nhiệm vụ đánh sập cái cầu ở mé Bắc làng Bồ!
— Rõ!
Tôi lao đi... Xình xình búa, cưa, cần trục, tổ tôi lao đi đánh sập cái cầu ở mé Bắc làng Bồ.
— Tổ Gầy có nhiệm vụ chặn cái họng núi này, không để lọt một tên Đầu Beo nào, cho tới lúc có tổ khác tới thay thế.
— Rõ!
Tôi lao đi... Xình xình búa, cưa, cần trục, tổ tôi lao đi chặn cái họng núi, không để lọt một tên Đầu Beo nào, từ sớm tinh mơ cho đến chiều tối, bấy giờ tổ Ngựa mới xồng xộc phóng đến thay thế chúng tôi.
— Tổ đồng chí có nhiệm vụ...
— Rõ!
Tôi lao đi... Sứa ơi! Những ki lô mét nhiệm vụ... Người ta phải lao đi, hết tốc lực, không nghỉ, trên những ki lô mét nhiệm vụ... Đó! Tổ tôi... Tôi hát, tôi cười, tôi pha trò... Đôi lúc tôi nhìn ngang nhìn dọc, trên những quãng đường hy vọng gặp Sứa! Chẳng hạn một cái biển đề. Chẳng hạn một cái trạm, hay một cái gì đó, có thể tình nghi là một cái trạm. Rồi tôi lại hát, lại cười, lại pha trò. Sứa ơi! Những ki lô mét nhiệm vụ. Mỗi người có một cái “Sứa ơi” của mình, và trước hết, những ki lô mét nhiệm vụ của mình. “Các anh rõ chưa?” “Rõ!” Búa, cưa, thuốn, xà beng, cuốc, xẻng, anh hãy lao đi dứt khoát trên những ki lô mét nhiệm vụ của anh! Không ai nghe thấy những tiếng “Sứa ơi” be bé của anh! Nó cứ lọt thỏm đi trong sự loảng xoảng ác nghiệt của cuộc chém giết khổng lồ. Tự anh, tự một mình anh, anh hãy thu xếp với cái “Sứa ơi!” của anh. “Rõ!” Tôi tự thu xếp với tôi. Mưa tháng Bảy. Mưa tháng Tám. Mưa tháng Chín... Tôi xách bộ cưa đầm đìa máu, lao đi trên những ki lô mét nhiệm vụ...
Phá cầu, đột kích trại địch, chọc thủng phòng tuyến, khoan, dũi, đánh thọc sâu, trinh sát, cuỗm tài liệu sống, án ngữ họng núi, phá vây, chúng tôi lóp ngóp đi trên những mặt trận bùn lội. Có cần kể lại không? Bao nhiêu pho tiểu thuyết cho vừa? Mỗi một người là một tiểu thuyết. Mỗi ngày một nhiệm vụ là một tiểu thuyết. Tôi không thể kể lại. Không thể kể. Những thợ nề, thợ cưa, thợ ngõa, thợ gốm, thợ tiện, thợ nguội, thợ hàn, thợ phay, thợ rèn, thợ điện... Những số phận be bé... Họ lọt thỏm đi, phi tang, phi tang... Ta không nghe thấy tiếng “Sứa ơi” be bé của họ. Ta chỉ nghe thấy tiếng “Rõ!” mạnh mẽ của họ. Rồi họ lọt thỏm đi, phi tang, phi tang... Để lại cho ta những chiến công! Những: sự tích! Những: trang sử! Một vài tên tuổi! Có thế thôi. Ai đi mà bới lại cả một mớ những số phận không tên, với những đổ vỡ không tên, và những hy sinh không tên của họ? Hừ, những tác giả nặc danh của chiến thắng ấy! Mưa tháng Bảy. Mưa tháng Tám. Mưa tháng Chín... Năm nào cũng sẽ mưa. Nhưng không phải năm nào chúng cũng sẽ mặc niệm họ đầy đủ bổn phận như họ đã đầy đủ bổn phận đối với chúng ta.
— Anh Gầy!
— Có tôi.
— Tổ anh có nhiệm vụ đánh vào mạn sườn bên trái, chiếm bằng được ngọn đồi Hoa Cúc! Rõ chưa?
— Rõ!
Tôi lao đi. Tổ tôi lao đi. Chúng tôi sẽ làm tròn nhiệm vụ.
* * *
Cho đến cuối thu, một buổi chiều mưa gỉ đỏ tôi mới được biết cái tin ghê gớm: Sứa đã chết! Sứa chết ở phòng tuyến phía Đông... Tôi đứng sững ra. Tôi không khóc. Tôi cũng không thấy đau ở chỗ nào. Chiều hôm ấy mưa. Một cơn mưa gỉ vàng, gỉ xanh, gỉ nâu... Các màu gỉ, cuối cùng hợp lại trộn nháo nhào thành một màu gỉ đỏ bát ngát... Tôi đứng sững sờ. Tôi đứng như một cái cột bỏ... Người ta gọi như thế là chết lặng. Không biết có phải tôi đã chết lặng hay không? Chỉ biết lúc ấy mưa... Nhòa nhòa một cơn mưa gỉ đỏ. Tôi đứng vô tri giác. Trong người tôi nó trống hoác, nó trắng bệch... Không biết tôi đứng lặng đi như thế cho đến lúc nào? Hình như hoàng hôn hôm ấy nhập nhoạng rất lâu, rất lâu...
Vậy tức là những đêm chúng tôi sóng bước trên phòng tuyến tức là những đêm cuối cùng? Kỷ niệm cuối cùng? Nó cũng chẳng có gì đặc sắc, đáng gọi là kỷ niệm cuối cùng. Có nhẽ, mọi cái gì “cuối cùng” đều không có gì đặc sắc... Thế rồi, xa nhau. Thế rồi, đột nhiên một cái tin như thế này! Tôi đâm ra khó chịu, bừng bực với đồng đội đưa tin. Vô lý, nhưng mà thế đấy! Đồng đội tôi bất ngờ từ phòng tuyến phía Đông, đi công tác qua, tạt vào đơn vị tôi. Có phải ai đâu mà bảo tin vịt? Chính là tay lính thông tin Choắt. Thoạt đầu, nó khoe tôi bây giờ đài của nó thu phát trên một ngàn dặm! Trước kia: hai trăm! “Mày xem tao tiến nhanh không?” Tôi nói: “Nhanh!” Rồi không đầu không cuối tôi hỏi nó: “Mày có biết Sứa ở đâu không?”
— Có.
— Ở đâu?.
— Một dạo ở gần làng Me. Rồi sang phòng tuyến phía Đông... Rồi... rồi... Nó nín lặng.
— Sao?
Im lặng. Một thứ im lặng rất dễ đoán lý do.
— Mày cứ nói... Sao? Đừng giấu tao...
Lúc ấy trời đang mưa. Mưa bụi lăn phăn, lăn phăn. Tôi tiễn nó đi một quãng. Im lặng.
— Mày không nói, tao cũng đoán ra được rồi.
Cuối cùng, nó nói. Nó khuyên tôi: Mày đừng buồn. Tôi đứng sững. Sứa ơi! Tôi không khóc, tôi không nấc. Nó bảo tôi: Mày đừng... khóc. Nhưng tôi có khóc đâu? Tôi đứng giữa chiều mưa gỉ đỏ... Nó bảo tôi: Để... để tao điều tra lại đã!.. Tôi không nói gì... Tôi đã mất Sứa. Tôi không biết nói gì. Nó bảo tôi: Những cái tin trong chiến tranh ấy mà... Ta chả nên tin vội!.. Tôi không nói gì... Nó bảo: Tao chưa kịp điều tra, đã nói với mày... Thật là sai! Sai!.. Tôi không nói gì. Những ki lô mét mưa gì đó. Những trận đánh nhoe nhoét máu... Tôi quay về với nhiệm vụ... Tôi làm tròn nhiệm vụ. Tôi không nói gì… Mãi ba hôm sau, tự dưng tôi bật lên một tiếng khóc! Cái kiểu cơn đau nổ chậm ấy, một khi nó nổ! Tôi bị điếng tê đi suốt một buổi tối.
Một đêm giữa rừng, tôi mê thấy Sứa. Không biết thế nào, như thể sáng trăng suông. Mà không có trăng. Tôi thấy Sứa trong vòng tay anh võ sĩ đầu trọc. Sứa cười. Sứa nằm trong muốt, khỏa thân, trong muốt, khỏa thân... Sứa cuốn lấy tôi... À anh võ sĩ, Sứa cuốn lấy? Nhưng không phải! Không có anh võ sĩ nào hết! Sứa cuốn lấy tôi... Chỉ có tôi, với Sứa. Sứa với tôi, khỏa thân sáng trắng suông, bồng bềnh... Hai thân thể, một thân thể, hai thân thể; một thân thể mút một thân thể, tôi trôi, tôi trôi vào Sứa, một thân thể, hai thân thể, một thân thể... Tôi choàng dậy giữa rừng. Tôi nằm như một con thú giữa một hạnh phúc ươn ướt, rùng mình. Tôi thao láo mắt. Đơn vị ngủ ngang ngốn khắp rừng. Không ai biết giấc mơ bí mật của tôi. Trở về trước, tôi cũng đã có lần nằm mộng thấy Sứa, tương tự, ướt át, dinh dính, run run. Hồi ấy còn ở làng Mận cơ... Khi tỉnh dậy, tôi bèn giải sấp cái chiếu nằm mộng của tôi lại. Tôi ngủ tiếp... Dị đoan mà! Theo lời các cụ, giải sấp chiếu lại, Sứa sẽ nằm mộng thấy tôi. Tôi không tin, nhưng tôi cũng cứ làm. Cái trò yêu nó khỉ thế! Nhưng đâm may, giữa rừng thế này, chiếu đâu mà giải sấp lại? Mà có còn Sứa nữa đâu? Hay là còn? Hay là không? Sứa ơi! Còn đâu nữa? Có nhẽ chỉ còn gặp nhau trong kỷ niệm. Trong mộng mị. Tai ác! Mộng mị là gì? Kỷ niệm là gì? Mộng mị phải chăng là những cái trò chơi tai ác của kỷ niệm? Sứa ơi! Sứa ngã ở chỗ nào? Cũng đừng hỏi lưỡi gươm nào đã chém! Tôi không hỏi... Sứa ơi! Sứa đã lọt thỏm đi, phi tang, phi tang... Tôi có thể nào tin là tôi đã mất hẳn Sứa? Lẽ nào? Lại còn lẽ nào? Có ai thu xếp hộ tôi không? Nhiều lúc, tôi đã không thu xếp nổi tôi nữa... Chiến tranh nó ăn cướp! Tôi mất rất nhiều thứ. Sự làm ăn yên ổn. Những chương trình sống yên ổn. Nó giấu cả, phi tang! Chiến tranh nó giết. Nó giết nặc danh. Không ai biết lưỡi gươm nào đã chém!..
— Cậu Gầy!
— Có tôi!
— Tổ cậu có nhiệm vụ giữ cái chiến hào 307 trong mười sáu tiếng!
— Mười sáu tiếng?
— Mười sáu!
— Rõ...
Chúng tôi lao đi. Cái chiến hào 307 ấy! Giữ được nó trong ba tiếng thôi đã khó, đừng nói đến bốn! Vậy mà chúng tôi phải giữ được mười sáu tiếng. Chúng tôi tanh lòm những máu. Chúng tôi làm được cả những việc “không-thể”! Vì là nhiệm vụ. Đã nói nhiệm vụ, đừng nói không thể. Cũng không ai có thể nói cái gì có thể, cái gì không thể. Nhất là người lính. Nhất là trong chiến tranh! Người lính thì cứ chỉ nên nói: “Rõ!” Mà cũng chả riêng gì người lính...
— Anh có nhiệm vụ bắc một con đường vào chính giữa cung trăng!
— Rõ!
Nhà bác học cũng rất nên nói: “Rõ!”
— Cậu có nhiệm vụ hát những bài hát lạc quan! Để sửa chữa lại cái tình hình: xã hội quá nhiều nước mắt!
— Rõ!
Nghệ sĩ cũng rất nên nói: “Rõ!”
— Anh Gầy!
— Có tôi.
— Tố anh có nhiệm vụ...
— Rõ!
Tôi xách bộ cưa của tôi đi, trên những ki lô mét nhiệm vụ... Thế là an ủi. Nhiệm vụ là nó an ủi được rất nhiều thứ, rất nhiều kẻ. Anh thử xóa hẳn chữ nhiệm vụ ở trong ý thức của mọi người đi xem? Thế giới còn gì? Có còn gì nữa mà gọi là thế giới? Anh không tin à? Anh cố mà nhận thử một nhiệm vụ đi xem sao! Ít nhất, anh cũng có thể tốt hơn lên. Tôi thì rất tin sức mạnh của nhiệm vụ. Nó còn mạnh hơn cả thất vọng, cả đau khổ, cả giận dữ. Cả tình yêu nữa? Hơn cả tình yêu?... Ấy thế! Tôi lao tôi đi liên tiếp vào các thứ nhiệm vụ. Như lao trái phá, tôi hát, tôi cười. Nhưng tôi cũng không ngăn nổi được, tôi đau! Cố nhiên... Nhưng tôi vẫn lao tôi đi trên những ki lô mét nhiệm vụ.
Dạo ấy, những cái tin người này chết, người kia chết thường đến với chúng tôi luôn.
— Thằng Bọ Ngựa để rồi!
— Kiến Ngược Đời nữa!
Sau phòng tuyến Chèm, chúng tôi biên chế đi các sư, các mặt trận. Anh nào được đi phòng tuyến phía Đông là khoái nhất. Căn cứ địa mà lị! Tôi đi vào địch hậu, mặt trận miền Tây... Bọn tôi ngóng tin nhau. Cái tình của phòng tuyến Chèm ấy! Vỏn vẹn chỉ có mười ngày sống bên nhau thế mà keo sơn, nhớ đời. Tháng Tám, người ta đồn ầm lên là kiến Ngược Đời “đổ”! Cái chết của nó cũng lạ chứ? Có lần nó chê bai tất cả các kiểu chết, chết đứng, chết ngồi, tất cả “xoàng” hết!
— Thế thì mày chết thế nào?
— Đợi đấy mà xem.
Người ta bèn đợi. Tức là có người đợi, có người không. Câu chuyện tầm phào ấy mà. Đến trận núi Lủ... Ngược Đời bị thương nặng quá, lòi ruột, nó biết nó sắp “hỏng”. Nó bèn trèo lên một phiến đá nhẵn. Nó cuốn ruột nó, thành kiểu vòng hoa, đeo quanh cổ. Rồi nó đứng, chân tay bộ điệu theo kiểu múa, dao quắm của nó cắm vào vách núi để đỡ cho nó khỏi ngã. Thế là nó chết! Nó “chết-múa”! Cái chết của nó đến tại ai, đều gây sự nực cười! Chúng tôi đa số đều nhớ nó, yêu nó. Người ta kể về nó hàng lô hàng lốc những chuyện vui khác. Thế rồi, một hôm, nghỉ ở làng Bô, bất đồ tôi gặp nó ngồi lù lù trong một cái quán rượu.
— Ô hay, thế mà bảo mày chết rồi! Tôi vồ lấy nó.
— Ai bảo?
— Tin đồn.
— Hà... Mày không biết là tao chuyên môn làm trái ngược lại tin đồn à? Há!
Một vài trường hợp khác cũng na ná như vậy. Trường hợp Sứa cũng có thể thế lắm chứ? Sao lại không? Tôi không tin tôi đã mất hẳn Sứa. Tôi không tin... Tôi không tin...
— Mày lảu bảu gì? Bướng hỏi tôi. Chúng tôi đang nằm nghỉ trong chiến hào. Trời tối. Gió rét lùa nốt cái cuối thu đi. Mùa đông sắp tới với những ác nghiệt giá băng của nó. Mày làu bàu gì? Lại nhớ Sứa rồi hả? Thôi! Đi ra căng tin đi!
Tôi không đi.
— Hay chơi cờ?
Tôi lắc.
— Ờ, thôi được rồi. Tùng Xòe! Mày canh nó ở đây nhé! Gầy! Mày đừng đi đâu! Đợi tao một lát. Tao sẽ đem về cái này cho mà xem. Thú lắm!
— Cái gì chứ? Tôi hỏi.
— Cứ đợi đấy khắc biết. Đảm bảo là thú vị. Tùng Xòe! Mày múa đi! Để cho nó vui lên một tị.
— Thôi! Xéo! Tôi nói. Nhanh nhanh lên nhé!
— Có ngay!
Nó biến vào bóng tối những hào ụ lổn nhổn. Loáng cái nó đã đem về một bọc tướng. Nó giở ra: nào thạch, nào thịt tươi, nào hoa quả... Ê hề cả ra. Với lại rượu nữa, cả một vò...
— Tươi!
— Tươi!
Không biết ai nói? Không cần biết... Ba thằng, cả một bàn tiệc. Cái thứ tiệc ở trong chiến hào này! Nó thay thế được cho anh rất nhiều thứ. Những thứ xưa kia anh có, bây giờ không có. Nó thay thế cho anh: những đêm xóm La Tinh, quán sữa buổi sớm, phố Hy Lạp, cô Xinh, một người yêu làng Mận, xưởng chiều tan tầm... Tóm lại, khá nhiều. Tôi tu ngay trong vò. Bướng tu ngay trong vò. Lùng Tùng Xòe tu ngay trong vò.
— Ngang hử?
— Ngang!
— Ra trò...
Tôi say. Tôi bắt đầu có nhiều thứ. Hai ba thứ một lúc. Cái nghề rượu ấy, muốn say thì nó... nó... bèn say! Không muốn thì có là mười vò! Hàng chum! Lúc này thì quả là tôi muốn say. Mới súc miệng vài ngụm, tôi đã chếnh choáng. Ngoài kia gió thổi ồi ồi. Cái thứ gió-phi-gió ấy! Một cái thứ đàn kìm của mùa thu. Tôi nghếch tai nghe.
— Thôi! Xin anh! Xin anh! Anh đừng giở cái trò lãng mạn í ra ở đây! Chúng ông không ngửi được.
— Hát-i-ì...
Gió thổi. Nhìn ra ngoài công sự, chỉ thấy: Công sự! Và gió thổi rối bung bóng tối. Bướng nó thừ cái mặt ra, kiểu xỏ lá, giả bộ cảm động:
— Bạn! Ăn đi bạn! Bạn đừng “sầu” nữa bạn!
— Mẹ mày
— Tọng đi bạn! Nó nhét cả một tảng thịt vào miệng tôi.
— Bỏ ra!
— Bạn ạ! Bao giờ về phố Hàng Gà, Bướng này sẽ tìm cho bạn một cái phờ-cờ ra phờ-cờ.
— Tao không khiến.
— Hì... To có, bé có. Bạn thích thứ nào? Phờ-cờ choai choai nhé, bạn nhé?
— Câm!
— Hay là bạn lại muốn trắng tuyền? Thì lên phố Hàng Chó! Hay là đốm chân?
— Hự-ự-ự!
Tôi cho nó một ục.
— Tiên sư bạn! Ông an ủi bạn bạn lại ục ông.
Những bữa tiệc trong chiến hào ấy! Nó ấm. Ấm như một mái nhà. Như một thói quen. Nhưng rồi lâu dần, tôi trở thành cái trò chơi của chúng nó. Ban ngày ban mặt, giữa tiểu đội, tự dưng, hai thằng nó nháy nhau. Chúng vật nghiến tôi giữa hào.
— Bạn! Bạn đau ở chỗ nào? Để chúng tôi an ủi bạn?
Thì thụp, thì thụp, chúng nó thi nhau giã giò tôi. Đến bây giờ chúng nó vẫn chưa bỏ được cái trò hề vô nghĩa ấy.
* * *
Rõ ràng là tôi gặp Sứa!
Sứa vẫn sống y nguyên, lành lặn. Tôi đã gặp Sứa một buổi chiều tháng Mười. Gặp ở làng Mận cơ chứ!
Chúng tôi đang hành quân vào Cổng Đông. Đơn vị chúng tôi được lệnh về làng. Cấp tốc! Chúng tôi đi một lèo từ địch hậu về. Thằng nào, thằng nấy lem luốc, mà lại tươi hơn hơn! Nhất là Bướng. Trời rét. Cái thứ rét tháng Mười rét lập đông! Đoàn quân phóng thốc qua phố Cửa Đông. Thì đó!
Đó! Sứa đang bước ngang một chiến lũy mây màu chiều. Tôi thấy Sứa từ xa, đến lúc “tiếp cận”, tôi mới thật tin... Tôi ngỡ tôi hoa mắt! Không! Đúng là Sứa! Sứa đang đi trăng trắng, trên lưng cái chiến lũy bắt vào phố Hy Lạp...
— Sứa!
Tôi gọi từ hàng quân... Hoàng hôn nhập nhòe, nhập nhòe... Sứa đứng sững lại trên đỉnh chiến lũy. Cả một con nai thon dài! Sứa tìm tiếng gọi. Tôi vẫy một tay trong hàng quân. Chúng tôi gặp nhau bằng mắt. Sứa cười... Hàng quân quành đi. Tôi còn ngảnh lại, suýt vấp phải người khác. Hàng quân lại quành nữa! Tiếc thay tia mắt không biết nhìn lượn vòng! Đoàn quân đổ vào sân thị sảnh. Dù sao, tôi cũng đã gặp Sứa... Cảm giác khó tả, vui thình lình, ngạc nhiên vui, sung sướng choáng váng... Một thứ tâm tư sóng sánh những màu-quáng gà... Màu chiều... Màu-không-màu... Tiếng động-không-kêu... Tôi vui. Tôi lạc vào một cõi ca hát, váng vất... Tôi đứng trên sân chiều... Một cái sân bằng bông? Tất cả chìm nổi, rõ nét mơ hồ, mơ hồ rõ nét. Bác Kiến Rỗ kia... Bác đứng uy nghi trên thềm đá:
— Bảy giờ sớm mai, tất cả có mặt ở Bãi Võ! Để nhận công tác mới. Còn bây giờ giải tán!
— Rõ!
Vậy tức là từ lúc này cho tới sớm mai, thời giờ thuộc về chúng tôi? Rõ! Chúng tôi nhận cái mệnh lệnh giải tán ấy bằng một tiếng “Rõ” vang lừng. Ba trăm lính cảm tử ùa ra các ngả phố.
— Sướng cu cậu nhé! Bướng nói với tôi... Mẹ cha cái thằng buồn hụt!
— Xéo nhanh về với bu Xinh của mày đi! Tôi đáp.
Tôi chả cần phải giục: vừa nghe tiếng nó đấy, ngảnh đi ngảnh lại, đã không thấy nó đâu... Tôi đứng với Tùng Xòe ở đầu ngã tư.
— Về nhà tao đi! Tôi rủ nó. Tôi biết rằng về làng thế này, tức là nó bị cô đơn..
Nó lắc đầu: cả một vệt nâu luệch nguệch ngã tư.
— Không! Xin các bạn cứ việc “tự nhiên”...
Dứt lời, nó rẽ ngay vào một phố hẻm. Nó đi ngùng nguềnh, to xù xù, không vui không buồn.
Róc rách, róc rách, tôi tắm ở nhà tôi. Vẫn cái căn buồng đất thó, nhưng chủ khác đã tới ở. Bảo mẫu tôi đã tập trung ở khu-vườn-trẻ. Bây giờ vườn trẻ đã dồn cả lại một khu, không rải rác như hồi hòa bình. Ban nãy, tôi gõ cửa nhà tôi: một cái đầu bù bỗng dưng thò ra.
— Anh hỏi ai?
— Tôi là chủ căn phòng này mà...
— Mời anh vào... Tôi cũng là chủ...
Thế mới rầy rà... Tôi bước vào phòng. Hai anh chủ cùng lúng túng. Anh chủ mới xem ra có vẻ lúng túng nhiều hơn... Thôi được! Trước tiên tôi hãy cứ đi tắm một cái đã. Rồi ta sẽ liệu sau với nhau, phải không? Tôi nói vậy. Cái đầu bù gật. Trông anh ta thế nào ấy. Không ra đáng yêu, không ra đáng ghét. Anh ta có một thân hình đô vật, cuồn cuộn những bắp thịt, nhưng đôi mắt lại là mắt nhà thơ, và bộ tóc lại là tóc nhà triết học. Trông cũng đã thấy phức tạp! Anh ta ngồi xù xù trên đi văng, như một con bẹc-giê. Ở chung với cái anh chó xồm này à? Tôi chưa biết nên giải quyết thế nào. Tôi bước từ nhà tắm ra sạch sẽ, tề chỉnh, thường phục.
— Tôi là Gầy, thợ cưa, anh tên là gì?
— Cồ Bồ Xồ, thi sĩ.
— Thi sĩ không phải là một nghề.
Anh ta nhún vai.
— Công tác ở đâu?
— Xưởng Bê tông đúc sẵn.
— Vậy mới gọi là nghề chứ!
Anh ta lại nhún vai. Vai vuông. Phu-la vằn chân rết.
— Độc thân à? Anh ta gật.
— Thế thì tạm thời, ta ở chung vậy.
Anh ta gật.
Tôi xếp các thứ của tôi vào một chỗ gọn. Anh chàng rót rượu mời tôi, tôi lắc, anh ta bèn uống một mình trên bàn, với một quyển sách. Tôi hỏi: Sách gì thế? Anh ta đáp: Chuyện vớ vẩn! Tôi nói: Thôi, tôi đi đây.
Anh ta gật. Loay cái, tôi đã chạy lâng lâng trong các phố bát nháo đèn lửa, kiến, hào hố. Tất cả như đón mừng tôi. Hạnh phúc của những ai có được một cái làng! Tôi đang hưởng hạnh phúc ấy. Ngã tư, cột điện lằng nhằng, mái phố, vỉa hè, tất cả, dù đã đổi thay vì chiến tranh, tất cả nó vẫn cứ dễ dàng đóng khớp với anh. Không có chỗ nào long mộng hết! Có cái gì nó cứ nghí ngoáy trong bụng tôi: “Sướng nhé! Sướng cu cậu nhé!” Quả vậy! Từ chiều, tôi liên tiếp bị mấy cú sướng một lúc. Sướng về làng này... Gặp lại phố cũ, buồng cũ, thói quen cũ... Toàn những sướng với sướng! Và sướng nhất... sướng nhất là gì? Sứa ấy! Sứa ấy! Sứa ơi!.. Tôi sướng đến nước không chịu được nữa mất! Tôi nhảy lò cò dưới các hàng đèn mới lên... Thế mà hôm qua, tôi còn lặn lội tận miền Tây! Trong một ngày hôm nay, bao nhiêu cuộc điều quân? Ba trăm lính cảm tử chúng tôi được lệnh về làng Mận. Một số đơn vị chuyển tới các vị trí cơ động nào đó, ở phòng tuyến phía Đông. Một trận đánh lớn đang âm ỉ sắp nổ. Mỗi người đoán một cách. Nhưng rõ ràng là một trận lưu huyết chưa từng có. Dù sao, lúc này, tôi không muốn nghĩ tới chuyện đó. Tôi đi vô tư. Các ngọn đèn lấm tấm, lấm tấm... Đại lộ Mùa Thu hòa tan tôi vào sự man mác thần tiên của nó. Cùng một lúc, tôi xanh với ngọn đèn xanh, đỏ với ngọn đèn đỏ, tím với ngọn đèn tím. Tôi bước đĩnh đạc vào biệt thự Đá Đỏ. Tôi qua cái sân sỏi trắng. Tôi trèo cái cầu thang màu gạch non. Cửa hé. Nó đón tôi. Nó đón tôi he hé, e ấp... Tôi nhảy chồm vào quê hương của màu đỏ. Tôi đứng giữa buồng... Sàn đỏ, trần đỏ, hàng cột son, ghế bành gạch cua, đi văng màu ớt... Vắng!
Tôi như bị một đấm hẫng ruột. Sứa đi đâu? Một ngọn đèn giữa buồng, ngon như một quả đào... Sứa đi đâu? Hay là có chủ khác rồi? Nếu vậy biết tìm Sứa ở đâu? Xóm La Tinh chăng? Tôi thia lia khắp buồng một tia mắt ngơ ngác và thất vọng... Tôi đi khắp buồng bằng mắt. Cái gì kia? Tôi bước tới. Trên mặt táp-đờ-nuya 7 , thẹn thò một lá thiếp. Ờ! Có thế chứ! Sứa hẹn tôi: “Chờ em một tí..” Tôi thở phào.
* * *
Tôi bèn chờ một tí. Bỗng dưng xịch! Cửa mở... Tôi quay lại. Khó chịu chưa? Anh chàng võ sĩ đầu trọc đứng lù lù chật ních khung cửa. Anh ta đã cạo bay bộ ria mép, nhưng tôi vẫn nhận được mặt. Không biết anh ta có nhận ra tôi không?
— Ông hỏi ai? Tôi làm như thể chủ nhà. Tự dưng tôi bật ra chữ: ông! Hắn ta thì khó mà gọi ông hay gọi anh. Tôi bèn gọi ông... Sáng kiến thình lình thế! Để cho hắn thấy cái thế kém của hắn: đã mất tuổi trẻ! Ông hỏi ai?
Hắn nhìn tôi một cái nhìn cụt lủn. Rồi không nói không rằng, hắn ngả vào chiếc ghế bành gạch cua, miệng thở “khà!” một cái khoan khoái...
— Ông hỏi ai?
— Cậu tên là Gầy phải không? Hắn nói cái chữ cậu theo một kiểu trịch thượng.
— Chính tôi. Nhưng yêu cầu ông bỏ cái lối gọi “cậu” ấy đi đã. Tôi ngồi vào chiếc ghế bành đối diện. Vậy tức là hắn biết tôi, cả người lẫn tên. Ngược lại, tôi chỉ biết có mỗi cái đầu trọc thù lù của hắn. Hắn ta nhún vai, không đáp. Tôi lại tấn nữa: Ông hỏi ai?
— Tôi cũng như cậu thôi.
— Yêu cầu một lần nữa!
— À, à... như anh... Tôi cũng như anh. Chúng ta đều đợi một người.
Tôi ghìm tôi lại. Chỉ là tôi định nói: “Như thế nào được?” Nhưng tôi tự ghìm lại. Không nên gây sự. Hắn ta bình thản thế kia, đúng vậy, tức là một sự khiêu khích bằng bình thản. Tôi ngồi im. Tôi không chui vào bẫy. Tôi ngồi im. Hắn ta cũng ngồi im. Hai khối im lặng đối diện, chả ra thế nào. Tôi khó chịu. Tôi bèn làm ra như không có hắn ở đây. Tôi dạo chơi trong buồng. Hắn hút thuốc. Hắn nhờ điếu thuốc viện trợ cho hắn. Chiến tranh im lặng. Tôi đi bách bộ. Khó chịu quá. Tôi bèn hỏi hắn:
— Ông tên là gì?
— Cống.
— Ông làm công tác gì?
— Kỹ sư cầu cống.
Im lặng... Nếu tôi phá được cái không khí nặng trịch này? Tôi nghĩ bụng. Nhưng phá thế nào? Có cần không? Oái oăm!
— Trông ông như một nhà thể thao.
— Tôi kiêm.
— Ông chơi món gì?
— Đánh bốc.
— Đánh bốc? Tôi hỏi lại, để chắc chắn là mình không nghe lầm.
— Đúng vậy. Hắn nói với giọng đắc thắng. Hắn ngỡ tôi sợ chăng?
— Ông đã lên đài lần nào chưa?
— Chưa.
— Vì sao?
— Tôi tự coi như không có đối thủ.
— Ông đã thí võ ngoài bãi Cổ Loa lần nào chưa?
— Chưa.
— Vì sao?
— Tôi ghét tỉ thí bằng vũ khí.
— Ông chỉ thích mỗi bốc?
— Đúng.
— Sao ông không lên đài?
— Tôi tự coi như không có đối thủ.
— Rõ!
Cái tiếng rõ của tôi ấy! Hắn ta bật lên:
— Rõ nghĩa là thế nào?
Tôi nhún vai:
— Há!
Rõ nghĩa là: R-õ! R-ất r-õ-õ! Há!
Hắn ta ức. Tôi dễ chịu. Cái gì nặng trịch lúc nãy đè lên tôi, bây giờ quay ra đè lên hắn.
— Anh muốn nhạo tôi chắc?
— Rõ!
— Anh bỏ ngay cái tiếng rõ ấy đi.
— Không bỏ thì sao?
— Anh không bỏ?
— Rõ!
— Anh muốn xơi quả đấm chết-bò-mộng này phải không?
— Há! Ông bạn! Eo ôi! R-õ quá! R-ất rõ!
Bọt mép sùi ra ở cái đầu trọc, một quả núi tướng đứng bật dậy khỏi ghế bành. Hắn xốc đến. Một bàn tay to bằng quả tạ hai trăm ký nắm chặt ve áo tôi.
— Ta mà không thương hại cái thân gầy gò này, thì! Bận sau chừa cái thói láo xược ấy đi!
Cái bàn tay hai trăm ký ấy! Tôi có thể bóp một cái xương cốt sẽ vụn tan. Nhưng vội gì? Tôi nói:
— Ông có vẻ chuyên môn thộp ngực trộm! Có giỏi bỏ ra. Đấm nhau chơi? Hắn ta “hầm” một cái, bỏ tôi, rồi đứng cheo chéo, hai tay dơ đấm, theo kiểu bốc Ăng-lê.
— Khoan đã! Tôi nói.
— Sợ rồi hả? Sợ rồi thì ta tha.
— Ta hãy giao hẹn với nhau hẵng. Tôi đứng nguyên cho ông đấm một đấm. Rồi ông lại đứng nguyên cho tôi đấm một đấm. Ta chơi thử ba keo. Đồng ý không?
— Ngỡ gì? Ta hoàn toàn sẵn sàng. Nào! Đấm đi!
— Tôi chấp ông đấm trước.
— Phư-ừ... Cho nhà người đấm trước. Kẻo bị chết mà tiếc không được đấm ta!
— Được! Được! Tôi nói. Cẩn thận nhé! Hắn đứng khoanh tay trước ngực, mặt vênh lên khinh thị. Tôi hà hơi vào quả đấm. Cẩn thận này! Này! Tôi đấm vào hàm hắn. Tôi đấm rất khẽ. Một phần nghìn sức đấm của tôi thôi. Tinh thần thượng võ mà! Hắn ta hơi lặng người đi, chưa nổ đom đóm. Mà hắn ta lại tưởng tôi đã ráng hết sức.
— Hà hơi đậm mà chỉ có vậy thôi à? Hắn nói.
— Có vậy thôi. Tôi đáp. Bây giờ đến lượt ông.
Hắn ta đấm một đấm-trái-phá! Cấc một cái, hình như ông kỹ sư bốc-xơ nhà tôi đau tay. Tôi đứng không suy suyển.
Hắn mở to mắt ngạc nhiên. Keo hai!
Tôi đấm một-phần-trăm sức đấm của tôi. Đánh khục một cái, hắn ta ngã một vòng, rồi lăn bịch vào lòng ghế bành... Hắn lịm đi ở đó. Tôi đâm hốt vội chạy đến. Không khéo, án mạng ở chỗ này. Thật là ngoài ý muốn tôi. Hắn ta vẫn nằm lịm, nhợt nhạt, mắt trợn ngược. Tôi tìm hộp dầu trong táp-đờ nuy. Rầy rà quá... Tôi tìm hộp dầu trong ngăn kéo bàn. Khổ chưa? Chuyện bỗng dưng! Thế mà ban nãy, buổi tối hiện ra trước mặt tôi hệt như một bàn tiệc. Tôi tìm hộp dầu trong cái tủ đứng. Hắn ta vẫn ngất. Tôi tìm hộp dầu... Vừa lúc ấy Sứa về.
Tôi đứng lênh khênh, im lặng. Tôi nhìn Sứa, Sứa nhìn tôi. Sứa nhìn anh chàng kỹ-sư-bốc-xơ. Tôi không nói gì. Có nhẽ bộ dạng tôi lúc ấy nó nói nhiều. Sứa hiểu. Sứa bèn đặt các thứ mua sắm trên bàn, rồi bắt tay vào việc cấp cứu. Khăn mặt đắp, mũi tiêm. Thuốc trợ tim. Căn buồng bốc lên cái mùi nhà thương. Tôi thành anh phụ việc. Tai họa! Đã bao nhiêu lần tôi tự bảo: không nên đánh người! Vậy mà đó! Đẹp mặt tôi chưa? Tôi khiêng hắn ta lên đi văng. Mắt hắn vẫn trợn trừng, trắng dã. Người tôi nó vàng ra, vàng mãi ra... Cái gương đứng nó bảo tôi thế. Tôi nhìn ra chỗ khác. Chả biết nhìn đi đâu, cho ổn... Trông tôi còn thảm hại hơn cái xác nhợt nhạt nằm kia! Thảm hại! Lại cái gương đứng nó bảo tôi thế. Mãi sau hắn ta mới cựa chân được một cái, và ú ớ mấy tiếng. Tôi thở phào.
— Có cần gọi xe cấp cứu không? Tôi hỏi.
— Không cần! Sứa cười. Xoàng thôi. Anh ấy không bị gãy cái gì... Một vết tím. Đây này, anh xem này! Tôi xem. Tuy là xem đấy, nhưng có nhìn thấy cái gì? Một cái quai hàm tím! Có vậy thôi. Cái đầu trọc mở mắt nhìn tôi. Con mắt hắn còn ngơ ngác, lạc thần hồn. Tôi nhìn hắn bằng con mắt làm lành. Hắn ngồi dậy. Hắn giơ tay, sờ vào cái quai hàm: “Ơ!” Bây giờ hắn mới hiểu ra! “Ơ!” Hắn đã thu lại được hết hồn vía. Hắn đứng phắt dậy, hai con mắt long lên dưới đôi mày rậm.
— Cô Thấu! Cô lại có thể có một người bạn như thế được à?
— Anh ấy rất tốt! Sứa nói.
— Tốt? Cái đồ đi đấm trộm người ta mà bảo tốt? Hắn ta dựng đứng ra thế nữa! Hắn đứng chật hết một nửa gian buồng. Giọng hắn hách dịch. Cô Thấu! Hắn gọi Sứa bằng cái tên ấy. Cô Thấu! Tôi không thể cùng đứng với một tên đi đánh trộm...
Tôi đứng lặng. Sứa vẫn điềm nhiên. Không biết Sứa có tin lời hắn hay không? Tôi đứng lặng. Nếu tôi ngã tôi có thể đứng dậy. Nếu tôi ngất tôi có thể tỉnh lại. Chứ bị vu cáo thì tôi chỉ có thể đứng lặng. Tôi đứng lặng. Tôi tan rã... tan rã...
— Thế nào? Anh Gầy? Sứa nhìn tôi bằng đôi mắt rất to. Tôi nhìn Sứa... Anh không nói gì à?
Tôi lắc đầu.
Gian buồng im lặng đó. Nhà kỹ-sư-bốc-xơ đứng đồ sộ, vênh váo. Tôi ngồi ghé lên tay vịn chiếc ghế bành. Tôi lắc đầu. Người tôi tan đi, mỗi nơi một mảnh. Tôi không thu thập lại nổi tôi. Tôi cũng không muốn thu thập lại nữa. Tôi ngồi lặng. Sứa đứng trắng tinh, điềm nhiên.
— Tôi không tin... Sứa nói..
— Không tin? Kỹ sư Cống gầm lên... Cô nhìn xem, cô Thấu! Cái bộ dạng lúng túng thế kia kìa! Ô nhục cả làng Mận! Một cái làng thượng võ thế này? Trời ơi! Một thanh niên như thế kia? Thôi! Chào Thấu! Tôi không thể thở chung với hắn bầu không khí. Hắn giơ quả đấm hai trăm ký về phía tôi. Không nể cô Thấu đây thì... thì...! Thôi được! Ta gửi tạm cái tính mạng của người cho người giữ ít ngày! Vài ngày! Hắn vừa nói vừa vùng vằng bước ra phía cửa. Mai nhé! Thấu nhé! Tôi bận đi họp! Hắn đã ra tới cửa. Hắn quay về phía tôi. Vẫn cái quả đấm hai trăm ký, hắn cứ đứng xa, đấm dứ vào tôi. Trong cái đầu trọc hầm hầm ấy mới hài hước chứ? Hắn đấm, hắn thét. Vài ngày nữa! Hừ! Ba ngày! Phải! Đúng ba ngày nữa! Nếu ta không nhận được một lời xin lỗi, hừ! Nhà ngươi nên hối lại, còn kịp! Hừ! Hắn đã xuống cầu thang. Tiếng hừ vọng lên đen ngòm gian buồng một lúc. Tôi lắc đầu...
— Kỹ sư à? Mãi sau tôi mới hỏi được một câu.
— Không! Cán bộ. Sứa đáp. Trưởng phòng thiết kế.
Tôi nhún vai.
— Võ sĩ quyền Anh?
— Hình như thế. Sứa nói.
Tôi nhún vai lần thứ hai. Tôi chợt thấy tôi nhún vai những hai lần. Hừ. Có lẽ tôi đã lây cái lối nhún vai của thi sĩ Cồ Bồ Xồ. Thôi! Tôi tự bảo... Ta nên quên câu chuyện khó chịu vừa rồi. Tôi bèn giúp Sứa dọn bàn ăn. Tám giờ rồi còn gì? Những rượu, thịt tươi, bánh trái, hoa quả... Sứa cười: “Hôm nay chúng mình ăn ở nhà nhé!” Tôi gật. Tôi pha trò: “Sứa đã tự ý sắm sửa xong rồi, còn hỏi ý kiến?” Sứa cười: “Hỏi ý kiến sau thì vẫn là dân chủ chứ sao?” Tôi cười. Tôi cười mà bụng chưa vui. Ngoài kia phố rét... Phố rét cái rét tháng Mười. Chưa lấy gì làm đại hàn, mới chỉ như thể rét làm quen. Chúng tôi đốt lò sưởi. Chúng tôi ăn bữa tối. Tôi có cảm giác âm ấm một gia đình... Đôi vợ chồng son... Mùa đông lào xào phố lạnh. Tôi bàng hoàng. Cơn mê hay cảnh thực đây? Có thật Sứa đó không? Tôi muốn nắm lấy Sứa. Lò sưởi bùng lên. Những hạt lửa nổ lép xép, lép xép. Tôi không muốn kể với Sứa nỗi buồn của tôi những tháng qua. Tôi không muốn kể cả cái tin tai ác tôi nhận về Sứa. Kể làm gì? Hiện tại đã thay thế tất cả. Đền bù tất cả... Tôi đã quên cả cái anh trưởng phòng bẩn thỉu khi nãy. Tôi vừa ăn vừa nhìn Sứa. Sứa thẹn. Tôi không thẹn, tối nay tôi mới nhận thấy Sứa thẹn là lần đầu. Tôi nói ý nghĩ đó ra. Sứa càng thẹn. Vừa trắng, vừa hồng, vừa hồng vừa nõn... Tôi gắp cho Sứa, tôi rót rượu cho Sứa. Sứa thẹn. Tôi cứ ngây ngây. Máu chảy rần rật trên đầu, hai bên thái dương. Bữa tiệc chấm dứt mười giờ. Chúng tôi dẹp bàn đi. Chúng tôi ngồi bên lò sưởi.
Sứa ngồi trắng muốt trong ghế bành gạch cua. Gian buồng đỏ. Tôi nhìn Sứa về phía nghiêng. Sứa nhìn tôi. Sứa thẹn. Sứa quay ra nhìn ngọn lửa. Bộ áo lụa mỏng. Phin nõn của phin nõn. Sứa thẹn. Tôi đặt một tia mắt run rẩy lên búp ngực. Sứa thẹn. Chúm chím, Sứa quay đi. Tôi ngồi. Tôi không ngồi. Tôi... tôi... Sự trần truồng thấm qua mút-sơ-lin, trong suốt mút-sơ-lin, lẫn với mút-sơ-lin. Tôi nắm tay Sứa. Sứa thẹn. Tôi kéo Sứa sang ghế của tôi. Sứa thẹn. Tôi ghì cái thân hàm tiếu run run. Sứa rúc vào tôi. Sứa thẹn. Tôi mút đôi môi hàm tiếu. Sứa run run. Sứa nhả tôi ra. Hai đứa run run. Sứa thẹn.
* * *
Tôi bế con nai hàm tiếu lên giường. Giường đỏ màu đỏ cánh sen, nệm trắng, cái chăn bằng gấm đỏ. Sứa thẹn. Gian buồng đỏ, ngọn đèn giữa buồng, ngon như quả đào. Sứa nằm bên tôi. Sứa ra hiệu phía ngọn đèn. Đôi má Sứa đỏ bừng. Tôi giơ tay tắt điện. Gian buồng tối chìm xuống. Lò sưởi vẫn rực. Nó sẽ rực suốt đêm. Ánh lửa nó phả kín đáo, từ một góc buồng, nó tỏa quang là là thấp mặt sàn. Sứa rúc vào tôi, giấu mặt. Tôi ôm cái thân vú hàm tiếu, bọc mỏng mút-sơ-lin. Giữa hai đứa chỉ còn sự ngăn cách e dè của vải vóc, the lụa. Sứa rúc. Tôi không trông thấy Sứa. Tôi gọi: “Sứa ơi!” Sứa càng rúc. Sứa thẹn. Tôi nói: “Sứa đi trốn đâu rồi?” Sứa càng giấu mặt. Tôi nói: “Sứa ơi! Sứa trốn ở đâu thế?” Sứa bèn ló đầu ra từ vai tôi: “Em đây!” Thoáng cái, rồi Sứa lại giấu mặt, rúc vào tôi... Tôi ôm vai, ôm lưng. Những cử chỉ vụng về, sự ngây ngất vụng về. Tôi chìm giữa mớ lụa. Tôi có thể nằm mãi thế này. Tôi vuốt cái lưng rùng rùng điện. Tôi không nghĩ tới ngày mai, chiến tranh sẽ điều động tôi đi đâu? Sứa đi đâu? Tôi chỉ biết lúc này. Gian buồng đỏ. Lò sưởi rực lửa đàng xa. Đêm tháng Mười. Cái rét lùa qua cửa sổ.
— Sứa có rét không?
— Không. Sứa nói rất khẽ.
— Anh đóng cửa sổ nhé?
— Không.
— Em thích ngủ mở cửa sổ à?
— Em thích... Anh có ê cánh tay không?
— Không... Vướng thì có.
— Em nhấc đầu ra nhé?
— Không... Vướng những cái này này... Tôi vuốt Sứa. Tôi bị vướng những nịt, lụa, dây...
— Em bỏ ra nhé?
— Ừ.
— Anh thích à?
— Thích.
Sứa bỏ ra, bỏ ra... Nhưng rồi Sứa không bỏ. Sứa rúc vào tôi. Sứa thẹn... Tôi nghe tiếng Sứa nói e ấp trong vai tôi: “Anh... anh... trước cơ... Tôi thẹn. Từ lúc nãy tôi chưa thấy thẹn. Tôi lóng ngóng. Tôi vứt tất cả quần áo tôi xuống sàn. Tôi thẹn... Tôi đưa tay vào mớ lụa. Tôi bóc Sứa. Tôi lạc vào giữa sự bí mật be bé của những nút, dây, nịt, cúc. Tôi lóng ngóng. Sứa nói: “Anh không biết đâu!” Tôi nhìn Sứa. Lò sưởi lập lòe, lập lòe. Sứa thẹn. Sứa chui tọt vào trong chăn. Sứa chuyền qua tay tôi, một chút mút-sơ-lin. Tôi vứt xuống sàn... Tất cả của Sứa chỉ có thế. Một chút lụa bạch như một vẩn mây, mong manh trên màu đỏ sàn gác.
Nhu nhú núm ngực, hai ngực, một ngực, chúng tôi nằm trong chăn. Một im lặng mát rượi, một mát rượi nóng hổi, tôi chìm... Tôi vòng tay Sứa qua đầu tôi. Sứa thẹn. Núm ngực lướt vào má, vào mi mắt. Tôi áp đôi môi run run đầu núm ngực hàm tiếu. Sứa thẹn. Chúng tôi nằm thế rất lâu, không nói, không nghĩ... Rồi chúng tôi nói, những câu nói không nói. Những ý nghĩa tản mát, rất gần với cảm xúc, hòa nhập với cảm xúc. Những cảm xúc chúm chím, bỡ ngỡ, rì rầm...
— Sứa có yêu anh không?
— Lại còn hỏi?
— Không! Sứa phải nói cơ. Em nói yêu anh đi.
— Em yêu anh.
— Nữa...
— Em yêu anh... Em yêu anh...
— Thế... Thế...
— Anh thích à?
— Anh cần...
— Để em nói nhé? Em yêu anh. Em yêu anh... Sứa ghì lấy tôi, e thẹn, vụng về... Em yêu anh...
— Thế... Thế...
— Sao anh lại cần thế? Em cứ thế này là đủ...
— Anh cần... Tôi riết lấy cái thân hàm tiếu run run... Anh không hiểu tại sao, nằm sát nhau thế này, mà anh vẫn nhớ? Em có nói lên, anh mới đỡ nhớ...
— Thế không phải nhớ!
— Anh cũng không biết nó là gì? Đây nhé! Hồi anh ở địch hậu, anh nhớ Sứa... Nó cứ bồng bềnh bồng bềnh. Anh không biết Sứa ở phía nào? Xa hay gần? Về phía Đông hay Đông Bắc? Mà anh cũng không biết Sứa có yêu anh không?
— Không biết?
— Ừ...
— Gà mờ thế? Bêu! Thế mà còn không biết!
— Lúc đó anh không chắc... Không chắc... Anh nghĩ đến Sứa: hình như có, hình như không... Bây giờ cũng vậy... Na ná vậy...
— Anh vẫn không chắc?
— Na ná vậy... Hình như anh nắm trong tay một chút hơi. Nó bốc qua kẽ tay.
— Thế mà gọi là nhớ?
— Thế em gọi là gì?
— Là lãng mạn! Những lo lắng viển vông... tưởng tượng..
— Không phải.
— Ừ thì không vậy... Yên nào!
Sứa lấy tay ngăn, không cho tôi nói. Chúng tôi im lặng. Dưới phố, lào xào một cuộc hành quân đêm.
— Về làng chứ không phải đi... Tôi nói.
— Đi đấy chứ!
— Không! Tiếng chân ấy là tiếng chân về...
— Ừ... phải... Nghe mãi không hết!
Sứa ngỏm dậy. Một cái lưng trần... Tôi nhấc cao rìa chăn lên. Cặp đùi dài, dài vô tận... Ngoài kia, hàng ki lô mét binh lính. Mặt trận muốn chuyển về ngả này? Về làng tôi? Nhưng tôi không muốn chìm vào những ý nghĩ đó. Tôi kéo tay Sứa... Sứa quay lại. Ngực Sứa bình lên hai cái đọt non. Tôi giơ tay lên. Sứa thẹn. Thân thể áp ghi. Sự lủng củng rờn rợn của đùi, vế, bắp thịt, núm thịt, búp thịt. Sứa thẹn. Hai cái đọt non đâm thon thót ngực tôi... Ngọn lửa ú ớ lùi xa... Thế là bắt đầu từ sự bắt đầu. Tôi ù ù ở tai. Tôi lóng ngóng. Sứa càng thẹn. Căn buồng nhòe đỏ... Sự không ăn khớp, sự không-ăn-khớp, những cái hẫng mênh mông... Tôi bối rối giữa những hé, mở, khép nép... Sứa thẹn... Dưới phố rét, vẫn xào xạo những ki lô mét hành quân... Căn buồng đỏ, con nai hàm tiếu giãy. Tôi hụt. Tôi tìm Sứa... tìm Sứa... Sự táo bạo run run, tôi hốt, tôi táo bạo nửa chừng. Sứa kêu khẽ, luống cuống... Em làm sao? Tôi hốt... Không! Không!.. Những cái giãy đồng trinh, tiếng thét khe khẽ đồng trinh. Tôi lúng túng: Mai vậy nhé?... Mai... mai... Em không biết đâu... Em có thích không?... Sứa kéo tôi xuống, Sứa rúc. Em không biết đâu... Nhé? Mai vậy nhé?... Nhé? Sứa rúc: Em không biết đâu... Sứa vòng tay che, không cho tôi trông thấy Sứa... Tôi bàng hoàng... Sự dò dẫm trong một cõi bằng tơ mỏng, màng mỏng. Sứa thẹn... Có cái gì nun nún, nun nún trong căn buồng đỏ. Sứa thẹn. Sứa không thẹn. Tôi lăn vào một cái vực không đáy. Tôi bíu lấy Sứa.
* * *
Ba giờ đêm, dưới phố, lại lào xào một cuộc hành binh dài dặc, về làng... Tôi tỉnh giấc. Sứa nằm thiêm thiếp bên vai tôi. Tôi nghe tiếng Sứa thở. Tôi vuốt nhẹ, dọc cái lưng trần. Vuốt nhẹ. Tôi nhớ cặp đùi. Khi nãy, nó giãy. Nó giãy cuống quýt. Tôi đưa tay vuốt. Sứa vẫn thiêm thiếp. Tôi vuốt. Căn buồng đỏ mênh mông. Tôi vuốt sự ngây thơ rơm rớm. Con nai nằm nghiêng đùi hơi co. Tôi vuốt... Dưới phố, những ki lô mét hành quân... Tôi vuốt. Sứa tỉnh dậy. Sứa thẹn. Sứa co người lại. Tôi vuốt. Con nai ngây thơ của tôi ơi! Tôi vuốt con nai bị thương của tôi. Rơm rớm... Rơm rớm...
— Em đau nhiều không?
— Em không biết đâu! Sứa thẹn. Sứa ôm tôi. Anh... anh! Em yêu anh!
Tôi vuốt. Con nai co rúm lại.
— Em đừng thẹn cơ.
— Em không thẹn... Tôi miết. Tôi miết.
Một man mác chìm chìm.
Những ki lô mét hành quân dưới phố. Lúc nghe rất xa, xa tận những đâu đâu. Lúc lại nghe rất gần. Tôi nằm bồng bềnh trong một lạc thú lo lắng, phấp phỏng, một lạc thú kề bên mà xa lắc, xa lắc...
— Anh nghĩ gì thế?
— Không.
— Anh đừng nghĩ nữa cơ.
— Không. Anh không nghĩ...
Vẫn những ki lô mét hành quân. Nghe như sát ngay đầu giường. Rất khẽ, rất khẽ... mà nó lại vang xa.
— Mặt trận chuyển anh ạ.
— Ừ, chuyển...
— Em cứ lo lo...
— Em đừng lo...
— Em lo anh đi.
— Anh không đi... Mặt trận chuyển về đây rồi...
— Nó có ở mãi đây đâu, anh? Em lo...
— Lúc ấy hẵng hay...
— Làm thế nào được, anh?
— Không làm thế nào được! Em đừng lo... nữa... Nhé!.. Nhé!.. Anh yêu em...
— Anh... anh! Em yêu anh... Chúng tôi miết. Chúng tôi miết. Một man mác chìm chìm...
— Em đừng lo nữa...
— Em không lo nữa.
Tôi vuốt... Những ki lô mét hành quân dưới phố. Những ki lô mét rét rét...
— Anh dọn về đây ở nhé! Sứa nói.
— Có thể...
— Không, anh phải dọn cơ...
— Ừ, dọn.
— Mai nhé?
— Ừ... Mai...
— Thật nhé?
— Thật.
— Hết giờ làm việc anh sẽ về nhà ngay. Em ngồi đợi anh.
— Anh cũng sẽ về ngay. Anh đợi em.
— Không! Để em đợi cơ!
— Ừ, em đợi.
— Em sẽ làm cơm. Chúng mình cùng ăn...
— Thế anh làm gì?
— Anh nhìn em làm cơm... Anh dọn bàn..
— Ừ, anh nhìn... Anh dọn bàn.
— Rồi chúng mình đi chơi...
— Ừ, đi đón trăng... Đang mùa trăng...
— Trăng mùa đông mà cũng đón à anh?
— Cũng đón chứ! Nó ren rét... Em không muốn thì thôi...
— Không, anh thích, em cũng thích... Thế, chúng mình đi đón trăng. Đi các phố... Mà anh phải khoác lưng em cơ.
— Ừ, anh khoác...
— Rồi chúng mình ngồi cạnh lò sưởi... Ngồi thật khuya...
— Như lúc nãy! Hay chúng mình ra ngồi lò sưởi ngay bây giờ đi!
— Thế này... mà ngồi á? Sứa thẹn. Không đâu. Anh thích à?
— Anh thích.
— Ngồi một tí thôi nhé?
— Một tí thôi! Tôi bế Sứa. Sứa thẹn. Tôi bế Sứa. Tôi cời lửa. Sứa thẹn... Sứa rúc... Chiếc ghế bành rùng rùng. Tôi miết... Sứa có thích không? Có... Một tiếng có rất khẽ. Sự trần truồng kỳ lạ của bầu không, của sàn gác, tất cả!.. Tôi miết.
— Yên, yên, em nói đã!.. Mai anh dọn về đây nhé?
— Ừ... mai...
— Mai chúng mình tuyên bố nữa nhé?
— Ừ... mai...
— Chúng mình ra thị sảnh.
— Ừ... ra thị sảnh.
— Em làm một bữa tiệc nhỏ, thân mật.
— Ừ, thân mật. Ngay ở đây nhé?
— Ừ, ở đây... Yên! Em tính... Anh Bướng cô Xinh này, anh Tùng Xòe... Ba rồi...
— Bạn em nữa?
— Bạn em chỉ mời mỗi cô Vú. Bạn thân nhất mới mời, anh nhé?
— Ừ, bạn thân nhất. Cô Vú nào thế?
— Cô Vú xưởng rượu. Nó mới chuyển sang Lò Hoa được một tuần. Cô ta có một đôi vú sừng bò đẹp tuyệt.
— Anh không biết... Vú sừng bò à? Như của em á?
— Không... Vú sừng bò nó nhọn, đầu núm vểnh lên. Em là búp sen chứ.
— Ừ, búp sen... Búp sen... Núm sen... Tôi giơ tay. Tôi vuốt. Sứa thẹn...
— Yên! Yên!.. Buồn em... Kìa!.. Thế trưa mai chúng mình ra thị sảnh... Tối mai chúng mình thết tiệc... Nhé?
— Ừ... mai... Sứa ôm tôi. Lò sưởi nhòe nhòe. Tôi miết.
— Anh... anh...
— Em yêu của anh! Con nai của anh! Anh yêu em...
— Anh nói nữa đi.
— Anh yêu em...
— Nữa cơ!
— Anh yêu em...
— Nhiều cơ...
— Anh yêu em... Anh yêu em...
Tôi bế Sứa về giường. Nhẵn mịn, tôi bế một mớ cảm giác nhẵn mịn.
— Con nai của anh! Anh yêu em! Con nai bị thương của anh...
— Anh... anh!..
Những ki lô mét hành quân xa xa... Những ki lô mét ren rét. Chúng tôi cuốn lấy nhau.
* * *
Tôi dậy sớm hơn rạng đông... Một chút ánh sáng trắng nhờ cửa sổ... Cái thứ ánh sáng trong trong, tiền-bình-minh ấy? Sứa nằm như một giọt sương. Tôi vuốt. Con nai rơm rớm vẫn thiêm thiếp. Tôi dậy. Tôi vẫn quần áo. Tôi cời lửa, tra củi. Lò sưởi rực lên, hồng hồng trong màu sữa tinh mơ.
Trên tấm nệm trắng, Sứa nằm, cái chăn gấm rơi một nửa trên sàn gác đỏ. Tôi đến kéo chăn cho Sứa. Cặp đùi dài, ngực, núm sen... Sứa nằm trong trong, như sương đọng. Tôi kéo chăn. Tôi hôn vào giấc ngủ thiêm thiếp. Dưới phố có tiếng chân các đoàn tự vệ thành. Lát sau, đài phát thanh rắc những hạt âm nhạc trong lòng phố sớm. Tôi đứng nhìn qua cửa sổ. Một chút sương tháng Mười mắc trên các lùm cây, các giậu sắt... Tự vệ thành tập quân sự. Trai gái, cả các cụ già, đã bắt đầu bài thể dục buổi sớm, ở các ban công, các sân thượng, và lòng đường. Tôi quay lại. Con nai của tôi đã thức giấc, vươn cong người, cái chăn gấm tuột xuống. Sứa thẹn. Sứa kéo chăn che ngực.
— Anh... anh! Lại đây...
Một miết ghì buổi sớm. Hai... ba miết ghì. Đôi môi run run trong môi...
— Bây giờ anh ra đứng cửa sổ nhé? Để em thay quần áo.
— Em thẹn à? Anh không ra...
— Kệ! Anh ra cửa sổ đi! Thế! Thế! Không được quay mặt lại đấy!.. Thế!..
Sứa đã vớ bộ quần áo trong tủ, chạy ù vào buồng tắm... Tôi quay lại. Vừa kịp một cái đằng sau trần truồng, lọt vào cánh cửa hé... Tiếng nước vòi. Tiếng phun rì rầm của một đài hoa sen.
— Em đi đâu mà ăn vận thế? Tôi hỏi.
Sứa bó thít trong một bộ quần áo nỉ mới, màu ghi, đùi dài, quần chẽn sát thịt, một đôi ủng cao đen bóng. Trông như một nữ kỵ sĩ. Hay một nữ phi công?
— Sáng nay trạm em đi đào hầm ngầm.
— Chiều?
— Chiều lại công tác như mọi ngày. Sứa vừa nói vừa thoăn thoắt dọn giường nệm. Nhưng anh có nhớ chương trình hôm nay của chúng mình không?
— Có.
— Ban trưa em đợi anh ở thị sảnh nhé?
— Anh sẽ đến.
— Xong, em sẽ đi sắm các thứ. Anh có đi với em không?
— Có.
— Tan tầm chiều, anh dọn những thứ cần thiết của anh về đây nhé? Em thì em làm tiệc với cô Vú. Em cứ làm dôi ra cho hai mươi khách. Phòng xa, phải không anh?
— Rõ!
— Anh mời anh chị Bướng với anh Tùng Xòe nhé!
— Rõ!
— Anh bị động quá. Thiếu tinh thần tự động.
— Chả tự động là gì đây? Tôi ôm Sứa. Tôi vật Sứa trên chiếc nệm mới trải, trắng tinh...
Một bữa điểm tâm vội vã trong một quán sớm, rồi tôi tiễn Sứa tới trạm. Đó là một tòa nhà màu tím, với hàng giậu cũng tím ở đầu phố Im Lặng. Cái trạm cũng tên là trạm Im Lặng. Gọi nó là một bệnh viện đúng hơn. Nhưng nó chỉ là một trạm giải phẫu, là một bộ phận của bệnh viện giải phẫu làng Mận. Bây giờ nó chuyên trách về những thương binh nặng. Ở đây người ta không cưa, xẻ, mổ, vá, lắp... Các bác sĩ của chúng tôi thiên về bó bột, bó xương gà. Cái khoa bó của chúng tôi chữa lành bệnh nhân mà không phải ăn bớt của người ta một cái bộ phận nào. Chứ cái lối gì cưa cụt chân người ta đi, rồi lại dám tuyên bố với người ta: “Chúng tôi đã chữa cho anh khỏi rồi đấy!”
— Anh nhớ nhé? Em đợi anh ở thị sảnh.
— Có thể là anh đợi em.
— Em có chậm anh đừng sốt ruột nhé!
Tôi đi trong các phố tinh mơ... Người ta lục tục kéo đi làm. Sương sớm chưa tan hết. Nó còn quẩn quanh một vài ngã tư, nách tường, đỉnh chiến lũy. Những tốp tự vệ thành, tự vệ phố, đâu đâu cũng tự vệ. Hàng ki lô mét tự vệ. Cả làng Mận đã quân sự hóa triệt để. Báo động số 1! Chiến tranh đã ở đây rồi. Nếu chúng tôi không chiến đấu thích đáng, nó sẽ ngồi vào bàn ăn của chúng tôi. Nó sẽ ngủ cả trong giường chúng tôi, với vợ con, người yêu của chúng tôi... Phố xá rầm rập những bước chân quân sự. Không khí bốc men. Tôi đi giữa một sự chuẩn bị tác chiến sôi sục, toàn thành... Giờ phút ở đây, bây giờ, bốc lửa ngùn ngụt hơn cả ở hỏa tuyến! Chứ ở hỏa tuyến, nó khác! Nó đã bình thường hóa. Người ta ra trận, người ta sản xuất, người ta nhảy múa, người ta chè chén trong căng tin, trong chiến hào. Làng Mận, trong những ngày đầu mùa đông này, hầu như đã hoãn lại tất cả các trò vui. Các nét mặt găng lên. Mỗi người như một quả bom nổ chậm. Cả các cô con gái nữa. Các cô đi, vẫn thon, vẫn mềm, nhưng cứ túa cả lên, như giáo mác. Chỉ có các cụ già, họ đi lụ khụ, nhăn nheo trên các vỉa hè. Có cụ bị đám đông vô tư xô dúi đi. Tôi nhớ tới bảo mẫu tôi. Từ hôm qua, tôi nhớ, đã mấy lần? Nhưng rồi nó thoáng đi... Tối nay, tôi nghĩ, phải có mặt bảo mẫu tôi, trong bữa tiệc tuyên bố.
Tôi bước sải. Tôi đi như một quả thủy lôi, lao đi trong phố sớm. Tôi đã tới phố Cổng Đông. Tôi chạy lên nhà tôi. Mặt trời đã leo lên ngang mái, một mặt trời mùa đông ren rét, nhợt nhạt. Đài phát thanh vừa mới bính boong điểm nhịp sáu giờ.