Chương 9
Sau vụ xả súng, Dell Perkins phục vụ nhiều cà phê và cháo ngô hơn mọi ngày thứ Ba bình thường. Tất cả các khách quen và vài khách khác tụ tập sớm để đọc báo và tán gẫu về vụ xả súng vừa diễn ra cách cửa chính của quán Coffee Shop khoảng chín mươi mét. Claude’s và Tea Shop cũng sớm đông khách hơn thường lệ. Ảnh của Jake đã lên trang nhất tờ báo ở Tupelo, còn các tờ ở Memphis và Jackdon thì đưa lên trang nhất ảnh của Cobb và Willard trước vụ xả súng và khi các tử thi được đưa lên xe cứu thương. Không có ảnh nào của Carl Lee cả. Cả ba tờ báo đều tường thuật chi tiết diễn tiến sáu ngày qua ở Clanton.
Có sự chấp nhận rộng rãi trong khắp thị trấn rằng chính Carl Lee đã tiến hành vụ xả súng, nhưng tin đồn về những tay súng khác đã nổi lên và nở rộ cho đến khi mỗi bàn ở Tea Shoppe đều có nguyên một băng da đen ngông cuồng chỉ chầu chực tấn công. Tuy nhiên, các cảnh sát ở Coffee Shop dù không lắm lời nhưng đã chấn chỉnh được những tin đồn nhảm và kiềm giữ chúng khá tốt trong vòng kiểm soát. Cảnh sát Looney là khách quen nên đã có sự quan tâm đến thương tích của ông, mà hình như là nghiêm trọng hơn so với báo cáo ban đầu. Ông vẫn ở bệnh viện và đã nhận diện được tay súng chính là anh trai của Lester Hailey.
Jake bước vào lúc sáu giờ và ngồi ở gần mặt tiền cùng vài nông dân. Anh gật đầu chào Prather và một cảnh sát khác, nhưng họ giả tảng như không nhìn thấy anh. Họ sẽ bình thường lại khi nào Looney được ra viện, anh nghĩ vậy. Đã có vài nhận xét về tấm ảnh trên trang nhất, nhưng không ai chất vấn Jake về thân chủ mới của anh hay về vụ xả súng. Anh cảm nhận một sự lạnh lùng nhất định nơi các vị khách. Anh ăn nhanh rồi rời đi.
Lúc chín giờ, Ethel nối máy cho Jake. Bullard đang cầm máy.
“Chào thẩm phán. Ông khỏe không?”
“Tệ chết đi được. Anh cãi cho Carl Lee Hailey đấy à?”
“Vâng, thưa ông
“Anh muốn phiên sơ bộ diễn ra khi nào?”
“Sao ông lại hỏi tôi, thưa thẩm phán.”
“Câu hỏi hay đấy. Anh xem đó, các tang lễ sẽ diễn ra vào lúc nào đó trong sáng mai, và tôi nghĩ tốt nhất ta nên chờ cho đến khi chôn cất xong hai gã con hoang đó. Anh có nghĩ vậy không?”
“Vâng, ý hay đấy, thưa thẩm phán.”
“Chiều mai lúc hai giờ thì sao nhỉ?”
“Tốt.”
Bullard ngập ngừng. “Jake này, anh có thể xem xét bỏ phiên sơ bộ để tôi đẩy thẳng vụ này đến đại bồi thẩm đoàn, có được không?”
“Thẩm phán à, tôi chưa bao giờ bỏ phiên sơ bộ cả, ông cũng biết vậy mà.”
“Phải, tôi biết. Tôi chỉ nghĩ mình đang cầu xin một ân huệ thôi. Tôi không muốn xử vụ này, và cũng chẳng muốn dây dưa với nó. Hẹn gặp anh ngày mai nhé.”
Một giờ sau, Ethel lại quang quác trên nội đàm: “Ông Brigance, có vài người phóng viên ở đây muốn gặp ông” Jake sướng ngất ngây. “Họ từ đâu đến vậy?”
“Memphis và Jackson, tôi nghĩ vậy.”
“Mời họ vào phòng họp. Một phút nữa tôi sẽ xuống.”
Anh chỉnh lại cà vạt, chải đầu, kiểm tra xem có chiếc xe truyền hình nào trên con đường bên dưới hay không. Anh quyết định để họ chờ. Sau vài cú điện thoại vu vơ, anh bước xuống cầu thang, phớt lờ Ethel, rồi bước vào phòng họp. Họ yêu cầu anh ngồi ở một bên đầu chiếc bàn dài vì lý do ánh sáng. Tự nhủ phải kiểm soát mọi mặt, anh từ chối và ngồi vào bên hông bàn, đâu lưng lại những dãy sách pháp luật dày cộp và mắc tiền.
Các micro liền được đặt lại phía trước anh và ánh sáng của các camera được điều chỉnh lại. Cuối cùng, một cô gái trông quyến rũ từ Memphis hắng giọng rồi lên tiếng. Cô ta có những vệt phấn màu cam nhạt chạy dọc vầng trán và dưới đôi mắt.
“Ông Brigance, có phải ông đại diện cho Carl Lee Hailey?”
“Vâng, đúng vậy.”
“Và ông này bị cáo buộc đã giết chết Billy Ray Cobb và Pete Willard?”
“Đúng.”
“Còn Cobb và Willard thì bị cáo buộc cưỡng hiếp con gái của ông Hailey?”
“Đúng.”
“Ông Hailey có chối bỏ việc giết Cobb và Willard không?”
“Ông ta sẽ được tuyên vô tội trước các cáo buộc.”
“Ông ta có bị cáo buộc đã bắn cảnh sát viên Looney không?”
“Có. Chúng tôi đã dự trù một cáo buộc thứ ba với tội danh tấn công nghiêm trọng nhân viên công lực.”
“Ông có dự trù việc bào chữa bằng viện dẫn lý do tâm thần không?”
“Tôi không muốn nói về việc bào chữa vào lúc này vì ông ta vẫn chưa bị truy tố."
“Ý ông có phải là ông ta có cơ hội để không bị truy tố?”
Một đòn sơ hở, thứ mà Jake mong đợi. Đại bồi thẩm đoàn sẽ hoặc là truy tố ông ta, hoặc là không, và các bồi thẩm viên sẽ không được chọn ra cho đến khi Tòa Lưu động được triệu tập vào thứ Hai ngày 27 tháng Năm. Cho nên những thành viên của đại bồi thẩm đoàn tương lai vẫn đang đi lại trên đường phố Clanton, trông nom cửa hiệu của họ, làm việc trong các nhà máy, lau chùi nhà cửa, đọc báo, xem TV, và thảo luận liệu có nên truy tố ông ta hay không.
“Phải, tôi nghĩ ông ta có cơ hội để không bị truy tố. Điều đó còn tùy vào đại bồi thẩm đoàn, hoặc sẽ diễn ra sau phiên sơ bộ.”
“Khi nào thì phiên sơ bộ diễn ra?”
“Ngày mai. Hai giờ chiều.”
“Ông có dự đoán thẩm phán Bullard sẽ ràng buộc ông Carl Lee với đại bồi thẩm đoàn không?”
“Đó là một dự đoán khá dễ dàng,” Jake đáp, biết rằng Bullard sẽ nổi gai ốc trước câu trả lời này.
“Khi nào thì đại bồi thẩm đoàn nhóm họp?”
“Một đại bồi thẩm đoàn mới sẽ tuyên thệ vào sáng thứ Hai. Nó có thể sẽ xem xét vụ án vào chiều thứ Hai.”
“Khi nào ông chờ đợi sẽ diễn ra phiên xét xử?”
“Giả như ông ta bị truy tố thì vụ án sẽ được xét xử vào cuối hè hoặc đầu thu.”
“Tòa nào xử?”
“Tòa Lưu động hạt Ford.”
“Ai sẽ là thẩm phán?”
“Ngài Omar Noose.”
“Ông ta từ đâu đến?”
“Chester, Mississipi. Hạt Van Buren.”
“ý ông là vụ án sẽ được xử tại Clanton này?”
“Phải, trừ phi địa điểm xét xử được thay đổi.”
“Ông có yêu cầu thay đổi địa điểm xét xử không?”
“Hỏi rất hay, nhưng đó là câu hỏi mà lúc này tôi chưa sẵn sàng trả lời. Hãy còn hơi sớm để nói về chiến thuật biện hộ.”
“Tại sao ông muốn thay đổi địa điểm xét xử?”
Để tìm một hạt da đen, Jake nghĩ. Anh thận trọng đáp, “Vì những lý do thông thường. Quảng bá trước xét xử, vân vân.”
“Ai là người quyết định việc thay đổi địa điểm xét xử?”
“Thẩm phán Noose. Quyết định này thuộc toàn quyền của ông ta.”
“Việc bảo lãnh tại ngoại đã được thiết lập chưa?”
“Chưa, và có lẽ nó sẽ không được thiết lập cho đến khi cáo trạng được ban hành. Hiện nay ông ta vẫn được quyền nộp một khoản bảo lãnh hợp lý, nhưng trong thực tiễn của hạt này, việc bảo lãnh tại ngoại không được thiết lập cho các vụ án giết người cho đến sau khi có truy tố và thủ tục buộc tội của Tòa Lưu động. Tại thời điểm này, tiền bảo lãnh sẽ do thẩm phán Noose thiết lập.”
“Ông có thể nói gì về ông Hailey?”
Jake thư giãn và suy nghĩ một lúc trong khi các camera tiếp tục làm việc. Một đòn sơ hở khác, và cơ may bằng vàng để gieo vài hạt mầm. “Ông ta ba mươi bảy tuổi. Kết hôn với một người phụ nữ mà ông ta đã sống chung trong hai mươi năm. Có bốn người con—ba trai, một gái. Là một người tử tế, với lý lịch sạch sẽ. Chưa bao giờ gặp rắc rối trước đó. Được trao huân chương khi tham gia quân đội. Làm việc năm mươi giờ mỗi tuần tại một nhà máy giấy ở Coleman. Thanh toán đầy đủ các hóa đơn và có sở hữu một mảnh đất nhỏ. Đi lễ nhà thờ mỗi Chủ nhật cùng gia đình. Lo việc của mình và không muốn ai quấy rầy."
“Ông cho phép chúng tôi nói chuyện với ông ta được không?”
“Dĩ nhiên là không.”
“Có phải em trai của ông ta từng bị xét xử vì tội sát nhân cách đây nhiều năm?”
“Đúng vậy, và anh ta đã được xử trắng án.”
“Ông là luật sư của anh ta?”
“Đúng vậy.”
“Ông từng cãi nhiều vụ án giết người ở hạt Ford, phải không?”
“Ba vụ.”
“Bao nhiêu vụ trắng án?”
“Cả ba,” anh chầm chậm đáp.
“Bồi thẩm đoàn có nhiều phương án ở Mississippi phải không?” cô gái từ Memphis hỏi.
“Đúng vậy. Với cáo trạng giết người, bồi thẩm đoàn tại phiên xử có thể phán xét bị cáo có tội ngộ sát và chịu mức án hai mươi năm, hay có tội giết người gia trọng, và chịu mức án chung thân hay tử hình tùy theo phán xét của bồi thẩm đoàn. Và bồi thẩm đoàn cũng có thể phán xét bị cáo không có tội.” Jake mỉm cười trước các camera. “Một lần nữa, cô đang giả định ông ta sẽ bị truy tố.”
“Cô bé nhà Hailey hiện ra sao?”
“Bé đang ở nhà. Được cho về hôm Chủ nhật. Bé được kỳ vọng. Chắc là cháu nó sẽ ổn.”
Các phóng viên nhìn nhau, cố tìm những câu hỏi khác. Jake biết khi người ta cạn thắc mắc và bắt đầu đưa ra những câu hỏi gàn dở thì đó chính là phần nguy hiểm.
Anh đứng dậy, cài nút chiếc áo khoác. “Thôi nhé, cảm ơn các bạn đã ghé thăm. Thường thì tôi luôn sẵn sàng. Chỉ cần báo trước một chút thôi, tôi sẽ tiếp chuyện các bạn bất cứ lúc nào.”
Họ cảm ơn anh rồi ra về.
Lúc mười giờ sáng thứ Tư, trong buổi cầu nguyện kép đơn sơ diễn ra ở nhà tang lễ, các ngáo vườn chôn cất hai người bạn đã khuất của họ. Ông mục sư, một người thuộc phong trào Ngũ tuần mới vừa được thụ phong, cố gắng trong tuyệt vọng để xoa dịu và trấn an những suy nghĩ của đám người nho nhỏ đang đứng phía trên hai cỗ quan tài đóng kín. Lễ cầu nguyện diễn ra rất ngắn, với chẳng bao nhiêu nước mắt.
Những chiếc bán tải, những chiếc Chevrolet bụi bặm di chuyển chầm chậm phía sau duy nhất một xe tang khi đám rước rời thị trấn, bò vào vùng nông thôn. Họ đậu xe sau một ngôi nhà thờ gạch đỏ be bé. Các thi thể được cho yên nghỉ cùng nhau ở các bên đầu đối nghịch của một nghĩa trang nhỏ chi chít bia mộ. Sau vài lời bổ sung, đám đông giải tán.
Cha mẹ Cobb ly dị nhau khi hắn còn nhỏ. Cha hắn lái xe từ Birmingham về dự đám tang con trai. Chôn cất xong thì ông cũng biến mất. Bà Cobb sống trong một căn nhà nhỏ sơn trắng gần khu dân cư Lake Village, cách Clanton mười dặm về phía nam. Hai người con trai khác của bà cùng các anh chị em họ và bạn bè của chúng tập hợp dưới cây sồi ở sân sau trong lúc cánh phụ nữ rùm beng quanh bà Cobb. Cánh đàn ông nói chuyện chung chung về bọn mọi đen. Họ nhai Red Man, nhấp whiskey, hồi tưởng lại cái thời xa xưa, khi mà đám mọi đen hãy còn biết thân phận của chúng. Giờ thì chúng được nuông chiều quá mức, được chính quyền và tòa án bảo vệ. Và dân da trắng chẳng thể làm gì được chúng. Một người anh họ của Cobb nói anh ta có quen một người bạn hay ai đó đang hoạt động tích cực trong Klan, và người này có thể sẽ gọi điện cho anh ta. Ông nội của Cobb từng tham gia Klan rất lâu trước khi ông qua đời, người anh họ giải thích, và lúc anh ta và Billy Ray còn bé thì ông cụ thường kể những câu chuyện treo cổ mọi đen ở hạt Ford và hạt Tyler. Điều mà họ cần làm chính là điều mà gã mọi đen kia đã làm, nhưng ngặt nỗi chẳng ai chịu tình nguyện cả. Biết đâu Klan sẽ quan tâm. Có một bang hội ở xa hơn về phía nam, gần Jackson, sát bên hạt Nettles, và người anh họ đã được phép liên lạc với họ.
Cánh phụ nữ chuẩn bị bữa trưa. Cánh đàn ông lặng lẽ ăn rồi quay về với chai whiskey dưới gốc cây phủ bóng. Phiên sơ bộ xử tên mọi đen vào lúc hai giờ chiều đã được nhắc nhở. Họ chen chúc nhau lên xe rồi lái đến Clanton.
Có một Clanton trước vụ xả súng và có một Clanton sau vụ xả súng, và sẽ phải mất nhiều tháng nữa để cả hai trở lại giống như nhau. Một sự kiện bi thảm, đẫm máu, kéo dài không quá mười lăm giây đã biến một thị trấn miền nam yên tĩnh với tám ngàn cư dân trở thành một địa điểm hấp dẫn của các nhà báo, phóng viên, các tổ quay phim, những phóng viên ảnh, một số từ các thị trấn lân cận, số khác từ các tổ chức đưa tin toàn quốc. Những người quay phim và phóng viên truyền hình đụng nhau xoành xoạch trên vỉa hè quanh quảng trường khi họ hỏi han người đi đường dễ đến hàng trăm lần về cảm giác của anh ta hoặc cô ta về sự kiện Hailey, và anh ta hoặc cô ta sẽ biểu quyết thế nào nếu có chân trong bồi thẩm đoàn. Không có sự phán xét rõ ràng nào từ phía người đi đường. Các xe van truyền hình nối đuôi các xe truyền hình nhập khẩu, xinh xắn và ấn tượng. Chúng lượn lờ quanh quảng trường, dọc xuôi các con phố để săn lùng những manh mối, những câu chuyện, những cuộc phỏng vấn. Ozzie là người được ưa chuộng nhất. Một ngày sau vụ xả súng, ông đã bị phỏng vấn đến nửa tá lần. Sau đó ông đã tìm được việc khác để làm và ủy quyền trả lời phỏng vấn cho Moss Junior, người vốn thích bỡn cợt cánh báo chí. Moss Junior có thể trả lời đến hai mươi câu hỏi mà không hé lộ bất kỳ chi tiết mới mẻ nào. Ông cũng nói dối rất nhiều, và những người lạ khù khờ sẽ chẳng bao giờ biết được lúc nào ông nói dối và lúc nào ông nói thật.
“Thưa ông, có bằng chứng nào cho thấy còn có một tay súng khác không ạ?”
“Có đấy.”
“Thật sao! Là ai vậy?”
“Chúng tôi có bằng chứng rằng vụ xả súng đã được bật đèn xanh và tài trợ bởi một nhánh của Black Panther” Moss Junior đáp với khuôn mặt thật thà.
Một nửa số phóng viên sẽ ú ớ hoặc thất thần, còn nửa kia thì lặp lại những lời ông nói và ào ào viết tốc ký.
Bullard từ chối rời khỏi văn phòng của ông hay nhận các cuộc gọi. Ông gọi lại cho Jake lần nữa, cầu xin anh bỏ qua phiên sơ bộ. Jake từ chối. Các phóng viên chờ ở hành lang trước văn phòng của Bullard tại tầng một của tòa án, nhưng ông đã rúc an toàn sau cánh cửa khóa trái cùng với chai vodka.
Có một lời thỉnh cầu xin được quay phim buổi lễ tang. Các cậu con nhà Cobb nói đồng ý, với một khoản lót tay, nhưng bà Willard thì lại bác bỏ đề nghị này. Các phóng viên đành đứng chờ bên ngoài nhà tang lễ, quay gì được thì quay. Họ theo đám rước đi ra mộ để quay phim việc chôn cất, rồi họ đi theo những người đưa tang trở về nhà bà Cobb, nơi họ bị cậu con cả Freddie chửi bới và xua đuổi.
Quán Coffee Shop ngày thứ Tư vắng lặng. Những khách quen, trong đó có Jake, gườm gườm nhìn những kẻ lạ mặt đang xâm chiếm thánh địa của họ. Hầu hết những người này đều để râu, nói bằng một thứ trọng âm lạ và không ăn món cháo ngô.
“Ông có phải là luật sư của ông Hailey không?” một người cất tiếng hỏi từ đầu bên kia căn phòng.
Jake tiếp tục nhai bánh mì nướng, không nói năng gì cả.
“Phải không ạ? Thưa ông?”
“Là tôi thì sao nào?” Jake gắt lên.
“Liệu ông ta có bị tuyên có tội không?”
“Tôi đang ăn sáng.”
“Có hay không?”
“Miễn bình luận.”
“Tại sao miễn bình luận?”
“Miễn bình luận.”
“Nhưng tại sao?”
“Tôi không bình luận trong khi ăn sáng. Miễn bình luận.”
“Tôi nói chuyện sau với ông có được không?”
“Được, ông hẹn đi. Tôi tính sáu mươi đô một giờ.”
Các khách quen huýt sáo, nhưng các khách lạ vẫn không nao núng. Hôm thứ Tư, Jake đã chấp thuận một cuộc phỏng vấn, miễn phí, của một tờ báo ở Memphis. Sau đó anh rúc vào ẩn náu trong phòng tác chiến, chuẩn bị cho phiên sơ bộ. Đến trưa, anh ghé thăm thân chủ nổi tiếng của anh ở nhà giam. Carl Lee trông thanh thản, thư thái. Từ phòng giam của mình, ông đã thấy các phóng viên tới lui bãi đậu xe.
“Nhà giam thế nào?” Jake hỏi.
“Cũng không đến nỗi. Thức ăn ngon. Tôi ăn cùng Ozzie trong văn phòng của ông ta.”
“Sao cơ?”
“Phải, còn chơi bài nữa kìa.”
“Anh đùa đấy à, Carl Lee?”
“Đâu có. Cả xem TV nữa. Tôi thấy anh trong bản tin tối qua. Trông anh bảnh thật đấy. Tôi đang làm cho anh thành nổi tiếng đó Jake, đúng vậy không?”
Jake nín thinh.
“Khi nào tôi được lên TV vậy? Ý tôi là vụ xả súng là do tôi làm, thế mà anh và Ozzie lại nhờ nó mà nổi tiếng” Vị thân chủ cười toe, còn vị luật sư thì không.
“Hôm nay, trong vòng một tiếng nữa.”
“Phải, tôi có nghe chúng ta sắp lên tòa. Để chi vậy nhỉ?”
“Để dự phiên sơ bộ. Nó không có gì là ghê gớm cả, ít ra nó được cho là như thế. Nhưng phiên sơ bộ này lại khác vì có nhiều camera
“Tôi phải nói gì đây?”
“Không gì cả! Anh không nói một lời nào với bất cứ ai, kể cả thẩm phán, công tố viên, các phóng viên, bất cứ ai. Chúng ta chỉ nghe thôi. Chúng ta nghe công tố viên nói, xem ông ta buộc tội kiểu gì. Họ hình như có nhân chứng và người này có thể sẽ tuyên thệ. Ozzie sẽ tuyên thệ và nói với thẩm phán về khẩu súng, dấu vân tay, rồi Looney…”
“Looney thế nào rồi?”
“Không biết. Tệ hơn họ nghĩ.””
“Trời ạ, tôi cảm thấy thật tồi tệ vì đã bắn nhầm phải Looney. Tôi thậm chí còn chẳng thấy ông ta nữa kìa.”
“Họ sẽ cáo buộc anh tội tấn công nghiêm trọng do việc bắn Looney. Dẫu sao thì phiên sơ bộ chỉ là hình thức mà thôi. Mục đích của nó là cho phép thẩm phán xác định liệu có đủ bằng chứng để ràng buộc anh với đại bồi thẩm đoàn hay không. Bullard luôn làm vậy, cho nên đó chỉ là thủ tục mà thôi.”
“Vậy sao phải tiến hành?”
“Ta có thể khước từ nó,” Jake đáp, nghĩ thầm về các camera mà anh sẽ để lỡ. “Nhưng tôi không thích vậy. Đó là cơ hội tốt để xem bên công tố định án kiểu gì.”
“Jake này, tôi dám nói họ đang có một vụ án rất ngon. Anh có nghĩ vậy không?”
“Tôi cũng nghĩ vậy. Nhưng ta cứ nghe đi đã. Đó là chiến thuật của phiên sơ bộ. Anh hiểu chứ?”
“Nghe hay đấy. Hôm nay anh có nói chuyện với Gwen hay Lester không?”
“Không, tôi đã gọi cho họ vào tối thứ Hai.”
“Gwen và Lester đã ở đây hôm qua, tại văn phòng của Ozzie. Cả hai nói sẽ lên tòa hôm nay.”
“Tôi nghĩ ai ai cũng lên tòa hôm nay.”
Jake ra về. Tại bãi đậu xe, anh bị phục kích bởi vài phóng viên đang chờ Carl Lee được áp tải từ nhà giam. Anh không có bình luận nào cho họ, và cũng không có bình luận nào cho các phóng viên ở bên ngoài văn phòng của anh, nhưng anh rất chú ý đến các camera. Vào lúc một giờ ba mươi, anh đến tòa rồi trốn lên thư viện pháp luật ở tầng ba.
Ozzie cùng Moss Junior và các cảnh sát khác canh chừng ở bãi xe, rủa thầm đám phóng viên và quay phim. Lúc này là một giờ bốn mươi lăm, đã đến lúc phải đưa tù nhân ra tòa.
“Cách chi đó họ làm tôi nghĩ đến bầy kền kền đang chờ ra xác con chó chết bên đường,” Moss Junior nhận xét khi nhìn đám đông phóng viên.
“Một đám người trơ trẽn nhất tôi từng thấy” Prather phụ họa. “Trả lời mấy cũng không vừa lòng. Họ tưởng cả thị trấn này phải phục vụ cho họ chắc.”
“Nửa kia đang chầu chực ở tòa.” Ozzie không nói gì nhiều. Một tờ báo đã chỉ trích ông về vụ xả súng, ngụ ý rằng an ninh quanh tòa án đã được cố tình nới lỏng. Ông đã quá mệt mỏi với cánh báo chí này rồi. Hai lần trong hôm qua, ông đã lệnh cho các phóng viên phải rời khỏi nhà giam.
“Và đó mới là một nửa thôi đấy."
“Tôi có ý này,” ông nói.
“Ý gì vậy?” Moss Junior hỏi.
“Curtis Todd còn ở trong nhà giam không vậy?”
“Còn. Tuần sau mới được thả.”
“Hắn ta coi bộ cũng hao hao giống Carl Lee nhỉ?”
“Ý ông là sao?”
“Thì đó, ý tôi là hắn cũng đen xấp xỉ như Carl Lee, chiều cao và cân nặng cũng y chang nhau, đúng không?”
“Vâng, quả là vậy, rồi sao nữa?” Prather hỏi.
Moss Junior nhoẻn cười với Ozzie, người vẫn đang dán mắt nhìn qua cửa sổ.
“Ozzie, ông không được làm vậy đâu.”
“Làm gì cơ chứ?” Prather hỏi.
“Ta đi nào. Triệu tập Carl Lee và Curtis Todd cho tôi,” Ozzie ra lệnh. “Lái xe của tôi đi vòng ra sau. Đưa Tood đến đây để tôi dặn dò hắn một chút.”
Mười phút sau, cánh cửa chính của nhà giam vụt mở. Một toán cảnh sát áp tải gã tù nhân đi xuôi theo vỉa hè. Hai cảnh sát đi trước, hai cảnh sát đi sau, và hai cảnh sát nữa kèm hai bên người tù đeo kính râm dày cộp, tay bị còng, chỉ có điều là chiếc còng không bị khóa. Khi họ đến gần đám phóng viên, các camera lập tức bấm và lia lịa quay. Các câu hỏi cũng bay ra tới tấp:
“Thưa ông, ông có nhận tội không?”
“Thưa ông, ông có chối tội không?”
“Thưa ông, ông sẽ nhận tội hay chối tội?"
“Ông Hailey, ông có viện dẫn lý do tâm thần không?”
Người tù mỉm cười, tiếp tục đi chầm chậm đến các xe tuần tra đang chờ sẵn. Các cảnh sát mỉm cười u ám và phớt lờ đám đông. Các phóng viên ảnh chen tới, cố tìm một góc hoàn hảo để chụp ảnh hung thủ giết người nổi tiếng nhất nước.
Bất ngờ, trước sự chứng kiến của cả nước, trước các cảnh sát đang vây quanh, trước hàng chục phóng viên đang quay phim và chụp ảnh từng động thái, người tù chợt vùng chạy. Hắn vùng vẫy, đợm nhảy, xoay mình, quằn quại, điên cuồng chạy dọc theo bãi xe, vượt qua một con hào, xông ra cao tốc, lẫn vào những hàng cây rồi khuất dạng. Các phóng viên la hét, rối loạn hàng ngũ, nhiều người thậm chỉ còn chạy theo một đoạn. Khá kỳ lạ là các cảnh sát lại chạy ngược về nhà giam và đóng sập cửa lại, dứt khỏi những con kền kền đang bay lảng vảng, đánh những vòng tròn náo loạn. Curtis Todd đã được đặc xá trước một tuần.
Ozzie, Moss Junior, và Carl Lee vội rời đi qua cửa hậu của nhà giam. Chiếc xe đưa họ đi xuôi theo con đường hậu, nơi có thêm nhiều cảnh sát nữa đang chờ sẵn để áp tải Carl Lee ra toà.
“Có bao nhiêu mọi đen ngoài kia vậy?” Bullard quát vào mặt ông Pate. “Hàng đống.”
“Tuyệt lắm! Hàng đống mọi đen! Tôi đoán cũng có nhiều ngáo vườn lắm phải không?”
“Ít thôi ạ.”
“Phòng xử đã kín chưa?”
“Kín mít.”
“Chúa ơi, mới chỉ là phiên sơ bộ!” Bullard rên lên.
Ông uống nốt chai vodka một phần tư lít rồi nhận một chai khác từ ông Pate.
“Ông thoải mái đi ạ, thưa thẩm phán.”
“Brigance, tất cả là do lỗi của hắn. Nếu hắn muốn thì hắn có thể khước từ phiên sơ bộ mà. Tôi đã yêu cầu hắn. Yêu cầu đến hai lần. Hắn biết tôi sẽ bán cái lại cho đại bồi thẩm đoàn. Hắn biết điều đó mà. Tất cả các luật sư đều biết. Nhưng giờ thì tôi sẽ làm cho đám mọi đen nổi điên nếu không thả Carl Lee, và tôi cũng sẽ làm cho đám ngáo vườn nổi điên nếu không hành quyết được hắn hôm nay, ngay tại phòng xử này. Tôi sẽ trả đũa Brigance về chuyện này. Hắn đang chơi trò uốn éo trước các camera. Tôi cần được tái cử, còn hắn thì không, đúng không nào?”
“Dạ đúng, thưa thẩm phán.”
“Có bao nhiêu cảnh sát ở ngoài kia?”
“Nhiều. Cảnh sát trưởng đã gọi cả lực lượng dự bị. Ông không sao đâu ạ.”
“Còn đám báo chí?”
“Họ đang dàn hàng ở các dãy ghế đầu.”
“Không cho phép camera!”
“Dạ, không camera.”
“Hailey có đó không?”
“Dạ có. Hắn đang ở trong phòng xử cùng với Brigance. Mọi người đã sẵn sàng, chỉ còn chờ có mỗi mình ông thôi.”
Ngài nhấp một ngụm vodka nguyên chất từ chiếc tách Styrofoam.
“Được, ta đi nào.”
Như trong những ngày xưa cũ trước những năm sáu mươi, phòng xử được tách biệt rõ rệt, da đen và da trắng ngăn cách nhau bởi một lối đi ở giữa. Các cảnh sát bệ vệ đứng trên lối đi này và xung quanh các vách tường của phòng xử. Được đặc biệt quan tâm là một nhóm da trắng đã sương sương đang ngồi cùng nhau trên hai dãy ghế không quá xa dãy đầu. Có hai người được nhận dạng là các anh trai hay anh họ của Billy Ray Cobb quá cố.
Họ được canh chừng ráo riết. Hai dãy đầu, dãy bên phải trước dân da đen và dãy bên trái phía trước da trắng, bị chiếm lĩnh bởi khoảng hai chục nhà báo đủ thể loại. Một số mải mê ghi chép trong khi số khác thì phác họa bị cáo, luật sư của ông ta, và nay, cuối cùng, là ông thẩm phán.
“Họ định biến thằng mọi đen này thành người hùng," một trong những ngáo vườn làu bàu đủ lớn để các phóng viên nghe thấy.
Khi Bullard ngồi vào bàn, cảnh sát khóa các cửa sau lại. “Mời nhân chứng đầu tiên của ông đi,” ông hướng về Rocky Childers ra lệnh.
“Công tố mời cảnh sát trưởng Ozzie Walls.”
Vị cảnh sát trưởng tuyên thệ rồi bước lên bục. Ông thư giãn rồi bắt đầu bản tường thuật dài, mô tả khung cảnh vụ xả súng, các thi thể, những vết thương, khẩu súng, các dấu vân tay trên súng và các dấu vân tay của bị cáo. Childers trình ra một bản khai có tuyên thệ, ký bởi cảnh sát viên Looney với sự chứng kiến của cảnh sát trưởng và Moss Junior. Nó xác định tay súng chính là Carl Lee. Ozzie kiểm tra chữ ký của Looney rồi đọc bản khai để tòa ghi chép lại.
“Thưa cảnh sát trưởng, ông còn nhân chứng nào khác không?” Childers hỏi không mấy nhiệt tình.
“Có. Murphy, nhân viên vệ sinh.”
“Họ ông ta là gì?”
“Không ai biết cả. Chỉ gọi là Murphy thế thôi.”
“Thôi được. Ông nói chuyện với ông ta rồi chứ?”
“Chưa, nhưng điều tra viên của tôi đã làm việc này.”
“Điều tra viên của ông là ai?”
“Là sĩ quan Rady.”
Rady tuyên thệ rồi ngồi vào ghế nhân chứng. Ông Pate rót cho thẩm phán một tách nước đá nữa lấy từ phòng của Ngài. Jake ghi chép nhiều trang giấy. Anh sẽ không mời nhân chứng nào cả và chọn cách không chất vấn cảnh sát trưởng. Đôi lúc, tại phiên sơ bộ, nhân chứng của bên nguyên bị rối khi khai gian, lúc đó Jake mới nêu vài câu chất vấn nhằm vạch trần sự thiếu nhất quán để tòa ghi nhận lại. Sau đó, tại phiên xét xử, khi việc khai gian này tái diễn, Jake sẽ trình ra lời khai có tuyên thệ trong phiên sơ bộ để gây lúng túng hơn nữa cho kẻ khai gian. Nhưng không phải là hôm nay.
“Thưa ông, ông đã có dịp nào trò chuyện với ông Murphy không?" Childers hỏi.
“Murphy nào?”
“Tôi không biết… Chỉ đơn giản là Murphy, nhân viên vệ sinh.”
“Ồ, ra là ông ta. Vâng thưa ông.
“Tốt lắm. Thế ông ta nói gì?”
“Nói về chuyện gì cơ ạ?”
Childers gục đầu xuống. Rady là người mới, chưa quen với việc khai trước tòa. Ozzie nghĩ đây là một dịp thực tập tốt.
“Về vụ xả súng! Hãy cho chúng tôi biết ông ta nói gì với ông về vụ xả súng.”
Jake lắc đầu. “Thưa Ngài, tôi phản đối. Tôi hiểu phiên sơ bộ cô thể chấp nhận tin truyền khẩu, nhưng cái ông Murphy này đang sẵn có mặt ở đây. Ông ta làm việc ở đây, tại tòa án này. Cớ sao không để cho ông ta tuyên thệ?”
“Vì ông ta nói lắp,” Bullard đáp.
“Sao cơ?”
“Ông ta nói lắp. Và tôi không muốn nghe ông ta cứ lắp ba lắp bắp trong suốt ba mươi phút tới. Phản đối bị bác bỏ. Tiếp tục đi, ông Childers.”
Jake bàng hoàng ngồi xuống. Bullard thủ thỉ gì đó với ông Pate, và ông này rời đi để lấy thêm nước đá.
“Vậy, ông Rady, ông Murphy nói gì với ông về vụ xả súng?”
“Vâng, ông ta không hiểu gì cả vì quá hoảng sợ, và khi hoảng sợ thì ông ta càng nói lắp thê thảm. Ý tôi là ông ta cũng lắp bắp nói được, nhưng….”
“Ông chỉ cần cho biết ông ta nói gì thôi!” Bullard quát.
“Vâng. Ông ta nói có thấy một người nam da đen bắn hai người trẻ da trắng và một cảnh sát.”
“Cảm ơn ông,” Childers nói. “Vậy ông ta ở đâu lúc điều này xảy ra?”
“Ai cơ ạ?”
“Murphy!”
“Ông ta ngồi ở cầu thang đối diện với cái cầu thang nơi họ bị bắn.”
“Và ông ta đã chứng kiến tất cả?”
“Ông ta nói vậy.”
“Ông ta có nhận diện được tay súng không?”
“Có, chúng tôi đã cho ông ta xem ảnh mười người nam da đen, và ông ta đã nhận ra bị cáo đang ngồi đây.”
“Tốt. Cảm ơn ông. Thưa Ngài, chúng tôi không còn gì để hỏi thêm.”
“Ông có hỏi gì không, ông Brigance?” vị thẩm phán hỏi.
“Không, thưa ông,” Jake đứng dậy đáp.
“Có nhân chứng nào không?”
“Không, thưa ông.”
“Có yêu cầu, kiến nghị hay bất cứ điều gì không
“Không, thưa ông.”
Jake biết tốt hơn cả là đừng yêu cầu tại ngoại. Thứ nhất, yêu cầu đó chẳng tích sự gì cả. Bullard sẽ không thiết lập việc bảo lãnh tại ngoại cho án sát nhân. Thứ hai, yêu cầu đó sẽ làm ông thẩm phán mất mặt.
“Cảm ơn ông Brigance. Tòa nhận thấy đã tồn tại đủ bằng chứng để câu lưu bị cáo này, chờ hành động của đại bồi thẩm đoàn hạt Ford. Ông Hailey sẽ tiếp tục chịu sự câu lưu của cảnh sát trưởng. Bãi tòa.”
Carl Lee nhanh chóng bị còng tay và áp tải ra ngoài phòng xử. Khu vực quanh cửa hậu ở dưới nhà đã bị niêm phong và canh giữ. Các camera bên ngoài chỉ thoáng bắt được hình dáng của bị cáo đi từ cửa ra đến xe tuần tra đang đợi sẵn. Ông về đến nhà giam trước cả khi những người dự khán rời sạch sẽ khỏi phòng xử. Các cảnh sát lùa dân da trắng sang một bên để họ ra về trước, tiếp đó mới đến lượt dân da đen.
Các phóng viên yêu cầu Jake dành cho họ ít thời gian, và họ được anh hẹn gặp ở phòng tròn trong vòng vài phút nữa. Anh bắt họ chờ bằng cách tạt qua phòng thẩm phán trước đó để bày tỏ lòng tôn kính. Rồi anh đi lên tầng ba để xem sách. Đợi đến khi phòng xử đã trống trơn và các phóng viên đã chờ đủ lâu, anh bước vào phòng tròn qua cửa sau, đối mặt với các camera.
Một chiếc micro có dòng chữ màu đỏ được giúi vào mặt anh. “Tại sao ông không yêu cầu bảo lãnh tại ngoại?” một phóng viên hỏi.
“Chuyện đó để sau.”
“Ông Hailey liệu có yêu cầu viện dẫn lý do tâm thần để biện hộ không?”
“Như tôi đã nói, câu này quá dễ trả lời. Hiện giờ chúng tôi phải chờ đại bồi thẩm đoàn. Có thể Carl Lee không bị truy tố. Nếu có thì chúng tôi sẽ bắt đầu lên kế hoạch biện hộ cho ông ta."
“Ông Buckley bên D.A. nói rằng ông ta chờ đợi một truy tố dễ dàng, ông có bình luận gì không?”
“Tôi e rằng ông Buckley thường nói khi ông ta không nên nói. Ông ta thật ngốc khi đưa ra bình luận về vụ này trước khi nó được đại bồi thẩm đoàn xem xét.”
“Ông ta còn nói sẽ chống lại quyết liệt mọi yêu cầu thay đổi địa điểm xét xử.”
“Yêu cầu đó hiện chưa được đưa ra. Ông ta thực sự không quan tâm phiên xét xử sẽ diễn ra ở đâu. Ông ta sẵn sàng xử ở ngoài sa mạc miễn là báo chí không ló mặt ở đó.”
“Liệu chúng tôi có thể nghĩ rằng giữa ông và bên D.A. có những tình cảm không mấy tốt đẹp?”
“Quý vị muốn nghĩ thế nào thì cứ việc. Ông ta là một công tố viên giỏi và là một đối thủ xứng tầm. Chỉ khốn nỗi ông ta hay nói khi ông ta không nên nói.”
Anh trả lời vài câu hỏi chọn lọc nữa rồi cáo lui.
Đêm muộn ngày thứ Tư, các bác sĩ tiến hành phẫu thuật bên dưới đầu gối của Looney, cắt đi một phần ba cẳng chân bên dưới của ông. Họ gọi cho Ozzie ở nhà giam, và ông đã kể lại cho Carl Lee.
⚝ ✽ ⚝
[✽] Ku Klux Klan là một tổ chức kỳ thị chủng tộc của người Mỹ da trắng. Tổ chức này từng tổ chức nhiều cuộc tấn công khủng bố chống lại người da đen và cả những người da trắng tiến bộ.
⚝ ✽ ⚝
[✽] Black Panther (Báo Đen) là một tổ chức chính trị ở Hoa Kỳ thành lập năm 1966 để chống lại bạo lực của cảnh sát đối với cộng đồng người Mỹ gốc Phi.