Chương 19

Ngay trước khi tòa án đóng cửa vào thứ Sáu, Jake gọi cho cô thư ký để xem có vụ xử nào đang diễn ra hay không. Không, cô ta nói, Noose đã về rồi. Buckley, Musgrove, và mọi người đều đã ra về. Phòng xử đã trống rỗng. Với kiến thức đó, Jake lẹ làng băng qua đường, vào cổng sau của tòa án, xuôi theo hành lang đến phòng thư ký. Anh tán tỉnh cô thư ký trong khi lục hồ sơ của Carl Lee. Anh nín thở khi lần giở các trang. Tốt! Đúng như anh hy vọng. Không có gì được bổ thêm trong suốt cả tuần, ngoại trừ kiến nghị của anh xin rút khỏi vai trò luật sư biện hộ. Marsharfsky và luật sư địa phương của lão đã không động đến hồ sơ. Anh buông thêm vài lời tán tỉnh rồi chuồn lẹ về lại văn phòng của mình.

Leroy Glass vẫn ngồi tù. Tiền ký quỹ tại ngoại của hắn là mười ngàn đô la, và gia đình hắn không thể gom nổi một ngàn đô tiền thưởng để trả cho người bảo lãnh. Cho nên hắn đành phải san sẻ phòng với Carl Lee thôi. Jake có bạn làm người bảo lãnh, phụ trách các thân chủ của anh. Nếu một thân chủ cần ra tù, và có ít nguy cơ người này biến mất sau khi được thả thì việc bảo lãnh tại ngoại sẽ được thiết lập. Thời hạn là tùy theo thân chủ của Jake. Chẳng hạn, hạ năm phần trăm thì nhiều nhất là một tháng. Nếu Jake muốn Leroy Glass ra tù thì anh có thể lập tại ngoại bất cứ lúc nào. Nhưng Jake lại cần hắn ở trong tù.

“Thôi nào, Leroy, tôi xin lỗi. Tôi đang làm việc với người bảo lãnh, Jake giải thích cho thân chủ của anh trong phòng thử nồng độ cồn.

“Nhưng anh đã nói giờ này tôi đã được ra ngoài rồi.”

“Người nhà anh không có tiền, Leroy ạ. Chẳng lẽ tôi móc tiền túi ra. Chúng tôi sẽ đưa anh ra, nhưng phải mất vài ngày. Tôi muốn anh ra ngoài để anh còn đi làm, kiếm tiền trả cho tôi nữa chứ.”

Leroy có vẻ xuôi. “Được rồi, ông Jake, chỉ cần ông làm hết khả năng.”

“Đồ ăn ở đây khá ngon phải không?”

“Cũng không tệ. Ngon hơn ở nhà.”

“Chúng tôi sẽ đưa anh ra ngoài,” Jake hứa.

“Thằng da đen tôi đâm, nó sao rồi?”

“Tôi không rõ. Ozzie nói hắn vẫn nằm bệnh viện. Moss Tatum thì nói hắn đã được cho về. Ai biết được.”

“Tôi nghĩ nó không bị thương quá nặng đâu.”

“Người phụ nữ đó là ai vậy?” Jake hỏi, không nhớ nổi chi tiết.

“Là con đàn bà của Willie.”

“Willie gì?”

“Willy Hoyt.”

Jake nghĩ một giây, cố nhớ lại cáo trạng. “Đó đâu phải là người anh đâm.”

“Không phải, thằng bị đâm là Curtis Sprawling.”

“Ý anh là các anh đánh lộn nhau vì một con đàn bà của kẻ khác?”

“Đúng vậy.”

“Willie lúc đó ở đâu?”

“Nó cũng đánh lộn luôn.”

“Hắn đánh lộn với ai?”

“Một thằng nào đó.”

“Ý anh là bốn người các anh đánh lộn nhau vì con đàn bà của Willie?”

“Đúng vậy, anh hiểu đúng rồi đó.”

“Điều gì khiến các anh đánh lộn?”

“Chồng của cô ta đã ra ngoài thị trấn."

“Cô ta có chồng rồi?”

“Đúng vậy.”

“Chồng cô ta tên gì?”

“Johny Sands. Mỗi khi hắn ra ngoài thị trấn thì thường có đánh lộn.”

“Vì sao?”

“Vì cô ta không có con cái, không thể có. Và cô ta muốn có người cặp kè. Anh hiểu ý tôi chưa? Khi hắn đi khỏi thì ai cũng biết điều đó. Nếu cô ta ló mặt tại quán rượu thì thế nào cũng có đánh lộn.”

Một vụ việc quái gở, Jake nghĩ. “Nhưng anh nói cô ta xuất hiện với Willie Hoyt rồi mà?”

“Đúng vậy. Nhưng điều đó chẳng có ý nghĩa gì cả vì mọi người ở quán sẽ bắt đầu ghẹo cô ta, trả tiền rượu cho cô ta, muốn nhảy nhót với cô ta. Đâu thể nào ngăn được.”

“Một số đàn bà cũng gớm thật nhỉ?”

“Ồ, Jake, cô ta trông xinh lắm đấy. Ông phải gặp cô ta mới biết được.”

“Tôi sẽ gặp. Ở trên bục nhân chứng.”

Leroy mỉm cười, nhìn chằm chặp bức tường, mơ tưởng về cô vợ của Johnny Sands, quên cả chuyện hắn đâm ai và có thể lãnh án hai mươi năm. Hắn đã chứng tỏ được mình có giá trong cuộc chiến xáp lá cà.

“Nghe này, Leroy, anh chưa kể với Carl Lee đúng không?”

“Dĩ nhiên. Tôi vẫn ở trong phòng giam của ông ta. Chúng tôi trò chuyện suốt với nhau. Đâu có chuyện gì khác để làm.”

“Anh không kể cho ông ta những gì anh và tôi đã thảo luận hôm qua đấy chứ?”

“Ồ không. Đã bảo tôi không nói mà.”

“Tốt.”

“Nhưng để tôi nói với ông điều này, ông Jake ạ. Ông ta có vẻ lo lắng. Ông ta chưa nghe thấy động tĩnh gì từ ông luật sư mới. Ông ta bực bội lắm. Tôi phải cắn lưỡi mới nhịn được đấy, nhưng tôi đã không nói. Tôi chỉ nói với ông ta rằng ông là luật sư của tôi.”

“Chuyện đó không sao."

“Ông ta nói ông chịu khó đến nhà giam, bàn bạc về vụ án, và làm tốt mọi thứ. Ông ta nói tôi đã thuê được luật sư giỏi.”

“Nhưng không đủ giỏi để được ông ta thuê.”

“Tôi nghĩ Carl Lee bị rối. Ông ta không chắc mình phải tin ai hoặc tin điều gì. Ông ta là một người tốt.

“Đừng nói với ông ta những gì tôi và anh bàn luận! Được chứ? Tuyệt mật đấy.”

“Được. Nhưng ai đó phải nói thôi.”

“Ông ta đã không hỏi ý kiến tôi hoặc bất cứ ai trước khi sa thải tôi và thuê lão luật sư mới. Ông ta đã là người lớn rồi, quyết định là quyền của ông ta. Cô bé đó là con của ông ta.” Jake ngừng nói, tiến sát hơn đến Leroy. Anh hạ thấp giọng. “Tôi sẽ nói cho anh biết một chuyện nữa, nhưng anh không được nói đấy nhé. Tôi vừa kiểm tra hồ sơ tòa án cách đây ba mươi phút. Luật sư mới của ông ta đã không động tới vụ án suốt cả tuần. Không có thêm thứ gì được đưa vào hồ sơ. Không gì cả.”

Leroy chau mày, lắc đầu. “Trời hỡi trời.”

Luật sư của hắn tiếp tục nói. “Những đại luật sư làm việc như vậy đấy. Nói rất nhiều, tung rất nhiều hỏa mù, làm việc tùy tiện, ôm đồm nhiều vụ việc vượt ngoài khả năng xử lý, và cuối cùng là thắng ít thua nhiều. Tôi biết họ. Tôi quan sát họ suốt. Phần lớn họ đều tự cao tự đại.”

“Đó có phải là lý do lão đó không đến gặp Carl Lee?”

“Dĩ nhiên. Lão quá bận rộn. Hơn nữa lão đã nhận cả đống vụ lớn rồi. Lão chẳng quan tâm gì đến Carl Lee đâu.”

“Tệ thật. Carl Lee xứng đáng được đối xử tốt hơn.”

“Đó là lựa chọn của ông ta. Ông ta sẽ phải sống chung với nó thôi.”

“Ông nghĩ ông ta có bị kết án không, ông Jake?”

“Không nghi ngờ gì chuyện đó cả. Ông ta đang đối mặt với phòng hơi ngạt đấy. Ông ta đã thuê một đại luật sư ma, người không có đủ thời gian để làm việc cho vụ của ông ta, thậm chí còn chẳng có thời gian để trao đổi với ông ta trong tù.”

“Có phải ý ông nói ông mới là người có khả năng đưa ông ta ra ngoài?”

Jake thả lỏng và bắt chéo đôi chân. “Không, tôi không bao giờ đưa ra hứa hẹn đó, và sẽ không hứa hẹn gì cả trong vụ của anh. Luật sư nào hứa trắng án thì đó là một gã ngốc. Có quá nhiều thứ có thể đi chệch tại phiên tòa.”

“Carl Lee nói lão luật sư của ông ta hứa trên báo sẽ cãi cho ông ta vô tội.”

“Lão là một gã ngốc.”

“Cậu đi đâu vậy?” Carl Lee hỏi người bạn cùng phòng giam khi cai tù khóa cửa lại.

“Nói chuyện với luật sư của tôi.”

“Jake hả?”

“Ừ.”

Leroy ngồi xuống giường của hắn, đối diện trực tiếp với giường của Carl Lee, người lúc này đang đọc lại một tờ báo. Ông gập tờ báo lại, bỏ nó ở cuối giường.

“Trông cậu có vẻ lo lắng,” Carl Lee nói. “Có tin xấu về vụ của cậu à?”

“Không. Chỉ là tôi chưa được tại ngoại. Jake nói phải mất vài ngày nữa.”

“Jake có nói gì về tôi không?”

“Không, không nói gì nhiều.”

“Không nhiều à? Vậy anh ta nói gì?”

“Chỉ hỏi ông có khỏe không.”

“Chỉ thế thôi?”

“Ừ.”

“Anh ta không phát khùng lên vì tôi chứ?”

“Không. Ông ta có thể lo cho ông, chứ phát khùng vì ông thì tôi không nghĩ vậy.”

“Tại sao anh ta lo cho tôi?”

"Tôi không biết,” Leroy đáp khi nằm dài ra giường, gập hai tay sau ót.

“Thôi nào, Leroy. Cậu có biết điều gì đó mà không nói?” Jake nói gì về tôi vậy?”

“Jake bảo tôi không được nói những gì tôi và ông ta trò chuyện với nhau. Ông ta nói chuyện đó là tuyệt mật. Ông đâu muốn luật sư của ông kể lại những gì các ông bàn với nhau, đúng không?”

“Tôi chưa gặp luật sư của tôi.”

“Ông đã có một luật sư giỏi nhưng ông đã sa thải ông ta.”

“Tôi hiện cũng đang có một luật sư giỏi mà.”

“Sao ông biết được? Ông đã bao giờ gặp ông ta đâu. Ông ta quá bận rộn nên không thể đến nói chuyện với ông. Và nếu bận như thế thì làm sao ông ta có thời gian làm việc với vụ của ông.”

“Sao cậu biết về ông ta?”

“Tôi hỏi Jake.”

“Phải rồi. Anh ta nói sao?”

Leroy nín thinh.

“Tôi muốn biết anh ta nói gì,” Carl Lee đòi hỏi khi ngồi xuống mép giường của Leroy. Ông trừng trừng nhìn người bạn tù nhỏ thó và yếu sức hơn. Leroy quyết định rằng hắn đã sợ hãi và giờ đây hắn đã có cái cớ tốt để kể lại cho Carl Lee. Không nói thì sẽ bị ăn đòn.

“Lão này là một tên lưu manh,” Leroy nói. “Một tên đại lưu manh sẽ bán rẻ ông. Lão chẳng quan tâm đến ông hay vụ của ông. Lão chỉ muốn danh tiếng mà thôi. Lão không mó đến vụ của ông suốt cả tuần nay rồi. Jake biết chuyện này. Anh ta mới kiểm tra hồ sơ ở tòa chiều hôm nay. Không một vết tích nào của Lão Đại cả. Lão quá bận, không thể rời Memphis để nói chuyện với ông. Lão có quá nhiều thân chủ lưu manh ở Memphis, bao gồm cả ông bạn Bruster của ông.”

“Cậu điên rồi, Leroy.”

“Đồng ý, tôi điên. Cứ chờ xem ai là người phải viện dẫn lý do tâm thần. Cứ chờ xem lão đó làm việc tích cực như thế nào trong vụ việc của ông.”

“Điều gì khiến cậu trở thành một chuyên gia như thế?”

“Ông hỏi tôi và tôi đang trả lời ông đấy thôi.”

Carl Lee bước đến cửa, nắm chấn song, xiết chặt chúng trong đôi bàn tay khổng lồ. Phòng giam đã teo tóp lại sau ba tuần lễ, và nó càng thu nhỏ lại thì ông càng thấy khó suy nghĩ, khó lập luận, khó lên kế hoạch, khó phản ứng. Ông không thể tập trung được trong tù. Ông chỉ biết những gì người ta bảo ông và ông không có ai để tin cậy. Gwen đã trở nên phi lý. Ozzie trở nên ít hợp tác. Lester ở tận Chicago. Không có ai khác ông có thể tin tưởng ngoại trừ Jake, và vì một số lý do ông đã chọn luật sư khác. Tiền, đó chính là lý do. Chín trăm đô la tiền mặt, chi trả bởi gã ma cô kiêm tay buôn ma túy lớn nhất ở Memphis, người “sở hữu” một tay luật sư chuyên cãi cho những tên ma cô, những tay buôn ma túy và đủ loại cắt cổ và lưu manh. Marsharfsky có đại diện cho những người đàng hoàng không? Bồi thẩm đoàn sẽ nghĩ gì khi họ thấy Carl Lee ngồi ở bàn bên bị, cạnh Marsharfsky? Ông có lỗi, tất nhiên rồi. Cớ sao ông lại thuê một gã lưu manh nổi tiếng ở thành thị lớn như Marsharfsky?

“Cậu có biết đám ngáo vườn trong bồi thẩm đoàn sẽ nghĩ gì khi thấy Marsharfsky không?” Leroy hỏi.

“Họ nghĩ gì vậy?”

“Họ sẽ nghĩ gã mọi đen đáng thương này có tội, và hắn đã bán linh hồn của mình khi thuê một gã đại lưu manh ở Memphis để gã này nói với họ rằng hắn vô tội.”

Carl Lee làu bàu điều gì đó qua các chấn song.

“Họ sẽ xông khói ông đấy, Carl Lee.”

Moss Junior Tatum đang trực sáng thứ Bảy lúc sáu giờ ba mươi thì chuông điện thoại reo trong văn phòng của Ozzie. Đó là ông cảnh sát trưởng.

“Ông thức dậy giờ này làm gì?” Moss hỏi.

“Tôi không chắc mình đã tỉnh chưa nữa,” cảnh sát trưởng đáp. “Nghe này, Moss, anh có nhớ cái ông thuyết giáo già người da đen tên là Street, giám nục Isaiah Street, không?”

“Tôi không nhớ."

“Có, anh nhớ đấy. Ông ta thuyết giảng đã năm chục năm nay ở nhà thờ Springdale, phía bắc thị trấn. Ông ta là thành viên đầu tiên của NAACP ở hạt Ford. Hồi thập niên sáu mươi, ông ta từng dạy cách thức tuần hành và tẩy chay cho tất cả những người da đen quanh đây.”

“Vâng, giờ thì tôi nhớ rồi. Hình như bọn Klan đã từng bắt ông ta phải không?”

“Phải đó, chúng đánh ông ta rồi đốt nhà ông ta, nhưng không có gì nghiêm trọng cả. Mùa hè năm 65.”

“Tôi tưởng ông ta đã chết từ vài năm nay rồi chớ.”

“Đâu có, ông ta đã dở sống dở chết trong mười năm, nhưng vẫn ngọ nguậy được một chút. Ông ta đã gọi cho tôi vào lúc năm giờ ba mươi, nói chuyện suốt một giờ. Ông ta nhắc nhở tôi về tất cả những ân huệ chính trị mà tôi nợ ông ta.”

“Ông ta muốn gì vậy?”

“Ông ta sẽ đến đây lúc bảy giờ để gặp Carl Lee. Chỉ vậy thôi, tôi không biết gì cả. Nhưng hãy đối xử tốt với ông ta nhé. Đưa ông ta vào văn phòng của tôi và cứ để ông ta nói. Tôi sẽ đến sau.”

“Vâng, cảnh sát trưởng.”

Trong thời kỳ hoàng kim của mình vào thập niên sáu mươi, giám mục Isaiah Street từng là một thế lực mạnh đứng phía sau hoạt động dân quyền ở hạt Ford. Ông đã từng đi cạnh Martin Luther King ở Montgomery. Ông đã tổ chức những cuộc tuần hành và phản đối ở Clanton, Karaway và nhiều thị trấn ở phía bắc Mississippi. Mùa hè năm 64, ông đã đón các sinh viên từ miền bắc và phối hợp với các nỗ lực của họ trong việc ghi danh cử tri da đen. Một số sinh viên đã sống tại nhà ông vào mùa hè đáng nhớ đó, và họ thi thoảng vẫn viếng thăm ông. Ông không cực đoan. Ông nhỏ nhẹ, đồng cảm, thông minh, và đã giành được sự tôn kính của toàn bộ người da đen và phần lớn người da trắng. Giữa những hận thù và tranh cãi, ông có một giọng nói êm dịu, bình tĩnh. Một cách không chính thức, ông đã hợp thức hóa công cuộc vĩ đại xóa phân biệt chủng tộc trong các trường công lập trong năm 69, và đã không có mấy rắc rối diễn ra ở hạt Ford.

Một cơn tai biến vào năm 75 đã làm cơ thể ông bị liệt nửa bên trái, nhưng đã không động được đến bộ óc của ông. Nay, ở tuổi bảy mươi tám, ông vẫn tự đi lại, tuy chậm và phải chống gậy. Kiêu hãnh, đĩnh đạc, cố hết sức thẳng người, ông được dắt vào văn phòng của cảnh sát trưởng và được mời ngồi. Ông từ chối cà phê, và Moss Junior lui ra để đi tìm bị cáo.

“Ông đã thức dậy chưa, Carl Lee?” Moss Junior thì thầm vừa đủ lớn, không muốn đánh thức các tù nhân khác vì họ sẽ bắt đầu la toáng, đòi điểm tâm, thuốc men, luật sư, người bảo lãnh, và cả bạn gái nữa.

Carl Lee bật dậy lập tức. “Vâng, tôi không ngủ được nhiều.”

“Ông có khách thăm đấy. Ta đi nào.” Moss khẽ mở khóa phòng giam.

Carl Lee đã từng gặp ông giám mục nhiều năm trước, khi ông nói chuyện với các lớp cuối cấp tại Trung học East, một trường học da đen. Việc xóa phân biệt chủng tộc đã diễn ra sau đó, và East trở thành trường trung học cơ sở. Ông đã không gặp ông giám mục kể từ sau cơn tai biến.

“Carl Lee, ông biết giám mục Isaiah Street chứ?” Moss hỏi cho đúng thể thức.

“Biết, tôi từng gặp ông ấy nhiều năm trước.”

“Tốt, tôi sẽ khép cửa lại để các ông nói chuyện với nhau.”

“Cha khỏe không ạ?” Carl Lee hỏi. Họ ngồi xuống cạnh nhau trên trường kỷ.

“Cha khỏe, con ạ, còn con?”

“Con khỏe lắm.”

“Cha cũng đã từng ngồi tù, con biết đấy. Đã nhiều năm lắm rồi. Đó là một nơi kinh khủng, nhưng cha nghĩ nó là cần thiết. Họ đối xử với con thế nào?”

“Tốt, tốt lắm ạ. Ozzie để cho con muốn làm gì thì làm.”

“Phải, Ozzie. Chúng ta rất tự hào về ông ta, phải không?”

“Vâng, thưa cha. Ông ta là người tốt.” Carl Lee quan sát ông cụ già yếu ớt, mong manh đang cầm cây gậy chống. Cơ thể ông suy yếu và đau nhức, nhưng bộ óc ông vẫn sắc bén, giọng nói của ông vẫn khỏe.

“Chúng ta cũng hãnh diện cả về con nữa đó, Carl Lee ạ. Cha không dung thứ bạo lực, nhưng có những lúc nó là cần thiết, cha nghĩ vậy. Con đã làm một điều tốt, con của cha.”

“Vâng, thưa cha, Carl Lee đáp, không biết nói sao cho thích hợp.

"Cha đoán con đang thắc mắc vì sao cha ở đây.”

Carl Lee gật đầu. Vị giám mục gõ gõ cây gậy lên sàn.

“Cha quan tâm đến việc con được trắng án. Cộng đồng người da đen rất quan tâm. Nếu con là người da trắng thì có nhiều khả năng khi ra tòa con sẽ được trắng án. Việc cưỡng hiếp một đứa bé là một tội ác ghê gớm, và có ai lại trách cứ người cha vì đã chỉnh sửa lại điều sai cơ chứ? Người cha da trắng thì không nói làm gì. Người cha da đen thì cũng khơi dậy những cảm tình không kém nơi người da đen. Nhưng có một vấn đề: bồi thẩm đoàn sẽ là da trắng. Vì vậy người cha da đen và người cha da trắng sẽ không có những cơ hội như nhau trước bồi thẩm đoàn. Con có theo kịp cha không vậy?”

“Con theo kịp.”

“Bồi thẩm đoàn là rất quan trọng. Có tội đối nghịch với không có tội. Tự do đối nghịch với tù đày. Sự sống đối nghịch với cái chết. Tất cả đều do bồi thẩm đoàn phán quyết. Đó là một hệ thống mong manh, giao sinh mạng cho mười hai con người bình quân và bình thường vốn không am hiểu pháp luật và bị dọa nạt bởi quy trình.”

“Vâng thưa cha.”

“Việc con được một bồi thẩm đoàn da trắng tha bổng tội giết hai gã da trắng sẽ là một điều tốt cho người da đen ở Mississippi, còn hơn cả sự kiện hợp nhất trường học. Và đâu chỉ có Mississippi, người da đen ở khắp mọi nơi. Vụ của con là vụ nổi tiếng nhất, và nó hiện đang được nhiều người theo dõi kỹ.”

“Con chỉ làm những gì con phải làm thôi mà.”

“Chính xác. Con đã làm những gì con nghĩ là đúng. Đó là một việc đúng. Mặc dù nó tàn bạo và xấu xí, nhưng nó vẫn là việc đúng. Hầu hết mọi người, da trắng hay da đen, đều tin vậy. Nhưng liệu con có được đối xử như thể con là người da trắng không? Đó chính là vấn đề.”

“Còn nếu con bị kết án?”

“Con mà bị kết án thì đó sẽ là cái tát vào mặt chúng ta, là biểu tượng của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc bén rễ sâu xa, của những định kiến cũ, của hận thù cũ. Đó sẽ là một thảm họa. Con không thể bị kết án.”

“Con đang làm tất cả những gì cần làm.”

“Phải vậy không? Ta nói chuyện về luật sư của con nhé, nếu được.” Carl Lee gật đầu.

“Con đã gặp ông ta chưa?”

“Dạ chưa.” Carl Lee cúi đầu xuống, dụi mắt. “Cha gặp chưa ạ?”

“Rồi, cha đã gặp hắn.”

“Cha gặp rồi ư? Khi nào vậy?”

“Tại Memphis năm 1968. Lúc đó cha đi cùng với tiến sĩ King. Marsharfsky là một trong các luật sư đại diện cho công nhân rác trong cuộc bãi công chống lại thành phố. Hắn yêu cầu tiến sĩ King rời Memphis, nói rằng ông ấy đang xách động người da trắng và xúi bẫy người da đen, rằng ông ấy đang ngăn trở các thương lượng về hợp đồng. Hắn kiêu ngạo và lạm quyền. Hắn chửi bới tiến sĩ King—ở chỗ riêng tư, dĩ nhiên. Cha nghĩ hắn đã bán đứng các công nhân và nhận tiền dưới gầm bàn từ chính quyền thành phố. Cha nghĩ cha đã đúng.”

Carl Lee hít thở sâu, day day hai thái dương.

“Cha đã theo dõi sự thăng tiến của hắn” vị giám mục nói tiếp. “Hắn làm nên tên tuổi bằng cách bào chữa cho những bọn kẻ cướp, trộm cắp và ma cô. Hắn đã cãi cho nhiều tên này được trắng án dù chúng luôn luôn có tội. Con chỉ cần nhìn thấy một trong các thân chủ của hắn, con sẽ biết ngay kẻ đó có tội. Đó là điều cha lo nhất cho con. Cha e rằng con sẽ bị liên tưởng là có tội.”

Carl Lee gập người xuống sâu hơn, cùi chỏ của ông tựa lên đầu gối.

“Ai khuyên cha đến đây?”

“Chỉ là một người bạn cũ thôi, con ạ. Ông ta quan tâm đến con. Tất cả chúng ta đều quan tâm đến con.”

“Ông ta là luật sư giỏi nhất ở Memphis."

“Đây không phải là Memphis, phải không nhỉ?”

“Ông ta là chuyên gia về luật hình sự.”

“Điều này thì có thể vì hắn là một tội phạm.”

Carl Lee đột ngột đứng dậy, băng ngang qua căn phòng, quay lưng lại vị giám mục.

“Ông ta cãi miễn phí. Ông ta không lấy của con một đồng xu nào cả.”

“Phí của hắn sẽ không còn quan trọng nữa khi con ngồi trong xà lim tử hình, con ạ.”

Nhiều giây trôi qua, không ai nói năng gì. Cuối cùng, vị mục sư hạ thấp cây gậy và chật vật đứng lên. “Cha đã nói nhiều rồi. Cha đi đây. Chúc con may mắn nhé, Carl Lee.”

Carl Lee bắt tay ông. “Con rất biết ơn sự quan tâm của cha và cảm ơn cha đã viếng thăm.”

“Quan điểm của cha là thế này, con ạ. Vụ của con vốn đã khó thắng lắm rồi, đừng làm cho nó khó thêm nữa bởi một gã lưu manh như Marsharfsky.”

Lester rời Chicago ngay trước nửa đêm ngày thứ Sáu. Như thường lệ, anh một mình lao thẳng xuống phương nam. Trước đó, vợ anh đã đi lên Green Bay ở phía bắc để thăm gia đình. Anh thích Green Bay ít hơn nhiều so với cô thích Mississippi, và cả hai đều không quan tâm đến gia đình người kia. Người Thụy Điển là những người tốt, và họ có thể đối xử với anh như gia đình nếu như anh cho phép điều đó. Nhưng họ lại khác biệt, và điều đó không chỉ vì họ da trắng. Anh đã lớn lên bên những người da trắng ở phương nam nên rất hiểu họ. Anh không ưa tất cả bọn họ và không ưa hầu hết những cảm nghĩ của họ về anh, nhưng ít ra anh cũng còn hiểu được họ. Nhưng những người da trắng ở phương bắc, nhất là người Thụy Điển, thì lại khác. Phong tục, cách nói, thức ăn của họ, hầu như tất cả mọi thứ đều xa lạ với anh, và anh không bao giờ thoải mái khi ở bên họ.

Sẽ có ly hôn, có lẽ chỉ trong vòng một năm nữa. Anh là người da đen. Chị họ của vợ anh cũng đã kết hôn với một người da đen từ đầu thập niên bảy mươi và họ đã gây rất nhiều sự chú ý. Anh là một gã bốc đồng và vợ anh đã quá mệt mỏi vì anh. May thay họ chưa có con. Anh nghi ngờ cô ấy có ai khác. Cả anh cũng có người khác, và Iris đã hứa sẽ lấy anh và chuyển về sống ở Chicago một khi đá đít được Henry.

Sau nửa đêm, hai bên đường liên bang số 57 đều trông hệt như nhau—những ánh sáng lập lòe từ những trang trại nhỏ chỉn chu ở thôn quê và thi thoảng là một thị trấn lớn như Champaign hay Effingham.

Phương bắc là nơi anh sống và làm việc, nhưng không phải là mái nhà. Nhà là nơi mẹ sống tại Mississippi, mặc dù anh sẽ không bao giờ sống ở đó nữa. Quá nhiều sự u muội và nghèo nàn. Anh không quan tâm nạn phân biệt chủng tộc. Nó vẫn tệ như thuở nào và anh đã quen với nó rồi. Nó sẽ luôn ở đó, nhưng từng bước sẽ trở nên ít lộ liễu hơn.

Người da trắng vẫn sở hữu và kiểm soát mọi thứ, và riêng điều đó đã là khó chấp nhận. Vấn đề không phải là thay đổi. Điều mà anh cảm thấy không thể chấp nhận là sự u muội và cái nghèo tuyệt đối của nhiều người da đen, sự xác xơ, những ngôi nhà ống chật hẹp, tỷ lệ tử vong khi sinh cao, thất nghiệp lan tràn, những bà mẹ đói kém và những em bé đói kém của họ. Những thứ đó làm nản lòng đến mức không chịu nổi, và sự không chịu nổi đó đã đạt đến mức anh phải trốn thoát khỏi Mississippi như hàng vạn người khác và di cư đến phương bắc để tìm một việc làm, một việc làm được trả lương đàng hoàng để làm dịu bớt nỗi đau nghèo khó.

Trở về Mississippi vừa là một niềm vui vừa là sự ngán ngẩm. Vui vì gặp lại gia đình, và ngán ngẩm vì sẽ thấy cái nghèo của họ. Đã có những điểm sáng. Carl Lee đã có được một việc làm đàng hoàng, một ngôi nhà sạch sẽ, và những đứa con được ăn mặc tươm tất. Anh ấy là một ngoại lệ, và nay thì tất cả đã tan nát chỉ vì hai tên rác rưởi da trắng say xỉn và hạ đẳng. Người da đen có cái cớ để trở nên vô giá trị. Với người da trắng trong thế giới da trắng thì chẳng có cái cớ nào cả. Chúng đã chết, tạ ơn Chúa, và anh rất tự hào về anh trai của mình.

Ra khỏi Chicago được sáu tiếng thì mặt trời ló dạng và anh vượt qua sông Cairo. Hai giờ sau, anh vượt qua nó một lần nữa tại Memphis. Anh rẽ sang phía tây nam, vào Mississippi, và một giờ sau đã bọc quanh tòa án ở Clanton. Anh đã thức suốt mười hai tiếng.

“Carl Lee, ông có khách đến thăm.” Ozzie nói qua những chấn song bằng thép ở cửa phòng giam.

“Tôi không ngạc nhiên đâu. Ai vậy?”

“Cứ theo rồi biết. Tôi nghĩ tốt nhất ông nên dùng văn phòng của tôi. Cuộc gặp có thể sẽ kéo dài đấy.”

Jake tha thẩn trong văn phòng của anh, chờ điện thoại reo. Mười giờ. Lester hẳn đã vào thị trấn, nếu như cậu ta đến. Mười một giờ. Jake lật xem một số hồ sơ cũ và ghi các đầu việc cho Ethel. Mười hai giờ trưa. Anh gọi cho Carla, nói dối có cuộc hẹn với thân chủ mới vào lúc một giờ, cho nên hãy quên bữa trưa đi. Một giờ chiều.

Anh tìm ra một vụ án cũ ở Wyoming, nơi một người chồng đã được trắng án sau khi lần ra được kẻ đã hãm hiếp vợ của ông. Năm 1893. Anh sao lại vụ này rồi quẳng nó vào sọt rác. Hai giờ chiều. Lester có ở trong thành phố không nhỉ?

Anh có thể ghé thăm Leroy rồi rình mò quanh nhà giam. Không, có vẻ không ổn. Anh chợp mắt trên chiếc trường kỷ trong văn phòng lớn. Đến hai giờ mười lăm thì chuông điện thoại đổ. Jake bật dậy, bò ra khỏi trường kỷ. Tim anh đập rộn khi nắm ống nghe. “Alo!”

“Jake, Ozzie đây.”

“Tôi nghe đây, Ozzie, có chuyện gì vậy?”

“Anh được yêu cầu phải hiện diện tại đây, ở nhà giam.”

“Sao cơ?” Jake hỏi, ra vẻ không biết gì.

“Có người cần anh ở đây.”

“Ai chứ?”

“Carl Lee muốn nói chuyện với anh.”

“Lester có đó không?”

“Có đấy. Cả cậu ta cũng muốn gặp anh.”

“Một phút nữa tôi đến.”

“Họ đã ở trong đó hơn bốn tiếng đồng hồ,” Ozzie nói, trỏ tay vào văn phòng của ông.

“Họ làm gì vậy?” Jake hỏi.

“Nói chuyện, tranh luận, la hét. Mọi thứ mới chỉ lắng xuống từ ba mươi phút trước. Carl Lee bước ra và yêu cầu tôi gọi cho anh.”

“Cảm ơn ông. Ta vào đi.”

“Không cách chi, anh bạn. Tôi không vào đó đâu. Họ đâu có triệu tập tôi. Anh vào một mình đi.”

Jake gõ cửa.

“Vào đi!”

Anh chầm chậm mở cửa, bước vào rồi khép lại. Carl Lee đang ngồi sau bàn. Lester thì nằm trên trường kỷ. Anh ta đứng dậy bắt tay Jake. “Gặp anh tôi mừng quá, Jake.”

“Tôi cũng mừng gặp lại cậu, Lester. Điều gì đã đưa cậu về vậy?”

“Chuyện gia đình ấy mà.”

Jake nhìn Carl Lee rồi bước đến bàn làm việc bắt tay ông. Bị cáo tỏ rõ sự bồn chồn.

“Mấy người gọi tôi đến hả?”

“Đúng vậy, Jake. Anh ngồi xuống đi. Chúng ta cần bàn bạc,” Lester nói. “Carl Lee có chuyện nói với anh.”

“Chú nói với anh ta đi,” Carl Lee nói.

Lester thở dài dụi mắt. Anh buồn ngủ và chán nản. “Em không nói lời nào nữa đâu. Đó là chuyện giữa anh và Jake.” Lester nhắm mắt lại và thả lỏng người trên trường kỷ.

Jake ngồi lên chiếc ghế xếp độn bông, ngả người ra bức tường đối diện chiếc trường kỷ. Anh chăm chú nhìn Lester nhưng không ngó ngàng đến Carl Lee, người lúc này đang chầm chậm đong đưa chiếc ghế của Ozzie. Carl Lee không nói năng gì. Lester cũng không nói năng gì. Sau ba phút im lặng, Jake bắt đầu cáu.

“Ai gọi tôi đến đây?” anh hỏi.

“Là tôi đó,” Carl Lee đáp.

“Vậy anh muốn gì ở tôi?”

“Tôi muốn trao lại vụ của tôi cho anh.”

“Anh tưởng tôi muốn nhận lại sao?”

“Cái gì vậy!” Lester nhỏm dậy, nhìn Jake.

“Đó không phải là món quà để anh muốn cho hay muốn lấy. Đó là một thỏa thuận giữa anh và luật sư của anh. Đừng có làm ra vẻ anh đang cho tôi một ân huệ lớn.” Jake cao giọng, sự tức giận của anh lộ rõ.

“Anh có muốn vụ này không?” Carl Lee hỏi.

“Anh định thuê lại tôi phải không, Carl Lee?”

“Đúng vậy.”

“Tại sao anh muốn thuê lại tôi?”

“Vì Lester muốn thế.”

“Tốt, vậy thì tôi không nhận vụ của anh.” Jake đứng dậy và dợm bước ra cửa. “Nếu Lester muốn tôi, còn anh muốn Marsharfsky thì cứ việc bám theo Marsharfsky đi. Nếu anh không tự suy nghĩ được thì anh cần Marsharfsky đấy.”

“Chờ đã, Jake. Bình tĩnh nào, ông bạn,” Lester nói khi bắt kịp Jake ở cửa. “Ngồi đi, ngồi xuống đi. Tôi không trách anh nổi điên với Carl Lee vì anh ấy đã sa thải anh. Anh ấy đã sai rồi. Đúng vậy không, Carl Lee?”

Carl Lee khượi móng tay.

“Ngồi xuống đi, Jake. Ta ngồi xuống bàn bạc đi,” Lester nài nỉ khi đưa anh trở lại chiếc ghế xếp. “Tốt lắm. Giờ thì ta thảo luận tình hình đi. Carl Lee, anh có muốn Jake làm luật sư cho anh không?”

Carl Lee gật đầu. “Muốn.”

“Tốt. Bây giờ, Jake…”

“Giải thích vì sao đi.” Jake hỏi Carl Lee.

“Cái gì?”

“Giải thích vì sao anh muốn tôi nắm vụ của anh. Giải thích vì sao anh sa thải Marsharfsky.”

“Tôi không phải giải thích gì cả.”

“Có đấy! Có. Ít nhất anh nợ tôi một lời giải thích. Anh sa thải tôi hồi tuần trước mà không có gan gọi cho tôi. Tôi đọc chuyện đó trên báo. Rồi tôi đọc về lão luật sư mới sáng giá của anh, người rõ ràng không tìm được đường để mò xuống Clanton. Giờ thì anh gọi cho tôi, kỳ vọng tôi bỏ qua mọi thứ vì anh có thể sẽ đổi ý một lần nữa. Làm ơn giải thích đi."

“Giải thích đi, Carl Lee. Nói với Jake đi,” Lester thúc giục.

Carl Lee khom tới trước, chống cùi chỏ lên bàn. Ông dùng hai tay che mặt và nói qua lòng bàn tay. “Tôi chỉ xấu hổ thôi. Nơi này làm cho tôi điên mất. Thần kinh của tôi rệu hết rồi. Tôi lo cho con gái bé bỏng của tôi. Tôi lo cho gia đình tôi. Tôi cũng lo cho tính mạng của mình nữa. Mọi người đều bảo tôi phải làm gì khác đi. Tôi chưa bao giờ rơi vào tình huống như thế này, và tôi không biết phải làm gì cả. Tôi chỉ có thể trông cậy vào người khác. Tôi tin Lester, và tôi tin anh, Jake. Tôi chỉ biết có vậy.”

“Anh tin vào sự tư vấn của tôi?” Jake hỏi.

“Tôi luôn luôn như thế”.

“Và anh tin tưởng giao cho tôi vụ của anh?”

“Đúng vậy đó, Jake. Tôi muốn giao cho anh.”

“Vậy thì tốt.”

Jake dịu xuống, và Lester lẹ làng trở về chiếc trường kỷ. “Anh sẽ phải thông báo cho Marsharfsky. Anh chưa thông báo thì tôi chưa thể bắt tay vào vụ của anh được.”

“Chúng tôi sẽ làm việc đó chiều nay,” Lester nói.

“Tốt. Khi nào nói chuyện với lão xong thì nhớ gọi cho tôi nhé. Có rất nhiều việc để làm, mà thời gian thì cứ trôi đi đâu cả.”

“Còn chuyện tiền bạc thì sao?” Lester hỏi.

“Cùng một mức phí, cùng những dàn xếp. Như vậy đã thỏa mãn chưa?”

“Với tôi thì được,” Carl Lee đáp. “Tôi sẽ trả cho anh bằng mọi cách.”

“Ta sẽ bàn bạc sau nhé.”

“Còn mấy ông bác sĩ thì sao?” Carl Lee hỏi.

“Chúng ta sẽ có vài thu xếp. Tôi cũng chưa biết nữa, Tôi sẽ tìm ra cách.”

Bị cáo mỉm cười. Lester đang ngáy vang trời và Carl Lee phì cười em trai của mình. “Tôi nghĩ anh đã gọi cho chú ấy, nhưng chú ấy thề là không có.”

Jake lúng túng cười nhưng không nói gì cả. Lester là một tay nói dối trơn tru, một biệt tài được cậu ta đã chứng tỏ là vô cùng hữu ích trong vụ xét xử tội giết người của cậu ta.

“Tôi xin lỗi anh nhé, Jake. Tôi sai rồi.”

“Đừng xin lỗi. Có quá nhiều việc để làm, còn đâu nữa thời gian mà lỗi với phải.”

Cạnh bãi xe của nhà giam, một phóng viên đứng trong bóng râm một ngọn cây, chờ đợi điều gì đó xảy ra.

“Xin lỗi, thưa ông, có phải ông là ông Brigance không?”

“Ai muốn biết điều đó vậy?”

“Tôi là Richard Flay của tờ The Jackson Daily. Ông là Jake Brigance?”

“Đúng vậy”.

“Ông là luật sư cũ của ông Hailey?”

“Không. Tôi đang là luật sư của ông Hailey.”

“Tôi tưởng ông ta đã thuê Bo Marsharfsky rồi mà. Thật ra đó là lý do tôi ở đây. Tôi nghe đồn Marsharfsky sẽ đến đây chiều nay”.

“Nếu anh gặp ông ta, hãy nói là ông ta đến quá muộn.”

Lester ngủ chập chờn trên chiếc trường kỷ trong văn phòng của Ozzie. Điều phối viên đánh thức anh vào lúc bốn giờ sáng Chủ nhật. Sau khi nốc cạn tách cà phê đen trong chiếc ly styrofoam cao, anh lên đường trở về Chicago. Tối muộn ngày thứ Bảy, anh và Carl Lee đã gọi cho Cat tại văn phòng của ông ở tầng trên của câu lạc bộ, thông báo cho ông về chuyển biến của Carl Lee. Cat có vẻ tỉnh khô và bận rộn. Ông nói sẽ gọi cho Marsharfsky. Không có một lời nhắc nhở nào về chuyện tiền bạc.

⚝ ✽ ⚝

[✽] Câu lạc bộ quốc gia vì sự thăng tiến của người da màu.

⚝ ✽ ⚝

[✽] Intensive Care Unit: Bộ phận chăm sóc tích cực.

⚝ ✽ ⚝

[✽] Noose có nghĩa là dây thòng lọng.