Chương 31
Sáng thứ Sáu, Jake gọi điện đến nhà Noose và được bà Ichabod cho biết Ngài đang chủ tọa một phiên tòa dân sự tại hạt Polk. Jake dặn dò Ellen rồi lên đường đến Smithfield ở cách một giờ đi đường. Anh gật đầu chào Ngài khi bước vào căn phòng xử trống rỗng và ngồi xuống ở hàng ghế đầu. Không còn người dự khán nào khác ngoại trừ các bồi thẩm. Noose chán ngán, các bồi thẩm chán ngán, các luật sư chán ngán, và chỉ sau hai phút thì cả Jake cũng thấy chán ngán. Sau khi kết thúc phần nhân chứng, Noose tuyên bố giải lao một thời gian ngắn, và Jake bước vào phòng của ông.
“Chào Jake. Ông đến đây làm gì?”
“Ông nghe chuyện xảy ra hôm qua rồi đấy.”
“Tôi thấy nó trong bản tin tối qua.”
“Ông đã nghe chuyện gì xảy ra sáng nay chưa?”
“Chưa.”
“Rõ ràng có ai đó đã đưa cho Klan bản danh sách bồi thẩm triển vọng. Đêm qua họ đã đốt thập giá trên sân nhà của hai mươi bồi thẩm.”
Noose sửng sốt. “Các bồi thẩm của chúng ta!”
“Đúng vậy, thưa ông.”
“Chúng có bắt ai không?”
“Dĩ nhiên là không. Chúng quá bận rộn với việc châm lửa. Vả lại, chẳng ai lại đi bắt những kẻ này.”
“Hai mươi bồi thẩm của chúng ta,” Noose lặp lại.
“Đúng vậy, thưa ông.”
Noose vò mái tóc bạc sáng rối bù, chầm chậm bước quanh căn phòng nhỏ, thi thoảng lại lắc đầu, gãi đũng quần.
“Nghe có vẻ như hăm dọa nhỉ,” ông lẩm bẩm.
Thông minh gớm, đúng là thiên tài, Jake nghĩ. “Tôi cũng nghĩ vậy.”
“Vậy tôi phải làm sao?” ông hỏi với một thoáng tuyệt vọng.
“Đổi địa điểm xét xử.”
“Đến đâu?”
“Phía nam tiểu bang.”
“Tôi hiểu. Có lẽ là hạt Carey. Tôi tin hạt này có sáu mươi phần trăm da đen. Điều này ít ra cũng tạo được một bồi thẩm đoàn treo, đúng vậy không?”
“Tôi không quan tâm ông dời đi đâu. Xử ông ta ở hạt Ford thì không công bằng rồi đó. Trước cuộc chiến hôm qua mọi thứ đã tệ hại lắm rồi. Lúc này dân da trắng đã thực sự mang tinh thần Lynch, và thân chủ của tôi là chiếc cổ sẵn sàng ở gần nhất. Tình hình vốn đã kinh khủng trước cả khi bọn Klan bắt đầu trang trí hạt này bằng cây giáng sinh. Ai biết được chúng còn định làm gì trước thứ Hai cơ chứ. Không cách chi chọn ra được một bồi thẩm đoàn công bằng và vô tư ở hạt Ford.”
“Ông muốn một bồi thẩm đoàn da đen ư?”
“Không, thưa ông! Tôi muốn một bồi thẩm đoàn không có thiên kiến trong vụ này. Carl Lee Hailey phải được trao số phận vào tay mười hai con người không quyết định từ trước ông ta có tội hay vô tội.”
Noose tiến đến chiếc ghế của ông và ngồi phịch xuống đó. Ông tháo cặp mục kỉnh đó ra và nắn nắn đỉnh mũi.
“Ta có thể miễn hai mươi người,” ông suy nghĩ thành tiếng.
“Việc đó không giúp được gì đâu. Cả hạt đã biết hay sẽ biết chuyện đó trong vòng vài giờ nữa. Ông biết tin đồn lan truyền nhanh thế nào rồi mà. Toàn bộ ban bồi thẩm sẽ cảm thấy bị đe dọa.”
“Vậy ta có thể giải tán toàn bộ ban bồi thẩm này và triệu tập một ban mới.”
“Không ổn,” Jake sắc sảo đáp, cảm thấy thất vọng trước sự ương bướng của Noose. “Tất cả các bồi thẩm phải đến từ hạt Ford, và mọi người trong hạt này đều biết chuyện đó. Vả lại làm sao ông đảm bảo được ban bồi thẩm mới không bị quấy nhiễu? Làm vậy không được đâu!”
“Điều gì khiến ông tự tin rằng Klan sẽ không theo đuổi vụ này nếu nó được dời sang hạt khác?” Sự chế giễu toát ra trong từng chữ.
“Tôi cũng nghĩ họ sẽ đi theo phiên tòa,” Jake thừa nhận. “Nhưng chúng ta không biết chắc điều đó. Điều mà chúng ta biết là Klan đã có mặt ở hạt Ford. Chúng rất tích cực nơi đây và đã đe dọa một số bồi thẩm tiềm năng. Đó chính là vấn đề. Câu hỏi đặt ra là ông sẽ làm gì trong chuyện này?”
“Chẳng làm gì cả, Noose thẳng thừng nói.
“Ông bảo sao?”
“Chẳng làm gì cả. Tôi sẽ chẳng làm gì ngoài việc giải tán hai mươi người. Tôi sẽ phỏng vấn cẩn thận ban bồi thẩm vào thứ Hai tới, khi phiên tòa khởi đầu ở Clanton.”
Jake hoài nghi nhìn ông. Noose có lý do, có động lực, có nỗi sợ, có điều gì đó mà ông ta không nói ra. Lucien đã đúng, có ai đó đã tác động lên ông ta.
“Tôi xin hỏi vì sao có được không?”
“Tôi không nghĩ việc ta xử Carl Lee Hailey ở đâu lại là điều quan trọng. Tôi không nghĩ việc ta đưa ai vào khoang bồi thẩm là điều quan trọng. Tôi cũng không nghĩ màu da của họ là điều quan trọng. Não trạng của họ đã được thiết lập sẵn rồi. Tất cả đều như nhau cả, dù đó là ở đâu hay đó là ai. Trong đầu họ đã quyết sẵn rồi, Jake ạ, và công việc của ông là phải chọn ra người nào xem thân chủ của anh là người hùng.”
Điều này thì có lẽ đúng, Jake nghĩ, nhưng anh sẽ không thừa nhận. Anh tiếp tục nhìn những ngọn cây bên ngoài. “Tại sao ông lại sợ di chuyển dữ vậy?”
Đôi mắt của Ichabod díu lại. Ông nhìn Jake chăm chú. “Sợ ư? Tôi không sợ mọi quyết định mà tôi ban hành. Tại sao ông lại sợ xét xử ở hạt Ford?”
“Hình như tôi đã giải thích rồi mà.”
“Ông Hailey sẽ bị xét xử ở hạt Ford từ thứ Hai. Từ đây đến đó còn ba ngày nữa. Và việc ông ta bị xét xử ở đây không phải vì tôi sợ di chuyển mà vì việc di chuyển đó chẳng mang lại lợi ích gì cả. Tôi đã cân nhắc chuyện này rất kỹ, ông Brigance a, nhiều lần nữa là đằng khác, và tôi cảm thấy thoải mái với việc xét xử ở Clanton. Nó sẽ không di chuyển đi đâu cả. Còn gì nữa không?”
“Không, thưa ông.”
“Tốt. Hẹn gặp ông ngày thứ Hai.”
Jake vào văn phòng của anh qua cửa hậu. Cửa trước đã bị khóa cả tuần nay, và vẫn luôn có ai đó đập cửa và hét gọi ở đó. Họ hầu hết là phóng viên, nhưng cũng có nhiều người bạn đơn giản ghé qua để tán dóc và tìm hiểu những gì có thể về phiên tòa lớn. Các thân chủ thì đã là chuyện quá khứ. Điện thoại reo liên tục. Jake không bao giờ chạm vào nó và Ellen luôn nhấc máy khi cô ở gần đấy.
Anh tìm thấy cô ở phòng họp, đang ngồi chống cùi chỏ trên đống sách luật. Bản tóm tắt M’Naghten là một yếu tố then chốt. Anh đã yêu cầu không vượt quá hai mươi trang. Cô trao cho anh bảy mươi lăm trang dày đặc được đánh máy hoàn chỉnh, và giải thích rằng không có cách chi trình bày phiên bản Mississippi của M’Naghten chỉ trong vài từ. Nghiên cứu của cô rất công phu và chi tiết. Cô bắt đầu bằng vụ việc gốc của M’Naghten ở Anh vào năm 1800 rồi đi qua một trăm năm mươi năm điều luật về tâm thần ở Mississippi. Cô lược bỏ những vụ việc không có ý nghĩa hoặc rối rắm, rồi giải thích bằng sự giản dị tuyệt vời những vụ việc lớn và phức tạp. Bản tóm tắt kết thúc bằng việc tổng kết luật pháp hiện hành, và ứng dụng nó cho vụ xét xử Carl Lee Hailey.
Trong một tóm tắt nhỏ chỉ dài mười bốn trang, cô đã đạt tới một kết luận hiển nhiên rằng bồi thẩm đoàn cần phải xem những bức ảnh rùng rợn thể hiện Cobb và Willard với não bắn tung tóe ở lối cầu thang. Mississippi đã công nhận một bằng chứng khích động như thế này, và cô thấy không có cách nào khác.
Cô đã đánh máy ba mươi mốt trang nghiên cứu về hoạt động biện hộ trong những trường hợp giết người có thể biện minh, điều mà Jake đã xem xét ngay sau vụ xả súng. Cô đã đạt đến cùng một kết luận mà Jake đã đạt được: nó sẽ không có tác dụng. Cô đã tìm được một vụ việc cũ của Mississippi, khi một người đàn ông đã bắt và giết chết một tù nhân vượt ngục có vũ trang. Ông ta đã được xử trắng án, nhưng những khác biệt giữa vụ này và vụ Carl Lee là rất lớn. Jake đã không yêu cầu việc tóm tắt, và đã phát cáu vì để mất nhiều công sức cho vụ này. Tuy vậy, anh không nói gì cả vì cô đã cung cấp được tất cả những gì anh yêu cầu.
Bất ngờ thú vị nhất là công việc của cô với bác sĩ W.T. Bass. Cô đã gặp ông hai lần trong tuần, và họ đã cùng nghiên cứu rất chi tiết đạo luật M’Naghten. Cô đã chuẩn bị một bản viết tay hai mươi lăm trang các câu hỏi mà Jake sẽ đặt ra và những câu trả lời mà Bass sẽ đáp lại. Đó là một cuộc đối thoại được soạn thảo khéo léo, và anh thấy khâm phục trước những phần dặm thêm của cô. Khi bằng tuổi cô, anh chỉ là một sinh viên trung bình, quan tâm đến những chuyện lãng mạn hơn là việc nghiên cứu. Cô mới chỉ là một sinh viên năm ba mà đã viết được những bản tóm tắt giống như những luận văn vậy.
“Tình hình sao rồi?”
“Giống như chờ đợi thôi. Ông ta không chịu nhúc nhích. Phiên tòa sẽ bắt đầu tại đây vào thứ Hai với cùng một ban bồi thẩm, trừ đi hai mươi người đã nhận các cảnh báo tế nhị.”
“Ông ta điên rồi.”
“Cô đang làm việc gì đó?”
“Tôi đang hoàn tất bản tóm lược để hậu thuẫn lập trường của chúng ta rằng các chi tiết của vụ hãm hiếp phải được thảo luận trước bồi thẩm đoàn. Cho đến lúc này mọi sự có vẻ tốt đẹp.”
“Khi nào thì cô hoàn thành xong?”
“Anh có gấp không?”
“Đến Chủ nhật, nếu được. Tôi còn một việc nhỏ nữa cho cô, nó hơi khác một chút.”
Cô đẩy cuốn sổ ghi chép sang bên và lắng nghe.
“Bác sĩ tâm thần của bên công tố là Wilbert Rodeheaver, bác sĩ trưởng ở Whitfield. Ông ta ở đó lâu lắm rồi, và đã từng tuyên thệ trong hàng trăm vụ. Tôi muốn cô đào sâu một chút, xem thử cái tên của ông ta xuất hiện thường xuyên cỡ nào trong các quyết định của tòa.”
“Tôi đã vấp phải cái tên của ông ta rồi.”
“Tốt. Cô biết đấy, những vụ duy nhất mà ta đọc được từ Tòa Thượng Thẩm là những vụ mà bị cáo bị kết án tại tòa và kháng cáo. Những vụ trắng án thì lại không được báo cáo. Tôi quan tâm các vụ này nhiều hơn.”
“Ý anh là sao?”
“Tôi có linh cảm Rodeheaver rất ngần ngại cho ý kiến rằng bị cáo bị tâm thần. Có khả năng ông ta chưa bao giờ làm vậy, ngay cả trong những vụ mà bị cáo thực sự bị điên và không biết mình làm gì. Qua phỏng vấn chéo, tôi muốn hỏi Rodeheaver về một số vụ việc mà ông ta nói không có gì sai với người rõ ràng bị bệnh, và bồi thẩm đoàn đã tha bổng cho người này.”
“Những vụ như thế này khó kiếm lắm.”
“Tôi biết, nhưng cô có thể làm được mà, Row Ark. Tôi đã xem cô làm việc cả tuần nay rồi, và tôi biết cô làm được.”
“Anh làm tôi hãnh diện lắm đấy, sếp.”
“Có lẽ cô nên gọi điện cho tất cả các luật sư trong bang đã từng gặp Rodeheaver trước đây. Việc này cực đấy, Row Ark, nhưng hãy hoàn thành nó đi.”
“Vâng, sếp. Tôi đoán anh muốn nó ngày mai?.”
“Không hẳn đâu. Tôi ngờ rằng nếu chúng ta sẽ chưa gặp Rodeheaver trong tuần sau, cho nên cô sẽ có thêm chút thời gian.”
“Tôi không biết phải hành động thế nào. Ý anh là chuyện này chông khẩn cấp?”
“Không, nhưng bản tóm tắt về hãm hiếp thì có đấy.”
“Vâng, sếp.”
“Cô đã ăn trưa chưa?”
“Tôi không đói.”
“Tốt. Đừng lập kế hoạch nào cho bữa tối đấy nhé!”
“Câu đó ngụ ý gì?”
“Nó ngụ ý là tôi có một ý tưởng.”
“Kiểu như hẹn hò ấy à?”
“Không, kiểu như bữa trưa bàn công việc giữa hai nhà chuyên môn.”
Jake nhét đồ đạc vào hai chiếc cặp rồi bỏ đi. “Tôi sẽ ở nhà Lucien” anh nói với cô, “nhưng đừng gọi điện trừ khi nào thật khẩn cấp. Đừng cho ai biết tôi ở đâu nhé.”
“Anh đang làm việc gì đấy?”
“Làm việc với bồi thẩm đoàn.”
Lucien đã say xỉn ngủ trên chiếc xích đu ở hàng hiên, và Sallie không có ở đó. Jake tự tiện lên căn phòng làm việc thênh thang ở trên gác. Lucien có nhiều sách luật trong nhà ông còn hơn cả số sách luật mà hầu hết các luật sư có được trong văn phòng của họ. Anh đặt những món linh tinh của anh lên một chiếc ghế. Trên bàn làm việc thì anh bày ra bản danh sách bồi thẩm theo trình tự chữ cái, một xấp thẻ và nhiều cây bút lông Magic Marker.
Cái tên đầu tiên là Acker, Barry Acker. Họ của ông này được ghi bằng chữ in bằng cây Magic Marker màu xanh trên đỉnh một tấm thẻ. Xanh là nam, đỏ là nữ, đen là đen, bất kể giới tính. Dưới cái tên của Acker, anh ghi chú bằng bút chì. Tuổi, khoảng bốn mươi. Cưới vợ lần hai, ba con, hai con gái. Điều hành một cửa hàng ngũ kim ít sinh lãi trên một cao tốc ở Clanton. Vợ, thư ký tại một ngân hàng. Lái xe bán tải. Thích đi săn. Đi ủng cao bồi. Một anh chàng rất tốt bụng. Atcavage đã đến cửa hàng ngũ kim hôm thứ Năm để nhòm ngó Barry Acker. Nói rằng ông ta trông ổn, nói năng có vẻ học thức. Jake đánh số chín bên cạnh tên của Acker.
Jake thấy ấn tượng với việc nghiên cứu của anh. Chắc chắn Buckley không thấu suốt được như thế.
Cái tên kế tiếp Bill Andrews. Mệt với cái tên này. Có cả thảy sáu cái tên y chang như thế trong niên giám điện thoại. Jake chỉ biết có một, Harry Rex biết thêm một người nữa, và Ozzie có biết một người da đen mang tên đó, nhưng chẳng ai biết người nào được triệu tập. Anh đánh một dấu hỏi cạnh cái tên.
Gerald Ault. Jake mỉm cười khi viết cái tên này lên thẻ. Ault đã từng đi qua văn phòng của anh vài năm trước, khi ngân hàng xiết nợ ngôi nhà của ông tại Clanton. Vợ của ông bị ốm nặng do bệnh thận, và các hóa đơn bệnh viện đã khiến họ khánh kiệt. Ông từng là một trí thức học vấn cao ở Princeton, nơi ông gặp vợ ông. Bà là người hạt Ford, là con gái duy nhất của một gia đình danh tiếng gồm những kẻ ngốc đã đầu tư toàn bộ tiền bạc của mình vào ngành đường sắt. Ông đến hạt Ford vừa đúng lúc bên nhà vợ đang đi xuống, và cuộc sống dễ dãi trước hôn nhân của ông đã tan biến, trở thành một cuộc sống chật vật. Ông dạy học một thời gian, rồi điều hành thư viện, rồi làm lục sự ở tòa án. Ông trở nên oán ghét công việc nặng nhọc. Rồi vợ ông lâm bệnh, và họ đánh mất ngôi nhà khiêm tốn của họ. Nay, ông làm việc cho một cửa hàng tiện ích.
Jake biết vài điều về Gerald Ault mà không ai khác biết. Khi còn bé ở Pennsylvania, gia đình ông sống trong một nông trang gần cao tốc. Một đêm nọ, trong khi họ ngủ, căn nhà đã phát hỏa. Một người lái mô tô đi ngang qua đã đá bung cửa trước và bắt đầu giải cứu gia đình Ault. Ngọn lửa lan nhanh, và khi Gerald và em trai của ông thức dậy thì họ bị kẹt cứng trong phòng ngủ trên gác. Họ chạy đến cửa sổ và la hét. Cha mẹ họ và các anh chị em tuyệt vọng la hét từ thảm cỏ trước nhà. Lửa tràn ra từ mọi cửa sổ, ngoại trừ phòng ngủ của họ. Bất chợt, người giải cứu tự xối nước lên mình bằng chiếc vòi trong vườn rồi lao vào căn nhà đang cháy, chiến đấu với lửa và khói khi phóng lên cầu thang, đột nhập qua cánh cửa phòng ngủ. Anh đá tung cửa sổ, tóm lấy Gerald và em của ông rồi nhảy xuống đất. Một cách thần kỳ, chẳng ai bị thương cả. Họ cảm ơn anh qua nước mắt và những vòng tay ôm. Họ cảm ơn người lạ mặt có làn da màu đen ấy. Anh là người da đen đầu tiên mà lũ trẻ từng gặp.
Gerald Ault là một trong số rất ít người da trắng ở hạt Ford thực sự yêu mến người da đen. Jake đánh số mười cạnh tên ông.
Trong sáu giờ, anh đi qua bản danh sách bồi thẩm, viết vào các tấm thẻ, tập trung vào từng cái tên, hình dung từng bồi thẩm trong khoang và, trong suy tính, nói chuyện với từng người. Anh cho điểm họ. Mọi người da đen đều tự động được mười điểm; người da trắng thì không dễ dàng như vậy. Nam được cho điểm cao hơn nữ; nam trẻ tuổi được cho điểm cao hơn nam cao tuổi; người có học hơi cao hơn người thất học; người có tinh thần tự do—cả có học lẫn thất học—được cho điểm cao nhất.
Anh loại bỏ hai mươi người mà Noose dự định miễn. Anh đã biết kha khá về một trăm mười một vị bồi thẩm triển vọng. Chắc chắn Buckley không biết được nhiều như thế.
Lúc Jake từ nhà Lucien về, Ellen đang ngồi gõ chiếc máy đánh chữ của Ethel. Cô dừng tay, úp những cuốn sách luật mà từ đó cô gõ ra, và nhìn anh.
“Ăn tối ở đâu?” cô hỏi với nụ cười tinh quái.
“Chúng ta sẽ đi một chuyến xe dài.”
“Được thôi! Đi đâu?”
“Cô đã bao giờ đến Robinsonville, Mississippi, chưa?”
“Chưa, nhưng tôi sẵn sàng đi. Có gì ở đó vậy?”
“Chỉ toàn là bông và đậu nành thôi, nhưng có một quán ăn nhỏ tuyệt vời ở đó.”
“Phải ăn mặc thế nào?”
Jake ngắm nghía cô. Như thường lệ, cô mặc chiếc quần jean được hồ bột phẳng phiu và được làm cho bạc màu. Không mang vớ. Chiếc áo hải quân cài nút rộng hơn đến bốn cỡ, nhưng bó lại xinh xắn trên cặp mông thon thả.
“Trông cô ổn đấy,” anh nói.
Họ tắt chiếc máy photocopy rồi tắt đèn và rời khỏi Clanton trên chiếc Saab. Jake dừng lại tại một cửa hàng rượu trong khu vực da đen của thị trấn và mua một lô sáu lon Coors và một chai Chablis cao ướp lạnh.
“Ở chỗ đó người ta phải tự mang rượu của mình đến,” anh giải thích khi họ rời thị trấn. Mặt trời đang lặn trên cao tốc phía trước, và Jake hạ tấm che nắng. Sắm vai phục vụ quầy, Ellen khui hai lon.
“Quán đó ở xa không?”
“Một tiếng rưỡi đi đường.”
“Một tiếng rưỡi! Tôi đang đói.”
“Vậy uống bia tạm đi. Tin tôi đi, đáng uống đấy.”
“Thực đơn có gì?”
“Thịt nướng, tôm rim, đùi ếch, và cá da trơn nướng bếp than.” ”
Cô hớp một ngụm bia. “Để xem.”
Jake nhấn ga, và họ đi qua những cây cầu băng qua vô số những nhánh khác nhau của hồ Chatulla. Họ leo lên những ngọn đồi dốc phủ nhiều lớp sắn dây xanh thẫm. Họ đánh những đường vòng, lạng qua những xe tải chở bột gỗ đang thực hiện những chuyến vận chuyển cuối cùng trong ngày. Jake mở mui xe, hạ các cửa sổ xuống để gió lùa vào. Ellen ngả ra sau, nhắm mắt lại. Mái tóc dày của cô lòa xòa trên khuôn mặt.
“Coi nào, Row Ark, bữa tối này là tuyệt đối công việc.”
“Dĩ nhiên, dĩ nhiên.”
“Tôi nói thật đấy. Tôi là chủ, cô là nhân viên, và đây là một bữa ăn công việc. Không hơn không kém. Cho nên đừng có ý tưởng nhục dục nào trong cái đầu ERA, tự do tình dục của cô đấy nhé.”
“Có vẻ chính anh mới là người có những ý tưởng đó.”
“Không hề. Tôi chỉ biết cô đang nghĩ gì mà thôi.”
“Làm sao anh biết được tôi nghĩ gì? Tại sao anh cứ mặc định rằng anh là người không ai có thể thể cưỡng và tôi đang lên kế hoạch cho một màn quyến rũ lớn.”
“Hãy tự kiềm chế đi nhé. Tôi là một người đàn ông đã kết hôn đang hạnh phúc tuyệt vời, có một cô vợ ngực to sẵn sàng hạ sát tôi nếu nghĩ rằng tôi đang ve vãn ai đó.”
“Được thôi, ta giả tảng là bạn bè đi vậy. Đơn giản là hai người bạn đi ăn tối với nhau.”
“Chuyện đó không có tác dụng ở miền nam đâu. Một người bạn nam không thể dùng bữa tối với một người bạn nữ. Ở dưới này thì chuyện đó nghe không lọt tai.”
“Tại sao không?”
“Vì nam giới không có bạn bè nữ. Không cách chi. Tôi chưa từng biết bất cứ ai trên toàn miền nam này đã lập gia đình mà lại có bạn nữ. Tôi nghĩ chuyện đó có từ thời Nội chiến.”
“Tôi nghĩ nó có từ thời Trung cổ. Tại sao phụ nữ miền nam lại ghen tuông dữ vậy?”
“Vì đó là cách mà chúng tôi huấn luyện họ. Họ học hỏi từ chúng tôi. Nếu vợ tôi ăn trưa hay ăn tối với một người bạn nam thì tôi sẽ bứt đầu hắn ra và nộp đơn ly dị. Cô ấy học điều đó từ tôi đấy.”
“Chuyện này đúng là vớ vẩn.”
“Dĩ nhiên là không phải vậy.”
“Vợ của anh không có bạn nam nào à?”
“Không, theo như tôi biết. Nếu cô biết có ai thì cô nói cho tôi hay nhé.”
“Và anh cũng không có bạn nữ nào?”
“Tại sao tôi phải có bạn nữ? Họ không thể nói chuyện về bóng bầu dục, và các vụ kiện tụng, hay mọi điều mà tôi muốn nghe nói. Họ nói chuyện về con cái, về quần áo, các công thức nấu nướng, các phiếu khuyến mãi, các đồ nội thất, những thứ mà tôi chẳng biết gì cả. Không, tôi không có bạn nữ nào cả, mà cũng chẳng muốn có.”
“Tôi yêu miền nam ở chỗ đó. Người dân ở đây rất cam phận."
“Cảm ơn nhé.”
“Anh có bạn người Do Thái không?”
“Tôi không quen người Do Thái nào ở hạt Ford cả. Tôi có một người bạn rất tốt ở trường luật, Ira Tauber. Chúng tôi rất thân nhau.Tôi yêu người Do Thái. Chúa Jesus là người Do Thái, cô biết đấy. Tôi chưa bao giờ hiểu nổi chủ nghĩa bài Do Thái.”
“Chúa ơi, anh là người theo chủ nghĩa tự do. Còn… ơ… đồng tính luyến ái thì sao nhỉ?”
“Tôi thấy tội nghiệp cho họ. Họ không biết mình đã bỏ lỡ điều gì. Nhưng đó là vấn đề của họ.”
“Anh được phép có bạn là người đồng tính không?”
“Tôi nghĩ là được, chừng nào anh ta còn giấu tôi.”
“Thì ra anh là người Cộng hòa.”
Cô với lấy chiếc lon rỗng của anh và quẳng nó ra băng sau rồi khui thêm hai lon nữa. Mặt trời đã lặn, và bầu không khí ẩm và nặng trở nên mát lạnh ở tốc độ 145 cây số một giờ.
“Vậy chúng ta có thể là bạn không?” cô hỏi.
“Không.”
“Người tình cũng không ư?”
“Làm ơn đi. Tôi đang lái xe.”
“Vậy chúng ta là gì?”
“Tôi là luật sư, và cô là thư ký pháp luật. Tôi là người tuyển dụng, còn cô là người được tuyển dụng. Tôi là sếp, còn cô là tà-lọt.”
“Anh là nam, và tôi là nữ.”
Jake ngắm chiếc quần jean và chiếc áo thùng thình của cô. “Chuyện đó thì không có gì nhiều để nghi ngờ.”
Ellen lắc đầu, nhìn những ngọn núi sắn dây lướt qua. Jake mỉm cười, lái nhanh hơn, và nhấp lon bia của anh. Anh đã vượt qua một loạt những cao tốc hoang vắng vùng nông thôn và, bỗng nhiên, những ngọn đồi chợt biết mất và mặt đất trở nên bằng phẳng.
“Tên nhà hàng là gì vậy?” cô hỏi.
“Hollywood.”
“Holly… gì cơ?”
“Hollywood.”
“Tại sao nó có cái tên đó?”
“Nó từng có lúc nằm ở một thị trấn nhỏ cách đó vài dặm mang tên là Hollywood, Mississippi. Quán đó bị cháy nên họ dời về Robinsonville. Họ vẫn gọi nó là Hollywood.”
“Quán đó thì có gì hay ho?”
“Thức ăn hay ho, nhạc hay ho, không khí hay ho. Và nó ở cách xa Clanton cả ngàn cây số nên sẽ không ai thấy được tôi ăn tối với một phụ nữ lạ xinh đẹp.”
“Tôi không phải là phụ nữ, tôi là tà-lọt.”
“Một tà-lọt xinh đẹp.”
Ellen mỉm cười một mình rồi lùa các ngón tay vào mái tóc. Đến một giao lộ nữa, anh rẽ trái và lái về phía tây cho đến khi họ tìm thấy một khu nhà gần đường ray. Một dãy nhà gỗ trống lốc nằm ở bên kia đường. Băng qua bên này đường là một cửa hàng đồ khô xưa cũ nằm riêng rẽ với một chục chiếc xe đậu xung quanh và tiếng nhạc vọng ra dìu dịu từ các cửa sổ. Jake cầm chai Chablis, hộ tống cô thư ký pháp luật bước lên bậc tam cấp, đi qua hàng hiên trước nhà để vào bên trong.
Cạnh cửa ra vào có một sân khấu nhỏ, nơi một bà da đen xinh đẹp, bà Merle, đang chơi dương cầm và hát bài “Rainy Night in Georgia”. Ba dãy bàn trải dài ở mặt trước và dừng lại ở sân khấu. Các bàn đã đầy phân nửa. Một cô phục vụ mặc đồ đen đang rót bia từ một chiếc vại, ra hiệu mời họ vào. Cô ta mời họ ngồi ở phía hậu, tại một chiếc bàn nhỏ có khăn trải bàn kẻ ô đỏ.
“Dưa chua thì là rán nhé cưng?” cô ta hỏi Jake.
“Đúng rồi! Hai phần nhé.”
Ellen chau mày, nhìn Jake. “Dưa chua thì là rán?”
“Phải, dĩ nhiên rồi. Món này không có ở Boston sao?”
“Người miền nam các anh món gì cũng rán được hả?”
“Món gì đáng ăn đều rán tuốt. Nếu cô không thích thì tôi ăn giùm cho.”
Một tiếng kêu vang lên từ chiếc bàn bên kia lối đi. Bốn cặp đang uống mừng điều gì đó hay ai đó, rồi phá lên cười ầm ĩ. Nhà hàng tiếp tục duy trì những tiếng reo hò, la hét và trò chuyện.
“Điều hay ho ở quán Hollywood này là mọi người tha hồ ồn ào và muốn ở lại bao lâu tùy thích, chẳng ai thèm bận tâm. Khi ai đó có được bàn ở đây thì bàn đó là của họ suốt cả đêm. Trong ít phút nữa mọi người sẽ bắt đầu hát và nhảy,” Jake giải thích.
Jake đặt món tôm rim và cá da trơn nướng bếp than cho cả hai. Ellen gọi món đùi ếch. Cô phục vụ nhanh nhẹn trở lại với chai Chablis và hai chiếc ly ướp lạnh. Họ nâng ly chúc sức khỏe Carl Lee Hailey và cái đầu điên của ông ta.
“Cô nghĩ sao về Bass?” Jake hỏi.
“Ông ta là một nhân chứng hoàn hảo. Ông ta sẽ nói tất cả những gì chúng ta muốn ông ta nói.”
“Điều đó có phiền hà gì cô không?”
“Sẽ phiền nếu ông ta là nhân chứng sự kiện. Nhưng ông ta là chuyên gia, và ông ta có thể qua mặt người khác bằng các ý kiến của ông ta. Ai thách thức được ông ta cơ chứ?”
“Ông ta có đáng tin không?”
“Khi tỉnh táo thì có đấy. Chúng tôi đã trò chuyện hai lần trong tuần này. Hôm thứ Ba ông ta minh mẫn và rất đắc lực. Hôm thứ Tư thì ông ta say xỉn và thờ ơ. Tôi nghĩ ông ta là một bác sĩ tâm thần hữu ích trong khả năng mà chúng ta tìm được. Ông ta không quan tâm sự thật là như thế nào, và ông ta sẽ nói với chúng ta những gì chúng ta muốn nghe.”
“Ông ta có nghĩ Carl Lee Hailey bị tâm thần không?”
“Không. Anh thì sao?”
“Không. Row Ark ạ, năm ngày trước vụ xả súng, ông ta đã nói với tôi ông ta sẽ làm vậy. Ông ta đã chỉ cho tôi chính xác cái nơi ông ta sẽ phục kích chúng, mặc dù lúc đó tôi chưa nhận ra. Thân chủ của chúng ta biết chính xác ông ta đang làm gì.”
“Tại sao anh không ngăn ông ta lại?”
“Vì tôi đã không tin ông ta. Con gái ông ta vừa bị hãm hiếp và phải chật vật mới giữ được mạng.”
“Nếu ngăn được ông ta thì anh có ngăn không?”
“Tôi đã báo với Ozzie. Nhưng vào lúc đó cả hai chúng tôi đều mơ điều đó xảy ra. Không, tôi sẽ không ngăn ông ta nếu như tôi biết chắc. Là tôi thì tôi cũng sẽ làm vậy.”
“Làm sao?”
“Làm chính xác như ông ta đã làm. Việc đó quá dễ mà.”
Ellen dùng nĩa lôi lại gần một miếng dưa chua thì là rán và nghịch nghịch nó với vẻ ngờ vực. Cô cắt ra một nửa, cắm nĩa vào rồi thận trọng đưa lên ngửi, bỏ nó vào miệng rồi nhai chầm chậm. Cô nuốt vào rồi đẩy đống dưa chua về phía Jake.
“Một cô Mẽo tiêu biểu,” anh nói. “Tôi không hiểu cô đấy, Row Ark. Cô không thích dưa chua thì là rán, cô trông hấp dẫn, rất thông minh, cô có thể làm việc cho một hãng luật giàu có trong nước với mức lương siêu cao, thế mà cô lại mất ăn mất ngủ dành cả sự nghiệp cho việc cứu vớt những tên giết người cắt cổ khỏi xà lim tử tù, những kẻ sắp phải nhận phần thưởng đích đáng cho hành động của chúng. Điều gì làm cho cô gàn dở vậy, Row Ark?”
“Anh cũng đã mất ngủ vì cùng những kẻ như thế. Giờ thì đó là Carl Lee Hailey. Năm tới sẽ là một gã giết người nào đó mà ai ai cũng căm ghét, nhưng anh thì lại mất ngủ. Vì hắn ta tình cờ lại là thân chủ của anh. Brigance a, ngày nào đó anh sẽ có một thân chủ vào xà lim tử tù và anh sẽ học được điều đó là khủng khiếp như thế nào. Khi họ cột hắn vào ghế và hắn nhìn anh lần cuối, anh sẽ biến đổi thành người khác. Anh sẽ biết hệ thống đó man rợ như thế nào, và anh sẽ nhớ đến Row Ark này.”
“Vậy thì tôi sẽ để râu và gia nhập ACLU nhé?”
“Có lẽ thế, nếu như họ chịu nhận anh.”
Món tôm rim được bưng đến trên một chiếc chảo đen nhỏ. Nó được ninh trong bơ, tỏi và nước sốt thịt nướng. Ellen cắm ngập chiếc muỗng vào đĩa của cô và ăn như một người chết đói. Merle chuyển sang bản “Dixie” sôi động, và đám đông liền vỗ tay hát theo.
Cô phục vụ chạy ngang qua, ném một đĩa đùi ếch giòn lên bàn. Jake uống cạn ly rượu và vốc đùi ếch đầy nắm tay. Ellen cố làm ngơ. Khi họ đã no nê rượu khai vị, cá da trơn được bưng ra. Mỡ nổ lốp bốp và xì xèo. Họ không chạm vào các chén đĩa sứ. Nó được nướng giòn thành một màu nâu đậm với những ô đen cháy của vỉ nướng ở cả hai mặt. Họ chậm rãi ăn uống, nhìn nhau, thưởng thức cái món chính ngon tuyệt.
Lúc nửa đêm, chai rượu đã cạn hết và ánh sáng đã lịm dần. Họ chào tạm biệt cô phục vụ và bà Merle rồi thận trọng bước xuống bậc tam cấp và ra xe. Jake cài dây an toàn.
“Tôi xỉn quá rồi, không lái xe được nữa,” anh nói.
“Tôi cũng vậy. Tôi thấy có một nhà trọ nhỏ ở gần đường.”
“Tôi cũng thấy, và nó đã hết phòng rồi. Dụ giỏi lắm, Row Ark. Định làm cho tôi say rồi lợi dụng tôi hả?”
“Tôi sẽ làm vậy nếu có thể.”
Trong một khoảnh khắc, đôi mắt họ gặp nhau. Khuôn mặt Ellen phản chiếu ánh sáng đỏ của ngọn đèn neon thể hiện dòng chữ HOLLYWOOD trên nóc quán ăn.
Khoảnh khắc kéo dài hơn, và rồi đèn neon vụt tắt. Nhà hàng đã đóng cửa.
Jake khởi động chiếc Saab, đợi nó nóng máy, rồi lao xe vào màn đêm.
Mickey Mouse gọi cho Ozzie tại nhà ông vào sáng sớm thứ Bảy, hứa hẹn sẽ có thêm rắc rối từ phía Klan. Cuộc bạo loạn hôm thứ Năm không phải do lỗi của họ, hắn giải thích, thế mà họ lại bị đổ lỗi. Họ đã đi tuần hành ôn hòa, và nay người thủ lĩnh của họ đang nằm hấp hối với bảy mươi phần trăm cơ thể bị bỏng cấp độ ba. Họ buộc phải trả đũa và điều đó đã được quyết từ cấp trên. Những lực lượng tăng viện đang trên đường đến từ các bang khác, và sẽ có bạo lực. Hiện thời chưa có gì cụ thể, nhưng hắn sẽ gọi lại sau, khi biết thêm tin tức.
Ozzie ngồi ở một bên giường, chà xát chỗ sưng trên gáy rồi gọi cho thị trưởng và gọi Jake. Một giờ sau, họ gặp nhau tại văn phòng của Ozzie.
“Tình hình sắp vuột khỏi tầm tay rồi,” Ozzie nói, tay giữ chiếc túi đá trên gáy, nhăn nhó theo từng phát âm. “Tôi nhận cuộc gọi của gã chỉ điểm tin cậy báo rằng Klan đang lên kế hoạch trả đũa những gì đã diễn ra hôm thứ Năm. Chúng hình như đang huy động những lực lượng mới từ các bang khác.”
“Ông có tin việc đó không?” ông thị trưởng hỏi.
“E rằng có đấy.”
“Cùng gã chỉ điểm đó nói?”
“Đúng vậy.”
“Thế thì tôi tin.”
“Ai đó nói đã có những bàn tán về việc hoãn phiên tòa,” Ozzie nói.
“Có cơ hội nào không vậy?”
“Không. Tôi đã gặp thẩm phán Noose hôm qua. Nó sẽ không được dời đi đâu cả và nó sẽ bắt đầu vào thứ Hai.”
“Anh có nói cho ông ta về vụ đốt thập giá không?”
“Tôi đã nói tất tật.”
“Ông ta điên à?” ông thị trưởng nói.
“Phải, và lại còn ngốc nữa. Nhưng xin đừng trích dẫn lời tôi nhé.”
“Ông ta có cơ sở pháp lý vững chắc không?”
Jake lắc đầu. “Vững như cát lún ấy.”
“Các ông nghĩ sao?” ông thị trưởng hỏi.
Ozzie thay túi đá chườm rồi hì hục chà gáy.
Ông nói trong đau đớn: “Tôi rất muốn ngăn chặn một cuộc bạo loạn nữa. Bệnh viện của chúng ta không đủ lớn để cho phép chuyện tào lao này tiếp diễn. Chúng ta phải làm gì đó. Dân da đen đang giận dữ và manh động, khích động họ là quá dễ. Một số người da đen chỉ chầu chực có cớ là xông vào, và những bộ váy trắng đó là mục tiêu ngon xơi đối với họ. Tôi có linh cảm bọn Klan đang âm mưu điều gì đó thực sự ngu ngốc, như giết ai đó chẳng hạn. Chúng đang phơi bày trên toàn quốc, còn nhiều hơn cả những gì chúng đạt được cách đây mười năm. Gã chỉ điểm nói với tôi rằng sau hôm thứ Năm, chúng đã kêu gọi những người tình nguyện khắp cả nước xuống dưới đây và tham gia cuộc vui.”
Ông chầm chậm xoay đầu quanh đôi vai và lại thay đá túi chườm. “Tôi ghét phải nói điều này, ông thị trưởng ạ, nhưng tôi nghĩ ông phải gọi cho thống đốc và yêu cầu vệ binh quốc gia thôi. Tôi biết đó là một bước đi táo tợn, nhưng tôi không thích có ai đó bị giết.”
“Vệ binh Quốc gia!” ông thị trưởng sửng sốt lặp lại.
“Đúng vậy.”
“Chiếm đóng Clanton?”
“Phải. Để bảo vệ người dân của ông.”
“Tuần tra trên đường phố?”
“Phải. Với súng ống đủ loại.”
“Chúa ơi, vậy thì kinh khủng quá. Ông có phản ứng hơi thái quá không vậy?”
“Không. Dĩ nhiên là tôi sẽ không đủ người để giữ bình an quanh đây. Chúng tôi thậm chí không ngăn nổi một cuộc bạo loạn diễn ra ngay trước mắt mình. Bọn Klan đã đốt thập giá ở khắp hạt và chúng tôi sẽ chẳng thể làm được gì cả. Chúng tôi biết làm gì đây nếu người da đen cũng bắt đầu gây rối? Tôi không có đủ người, thị trưởng ạ. Tôi cần sự trợ giúp.”
Jake nghĩ đó là một ý tưởng tuyệt diệu. Làm sao có thể chọn ra một bồi thẩm đoàn công bằng và vô tư khi mà Vệ binh Quốc gia bao vây tòa án? Anh nghĩ đến các bồi thẩm đến tòa ngày thứ Hai, đi qua những người lính bồng súng và các xe jeep, hay thậm chí một vài chiếc xe tăng đậu trước tòa. Làm sao họ có thể công bằng và vô tư đây? Làm sao Noose có thể khăng khăng đòi xử án ở Clanton? Làm sao Tòa Thượng Thẩm có thể từ chối đảo ngược nó nếu như—lạy trời đừng để điều này xảy ra—bản án được đưa ra? Đó quả là một ý tưởng tuyệt diệu.
“Anh nghĩ sao, Jake?” ông thị trưởng hỏi, vẻ cầu cứu.
“Tôi nghĩ ông không có lựa chọn nào khác, ông thị trưởng ạ. Chúng ta sẽ không trụ nổi một cuộc bạo loạn nữa. Nó có thể gây tổn hại cho ông về mặt chính trị đấy.”
“Tôi không lo về mặt chính trị,” ông thị trưởng giận dữ đáp, biết rằng Jake và Ozzie biết nhiều hơn thế. Ông đã được tái cử kỳ vừa rồi với chưa đầy năm mươi phiếu bầu, và ông đã không hề có bước đi nào mà không cân nhắc những yếu tố chính trị bất lợi. Ozzie bắt gặp một nụ cười của Jake khi ông thị trưởng quay quắt với ý nghĩ thị trấn bé nhỏ của ông bị quân đội chiếm đóng.
Lúc sẫm tối ngày thứ Bảy, Ozzie và Hastings đưa Carl Lee ra xe tuần tra của cảnh sát trưởng qua cửa hậu nhà giam. Họ cười nói với nhau khi Hastings lái chầm chậm vào miền quê, vượt qua cửa hàng chạp phố Bates để ra đường Craft. Khi họ đến nơi, sân trước nhà Hailey đã chật kín xe nên họ phải đậu lại trên đường. Carl Lee bước vào nhà của ông qua cửa chính như một người tự do và lập tức được đón chào bởi đám đông những người bà con, bạn bè và các con của ông. Ông ôm hôn họ thắm thiết, bốn người một lần trong mỗi cú ôm choàng kéo dài. Đám đông im lặng nhìn người đàn ông to lớn quỳ xuống sàn, vùi đầu vào những đứa con đang thổn thức. Hầu hết mọi người cũng khóc theo.
Nhà bếp ngập tràn thức ăn, và người khách danh dự ngồi vào chiếc ghế thường lệ của ông ở đầu bàn, vợ và các con quây quần xung quanh. Giám mục Agee làm dấu thánh giá và đọc một lời cầu nguyện ngắn cho niềm hy vọng và việc được trở về. Hàng trăm bè bạn đến thăm hỏi gia đình. Ozzie và Hastings lấy đầy đĩa thức ăn của họ rồi rút lui ra hàng hiên trước nhà, nơi họ đuổi muỗi và lập kế hoạch chiến lược cho phiên tòa. Ozzie rất quan tâm đến sự an toàn của Carl Lee lúc họ đưa ông từ nhà giam đến tòa và trở về hàng ngày. Bản thân bị cáo cũng đã được giải thích rõ những hành trình như thế này không phải lúc nào cũng an toàn.
Sau bữa tối, đám đông đổ ra sân trước. Lũ trẻ chơi đùa còn người lớn thì đứng ở hàng hiên, cố ở thật gần bên Carl Lee. Ông là người hùng của họ, người đàn ông nổi tiếng nhất họ từng biết và có quan hệ cá nhân. Với người dân da đen, ông phải ra tòa chỉ vì một lý do duy nhất. Dĩ nhiên ông đã giết hai gã kia, nhưng đó không phải là vấn đề. Nếu ông là người da trắng hẳn ông chỉ nhận những cảnh cáo dân sự cho những gì ông làm. Họ sẽ miễn cưỡng truy tố ông, và với một bồi thẩm đoàn da trắng thì phiên tòa sẽ chỉ là một trò đùa. Carl Lee phải ra hầu tòa vì ông là người da đen. Và nếu họ kết án ông thì đó sẽ chỉ là vì ông da đen. Chẳng có lý do nào khác cả. Họ tin như thế. Họ chăm chú lắng nghe khi ông nói về phiên tòa. Ông muốn có sự cầu nguyện và hậu thuẫn của họ, muốn tất cả họ có mặt ở đó để xem và bảo vệ gia đình ông.
Họ ngồi hàng giờ trong bầu không khí ẩm ngột ngạt. Carl Lee và Gwen ngồi trên chiếc xích đu khẽ đong đưa, bao quanh bởi những người ngưỡng mộ, tất cả đều muốn ở thật gần người đàn ông kỳ vĩ đó. Khi bắt đầu rời đi, tất cả họ đến ôm hôn ông và hứa sẽ có mặt ngày thứ Hai. Họ tự hỏi chẳng biết có còn gặp lại ông đang ngồi ở hàng hiên trước nhà nữa hay không.
Lúc nửa đêm, Ozzie nói đã đến lúc phải đi. Carl Lee ôm hôn Gwen và lũ trẻ lần cuối rồi ngồi vào ghế của ông trên chiếc xe của Ozzie.
Bud Twitty qua đời trong đêm hôm đó. Điều phối viên đã gọi điện cho Nesbit và báo cho Jake biết. Anh viết vào sổ tay rằng phải gửi hoa đến.
⚝ ✽ ⚝
[✽] Lynch là một đạo luật cho phép việc hành quyết trước công chúng (chủ yếu bằng treo cổ) mà không cần qua xét xử.