- 12 -

Đĩ Bèo vật mình trên tấm phản gỗ, muốn khóc, khóc mãi, mà không sao khóc được. Nó khóc nhiều quá rồi, không lấy đâu ra nước mắt nửa. Cô vẫn còn đau vì không biết trong lúc hăng tiết nó đã kêu gào tới mực nào. Hết vật mình bên nọ lại qua bên kia, nó cảm thấy mỏi lưng như dần, và người đau ê ẩm, khiến cho nó ngây ngất li bì khó chịu. Nó bàng hoàng không còn biết là tỉnh hay mê? Cơn ác mộng đã, qua mà vẫn ám ảnh đè nặng lên đầu. Nó nhớ lại rõ ràng như trước mắt...

Mới chập tối, nghe êm ả cả, chó cũng không thấy cắn, mà bên hàng xóm còn nghe rõ tiếng bác Khước gái giục con lấy cơm nguội ra ăn, nó mới yên trí ra cầu ao ngay trước ngõ để rửa chân tay, tới bụi tre sắp sửa xuống bực cầu ao, thì vụt ánh đèn ‘‘bin’’ sáng chói rọi ngay giữa mặt. Nó không còn nhìn thấy gì nữa, chỉ nghe thấy tiếng cười sằng sặc làm cho nó bủn rủn cả chân tay. Nó chưa lập hoàn hồn thì thấy đã bị hai cánh tay lực lưỡng ôm lấy và bế xốc lên. Không biết làm sao mà lúc ấy nó hăng thế? Nó liều chết kêu gào và vùng vẫy đã tuột được xuống đất rồi. Nhưng có ai cứu nó đâu? Chưa đứng vứng đã lại thấy hai cánh tay lực lưỡng ôm ngang lấy ngực nó, rồi hai cánh tay nữa giữ chặt lấy bắp chân. Thế là nó họ nhấc bổng lên, khiêng đi như khiêng lợn vậy. Nó mệt nhoài, chỉ còn biết cố sức kêu gào, song cổ nó đã khản. Làng xóm vẫn im lìm. Rồi ánh đèn lóe mắt ; nó ngơ ngác nhìn. Năm sáu người lố nhố cười nói ầm ĩ. Nó không còn biết gì nữa...Chỉ mang máng thấy năm sáu bàn tay túm lấy nó ; tai nó mơ hồ nghe thấy tiếng cười sằng sặc, mặt nó phảng phất cảm thấy hơi thở nóng ran pha lẫn mùi rượu đến lợm giọng buồn nôn...Và nó tức ngực quá, tức ngực đến không thở được. Nó thiếp đi. Không biết là bao lâu nữa? Tinh dậy, lưng nó đau tưởng chừng như gẫy, người nó mỏi nhừ. Nó khẽ mở mắt hé nhìn. Lại thấy tiếng cười ghê rợn! Rồi có ai đổ vào miệng nó thứ nước ngọt mà hôi, nó vừa khát, vừa mệt nên cứ ừng ực nuốt. Rồi lại những bàn tay rắn như sắt, lại hơi thở nồng nực trên mặt nó, và cả tòa nhà như đè chặt lên người, nó mệt tưởng đến đứt hơi, nó hoảng hốt rú lên, cố vùng vẫy để chạy trốn...

Nhưng nó đã lại ngã quỵ xuống. Nó trâng trâng mở mắt nhìn. Không có một người nào quanh nó hết. vẫn chiếc phản gỗ trong căn nhà quen thuộc của thầy u nó. Nó mới mang máng nhớ ra, chẳng biết là hai hay ba ngày nữa, người ta đã thả cho nó về, đã đẩy nó ra khỏi hàng dây thép gai; và nó lầm lũi cố lê về nhà, nhiều lúc tưởng chừng như ngã chúi xuống bên đê không còn đủ sức mà đi nữa. Nó chỉ còn biết khóc, khóc mãi đến bỗng rát cả hai mi mắt, đến khô đắng cả cổ...Tại sao lại thế được nhỉ? Chúng đã làm gì nó? Nó khổ quá...

Cánh cửa gỗ kẹt kêu. Nó cứ quỳ gục dưới đất và ngơ ngác nhìn. Ai như u nó. Nhưng người nó sao lại đau đến thế được? Đau như bị xé ra ấy thôi! Nó lịm đi...

Bây giờ thì Bèo không còn thiết gì nữa. Bèo đã khỏe lại và lần lần nhớ ra hết. Nó xấu hổ quá, không dám thò ra khỏi nhà. Nó xấu hổ quá, như thể cả làng xóm đều biết hết chuyện nó rồi. Thầy u nó cũng vậy, nhất là u nó lúc nào mắt cũng đỏ hoe. Đời nào nó còn dám vác mặt sang dì Mơ nữa?... Nó ngấm ngầm đau khổ. Sao mà cái số nó khốn nạn thế! Nào nó có làm gì nên tội đâu? Còn có ai bị khổ như nó nữa không? Nào nó biết được!

Bèo thừa lúc buổi chiều vắng, liều mình lẻn ra ngoài bãi. Bây giờ thì dù cho có gặp bọn tây nó cũng chẳng cần. Còn có gì để mà sợ. Ngoài bãi vắng tanh, dân làng bỏ đi đâu mất cả. Gió từ sông thổi hắt lên buốt căm căm, mà Bèo vẫn thấy mặt nóng bừng như say rượu. Ngô đã cấy xong; hom dâu cũng đã chặt; bãi sông lơ thơ ít hàng thầu dầu tía trông như chết dở. Nước sông cũng rút ra xa. Bèo cứ đi, đi mãi. Hết bãi cát khô, đến làn cát ướt cứng dưới chân, rồi làn nước đục ngầu. Bèo như người điên, cứ đi thẳng về phía trước mặt. Gió sông vẫn thổi giần giật bên tai. Làn nước ấm đụng vào da thịt, Bèo thấy dễ chịu quá. Nó mê man bước tới...

- Bèo, mầy điên đấy hả? Việc gì mà tự tử? Có về nhà ngay không?

Bèo chưa biết thế nào, còn ngây người đứng, thì Khước lại kéo thẳng một mạch về tận nhà.

Việc Bèo bị bắt vào đồn; việc Bèo ra sông tự tử, ai cũng biết. Nhưng cũng biết vậy thôi, và thật tình thương Bèo có thương, nhưng gặp Bèo ai cũng ngường ngượng thế nào ấy! Chẳng gì Bèo cũng đã bị bắt giữ ở trong đồn suốt hai đêm!

Làng thì còn ai nữa? Sau vụ Bèo bị bắt hiếp trong đồn thì bao nhiêu con gái đã vào làng trong ẩn hết. Chỉ còn các bà già ra mặt giữ nhà ; và đàn ông lẩn lút coi chừng mà thôi.

Bèo càng buồn, càng tủi nhục... Rồi một bữa dân làng không thấy đĩ Bèo đâu nữa. Cũng không ai nỡ hỏi ông bà Hương làm gì. Chỉ người này đồn đại người kia, biết là đĩ Bèo bỏ nhà đi biệt tích rồi.

Dì Mơ vẫn ở yên trong nhà Thọ. Việc của Bèo, dì nghe người ta nói rõ hết. Dì chỉ còn biết lẩm bẩm:

- Thằng Minh thế mà đến cao số!

Dì còn bụng dạ nào mà lo vợ con cho Minh bây giờ được đây. Bọn lính canh ở đồn vẫn thường sục sạo các ngõ xóm; đành là ai nấy nín thinh ở trong nhà, yên lúc nào hay lúc ấy mà thôi. Vài ba ngày dì mới gặp Minh một lần, mà trông Minh cứ phờ phạc như người mất hồn. Có lần dì đã phải bảo Minh:

- Con làm sao thế? Phải cẩn thận, nhỡ mà ốm thì khổ. Loạn lạc mà ốm thì đành nằm chịu chết mà thôi.

Minh chỉ thẫn thờ đáp:

- Không, con có sao đâu. Có cái là quân địch cứ đóng đồn làng ta mãi thế này thì rồi làm thế nào đây? Mùa màng xong từ bao giờ mà chửa có ai dám ra làm đất cho vụ màu tháng năm cả.

Thế là hai dì con lại thừ người ngồi nhìn nhau.

Nhưng quân địch đóng đồn thì đóng ; chúng có vác súng kéo nhau sục sạo trong làng thì cũng vậy thôi. Chỉ ít lâu sau lại thấy cán bộ phủ lén lút về ; rồi bí thư Tùng lại ra mặt dò xét người này người nọ. Nhưng chẳng bao giờ cán bộ phủ hay bí thư Tùng chịu ngủ đêm ở làng hay về ban ngày cả. Minh cũng mặc. Độ nữa tháng sau gặp Khước, thì Khước khẽ kéo Minh về nhà. Khước nay già hẳn, mặt thất sắc. Hắn bảo Minh:

- Này chú Minh! Tôi lo quá. Tối hôm qua vừa họp ủy ban, có cả đồng chí cán bộ phủ về họp. Thật quả hồi này anh em trong ủy ban xã mình lo trốn giặc bằng chết, còn ai thiết làm gì!

- Mới lại làm gì được cơ chứ? Đánh nhau với quân địch hả? Thì có gì mà đánh với đấm! Bảo là đề phòng Việt gian? thì dân làng có ai theo chúng đâu?

Khước chặc lưỡi, nhăn nhó:

- Thì vẫn! Nhưng chẳng biết bí thư Tùng báo cáo ra sao mà ủy viên phủ phê bình là ủy ban xã ta lừng khừng, không cương quyết kháng chiến giết địch.

Minh mơ màng như nghĩ tận đâu đâu:

- Kháng chiến giết địch à!

- Ừ, đồng chí còn bảo phải tích cực theo dõi dân làng, đề phòng Việt gian.

Minh không nói gì hết nữa.

Mấy hôm sau, khuya rồi Minh đã nằm trong ổ rơm thì Khước đến. Trong nhà tối như mực, Khước khẽ lần tới nằm cạnh Minh, run cầm cập. Minh ái ngại:

- Khổ! Anh đi đâu về mà rét thế?

Tiếng Khước thở dài trong đêm tối:

- Lại vừa họp. Phủ bộ về họp và quyết định cải tổ ủy ban kháng chiến xã nhà. Bí thư Tùng quyết liệt lắm, tố cáo chủ tịch Tèo bất lực. Ủy ban đã thu hẹp; anh Tèo hết nhiệm vụ rồi. Tôi cũng muốn thôi, song chả dám nói, nên họ lại cứ làm ủy viên quân sự như cũ.

Khước ngừng bặt. Hai người lại im lặng. Bên ngoài gió lạnh lại điểm mưa phùn. Đã lâu, Minh còn thấy Khước trở mình như trằn trọc; rồi tiếng Khước khẽ hỏi:

- Chú Minh còn thức hay ngủ?

- Thức!

- Có chuyện này khó nói quá.

- Chuyện gì hả anh?

- Không biết tại sao bí thư Tùng lại đưa ra thảo luận vấn đề theo dõi dân làng, rồi hắn yêu cầu điều tra về dì và chú.

Minh hoảng hốt nhỏm dậy:

- Anh nói sao? Bí thư Tùng đòi điều tra về dì và tôi hả?

Khước níu lấy tay Minh kéo xuống:

- Khẽ chứ, kẻo chợt có ai đi ngoài ngõ nghe thấy. Thì hãy nằm xuống, người ta nói cho có đầu đuôi đã nào!

Minh lại lẳng lặng nằm xuống bên Khước.

- Ấy là bí thư Tùng nó đặt vấn đề và yêu cầu như thế. Anh Tèo có bênh chú, thì bị mắng át đi, bảo là anh ấy tình cảm cá nhân. Mới lại đã mất chức chủ tịch rồi, nói còn ăn thua gì!

- Quái nhỉ! Làm sao mà cái thằng bí thư Tùng nó thù gì tôi mà cứ khó chịu mãi với tôi như thế.

- Nào biết! Nó đòi điều tra, bảo rằng cô Thọ thuộc thành phần tư sản trưởng giả mà dì và chú lại có liên lạc mật thiết. Nó lại nêu ra hai thắc mắc. Tại sao chú xin chứng minh thư cho Văn? Tại sao dì trông nom nhà cửa cho cô Thọ trốn đi? Và yêu cầu cho biết đi đâu?

Minh thấy nóng bừng mặt; nó nuốt nước miếng mà thấy nghẹn cả cổ. Minh tức lắm. Khước như đoán được, khẽ bảo:

- Chú, nên tôi bảo thật. Phải liệu mà giữ gìn. Đừng có kiếm bí thư Tùng để gây sự; chẳng được gì đâu mà nguy cho chú, lại nguy cả cho tôi nữa mà thôi.

Chợt Khước như nhớ ra việc gì, quay lại phía Minh:

- À này, hình như bí thư Tùng trước đây vẫn có ý hỏi cô Thọ thì phải. Tôi nhớ ra rồi. Chẳng thế mà cái ngày cách mạng thành công, còn hoạt động vui vẻ, mỗi lần anh em cứ chế chú và gán với Thọ là y như thấy nó cười gượng có vẻ khó chịu. Ờ... đúng đấy!

Minh không hỏi nữa.

Hai người trằn trọc mãi rồi cũng ngủ quên đi.

Sớm hôm sau, Khước về rồi, Minh vội lẻn vào trong xóm đồng nói câu chuyện đêm qua cho dì Mơ nghe. Nó ngạc nhiên thấy dì Mơ lạnh lùng bảo:

- Mặc xác chúng! Tao trông nom cho chị em cô Thọ đây chẳng qua cũng là chỗ tình nghĩa cũ; có giấy có tờ của cô Thọ để lại chứ dễ tao tham lam lấy lợi à? Nghi thì nghi, làm gì thì làm.

Minh chẳng còn biết tính thế nào cho hơn nữa ; tối đó đành tìm Khước và nhờ Khước có tin gì báo riêng cho biết. Có đến mười ngày qua cũng chẳng có chuyện gì khác. Lính tây vẫn đóng đồn ở làng; thấy yên tĩnh, chúng còn vác súng lội xuống bờ đầm bắn le, bắn sít. Nhưng làng vẫn vắng tanh ; bọn trai tráng như Minh, như Khước, vẫn phải lẩn tránh. Đêm đến lính rút vào đồn, thì các ủy viên, nào phủ bộ, nào du kích lại sục sạo như cua. Minh càng thấy lo buồn, chán nản. Có lần bực mình quá, nó bảo Khước:

- Thời buổi gì mà khổ sở thế này! Thật là ngày thì sống với quỷ mà đêm thì sống với ma. Rồi đến chết hết mất thôi.

Lắm tối rét quá nằm không ngủ được, nó bâng khuâng nhớ đến Thọ, nhớ đến Văn, lại vẩn vơ thương cả cho đĩ Bèo, và lo cho dì Mơ nữa. Nó lo cho dì Mơ thật, nhỡ ra mà dì cứ nói liều lĩnh thì khốn chứ không chơi. Dì chẳng già thì cũng lấy làm già, ngoài bốn mươi tuổi đầu rồi còn gì? Thật dì con nó hiền lành chăm lo làm ăn mà họ cũng chẳng để cho yên thì ức thật. Nó thường tự bảo: ‘‘Hừ, cái anh Văn anh ấy nói mà hay. Ai thắng đây? Hèn gì mà anh ấy không lên khu!’’. Nhưng Minh lại thắc mắc không biết Văn vào Hà Nội có thoát không? Mà Văn định làm gì? Nếu vào thủ đô mà không theo Pháp thì tất Văn phải có dụng ý làm gì chứ? Lại đến cả Thọ nữa cũng đi! Dì bảo là Thọ vào Hà Nội. Minh rùng mình. Nhỡ Thọ cũng bị chúng bắt như Bèo?... Minh quanh quẩn nghĩ mãi, tưởng đến nát óc, rồi đành cứ sống lén lút như vậy, ngày như đêm, đêm như ngày, trong do dự, trong lo âu, trong hoang mang, không một hy vọng, và cứ chờ đợi, tuy chẳng biết chờ đợi gì.