Chương 4 Albert Murphy
Người bệnh nhân này trong ngày thứ sáu trước ngày Hoài đi New York đã để lại trong nàng nỗi buồn mênh mang.
Albert Murphy, người đàn ông 60 tuổi, và câu chuyện của ông ta như những giọt buồn nhưng mang theo nhiều âm hưởng của tình yêu và hy vọng.
Hoài đã nghe câu chuyện của ông ta như sau.
Người đàn ông tên Albert Murphy có giọng nói rất trầm đã kể cho Hoài:
“Lúc còn trẻ tôi đi du học ở Thụy Sĩ. Đây là một quốc gia rất đẹp. Tại thành phố Lausanne có một cây cầu rất nổi tiếng tên là Pont Bessieres. Cây cầu được xây dựng hơn trăm năm. Đó là một công trình kiến trúc đồ sộ nối liền hai khu phố Caroline và Cite. Cây cầu nổi tiếng vì là nơi nhiều người tìm đến để quyên sinh, tìm cái chết để được giải thoát. Pont Bessieres mang thêm một tên khác là cầu tự tử, và là cây cầu nổi tiếng nhất Thụy Sĩ.
Một điều lạ lùng là những người đến đây để tự tử thường là tập trung vào mùa đông. Mùa đông ở đây kéo dài và lạnh lẽo, tuyết phủ suốt mùa đông. Người ta không muốn ra ngoài, chỉ muốn ở trong nhà ấm áp. Trời lạnh giá, tối tăm, u ám hiếm thấy mặt trời và cũng là lúc nhiều người cảm thấy cô đơn nhất. Chắc cũng lúc cô đơn tuyệt vọng nhất người ta nghĩ đến chuyện tự hủy diệt.
Thành phố đã làm những vật ngăn cản để cản trở và gây khó khăn cho những người muốn nhẩy xuống sông lạnh giá tự tử nhưng vô ích, người ta vẫn có thể vượt qua những rào cản đó để thực hiện ý nguyện của mình. Thế rồi đã có một người đàn ông đi tiên phong nghĩ đến chuyện gác cầu trong mùa đông để ngăn cản hay giúp những người có ý định tự tử xét lại mà tìm hy vọng trong sự sống.
Từ đó nhất là vào dịp Giáng Sinh, nhiều người bạn của ông ta đã đến dựng lều trên cây cầu để làm công việc giúp đỡ, khuyên giải, dành lại sự sống cho những người không còn chút hy vọng nào.
Tôi cũng đã làm công việc canh gác đó một thời gian trong mùa Giáng Sinh đã lâu khi tôi còn trẻ. Tôi và những người bạn cũng đã khuyên được vài người. Chúng tôi mang theo những bình cà phê nóng và bánh kẹo để chia sẻ trong lúc tìm cách làm bạn với những người này. Những lúc đó tôi mới thấy rõ được sự cô đơn kinh khủng và tác hại đến con người thế nào!
Trong những người tìm đến cây cầu để giải thoát cuộc đời ra khỏi trần gian này, tôi nhớ mãi đến một thiếu nữ còn trẻ vì cô ta không chỉ đến cây cầu một lần mà nhiều lần. Thường tôi chỉ gác cầu một hay hai đêm liền còn những đêm sau người khác gác nhưng ai cũng nhớ đến cô gái này. Có nghĩa là cô ta thử tìm cái chết không phải một lần mà nhiều lần..
Rồi đêm đó.. tôi nhớ trời lạnh lắm, tuyết rơi dầy đặc làm tôi và vài người nữa đã ngần ngại phải ngồi ngoài trời lạnh giá trông chờ những kẻ chán đời tìm đến nơi đây mà quyên sinh. Nhưng rồi nghĩ đến mục đích sự có mặt của mình ở đây nên cũng gạt bỏ những lười biếng mà ngồi ngoài lều nhìn ngược xuôi.
Bên ngoài lều, chúng tôi mang theo đèn. Chiếc đèn vàng dù không sáng lắm nhưng cho một cảm giác ấm áp. Tôi không nhớ lúc đó là mấy giờ nhưng chắc chắc là sau nửa đêm và tôi rất buồn ngủ, mắt tôi cứ muốn sụp xuống. Trời đêm nhiều tuyết trắng nên trởi sáng lắm. Bỗng dưng tôi nhìn thấy bóng đen đang di động. Thoạt tiên tôi tưởng mình mê ngủ nhưng không phải, vì có ai đó thật!
Khi bóng người đó càng đến gần tôi nhận ra vẫn cô gái đó. Lần này tôi nhất quyết không chỉ ngăn cản cô ta tự sát mà còn muốn nói chuyện với cô ta và tìm hiểu vì sao ra nông nỗi này. Những lần trước cô ta đến cầu nhưng chỉ loanh quanh rồi bỏ đi nhưng chúng tôi đều nghĩ cô đến để tự tử. Lần này tôi đã nhanh chóng đứng dậy và xách theo cái đèn. Tôi muốn mang ánh sáng của ngọn đèn này đến với cô gái.
Không thấy ông ta nói thêm nên Hoài tò mò hỏi:
- Câu chuyện sau đó như thế nào?
- Ánh sáng của chiếc đèn cho tôi nhìn thấy cô gái trẻ đó rất rõ ràng. Cô ta đi như người đi trong giấc ngủ. Tôi nhớ mình đã tiến đến gần cô ta và soi chiếc đèn vào mặt cô gái. Cô ta nhìn tôi như nhìn vào khoảng không. Cặp mắt vô hồn không một biểu cảm gì. Hình như cô ta nhìn xuyên qua tôi và cái nhìn đó đi đến tận đâu tôi không biết nữa.
Tôi hỏi cô ta tên gì, tôi nói nhiều lắm nhưng cô gái không trả lời. Cô ấy cũng không tìm đến chỗ để nhẩy xuống sông mà lại quay đi. Cô ta đi chậm rãi. Tôi đã đi theo cô gái về nhà cô ta. Đến trước cửa nhà cô ta mở cửa vào.
- Và kết thúc..?
- Bà có biết cô ta đến cầu không phải để tìm cái chết không?
Hoài ngạc nhiên:
- Vậy cô ta đến để làm gì?
- Cô ta bị mộng du!
- Làm sao ông biết được chuyện này?
- Bởi vì cô ta đến đó nhiều lần nên làm tôi tò mò. Sáng hôm sau tôi trở lại căn nhà của cô gái. Tôi đã gặp cha mẹ cô ta cũng như cô ta. Gia đình cho biết cô ta bị mộng du nhưng họ không ngờ rằng cô ta đã đến cây cầu tự tử. Cô gái thì hoàn toàn không biết là đã đến cây cầu đó trong đêm và cũng không biết là đã gặp tôi.
Hoài chờ mãi không thấy ông ta kể thêm. Nàng hỏi:
- Những câu chuyện này để lại nhiều ấn tượng sâu sắc cho ông cho đến ngày hôm nay sao?
- Đúng vậy. Nhưng câu chuyện của cô gái nọ không chỉ là chuyện của một kẻ bị mộng du.
Hoài tò mò:
- Ông nói vậy nghĩa là sao?
- Vì cô ta đã trở lại một ngày khác. Lần đó cũng là tôi đã gặp cô ta. Bà có biết lần này cô gái không bị mộng du mà đến cây cầu để tự tử thật!
- Tại sao ông biết chuyện cô ta muốn kết liễu đời mình?
- Vì cô ta đã nói chuyện với tôi. Cô ta có bị tình trạng mộng du đó thật nhưng đi đến cây cầu với mục đích là tự tử thì không phải là mộng du.
- Ông có thể kể rõ hơn không?
- Chuyện mộng du rồi đi ra ngoài quanh nhà là có thật. Còn chuyện đến cây cầu nhiều lần để tự tử cũng có thật nhưng cô ta không có can đảm để làm chuyện kết thúc đời mình nên giả vờ như bị mộng du. Đến khi cô ta gặp lại tôi trong đêm đó cô ta đã nhờ tôi..
- Nhờ ông.. giúp cô ta đạt được ý nguyện?
Ông ta gật đầu:
- Đúng là như thế! Nhưng chúng tôi đã nói chuyện với nhau khá lâu. Bà biết không tôi không bao giờ tin người ta có thể tự tử vì tình! Điều này đối với tôi là vô nghĩa! Nhưng đó chính là nguyên nhân cô gái đi tìm cái chết cùng với bào thai trong bụng. Tôi chỉ nhớ là mình đã nói nhiều lắm, hình như tôi còn van nài cô ta giữ sự sống không chỉ mình cô ta mà còn đứa con vô tội của cô ấy.
- Ông có thành công không?
- Cô ta chịu sống, không nghĩ đến chuyện kết liễu đời mình nữa! Tôi nhớ tôi chưa bao giờ vui như thế! Giây phút đó tôi tưởng như mình được sinh ra và đặt để cho khoảnh khắc này đề cứu lấy 2 mạng người đáng thương! Sau đó tôi không còn gặp lại cô ta nữa.
- Câu chuyện này ám ảnh ông cho đến tận bây giờ sao?
Nàng hỏi như thế thay vì đặt câu hỏi xem đây có phải là lý do ông ta cần đến đây để gặp Hoài.
Ông ta nhìn Hoài. Lúc này nàng mới nhận ra đôi mắt ông ta buồn quá sức!
- Những ngày đó tôi giúp được người ta tìm được sự sống trong hy vọng, một hy vọng là cuộc đời thật sự có ý nghĩa hơn trong những ngày trước mặt. Trong khi đó.. tôi lại không giúp con tôi được điều này..
Hoài nhìn ông ta như thay cho một câu hỏi. Nàng nghĩ hãy để ông ta kể cho nàng nghe như nãy giờ ông ta đang kể về cây cầu tự tử.
- Tôi chỉ có một người con trai duy nhất với người vợ đầu tiên. Nó thông minh, rất thông minh. Nhưng đến khi trưởng thành hơn nó đã sống xa gia đình và đi tìm những thứ mà nó cho là mang lại ý nghĩa cho cuộc đời. Còn phần tôi, cuộc hôn nhân của tôi tan vỡ vì chúng tôi đều chán nhau. Con trai tôi tự lập, không muốn đến sự giúp đỡ của tôi. Có những lúc nó rất thành công trong việc kinh doanh. Tôi rất tự hào về con mình. Nó cũng có vài cô bạn gái, con rơi vãi lung tung. Tôi chưa bao giờ biết mặt những đứa cháu của mình.
Có khi hàng 2, 3 năm mới gặp lại con trai khi nó về thăm tôi. Mẹ nó đã mất trong một tai nạn xe hơi.
Thế thì còn chuyện gì để nói phải không? Nhưng khi đang trên đỉnh cao của danh vọng bỗng dưng chuyện làm ăn của nó thất bại. Và cứ thế mà đi xuống như chiếc xe mất thắng. Ngày nó trắng tay cũng là ngày nó trở về với tôi.
- Ông là niềm an ủi duy nhất?
Ông ta gật đầu:
- Đúng vậy!
- Có bao giờ ông kể cho con trai ông nghe câu chuyện về cây cầu tự tử ở bên Thụy Sĩ như ông đã kể cho tôi không?
Ông ta nhìn Hoài và có vẻ ngạc nhiên trước câu hỏi của nàng:
- Tại sao tôi phải kể về chuyện này cho nó nghe?
- Ông không biết tình trạng tâm lý con trai ông suy sụp đến thế nào phải không?
- Đúng vậy. Tôi nghĩ nó thông minh, còn trẻ. Chuyện thất bại trong công việc làm ăn là chuyện cũng bình thường thôi.. Tôi đâu ngờ..!
- Cậu ấy về ở với ông bao lâu thì..?
- Chừng nửa năm.
- Kể cho tôi nghe về con trai của ông.
- Lúc mới về nó chỉ chán chường, ngủ suốt ngày. Tôi đã nghĩ cứ để cho nó nghỉ ngơi ít lâu rồi sẽ bàn tính làm gì khác.
- Tôi hơi tò mò, lúc đó công việc của ông ra sao?
- Tôi là kỹ sư điện và làm cho một công ty khá lớn. Công việc tôi ổn định chắc chắn mà tôi cũng không nghĩ đến chuyện nhảy việc tìm kiếm gì nhiều tiền hơn. Tôi là một người an phận và dễ dàng chấp nhận những điều xảy đến cho mình, buồn cũng như vui. Sau cuộc ly dị với người vợ đầu, tôi cũng có một vài liên hệ với bạn gái nhưng không tha thiết đủ để lấy họ. Tôi vẫn sống một mình cho đến khi con trai tôi về ở với tôi. Tôi rất vui khi thấy nó tìm về với mình.
- Ông có nhận ra sự suy sụp tinh thần của cậu ta đến mức tồi tệ không?
- Tôi đi làm cả ngày, tôi chẳng để ý gì cả và tôi không bao giờ nghĩ đến chuyện.. nó đi tìm cái chết. Chuyện đó xảy ra với ai chứ không thể xảy ra cho con mình được.
- Như lúc trước ông có nói với tôi vào lúc ông tự nguyện làm người gác cầu ở Thụy Sĩ và qua những câu chuyện của những người tìm đến cây cầu để quyên sinh, ông đã nhận ra sự cô đơn đã tàn phá con người ra sao. Ông có nhận thấy điều này ở con ông không?
- Tôi đã.. vô tâm.. hay tôi cho rằng chuyện thất bại của nó không phải là một điều kinh khủng đến độ phải tìm cái chết.
- Chuyện này dẫn dắt đến chuyện kia, ông không nghĩ như vậy sao?
- Chắc nó giống mẹ nó! Bà ta là một người không đơn giản!
- Như thế có nghĩa là sao?
- Tôi là người rất giản dị. Mọi sự đối với tôi rất đơn giản. Người vợ cũ của tôi không như thế. Bà ta có đời sống nội tâm rất lạ lùng. Đã có lúc tôi nghĩ nếu bà ta không chết vì tai nạn xe hơi thì cũng sẽ có lúc bà ta tự kết liễu đời mình!
- Con trai ông không giống ông sao?
- Sau cái chết của nó tôi mới nhận ra điều này. Tôi chẳng biết gì về nó cả.. Chắc vì thế tôi đã không ngăn cản được sự bất hạnh đó..
- Có buồn không khi người con trai của ông không còn nữa thì mới là lúc ông tìm hiểu về con của mình?
Ông ta đưa tay lên bụm mặt cúi đầu. Hai vai ông ta rung lên theo thổn thức đang trào ra không cầm giữ được nữa.
Hoài hơi thấy cay mắt. Những người bệnh của nàng đến đây để được khóc, được buông thả trong cảm xúc. Họ không cần phải che dấu trong căn phòng này. Người ta cần có những lúc được sống thật với mình và cho mình.
Nàng nghĩ sự yên lặng của mình là một cảm thông mà người bệnh đang ngồi đối diện với nàng một cách nào đó có thể cảm nhận được, dù là mơ hồ.
Có lẽ sự buông thả tuy ngắn ngủi nhưng cũng làm vơi đi những gì đang đè nặng trong lòng ông ta.
- Tôi ân hận và tôi thấy có trách nhiệm trong cái chết của con mình. Hằng đêm khi không ngủ được tôi cứ tự dằn vặt mình vì sao tôi không cứu con tôi được?
- Vì ông không nhận thấy được những tâm tình của anh ta. Có những người che dấu cảm xúc của mình rất giỏi hay còn đóng kịch để người khác không nhận biết. Con trai của ông có thể ở trong trường hợp đó. Anh ta có kiêu ngạo không?
- Nó rất thông minh và rất kiêu căng tự mãn.
- Ông thấy không? Tôi đoán đúng. Những người tự lập, tự vươn lên rồi cũng tự hủy diệt. Họ nắm trong tay vận mệnh của mình, họ nghĩ như thế. Ông không có trách nhiệm trong cái chết của con ông dù gián tiếp hay trực tiếp. Mà tôi cũng nghĩ nếu như ông có nhận biết được chuyện cậu ta định kết liễu đời mình thì cũng không dễ dàng ngăn cản đâu.
- Nhưng ít nhất tôi cũng có cơ hội để ngăn cản nó. Đó cũng là cố gắng của tôi.. nhưng tôi đã không có dịp làm như vậy.. Tôi đã thiếu sót. Tôi không gần gũi để hiểu và cảm thông cho nỗi đau của nó. Con tôi đã cô đơn trong tuyệt vọng. Phải chi.. phải chi nó đến với tôi..
- Anh ta là một người đàn ông vững mạnh và không muốn nhờ cậy đến cha mình.
Nước mắt chan hòa trên gương mặt ông ta khi ông ta nhìn Hoài.
Nàng đưa hộp giấy kleenex cho ông ta. Nếu ông ta là một đứa trẻ nhỏ, Hoài sẽ lau nước mắt cho nó và ôm nó vào lòng. Nàng nghĩ thầm ước gì người bệnh trước mặt nàng có thể biến thành một đứa trẻ với tâm tình đơn sơ trông cậy..
- Nếu nó mạnh mẽ thì đâu đến nỗi kết liễu đời mình như thế? Nó đã mất hết hy vọng..!
- Một người mạnh mẽ đến đâu cũng có điểm yếu mềm.
- Tại sao, tại sao nó phải làm như vậy? Nó không nghĩ đến ai khác ngoài nó sao?
- Ước muốn được giải thoát khỏi những bế tắc là một ước ao mãnh liệt. Và nếu ước muốn này được tích tụ lâu dài thì chỉ cần một phút giây ngắn ngủi là kết thúc. Ông không phiền nếu tôi hỏi anh ta tự giải quyết bằng cách nào?
- Nó tự bắn súng vào họng để kết liễu đời mình!
- Một cái chết cao ngạo!
Ông ta gật đầu:
- Đúng vậy!
- Tôi nghĩ ông đã nói ra được những điều ông muốn nói. Điều này không đủ để xoa dịu bớt những dằn vặt sao?
- Cám ơn bà.. Trước một mất mát đã xảy ra.. tôi có than khóc cũng không làm thay đổi được, đúng không?
- Đúng vậy. Tự trách mình không đem con trai ông sống lại được. Những dằn vặt đó chỉ để tự trách mình mà thôi. Không thể thay đổi được. Tôi nghĩ con trai ông đã tìm được điều mà anh ta muốn tìm. Anh ta không phải là mẫu người phải sống và phải làm theo ý người khác. Đó là chọn lựa của con trai ông.
Ông ta hít một hơi mạnh rồi nhìn Hoài. Nụ cười của ông thật buồn và hiu hắt. Người đàn ông này đã chấp nhận những điều xảy đến cho ông ta. Như ông ta đã nói với Hoài, ông ta là một người đơn giản. Ông ta rồi sẽ chấp nhận những điều xảy đến cho mình trong cuộc đời như là những điều phải như thế. Và chỉ như thế!
Ông Albert Murphy đứng lên đưa tay bắt tay Hoài:
- Cám ơn bà.. rất nhiều..
- Tôi mong ông được sự bình an và hy vọng trong cuộc sống như ông đã từng giúp những người ở cây cầu bên Thụy Sĩ.
Những bước chân chậm rãi của người đàn ông 60 tuổi khi đi ra khỏi phòng Hoài như nhẹ hơn.