Chương hai

Đinh Dược Tiến và Giả Căn Trụ đi tìm ông tôi. Cùng lập mưu đi tìm ông tôi nói một việc ngoài sức tưởng tượng của mọi người.

Mặt trời vẫn mọc như mọi ngày, vẫn ấm thế, vẫn mọc lên mấy con sào thì đuổi hết khí lạnh cuối đông trên bình nguyên đi, trải hơi ấm lên trường học. Trong sân trường, những cây dương, cây bào đồng đều đã trổ mầm xanh. Mùa xuân như hạt sương mắc trên cành lá. Trên cây dương, những dây tua xanh đỏ như nhung đã treo dưới bầu trời, ban ngày hình như còn chưa có, nhưng chỉ qua một đêm hoan lạc vụng trộm của chú tôi với Linh Linh, mùa xuân đã đến, trên cây dương đã rủ những sợi tơ nhung. Cây bào đồng thì treo từng quả, từng quả chuông đồng như những trái nho. Có một luồng khí trong trẻo tươi mới ban đầu được sinh ra trên cây, sau đó tản đi, tỏa ra nhẹ nhàng trong khuôn viên trường học, bay khắp sân trường. Tường bao quanh sân trường là tường gạch, nhưng có đất rớt xuống các khe gạch, lúc này từ những kẽ gạch, đã có những mầm cỏ xanh non mọc ra, chen ra, màu vàng ánh, màu vàng non, sáng lên trong suốt, nhìn xuyên qua lá cỏ, có thể nhìn thấy màu xanh trong suốt của nắng, giống như có tấm giấy bạc đang phát sáng trong nước. Mùa xuân đã đến rồi, đến một cách lặng lẽ. Vì trong trường xảy ra việc gian dâm, nó liền đến trường học trước, đem sự trong lành tươi mới vào trong luồng khí vẩn đục của mùa đông ở trong trường. Mọi người đều đã ngủ cả rồi, cả đêm bắt gian, đều thấm mệt, khi mặt trời tràn lên Đinh Trang, những người không có bệnh của Đinh Trang đều thức dậy mở cửa chuồng lợn, chuồng gà, để gà lợn lại bắt đầu một ngày mới. Nhưng khi trời sáng hẳn, những người mang bệnh nhiệt vẫn còn chìm trong mộng.

Tiếng ngáy vừa mới vang lên trong phòng.

Những người hay nói mớ còn chưa nói được mấy câu, Giả Căn Trụ và Đinh Dược Tiến đã tỉnh dậy. Họ ngủ cùng một phòng, trong phòng học trên tầng hai của trường. Trong gian phòng phía đông của tầng hai. Giả Căn Trụ ngủ dưới cửa sổ. Nắng như làn nước vàng ánh xuyên qua cửa sổ chảy trên chăn, chảy trên mặt anh ta. Hơi ấm gọi anh ta tỉnh dậy. Mở mắt ra, ngây một lát, ngồi dậy nhìn ra ngoài cửa sổ. Nhìn một lát, vội đến giường đối diện gọi Đinh Dược Tiến. Không phải gọi, mà là lắc lắc, Dược Tiến ngơ ngác một lúc rồi ngồi dậy.

Lơ mơ một lúc, Dược Tiến nhớ ra một việc, liền cùng Căn Trụ ra khỏi phòng. Đi xuống lầu, tiến thẳng về phía căn phòng ở cổng trường. Tiến thẳng đến trước cửa phòng ông tôi, trèo lên trên cửa sổ nhìn, rồi lại bước thẳng đến cửa mà gõ. Vừa mới gõ, sau lưng liền có tiếng trả lời. Chú tôi ngủ như chết, chú mệt, ngủ y như chết, trải qua việc lớn như vậy, có lẽ chú mệt rồi, tối qua cãi mấy câu với ông trong phòng rồi ngủ. Chú cãi mấy câu nhẹ nhàng với ông rồi ngủ. Ông tôi nói: “Lượng à, không ngờ con lại cố chấp như vậy, mặt dày như vậy.”

Chú tôi không đáp lời.

Ông tôi nói: “Con cứ cố chấp như thế, mặt dày như thế, con sẽ không có kết thúc có hậu, không được chết dễ dàng đâu, con có biết không?”

Chú tôi nói: “Không được chết dễ dàng thì làm sao? Dù sao cũng là chết vì bệnh nhiệt mà.”

Ông tôi nói: “Con còn xứng với Đình Đình không?”

Chú tôi nói: “Đình Đình đã qua lại với đàn ông trước khi kết hôn với con rồi, cô ấy chưa từng nói một câu xin lỗi với con.”

Ông tôi nói: “Con còn mặt mũi nào nhìn con trai Tiểu Quân của con không?”

Chú tôi nói: “Bố, buồn ngủ rồi, con đi ngủ đây.”

Ông tôi nói: “Con vẫn có thể ngủ sao?”

Chú tôi không nói gì, cố gắng ngủ.

Bố tôi nói: “Hai mẹ con Đình Đình biết thì làm thế nào?”

Chú tôi liền trở mình: “Làm sao cô ấy biết được?” Vừa hỏi vậy, chú liền ngủ luôn, tiếng ngáy nhè nhẹ vang lên, rất nhanh chìm vào giấc ngủ. Có việc hoan lạc vụng trộm, có việc gian dâm ầm ĩ bị người ta bắt được, chú như đã đi qua một đoạn đường rất dài, sức cùng lực kiệt nên ngủ rất nhanh.

Ông tôi không ngủ được, hận chú, buồn chú, không ngủ được, ông liền một mình ngồi ở đầu giường trong phòng, nghe chú tôi ngáy o o cái ngắn cái dài, hận không thể ngồi dậy bóp cổ chú chết tươi trên giường. Muốn bóp, nhưng trong người ngay một chút sức lực cũng không có, chỉ ngồi trơ trơ trên giường. Ngồi trơ ra, lấy chăn cuốn lấy người, áo không buồn cởi. Ngồi trơ ra, nghĩ rất nhiều việc, nhưng lại như không nghĩ gì cả, đầu ong ong đến quá nửa đêm, mãi đến khi trời sáng, đầu ông vẫn là một vùng hoang vu trống rỗng. Sự trống rỗng mênh mông. Hận chú tôi, nhưng lại không hận được; thương chú tôi, nhưng cũng không thương được. Chờ sau khi cửa sổ tràn lên màu trắng, mí mắt cộm lên, nhưng lại không buồn ngủ, ông liền dậy đi ra ngoài, lúc đi qua giường chú tôi, muốn khom lưng bóp chết chú. Đã khom rồi, nhưng lại kéo góc chăn bị rớt từ trên giường xuống, đắp lên đôi vai đang bị lộ ra ngoài của chú. Trên đôi vai đó có những chiếc mụn bệnh nhiệt mới mọc, màu đỏ, bốn, năm cái, phồng to như những hạt đậu bị ngâm trong nước.

Ông tôi đứng đó sờ những chiếc mụn một lúc rồi ra ngoài.

Ông đến đầu ruộng và ven ruộng ở ngoài trường, đi đi lại lại rồi trở về.

Ông nhìn thấy Đinh Dược Tiến và Giả Căn Trụ gõ cửa phòng mình, liền bước lại từ sau lưng họ: “Dược Tiến, Căn Trụ, có việc gì thế?”

Chính lúc này, việc bất ngờ đã xảy ra. Bất ngờ như mặt trời mọc ở đằng tây lặn ở đằng đông. Như sau một đêm tỉnh dậy trên bình nguyên đã mọc lên một quả núi to đùng. Như cổ đạo Hoàng Hà khô hạn trăm năm lại có nước đầy ăm ắp. Như trong tiết trời cuối đông đầu xuân, khắp mặt đất đầy tiểu mạch tháng Sáu mới chín. Bàn tay đang đưa ra gõ cửa của Đinh Dược Tiến đông cứng lại trong không trung, anh ta và Căn Trụ cùng quay đầu lại, nhìn thấy ông tôi đứng sau lưng họ, cách ba thước, trên mặt đầy vẻ mệt mỏi, những tia đỏ trong mắt như mạng nhện. Họ nhìn lẫn nhau, nhìn lặng lẽ, yên lặng một hồi.

Mặt Dược Tiến nở nụ cười nhàn nhạt, nói: “Chú, cả đêm chú không ngủ sao?”

Ông tôi cười gượng: “Không ngủ được.”

Giả Căn Trụ liền nhìn Đinh Dược Tiến, hai người nhìn lẫn nhau, quay đầu nhìn ông tôi nói: “Thầy giáo Đinh, hai chúng tôi muốn thương lượng với thầy một việc.”

Ông tôi nói: “Có việc gì cứ nói.”

Căn Trụ liếc liếc cổng trường: “Đến đó nói.”

Ông tôi nói: “Chỗ nào cũng giống nhau mà.”

Dược Tiến nói: “Đừng đánh thức Đinh Lượng.”

Họ liền lui đến một bên góc bên trong cổng trường, đứng ở đầu hồi của một căn phòng, nhìn lẫn nhau, cuối cùng Căn Trụ liếc Đinh Dược Tiến, nói: “Anh nói đi.” Dược Tiến lại liếc Giả Căn Trụ: “Cậu nói thì hơn.”

Căn Trụ liền nhìn lên mặt ông tôi một lúc, lúc đầu mím chặt môi thành một đường kẻ, sau đó dùng lưỡi liếm liếm môi nói:

“Thầy giáo Đinh, tôi và Dược Tiến đều là người không sống được bao lâu nữa, nghĩ đi nghĩ lại có việc này không nên giấu thầy.”

Ông tôi lại liếc hai người họ.

Căn Trụ cười một tiếng: “Chính tôi và Dược Tiến đã nhốt Đinh Lượng và Linh Linh vào căn phòng đó.”

Mặt ông có chút biến sắc. Có chút xanh, có chút trắng, ánh mắt đang nhìn họ như nhòa đi. Sự nhòa nhạt của đồng hoang. Sự nhòa nhạt mịt mờ của người không giữ được thăng bằng chới với rơi từ không trung xuống. Cuối cùng, khi ánh mắt ông dừng lại trên mặt của Đinh Dược Tiến, ông tưởng rằng Dược Tiến sẽ có chút áy náy cúi đầu, nhưng Dược Tiến lại ngẩng đầu, mặt nở nụ cười như Giả Căn Trụ lúc nãy. Kiểu cười đùa cợt vẫn thường thấy trên mặt chú tôi. Cứ mím môi cười, không nói, như thể hai người họ nhìn thấy thứ gì đó trên mặt ông tôi.

Ông nhìn hai người họ có chút kinh ngạc.

Căn Trụ liền mở miệng: “Nói thật nhé, khóa cửa xong hai chúng tôi đã đưa chìa khóa cho chồng Linh Linh.”

Dược Tiến nói: “Căn Trụ còn muốn đưa cho vợ Đình Đình của Đinh Lượng một chiếc nữa, nhưng cháu ngăn lại.”

Căn Trụ liếc liếc Dược Tiến nói: “Chủ yếu là nể tình thầy giáo Đinh đã từng dạy tôi, chứ không phải nể nang gì Đinh Lượng cả.”

Dược Tiến nói: “Chú, còn một việc nữa cần thương lượng với chú.”

Căn Trụ nói: “Thầy giáo Đinh, hai chúng tôi biết trong việc chim chuột của Đinh Lượng và Linh Linh, thầy sợ nhất là cô vợ Đình Đình của anh ta biết chuyện.”

Dược Tiến nói: “Cho nên đến đây thương lượng với chú việc này.”

Căn Trụ nói: “Cũng không phải việc gì lớn cả.”

Dược Tiến nói: “Không có gì không tốt với chú cả, chỉ cần chú đồng ý là được.”

Căn Trụ nói: “Đồng ý là thiên hạ thái bình rồi.”

Ông tôi nói: “Có việc gì, hai cậu nói đi.”

Dược Tiến nói: “Căn Trụ, cậu nói thì hơn.”

Căn Trụ nói: “Ai nói cũng giống nhau.”

Dược Tiến nói: “Cậu nói đi.”

Căn Trụ nói: “Vậy tôi nói nhé,” quay đầu lại, nhìn ông tôi nói: “Thầy giáo Đinh, thầy nghe đừng giận, hai chúng tôi vì sợ thầy giận nên mới nói với thầy, mới đến đây thương lượng với thầy. Nghĩ thầy là người hiểu biết, nên mới đến và thương lượng. Nếu là người khác trong thôn, cho dù là Lý Tam Nhân còn sống trong thôn, hay là Trưởng thôn kiêm Bí thư chi bộ, Bí thư chi bộ kiêm Trưởng thôn, tôi và Dược Tiến nói là nói, làm là làm, không cần phải thương lượng với họ.”

Ông tôi nói: “Hai cậu, rốt cuộc là việc gì?”

Căn Trụ nói: “Chính là việc trong trường, sau này thầy đừng quản nữa. Bất cứ việc gì của bệnh nhân, đều không quản. Những việc này để tôi và Dược Tiến quản.”

Dược Tiến nói: “Chú, nói thẳng nhé. Chính là muốn chú coi hai chúng cháu là hiệu trưởng, là lãnh đạo của đám người bệnh nhiệt này, là Trưởng thôn, Bí thư chi bộ, sau này hai chúng cháu nói gì thì chú nghe đó. Chỉ cần chú nghe, bệnh nhân bệnh nhiệt sẽ không ai không nghe lời chúng cháu.”

Ông tôi cười một chút. Cười không thành tiếng: “Chính là nói cái này?”

“Chính cái này.” Căn Trụ đanh mặt lại: “Thầy phải tập hợp các bệnh nhân bệnh nhiệt lại tuyên bố một chút, tuyên bố xong, các việc trong trường đều do hai chúng tôi quản, đồ Chính phủ chu cấp đều do hai chúng tôi quản. Nghe nói trong tay Đinh Huy cũng có con dấu của Ủy ban thôn, thầy phải đem con dấu của thôn từ tay Đinh Huy ra đây, sau này đều do hai chúng tôi quản, có nghĩa là để hai chúng tôi một người là Trưởng thôn, một người là Bí thư chi bộ.”

Ông tôi liền nhìn hai người họ không nói gì.

Dược Tiến nói: “Chú tuyên bố một chút là được.”

Căn Trụ nói: “Thầy không ra mặt tuyên bố, hai chúng tôi sẽ nói việc của Đinh Lượng với Tống Đình Đình. Nói với Đình Đình thì cuộc sống của nhà thầy sẽ loạn, nhà tan cửa nát.”

Dược Tiến nói: “Chú, hai chúng cháu quản người bệnh, quản việc trong thôn, không có gì là không tốt cả.”

Căn Trụ nói: “Bảo đảm sẽ tốt hơn thầy quản… Chúng tôi biết, con trai lớn Đinh Huy của thầy đã bán quan tài bên trên cấp cho chúng tôi. Nghe nói anh ta kiếm thêm ít tiền nữa sẽ chuyển nhà, không chuyển đến Đông Kinh thì cũng chuyển vào thành phố. Con thứ Đinh Lượng nhà thầy không chỉ có việc chim chuột này, mà còn làm với vợ của em con chú mình, thầy nói xem, thầy tiếp tục quản việc trong thôn, việc trong trường còn thích hợp không?”

Dược Tiến nói: “Chú, không để chú quản là tốt cho chú, là tốt cho cả nhà chú.”

Căn Trụ nói: “Nếu thầy không đồng ý hai chúng tôi sẽ đem việc bắt gian của Đinh Lượng và Linh Linh đi nói với Đình Đình, khi đó cuộc sống của nhà thầy sẽ loạn, sẽ sớm nhà tan cửa nát.”

Hai người họ luân phiên nói, như một màn hát đôi. Như khúc trụy mà Đinh Hương Lâm hát. Ông tôi ở đó nhìn, ở đó nghe. Mặt trời chiếu trên mặt ông, khiến mặt ông trắng như phát sáng. Màu trắng nhợt, nhưng lại có một lớp mồ hôi dày rịn ra trên mặt, như có nước quệt lên, dính lên mặt ông. Trong phút chốc, ông trở nên rất già, tóc hoa râm trên đầu gần như trắng hết. Trắng phơ phơ, đứng dưới đầu hồi, đầu ông như quả bóng bay màu trắng bay bay trong không trung mà trong thành phố bán, nếu như không gắn với cái cổ, có thể đầu ông sẽ bay lên không trung, sẽ trong lúc đang bay, rơi mạnh xuống cổng trường. Ông dường như không quen cái người cùng thôn Căn Trụ ấy, cũng dường như không quen người cháu cùng họ Dược Tiến này, ông nhìn hai người họ, như nhìn vào bức tranh mà ông không hiểu, hai bài toán mà ông không giải được trong sách giáo khoa khi ông dạy thay, ông cứ nhìn hai người họ như vậy, miệng há nửa chừng, từ lúc bắt đầu nghe hai người họ nói, đến lúc cuối cùng, miệng vẫn há ra như vậy, không động đậy một chút, không khép lại chút nào, mắt cũng không chớp một cái.

Trên cây bào đồng trong sân trường, có tiếng chim sẻ kêu lích chích, trong cái yên tĩnh mà họ đứng, dường như có một cơn mưa ập đến dội ướt sân trường. Họ liền đứng trong cái im lặng đó, im như chết, lặng như chết, ba người họ không ngừng nhìn nhau. Cuối cùng, Giả Căn Trụ mất kiên nhẫn đầu tiên, anh ta ho lên một cái như ngứa cổ, ho một cái nói:

“Thầy giáo Đinh, hai chúng tôi nói thầy có nghe thấy không?”

⚝ 2 ⚝

Ông tôi liền tuyên bố theo những điều Giả Căn Trụ và Đinh Dược Tiến nói.

Tuyên bố lúc ăn cơm. Không nói việc gì khác, chỉ nói ông già rồi, hai con trai Đinh Huy, Đinh Lượng không chịu nghe lời làm ông mất mặt, ông không có mặt mũi nào đi quản việc trong trường nữa, không có mặt mũi nào quản việc của các bệnh nhân bệnh nhiệt nữa, càng không quản được việc trong thôn, cuối cùng quyết định không quản nữa, những việc này về sau do Giả Căn Trụ và Đinh Dược Tiến quản.

Nói hai người họ còn trẻ, bệnh cũng nhẹ, có nhiệt huyết, nên để họ quản.

Mọi người đều ngồi xổm ở chỗ có nắng trước cửa nhà bếp và nhà kho để ăn cơm, đều nhớ đến việc chim chuột của chú tôi và Linh Linh tối hôm qua, đều cảm thấy quả thực ông tôi không còn mặt mũi nào đi quản việc gì nữa. Ngay con mình cũng không quản được, sao quản được việc của người khác. Thế là đều quay đầu đi tìm chú tôi, liền nhìn thấy chú đang ngồi ăn cơm dưới mái hiên ở phía đông gian bếp, nơi cách nhà kho xa nhất. Khi mọi người nhìn chú, chú cũng nhìn mọi người, trên mặt còn nở nụ cười đùa cợt, giống như chú căn bản không coi việc chim chuột tối qua thành chuyện. Không coi việc ông không còn quản việc lớn, việc nhỏ trong trường thành chuyện. Cũng không coi việc Giả Căn Trụ và Đinh Dược Tiến quản việc của trường thành chuyện. Cái cười của chú, giăng ra trên mặt, cười như giả vờ, cái cười như thực sự không coi việc thông dâm bị bắt là chuyện xấu. Khi mọi người không hiểu được cái cười của chú, liền có người hét lên ở sân ăn:

“Đinh Lượng à, được món hời rồi phải không?”

Chú tôi trả lời nói: “Người sắp chết, vui trộm ngày nào hay ngày đó.”

Giả Căn Trụ và Đinh Dược Tiến không nhìn nụ cười của chú tôi, họ đặt bát cơm đang bưng trong tay xuống đất nghe, nghe lời tuyên bố của ông tôi. Nghe xong, lấy tờ giấy đang cuộn lại trên bậu cửa sổ bên cạnh, dùng cơm còn dính trong bát dán tờ giấy đỏ đó lên cây bào đồng trước cửa bếp. Họ không nói gì, rất nghiêm túc dán tờ giấy đỏ sậm đó, dán xong, mọi người đến nhìn, thấy trên giấy viết bản điều lệ do họ lập nên:

1. Mỗi bệnh nhân mỗi tháng bắt buộc phải đổi lương thực theo tiêu chuẩn, kẻ nào hụt cân thiếu lạng hay làm giả, nguyền rủa tổ tông nhà hắn, khiến cả nhà hắn đều chết vì bệnh nhiệt.

2. Nhà trường thống nhất quản lí tất cả lương thực, dầu ăn và thuốc men Chính phủ chu cấp, không ai được tham ăn chiếm đoạt; ai tham ăn chiếm đoạt thì nguyền rủa tổ tông tám đời nhà hắn, cả tám đời tổ tiên, mười sáu đời hậu duệ đều chết vì bệnh nhiệt.

3. Tranh thủ Chính phủ cho mỗi bệnh nhân bệnh nhiệt một chiếc quan tài, quan tài do Giả Căn Trụ, Đinh Dược Tiến bàn bạc phát ra, ai không nghe chỉ huy, không chỉ không được phát quan tài, mà còn động viên cả thôn đi nguyền rủa tám đời tổ tông, mười sáu đời hậu duệ nhà hắn.

4. Tài sản của nhà trường không ai được tự ý chiếm dụng, ai dùng bắt buộc phải được sự bàn bạc đồng ý của Giả Căn Trụ, Đinh Dược Tiến; kẻ nào chiếm trộm dùng trộm, sẽ không được chết dễ dàng, sau khi chết sẽ bị khai quan trộm mộ.

5. Phàm những gì liên quan đến lợi ích của mọi người, việc lớn việc nhỏ, đều phải được Giả, Đinh nghiên cứu, đồng ý, đóng dấu. Việc không có đóng dấu của Ủy ban thôn đều vô hiệu. Ai không nghe lời, bản thân chết sớm, bố mẹ đoản mệnh, con cái bị xe đâm.

6. Bất kì ai sống trong trường học cũng không được trộm cắp, không được làm chuyện bại hoại mỹ tục thuần phong, kẻ nào bị bắt, đều bị trả về thôn, đội mũ cao, treo biển, diễu phố thị chúng. Rẩy máu nhiễm bệnh nhiệt lên mặt, lên người cả nhà kẻ đó.

7. Bất cứ kẻ nào không đồng ý quy định nói trên, qua sông gặp cầu gãy, nằm ngủ mơ bị chết, bệnh nhiệt trên người truyền cho người nhà, truyền cho họ hàng, truyền cho tất cả người thân và bạn bè của hắn ta (thị ta), hơn nữa hắn ta (thị ta) bắt buộc phải lập tức về nhà ăn ở chờ chết, không được ở trong trường quá nửa ngày. Ở lại quá nửa ngày, bệnh nhiệt của hắn ta (thị ta) sẽ phát tác.

Mọi người vây lấy bảy điều quy định trong cáo thị đó nhìn và đọc, trên mặt đều nở nụ cười, cảm thấy quy định đó viết tốt, hợp lí và vui vẻ. Đều quay đầu đi nhìn Dược Tiến và Căn Trụ. Căn Trụ và Dược Tiến đều ngồi dưới bức tường ăn cơm, vẻ nghiêm túc đanh lại trên mặt như mây đen trên bầu trời, đến lúc cuối cùng, mọi việc và quy định đã được xác định như vậy.

Kết quả là dưới những quy định đó, ở trường và trong thôn lại có rất nhiều rất nhiều việc không thể tưởng tượng nổi xảy ra.

Đinh Trang cũng có chút không còn là Đinh Trang thuở trước.

⚝ 3 ⚝

Sự việc cũng không có gì to tát cả, chính là nhà Giả Căn Trụ có việc hỷ. Việc đại hỷ, em trai anh ta bị nhiễm bệnh nhiệt, hàng xóm láng giềng, người cả thôn đều nói với người thôn khác rằng em trai anh ta rất khỏe, một bữa có thể ăn ba cái bánh, hai đĩa rau, húp hai bát canh. Cuối cùng tán đổ một cô nương không có bệnh ở thôn ngoài, đồng ý lấy anh ta. Đồng ý kết hôn trong một sớm một chiều. Em trai anh ta sắp kết hôn, việc đại hỷ, bày tiệc mời khách phải dùng mười chiếc bàn. Chiếc bàn vuông mà các nhà chuyên dùng để mời khách đều dùng làm quan tài rồi, bây giờ khi em trai Căn Bảo của Căn Trụ chuẩn bị bày cỗ kết hôn, không mượn được bàn yến bát tiên mà tiệc hỷ dùng, anh ta liền cho em trai đến trường kéo bàn học về.

Trong buổi sáng, em trai Căn Bảo của anh ta dùng xe ba gác kéo đi mấy chiếc bàn học, ông tôi ngăn anh ta lại trong trường, nói không ai được động đến những chiếc bàn học đó, ngoài trẻ con đi học ra không ai được động. Cho dù có bị người ta đánh chết, ông cũng không để ai động vào những chiếc bàn học đó.

Bàn học mới, sơn màu vàng, sáu chiếc bàn chân lồng chân, đặt trên chiếc xe ba gác. Ông muốn lên xe dỡ những chiếc bàn đó xuống, Căn Bảo hai mươi hai tuổi lại muốn xếp những chiếc bàn đó lên. Cãi cọ nổ ra, bệnh nhân bệnh nhiệt trong trường đều đến.

Căn Trụ và Dược Tiến cũng đến.

Đây là ngày thứ ba Căn Trụ và Dược Tiến làm chủ việc ở trường, trong ba ngày này, Căn Trụ và Dược Tiến không ăn nhiều hơn mọi người một miếng cơm, cũng không uống nhiều hơn mọi người một ngụm thuốc, lại còn hai lần chạy lên xã đòi chu cấp cho người bệnh, lấy về cho mỗi người bệnh mười cân gạo, năm cân đậu, còn hứa nhà nào có người mắc bệnh nhiệt, sau khi mạch chín sẽ xin miễn nộp một phần ba thuế đất cho Chính phủ, các nhà không chỉ có hai mươi mấy cân lương thực, mà còn tiết kiệm được tiền nộp thuế. Chí ít là đỡ phải năm nào cũng đi đôi co với Chính phủ vì khoản tiền này. Đang lúc vui mừng vì điều này, giữa ông tôi và Căn Bảo nổ ra cãi cọ.

Ông tôi nói: “Bàn của nhà trường không ai được động đến.”

Căn Bảo nói: “Thầy giáo Đinh, thầy có biết tôi mắc bệnh nhiệt không?”

Ông tôi nói: “Anh có bệnh nhiệt còn kết hôn với người ta à?”

Căn Bảo nói: “Trời ơi, ông nghĩ tôi phải ở vậy cả đời à?”

Mọi người đều vây đến, xem ông tôi chặn không cho chiếc xe đó kéo bàn học ra khỏi cổng trường, đều khuyên ông.

Nói: “Mượn bàn học một chút có gì mà không được, đâu phải là không trả.”

Nói: “Người đều chết hết rồi, lấy được một cô dâu về thôn đâu có dễ.”

Nói: “Thầy giáo Đinh, không phải là ông trả thù vì Căn Trụ không cho ông quản nhà trường này đấy chứ?”

Ông không nói gì nữa, chỉ chặn cổng lại. Ánh nắng ấm áp từ đỉnh đầu chiếu xuống, tất cả mọi người đều cởi áo bông ra. Có người mặc áo lông cũ, có người mặc áo nhung mới, có người chỉ mặc áo vải, khoác áo bông của anh ta trên vai. Thời tiết này, mặc áo đơn thì lạnh, áo bông thì nóng, anh ta mặc áo đơn khoác áo bông thì không nóng không lạnh nữa, thích hợp hài hòa. Ông tôi mặc một chiếc áo nhung vàng không cũ không mới. Áo nhung vàng khiến mặt ông trở thành màu vàng nến. Trên màu vàng nến đó còn lấm tấm một tầng mồ hôi, dưới nắng mặt trời, nó giống như một mảnh ni lông mỏng phơi giữa ruộng. Ông đứng ở chính giữa cổng sắt của trường, một tay kéo một bên cửa, dùng người chặn khe cổng đã bị đẩy ra, hai chân tách ra, như hai cái cọc gỗ bị cắm xuống đất. Nhìn tất cả những người bệnh nhiệt, ông nói với tất cả rằng:

“Ai dám bảo đảm anh ta chết rồi, con cái anh ta sẽ không đến trường học chữ, thì tôi sẽ để Căn Bảo kéo chỗ bàn này đi.”

Không ai nói gì.

Ông tôi gào lên hỏi: “Ai dám bảo đảm?”

Vẫn không ai nói gì, không gian kết thành băng, không khí ngừng lưu động, mọi người đều ngây như gỗ, không biết làm thế nào mới tốt thì Căn Trụ đi đến. Đi không vội không vàng, trên mặt hiện vẻ xanh xao, có một luồng nộ khí nén lại trên mặt. Anh ta đi vào đường rẽ mà mọi người tránh ra cho anh ta, đứng trước mặt ông, gằn giọng lạnh lùng nói: “Thầy giáo Đinh, ông quên những điều ba ngày trước chúng ta nói hay sao?”

Ông tôi nhìn Giả Căn Trụ một cái, nói không cao không thấp: “Chỉ cần tôi còn coi giữ ngôi trường này, tôi sẽ không để ai kéo những chiếc bàn học này đi.”

Căn Trụ nói: “Ông trông coi trường học không sai, nhưng ngôi trường này là trường tiểu học Đinh Trang phải không?”

“Là trường tiểu học Đinh Trang.” Ông tôi không thể nói trường tiểu học này không phải của Đinh Trang, nhưng ông nói rồi, Căn Trụ liền chiếm được lí. Căn Trụ lần trong túi áo ra một tờ giấy, lấy ra con dấu của Ủy ban thôn, ngồi xuống, trải tờ giấy trắng đó lên đầu gối, đưa con dấu lên miệng hà hà, rồi đóng một cái dấu đỏ tươi lên tờ giấy đó, đưa cho ông tôi nói: “Lần này ông cho kéo đi chứ?” Thấy ông tôi vẫn đứng chắn ở cổng lớn không động đậy, liền ngồi xuống, trải mảnh giấy đó trên đầu gối, lấy bút chì viết lên một hàng chữ: “Sau khi nghiên cứu, đồng ý cho Căn Bảo kéo mười hai chiếc bàn học từ trường về dùng.”, còn kí tên mình trên tờ giấy đó. Kí một cách hiển hách lên con dấu đỏ, rồi lại đưa tờ giấy ra trước mặt ông tôi:

“Lần này ông còn có lời nào muốn nói nữa không?”

Ông liếc tờ giấy đó, chữ và con dấu trên tờ giấy đó, rồi lại nheo mắt nhìn Giả Căn Trụ, như nheo mắt nhìn một đứa trẻ bình thường ưa nói dối, có chút coi thường, lại có chút thương hại đứa trẻ đó. Nhưng vẻ coi thường trong mắt ông bị Căn Trụ nhìn thấy, bị tất cả bệnh nhân bệnh nhiệt ở cổng trường nhìn thấy, đều cảm thấy ông tôi không đúng. Dấu đã đóng rồi, ông nên để người ta đi, nói đi nói lại không phải chỉ là mấy chiếc bàn sao. Đã viết “Sau khi nghiên cứu đồng ý” trên tờ giấy đó rồi, ông nên bỏ qua những chiếc bàn đó. Hỷ sự của người ta, sao ông lại làm như thế.

Lúc này, chú tôi chen ra khỏi đám người, xin thay cho nhà họ Giả: “Bố, không phải là bàn nhà mình, sao lại thế.”

Ông tôi nói: “Câm cái mồm mày lại, không phải vì mày thì đã không có việc hôm nay.”

Chú tôi liền không nói gì nữa, mặt nở nụ cười, cười một lát, rồi lui vào trong đám người, nói: “Được. Được. Con không quản. Con không quản nữa được chưa?”

Triệu Tú Cần chen ra từ đám người: “Thầy giáo Đinh, thầy không thể hẹp hòi như vậy được, những chiếc bàn này không phải của họ Đinh.”

Ông tôi nói: “Triệu Tú Cần, ngay cả tên mình chị cũng không biết viết, chị hiểu cái gì?”

Triệu Tú Cần liền cứng họng, miệng há ra, không nói được lời nào nữa.

Đinh Dược Tiến chen lên từ phía sau đám người, xô đám người đang ngáng đường ra nói: “Chú, chính cháu đã đồng ý để Căn Bảo kéo bàn đi, chú tránh ra để Căn Bảo kéo đi.”

Ông tôi nói: “Anh đồng ý là có thể kéo được sao?” Nói xong liền dùng mắt uy hiếp Đinh Dược Tiến, như muốn nuốt chửng anh ta vào mắt.

Dược Tiến cũng không sợ ông tôi, anh ta cũng dùng ánh mắt ông tôi nhìn anh ta để nhìn lại ông, sống sượng cao giọng nói: “Cháu và Căn Trụ đều đồng ý, bàn bạc rồi mới đồng ý cho Căn Bảo kéo đi.”

Ông tôi cứng cổ lên, ngẩng đầu nhìn không trung, không nhìn Căn Trụ, cũng không nhìn Đinh Dược Tiến, chỉ nhìn người bệnh Đinh Trang một cái, sau đó hướng ánh mắt lên trời: “Nếu muốn kéo chỗ bàn này đi, hãy để xe chèn qua người tôi.” Nói xong câu này, ông đóng mạnh hai cánh cổng sắt lại, để khe cửa ép ông lại, giống như ông để mình hàn thành một khối với cánh cổng sắt, như thể cho dù Căn Trụ và Dược Tiến có động thủ kéo ông, vứt ông, đánh ông, ông cũng không rời khỏi cánh cổng sắt này.

Tình huống lại trở nên nan giải, không khí lại như kết thành băng. Không ai nói một lời. Tất cả đều đang nhìn Căn Trụ, Dược Tiến và ông tôi, xem họ làm thế nào để hạ màn kịch khó khăn này. Dần dần, mọi người liền hiểu ra việc không cho kéo bàn đi không phải là việc cái bàn, không phải là việc chú tôi và Linh Linh thông dâm bị bắt, mà là việc ai sẽ quản trường học này. Ai sẽ quản bàn ghế của mái trường này.

Cuối cùng đều yên lặng.

Sự yên lặng đen đặc. Sự yên lặng được nắng đầu xuân ấm áp chiếu vào nhưng vẫn làm người ta thấy lạnh.

Tờ giấy đã viết chữ, đóng dấu trong tay Giả Căn Trụ run lên. Khe khẽ run lên. Trên mặt anh ta có màu xanh chết chóc, hai môi mím chặt thành đường chỉ, nhìn ông như nhìn một con trâu đã già nhưng còn biết cắn người, húc người.

Con trâu già mãi không chết.

Đinh Dược Tiến đứng trước Giả Căn Trụ, mặt anh ta không có màu xanh, nhưng lại có vẻ bẽ bàng và bất lực như khi bị người khác nhổ một bãi nước bọt lên mặt. Vì ông tôi là chú anh ta, tốt xấu gì cũng là chú, lại từng dạy anh ta học, là thầy giáo, anh ta không thể làm gì ông, liền nhìn Giả Căn Trụ, hi vọng Căn Trụ lúc này có thể làm việc gì đó, có thể để trước hết ông tôi tự mở cánh cổng sắt, cho Căn Bảo kéo những chiếc bàn đó đi. Dù sao chỗ bàn đó, là anh em Giả Căn Trụ cần dùng, vở kịch này nếu phải hạ màn thì nên là Căn Trụ hạ. Em trai Căn Trụ hai mươi hai tuổi, tất cả đều biết anh ta mắc bệnh nhiệt. Anh ta chưa từng bán máu, nhưng không biết vì sao lại nhiễm bệnh nhiệt. Do tất cả người Đinh Trang đều che giấu sự thật, anh ta mới lấy được vợ, mới lừa được con gái nhà người ta. Một cô gái chưa đến hai mươi tuổi, ở thôn ngoài, nhỏ hơn anh ta hai tuổi rưỡi, xinh đẹp, có học vấn, từng thi đại học nhưng không đỗ. Thiếu vài điểm nữa là cô ta đỗ đại học. Nếu đỗ đại học thì cô ấy sẽ không phải gả cho Căn Bảo mang bệnh nhiệt. Nhưng vì không thi đỗ, cô mới lấy Căn Bảo ở Đinh Trang.

Cô nói: “Mẹ, người ta đều nói Đinh Trang nhà nhà mắc bệnh nhiệt.”

Mẹ cô nói: “Người Đinh Trang đều nói cậu Căn Bảo này không mắc bệnh nhiệt, cậu ấy không mắc bệnh con còn sợ gì?”

Mẹ cô nói: “Mẹ nuôi con học mười năm rồi, ngay cả thi đại học con cũng không đỗ, cả đời mẹ uổng công sinh con, nuôi con, uổng công nuôi con, hầu hạ con, mà con còn muốn ở nhà để mẹ dưỡng già đưa ma hay sao?”

Cô gái liền khóc.

Khóc xong thì cô đồng ý gả đến Đinh Trang. Đồng ý kết hôn trong một sớm một chiều. Căn Bảo kết hôn nhanh chóng, cũng có thể xem là đã thành đàn ông, rồi sẽ có con cái của mình, có bệnh nhiệt cũng không có gì phải hối tiếc nữa. Anh ta liền mong chờ việc kết hôn. Chuẩn bị cho việc kết hôn. Tất cả đều chuẩn bị đâu vào đấy rồi, chỉ thiếu kéo mấy chiếc bàn về bày cỗ cưới, không ngờ lại bị ông tôi ngăn chặn.

Đây không phải là việc ngăn anh ta kéo bàn đi, mà là ngăn việc đại hỷ của anh ta. Căn Bảo gầy đét, mới mắc bệnh, người chưa hết nóng vì đang sốt, thiếu tinh thần, thiếu khí lực, lại thêm ông tôi là trưởng bối, anh ta không thể làm gì ông tôi, liền nhìn anh trai mình có chút đáng thương. Anh trai từng nói từ nay về sau, việc trong trường, trong thôn đều do anh trai quản, anh ta phải nhân khi còn sống sắp xếp tốt việc trong nhà, tận mắt nhìn em trai thành hôn, tận mắt lo liệu xong xuôi hậu sự trăm năm của bố mẹ, nhân lúc còn sống phải xây được ngôi nhà mà khi bán máu chưa xây được. Nhưng bây giờ, ngay chiếc bàn học ông tôi cũng không để anh ta kéo đi, anh ta liền nhìn anh trai một cách đáng thương, kì vọng anh trai mình bất ngờ nói câu gì đó, ông tôi sẽ đi lên phía trước, để anh ta kéo mấy chiếc bàn cưới từ trường học ra ngoài.

Căn Bảo liền nhìn Giả Căn Trụ nửa như cầu khẩn, nửa như khó xử thay anh trai, lần nhìn này, Căn Trụ đã lên tiếng. Căn Trụ đột nhiên bình tĩnh lại: “Căn Bảo, những chiếc bàn này kéo ra từ đâu, em hãy kéo về chỗ đó đi.”

Căn Bảo nhìn anh với vẻ không hiểu.

Căn Trụ nói: “Nghe lời anh, kéo bàn về đi.”

Căn Bảo liền do dự kéo những chiếc bàn đó vào trong trường. Tiếng xe ba gác kéo bàn kêu lạch cạch, bụi ào ào rớt xuống cổng trường. Những người bệnh cũng nhìn theo chiếc xe kéo bàn vào sâu trong trường học. Có sự nuối tiếc âm thầm giăng trên mỗi khuôn mặt. Không biết vì sao Căn Trụ lại làm như vậy, không biết vì sao một màn kịch long trọng lại hạ màn một cách không rõ ràng như thế. Mặt trời đã di chuyển lên đỉnh trường học, hơi thở đầu xuân càng ngày càng đậm đặc trong trường, có thể ngửi thấy mùi ẩm ướt của cây cỏ trổ mầm từ bình nguyên tràn đến, giống như người đứng bên bờ sông ngửi thấy mùi hơi nước.

Ông không ngờ sự việc lại hạ màn như thế. Không ngờ Căn Trụ lại mềm xuống thông hiểu lí tình như vậy. Ông đột nhiên cảm thấy dường như mình có chỗ nào có lỗi với Căn Trụ, có lỗi với hôn sự của Căn Bảo, nhìn Căn Bảo gầy gò đang dỡ bàn xuống chỗ phòng học đối diện, ông nói với Căn Trụ: “Bàn mời khách của Căn Bảo để tôi đi mượn, tôi không tin trong thôn không mượn được mấy chiếc bàn bát tiên.”

“Không cần đâu.” Căn Trụ lạnh lùng cười nói. Nói một cách nhạt nhẽo. Vừa nói một cách nhạt nhẽo, Căn Trụ vừa lách qua người ông ra cổng. Lúc chạm vai ông, mặt anh ta lại bắt đầu đanh lên xanh lại, cổ lại có mấy sợi gân xanh nhảy lên, như có mấy cành liễu mọc xanh trong cổ anh ta. Anh ta lạnh lùng sượt qua người ông, trong ánh mắt của tất cả bệnh nhân, đi về phía Đinh Trang. Đi không nhanh không chậm, như một khúc cây không có chẽ di chuyển trên bình nguyên. Đi trong đầu xuân.

Đầu xuân rồi, cây đều trổ mầm. Tất cả mọi việc cũng sắp trổ mầm.

⚝ 4 ⚝

Sự việc như các mắt xích nối lại với nhau.

Có mắt này, thì không thể thiếu mắt kia.

Giả Căn Trụ trở về thôn không lâu, thím tôi Tống Đình Đình liền từ Đinh Trang đi ra. Như một luồng gió từ Đinh Trang cuốn đến. Như cơn lốc, quét về phía ngôi trường. Thím đi, mặt vàng như nến, thịt trên khóe miệng giật liên hồi, tay kéo con trai Tiểu Quân, Tiểu Quân không theo kịp bước chân của thím, phải chạy suốt chặng đường. Bước chân của Tiểu Quân, như giẫm theo nhịp trống đuổi theo bước chân mẹ nó.

Trên bình nguyên, tiểu mạch đang tràn lên sắc xanh sáng bóng. Ở những chỗ đất hoang, trong những thửa ruộng hoang, cũng đều có màu xanh nhạt từ dưới đất chui lên, thò đầu thò cổ ra để nhìn việc thế gian. Những người thôn Hoàng Thủy hoặc thôn Tiểu Lý phía xa, những người không mắc bệnh, đang cuốc tiểu mạch hoặc đang tưới tiểu mạch xuân trong ruộng nhà mình. Những con người ở dưới chân trời xa, trông như những túm cỏ, bó cỏ đứng trong gió. Thím tôi đang đi trên con đường xám nhạt, đi như cuốn, Tiểu Quân đang bị túm bị kéo chạy sau lưng thím, cảnh tượng đó, giống hệt cái đêm với Tiểu Minh kéo Linh Linh ra khỏi nhà kho, giống hệt nhau.

Trưa rồi, đến giờ nấu cơm trưa, ăn cơm trưa rồi, nhưng người Đinh Trang, không nấu cơm trưa cũng không ăn cơm trưa. Phụ nữ đã nổi lửa đều dập lửa đi. Nồi đang sôi lại chế thêm nước lạnh. Những người đang xới cơm ăn lại đặt bát lên bàn. Họ không biết trong thôn xảy ra việc gì, lại dường như biết việc gì sắp xảy ra, người lớn trẻ con, đàn ông phụ nữ, đi sau thím tôi, đi theo cơn lốc cuốn về phía ngôi trường. Cuốn đến đâu đất bụi mù đến đó, như có một đội kị mã lao về phía trường học.

Có người đàn ông đứng trước cửa mắng: “Cả đời chưa bao giờ được xem trò vui đúng không? Mau cút về cho tôi.”

Vợ ông ta liền từ đám người quay lại.

Có bà già đứng ở giữa sân lẩm bẩm: “Người trong thôn chết vì bệnh nhiệt còn chưa đủ hay sao? Còn đi theo bức người khác phải treo cổ à?”

Cháu trai và cháu gái của bà đều đứng lại, đứng ở đầu thôn không đi xem náo nhiệt nữa.

Có người vợ đón lấy bát cơm từ trong tay con của chị: “Đi xem đi, đi xem náo nhiệt đi.”

Con trai, con gái của chị liền đuổi theo đám người chạy đến trường học.

Đinh Trang đã hai năm không náo nhiệt như vậy. Từ khi có bệnh nhiệt chưa bao giờ náo nhiệt như vậy. Sự náo nhiệt này còn lớn hơn sự náo nhiệt khi Đinh Hương Lâm hát. Là đời thực sống động, không phải là sự náo nhiệt trên sân khấu.

Lúc đó, trường học đã yên tĩnh. Triệu Tú Cần dẫn hai người phụ nữ đi về phía nam nấu cơm. Những người khác cũng đều trở về phòng của mình. Trong sân trường, yên tĩnh trống không, như đồng hoang trong mùa đông. Thím tôi liền kéo con trai thím từ bên ngoài cuốn vào trường học, phía sau có rất nhiều người lớn, trẻ em cũng đi vào, tiếng bước chân sầm sập. Khi đẩy cánh cổng sắt của trường học ra, tiếng cổng sắt làm mọi người ghê cả chân răng.

Trong trường, người đầu tiên nghe thấy âm thanh đó là ông tôi. Là ông tôi và chú tôi. Họ đang nói gì đó trong phòng, nói việc vừa mới xảy ra, đang oán trách, oán trách nên hay không nên đối xử như thế với Căn Bảo, chú tôi nói: “Tốt xấu Căn Bảo cũng là người có bệnh.” Ông tôi lại nói: “Có bệnh thì đừng lừa con gái nhà người ta.” Chú tôi nói: “Dù sao cũng không phải con gái Đinh Trang, bố quản nhiều việc vậy làm gì.” Ông liền nói: “Bố biết con cũng chẳng tốt đẹp gì.” Lúc nói vậy, sự tình đã đến trường học rồi. Đến cửa phòng rồi. Ông liền từ trong phòng đi ra, đụng với thím ngay ở cửa.

Một người bên trong cửa, một người bên ngoài cửa, chú tôi đứng sau lưng ông tôi.

Ánh mắt họ đập vào nhau, như xe hơi đâm nhau trên con đường cái ở ngoài thôn, lập tức hai chiếc xe đều dừng lại.

Tất cả đều im lặng.

Ông tôi nhìn Tống Đình Đình, nhìn thấy khuôn mặt vốn có màu hồng thắm của thím bây giờ xanh lét như rau, như có lộc xuân đang nảy trên mặt thím, liền lập tức hiểu ra. Hiểu chuyện gì sắp xảy ra. Chú cũng hiểu ra, hiểu chuyện gì sắp diễn ra. Chú đứng sau lưng ông, nhìn vợ mình một cái, co người lại rồi lui vào phòng.

Tiếp đến, ông quay đầu lại, hướng vào trong phòng nói lớn:

“Lượng, con ra đây. Đi ra quỳ xuống trước vợ con đi!”

Chú không nói gì bên trong. Không động tĩnh. Giống như trong phòng không có người.

Ông lại hét, hét với nộ khí đùng đùng: “Cái đồ cố chấp mày ra đây, ra đây quỳ xuống trước Đình Đình!”

Chú tôi không ra, chú đóng chặt cửa gian phòng bên trong lại.

Ông liền đá lên cánh cửa gỗ liễu đó. Đá ầm ầm. Đá không được, liền cầm ghế đập. Nhưng khi cầm ghế lên, tình thế đã thay đổi, như hồng thủy đã rút, vòi rồng co lại. Trong phút chốc, thím tôi từ bên ngoài bước vào, đứng ở cửa, im lặng, vẻ xanh lét như rau trên mặt nhạt đi, khiến cho sắc mặt vốn tích tụ đầy nộ khí đó bình tĩnh hơn một chút. Chờ mọi việc dần bình tĩnh trở lại, thím không nóng không lạnh gọi một tiếng “bố” không nóng không lạnh nhìn khắp gian phòng đó, ánh mắt quét một vòng, rồi lại vén sợi tóc rơi trên má ra sau tai, làm ra vẻ độ lượng mà rất ít phụ nữ có thể làm.

“Bố, bố không cần gọi anh ấy nữa. Anh ấy căn bản không phải là người, anh ấy sẽ không đồng ý đâu.”

Chiếc ghế băng ông đang giơ lên khựng lại trong không trung.

Thím bình tĩnh nói:

“Như vậy cũng tốt, cả đời này con không có gì có lỗi với nhà họ Đinh nữa. Con có thể li hôn để về nhà mẹ đẻ, không còn phải nơm nớp lo sợ bệnh nhiệt sẽ truyền cho con và Tiểu Quân.”

Chiếc ghế băng ông đang giơ lên trong không trung mềm nhũn đổ xuống. Đổ xuống rồi nhưng vẫn được xách trong tay ông, như có sợi dây thừng buộc vào cái ghế đó, thõng xuống hông ông.

Đình Đình ngừng một lát, lại dùng lưỡi liếm liếm đôi môi khô của thím, nhưng sau đó sắc mặt của thím lại hồng lên. Màu hồng nhạt, đỏ mặt lên nói:

“Bố, con đưa Tiểu Quân đi, nếu nhớ cháu nội, bố có thể đến nhà mẹ đẻ con thăm cháu. Nhưng Đinh Lượng nếu đến, con sẽ bảo anh con em con đánh gãy chân hắn.”

Nói xong những lời này, thím tôi liền đi.

Không chờ ông tôi nói một câu đã đi mất.

Quay người là đi.

⚝ 5 ⚝

Giả Căn Trụ đã từ Đinh Trang trở về, lại cùng với Đinh Dược Tiến đi từ lớp học đằng kia đến. Đến tìm ông tôi Đinh Thủy Dương. Khi họ đến trước phòng ông, Đình Đình cũng vừa ra khỏi phòng, những kẻ nhàn rỗi trong thôn đến hóng hớt vẫn chưa tản. Căn Trụ nói: “Tất cả quay về đi, tất cả về đi, chưa thấy chuyện náo nhiệt bao giờ phải không?” Anh ta nói như cán bộ, những người từ trong thôn đến nhìn anh ta với vẻ không hiểu. Đinh Dược Tiến liền đứng sau anh ta giải thích: “Nghe không hiểu phải không? Việc trong trường học, chuyện lớn, chuyện nhỏ đều do anh ấy quản, đều do tôi và Căn Trụ quản.” Sau khi nói như vậy với những người từ trong thôn đến, họ liền đi vào phòng ông tôi.

Dược Tiến cười cười, nói to: “Chú, hai chúng cháu lại đến nói với chú một việc.”

Giả Căn Trụ không cười, đưa ra một tờ giấy, tờ giấy đó giống với tờ giấy viết dòng chữ “Sau khi nghiên cứu đồng ý” không lâu trước đây, đều là giấy viết thư trắng có ô kẻ đỏ. Góc bên phải của giấy viết thư đóng con dấu của Ủy ban thôn. Phía trên con dấu viết một câu.

Một câu kinh thiên động địa:

Sau khi nghiên cứu, đồng ý hủy bỏ tư cách quản lý kiêm thầy giáo của Đinh Thủy Dương ở trường tiểu học Đinh Trang. Từ nay về sau, đồng chí Đinh Thủy Dương ở Đinh Trang không phải là người của trường tiểu học Đinh Trang. Tất cả mọi việc của trường tiểu học Đinh Trang, ông ta không được nhúng tay quản lý.

Tên của Đinh Dược Tiến và Giả Căn Trụ, cái trên, cái dưới kí trên con dấu, phía dưới nữa là ngày tháng. Đón lấy tờ giấy đó xem một lát, lặng lẽ đọc một lượt, như không thể tin được, ông ngẩng đầu nhìn Dược Tiến và Căn Trụ, rồi lại cúi đầu đọc thêm lượt nữa, da thịt trên khuôn mặt già nua cũng đọc theo ông, run lên co giật. Ông vừa đọc, vừa muốn ngay lập tức vo tờ giấy lại, vo thành cục vứt vào mặt Đinh Dược Tiến và Giả Căn Trụ, nhưng khi ông ngẩng đầu lên lần nữa, ông nhìn thấy đằng sau Đinh Dược Tiến và Giả Căn Trụ có một đám người bệnh nhiệt là thanh niên trẻ tuổi, có Giả Hồng Lễ, Giả Tam Căn, Đinh Tam Tử, Đinh Tiểu Dược, đều là những người trẻ tuổi trên dưới ba mươi. Đều là anh em họ hàng của Giả Căn Trụ và Đinh Dược Tiến, người một nhà, người vừa mắc bệnh nhiệt, mắt họ ánh lên sự lạnh lùng, nhìn ông như cuối cùng đã tìm được kẻ thù, không nói gì, khoanh tay lại, có người dựa bên khung cửa, khóe miệng treo tia cười lạnh lẽo.

Ông tôi hỏi: “Các người muốn ăn thịt tôi có phải không?”

Căn Trụ nói: “Đinh Thủy Dương, ông đã không còn xứng đáng trông coi trường học nữa, con cả nhà ông đã bán cạn máu của người Đinh Trang. Và bán hết cả quan tài của người bệnh. Bây giờ đang bán quan tài của người thôn khác rồi. Con trai thứ hai của ông nhỏ hơn con cả, nhưng anh ta chưa chắc đã tốt hơn con cả, trong người mang bệnh nhiệt, có vợ, đến trường học lại làm việc đồi bại với vợ người ta, hơn nữa lại là vợ của em con chú ruột nhà mình. Vợ của em, Đinh Thủy Dương, ông làm thầy giáo, cái này gọi là loạn luân ông có biết không?”

Căn Trụ hỏi: “Ông tự nói đi, ông còn xứng với việc coi giữ ngôi trường này không?”

Rồi tuyên bố rằng: “Từ hôm nay, ông không còn là thầy giáo của trường tiểu học Đinh Trang nữa, ông cũng không phải quản bất cứ việc lớn việc nhỏ của ngôi trường này.”

Ông không nói gì, cứ đứng ở giữa phòng, người chợt lả đi, gân cốt trên người như bị ai rút sạch, như thể ông sẽ ngã xuống rất nhanh, ngã trong phòng. Nhưng ông không ngã, ông dùng ngón chân của mình bấu vào nền đất, để dù thế nào cũng phải đứng trong phòng.

Đêm hôm đó, một đêm đen như mực, đèn trong các phòng học đều còn sáng. Nhưng căn phòng ở cổng trường đèn không sáng, màu đen chết chóc dồn chất lại, căn phòng như lèn đầy đá đen. Ông tôi và chú tôi ngồi trong phòng như chen trong các kẽ đá. Dường như trời sắp mưa, hơi ẩm đặc quánh chảy trong bóng đêm. Ông ngồi đó, trên mặt, trên tay ẩm nước. Chú nằm ngửa trên giường, nhìn bóng đêm, để bóng đen nặng nề đó đè lên mặt. Đè lên hơi thở chú.

Bức không thể chịu nổi.

Ông tôi nói: “Lượng, con phải về nhà một chuyến.”

Chú tôi hỏi: “Làm gì?”

Ông tôi nói: “Quay về gặp Đình Đình, đừng để cô ấy về nhà mẹ đẻ.”

Im lặng một lúc, chú tôi liền về nhà.

Trong sân trường có người xếp bàn học suốt đêm, đó là Giả Căn Trụ và Căn Bảo kéo bàn học thâu đêm. Giả Hồng Lễ, Giả Tam Căn đều đang xếp giúp. Dường như Triệu Tú Cần cũng giúp xếp đồ. Họ đang nói chuyện, không nghe rõ, hình như là nói chuyện hôn lễ, còn có tiếng cười, tiếng cười như nước đục chảy qua cổ đạo Hoàng Hà ngày mưa.

Chú ở cổng trường nghe tiếng nói chuyện của họ lúc chuyển bàn lên xe, ho một cái, chờ âm thanh bên đó yên tĩnh lại, rồi đi ra khỏi cổng.

Chú về nhà.

Đến cửa nhà, vừa nhìn thấy chùm chìa khóa treo trên cửa lớn, lòng có chút giá lạnh, hoang mang đến sờ sờ phía trên khe cửa, sờ ra hai chiếc chìa khóa. Mở khóa ra, rảo bước đi vào trong sân, mở tiếp khóa cửa, bật đèn lên, quay đầu nhìn bốn phía, thấy gian nhà chính vẫn như cũ, bức ảnh của mẹ chú trên bàn có một lớp bụi. Trên bài vị tổ tiên cũng có một lớp bụi. Nhưng chiếc ghế dưới tường ngăn, vẫn để áo và quần chưa giặt của chú. Đi tiếp vào trong phòng, mở tủ ra. Nhìn thấy quần áo của Đình Đình và Tiểu Quân không còn nữa. Hoang mang đưa tay mò mẫm góc tủ bên trong, đi sờ tiền và cuốn sổ tiết kiệm màu đỏ như màu của tủ vốn đặt ở đó, sờ một hồi lâu, lại rút tay không ra, chú nghĩ Đình Đình đi rồi, nhà họ Đinh tan cửa nát nhà rồi. Đinh Lượng ta chẳng mấy chốc nữa cũng chết thôi.