Chương 46

Đến ngày 2 tháng giêng, chúng tôi quay trở lại những cuộc thương lượng về vấn đề ngân sách. Bob Dole muốn có được thỏa thuận để mở cửa lại chính phủ, và vài ngày sau đó đến lượt Newt Gingrich muốn như thế. Tại một trong các cuộc gặp gỡ để bàn về vấn đề ngân sách, vị chủ tịch hạ nghị viện thừa nhận rằng lúc đầu ông ta nghĩ là ông có thể ngăn chặn tôi phủ quyết bản ngân sách của đảng Cộng hòa bằng cách đóng cửa chính phủ. Trước mặt Dole, Armey, Daschle, Gephardt, Panetta và Al Gore, ông ta nói một cách trung thực, "Chúng tôi đã lầm. Chúng tôi nghĩ là các ông sẽ phải nhượng bộ". Cuối cùng, vào ngày 6 tháng 1, ngày có cơn bão tuyết dữ dội thổi qua Washington, thế bế tắc đã được gỡ bỏ, khi quốc hội gửi đến cho tôi thêm hai bản nghị quyết kéo dài tạo điều kiện cho tất cả các nhân viên chính phủ liên bang quay trở lại làm việc, cho dù không phải hoàn toàn tất cả các cơ quan đã hoạt động trở lại. Tôi ký bản nghị quyết kéo dài này (CR) và gửi đến quốc hội bản cân đối ngân sách của tôi cho bảy năm tới.

Tuần kế tiếp, tôi phủ quyết dự thảo luật phúc lợi xã hội của đảng Cộng hòa vì nó thiếu động lực để người nhận an sinh chuyển sang đi làm, nhưng lại đè gánh nặng quá nhiều lên người nghèo và con cái họ. Lần đầu khi tôi phủ quyết đề nghị cải cách phúc lợi xã hội của phe Cộng hòa, lúc đó nó được gộp trong dự luật ngân sách của họ. Lần này một số các sự cắt giảm ngân sách của họ được đưa nguyên xi vào một dự luật khác dưới cái nhãn "cải cách phúc lợi xã hội". Trong khi đó, Donna Shahala và tôi đã có những bước tiến dài trong việc xây dựng một kế hoạch của riêng chúng tôi để cải cách hệ thống phúc lợi xã hội. Chúng tôi đã cho 37 bang 50 quyền từ bỏ các yêu cầu không phù hợp để thực hiện các sáng kiến nhằm hỗ trợ việc làm và giúp đỡ các gia đình. 73% những người được thụ hưởng phúc lợi xã hội ở Mỹ là nhờ vào các cải cách này, và số người nhận phúc lợi đang giảm đi.

Khi gần đến dịp đọc Thông điệp Liên bang ngày 23, chúng tôi có vẻ như đã có được một số tiến bộ để thỏa thuận về ngân sách; do đó tôi sử dụng thông điệp này để gửi lời nhắn nhủ với các đảng viên Cộng hòa, tập họp các đảng viên Dân chủ, và để giải thích với nhân dân Hoa Kỳ về quan điểm của tôi trong cuộc tranh luận về vấn đề ngân sách, và về một câu hỏi lớn hơn mà cuộc chiến đó đặt ra: vai trò thích hợp nhất của chính phủ trong kỷ nguyên thông tin toàn cầu là như thế nào? Chủ đề cơ bản của bức thông điệp là "thời kỳ của một chính phủ lớn không còn nữa. Nhưng chúng ta không thể quay lại thời kỳ mà các công dân của chúng ta phải tự xoay xở". Công thức này phản ảnh triết lý của tôi là xóa bỏ một chính phủ quan liêu của ngày hôm qua song song với cổ vũ cho một "chính phủ được trao đủ quyền lực" sáng tạo, hướng về tương lai; nó cũng đưa ra một bức tranh sòng phẳng về các chính sách kinh tế xã hội của chúng tôi và sáng kiến Tái tạo chính phủ của Al Gore. Tới lúc này lập luận của tôi được mạnh mẽ thêm nhờ thành công của chính sách kinh tế: gần tám triệu việc làm mới đã được tạo ra kể từ khi tôi nhậm chức và con số doanh nghiệp mới thành lập đạt mức kỷ lục trong ba năm liền. Các nhà sản xuất xe hơi Mỹ lần đầu tiên kể từ thập niên 1970 đã bán nhiều xe hơn các đối thủ Nhật cạnh tranh trên thị trường Mỹ.

Sau khi một lần nữa đề nghị tiếp tục làm việc với quốc hội để cân đối bản ngân sách trong bảy năm và thông qua các cải cách phúc lợi xã hội, tôi phác họa một chương trình lập pháp về các vấn đề gia đình và trẻ em, giáo dục và y tế, tội phạm và ma túy. Nó nhấn mạnh đến các kế hoạch phản ảnh những giá trị cơ bản của nước Mỹ và các ý tưởng về việc trao quyền cho công dân: chương trình V-chip (tất cả các máy truyền hình ở Mỹ từ 13 inches trở lên đều phải được gắn công nghệ V-chip. Công nghệ này có thể giúp ngăn chặn được các chương trình truyền hình không thích hợp với trẻ em - ND); sự lựa chọn giữa các trường công và trường tư, và đồng phục học sinh. Tôi cũng bổ nhiệm tướng McCaffrey làm tổng chỉ huy chống ma túy. Vào lúc bấy giờ, McCaffrey là chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy phía Nam, nơi ông đã từng làm việc để ngăn chặn việc chuyển cocaine từ Colombia và các nơi khác sang Hoa Kỳ.

Giây phút đáng nhớ nhất trong đêm hôm ấy đến vào lúc gần cuối của bức thông điệp, khi mà như thường lệ, tôi giới thiệu những người ngồi trên ô của đệ nhất phu nhân cùng với Hillary. Người đầu tiên tôi giới thiệu là Richard Dean, một cựu chiến binh 49 tuổi, từng tham gia chiến tranh Việt Nam, làm việc cho Cơ quan quản lý bảo hiểm xã hội gần 20 năm. Khi tôi giới thiệu với quốc hội là ông có mặt trong tòa nhà Murrah ở thành phố Oklahoma khi nó bị đánh bom; rằng ông đã không nghĩ đến sinh mạng mình mà trở vào đống đổ nát đến bốn lần, cứu sống ba phụ nữ, thì một tràng pháo tay nổi lên. Khi tiếng vỗ tay lắng xuống, tôi nói tiếp, "Nhưng câu chuyện của Richard Dean không châm dứt ở đây. Vào tháng 11 vừa qua, ông phải rời khỏi cơ quan khi chính phủ bị đóng cửa. Khi chính phủ bị dóng cửa lần thứ hai, ông vẫn tiếp tục giúp đỡ những người được hưởng quỹ bảo hiểm xã hội, nhưng ông làm việc mà không ăn lương. Nhân danh Richard Dean... tôi thách thức tất cả mọi người ngồi trong phòng họp này: đừng bao giờ đóng cửa các hoạt động của chính phủ liên bang một lần nữa".

Lần này, các nghị sĩ Dân chủ đầy hân hoan vỗ tay tán thưởng nhiệt liệt. Các thành viên đảng Cộng hòa, biết rằng mình bị mắc bẫy, tỏ ra vô cùng cau có. Tôi nghĩ tôi chắc không cần phải lo chính phủ sẽ bị đóng cửa lần thứ ba nữa; các hậu quả của nó lúc này đã được cụ thể hóa vào con người cam đảm và anh hùng đó.

Những khoảnh khắc đầy ý nghĩa như vậy không phải do ngẫu nhiên mà có. Mỗi năm cứ đến thời điểm đọc Thông điệp Liên bang, chúng tôi xem đó như một cơ hội để nội các và các viên chức chính phủ đặt ra và thảo luận các suy nghĩ về những chính sách mới và sau đó chúng tôi cùng nhau làm việc cật lực để trình bày các suy nghĩ nói trên. Vào ngày đọc Thông điệp Liên bang, chúng tôi thực hiện nhiều cuộc tập dượt tại phòng chiếu phim nằm giữa nơi cư ngụ của tổng thống và cánh phía Đông của Nhà Trắng. Cơ quan thông tin của Nhà Trắng, chuyên ghi âm lại tất cả các bài phát biểu của tôi, đã đặt một chiếc máy phóng đại chữ và một chiếc bục, và nhiều nhóm nhân viên được yêu cầu vào xem trong suốt ngày theo sự chỉ đạo của Giám đốc Thông tin của tôi là Don Baer. Chúng tôi cùng nhau lắng nghe kỹ từng câu phát biểu, cố gắng tưởng tượng xem nó sẽ được tiếp thu như thế nào tại quốc hội và trên toàn quốc, và cải tiến thêm cách dùng ngôn ngữ sao cho nó đạt hiệu quả cao nhất.

Chúng tôi đã đánh bại được cái triết lý nằm phía sau "Bản hợp đồng với nước Mỹ" bằng cách chiến thắng cuộc tranh cãi về việc đóng cửa chính phủ. Bây giờ bức thông điệp này tạo ra một triết lý khác cho chính phủ, và thông qua Richard Dean, cho thấy rằng các nhân viên liên bang là những người tốt, cung cấp những dịch vụ đáng quý. Nó không có gì khác lắm với những gì tôi đã nói bấy lâu nay, nhưng sau vụ việc chính phủ bị đình chỉ hoạt động, lần đầu tiên hàng triệu người Mỹ đã nghe và hiểu được vấn đề này.

Chúng tôi bắt đầu năm mới của chính sách đối ngoại với việc Warren Christopher làm chủ nhà tổ chức các buổi họp giữa người Israel và Syria tại đồn điền sông Wye ở Maryland. Sau đó, vào ngày 12 tháng giêng, tôi bay đêm đến căn cứ không quân Hoa Kỳ tại Aviano, Ý, là trung tâm của những hoạt động không quân NATO trên vùng trời Bosnia. Từ đó tôi lên một chiếc máy bay vận tải đời mới C-17 để bay đến căn cứ không quân Taszar ở Hungary. Các lực lượng của chúng ta từ căn cứ này được triển khai đến Bosnia. Vào năm 1993, tôi đã đấu tranh để giữ cho những chiếc C.l7 không bị loại bỏ khi cắt giảm các chi phí quốc phòng. Thật là một chiếc máy bay đáng kinh ngạc với một khả năng chuyên chở tuyệt vời và khả năng hoạt động trong những điều kiện không thuận lợi. Nhiệm vụ ở Bosnia đòi hỏi phải sử dụng đến 12 chiếc C-17, và tôi phải lên một trong những chiếc này để đến Tuzla; chuyên cơ Air Force One vốn là một chiếc Boeing 747 thì quá to.

Sau khi gặp Tổng thống Hungary Arpad Goncz và thăm binh sĩ Mỹ tại Taszar, tôi bay đến Tuzla, vùng đông bắc Bosnia, vùng lực lượng Hoa Kỳ được trao nhiệm vụ đảm trách. Trong chưa đầy một tháng và bất chấp khí hậu khắc nghiệt, 7.000 quân của chúng ta và hơn 2.000 xe bọc thép đã vượt qua sông Sava ngập lụt để đến các địa điểm làm nhiệm vụ. Binh lính đã sửa chữa một sân bay không có đèn chiếu sáng hoặc phương tiện điều khiển không lưu trở thành một sân bay đầy đủ cho mọi hoạt động 24/24 giờ. Tôi cảm ơn các binh sĩ và đích thân chuyển một món quà sinh nhật của bà vợ một ông đại tá nhờ chuyển cho ông ấy khi tôi ghé sân bay Aviano. Tôi gặp Tổng thống Izetbegovic, sau đó bay đến Zagreb, Croatia để gặp Tổng thống Tudjman. Cả hai đều rất hài lòng với việc thi hành bản hiệp định hòa bình, và rất phấn khởi khi có sự tham gia của các lực lượng Hoa Kỳ.

Thật là một ngày dài khi tôi trở về Washington, nhưng đó là một ngày quan trọng. Các lực lượng của chúng ta đã tham gia vào một cuộc triển khai của NATO lần đầu tiên bên ngoài biên giới của khối này. Họ cùng làm việc với các binh lính của những lực lượng đối địch với họ thời kỳ Chiến tranh Lạnh là Nga, Ba Lan, Cộng hòa Séc, Hungary và các nước Baltic. Nhiệm vụ của họ đóng một vai trò chủ lực trong việc tạo ra một châu Âu thống nhât, thế nhưng việc này lại cũng bị chỉ trích ở quốc hội và trong các quán cà phê ở khắp nơi trên đất Mỹ. ít nhất thì các lực lượng của chúng ta cũng biết rõ tại sao họ được gửi đến Bosnia và tôi đã ủng hộ họ mạnh mẽ như thế nào.

Hai tuần sau, cuộc Chiến tranh Lạnh đã bị đẩy sâu thêm vào quá khứ khi thượng viện thông qua hiệp ước START II được Tổng thống Bush thương lượng và đệ trình thượng viện ba năm trước, ngay trước khi ông rời khỏi Nhà Trắng. Cùng với hiệp ước START I, mà chúng ta đã thi hành từ tháng 12 năm 1994, hiệp ước START II sẽ loại trừ 2/3 tổng số kho vũ khí mà Hoa Kỳ và Liên bang Xô Viết cũ từng có trong thời kỳ cao điểm của Chiến tranh Lạnh, kể cả loại vũ khí có sức hủy diệt khủng khiếp nhất, đó là các loại tên lửa xuyên lục địa mang nhiều đầu đạn hạt nhân.

Cùng với các hiệp ước START I và II, chúng tôi ký một bản thỏa thuận để đóng băng chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên, dẫn đầu nỗ lực để biến hiệp ước NPT cấm phổ biến vũ khí hạt nhân thành vĩnh viễn, và đang tích cực làm việc để bảo vệ an toàn và cuối cùng là tháo dỡ các loại vũ khí và nguyên liệu hạt nhân theo chương trình Nunn-Lugar. Khi chúc mừng thượng viện về hiệp ước START II, tôi đề nghị các nghị sĩ tiếp tục làm việc để cho nước Mỹ được an toàn hơn bằng cách thông qua Hiệp định cấm các loại vũ khí hóa học và dự luật về chống khủng bố do tôi đệ trình.

Vào ngày 30 tháng giêng, Thủ tướng Nga Victor Chernomyrdin đến Nhà Trắng để có cuộc gặp mặt lần thứ sáu với Al Gore. Sau khi đã làm việc xong, Chernomyrdin đến gặp tôi để thông báo tóm tắt cho tôi biết về những diễn biến ở Nga và những triển vọng của Yeltsin trong việc tái cử. Ngay trước khi gặp thủ tướng Nga, tôi có buổi làm việc với Tổng thống Suleyman Demirel và Thủ tướng Tansu Ciller của Thổ Nhĩ Kỳ. Họ nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp đang trên bờ vực của một cuộc đối đầu quân sự và khẩn khoản yêu cầu tôi can thiệp để chặn đứng cuộc chiến tranh. Họ đang chuẩn bị chiến tranh vì hai hòn đảo nhỏ trên biển Aegean mà người Hy Lạp gọi là Imia, và người Thổ Nhĩ Kỳ gọi là Kardak. Cả hai quốc gia đều đòi chủ quyền trên hai hòn đảo này, nhưng hình như Hy Lạp đã tiếp quản nó từ một hiệp ước ký với Ý vào năm 1947. Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ giá trị của việc Hy Lạp khẳng định chủ quyền. Không có ai sống trên hai hòn đảo này, cho dù người Thổ Nhĩ Kỳ thường hay bơi ra hòn đảo lớn để nghỉ picnic. Cuộc khủng hoảng bùng lên khi một số nhà báo Thổ Nhĩ Kỳ xé một lá cờ Hy Lạp và kéo lên một lá cờ Thổ.

Thật không thể tưởng tượng được là hai nước lớn từng có một cuộc tranh chấp về đảo Síp lại bước vào một cuộc chiến tranh chỉ vì một hòn đảo chỉ toàn đá, rộng khoảng 1000 m2, với cư dân là khoảng 20 con cừu, nhưng tôi có thể khẳng định rằng bà Ciller thật sự lo ngại là nó có thể xảy ra. Tôi cắt ngang cuộc gặp với Chernomyrdin để được nghe báo cáo tóm tắt về vụ việc tranh chấp này, sau đó thực hiện một loạt các cuộc gọi điện, trước hết cho Thủ tướng Hy Lạp Konstandinos Simitis, sau đó là gọi lại cho Demirel và Ciller. Sau tất cả các lần gọi điện tới lui này, hai phe đồng ý tự kềm chế, và Dick Holbrooke, từng làm việc về vấn đề đảo Síp, đã phải thức suốt đêm để đưa các bên đến chỗ thống nhất giải quyết vấn đề thông qua thương lượng. Tôi không ngăn được việc mình tự cười một mình khi tôi tự hỏi không biết mình có đem hòa bình được cho vùng Trung Đông, Bosnia và Bắc Ireland hay không, nhưng ít nhất tôi cũng cứu mạng sống được vài chục con cừu trên vùng biển Aegean.

Ngay vào thời điểm mà tôi nghĩ là sẽ không gì còn có thể quái gở hơn được nữa trong vụ Whitewater, trên thực tế lại có những diễn biến mới. Vào ngày 4 tháng giêng, Carolyn Huber đã tìm lại được bản sao các sổ ghi chép tài chính của Hillary khi công ty Rose làm việc cho Madison Giaranty trong những năm 1985 và 1986. Carolyn từng là trợ lý của chứg tôi tại toà nhà thống đốc và cô đã đến Washington để trợ giúp chúng tôi vê các giây tờ cá nhân và thư từ. Cô đã giúp David Kendall nộp 50.000 trang tài liệu cho văn phòng công tố viên độc lập, nhưng không hiểu vì lý do gì, hồ sơ này đã không nằm trong số đó. Carolyn tìm thây nó trong một chiếc thùng cô chuyển từ kho hồ sơ trên tầng ba xuống phòng làm việc của cô trong tháng 8 vừa qua. Có vẻ như bản sao này đã được chụp trong thời gian tranh cử năm 1992; có bút tích các nhận xét của Vince Foster bên trên, bởi vì Vince phụ trách trả lời các câu hỏi của báo chí về Công ty Rose vào lúc bấy giờ.

Nhìn từ bên ngoài, việc tìm lại được hồ sơ có vẻ đáng ngờ. Tại sao chúng lại được tìm thấy vào thời điểm này? Nếu bạn có dịp nhìn thấy được đốg giấy tờ hỗn tạp mà chúng tôi mang từ Arkansas về, thì bạn sẽ không thây làm lạ. Tôi cũng rất ngạc nhiên khi chúng tôi đã tìm được rất nhiều hồ sơ đúng lúc như vậy. Dù thế nào đi nữa, Hillary rất vui khi tìm lại được các bản ghi chép; chúng chứng minh cô ấy chỉ làm một công việc khiêm tốn cho Công ty Madison Guaranty. Chỉ vài tuần sau, RTC ra một bản báo cáo xác nhận sự việc này.

Nhưig đó không phải là cách nhóm công tố độc lập, các nghị sĩ Cộng hòa và báo giới quan tâm đến vụ Whitewater mô tả. Trong bài báo của tờ New York Times, William Safire gọi Hillary là "một kẻ nói láo bẩm sinh". Carolyn Huber được triệu tập đến quốc hội để điều trần trước ủy ban của D'Amato vào ngày 18 tháng giêng. Và vào ngày 26, Kenneth Starr lôi Hillary ra trước đại bồi thẩm đoàn để tra hỏi trong bốn tiếng đồng hồ.

Các lệnh triệu tập của Starr chỉ là một trò để tạo sự chú ý rẻ tiền, bẩn thỉu. Ngay khi chúng tôi tìm thấy các bản ghi chép, chúng tôi đã cung cấp ngay cho cơ quan chức năng, và các hồ sơ này đã minh chứng sự thật trong lời khai của Hillary. Nếu Starr muốn thắc mắc gì thêm, ông ta có thể đến Nhà Trắng để hỏi, như từng làm như vậy đến ba lần trước đó hơn là biến Hillary thành Đệ nhất phu nhân đầu tiên phải ra trước đại bồi thẩm đoàn. Vào năm 1992, luật sư Boyden Gray của Nhà Trắng của tổng thống Bush (cha) đã cất giữ bản nhật ký của thân chủ mình trong hơn một năm, cho đến khi xong cuộc bầu cử, vi phạm trực tiếp trát đòi hầu tòa của công tố viên vụ án Iran-Contra. Thế nhưng, không ai triệu tập Gray hoặc Tổng thống Bush trước một đại bồi thẩm đoàn, và phản ứng của báo chí ở khắp nơi không hề ầm ĩ như thế này.

Tôi thấy khổ sở vì những đòn nhắm vào Hillary hơn là trước những cuộc tấn công nhắm trực tiếp vào tôi. Vì tôi không thể làm gì để ngăn chặn chúng; tất cả những gì tôi có thể làm được là đứng bên cạnh Hillary, và nói với báo chí rằng nước Mỹ sẽ tốt hơn "nếu mọi người trên đất nước này có được tính tình như chính vợ tôi vậy". Hillary và tôi giải thích cho Chelsea về những gì đang diễn ra; nó không thích những chuyện này, nhưng hình như nó vượt qua chúng một cách dễ dàng. Con gái tôi hiểu rõ về mẹ nó hơn những đối thủ của mẹ nó rất nhiều.

Thế nhưng, tất cả chúng tôi đều rất mệt mỏi. Tôi đã cố gắng tự đấu tranh trong nhiều tháng liền để giữ cho các cơn giận của mình không làm ảnh hưởng đến công việc, khi mà tôi phải chiến đấu với đảng Cộng hòa về vấn đề ngân sách, giải quyết vấn đề Bosnia, Bắc Ireland, và cái chết của Thủ tướng Rabin. Nhưng nó quá căng thẳng; bây giờ thì tôi lại phải lo lắng cho Hillary và cả Chelsea nữa. Tôi cũng lo ngại đến những ai bị triệu tập đến những buổi điều trần trước quốc hội và bị lôi vào cái lưới của Starr và phải chịu tổn thất về mặt tình cảm hoặc tài chính.

Năm ngày sau khi các sổ ghi chép được chuyển giao, Hillary có chương trình trả lời phỏng vấn bà Barbara Walters, để Hillary có thể thảo luận về cuốn sách mới của mình, cuốn It Takes a Village. Nhưng thay vì nói về cuốn sách này, cuộc phỏng vấn lại nhắm vào các sổ ghi chép tài chính của Hillary. Dù sao đi nữa cuốn It Takes a Village cũng trở thành một cuốn best-seller, khi mà Hillary dũng cảm thực hiện một chuyến đi từ Washington ngang qua các miền của đất nước để gặp rất nhiều người Mỹ có cảm tình và ủng hộ cô ấy, quan tâm nhiều đến những gì cô ấy đã nói trong việc cải thiện cuộc sống của các trẻ em hơn là những gì mà Ken Starr, Al D'Amato, Williams Safire, và những người bạn của họ nói về Hillary.

Chắc chắn là những gã trên đây nhận lãnh một đòn phản kích đau đớn khi tãn cõng vào Hillary. Niềm an úi duy nhât cúa tôi là được thấy một sự hiểu biết, sâu sắc ngấm ngầm từ 25 năm quan sát cặn kẽ, giúp cho Hillary có một bản lĩnh dày dặn hơn họ rất nhiều. Một số gã không thích thấy những điều đó ở một phụ nữ, nhưng đây là một trong những lý do khiến tôi càng yêu cô ấy hơn.

Vào đầu tháng 2, khi cuộc tranh cử tổng thống bắt đầu tăng tốc, tôi quay trở lại New Hampshire để nêu bật thành quả tích cực của các chính sách của tôi và sự cam kết không bỏ quên các vấn đề của tiểu bang này sau khi tôi đắc cử. Cho dù không có đối thủ quan trọng ở đây, nhưng tôi muốn đến New Hampshire vận động từ tháng 11, và tôi cần phải giải quyết một vấn đề mà tôi nghĩ đang còn chưa được giải quyết được: vấn đề sử dụng súng.

Vào một sáng thứ bảy, tôi đến một quán ăn bình dân ở Manchester đang rất đông khách là những thợ săn nai và các thành viên của NRA (Hiệp hội Súng trường Quốc gia). Phát biểu không được soạn trước, tôi nói với họ rằng tôi biết họ đã bỏ phiếu gạt bỏ vị thượng nghị sĩ của đảng Dân chủ của họ là Dick Swett vào năm 1994, vì ông này đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật Brady và cấm sử dụng súng trường tấn công. Rất nhiều người trong số họ gật đầu xác nhận. Những người thợ săn nai này là những người tốt đã bị NRA dọa; tôi lo có thể một lần nữa, những người này lại bị NRA khống chế vào năm 1996 này nếu không có ai giải thích cho họ rõ ý nghĩa đích thực của các văn bản này. Vì vậy tôi tranh thủ cố gắng hết sức: "Tôi biết là NRA đã yêu cầu các bạn đánh rớt nghị sĩ Swett. Bây giờ, nếu các bạn phải bỏ đi săn nai trong một ngày, hoặc thậm chí một giờ thôi, vì dự luật Brady hoặc lệnh cấm sử dụng súng tấn công, thì tôi cũng muốn các bạn bỏ phiếu chống lại tôi, bởi vì tôi đã yêu cầu ông ấy ủng hộ những dự luật ấy. Còn nếu ngược lại, nếu như các bạn vẫn đi săn được, thì rõ ràng những người đó đã xạo với các bạn, và các bạn cần phải giải quyết họ".

Một vài ngày sau, tại thư viện của quốc hội, tôi ký Đạo luật Viễn thông, một văn bản tổng duyệt lại các đạo luật có ảnh hưởng đến ngành chiếm một phần sáu nền kinh tế của chúng ta. Đạo luật này cho phép gia tăng cạnh tranh, tính sáng tạo và xâm nhập vào cái mà Al Gore gọi là "siêu xa lộ thông tin". Cuộc tranh luận về các vấn đề kinh tẽ phức tạp kéo dài trong nhiều tháng liền; các nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ việc tập trung mạnh mẽ hơn nữa tư hữu hóa các hệ thống truyền thông và thị trường viễn thông, trong khi Nhà Trắng và các nghị sĩ Dân chủ cổ vũ cho sự cạnh tranh, đặc biệt trong các dịch vụ điện thoại địa phương và đường dài. Với Al Gore là người đứng đầu phái Nhà Trắng và Chủ tịch hạ viện Gingrich đứng đầu nhóm những người theo quan điểm kia, chúng tôi đạt được một thỏa hiệp mà theo tôi là sòng phẳng, và cuối cùng bản dự thảo đó được thông qua với một sự nhất trí hoàn toàn. Đạo luật cũng bao gồm một yêu cầu là các máy truyền hình đời mới phải được gắn các con chip V (V-chip), một yêu cầu được tôi ủng hộ trong hội nghị hàng năm của gia đình nhà Al Gore, nhằm tạo điều kiện cho các bậc cha mẹ kiểm soát các chương trình xem tivi của con cái họ; vào cuối tháng, các viên chức điều hành của hầu hết các hệ thống truyền hình đều đồng ý đặt một hệ thống phân loại các chương trình của họ vào năm 1997. Và quan trọng hơn nữa, đạo luật này bắt buộc cắt giảm giá cước sử dụng Internet cho các trường học, thư viện, và bệnh viện; giá cước Internet được gọi là E-rate giúp tiết kiệm các chi phí xã hội khoảng 2 tỷ USD trong một năm.

Ngày hôm sau hoa hồng Ireland đã nổ bung ra khi Gerry Adams điện cho tôi biết IRA đã chấm dứt lệnh ngưng bắn, được cho là vì sự chậm chạp của John Major và những người theo phái Hợp nhất, bao gồm cả việc khăng khăng đòi hỏi IRA phải giải giới để đổi lại sự tham gia của Sinn Fein vào đời sống chính trị ở Bắc Ireland. Không lâu sau, một quả bom phát nổ tại bến Canary ở London.

Tổ chức IRA còn không thực hiện lệnh ngưng bắn trong hơn một năm, với một cái giá phải trả rất đắt. Trong khi họ giết chết hai binh lính, hai dân thường và làm bị thương nhiều người khác, hai thành viên của họ cũng thiệt mạng, nhóm đặt bom của họ tại Anh bị phá vỡ, và nhiều thành viên IRA hoạt động ở Bắc Ireland bị bắt. Vào cuối tháng, các đêm không ngủ vì hòa bình được tổ chức trên khắp Bắc Ireland để biểu thị sự ủng hộ cho hòa bình của những công dân bình thường. John Major và John Bruton tuyên bố họ sẽ nối lại các cuộc thương thuyết nếu IRA tuyên bố tái đình chiến. Với sự ủng hộ của John Home, Nhà Trắng quyết định duy trì các mối liên hệ với Adams, đê chờ đợi thời điểm khi mà quá trình tìm kiếm hòa bình được nối lại.

Hành trình tìm kiếm hòa bình tại Trung Đông cũng bị đe dọa vào cuối tháng 2, khi hai quả bom của Hamas giết chết 26 người. Với cuộc tổng tuyển cử sắp diễn ra tại Israel, tôi cho rằng Hamas đang tìm cách đánh bại Thủ tướng Simon Peres và kích động người Israel bầu cho một chính phủ cứng rắn không chịu thương thuyết một hiệp ước hòa bình với PLO. Chúng tôi thúc ép Arafat phải cố gắng nhiều hơn nữa trong việc ngăn chặn các hành động khủng bố. Khi chúng tôi ký bản thỏa thuận gốc vào năm 1993, tôi có nói với Arafat là ông sẽ không bao giờ phải trở lại là một chiến binh Palestine quá khích nữa, và nếu như ông tìm cách đặt một chân vào cứ địa của hòa bình, còn chân kia vẫn còn theo phe khủng bố, thì cuối cùng ông sẽ không được gì cả.

Chúng tôi cũng gặp rắc rối ngay kế cận nước Mỹ, khi Cuba bắn rơi hai chiếc máy bay dân sự của nhóm chống Castro, Brothers to the Rescue (Cứu giúp những người anh em), giết chết bồn người. Castro rất ghét nhóm này và những tờ truyền đơn chống đối ông mà nhóm rải xuống Havana trước đây. Cuba tuyên bố các máy bay này bị bắn rơi trên không phận của họ. Thực ra chúng không vi phạm không phận Cuba, nhưng cho dù chúng có vi phạm, việc bắn hạ này vi phạm luật quốc tế.

Tôi đã đình chỉ các chuyến bay đến Cuba, giới hạn việc đi lại của các viên chức Cuba trên đất Mỹ, mở rộng đài Radio Marti, phát sóng các chương trình ủng hộ dân chủ đến Cuba, và đề nghị quốc hội cho phép sử dụng tài sản của Cuba đang bị phong tỏa trên đất Mỹ để bồi thường cho thân nhân những người bị chết. Madeleine Albright yêu cầu Liên hiệp quốc ban hành các biện pháp trừng phạt, tố cáo với Liên hiệp quốc việc bắn hạ này là một hành động hèn hạ. Bà đến Miami để đọc một bài diễn văn nẩy lửa trước một cử tọa là những người Mỹ gốc Cuba. Những phát biểu đầy nam tính của bà đã làm cho những người Mỹ gốc Cuba ở vùng Nam Florida này tôn vinh bà là một nữ anh hùng.

Tôi cũng chuyển sang quốc hội một phiên bản của đạo luật Helms- Burton, nhằm thắt chặt hơn cuộc cấm vận đối với Cuba và giới hạn thẩm quyền của tổng thống trong việc dỡ bỏ lệnh cấm vận nếu không được sự châp thuận của quốc hội. Việc ủng hộ dự luật này là một lợi thế trong năm tuyển cử ở bang Florida, nhưng nó sẽ làm mất đi bất cứ một cơ hội nào nếu tôi đắc cử thêm một nhiệm kỳ để dỡ bỏ việc cấm vận nếu có những sự thay đổi tích cực ở Cuba. Có vẻ như chính quyền Cuba tìm cách thúc đẩy chúng ta duy trì cấm vận như một cách bào chữa cho các thất bại về kinh tế của chế độ Castro. Còn nếu đây không phải là mục tiêu của họ thì họ đã phạm một sai lầm rất lớn.

Vào tuần lễ cuối của tháng, sau khi thăm viếng các vùng đất bị hủy hoại vì nạn lụt vừa qua ở các bang Washington, Oregon, Idaho và Pennsylvania, tôi gặp vị thủ tướng mới của Nhật Bản tại Santa Monica, California. Ryutaro Hashimoto là người đồng sự của Mickey Kantor trước khi trở thành người đứng đầu chính phủ Nhật. Là một môn đồ nhiệt tình của môn Kiếm đạo, một môn võ thuật Nhật Bản, Hashimoto là con người cứng rắn, thông minh và rất thích tập luyện tất cả các môn võ chiến đấu. Và ông còn là một nhà lãnh đạo mà chúng tôi có thể cộng tác; ông và Kantor đã giải quyết được 20 thỏa thuận về thương mại, doanh số xuất khẩu của chúng tôi vào Nhật tăng 80%, và thâm thủng mậu dịch của chúng tôi với Nhật đã giảm liên tục trong ba năm liền.

Tháng 2 đựợc kết thúc một cách đáng nhớ bằng lễ mừng sinh nhật lần thứ 16 của Chelsea với việc Hillary và tôi đưa nó đi xem vở kịch Les Misérables - Những ngứời khốn khổ tại Nhà hát Quốc gia, và sau đó là một kỳ nghỉ -cuối tuần với cả một nhóm bạn của nó được đưa đến Trại David trên một chuyến xe buýt đầy. Chúng tôi rất yêu mến bạn của Chelsea và rất thích nhìn chúng chơi trò bắn nhau bằng các khẩu súng bắn sơn trong những cánh rừng, chơi bowling và các trò chơi khác, và hầu hết chúng vẫn còn rất trẻ con cho dù chúng sắp học hết bậc trung học. Hoạt động thích nhất trong dịp nghỉ cuôi tuần này là dạy cho Chelsea lái xe bên trong các khu nhà trong Trại Dạvid. Tôi đã không lái xe và dành việc này lại cho Chelsea; con gái tôi lái xe an toàn và rất tốt.

Tiến trình hòa bình Trung Đông lại bị rung chuyển một lần nữa vào các tuần lễ đầu của tháng 3 với một loạt bom nổ của Hamas tại Jerusalem và Tel Aviv giết chết hơn 30 người và làm bị thương nhiều người khác. Trong số những người chết có nhiều trẻ em, một nữ y tá Palestine sống và làm việc cùng những bạn Do Thái của cô, và hai phụ nữ trẻ người Mỹ. Tôi đến thăm gia đình họ tại New Jersey và rất xúc động khi thấy họ cam kết kiên định ủng hộ cho hòa bình như là phương cách duy nhất để ngăn chặn việc trẻ em bị giết thêm trong tương lai. Trong một bức thông điệp truyền hình gửi đến cho nhân dân Israel, tôi nhấn mạnh là các hành động khủng bố "không chỉ nhằm vào mục đích giết những người dân vô tội mà nhắm vào việc giết chết niềm hy vọng cho hòa bình đang nhen nhúm tại vùng Trung Đông".

Vào ngày 12 tháng 3, Vua Jordan Hussein cùng đi với tôi trên chiếc Air Force One đến dự một Hội nghị thượng đỉnh của những nhà kiến tạo hòa bình do Tổng thống Mubarak tổ chức tại Sharm el-Sheikh, một địa điểm nghỉ mát tuyệt đẹp trên bờ biển Đỏ, rất được các tay say mê bơi lặn châu Âu yêu thích. Hussein đã đến gặp tôi tại Nhà Trắng trước đó vài ngày để lên án các vụ đánh bom của Hạmas và quyết tâm vận động thế giới Ảrập ủng hộ cho hòa bình. Chúng tôi thắt chặt thêm tình bạn trên chuyến bay này, và trở thành những người bạn và đồng minh gần gũi nhất sau vụ ám sát Thủ tướng Rabin.

Các nhà lãnh đạo của 29 quốc gia bao gồm thế giới Ảrập, châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ, kể cả Boris Yeltsin và Tổng thư ký Liên hiệp quốc Boutros Boutros-Ghali, cùng với Peres và Arafat gặp nhau tại Sharm el- Sheikh. Tổng thống Mubarak và tôi cùng chủ tọa cuộc họp này.

Lần đầu tiên, thế giới Ảrập cùng đứng với Israel trong việc lên án chủ nghĩa khủng bố và cam kết cùng hợp tác chống lại nó. Mặt trận thống nhất này rất cần thiết để tạo nên một sự ủng hộ giúp Peres tiếp tục quá trình tìm kiếm hòa bình và mở lại dải Gaza, để hàng nghìn người Palestine sống ở đó nhưng làm việc ở Israel được qua lại dễ dàng; nó cũng cần thiết để tạo ra một sự hỗ trợ cho Arafat thực hiện một cố gắng tổng lực chống lại những kẻ khủng bố; nếu không có những nỗ lực này, sự ủng hộ của Israel cho hòa bình sẽ sụp đổ.

Vào ngày 13.3, tôi bay đến Israel để thảo luận về những bước đi cụ thể mà Hoa Kỳ có thể thực hiện để giúp quân đội và cảnh sát Israel. Trong một cuộc họp với Thủ tướng Peres và nội các của ông, tôi cam đoan giúp 100 triệu USD và yêu cầu Warren Christopher và giám đốc CIA John Deutch ở lại Israel để tăng tốc thực hiện các nỗ lực chung của chúng tôi. Trong cuộc họp báo với Thủ tướng Peres sau cuộc hội đàm, tôi nhìn nhận những khó khăn trong việc đảm bảo một sự an toàn tuyệt đối chống lại các "thanh niên đã được tiếp thu một sế quan điểm Hồi giáo và tư tưởng chính trị, sẵn sàng quấn bom trên người mình" để tự sát và giết trẻ em vô tội. Nhưng tôi khẳng định rằng chúng ta có thể ngăn chặn những vụ việc như vậy và phá vỡ những mạng lưới cung cấp tài chính và hỗ trợ từ một số quốc gia. Tôi cũng tranh thủ cơ hội này để yêu cầu quốc hội phải có một hành động trong việc thông qua đạo luật chống khủng bố đã được đệ trình từ hơn một năm qua.

Sau cuộc họp báo và trao đổi với các sinh viên trẻ ở Tel-Aviv, tôi gặp lãnh đạo đảng Likud Benjamin Netanyahu. Vụ đánh bom của Hamas đã khiến chiến thắng của đảng Likud trở nên rõ ràng hơn. Tôi muốn Netanyahu biết rằng nếu ông ta thắng cử, tôi sẽ là đối tác của ông trong cuộc chiến chống khủng bố, nhưng tôi muốn ông gắn bó với tiến trình hòa bình.

Tôi không thể trở về được nếu không thực hiện một chuyến ghé thăm núi Herzl để viếng mộ của Rabin. Tôi quỳ xuống, đọc một hồi kinh, và cũng theo tập quán của người Do Thái đặt một hòn đá nhỏ lên tấm bia đá hoa cương của Yitzhak. Tôi cũng nhặt một hòn đá nhỏ khác nằm gần mộ và mang về Mỹ để tưởng nhớ một người bạn và tự nhắc nhở mình phải làm nốt công việc ông để lại.

Trong khi tôi đang bận tâm với vấn đề Trung Đông, Trung Quốc làm dậy lên sóng eo biển Đài Loan bằng việc "thử" bắn ba tên lửa vào vùng biển sát Đài Loan trong một cố gắng rõ ràng nhằm làm nản lòng các nhà chính trị Đài Loan xúc tiến việc tuyên bố độc lập trong chiến dịch bầu cử đang diễn ra. Từ khi Tổng thống Carter bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Trung Hoa lục địa, Hoa Kỳ đã kiên định theo đuổi chính sách công nhận "một Trung Quốc" trong khi tiếp tục duy trì quan hệ tốt với Đài Loan, và khẳng định hai phía phải giải quyết các sự khác biệt của họ với nhau một cách hòa bình. Chúng ta chưa bao giờ nói rằng chúng ta có đến giải cứu Đài Loan trong trường hợp nó bị tấn công.

Tôi thấy có vẻ như Trung Đông và Đài Loan là hai vấn đề đối ngoại ngược nhau. Nếu các nhà lãnh đạo chính trị ở Trung Đông không làm gì cả, tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn. Ngược lại, tôi nghĩ rằng nếu các nhà chính trị ở Trung Quốc và Đài Loan đừng làm gì điên rồ, vấn đề đang tồn tại sẽ được tự nó giải quyết. Đài Loan là nước có sức mạnh kinh tế với một nền chính trị chuyển đổi từ độc tài sang dân chủ. Họ không thích chút nào chế độ cộng sản quan liêu ở lục địa. Mặt khác, các nhà kinh doanh Đài Loan đã đầu tư rất nhiều vào Trung Quốc lục địa, và giữa hai bờ eo biển có sự qua lại giao thương. Trung Quốc rất hoan nghênh đầu tư của Đài Loan, nhưng không đồng ý về việc lãnh thổ này tuyên bố độc lập; tìm kiếm một sự cân bằng đúng đắn giữa một bên là quan điểm kinh tế thực tiễn và một bên là quan điểm chính trị quyết liệt về sự toàn vẹn lãnh thổ là một thách thức thường xuyên của các nhà lãnh đạo Trung Quốc, nhất là trong mùa bầu cử ở Đài Loan. Tôi nghĩ là Trung Quốc đã đi quá xa với các vụ thử tên lửa, và tuy nhanh chóng nhưng không ầm ĩ, tôi ra lệnh đưa một hải đoàn có hàng không mẫu hạm từ Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ tiến vào eo biển Đài Loan. Cuộc khủng hoảng qua đi.

Sau một khởi đầu khó khăn trong tháng 2, Bob Dole thắng toàn bộ các cuộc bầu sơ bộ của đảng Cộng hòa trong tháng 3, thâu tóm hết mọi sự đề cử của đảng ông với một chiến thắng vào cuối tháng tại bang California. Cho dù Thượng nghị sĩ Phil Gramm, người cạnh tranh với Dole, là một người dễ bị tôi đánh bại hơn, tôi vẫn muốn chọn đối thủ là Dole. Không có một cuộc bầu cử nào có thể được một kết quả chắc chắn trước, nên trong trường hợp tôi thất cử, tôi nghĩ là đất nước sẽ được thống nhất và ôn hòa hơn nếu Dole là tổng thống.

Trong khi Dole đang tiến đến việc được đề cử làm ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, tôi vẫn còn đang vận động ở nhiều tiểu bang, kể cả một cuộc vận động ở Maryland với sự có mặt cửa tướng McCaffrey và Jesse Jackson để làm nổi bật những cố gắng của chúng tôi nhằm chặn đứng nạn sử dụng ma túy ở tuổi thiếu niên, và cuộc viếng thăm công ty Harman International, một nhà sản xuất loa cao cấp ở Northridge, California để thông báo là nền kinh tế đã tạo ra 8.4 triệu việc làm trong hơn ba năm kể từ khi tôi nhậm chức; tôi từng cam kết tạo ra tám triệu việc làm trong bốn năm. Thu nhập của giới trung lưu bắt đầu tăng lên. Trong hai năm cuối vừa qua, hai phần ba số việc làm mới được tạo ra nằm trong lĩnh vực công nghiệp trả lương cho người lao động một mức lương cao hơn mức tối thiểu.

Trong tháng, chúng tôi vẫn chưa đạt được sự nhất trí về các dự luật phân bổ ngân sách còn tồn tại, vì vậy tôi ký nghị quyết kéo dài (CR) và gửi bản ngân sách của năm tới cho quốc hội. Trong khi đó quốc hội tiếp tục làm theo yêu cầu của NRA, biểu quyết rút lại đạo luật cấm sử dụng các loại súng tấn công và hủy bỏ khỏi đạo luật chống khủng bố các điều khoản chống việc vận động hành lang cho việc mua bán súng.

Vào cuối tháng, tôi đề xuất một sáng kiến để tăng tốc cho sự thông qua việc sử dụng thuốc chống bệnh ung thư của Cơ quan an toàn thực và dược phẩm (FDA). Al Gore, Donna Shalala, và David Kessler là viên chức quản lý cơ quan FDA đã cùng nhau làm việc để cắt giảm quá trình thông qua các loại dược phẩm mới từ 33 tháng vào năm 1987 xuống còn khoảng dưới một năm vào năm 1994. Quá trình thông qua cho một loại thuốc chữa bệnh bệnh AIDS mới nhất chỉ mất 42 ngày. Vấn đề quan trọng là cơ quan FDA xác định các loại dược phẩm có ảnh hưởng như thế nào đối với cơ thể con người trước khi nó được thông qua; tuy nhiên quá trình thông qua này dù có nhanh nhưng vẫn phải đảm bảo sự an toàn cần thiết; sinh mạng con người phụ thuộc vào quá trình thông qua này.

Cuối cùng vào ngày 29 tháng 3, tám tháng sau khi Bob Robin và tôi đặt yêu cầu lần đầu tiên, tôi ký vào đạo luật để tăng định mức công nợ chính phủ. Hiểm họa phá sản không còn treo lơ lửng trên cuộc thương lượng về ngân sách nữa.

Vào ngày 3 tháng 4, khi mùa xuân nở rộ ở Washington và tôi đang làm việc trong Phòng Bầu dục thì nhận được tin chiếc máy bay vận tải phản lực của không quân, trên đó có Ron Brown (Bộ trưởng Thương mại gốc châu Phi đầu tiên của nước Mỹ) và một phái đoàn Mỹ về thương mại và đầu tư dể phát triển vùng Balkan nhằm phát huy những thành quả của hiệp định hòa bình, đã bay chệch khỏi lộ trình do thời tiết xấu và đâm vào dãy núi St. John gần Dubronik, Croatia. Mọi người trên máy bay đều tử nạn. Chỉ mới một tuần trước, trên đường đến châu Âu, Hillary và Chelsea đã đi trên chiếc máy bay này với cùng phi hành đoàn.

Tôi hoàn toàn mât tinh thần. Ron là người bạn tốt nhất của tôi và cũng là người cố vấn chính trị tốt nhất trong nội các. Là chủ tịch của DNC (ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ), ông là người đã đưa đảng Dân chủ trở lại cầm quyền sau thất bại của đảng chúng tôi vào năm 1988 và đóng một vai trò chủ lực trong việc đoàn kết các thành viên của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử năm 1992. Sau thất bại năm 1994 trong các cuộc bầu cử quốc hội, Ron vẫn không chịu thua, và giúp nâng cao tinh thần của mọi người bằng dự đoán đầy tự tin rằng chúng tôi đang làm đúng mọi việc trong kinh tế và sẽ thắng cuộc bầu cử năm 1996. Ông đã thổi một luồng sinh khí mới vào Bộ Thương mại, hiện đại hóa bộ máy làm việc và sử dụng bộ máy không những để điều hành các mục tiêu kinh tế của chúng ta mà còn để phục vụ những quyền lợi lớn hơn của chúng ta trong vùng Balkan và Bắc Ireland. Ông đã làm việc cật lực để gia tăng việc xuất khẩu của nước Mỹ vào 10 "thị trường đang lên" chắc chắn sẽ bùng phát về kinh tế vào thế kỷ thứ 21, bao gồm Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil, Argentina, Nam Phi và Indonesia. Sau khi ông chết, tôi nhận được một lá thư của một nhà điều hành doanh nghiệp từng làm việc chung với ông, ca ngợi ông là "vị Bộ trưởng Thương mại xuất sắc nhất nước Mỹ có được từ trước đến nay".

Hillary và tôi đi xe đến nhà Ron để thăm vợ ông, bà Alma và các con Tracey và Michael, cùng với vợ của Michael là Tammy. Họ là một phần nối dài của gia đình chúng tôi, và tôi cảm thấy được nhẹ nhàng khi thấy họ đang được vây quanh bởi những người bạn tốt và an ủi gia đình với những câu chuyện về Ron Brown; có rất nhiều chuyện đáng được kể lại trong hành trình dài của ông từ căn hộ thời thơ ấu nằm trong khách sạn cũ kỹ Teresa trong khu Harlem đến đỉnh cao trong các hoạt động chính trị và phúc lợi xã hội của nước Mỹ.

Sau khi từ biệt Alma, chúng tôi đi về phía trung tâm thành phố đến Bộ Thương mại để nói, chuyện với nhân viên của bộ, những người vừa mất người lãnh đạo và cũng là bạn của họ. Một trong các nhân viên thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay là một thanh niên trẻ mà Hillary và tôi biết rõ. Adam Darling, con trai một mục sư Giám lý, là một thanh niên đầy lý tưởng và can đảm đã đi vào cuộc sống của chúng tôi vào năm 1992 khi anh xuất hiện trên báo chí qua một chuyên đi xe đạp xuyên nước Mỹ để cổ vũ cho liên danh Clinton-Gore ứng cử chức vụ tổng thống và phó tổng thống.