Nghiệp xấu

“Mười lăm shekel mỗi tháng có thể đảm bảo cho con gái ông một trăm nghìn trong trường hợp ông qua đời, mong Chúa tha lỗi. Ông có biết một trăm nghìn có thể tạo ra sự khác biệt thế nào cho một cô gái trẻ mồ côi không? Nó là sự khác biệt giữa một cuộc sống văn phòng nhàn hạ và cuộc sống của người tiếp đón bệnh nhân tại một phòng khám nha khoa.”

Kể từ vụ tai nạn, Oshri bán các hợp đồng bảo hiểm đắt như tôm tươi. Không rõ liệu chuyện này có liên quan gì tới dáng đi hơi tập tễnh hay với cánh tay phải bị liệt của anh ta hay không, nhưng những người từng trải qua một cuộc hẹn với anh ta tất cả đều hăm hở đón nhận, và mua mọi thứ anh ta chào mời: bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm mất khả năng kiếm sống, bảo hiểm y tế bổ sung, đủ thứ. Thoạt đầu, Oshri liên tục nhắc lại câu chuyện về một người Yemen bị một chiếc xe tải bán kem cán phải đúng hôm ông này mua bảo hiểm khi đang trên đường tới nhà trẻ đón con gái về, hay câu chuyện về người đàn ông ngoại ô đã bật cười khi Oshri mời anh ta mua bảo hiểm y tế và một tháng sau gọi điện thoại tới trong nước mắt vì vừa nhận được kết quả chẩn đoán bị ung thư tụy. Nhưng anh ta nhanh chóng nhận ra câu chuyện của chính mình giúp anh ta thành công hơn bất cứ câu chuyện nào về người khác. Trong đó anh ta, Oshri Sivan, người bán bảo hiểm, đang ở giữa cuộc gặp với một khách hàng tiềm năng tại một tiệm cà phê gần Downtown Shopping Arcade thì đột nhiên, ngay giữa lúc hai người đang trò chuyện, một thanh niên đã quyết định kết thúc đời mình bằng cách nhảy từ một cửa sổ tầng mười một tòa nhà ngay cạnh họ xuống, và bịch! Rơi trúng vào đầu Oshri. Cú rơi giết chết anh chàng thanh niên, còn Oshri, người vừa kết thúc câu chuyện kể về người Yemen và cái xe tải bán kem cho một khách hàng bất đắc dĩ nữa, bất tỉnh tại chỗ. Anh ta không tỉnh lại khi người ta hắt nước lên mặt mình, hay trên xe cấp cứu, hay tại khoa hồi sức cấp cứu, thậm chí cả trong khoa chăm sóc tích cực cũng không. Anh ta đã bị hôn mê. Các bác sĩ nói đây là một ca khó rồi đi. Vợ anh ta ngồi bên giường bệnh và khóc lóc mãi không thôi, cả cô con gái bé bỏng cũng vậy. Chẳng có gì thay đổi trong sáu tuần, cho tới khi bất thình lình một phép màu diễn ra: Oshri thoát khỏi cơn hôn mê, như thể chưa từng có gì xảy ra. Anh ta chỉ đơn giản là mở mắt ra và ngồi dậy. Và cùng với phép màu là một sự thật cay đắng: Oshri của chúng ta đã không thực hiện điều anh ta rao giảng, và vì bản thân anh ta chưa bao giờ có bất cứ hình thức bảo hiểm nào, anh ta không thể chi trả được khoản thế chấp của mình và buộc phải bán đi căn hộ để chuyển tới một chỗ ở thuê. “Hãy nhìn tôi,” Oshri sẽ kết thúc câu chuyện buồn thảm của mình với một nỗ lực vụng về nhằm cử động cánh tay phải. “Hãy nhìn tôi, ngồi đây với anh trong quán cà phê này, nói đến ho ra máu để bán cho anh một hợp đồng bảo hiểm. Giá như trước đây tôi chỉ để ra 30 shekel một tháng thôi. 30 shekel, một khoản thực sự chẳng là gì cả, chưa được một cái vé xem phim buổi chiều – còn chưa có bỏng ngô – và tôi đã được nằm nghỉ thảnh thơi như một ông vua, với 200.000 trong tài khoản. Tôi đã có cơ hội và đã đánh mất nó, nhưng anh – chẳng lẽ anh sẽ không học hỏi được gì từ sai lầm của tôi sao, Motti? Ký tên lên dòng kẻ chấm và hoàn tất nó đi. Ai biết được thứ gì sẽ rơi xuống đầu anh sau năm phút nữa.” Và anh chàng Motti, hay Yigal, hay Mickey nào đó đang ngồi đối diện với anh ta sẽ nhìn chăm chăm trong một phút, sau đó cầm lấy cây bút anh ta chìa ra bằng bên tay lành rồi ký. Tất cả họ. Không “nếu”, “và” hay “nhưng” gì hết. Và Oshri sẽ nháy mắt chào tạm biệt, vì khi cánh tay phải của bạn bị liệt không thể có chuyện bắt tay nữa, và trên đường đi ra, anh ta chắc chắn sẽ nói thêm gì đó rằng họ đã làm điều đúng đắn. Và vậy là không cần phải nỗ lực nhiều, tài khoản ngân hàng đã tan nát của Oshri Sivan nhanh chóng bắt đầu hồi phục, và chỉ trong vòng ba tháng, anh ta và vợ mua một căn hộ mới với một khoản thế chấp nhỏ hơn nhiều so với căn hộ họ có trước đây. Và với tất cả quá trình vật lý trị liệu được hưởng tại phòng khám, thậm chí cả cánh tay của anh ta cũng bắt đầu khá lên, cho dù khi các khách hàng chìa tay ra cho anh ta, anh ta vẫn giả bộ mình không thể cử động được nó.

“Có màu xanh, vàng và trắng cùng một vị ngọt dịu dàng trong miệng tôi. Có một thứ lơ lửng thật cao phía trên tôi. Một thứ tốt đẹp, và tôi đang hướng tới nó. Hướng tới nó.”

Ban đêm, anh ta tiếp tục mơ về điều đó – không phải về tai nạn. Mà về lúc hôn mê. Nó thật lạ, nhưng dù một thời gian dài đã trôi qua kể từ dạo đó, anh ta vẫn có thể nhớ tới tận từng chi tiết mọi thứ mình cảm thấy trong sáu tuần đó. Anh ta nhớ những màu sắc, mùi vị và thứ không khí tươi mới mát rượi trên khuôn mặt mình. Anh ta nhớ tới sự vắng bóng ký ức, cảm nhận về việc tồn tại mà không có tên, không có tiền sử trong hiện tại. Sáu tuần liền của hiện tại. Trong thời gian đó, điều duy nhất anh ta cảm thấy bên trong mình không phải là hiện tại mà chính là chút manh mối về một tương lai, dưới hình dạng một sự lạc quan không thể giải thích được gắn liền với một cảm giác thực thể lạ lùng. Anh ta không biết tên của chính mình là gì trong sáu tuần đó, cũng không biết mình đã kết hôn hay đã có một cô con gái nhỏ. Anh ta không hề biết mình đã bị tai nạn hay anh ta lúc này đang ở trong bệnh viện để giành giật mạng sống. Anh ta chẳng biết gì ngoại trừ việc mình đang sống. Và mình thực tế này thôi đã làm anh ta tràn ngập trong hạnh phúc vô bờ. Tựu chung lại, trải nghiệm suy nghĩ và cảm nhận bên trong sự hư vô đó mãnh liệt hơn bất cứ điều gì từng diễn ra trước đây với anh ta, như thể tất cả những nhiễu nền đã biến mất, và âm thanh duy nhất còn lại trung thực, tinh khiết và đẹp đẽ đến mức làm người ta muốn khóc. Anh ta không trao đổi về nó với vợ mình hay bất cứ ai khác. Bạn không thể dành được nhiều niềm vui đến thế từ việc cận kề cái chết. Bạn không thể cảm thấy xúc động phấn khích trong cơn hôn mê trong khi vợ và con gái bạn đang khóc hết nước mắt bên giường bệnh của mình. Vì thế, khi người ta hỏi liệu anh ta có nhớ gì về lúc đó hay không, anh ta đều nói là không, anh ta chẳng nhớ gì hết. Khi anh ta tỉnh dậy, vợ anh ta hỏi liệu trong lúc hôn mê anh ta có nghe thấy cô và cô con gái Meital nói với anh ta không, và anh ta nói với vợ rằng cho dù không thể nhớ có nghe thấy họ, anh ta tin chắc điều đó đã giúp đỡ cho anh ta. Nó đã truyền sức mạnh cho anh ta, ở trạng thái vô thức, cùng khao khát sống. Đó là những gì anh ta nói với vợ, nhưng không đúng như vậy vì khi chìm trong hôn mê, đôi khi anh ta thực sự có nghe thấy giọng nói từ bên ngoài. Lạ lùng, sắc nét, ấy vậy nhưng lại mơ hồ, như những âm thanh ta nghe thấy khi ở dưới nước. Và anh ta không hề thích điều đó. Những giọng nói ấy nghe có vẻ đầy đe dọa, chúng ám chỉ một thứ ẩn sau thực tại vui vẻ đầy màu sắc anh ta đang sống.

“Mong anh không bao giờ biết đến phiền muộn nữa.”

Oshri không thể gọi điện chia buồn với gia đình người đàn ông đã rơi xuống đầu anh ta trong tuần để tang. Anh ta cũng không thể làm việc đó vào dịp dựng bia mộ. Nhưng khi đến dịp một năm ngày mất, anh ta có tới, mang theo hoa và làm đủ lệ bộ. Tại nghĩa trang chỉ có bố mẹ người thanh niên cùng em gái anh này và một người bạn học béo tròn. Họ không biết anh ta là ai. Người mẹ nghĩ anh ta là sếp của con trai bà, vốn cũng tên là Oshri. Cô em gái và anh chàng béo nghĩ anh ta là bạn của bố mẹ người quá cố. Nhưng sau khi tất cả mọi người đã hoàn tất việc để những viên đá nhỏ lên ngôi mộ và bà mẹ bắt đầu hỏi thăm từng người, anh ta giải thích mình chính là người mà Nattie, tên người đàn ông xấu số nọ, đã rơi trúng khi anh này nhảy từ cửa sổ xuống. Vừa nghe đến đó, bà mẹ lập tức nói bà rất lấy làm tiếc, và khóc mãi không thôi. Ông bố cố làm bà dịu lại, và không ngừng ném về phía Oshri những cái nhìn ngờ vực. Sau năm phút nức nở như điên dại của bà mẹ, ông bố cứng nhắc nói với anh ta rằng ông lấy làm tiếc về mọi chuyện và ông tin chắc nếu còn sống, Nattie cũng sẽ rất xin lỗi, song giờ sẽ tốt hơn cho tất cả mọi người nếu Oshri rời đi. Oshri đồng ý lập tức và nhanh chóng nói thêm anh ta lúc này gần như đã bình phục hoàn toàn và vào cuối ngày hôm ấy tình hình cũng đã không quá kinh khủng – chắc chắn là không khi ta so sánh nó với những gì bố mẹ Nattie đã phải trải qua. Ông bố ngắt lời anh ta giữa chừng: “Anh đang định kiện chúng tôi phải không? Bởi vì nếu anh có ý định đó, anh sẽ chỉ phí thời gian vô ích thôi. Ziva và tôi chẳng có lấy một xu, anh nghe rõ rồi chứ? Không một xu.” Những từ này chỉ càng làm bà mẹ khóc dữ hơn, và Oshri lắp bắp gì đó trấn an họ về việc anh ta chẳng hề có ác ý với bất cứ ai, rồi sau đó rời đi. Khi anh ta để trả chiếc mũ cầu nguyện bằng bìa các tông vào trong cái hộp gỗ ở lối vào nghĩa trang, cô em gái Nattie đuổi kịp anh ta và xin lỗi thay bố mình. Thực ra, cô gái không chính xác là xin lỗi, mà chỉ nói ông bố là một kẻ ngốc và Nattie luôn căm ghét ông này. Hóa ra ông bố Nattie luôn đoan chắc tất cả mọi người đều tìm cách chơi xấu ông ta và cuối cùng thì đó là điều thực sự xảy ra, khi đối tác làm ăn của ông bố cuỗm tiền của ông ta chuồn mất. “Nếu Nattie có thể chứng kiến những gì diễn ra ở đây, chắc anh ấy sẽ cười như điên,” cô em gái nói rồi giới thiệu tên mình là Maayan. Theo thói quen, Oshri không bắt bàn tay cô gái chìa ra cho anh ta. Sau một năm giả bộ bị liệt hoàn toàn cánh tay, chuyện này đã đi xa tới mức thậm chí khi chỉ có một mình ở nhà, đôi khi anh ta cũng quên mất mình có thể sử dụng nó. Khi Maayan thấy anh ta không bắt bàn tay cô chìa ra, một cách thật tự nhiên, cô chuyển cái bắt tay thành một cái vỗ nhẹ lên vai Oshri – một cử chỉ làm cả hai cùng thấy ngượng ngập. “Thật lạ khi gặp ông ở đây,” cô gái nói sau khi cả hai người đã im lặng một lúc. “Nattie là thế nào với ông? Nói cho cùng ông thậm chí còn không biết anh ấy.” “Thật xấu hổ,” Oshri nói, không dám chắc nên trả lời thế nào. “Tôi không hề biết anh cô. Anh cô có vẻ là một người chắc chắn đáng để quen biết.” Oshri muốn nói với cô gái là việc anh ta đến nói cho cùng chẳng có gì lạ. Rằng giữa anh cô gái và anh ta có chút chuyện chưa hoàn tất. Có rất đông người trong quán cà phê ngày hôm đó, và trong tất cả những người có mặt tại đó, anh ta chính là người Nattie đã rơi trúng đầu. Và đó là lý do vì sao hôm nay anh ta lại tới, để cố hiểu vì sao. Nhưng thậm chí trước khi có cơ hội nói ra điều đó, anh ta nhận ra nó hẳn nghe sẽ thật ngớ ngẩn, vậy nên thay vì thế anh ta hỏi cô gái vì sao Nattie lại tự sát – trong khi cậu thanh niên còn trẻ, v.v và v.v. Maayan nhún vai. Oshri không phải là người đầu tiên hỏi cô câu này. Trước khi hai người chia tay, anh ta đưa cho cô gái danh thiếp của mình và nói nếu cô cần giúp đỡ, bất cứ về vấn đề gì, cô có thể gọi. Và cô gái mỉm cười cảm ơn anh ta, nhưng nói cô là một người tự xoay xở rất tốt cho bản thân. Sau khi nhìn qua tấm thiếp lần nữa, cô gái nói: “Ông là người bán bảo hiểm sao? Thật lạ quá. Nattie luôn ghét bảo hiểm, nói đó là nghiệp xấu. Rằng mua bảo hiểm là đối lập với việc tin rằng mọi thứ sẽ tốt đẹp.” Oshri trở nên thủ thế. Anh ta nói nhiều người trẻ tuổi nghĩ như thế, nhưng khi cô đã có con cái, cô sẽ nhìn nhận mọi thứ khác đi. Và dù nếu cô có muốn tin mọi thứ sẽ tốt đẹp, cẩn thận vẫn sẽ không bao giờ thừa. “Dẫu vậy, nếu cô cần bất cứ điều gì,” anh ta nói với cô gái trước khi cô rời đi, “hãy gọi điện. Tôi hứa sẽ không cố bán bảo hiểm cho cô.” Và cô gái mỉm cười gật đầu. Cả hai người đều biết cô sẽ không gọi.

Trong khi Oshri đang trên đường từ nghĩa trang về nhà, vợ anh ta gọi điện. Cô muốn anh ta đến đón Meital ở lớp học ngoại khóa sau giờ học. Oshri đồng ý ngay lập tức, và khi cô vợ hỏi anh ta đang ở đâu, anh ta nói dối rằng đang có một cuộc hẹn với một khách hàng tại Ramat Hasharon. Anh ta không thể lý giải với bản thân vì sao lại nói dối. Không phải vì cái chạm tay anh ta vẫn còn cảm thấy trên vai, và cũng không phải vì anh ta đã tới dự lễ tưởng niệm một cách vô cớ. Nếu có lý do nào đó, thì đấy là vì anh ta sợ vợ mình sẽ cảm nhận thấy anh ta biết ơn ra sao với người đàn ông nọ, Nattie hẳn đã từng thông minh, thành công và được yêu mến chẳng kém gì Oshri, song dẫu vậy vẫn quyết định đặt dấu chấm hết cho tất cả và nhảy qua cửa sổ. Khi anh ta đón Meital, cô bé tự hào cho bố xem một mô hình máy bay cô đã chế tạo, và anh ta ngắm nhìn nó đầy thán phục rồi hỏi con gái mình khi nào cô bé dự định cho nó bay lên trời. “Không bao giờ,” Meital nói, và dành cho bố mình một cái nhìn chế nhạo. “Nó chỉ là một mô hình thôi.” Và Oshri gật đầu đầy bối rối, rồi nói cô bé quả là một cô gái nhỏ thông minh.

“Những giấc mơ vui vẻ”

Từ sau vụ tai nạn, anh ta và vợ làm tình ít thường xuyên hơn. Họ không bao giờ nói về điều đó, nhưng anh ta có cảm giác vợ mình nghĩ như thế cũng ổn. Như thể sau vụ tai nạn và mọi thứ đã trải qua, cô quá vui mừng được có anh ta trở lại tới mức không hề lên dự định duy trì tần xuất. Bất cứ khi nào họ làm tình, chuyện đó đều tuyệt vời, cũng tuyệt như từng là vậy trước đây, ngoại trừ giờ đây cuộc sống của anh ta đã chuyển sang một chiều hướng khác, có liên quan tới thế giới đó, một thế giới bạn chỉ có thể chạm tới khi có thứ gì đó rơi xuống bạn từ tầng lầu cao nhất, một chiều hướng dường như làm mọi thứ khác trở nên nhỏ bé. Không chỉ tình dục, mà cả tình yêu anh ta dành cho vợ mình, hay tình yêu anh ta dành cho con gái, mọi thứ.

Khi thức, anh ta không thể nhớ được chính xác cảm giác khi ở trong thế giới của hôn mê là thế nào, và nếu định mô tả nó với ai đó, anh ta không thể làm nổi. Anh ta chỉ cố thử một lần với người phụ nữ mù anh ta đã cố để bán bảo hiểm nhân thọ cho. Anh ta không biết chắc vì sao, trong tất cả mọi người, lại trông đợi bà ta sẽ hiểu, nhưng sau ba câu anh ta nhận ra mình chỉ làm bà ta phát hoảng, vậy nên Oshri dừng lại. Tuy nhiên, trong những giấc mơ của mình, anh ta thực sự có thể quay trở lại thế giới đó. Và kể từ ngày hôm đó ở nghĩa trang, những giấc mơ trong lúc hôn mê của anh ta tái hiện lại thường xuyên hơn. Anh ta cảm thấy bản thân trở nên nghiện chúng. Đến mức vào buổi tối, từ rất lâu trước khi lên giường, anh ta đã bắt đầu run lên mong chờ, như một người sau nhiều năm dài lưu đày đang bước lên chuyến bay sẽ đưa anh ta trở về nhà. Thật tức cười, nhưng đôi khi anh ta phấn khích đến mức không thể ngủ được. Và sau đó, anh ta nhận ra mình đang nằm trên giường, đông cứng, cạnh người vợ đang ngủ say, cố gắng ép chính mình ngủ bằng đủ cách. Một trong những cách đó là thủ dâm. Và kể từ sau hôm lễ tưởng niệm, mỗi khi thủ dâm, anh ta lại nghĩ tới Maayan, cũng như việc cô đã chạm lên vai anh ta thế nào. Không phải vì cô gái đẹp. Và không phải vì cô không đẹp, cho dù vẻ đẹp của cô là thứ vẻ đẹp mong manh đến cùng tuổi trẻ, thứ vẻ đẹp có ngày hết đát đến rất nhanh, rất sớm. Tình cờ vợ anh ta cũng từng sở hữu cùng thứ vẻ đẹp đó, từ nhiều năm trước, khi họ gặp nhau lần đầu tiên. Song đó không phải là lý do anh ta nghĩ tới Maayan. Lý do là vì mối liên hệ giữa cô gái với người đàn ông đã giúp anh ta với tới thế giới của sắc màu và sự yên tĩnh đó, và khi anh ta thủ dâm và nghĩ về Maayan, dường như anh ta đang thủ dâm và nghĩ về một thế giới mà nhờ cô bỗng hiện ra trong hình hài một người đàn bà.

Trong cùng thời gian, anh ta tiếp tục bán các hợp đồng bảo hiểm với tốc độ chóng mặt. Thậm chí không hề có ý làm vậy, anh ta ngày càng trở nên giỏi hơn trong việc này. Giờ đây, khi cố gắng bán chúng, anh ta thường bắt gặp mình đang chảy nước mắt. Đó không phải là diễn kịch. Đó là những giọt nước mắt thực sự chảy ra chẳng vì lý do nào cả. Và điều đó sẽ thu ngắn những cuộc gặp lại. Oshri sẽ khóc nấc lên rồi sau đó xin lỗi, và ngay lập tức các khách hàng sẽ nói không sao cả, rồi ký hợp đồng. Điều đó, chuyện khóc lóc ấy, làm anh ta cảm thấy ít nhiều giống như kẻ lừa đảo, dù nó hoàn toàn chân thành hết mức có thể.

“Quá tải trên đường ven biển”

Một dịp cuối tuần, khi họ đang cùng con gái trở về sau chuyến đi thăm bố mẹ vợ anh ta ở một khu định cư, gia đình anh ta đi ngang qua hai chiếc xe hơi đâm nhau. Các lái xe đằng trước họ chạy chậm lại để nhìn ngó cho thỏa tò mò, vợ anh ta nói chuyện này thật ghê tởm, và chỉ ở Israel người ta mới xử sự kiểu đó. Con gái họ, vốn đang ngủ trên băng ghế sau, tỉnh dậy vì tiếng còi xe cấp cứu. Cô bé dán mặt lên cửa kính xe và nhìn về phía một người đàn ông người đầy máu, bất tỉnh, đang được khiêng đi trên cáng. Cô bé hỏi bố mẹ xem người ta đang đưa ông nọ đi đâu, và Oshri nói với con gái mình là họ đang đưa ông ta tới một nơi tốt. Một nơi tràn đầy màu sắc và mùi vị thậm chí con không thể tưởng tượng ra nổi. Anh ta nói với cô bé về nơi đó, về việc tại đó cơ thể người ta trở nên không còn trọng lượng, và thậm chí dù người ta không muốn gì cả, mọi thứ ở đó đều trở thành sự thực. Về việc ở đó không có nỗi sợ hãi, đến mức dù có thứ gì đó sẽ gây đau đớn, khi chuyện đó xảy ra nó lại biến thành một cảm giác khác, một cảm giác ta sẽ biết ơn vì có được. Anh ta kể mãi, kể mãi cho tới khi nhận ra vẻ tức giận trên khuôn mặt vợ mình. Trên radio, người ta thông báo tình trạng giao thông đông đúc trên đường xa lộ, và khi anh ta nhìn trở lại vào gương chiếu hậu, Oshri có thể thấy Meital đang mỉm cười và vẫy tay tạm biệt người đàn ông nằm trên cáng.