CHẶNG THỨ 2 CỦA HÀNH TRÌNH

Ở chặng trước, tôi đã đi từ Hà Nội, dọc theo bờ biển từ Nam Định để tới tận vùng biển giáp Campuchia. Lần này, tôi lên đường đi tới vùng biển giáp với Trung Quốc, hoàn thành trọn vẹn hành trình đi dọc 3.260km bờ biển Việt Nam để chụp rác thải nhựa, thuộc phần mở đầu dự án cá nhân của mình. Tạm biệt lễ hội và những mùa hoa, tạm biệt những sớm chớm lạnh từng góc phố Hà Nội... Tôi lại lên đường.

Hạnh phúc giản dị ngày Giáng sinh

Những ngày cuối năm miền Bắc thật lạnh. Tôi mặc áo lông vũ, áo cản gió dành cho dân chuyên đi rừng. Buổi sáng ngày 23 tháng 12 tôi chất hành lý là hộp đựng máy ảnh, áo mưa, tư trang lên người anh em mô tô và lên đường.

Đi biển vào mùa Đông cũng có cái thú riêng của nó. Tôi tưởng tượng đến một mai kia mình già đi, không còn đủ điều kiện thực hiện những hành trình như thế này nữa, hằng ngày ngồi xem lại từng bức ảnh tâm huyết một thời... Có lẽ đây sẽ trở thành kỷ niệm đẹp nhất trong thời thanh xuân của tôi.

Điểm đầu tiên trong chặng thứ hai của hành trình tôi đến cảng cá ở cửa sông Ninh Cơ – Nam Định. Thời tiết miền Bắc cuối năm gió đông bắc thổi lạnh buốt. Ở cảng cá, trước biển, gió thổi mạnh hơn. Mũi tôi đỏ au lên vì gió và lạnh. Cảng cá đầy tàu thuyền nhưng chắc do lạnh nên không có mấy ngư dân. Dừng xe trên bờ kè, tôi gặp bác Nguyễn Thị V. đang ngồi giặt túi ni-lông. Thường túi ni lông người ta dùng một lần vứt đi, hiếm thấy ai đó giặt túi ni-lông đã sử dụng, tôi tò mò lại gần hỏi chuyện.

Nhà nghèo lắm chú ơi. Nên bác phải tận dụng mọi thứ, kể cả túi ni-lông.

Giọng bác trầm xuống nặng nhọc kể về gia cảnh của mình. Bác có ba người con, hai cô con gái lấy chồng xa, giờ bác đang ở với cậu con trai út. Hằng ngày bác vẫn đi nhặt ve chai bán kiếm tiền. Thi thoảng tàu thuyền về cảng, bác lại ra xin cá về ăn, hoặc bán kiếm thêm chút thu nhập. Bác bảo tôi, phải đợi ở cảng lâu vì cá to ngon, họ chuyển lên trước, khi nào gặp các cá bé, bị sâu (trong một mẻ lưới, cá có thể bị cua hay các con khác cùng trong mẻ cắn bị thương khó bảo quản), may ra bác được cho một đến hai con.

Bác dùng những cái túi đã được giặt cẩn thận kia để đựng cá. Đi theo bác cả sáng, tôi thấy bác xin được vài con cá, có những con nặng hơn một cân. Khi ấy trông bác vui lắm. Bác bảo con cá nặng hơn một cân ấy có thể bán được 25 nghìn/kg. “Hôm nay được nhiều, có lẽ nhiều nhất trong năm, chú ạ!” – bác vui vẻ nói.

Đợt này các tàu thuyền đều về cảng để đón Noel, bà con vùng biển nơi đây chủ yếu là người Công giáo, những nụ cười của những ngư dân cũng lấp lánh chẳng kém gì bác V. Ước tính, mỗi năm nhân loại sử dụng khoảng 500 – 1.000 tỉ chiếc túi ni-lông. Túi ni-lông đang bị coi là một trong những “thủ phạm” nguy hiểm gây “ô nhiễm trắng” cho môi trường. Vứt bỏ một túi ni-lông chỉ tốn một giây, nhưng nếu không có sự tác động bởi nhiệt độ cao của ánh sáng mặt trời thì phải mất từ 500-1.000 năm, túi ni-lông mới có thể phân hủy được. Bác V. giặt túi dùng lại, nhìn theo mặt tích cực nào đó nếu ai cũng như bác sẽ bớt đi được một số lượng lớn túi ni-lông. Song, ni-lông là sản phẩm dùng một lần, vậy tái sử dụng như vậy liệu có an toàn hay không?

Vậy là cái nghèo đẩy đến những vất vả khác. Làm sao cho những kiếp người lao động bớt khổ, làm sao để họ được sống trong bầu không khí trong lành, không ô nhiễm? Thật khó để trả lời câu hỏi này.